ڇو بابت
معنيٰ
ڇا جي ڪري، ڪھڙي سبب. ڪھڙو (سوال پڇڻ جو لفظ)
Why? Wherefore?
بيتن ۽ وائين ۾
- سِرَ وَٽِ سَرو ساھَنگو، وَٺين ڇو نَہ وَرِي، قَدرَ ڪيفَ ڪَمالَ جِي، خَبَرَ اِيءَ کَرِي، سُرِڪِي جَنِ سَرِي، تَنِ جُون…[ سُر ڪلياڻ - سُوري، ڪاتي ۽ زھر ]
- سَرُ جو سَنڌِئو سَڄَڻين ٻَنگان ٻاڻُ ڀَري، وِئو وُجُودان نِڪِرِي ڪَڙِڪَڙِ ڪانُ ڪَري، پُڇو پيرَ ڀَري، تَہ ڪِ ٺَرِئو ھَٿُ…[ سُر يمن ڪلياڻ - باھ ۽ ساڙو ]
- پِرِيَنِ پيڪانُ پَڇَندئو، ٻَنگان ٻاڻُ ڀَري، ڇَمَڪِئو ڇوھَ مَنجهان، ڪَڙِڪَڙِ ڪانُ ڪَري، جيرا جِگرَ بُڪِيُون، لَنگهي پِئو پَري، جَو لَڳُمِ…[ سُر يمن ڪلياڻ - باھ ۽ ساڙو ]
- سَڄِي ڇوڙَڻُ سُٿِرِي، ڇوڙيِين جَي اَڌُ ڳَنڍِ، تَہ ڪَڙو لاھِيين ڪَنڊِ، سُپيرِيان جي سيرَ جو.[ سُر يمن ڪلياڻ - پريم پاٺ ]
- دوسُ پيھِي دَرِ آئِيو، ٿِئو مِلَڻَ جو ساعِيَو. ڏِينھَن پُڄاڻُون آڻي اَسان کي، مَولا مُحِبُ مِلائِيو، وِيو وِڇوڙو، ٿِيو مَيلاپو،…[ سُر يمن ڪلياڻ - وايون ]
- لَڪِ لاکِيڻُو ڪَرَھو، ڪوڙيِين ڏيئِي ڇوڙِ، ايَهِي سِٽَ سَيِّدُ چئَي، جيھَيين تيھَيين جوڙِ، تُرتُ رَساڻي توڙِ، پَلاڻِئو تَہ پِرِينءَ مِڙي.[ سُر کنڀات - ڪرھو، چانگو، اٺ ]
- چَنڊَ تُنھِنجِي ذاتِ، پاڙِيان تان نَہ پِرِينءَ سين، تُون اَڇو ۾ راتِ، سَڄَڻَ نِتُ سوجِهَرا.[ سُر کنڀات - چنڊ ]
- قَمَرَ ڪارو نانگُ، توکي کائي ڪَڏِھِين، وِڇوڙو وِڙواندُ، ڏِنُئِي ڏُکويُنِ کي.[ سُر کنڀات - چنڊ ]
- ڪَرَ ڦُلَ ڦوٽا پارِچا، پاڻِيَٺَ پاتائُون، ڪوٺِيُون قِيمَتَ سَندِيُون، تَرَ ۾ تاڪِيائُون، لاڄُن ۾ لَطِيفُ چئَي، ٻيڙا ٻَڌائُون، نَذُرُ نَبِيءَ…[ سُر سريراڳ - اجگر لھرون ۽ جھاز ]
- وَڻِجارَنِ وَرِي، پِرھَ پَڳَھَ ڇوڙِئا، اولِيُون پَسِي اُنِ جُون، پِيَمِ ڳَچَ ڳَري، ويندِيَسِ ماءُ مَرِي، ساري سامُونڊِيَنِ کي.[ سُر سامونڊي - سيءَ ۽ جهيڙا ]
- وَڻِجارَنِ واري، پِرھَ پَڳَھَ ڇوڙِئا، کيڙائُو کاري، سَنڀُوڙا سَيِّدُ چئَي.[ سُر سامونڊي - سيءَ ۽ جهيڙا ]
