آگم ڪيو اچن...

عنوان شاھ جو رسالو
شارح / محقق ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ
ڇپائيندڙ ثقافت کاتو، حڪومتِ سنڌ
ڇپجڻ جي تاريخ 2012-01-01
ايڊيشن 2

فھرست

سُر ڪلياڻ

سُر ڪلياڻ نهايت ئي ڳرو ڳُوڙهو سُر آهي. اعليٰ ڄاڻ ۽ معرفت حاصل ڪرڻ  ۽ اعليٰ مقصد ماڻڻ لاءِ، هن سُر ۾ سمايل فڪر انسان کي شڪ ۽ شرڪ بدران يقين، آرام بدران بي آرامي، تسڪين بدران تڙپ ۽ بيتابي، رسمي ڏيکاءُ بدران سچائي، ۽ سڌن بدران سِر جي قرباني جي راھ ڏيکاري ٿو. ھن سُر ۾ ’توحيد‘ ۽ ’رسالت‘ جي حوالي سان، انسان جي عقيدي جي صفائي ۽ ڪائنات جي وحدت جو راز سمجهايل آهي. اعليٰ ڄاڻ ۽ معرفت واري مقام تي پھچڻ خاطر، حقيقت جي تلاش ڪندڙ کي ترغيب ڏنل آهي تہ ھو ٻيائيءَ کي ٻوڙي، خوديءَ کي کائي، ھئڻ ۽ ھستي واري ڪُلاھ ڪاٽي؛ ٻاھرين لُڇَ پُڇ بدران اندر ۾ لوچي ۽ لُڇي، ۽ ’پاڻ‘ کي پاڻ کان پري ڪري ائين جو ڄڻ مرڻ کان اڳ مري. هن سر ۾ عشق جي آزمايش، محبوب جي بي پرواھي، ڪاتي ۽ ڪوس، کوري ۽ آگ جو ذڪر آهي؛ محبوب جو ڪھڻ ۽ عاشق جي ڪسجڻ جو بيان آهي: عشق آسان ناهي پر سوريءَ جي سيج آهي. عشق جي واردات ضربن ۽ زخمن واري آهي. عشق جي آزمايش ۾ ڪاميابي لاءِ سچي عاشق کي محبوب آڏو ڪسي قربان ٿيڻ ۽ سرھو ٿي سوريءَ تي چڙهڻو آهي. اهو سڄو ماحول نھايت ڳرو ڳوڙهو آهي. سُر ڪلياڻ يقين کي محڪم ڪندڙ، قربانيءَ لاءِ جوش ۽ جذبو جاڳائيندڙ، اعليٰ منزل تي پھچڻ لاءِ ولولو وڌائيندڙ، ۽ ھمت ۽ حوصلو ڏيندڙ آهي. ھيءَ سر خاص طرح حق ۽ حقيقت جي ڳوليندڙ کي لوڏيندڙ ۽ لرزائيندڙ آهي، سندس سک ۽ آرام وڃائيندڙ آهي، ۽ کيس اعليٰ معرفت واري مقام لاءِ اڀاريندڙ ۽ اٿاريندڙ آهي.

داستان پھريون
بيت - 1

اوَل اللهُ عَلِيمُ، اَعلى عالَمَ جو ڌَڻي
قادرُ پَنھِنجِي قُدرَتَ سِين قائِمُ آھِ قَدِيمُ
والِي واحِدُ وَحدَہُ رازِقُ رَبُ رَحِيمُ
سو ساراھِ سچو ڌَڻِي، چَئي حَمدَ حَڪِيمُ
ڪَري پاڻُ ڪَرِيمُ، جوڙَئُون جوڙَ جَھانَ جِي.

بيت - 2

وَحدَهُ لاشَرِيڪَ لَہُ، اِيءُ وِهائجِ وِيءُ
کَٽِين جي هارائِيين، هَنڌُ تُنهِنجو هِيءُ
پاڻان چوندءِ پِيءُ، ڀَري جامُ جَنَتَ جو.

بيت - 3

وَحدَهُ لاشَرِيڪَ لَہُ، هِي هيڪَڙائِيءَ حَقُ
ٻِيائِيءَ کي ٻَکُ، جَنِ وِڌو سي وِرِسِيا.

بيت - 4

وَحدَه لاشَرِيڪَ لَہُ، ٻُڌءِ نه ٻوڙا
ڪِ تو ڪَنين نه سُئا، گهَٽَ اَندَرِ گهوڙا
ڳاڙِيندين ڳوڙها، جِتِ شاهِدَ ٿِيندَءِ سامُهَان.

بيت - 5

وَحدَهُ لاشرِيڪَ لَہُ، جان ٿوچَئِين اِيئَن
مَڃُ مُحَمدُ ڪارَڻِي، نِرتَئُون مَنجهان نِينهَن
تان تُون وڃئو ڪِيئَن، نائِين سِرُ ٻِئَنِ کي.

بيت - 6

وَحدَهُ لاشَرِيڪَ لَہُ، جَڏِهن چيو جَنِ
تَنِ مڃيو مَحمدَ ڪارَڻِي، هِيجان ساڻُ هِنيَنِ
تَڏِهن منجهان تَنِ، اَوَتَڙِ ڪونه اولِئو.

بيت - 7

وَحدَهُ لاشَرِيڪَ لَہُ، جَنِ اُتو سِين اِيمانَ
تَنِ مَڃيو مُحَمدُ ڪارَڻِي، قَلَبَ ساڻُ لِسانَ
اُوءِ فائِقَ ۾ فَرمانَ، اَوَتَڙِ ڪَنہِ نه اولِئَا.

بيت - 8

اَوتَڙِ ڪَنہِ نه اولِئا، سُتَڙِ وِئا سالِمَ
هيڪان ئِي هيڪُ ٿِئا، اَحَدَ سِين عالمَ
بي بَها بالِمَ، آگي ڪِئا اَڳَهِين.

بيت - 9

آگي ڪِئا اَڳَهِين نِسوروئِي نُورُ
لاَخَوفُ عَلَيهِم وَلاَ هُم يَحَزَنُون، سَچَنِ ڪونهي سُورُ
مَولي ڪِئو مامُورُ، اَنگُ اَزَلَ ۾ اُنِ جو.

بيت - 10

وَحدَهُ جي وَڍِئا، ’الاللهُ‘ اَڌَ ڪِئا
”مُحَمدُ رَسُولُ اللهِ“ چَئِي، مسلمانَ ٿِئا
عاشِقَ، عبداللطيفُ چئي، اِنَهِين پَہِ پِئا
جيلاه ڌَڻيءَ ڌُئا، تي وِئا وَحدَتَ گَڏِجِي.

بيت - 11

وَحدَهُ جي وَڍئا، ڪِئا ’اِلاَاللهُ‘ اَڌَ
سي ڌَڙَ پَسِي سَڌَ، ڪَنہ اَڀاڳي نه ٿِيي.

بيت - 12

”وَحدَهُ جي وَڍئا، ” اِلاَاللهُ“ سِين اورِينِ
هِنيُون حَقِيقَتَ گَڏِئو، طَرِيقَتَ تورِينِ
مَعرِفَتَ جِي ماٺِ سِين ڏِسَ اَندَرِ ڏورِينِ
ڪُلهَنِئُون ڪورِينِ، عاشِقَ عبداللطيفُ چَئي.

بيت - 13

سِرُ ڍوُنڍيان ڌَڙُ نه لَهان، ڌَڙُ ڍُونڍيان سِرُ ناهِ
هَٿَ، ڪَرايُون، آڱرِيون، وِيا ڪَپِجِي ڪانہِ
وَحدَتَ جِي وِهانہِ، جي وِئا سي وَڍِئا.

بيت - 14

تون چَئُه اَللهُ هيڪَڙو، وائِي ٻِي وِسارِ
تَنَ ۾ تَندُ توارِ، سَدا سُپِيرينِ جِي.

بيت - 15

تون چئُه اَللهُ هيڪَڙو، ٻِي وارِجِ مَ وائِي
جيڪا مُڪِي سَڄَڻين سِکِجُ تون سائِي
اوڙَڪَ اِهائِي، ڳولي لَهِجُ ڳالَهڙِي.

بيت - 16

تون چئُه اللهُ هيڪڙو، ٻِي وائِي وِساري ڇَڏِ
تَنُ هِنيين سِين گَڏِ، سَڄَڻُ ساهَ پَساهَ ۾.