- لَنڪا لَنڪا ڪَنِ، لاءِ لَنڪا جٖي اُھَرِئا، پَسِي سونُ لَنڪا جو، سُکُ نَہ سامُونڊِيَنِ، پِرھَ پَڳَھَ ڇوڙِيا، کاري کيڙائُنِ، آئُون…[ سُر سامونڊي - سيءَ ۽ جهيڙا ]
- مُون اُڀي تَڙَ وَٽِ، پِرِيَنِ پَڳَھَ ڇوڙِئا، ڪا مُونھِين ۾ گهَٽِ، نَہ تَہ سَڄَڻَ سَٻاجها گهَڻو.[ سُر سامونڊي - وايون وڃڻ جون ]
- مُون اُڀي تَڙَ جَهلَ، پِرِيَنِ پَڳَھَ ڇوڙِئا، ڪا مُونھِين ۾ اَلَ، نَہ تَہ سَڄَڻَ سَٻاجها گهَڻو.[ سُر سامونڊي - وايون وڃڻ جون ]
- مُون اُڀي تَڙَ پاسِ، پِرِيَنِ پَڳَھَ ڇوڙِئا، ٿِئا سَڻاوا، سِيرَ تي، دَمِ دَمِ دُعا ڪَندِياسِ، آھَ نَہ لاھِيندِياسِ، موٽِي ايندا…[ سُر سامونڊي - وايون وڃڻ جون ]
- اَڄُ پُڻ وايُون ڪَنِ، وَڻِجارا وَڃَڻَ جُون، ھَلَڻَ ھارا سُپِرِين، رُئان تان نَہ رَھَنِ، آئُون جَهلِيندِي ڪيتِرو، آيَلِ سامُونڊِيَنِ، پَڳَھَ…[ سُر سامونڊي - وايون وڃڻ جون ]
- اولا کَڻِي اُوءِ، پَڳَھَ ڇوڙي پَنڌِ ٿِئا، آيَلِ سامُونڊِيَنِ جِي، آھي اَڙانِگي جُوءِ، ڪَڏِھِين ڏِسَندَيِسِ رُوءِ، وَرِي ھِنِ اَکِيُنِ سين.[ سُر سامونڊي - وايون وڃڻ جون ]
- ساندَھِ سَڀَ دَرياھُ، پَري ڪَنڌِي پارَ جِي، ڇَڪِي ڇولِيءَ ۾ گِهڙِي، جِتي جِيءَ وِڻاھَ، ڏِسِئو ڏوھَ ڏَڪي ھِينئُون، آرَ مَٿي…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
- جَا ھَڙَ اَندَرِ جِيءَ، ساھَڙَ ٻَڌِي ساھَ کي، سا ھَڙَ ڇوڙِيان نَہ ڇُڙي، سا ھَڙَ ساھَڙَ ريءَ، ساھَڙَ ٿِيءُ سَميعُ،…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
- ڪَچو تَہ ڪوھُ، پَڪو نَظَرُ پِرِينءَ جو، ساھَڙُ مُنھِنجو سُپِرِين، ڏَمَ ڏِٺيئِي ڏوھُ، جَي ڇَٽو جَي ڇوھُ، تَہ پُورِيندِيَسِ پارُ…[ سُر سھڻي - ترھو، ڪچو ۽ ڪنڀار ]
- سِڪَ سِڪَندِيَنِ لاءِ، وِڇوڙِئا ميڙِ پِرِين، ايڏِي سَگَهہ سَچا ڌَڻِي، تو ھِي کي جُڳاءِ. تَنُ جَنِي جو طالِبُو، مِھرَ تَنِي…[ سُر سھڻي - تران، سڀت، ڏٺي ڏينھن ]
- ڍَٽِ ڍُرِي پَٽِ پييُون، آيُون عُمَرَڪوٽَ، پُسايائُون پَلُرَ سين، سُڪا پَٽَ جي سوٽَ، چَئِنچَلَ ڏيئِي ڇوٽَ، سامارو سَرِ ڪِئو.[ سُر سارنگ - ڌرتي ڍُري ]