بيت - 17

پاڻهِين جَل جَلالُہُ، پاڻهِين جانِ جَمالُ
پاڻهِين صُورت پِرينءَ جي، پاڻهِين حُسَنُ ڪَمالُ
پاڻهِين پِيرَ مُرِيدُ ٿِئي، پاڻهِين پاڻَ خِيالَ
سَڀُ سَڀوئِي حالُ، مَنجهان ئِي مَعلومُ ٿِيي.

بيت - 18

پاڻھِين پَسي پاڻَ کي، پاڻھِين ئِي مَحبُوبُ،
پاڻھِين خَلقي خُوبُ، پاڻھِين طالِبُ تَنهِ جو.

بيت - 19

عاشِقُ چَئُه مَ اُنَ کي، مَ ڪِين چَئُه مَعشُوقُ
خالِقُ چَئُه مَ، خامَ تون، مَ ڪِين چَئُه مَخَلُوقُ
سَلِجِ تَنہ سُلُوڪُ، جو ناقِصيَان نِڱِئو.

بيت - 20

’اَحدُ‘ ’اَحمَدُ‘ پاڻَ ۾، وِچان ’مِيم‘ فَرَقُ
ٿِئا مُستَغَرَقُ، عالِمَ اِنهِين ڳالهِه ۾.

بيت - 21

اَحَدان اَڳي جا هُئِي، سُوڌِي سا صِفَتَ
اَپَرِ اِشارَتَ، پَرَ سِڌَنِ کي سُٿَرِي.

بيت - 22

’صِفَتَ‘ سَنگُ ’اَحَدَ‘ سين، اَحَدُ صِفَتَ‘ ري ناهِ
’اُو‘ اُن هــي ئُون آهِ، پَرِ ٻِيءَ ٻِيَائِي ٿِيا.

بيت - 23

’هُو‘ پُڻ آهي ’هِنَ‘ سِين، ’هِيءُ‘ نه ’هُنئَان‘ ڌارَ
اَلانسانُ سِرِي وَاَنَا سِرِهُ، پَرُوڙِجِ پَچارَ
ڪَندا وِئا تَوارَ، عالِمَ عارِفَ اِهِڙِي.

بيت - 24

صورتَ سوجهه مَ تَنہ جِي، ڄاڻي ٻُجهِين جو
اِيءُ سُخُنُ آهي سو، جو مُنہَ مُقابِلِ نه ٿِيي.

بيت - 25

ڪارِي راتِ، اَڇو ڏِينہُ اِيءُ صِفَتَان نُورُ
جِتي پِرينءَ حُضُورُ، اُتي رَنگُ نه رُوپُ ڪو.

بيت - 26

سو ”ھِيءُ“ سو ”ھُو“ سو ”اَجَلُ“ سو ”اَلله“
سو ”پِرين“ سو ”پَساھُ“ سو ”ويري“ سو ”واھِرُو“.

بيت - 27

ڪوڙيين ڪايَائُون تُنهنجيُون، لَکَڻَ لَکَ هَزارَ
جِيءُ سَڀَڪَنہِ جِيءَ سِين، دَرَسَنُ ڌارو ڌارَ
پِرِيَمِ تُنهنجا پارَ، ڪِهِڙا چَئِي ڪِيئَن چُئان.

بيت - 28

پڙاڏو سو ”سَڏُ“، وَرُ وائِيءَ، جو جي لَھين،
ھُئا اَڳِھِين گَڏُ ٻُڌڻَ ۾ ٻَہ ٿِئا.

بيت - 29

جَنِ کي جِئَائِين، پِرينِ پاڻُ پَسائِيو
تَنِ کي تِئائِين، لِيا پائِڻُ آئيا.

بيت - 30

سَڀَڪَنهِين ڏانہَ سامُهُون، ڪو هَنڌُ خالِي نانہِ
اَحدان جي اَرڳِ ٿِئا، سي ڪانهِرَ ڪِبَا ڪانہِ
مُحِبُ مَنجِهين مَنَ مانہِ، مُون اَڄاڻَندِي اُجِهئَو.

بيت - 31

سَڀَڪَنهِين ڏانہَ سامُهُون، ڪو هَنڌُ خالِي ناهِ
ڪُڇَڻُ ڪَڍِي لاهِ، پاهَتُ ئِي پِرِينءَ سِين.

وائي - 1

ڪِئَن آن لَهَندِي سي، اي يا اَللهَ!
ڪِئَن آن لَهَندِي سي، ”وَحَدَهُ“ جي وَڍِيا
جِتي وَحدهُ وَڍَ ٿِئي يا اللهَ!
ڪو تِتي مُونکي ني
سِسِي ڏِيان ساهَ سِين، يا اللهَ!
آءٌ تَنہِ پانڌِيءَ کي

داستان ٻيو
بيت - 1

صُوفِيءَ سَيرُ سڀَنِ ۾، جِئَن رَڳُنِ ۾ ساهُ
سانه ڪَري ڳالَهَڙِي، جا پَرُوڙِي پَساهَ
آهِسُ اِيءُ گُناهُ، جِئَن ڪا ڪَري پَڌَرِي.

بيت - 2

صُوفِي سالِمُ سي وِئا جي اَڪثِرَ سِين اَڏِيارَ
بازِي بازِندَنِ کي آهي اَويسارَ
پِريان سِين پَهڪارَ، رِنديءَ رَساڻِي ڪِئا.

بيت - 3

صُوفِي چائين سَڌ ڪَرين، صُوفيءَ ايءَ نه صَلاحَ
ڪاٽي وِجُهه ڪُلاهَ، هَڻُ اُڇَلي آڳِ ۾.

بيت - 4

ڪُلاهَ رَکين ڪَنڌَ تي، ته صُوفِي سالِمُ ٿِيءُ
وِهَ وَٽِي هَٿِ ڪَري، پُرُ پِيالو پِيءُ
هَنڌُ تَنِي جو هِيءُ، جَنِي حاصُلُ ڪِئو حالَ کي.

بيت - 5

”صُوفِي لا ڪُوفِي“ ڪونه ڀانئيسِ ڪيرُ
مَنجهائِين مَنجِهه وِڙهي، پَڌَرِ ناهِسِ پيرُ
جَنِي ساڻُسِ ويرُ، ٿِيي تَنِي جو واهَرُو.

بيت - 6

ڏِنِي ڏُکويا، اَڻَ ڏِنِي راضِي رَهيا
صُوفِي تي ٿِيا، جِئن ڪِينِ کَنيائُون پاڻَ سِين.

بيت - 7

حاصُلُ جان نه حالُ، صُوفِي جِمَ سَڏائِيين
ڪونهي تَنِي قالُ، وَٿُون جَنِ وِڃائِيُون.

بيت - 8

وَٿُون جَنِ وِڃائِيُون، صُوفِي سالِمُ سي
هاڻي تَنِي کي، ڏوريان ڏوريي نه لَهان.

بيت - 9

تَعظِيمان تَرَڪُ ٿِئا، واکاڻان وِئا
وَڃِي تِتِ پِئا، جِتِ نِهايَتَ ناهِ ڪا.

بيت - 10

ظاهِرَ ۾ ظانِي، فِڪرَ مَنجِهه فَنا ٿِئا
تَنِي کي تَعلِيمَ جِي ڪُڙِهه اَندَرِ ڪانِي
حَرَفُ حَقانِي، دَورُ ڪِئائُون دِلِ ۾.

بيت - 11

اَڻَڪِي عَيان نه ٿِيي، ڪِي پَرُوڙي ڪونَ
سَچي جِهڙِي سونَ، مُنہِ نه پيئي ماڙُهوئين.

بيت - 12

علَتِيءَ آرامُ، پَسِي عِلَتَ آئِيو
حُسُنُ جوحَقَ جو، خامِي ڀانئِي خامُ
اَچِي ٿِئَا اِسلامُ، ڪُفرُ ڪافِرُ پاڻ ۾.

بيت - 13

مَحرُومَ ئِي مَرِي وئا، ماهِرَ ٿِي نه مُئِا
چِڙيءَ جِئَن چُهُنجَ هَڻي لَڏيائُون لُئا
حُبابَ ئِي هُئا، اِنهِين وادِيءَ وِچَ ۾.

بيت - 14

مَرَڻا اَڳي جي مُئا، سي مَرِي ٿِيَنِ نه ماتُ
هُوندا سي حَياتُ، جِيَڻان اَڳي جي جِيَا.

بيت - 15

جِيَڻان اڳي جي جِيا، جُڳَ جُڳَ سي جِيَنِ
موٽِي ڪِينَ مَرَنِ، مَرَڻان اَڳي جي مُئا.

بيت - 16

طالِبُ قَصَرُ، سُونہَ سَرُ، اِيءَ رومِيءَ جِي رُوءِ
جَنِي ڏِٺِي جُوءِ، تَنِي ڪُڇئو ڪِينڪِين.

بيت - 17

طالِبُ قَصَرُ، سُونہَ سَرُ، اَندَرِ رُومِي راءُ
جَنِي ڏِٺِي جاءِ، تَنِي ڪُڇيو ڪِينڪِين.

بيت - 18

طالِبُ قَصَرُ، سُونہَ سَرُ، رُومِي جو آهي
تاڙِي جي لاهي، ته مَنجِهين مُشاهدو ٿيي.

بيت - 19

طالِبُ قَصَرُ، سُونہَ سَرُ، ايءَ رُومِيءَ جِي رِهاڻُ
پِهرِين وِڃائِڻُ پاڻُ، پَسَڻُ پوءِ پِرينءَ کي.

بيت - 20

طالِبُ قَصَرُ، سُونہَ سَرُ، ايءَ رُومِيءَ جِي راحَتَ
جَنِي ڏِٺي سَٿَ، تَنِي ڪُڇِئو ڪِينڪِين.

بيت - 21

طالِبُ قَصَرُ، سُونہَ سَرُ، ايءَ رُومِيءَ جِي اوطاقَ
پَچِين دَرِ فِراقَ، ته مَنجهِين مشاهدو ماڻِين.

بيت - 22

ڪَري طَريقَتَ تَڪِيو، شَرِيعَتَ سُڃاڻِ
هِنيون حَقِيقَتَ هيرِ تُون، ماڳُ مَعرفَتَ ڄاڻِ
هُوئِجِ ثابُوتِيءَ ساڻِ، ته پُسَڻَ کان پالهو رَهِين.

بيت - 23

’پاڻُ‘ پَردو ’پاڻَ‘ کي، سُڻِي ڪَرِ سَنڀالَ
وِچان جو وِصالَ، سو تان هُئَڻُ ’هِنَ‘ جو.

بيت - 24

’پاڻُ‘ پَردو پاڻ کي، طالِبَ سُڻِجُ تون
نَڪا ’هان‘ نه ’هون‘، پَردا سَڀِ پاسي ٿِئا.

وائي - 1

سَڀَڪا پِريان ڪُون پُوڄي
نيھُ نيڻين ڳُڻُ ڳالهِيين
جا چِتايَم چِتَ ۾، سَڄَڻُ سا ٿو ٻُجهي
لاتِ جا لطِيف جِي، سَڏُ تَنھِين جو سُڄي.

داستان ٽريو
بيت - 1

عالَمُ ’آئُون‘ ساڻُ، ڀَرِئو ٿو ڀيرَ ڪَري
’پاڻُ‘ نه آهي ڄاڻُ، مانڊريءَ منڊرُ پَکَيڙئو.

بيت - 2

ڪِيئَن مائيندا مَنَ ۾، ’خودي‘ ۽ خُدا
ٻِنِ تَرارينِ جا، ڪا آهي هِڪَ مِياڻَ ۾!

بيت - 3

’آئُون‘ سِين اُنَ پارِ، ڪَڏَهِن تان ڪونه پِئو
اِنَ اللهَ وِترُ يُحِبُ الوتَر، نيئِي ٻيائِي ٻارِ
هيڪَڙائِيءَ وَٽِ هارِ، هَنجهُون جي ’هُئڻ‘ جُون.

بيت - 4

’آئُون‘ اورِيان جَهلِ تون، ڇَڏيَمِ ’پاڻُ‘ پَچارَ
شِرڪَ ساڻُ سَتارَ، گهڻا گهارِيَمِ ڏينهڙا.

بيت - 5

ٻَنِ ٻِيائِي سُپرِين، ’پاڻان‘ اُٿي پَلِ:
’آئُون‘ اوري جَهلِ، ته توکي رسي تو ڌَڻي.

بيت - 6

توکي رَسي تو ڌَڻي، جُملوئِي جَمالُ
ڪونهي ٻِئو خيالُ، جي شارِڪَ شَڪُ وِڃائيين.

بيت - 7

’مُون‘ مُون_هِين ۾ سَپِجي، مُون کي مُون جُڳاءِ
مُون_هِين جِي ساڃاءِ، مُون- هِين منجهان مُون ٿيي.

بيت - 8

’ڏِسَڻُ‘ ڏِسين جي، ته هَمہَ کي حَقَ چَئِين
شارِڪَ شڪُ مَ ني، اَنڌا اِنهِين ڳالَهِه ۾.

بيت - 9

وڏي تان اِنَ واٽَ ۾ ٻيلَپَ ’ٻيائِي‘
آهي اُونداهِيءَ جو شِرڪُ سَهائِي
چِٽي چِٽائي، اَلفَ جي عَينَڪَ ۾.

بيت - 10

بي شَرڪُ ڀائِين پاڻَ کي، عينُ شِرڪَ اِيءُ
وِڃائي وُجُودَ کي پاڻان پاسي ٿيءُ
هَڏَهن ڪونهي ’هيءُ‘، ’هُو‘ پُڻُ ڪونهي ’هِن‘ ري.

بيت - 11

آڏو جو اِثبات کي سو شِرڪُ لاهي شَڪُ
هُئي جَنہ ۾ حَقَ، تَنہ ’نَفِي‘ جهڙو ناه ڪِين.

بيت - 12

اِنَ پَرِ نه اِيمانُ، جِئن ڪَلِمي-گو ڪوٺائيين
دَغا تنهنجي دِلَ ۾، شِرڪَ ۽ شيطانُ
مُنہَ ۾ مُسلِمانُ، اَندَرِ آزَرُ آهِيين.

بيت - 13

ڪُوڙو تون ڪُفرَ سِين ڪافرُ مَ ڪوٺاءِ
هِندو هَڏِ نه آهيين، جَڻيو تو نه جُڳاءِ
تِلِڪُ تَنِي کي لاءِ، سَچا جي شِرڪَ سين.

بيت - 14

ڪافرُ ٿيءُ ته اُبَهِين بابَ شَرَعَ جا ڇَڏِ
مَنُ مُشرِڪَنِ گَڏِ، ته ويجهو ٿِئين وصالَ کي.

بيت - 15

مُنہُ آهيريان اُجِرو، قَلبَ ۾ ڪارو
ٻَهران زيبُ زِبانَ سِين، دِلِ ۾ هَچارو
اِنَ پَرِ ويچارو، ويجهو ناهه وصالَ کي!

بيت - 16

مُنہُ ته مُوسيٰ جهڙو، اَندرِ ۾ اِبليسُ
اهڙو خامُ خَبِيثُ، ڪَڍي ڪوهَ نه ڇَڏيين.

بيت - 17

مُنہُ ته مُوسيٰ جِهڙو، سِيرَتَ شَيطاني
بازِي بيرانِي، ڪَڍي ڪوهُ نه ڇَڏيين.

بيت - 18

جان جان پَسين پاڻ کي، تان تان ناه سُجُودُ
وِڃائي وُجُودُ، تِهان پوءِ تَڪبِير چَئُه.

بيت - 19

جان جان پَسِين پاڻ کي، تان تان ناهِ نمازَ
سَڀُ وِڃائي سازَ، تِهان پوءِ تَڪبِيرَ چَئُه.

بيت - 20

جَنِ وِڃايو وُجُودُ، ’فاني‘ ٿِئَا ’فِي اللهِ‘ سان
نه تَنِ قِيامُ، نه قَعدو، نڪو ڪَنِ سُجُودُ
جيلاهَ ٿِئَا نابُودُ، تيلاهَ رَسِئَا بُودَ کي.

بيت - 21

’اَنَاعَبَدُ‘، ’مَعبُودُ‘ تون، اِتِ شِرڪُ نَڪو شَڪُ
پَچارُون پِرِينِ جون مَحَبَتينِ مَرڪُ
سو سَڀوئِي حَقُ، جَنہِ ۾ پَسَڻُ پِرينءَ جو.

بيت - 22

نابُودِيءَ نيئِي، عَبدَ کي اعليٰ ڪِئو
مُورَتَ ۾ مَخفِي ٿِئا، صُورَتِ پُڻ سيئِي
ڪَبِي اِتِ ڪيهِي، ڳالَهه پِريان جي ڳُجهَه جِي.

بيت - 23

نَڪا اِبتَدا عَبدَ جِي،نَڪا انتِها
جَنِ سُڃاتو سُپِرين، سي وَڃَڻَ کي وِئا.