- ھَئَي ماتامُ ٻَرِ ماتامُ، اِمامَنِ جو ڪَرِيو ماتامُ، شَھِيدَنِ جو ڪَرِيو ماتامُ، روئِي روئِي اَکِيُون، رَتُ ڇو نَہ ڀَرِيو، جيڪِي…[ سُر ڪيڏارو - وايون ]
- وَڃين ڇو وَڻِڪارِ، ھوتُ نَہ گهورِيين ھِتَھِين، لِڪو ڪِينَ لَطِيفُ چئَي، ٻاروچو ٻي پارِ، ٿيءُ سَتِي ٻَڌُ سَندِرو، پِرتِ پُنهونءَ…[ سُر آبڙي - ڳول سندو پاڻ ]
- وَڃو سَڀَ موٽِي، اَئِين جٖي وَرَنِ وارِيُون، ڪانَہ ھَلَندِي ڪيچَ ڏي، مُون کي ڪَرِيو مَ کوٽِي، ڪَڍِيَم ڪا ڇوٽِي، وِڌُمِ…[ سُر آبڙي - سُک، ڏُک ۽ ارادا ]
- وِندُرِ جٖي وَڃَنِ، سي مَرُ ٻَڌنِ سَندِرا، ٻِيُون ڪوھُ ٻَڌنِ، ڇوڙي جٖي ڇَڏِيندِيُون.[ سُر آبڙي - جِيئڻ، ور ۽ ھيڪاندي ]
- ڪِھَڙي ويلي جو لَنگهِي آئُون، ڇو ڄاڻان وي لوڪَ مُٺِي آھِيان، گهاءُ مِٺاندا ڇُٽَندا نَھِين، ظاھِرَ ڪِيتا تَنِ اَکِيان.[ سُر آبڙي - وايون ]
- مُون اَنڌِيءَ ڏي اَڄُ اِيندا، ھوتَ سَلامَتَ سُپِرِين، سَڱُ نَہ ڪَندا سُکَ سين، سُورَ سَڱِيڻا ٿِيندا، پَريٽِ نِيندا پاڻَ سين،…[ سُر آبڙي - وايون ]
- ماڻُهو ڏيئِي ميھَڻا، مُون کي ڪَندا ڪوھُ، جَي ڇورِيءَ ۾ ڇوھُ، پِٿُون ٿِيندِي پيرَ تي.[ سُر معذوري - ڪتا ۽ ڪوھ ]
- ھَٿين پيرين مُونَڙِيين، ڪَھِجِ ڀَرِ ڪَپارَ، مَتان ڇورِي ڇَڏِيين، پِريَتَڻِي پَچارَ، توکي سَنَدَ سَسُئِي، سَندِي لَنئُن لَغارَ، جَي ھُونِئِي ھوتَ…[ سُر معذوري - منڌ ۽ موت ]
- ڇَڏي ڙي ھوتَ مَ وَڃُ، اي مِيان يارَ جَتَ، آئُون اَوَھان جِي آھِيان، پاڻان پَراھان وِئا، سُڻِي مُئِيءَ جا سَڏَ،…[ سُر معذوري - وايون ]
- ھِيءَ گهايَلِ ھَڏِ گهورِي، وو مِيان، ڪيچِي مُون نَہ سَڱِيڻا، عِشقَ آرِيءَ ڄامَ جي، ھِيءَ جهورِيءَ ھَڏِ جهورِي، رَھِي جا…[ سُر معذوري - وايون ]
- ڏُکِي ڏولي ڏُونگَرين، وِئا ڇَپَرَ ۾ ڇورِي، جِهڄَڻُ ۽ جهورِي، سَسُئِيءَ سَرِواڻَنِ جو.[ سُر ديسي - جت، اُٺ ۽ ڌاريا ]
- ڇورِي نِدورِي، نَڪو مائِٽُ مُنڌَ جو، سَوين ھَلَنِ ساٿَ ۾، ڪَمِي ۽ ڪورِي، آئُون اُنَهنِ ۾ آھِيان، لَنگِهي ۽ لورِي،…[ سُر ديسي - دانھُون ڪُوڪُون ]
- جَڏھِن ڀيڄ ڀِني، تَڏِھِين اوٺِيَن اُٺَ پَلاڻِئا، مَهارُون مَيَنِ جُون، وِئا ڇوڙائِي ڇِني، اَدِيُون ڳالِهہ اِنِهِي، مُون کي چُر ڦُر…[ سُر ديسي - اڱڻ مٿي اوپرا ]
- ڏُونگَرَ ڏِجو ڏَسُ، مِيآن ڪو پيچِرو پُنَهَلَ جو، سيڻَنِ ڪارَڻِ سَسُئِي، وَڃَڻَ ڪِجي وَسُ، مَتان ڇورِي ڇَڏِيين، سَندو گنگِنَ گَسُ،…[ سُر ديسي - وايون ]
- غافِلِ غَفلَتَ ڇوڙِ، تُون ڪِيئَن اَڻاسِي اوجِهرين، چُپاتا چَڙِھِي وِئا، وَڃِي پَھتا توڙِ، نيڻين نِنڊَ اُکوڙِ، جِمَ وَرَنِ ۾ واڪا…[ سُر ڪوھياري - نِدورِي نِنڊ ]
- ريءَ قَرِيبَنِ قُوتُ ڪِئو، آئُون ويٺِي وِرِھَ چَران، اِنَ عَذابان اَڳھَيِن، مادَرِ ڇو نَہ مَران، اَدِيُون جو نَہ اَوِھان، سو…[ سُر ڪوھياري - خودڪلامي ]
- بُرو ھو ڀَنڀورُ، آرِياڻِيءَ اُجارِئو، لاٿو سَڀَ ڪَنھِن لوڪَ تان، ھاڙِي ڌَڻِيءَ ھورُ، ڇورِيُون ڇُرَڻُ سِکِيُون، پُنهون مُنھِنجو پورُ، آيو…[ سُر حسيني - بُرو ھو ڀنڀور ]
- اَڃا ٿِي جِيَين، سَڄَڻُ سارِئو نَہ مَرين، وَٽِيُون وِھَ گاڏِئُون، ڇورِي ڇو نَہ پِيَين، لَڳُئِيء ڪو نَہ ھِنيَين، ڪو ڳُڻُ…[ سُر حسيني - جِيئڻُ ۽ مَرڻُ ]
- ماٺِ مارِيندِي پِرِينءَ جِي، مَتان رُوئين رَتُ، ڇورِي ڇَڏِ مَ سَتُ، ھِمَٿَ ھوتُ وِڃايو.[ سُر حسيني - جِيئڻُ ۽ مَرڻُ ]
- اَدِيُون آرِيچَنِ ڏي، ڇَپَرِ ويندِيَسِ ڇو نَہ، مُحَرَمُ مُنھِنجي حالَ جو، بِنان ڪيچيَنِ ڪو نَہ، جيڏِيُون ڙِي جيڏونِ، سُورُ پِرايُمِ…[ سُر حسيني - ڇپر، لوٺيي، حُج ۽ ھاءِ ]
- ڪِينَ سَھان ٿِي سُپِرِين، ڇَپَرَ جُون ڇولُون، مَتان مُون کي ڇَڏِيين، آرِياڻِي اولُون، ٻانڀَڻِ سين ٻولُون، پِرِين پارِجِ پانھِنجُون.[ سُر حسيني - ڇپر، لوٺيي، حُج ۽ ھاءِ ]
- کُھِي نَہ کوڙي، پاسو پَٻَ وَرَنِ ۾، ڇورِي نَہ ڇوڙي، سَندو سُورَنِ سَندِرو،[ سُر حسيني - وڳ قطارون ۽ ڪاروُن ]
- شادِيءَ جو سِينگارُ، آيَلِ آيَلِ مَرَڪُ مُنھِنجو مُون پِرِين، آھي ڳَھُ ڳِچِيءَ ۾، ڏي ھالُورا ھارُ، آھي اُگهاڙَنِ کي، جانِبَ…[ سُر حسيني - وايون ]