وائي - 1

وَجَہَ مَنجِهه خَلِيلُ، اَندَرِ آزَرُ آهيين
سَڌَ مَ ڪَرِ صِحَتَ جِي، اڃان تون عَلِيلُ
مُنہَ ۾ مُسلمانُ تون، قَلبُ تان ڪَلِيلُ
نالو ناهِ نفاقَ جو، جِتي رَب جَلِيلُ
وِتُرِ جي وِصالَ ۾، دُوئِي ناهِ دَلِيلُ

داستان چوٿون
بيت - 1

عاشِقَنِ اَللهَ جِي مَحَبَتَ رَکِي مَنِ
سَندِي سِڪَ پِرِينِ، تَنِ ۾ آهي تَنِ کي.

بيت - 2

عِشقَ جِي اسبابَ کي پَرِ ۾ پُڇيائُون
دارُون ھِنَ دَردَ جو، ڏاڍو ڏَسيائُون
”آخِرُ وَالعَصر جو“ اِيَھِين اُتائُون
تِھان پوءِ آئُون، سِڪان ٿِي سَلامَ کي.

بيت - 3

عاشقَن اَلله جي سَدا وائِي واتِ
”فَاذڪُرنِي اَذڪُرڪُم“، تَنِ ۾ اها تاتِ
اُنِي کي ڪَنہ ساتَ، سَڄَڻُ ويلُ نه وِسَري.

بيت - 4

عاشِقَنِ اَللهُ، ويروتارَ وُجُودَ ۾
آهَ ڪَرِيندي ساهُ ڪَڏِهن ويندُنِ نِڪَري.

بيت - 5

عاشِقَنِ اَللهَ جِي وائِي نَقد وَڻِي
سائِي ڳالَهه سُڻِي، سوگهِي رَکيائون ساه سين.

بيت - 6

عاشِقَن آرامُ، ڪَڏِهن تان ڪونه ڪِئو
طَعني ڪِئا تَمامُ حَبِيباڻي هيڪَڙي.

بيت - 7

عاشِقَ اِئَن نه هُونِ، جئن تون سَڄي اَڱَڙين
وَڃِئو دَرِ دوستَنِ جي، رَتُ ڏِيهاڻِي رُونِ
ٻيءَ پَرِ ڪَنہِ نه پُونِ، ماڪُرِ مَحبُوبَنِ سِين.

بيت - 8

جان عاشِقَ مَٿَهءِ ماسُ، تان دعويٰ ڪَرِ مَ نِيہَ جِي
سائو مُنہُ، سُونہ ڳَئِي، لَڱَنِ ڇَڏِئو لاسُ
ڏيئِي تَنَ تَپاسُ، پُڇِجُ پوءِ پِريتَڻو.

بيت - 9

جان عاشِقَ مَٿي رَتُ، تان دعويٰ ڪَري مَ نِيہَ جي
سائو مُنہُ، سُونہ ڳَئِي، سِڪَڻَ اِيءُ شَرَطُ
نه ڪِين گوڏَ گَرَٿَ، مَٿان سِرَ سودا ڪَري.

بيت - 10

اڃان تو مَنجها، ڪَکَ ڇُتي رَتُ نِڪَري
مُنہَ ۾ معشُوقَنِ جا ڪِيئَن جَهلِيندين گهاءَ
سو تون ڪُڄاڙاءَ، سِڪَڻَ جون سَڌُون ڪرين.

بيت - 11

مَحبَتَ جي ميدان ۾، عاشِقَ ٿيءُ آچامُ
سامُهان سَلِ، سَيِدُ چَئي، ڪندءِ تِيرُ تَمامُ
ڪَهِجُ ڪو مَ ڪَلامُ، جِمَ دوستَنِئُون دُورِ ٿيين.

بيت - 12

محبت جي ميدان ۾، رُڪَ جو آهي رَنگُ
ڪوڙيين مَنجهان ئِي ڪو، اِيءُ نباهي نَنگُ
عِشقُ نانگُ نِسَنگُ، خَبَرَ کاڌَنِ کي پَوي.

بيت - 13

محبتَ جي ميدان ۾، اَچِي پيرَ پِياءِ
سِرُ وَڍَڻُ، ڌَڙُ ڌارُ ڌَرَڻَ، اِي سِينگارَ سَنداءِ
ڏِيندا مُون ڏِٺاءِ، مَٿا مَعَشُوقَنِ لَئي.

بيت - 14

محبتَ جي مَيدانَ ۾، ڪَرِ پَڙاڏو پَٽۡ
سِرُ سُورِيءَ، ڌَڙُ ڪُنگرين، مَتان ڪُڇِين ڪَٽُ
عِشقُ نانگُ نِپَٽُ، خَبَرَ کاڌَن کان پَوي.

بيت - 15

محبتَ جي ميدانَ ۾، سَرِ جو سانگُ مَ ڪَرِ
لاهي سِرَ لَطيفُ چَئي، اَڳئان دوستَنِ ڌَرِ
وَڍيين تان واهُ ٿيين سَندي دوسان دَرِ
عِشقُ نانگُ اَپَرِ، خَبَرَ کاڌَنِ کان پَوي.

بيت - 16

محبتَ جي ميدان ۾، سِرَ جو ڪَرِ مَ سانگُ
سُورِي سُپيرينِ جي، چَڙهُه ته ٿيين چانگُ
عَشقُ آهي نانگُ، خَبَرَ کاڌَنِ کي پَوي.

بيت - 17

محبتَ جي ميدانَ ۾، رَڪَنِ ڪانهي راندِ
معشوقَنِ مهاندِ، لَکين لِيلائي مُئا.

بيت - 18

محبتَ جي ميدان ۾، رَڪَنِ ناهي راندِ
حَبِيبَنِ هيڪاندِ، سَگَهنِ ٿِيي نه سَيِدُ چَئي.

بيت - 19

عِشقُ نه آهي راندِ، ته ڪِي ڪَنِسِ ڳَڀَرُو
جِيءُ جُسي ۽ جان جِي، ڀَڃي جو هيڪاندِ
سِسِي نيزي پاندِ، اُڇَلِ ته اَدَهَ ٿِئي.

بيت - 20

عاشِقَ مَعشوقَنِ جِي وَٺِي ويهُه ڳَرِي
جِمَ وِرچِي ڇَڏيين سَندِي دوستَ دَرِي
ڏيندَءِ ٻُڪِي ٻاجَهه جِي وِيندَءِ ٺَپَ ٺَرِي
ساجَنِ توءِ سَرِي، اَسان سَرِي نه اُنِ ري.

بيت - 21

عاشقَ معشوقَنِ جو وَٺِي ويهِجُ سيرُ
اچِي پُڇَندَئي پاڻهِين، پِرَتان ڀَري پيرُ
ڀَلان سَندو ڀيرُ، رَهبَرُ ٿيندُءِ راهَه ۾.

بيت - 22

عاشقَ معشوقَنِ جو، وَٺِي ويهِجُ دَرُ
پِرِين پُڇَندُءِ پاڻهِين، لَهندَءِ سارَ سُڀَرُ
اُنِي جو اَثَرُ، رَهبَرُ ٿِيندَءِ راهَه ۾.

بيت - 23

عاشقَ مَعشوقَنِ جو وَٺِي ويهُه دُکاڻُ
پَئِجَ پيشَ پِرينِ جي پُٺِيءَ وِجهِي ’پاڻُ‘
ته تون تَنِي ساڻُ، سدا هوئين سُرخُرُو.

بيت - 24

عاشقَ مَعشوقَنِ جو، وَٺِي ويهجُ گهَٽُ
جِمَ وِرِچِي ڇَڏِيين مَحَبتَ سَندو مَٽُ
ڪَري سِرَ جو سَٽُ، پِيجُ ڪي پِياليُون.

بيت - 25

عاشقَ مَعشوقَنِ جو وَٺِي ويهجُ رَندُ
پِيارِيندَءِ پاڻهِين مَيخاني جو مَنڌُ
سِرَ اُنِ جو سَڦَرو سُپَڪُ آهي سَنڌُ
مَتان ڪَڍِين ڪَنڌُ، اوڏو ٿِي اُنِ کي.

بيت - 26

پَتَنگُ چائين پاڻَ کي، پَسِي مَچُ مَ موٽُ
سَهائيءَ سُپيرِينِ جي گِهڙُ ته ٿِيين گهوٽُ
اڃان تون اَروٽُ، کُوري خَبَرَ نه لَهِين!

بيت - 27

پَتَنگُ چائين پاڻَ کي، ته ڄيري پَؤ ڄاڻِي
تان تان تاڻِجِ تاءَ ڏي، جان آڳِ نه اُجهاڻِي
وِسِہُ وِهاڻِي، اَتُ نه ڏِجي عامَ کي.