- پَلَيءِ لَڳِي آھِيان، مُون کي ڇَپَرِ تان نَہ ڇَڏيجا ٻاروچا، پُنهون مُنھِنجو آن سين، اَئِين ساٿَ سَلامَتَ نيجا، ڇورِي ڇِنِي…[ سُر حسيني - وايون ]
- ڇا کي وَڃِئو ڇو، ٻيلِي رَھين ٻِئَنِ جو، وَٺُ ڪَنجَڪَ ڪَرِيمَ جِي، جَڳَ ۾ آھي جو، سَھکو ھُوندو سو، جَنھِن…[ سُر بروو سنڌي - صُورت فانِي ۽ مڙه مقام ]
- رُوءِ راڻي جِيءَ ناھِ ڪو، ڪو سوڍا ٻِئا سُڄاڻَ، نِسورِيائِي نِينھَن جي، ڪَشِئائِين ڪَمانَ، ڇَڏي وِئا ڇوھَ ۾، دَعوائُون دِيواۡنَ،…[ سُر راڻو - چندن، لوڊي، ڪاڪ ڇڏڻ ]
- ڪاڪِ نَہ جَهلِئا ڪاپَڙِي، موھِئا ڪَنھِن نَہ مالَ، سوڍِيُون سِجهائي ھَلِئا، ھَئَي تَنِي جي حالَ، جٖي ڇورِنِ ڏِنا ڇالَ، تَہ…[ سُر راڻو - چندن، لوڊي، ڪاڪ ڇڏڻ ]
- آتَڻَ مَٿي گوجَريين، اوچتو آيوسِ، سِرِ سيلا ڳَلِ ڪَچُئا، گهُورُنِ تِنِ گهايوسِ، ڇَھَ مَھِينا ڇوھَ مان، پاسي ڀَرِ پِئوسِ، مَنجِهہ…[ سُر راڻو - خابرو ڪاپڙي ۽ گُجر ]
- ڏُکارو ڏُونگرُ، ڏِٺُمِ ري ڏوٿِيين، پَٻَ اورِئو ٿي پانھِنجو، اُنِهين سين اَندَرُ، ڇورو ٿِئو ڇَپَرُ، ڀيرو کاھوڙِيَنِ ڀَڳو.[ سُر کاھوڙي - ڏوٿِي، ڏُٿ، ڏُونگر ]
- ڪارِي راتِ اَڇو ڏِينھُن، اِيءَ صِفَتان نُورُ، جِتي پِرِينءَ حُضُورُ، تِتي رَنگُ نَہ رُوپُ ھو.[ سُر کاھوڙي - سَپ، جهنگُ، ڪُتي ڪوڪار ]
- ويراڳِي وارَنِ کي، ڇَوِيھِينءَ ڇوڙِينِ، لايو خاڪِ لِڱَنِ کي، جَٽائُون جوڙِينِ، سِڱِيُون نِيو سُڃَ ۾، کاھوڙِي کوڙِينِ، ويتَرِ ٿا ووڙِينِ،…[ سُر رامڪلي - ڏھاڙي وارتا ]
- نانگو نَنگا نِڱِئو، تَنھِن نانگي نَنگُ نَڪو، نَہ ڪا ڇوٽِي ڪَڇَ ۾، نَڪِي ڌوتِئو ڌوءِ، راتِيان ڏِينھان روءِ، ڳالِهہ پَروڙِئو…[ سُر رامڪلي - ڪن ڪٽ ڪاپٽ ڪاپڙي ]
- ياد گُروجَن گودَڙِيا، بيٺا بازَرِ ڪولِ، نانگا پنھنجي ناٿ سين، وڃن ڳولا ڳولِ، ڪَنھِن جَنھِن ٻولِ، چوٽا ڇوڙِين ڪِينَڪِي.[ سُر رامڪلي - بازار، ناٿ، گرو ۽ ھرنام ]
- نَہ گِدا نَہ گَبِرِي، نَہ ڪَڇَ ڪاڇوٽِي، سامِيءَ ٻارِي سُڃَ ۾، بابُوءَ باھوٽِي، جوڳِي جَبَروتِي، ڪوھُ ڄاڻان ڪيڻِ وِئا.[ سُر رامڪلي - بُک، طعام، گدا ۽ گبري ]