بيت - 28

پَتَنگُ چائين پاڻَ کي، ته اَچِي آڳِ اُجهاءِ
پَچَڻَ گهَڻا پَچائِيَا، تون پَچَڻَ کي پَچاءِ
واقِفُ ٿِي وِساءِ، اَتُ نه ڏجي عامَ کي.

بيت - 29

پُڇُ پَتَنگَنِ کي، سَنديُون کامَڻَ خَبَرُون
آڻِيو وِجَهنِ آڳِ ۾، جِيءُ پنهنجا جي
جيري جَنِي جي، لَڳا نيزا نِيہَ جا.

بيت - 30

پُري پَتنگَ آئِيا، سُري سَهائي جَهلَ
ڪَندا ڪانَه اُڇَلَ، مَٿو ڏِيندا مَچَ کي.

بيت - 31

پُرِي پَتَنگَ آئِيَا، سُرِي سَهائي وَٽِ
ڪَندا ڪانَه گهَٽِ، مَٿو ڏِيندا مَچَ کي.

بيت - 32

پُرِي پَتَنگ آئِيَا، سُرِي سَهائي ساءِ
ڪَندا ٻِي نه ڪاءِ، مَٿو ڏِيندا مَچَ کي.

بيت - 33

پَتَنگَ، رَءِ رَچنگَ، آڳِ پَسِي آئِيَا
اُهي عبدُاللطيِفُ چَئي، کُورِي کَپايا
جيلاهَ لئُون لايا، مَرَنِ موٽَنِ ڪِينڪِي.

بيت - 34

چَڙِهِئو چڪاسِنِ چاهِ، آڳِ ٻَرندي آئِيا
وِهُسَنِ واڙِيءَ ڦُلَ جئَن مَحَبَتِي مَچَ لاءِ
کَامَنَدَنِ کَٽِئو، اُجهاڻَنِ اُونداهِ
جَنِ اَندَرَ ٻَري باهِ، اِيءَ سُڌِ سَڀَڪا اُنِ کي.

بيت - 35

اَچِي اُجهانيو آڳِ کي، پَتنگَنِ سِين پَروازُ
کامِي خاڪَ ٿِيَڻَ جو اُنِي وَٽِ اَندازُ
رَمزَ پَرَوڙيَئُون رازُ، ڄيري جِي ڄِڀِيءَ جو.

بيت - 36

پَتنگَنِ پَہُ ڪري، اَچِي اُجهانئِي آڳِ
ڪِيئَنِ کي قُربَ جِي ڪا جا لَڳِي لاڳِ
مَرِي پِئا سَڀ ماڳِ، کامِي کُورِي وِچَ ۾.

بيت - 37

پَتنگَنِ پَہُ ڪِئو، مِڙِئا مَٿي مَچَ
پَسِي لَهَسَ نه لِچئا، سَڙِئا مَٿي سَچَ
سَندا ڳِچِين ڳَچَ، ويچارَنِ وِڃائِيا.

بيت - 38

اَصُلِ عاشقَنِ جو، سِرُ نہ سانڍَڻُ ڪَمُ
سَئو سِسيان ئِي اَڳَرو، سَندو دوسان دَمُ
ھِيءُ ھَڏو ۽ چَمُ، پِڪَ پِريان جِيءَ نہ پَڙي.

بيت - 39

اَصُلَ عاشقَ پانھِنجيون سِسيُون نہ سانڍِينِ
لاھيو سِرَ لَطِيفُ چَئي، ساھَ سَلهاڙِيو ڏِينِ
ڪُلَهنِئُون ڪاٽِينِ، پُڇَنِ پوءِ پِرِيتَڻو.

وائي - 1

دِلِ ماهي دي نال لوڪو
دل رانجهي دي نال لوڪو
مَئن رانجهن دي رانجهن مَيڏا
ٻِئو سَڀ ڪُوڙو ٿوڪو
مَحبتَ جي ميدان ۾، سِرُ وَڍي ڪو ڪو

وائي - 2

عِشق ساجن دا لڳا مَئن نُون مائِي!
بره ڍولڻ دا لڳا مئن نون مائي!
راتِيان دَردَ، ڏِينهان دَرماندِي، لوڪان ڪَلَ نه ڪائِي
مون کي مَرض ماريئو، سيڻنِ هَٿِ سَگهائي
دارُون هِنَ دَردَ جو، آهِيين يا اِلاهِي!

داستان پنجون
بيت - 1

سِڪَڻُ ۽ سُورِي، ٻَئِي اَکَرِ هيڪَڙي
ويهَڻُ واٽَڙِيُنِ تي، ڪارَڻُ ضرُورِي
ٻِنهِينءَ جي پورِي، جِيءَ ڏِني ري نه جُڙي.

بيت - 2

سُوريءَ سَڏُ ٿِئو، ڪا هَلَندِي جيڏِيُون!
وَڃڻُ تَنِ پِئو، نالو نِيہَ ڳِنَهنِ جي.

بيت - 3

اُڀِي عاشِقَنِ کي سُوري سَڏَ ڪَري:
”اَٿِي سَڌَ سُرِڪَ جِي، ته ڪُئُه مَ پيرُ پَري
سِسِي ڌار ڌَري، پُڇِجُ پوءِ پِرِيتَڻو.“

بيت - 4

سُورِي ٿِي سِينگارُ، اَصُلُ عاشِقَنِ جو
لُڏِئا ڪِينَ لَطيفُ چئي، نيزي ٿِئا نِروارُ
ڪُسَڻُ جو قَرارُ، اَصُلُ عاشِقَنِ سِين.

بيت - 5

سُورِي سِينگاري، اَصُلُ عاشِقَنِ کي
لُڏِئا ڪِينَ لَطيفُ چئي، ٿئا نيزي نظاري
ڪوٺِئو ڪِناري، آڻِئو چاڙهي اُنِ کي.

بيت - 6

سُورِي مَٿي سيڻَ، ڪِھَڙي ليکي سَنَرا:
’جو لَئِہ لَڳا نيڻَ، تہ سُورِيان ئي سيڄَ ٿِي.‘

بيت - 7

سُورِيءَ چڙهڻُ، سيڄَ پَسَڻُ، اِيءُ ڪَمُ عاشِقَنِ
پاهُون ڪِين پَسَنِ، سائُو هَلَنِ سامُهان.

بيت - 8

سُورِيءَ جي سَئو وارَ، ڏِيھاڻِئُون چَنگِ چَڙهِينِ
جِمَ وِرِچِي ڇَڏِيين، سِڪَڻَ جِي پَچارَ
پِرينِ پَسِين پارَ، نِيہُ جِئائِين نِڱَئو.

بيت - 9

سِڪَڻُ سَڀوئِي سُورُ، مَحبتَ وڏو مامِرو
’اَٺَئِي پَهَرَ مَلُورَ، ساعتَ نه سِگهو جِندَڙو.‘

بيت - 10

سِڪَ نه آهي سُٿري، کَڻُ پَرُوڙي پيرُ
ڪُسَڻَ ڌاران ڪيرُ، ڪَري سَڌَ سِڪَڻَ جِي!

بيت - 11

ڪَنہِ چيئِي ته پاءِ، پيرُ پِريان جي پيرَ ۾
تُون سُکَنِ جون سَڌُون ڪَرِين، سيڻَنِ سُورُ سُهاءِ
اَنگهَنِ جِيءُ اَڙاءِ، جان نالو ڳِيَڙءِ نِيہَ جو.

بيت - 12

سِڪَڻَ اِيءَ نه حَدَ، جِئن لِڪِئو لِياڪا پائِيين
پَئي پِريان جي نه ٿِيين مَٿي اَڱَڻَ اَڌَ!
اِيءُ پُڻِ ڪُوڙِي سَڌَ، کِلئو کايو سُمهِين.

بيت - 13

ڄاڻِي ٻُجهِي جَنِ، توسِين سُورَنِ سَڃ ڪِي
تُون ڪئن سَنديون تَنِ، پَرِ سِين پَچارُون ڪرِين!

بيت - 14

جيڪي سِڪَڻُ سِکُ، نا ته پَسُ سِڪَندِيُون
پاسي تَنِي مَ لِڪُ، نِيہُ نه سُڃاڻَنِ جي.

بيت - 15

جي تون سِڪَڻُ سِکئو، ڪاتِيءَ پَئي مَ ڪَنجهُہ
سُپيريان جي سُورَ جو، ماڙُھنِ ڏجي نہ مَنجهُہ
اَندرِ اِيءُ اَھَنجُ، سانڍجِ سُکائُون ڪَري.

بيت - 16

جان وَڍيين تان ويھُ، اَڻ- وَڍيو تان واٽَ ٿِيءُ
هِيءُ تَنِي جو ڏيھُ، ڪاتِي جَنِي هَٿَ ۾.

بيت - 17

پِھِرين ڪاتِي پاءِ، پُڇِجُ پوءِ پِرِيَتَڻُو
ڏُکُ پِريان جو ڏِيلُ ۾، واڄَٽَ جِئَن وَڄاءِ
سِيخُنِ ماھُ پَچاءِ، جان نالو ڳيڙُءِ نِيہَ جو.

بيت - 18

ڪاتِي ڪونهي ڏوھُ ڳَنُ وِڍِيندَڙَ ھَٿَ ۾
پَسئو پَرِ عَجيبَ جِي، لِچِئو وَڃي لوھُ
عاشِقَنِ اَندوھُ، سَدا مَعشوقَنِ جو.

بيت - 19

ڪاتِي تِکيائِي مَ ٿِيي، مَرُ مُنيائِي هوءِ
مان وِرِمَنِ توءِ، مُون پِريان جا هَٿَڙا.

بيت - 20

تو جَنِي جِي تاتَ، تَنِ پُڻ آھي تُنھنجِي
”فَاذڪُرُونِي اَذڪُرڪُم“ اِيءُ پَرُوڙِجِ باتِ
ھَٿِ ڪاتِي ڳُڙُ واتِ، پُڇَڻُ پَرِ پِرِينِ جِي.

بيت - 21

ڪاتِي جَنِ ڳَرِي، مان لَئُہ لَڳو تَنِ سِين
مَحبَتَ جي ميدان ۾ وَڃان پيرَ ڀَري
اَڏِيءَ سِرُ ڌَري، مان ڪُھَنِمِ سُپِرين.

بيت - 22

اَڳيان اَڏِينِ وَٽِ، پويَنِ سِرَ سَنباهيا
ڪاٽِ ته پوءِ قَبُولَ ۾، مَڇُڻِ ڀانيين گهَٽِ
مَٿا مَهايِنِ جا، پِئا نه پَسِين پَٽِ
ڪَلاڙَڪي هَٽِ، ڪُسَڻَ جو ڪوپُ وَهي.

بيت - 23

مَٿي وَٽِ مڙَن، تہ سَڀَڪَھِين سَڌَ ٿِيي
سِرَ ڏِني سَٽُ جُڙي، تہ عاشِقَ اِيئَن اَچَنِ
لِڌا تي لَڀَنِ، مُلِ مَھانگا سُپِرِين.

بيت - 24

ناڻي ناھِ ڪَڪُوھُ ڪِين مُلِ مَھانگو مَنڌُ
سَنباھيجِ، سَيدُ چَئي، ڪاٽَڻَ ڪارَڻِ ڪَنڌُ
ھِيءُ تَنِي جو ھَنڌُ، مَٽَنِ پاسِ مَرَنِ جي.

بيت - 25

مُلِ مَھانگو قَطَرو، سِڪَڻُ سَعادَتَ
اَسان عِبادَتَ، نَظَرُ نازُ پِرينِ جو.

وائي - 1

سُپيريان جي سُونہَ جِي، ڳالَهِه ڪِيئَن نه وَڄي!
وَڃي دَر دوستنِ جي، سُورِيءَ سِرُ سَرهڄي
عاشِقَ اَنگُهنِ چَڙِهئا، ٻِئو سَڀُڪو ڀَڄي
پُڇِجُ پوءِ پِرِيَتَڻُو، پِهِرين سِرُ سَنڄي
عاقِلَ ئِي اوجُهون ٿِئا، ڀورو توءِ نه ڀڄي.

سُر يمن

سُر ڪلياڻ ۽ سر يمن ۾، شاهه صاحب ڪن ٻين ڪردارن جي زباني بدران ڄڻ پاڻ پنهنجي زباني پنهنجي ’حال‘ جو اظهار ڪيو آهي. ’سر يمن‘ گهڻي ڀاڱي ’سر ڪلياڻ‘ ۾ سمايل فڪر ۽ فهم جي تصديق ۽ ان جو وڌيڪ تفسير آهي. سر ڪلياڻ ۾ عشق جي آزمايشن، محبوب طرفان سختين، ۽ عاشق لاءِ سوز ۽ فراق جي صدمن بابت جيڪي اهڃاڻ ڏنل آهن تن جو سر يمن ۾ وڌيڪ تفصيل آهي. سر يمن جي پهرئين ۽ ٻئي داستان جو مکيه موضوع ’درد‘ آهي جيڪو انسان جي وجود ۽ نُمود جي هڪ بنيادي حقيقت آهي. انسان جي درد واري ڪيفيت ازلي آهي، ڇاڪاڻ جو سندس روح فراق واري حالت ۾ آهي. مڪمل طور صحتمند ٿيڻ ۽ اعليٰ مقام تي پهچڻ لاءِ اول اهو ضروري آهي ته درد ۽ سور جو احساس پيدا ٿئي. داستان ٽئين ۾، عشق ۾ آزمايش ۽ محبوب جي عاشق تي سختي جو ذڪر آهي، جنهن جي ابتدا سر ڪلياڻ ۾ ٿيل آهي: عاشق کي نه رڳو اها سختي صبر سان سهڻي آهي، پر کيس پاڻ ۾ بي انتها محبت واري اها نفسياتي ڪيفيت پيدا ڪرڻي آهي جو هو سور سختي کي فرحت ۽ راحت سمجهي. داستان چوٿين ۾ سوز ۽ فراق واري سختي جو وڌيڪ تفسير آهي. ان محبت واري مچ جو ذڪر آهي جنهن ۾ سچا عاشق (پتنگ) پنهنجو پاڻ اچي سٽين ٿا. ان محبت جي مچ کي آڳڙين ۽ لوهارن جو کورو ڪري ڄاڻايل آهي. جنهن ۾ عاشق کي جلڻو ۽ پچڻو آهي ته جيئن سندس ڪٽ لهي صاف ٿئي ۽ هو محبوب سان ملڻ جهڙو ٿئي. داستان پنجين ۾ علم جي بنيادي توڙي آخري مقصد جي وضاحت ٿيل آهي. اهڙي تعليم ۽ تربيت جي ترغيب ڏنل آهي جنهن مان انسان علم جي روشني ۾، ڪل ڪائنات جي خالق ۾ پنهنجو يقين پختو ڪري. داستان ڇهين ۾ محبت جي ميخاني ۾ ميخواري ۽ مخموري جا اهڃاڻ ڏنل آهن. شاهه صاحب جي فڪر مطابق ’نينهن جي نشي‘ جا خاص الخاص رخ ٻه آهن: هڪ محبوب طرفان ڏاڍائي ۽ سختي واري آزمايش ۾ صبر ۽ ان سان گڏ سوز ۽ فراق ۾ درد جي لذت، ٻيو محبوب طرفان ٻاجهه ۽ مهر ۾ راحت. جيڪڏهن عاشق کي محبوب هٿان پيالو پيڻ ۽ سڪ جي سرڪي جي لذت وٺڻي آهي ته ان جي عيوض ۾ کيس سر ڏيڻو پوندو.

داستان پھريون
بيت - 1

حَبِيبُ تُون، طبِيبُ تُون، تُون دَردَ جي دَوا:
جانبَ مُنھنجي جيءَ ۾، آزارَ جا اَنوا
صاحِبَ! ڏِئين شِفا، مِيان! مَريضَن کي.

بيت - 2

حَبِيبُ تون، طَبِيبُ تون، تون دَردَ جو داروُن
دَوا مُنهنجي دِل کي، تُنهنجيون تَوارون
ڪَريان تي ڪاروُن، جئَن ٻُڪي ٻِئنئُون نه ٿِئي.

بيت - 3

حَبِيبُ تُون، طبِيبُ تون، تون ھين ڊَرٺَنِ ڊَربُ
تون ڏِيين، تون لاهيين، تون هين هادِي رَبُ
آهِمِ ڏِيين، تون لاهِيين، ڏاتَر! کي ڏُکَندَنِ.

بيت - 4

حَبِيب تون، طبِيبُ تُون، تون داروُن کي دَردَنِ
تون ڏِيين، تون لاهِيين، ڏاتَرَ! کي ڏُکَندَنِ
تَڏِ ڦڪِيُون فرقُ ڪَنِ، جَڏِ اَمُرُ ڪَرِين اُنِ کي.

بيت - 5

جان ڪي ڪرِي طبيبُ، دارُون هِنَ دَردَ جا
هَڻِئو سي حَبِيبُ، اُکوڙِئو اَڌَ ڪَري.