- ڪَسي ڪا ڇوٽِي، نانگَنِ ٻَڌِي نِينھَن جِي، سُکِ نَہ سُتا ڪَڏِھِين، لاھي لانگوٽِي، جِھَڙا آيا جَھانَ ۾، تِھَڙا وِئا موٽِي،…[ سُر رامڪلي - بُک، طعام، گدا ۽ گبري ]
- عاقِي ٿِيءُ اُسِتادَ سين، پُٺِيرو پِيران، ڪَنِ مَ ڪِجِ ڪاپَڙِي، جيڪِي چَويئِي ماءُ، تَہ راوَل مَٿي راھَ، اُجُرِي اَڇو ٿِيين.[ سُر رامڪلي - الله، آدم، جوڳي ۽ سنياسي ]
- سُورَنِئُون صافُ ٿِئو، تَنُ پَسِي تو کي، وَتِين تُون ويرِکِڙا، ڇانڀُنِ ڀَرِ ڇوکي، ڏِيلَُ ڇڏِئو تو ڏوکي، سَنِيھو سُڻائي سَڄَڻين.[ سُر پورب - ڪانگ ]
- جَکِري جِھو، ڏِسان ڪونَہ ڏيھَنِ ۾، وائِي جَنھِن جي واتَ ۾، ڏِئو ۽ ڏِئو، وَڃِي ڇو نَہ وِھو، اِنَ دَرِ…[ سُر بلاول - جکرو جوان ]
- جَي تُون آسائو آھِين، تَہ چانئُٺِ ٻِي مَ چوڙ، ڪِيرا ڪُميتَنِ جا، کَٽِي آڻي کوڙِ، اِنَ دَرِ عِراقِي گَهڻا، تُون…[ سُر بلاول - مجوسِي، ڄام ۽ جادم ]
- ھائِي وِجهان ھارَ کي، مَنجهان کارَ کَڻِي، ڦِٽائي ڦِٽو ڪَرِيان، ھَٿَنِ سين ھَڻِي، تو سين ڄامَ تَڻِي، اگَلِيُون سَڀَ اوڇون…[ سُر ليلا - مڻيو چنيسر، ليلا سھاڳڻ ]
- ھَئِي ڦِٽو ڪَرِ ھارُ، سونَ ڦُلَنِ سين ڪَنجِرو، کوءِ اُھَندَڙُ پَٽَ جو، جَنھِن مان وِڏُوڻُو واپارُ، ڪِيَڙُئِي جو ڪارُون ڪَري،…[ سُر ليلا - ڏيئي جي ڏھاڳ ]
- ڪاڇو ۽ ڪوھِيارُ، ڏُونگَرُ سَندُنِ ڏيھَڙو، ساجُهرِ نَھِي بارُ، ڪوھُ نَہ ويئِيَنِ اُنِ سين.[ سُر ڏھر - ڪاڇو ۽ سنگهار ]
- پُورِيين پاندَ ٽِمَنِ، جهاڳُ جهاڳي آيُون، ڪاڇو مينھَڙِيُنِ، مُندائِتو ماڻِئو.[ سُر ڏھر - اڄ گهرجين تُون ]
- سَميعُ بَصِيرُ عَلِيمُ، حَيُ ھَميشه، سو شَيءُ سائِرُ سَدائِين، ھيڏي ھوڏي ھَٿَڙا، ڇا کي ڇو پائِين، وَ فِیۡ اَنۡفُسِڪُمۡ اَفَلَا…[ سُر آسا - وايون ]
- ڇوٽِيءَ نَرِيءَ مُکِٽِيءَ تَرِيءَ، ڇوٽو ڪيھَرِ پاڻِ، گَجي تَہ گينوَرَ ھَڻي، ٻِئا مِروُن آسان.[ سُر ڪيڏارو - داستان پھريون ]
- ڪيھَرِ ڇوٽو ڪَنَ ڪُرا، ڪَنڌَ ڪَريبو ڪوھُ، ڪُرُ ري ڪَرَھِ نَہ ٿِئي، ڀِتِ ريءَ چِٽُ نَہ ھوءِ.[ سُر ڪيڏارو - داستان پھريون ]