بيت - 6

پاٻوھي ھيڪارَ، مون کي پُڇِئو سَڄَڻين
”اَلستُ بِرَبِکُم“، چَيائُون جَنھ وارَ
سَندِي سورَ ڪِنارَ، تَڻَ تَڏَھانڪُون نہ لَھي.

بيت - 7

پاٻوھِيو پُڇَنِ، ڪِٿِي ھَٿُ حَبِيبَ جو
نيزي ھيٺان نِيھَ جِي، پاسي پاڻُ نہ ڪَنِ
عاشِقَ اَجَلَ سامُهَان، اُنچي ڳاٽِ اَچَنِ
ڪُسَڻُ قُربُ جَنِ، مَرَڻُ تَنِ مُشاھِدو.

بيت - 8

ڪوٺي ڪُھي سُپِرِين، ڪوٺي ڪُھَڻَ ساڻُ
نيزي ھيٺان نِيھ جي، پاسي ڪَرِ مَ پاڻُ
ڄُلُ وِڃائي ڄاڻو، عاشِقَ اَجَلَ سامُهُون.

بيت - 9

ڪوٺڻَ قَرِيبَنِ جو، عَينُ تَڙَڻُ آھِ
ايءَ اُلُٽِي ڳالِهَڙِي، سکُ وَرَندي ساھِ
آسَرَ ھَڏِ مَ لاھِ، ڇِنَڻ ڳنَڍَڻُ اُن جو.

بيت - 10

ڪُھنِ تان ڪَرَ- گهُرا، ڪَرَ لَھَنِ تانِ ڪُھَنِ
سيئِي مُون مُھَنِ، سيئي راحَتَ روُحَ جِي.

بيت - 11

ڪُهي سو ڪَرَ لَهي، ڪوٺي سو ڪُهي
سوئي مُون مُهي، سوئِي راحَتَ رُوحَ جي.

بيت - 12

ڪُھي سو ڪَرَ لھي، ڪوٺي سو قَرِيبُ
اِها عادَتَ سِکئو ھَرِ زَمانِ حَبِيبُ
تَڇِي سو طبِيبُ، سوئِي راحَتَ رُوح جِي.

بيت - 13

رَهِي اَچِجِي راتَڙِي، تَنِ واڍوڙِين وَٽاءَ
جَنِ کي سُور سَرِير ۾، گهَٽ مَنجهارا گهاءَ
لِڪائي لوڪاءَ، پاڻِهِين ٻَڌَنِ پَٽِيُون.

بيت - 14

سِرَ جُدا، ڌَڙَ ڌارَ، دوڳَ جَنِي جا دِيڳِ ۾
سي مَرُڪَنِ پَچارَ، ھَڪيا جَنِ جي ھَٿَ ۾.

بيت - 15

ديڳيين دوڳَ ڪَڙَھنِ، جِتِ ڪَڻِھِيءَ ڪَڻِڪو نہ لَھي
تِتِي طَبِيبَنِ، چاڪَ چِڪَندا ڇَڏِئا.

بيت - 16

اَڄُ پُڻِ دانهو داَنہ، واڍوڙَڪِيءَ مَنَهِن
ويڄَ وَرائي ٻانہَ، چوري چاڪَ نِهارِئا.

بيت - 17

اَڄُ پُڻ ڪَنجهو ڪَنجههَ، واڍوڙَڪِيءَ مَنَهِين
جو پُڻِ پِييَنِ سَنجههَ، ته هوءِ پِنيُون هوءِ پَٽِيُون.

بيت - 18

ويچارا واڍوڙَ، سَدا شاڪِرَ سُورَ تي
تاڻِنِ مَٿي توڙَ، اوري ڪَنِ نه آسَرو.

بيت - 19

سَدا آهي سُورَ جي واڍوڙِنَ وائِي
جيڪا اَٿَنِ مَنَ ۾ سلَنِ نه سائِي
اوڙَڪِ اُهائِي، ڳولِئو ڏِسن ڳالهَڙِي.

بيت - 20

سَگهَنِ سُڌِ نه سُورَ جِي، ته گهايَلِ ڪيئن گهارِينِ
پِئَلَ پاسَو پَٽَ تان، وَڍِيلَ نه وارِينِ
پَرِ ۾ پَچِي پرينءَ کي، هَئي هَنجهُون هارِين
سَڄَڻُ جي سارِينِ، سي نه رُونِ نه چُونِ ڪِين.

بيت - 21

سَگهنِ سُڌ نه سُورَ جِي، ٿا رُڻِڪَنِ رَنجُورِي
پئا آهن پَٽَ ۾، مَٿِنِ مامُورِي
لَڳِينِ لَئُونَ لَطيف چئي، سَدا جي سُورِي
پِرِتِ جَنِ پُورِي، تنِ رويو وِهامي راتَڙِي.

بيت - 22

سَدا آهي سُورَ جِي، رَنجورِنِ رُڻِڪَ
ڪَنہِ جَنہِ ڏُکَ ڏَسائِيا، لَٿين ڪِينَ جهُڻَڪَ
اِنَ ڀَلارِيءَ ڀُڻِڪَ، هيڪَرَ حُضُورِي ڪِئَا.

بيت - 23

آيَلِ! آن نَه وِسَهان، هَنجُهون جي هارِين
آڻِئُو آبُ اَکِينِ ۾، ڏيههَ کي ڏيکارينِ
سَڄَڻُ جي سارِينِ، سي نه رُونِ نَه چُونِ ڪِين.

بيت - 24

اَگهي اگهائِي، رَنجُ پِريان کي رَسئِو
چَکَيمِ چَڱائِي، سورانگهي سُوريءَ تان.

بيت - 25

هُو جي مَنجها هيجَ، وَهَمَ پِريان جي وَڍِئا
ٻُڪي ڏيئي تن کي، ڪوهُ ڪَرِيندا ويڄَ
نَڪا پِڇَ نه پيڄ، پَسَڻ ڌاران پِرينءَ جي.

بيت - 26

وڍي جَنِ وَڍِياسِ، وَرِي ويڄَ ئِي سي ٿِئا
پِرِتِ ٻَڌائون پَٽِيُون، رُوح ڪَئِائُون راسِ
هِنيَڙا تَنِي پاسِ، گهارِ ته گهايَلُ نه ٿِيين.

بيت - 27

ويڄَنِ ويٺي ئِي، دوستُ پيهي دَرِ آئيو
صِحَتَ جِي سَرِيرَ ۾ ڪَلَ ڪَڙِيين پيئِي
پِيڙَ پَري ويئِي، اَچَڻَ ساڻُ عجِيبَ جي.

بيت - 28

ڪارائِيان قَرِيبُ، وَنِينِ– ئُون ويجهو گهَڻو
دارُون سَڀَ دَردَ کي، طَبعَ جو طبيبُ
ايهي حالِ حَبِيبُ، ساهان اوڏو سُپِرِين.

وائي - 1

وِرِسِئا ويڄَ ويچارا، ڀُليا ويڄَ ويچارا
دل ۾ دردُ پِرِين جو
منَ ۾ مَرض پِرِين جو
اُٿيو ويڄا، مَ وِھو، وَڃو ڊَرڀَ کَڻي
اُٿيو ويڄا مَ وِھَو، کَڻو ڊَرَڀَ تَمارا
ٻُڪِي ڏيندا ٻاجَهہ جي، آيا سُور ڌَڻِي
ٻُڪِي ڏيندا ٻاجهہ جي، آيا جِيءَ جِيارا.

داستان ٻيو
بيت - 1

جان جان ناهِ ضَرورُ، تان تان طبِيبُ ناهِ ڪو
جُہ سو سَرِئو سُورُ، ته ڪَرَ ويڄُ وَرِ پِئو.

بيت - 2

سُورُ جَنِي کي سَرِئو، سَرِي تَنِ صحَتَ
مِٺِي مُصِيبَتَ، آهي عاشِقَنِ کي.

بيت - 3

اُٿياري، اُٿِي وِئا، مَنجهان مُون آزارَ
حَبيب ئي ھَڻِي وِئا، پِيڙا جي پَچارَ
طبِيبَنِ توارَ، ھَڏَ نہ وَڻي ھاڻِ مون.

بيت - 4

اَور ڏُکَندو اُو ٿِيي ھادي جَنه حَبِيبُ
تِرُ تَفَاوَتُ نہ ڪَري تَنه کي ڪو طبِيبُ
رَھَنُمَا رَقِيبُ، ساٿَرِ آھي سُپِرِين.