- جِيئَن ڳَنڍِيُون مَنجِهہ ڳَنڍيرَ، تِيئَن مُون مَنُ مارُوئَڙَنِ سين، ڏِنِيُون لَسَ لَطِيفُ چئَي، ھِينئَڙي کي حَمِيرَ، وَڃِي مَنجِهہ مَلِيرَ، سَڀَ…[ سُر مارئي - ڏيھ ڏاڏاڻي جي خبر ]
- سَکَرَ سيئِي ڏِينھَن، جي مُون گهارِئا بَندَ ۾، واجهاڻِيَسِ وِصالَ کي، ٿِيَسِ تَوانِي تِيئَن، نِيَرَ مُنھِنجو نِينھُن، اُجاري اَڇو ڪِئو.[ سُر مارئي - بندياڻي واجهائي وطن کي ]
- اَڇو ڪوٽُ عُمَرَ جو، ڏِسِئو ٿِي ڏَران، هُتِ پوڃاڙِيءَ پَٽَنِ ۾، چانگارِينِ چَڙا، قادِرَ ڀَڃُ ڪَڙا، تَہ مِلان مارُوئَڙَنِ کي.[ سُر مارئي - مارئي ملير جي ستي سيل ]
- اَڇو ڪوٽُ عُمَرَ جو، ڏِسئو ٿِي ڏَران، اَٿِمِ سِڪَ ساڻيھَ جِي، وَطَنِ شالَ وَران، جَي آئُون هِتِ مَران، تَہ نِجاھُ…[ سُر مارئي - مارئي ملير جي ستي سيل ]
- عُمَرَ اَڇو تُون، تِيئَن آئُون مَرَڪان وِچِ مارُوئين، مُنھُن نَہ ميرو مُون، سِيلَ تُنھِنجي سُومَرا.[ سُر مارئي - مارئي ملير جي ستي سيل ]
- ٻَڌا ٻاڪارِينِ، ڇيلا ڪَنھِن نَہ ڇوڙِئا، ڪَرِئو مُھاڙِ مَلِيرَ ڏي، اُڀا اوڳارِينِ، سانبِيَڙا سارِينِ، جُوءِ چِنائُون جَنِ سين.[ سُر مارئي - جيھا جي تيھا ]
- آئُون وِسارِيان ڪِيئَن، هِي ڳُڻَ مارُنِ جا؟ مِينڍا ڌوءِ نَہ مارُئِي، جيڏِيُنِ جَڙِيا جِيئَن، ڇَتا مُورِ نَہ ڇوڙِيان، سَرَتِيُنِ سيڙِهِئا…[ سُر مارئي - وايون ]
- آيو ڄامُ ڄُلِي، مَنَھِن مَلاحَنِ جي، عَطُرَ ۽ عَنبِيرَ جِي، اَچِي ڇولَ ڇُلِي، ڪِينجُهرُ سَڀَ ڪُلِي، اُنِ کي انعامِي ٿِئو.[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- اَڇو آبُ لُڙُ ڪِئو، ڪالوڻِئو ڪَنگَنِ، اِيندا لَڄَ مَرَنِ، تَنھِن سَرَ مَٿي ھَنجَڙا.[ سُر ڪارايل - اڇو آب ]
- اَڇو پِئو اَڇاھُ، تَہ اَڇا ئِيءَ اُبَھو، وِھَڻُ وَڙُ نَہ آنھِنجو، لُڙَ پاسي لَلاھُ، سُسَرِ ڏِجي ساھُ، ڪُسَرِ ڪَنگَنِ قَبَرُون.[ سُر ڪارايل - اڇو آب ]
- ويٺو جِيئَن وِماسِيين، حَيرَتَ پَئُہ مَ ھورِ، اُونُهون جو اَڇو وَھي، گِهڙِي تِئائِين گهورِ، ڏَنِيُون ھَڏِ مَ ڏورِ، گهورِئو گُپُ…[ سُر ڪارايل - پاڙون پاتار ۾ ]