بيت - 5

ساٿَرِ صِحَتَ سُپِرِين، آھي نہ آزارُ
مَجلِسَ ويرَ مِٺو ٿِيي، ڪاٽِيندي قَھارُ
خَنجَرُ تَنھ خُوبُ ھَڻِي، جَنھِ سين ٿئي يارُ
ساجَن مُون ستارُ، سوجهي رَڳون ساھَ جون.

بيت - 6

رڳُون ٿِيون رَبابُ، وَڄَنِ ويلَ سَڀَڪَھِين
لُڇَنِ، ڪُڇَنِ نہ ٻِئو جانِبَ ري جَوابُ:
سوئِي سَنڌِيدُم سُپِرِين، ڪِيَسِ جَنھ ڪَبابُ
سوئِي عَينُ عَذابُ، سوئي راحَتَ رُوحَ جِي.

بيت - 7

اَنڌا اُونڌا ويڄَ! کَلَ ڪُڄاڙِئا کانئِينِ
اسان ڏُکندو ڏِيلَ ۾، تُون پِيارِيين پيڄَ
سُورِي جَنِي سيڄَ، مَرڻُ تَنِ مُشاھِدو

بيت - 8

تَنَ طبِيبُ نه تون، سُڌ نه لَهِين سُورَ جِي
ڍَڪِ پنهنجا ڊَرڀَڙا، کَڏَ کَڻِي ۾ ڀُون
ڪانَه گهُرجي مون، حَياتِي هوتَنِ ري.

بيت - 9

هارِئا ويڄَ! مُياسِ، سُڌ نه لَهِين سُور جِي
پِرِيان کي چُوندِياس، تَه تَرسُ طَبِيبَنِ ڇَڏِئو.

بيت - 10

ڪُٺِيَسِ ڪُويڄنِ، تَنِ طَبِيبَ نه گَڏِئا
ڏيئِي ڏَنڀَ ڏَڏَنِ، پاڻان ڏِيلُ ڏُکوئِيو.

بيت - 11

ڪوماڻا ڪَڙيون ڪَري، چاڪَ اُڀَرئامِ
واري ويڄَ ڏِنامِ، ڏَنڀَ ڏُکَندي سامُهَان.

بيت - 12

طنبُو طبِيبَنِ، آڻي اڱڻِ کوڙِئا
دارُون هِن دَردَ کي، ڦَڪِيُون فَرقُ نه ڪَنِ
وِرِچِئو ويڄَ وَڃنِ، سُڌِ نه پِيينِ سُورَ جِي.

بيت - 13

ايريندَڙا نه اي، جي مون کي ڏِنا سَڄَڻِين
هارِئا تَنِي تي، ويڄَ وِڃاء مَ ڊَرڀَڙا.

بيت - 14

ويڄَ وِڃاء مَ ڊَرڀَڙا، ڪَندا ڪونه فَرقُ
مُون کِي ٿِئا مَرَڪَ، مُون پِريان جا ڌَڪَڙا.

بيت - 15

ويڄَ وِڄائُون ڇَڏِ، توکي سُڌ نه سُورَ جي
آندِيئي جي اگهَنِ لَئي، سي گورِيُون گورِينِ گَڏِ
سوئِي صاحِبُ سَڏِ، جو پَرکَا لَهي پِيڙَ جِي.

بيت - 16

ڌارِين دُنيا ڪارَڻِ ڊَرٻِيُون، تَنَ جو تُون نه طَبِيبُ
ايندو اَڄُ عَجِيبُ، شادِي ڏِيندو صِحَتَ جِي.

بيت - 17

ويڄَنِ سِين وائِيءَ پِئا، ڪِرِي نه ڪِئائُون
جي پَندِ پارِئائُون، ته سِگهائِي سَگها ٿِئا.

بيت - 18

تَڙِي طَبِيبَنِ، گهايَلُ گهَران ڪَڍِئو
چِڪئا چاڪَ چِيهُون ڪَري، ڪَڙيُون مُورِ نه ڪَنِ
دوسَ دَرسَن تُنهِنجي، وڏو ٺارُ ٺَپَنِ
وِرِچِئو ويڄَ وَڃنِ، آءُ پِرِين ته اُبَهان.

بيت - 19

آهي گهڻو اَگهَنِ جو تَرِسُ طَبِيبَنِ
ڪِئو وَسُ ويڄَنِ، تان ڪِريءَ ري ڪِين ٿِئي.

بيت - 20

اَگها ئِي سَگها ٿِئا، جي ويٺا وَٽِ ويڄَنِ
ته تَرسِي طَبِيبَنِ، چيٺي هُوندَ چَڱَا ڪِئا.

بيت - 21

پاڙي ويڄَ هُئامِ، تان مُونِ مُور نه پُڇِئا
تيلاهِين پِئامِ، موريسَر اَکِينِ ۾.

بيت - 22

هارِئا تو هِرِي، ڪُپَچُ ڪايا سِين ڪِئو
ڪيَئِي جي ڪِرِي، ته تُون تَوانو ٿِيين.

بيت - 23

ويڄَ مَ ٻُڪِي ڏي، مَرُ چَڱيائِي مَ ٿِيان
سَڄَڻُ مانَ اَچي، ڪَرَ- لاهُو ٿِي ڪڏِهِين.

بيت - 24

هُئين ويڄَنِ وَٽِ، تُون ڪِئن جِيءُ جَڏو ٿِيين
سِرُ ڏيئِي ۾ سَٽِ، ڪوهُ نَه ڪِيَئِي ڊَرڀَڙا!

بيت - 25

ويهَڻُ ويڄَنِ وَٽِ، سِکين ته سَگهو ٿِيين
اَڳِين عادَتَ مَٽِ، ته اَگها! عاجُزُ نه ٿِيين.

بيت - 26

تَرِسُ طَبِيبَنَ جو، جَڏَنِ ڪِئو نه جاتِ
جو ويڄَنِ جي واتِ، دارُونئان تَنہِ دُورِ ٿِئا.

بيت - 27

سيئي سُورَ طَبِيبَ، جَنِي سُورَنِ سَڃَ ڪِي
جو لِکئو هُتِ لَطِيفُ چئي، سوئي ڪَنِ قَرِيبَ
جي نَوازِئا نَصِيبَ، داروُنءَ سي دُرستَ ڪِئا.

بيت - 28

اَگهَنِ مِڙي اَڄُ، ڪِئو سَڏُ صِحَتَ کي
ڏُورِ ڏُکَندا ڀَڄُ، مِهِرَ مُنَہُ ڏيکارِئو.

وائي - 1

ويڄَ مَ مُون وَٽِ وي
آيَا جانِي مون گهَر آيا
آيا هادِي مون گهَر آيا
ويڄَنِ وَڏا ئِي وَسَ ڪيا، مَرضَ مُنهِنجي کي
مَرُ چڱِيائِي نه ٿيان، ويڄَ مَ ٻُڪِي ڏي
ڪَرَ-لاهُو ٿِي ڪَڏهِين اڱڻِ شالَ اَچي
ٻُڪِي ڏِيندَم ٻاجههَ جي، سندو رَحَمَتَ ري.

داستان ٽريو
بيت - 1

هَڻُ حَبِيبَ هَٿُ کَڻِي، ٿيڪَ مَ، ٿورو لاءِ
پِرِيم تُنهنجي گهاءِ“، مَران ته مانُ لَهان.

بيت - 2

هَڻ حَبِيبَ هَٿُ کڻِي، دلِ ۾ ڌَري دَنھان
وَڍِ ته ويرَمَ نہ ٿِئي، صَبُرُ آءٌ نہ سَھان
ڪَنهِ کي ڪِينَ چَوان، تہ مون کي مارِئو سَڄڻين.

بيت - 3

هَڻُ حَبِيبَ هَٿُ کَڻي، ٻَنگان ڀَري ٻاڻُ
ماڳِھنِ مُون مِنھُ ٿئي، جهولِيءَ وِجهان پاڻُ
اِن پَرِ ساجَنَ ساڻُ، مَنَ مُقابِلو مُون ٿِئي.

بيت - 4

عُقابِيلَ اَکِينِ ۾ بارِي توکِي بانَ
اُڀو اَڳِرايُون ڪَرِين، ماڳِ هَڻيو مَستانَ
جانِبَ تُون زِيَانَ،. اَکِينِ سِين ايڏا ڪَرِين.

بيت - 5

عُقابِيلَ اکِين ۾ توکي تِکا تِيرَ
ساجَنَ! اَنِهين سِيڱَ سِين ڦٽِيئي گهَڻا فَقِير
ٻِئو مَ مارِجِ مِيرَ، تُنهنجو پهروئي پُورو ٿِئو.

بيت - 6

عُقابِيل اَکِين ۾، تِيرَ تِکا توکي
ساجَنَ اِنِهين سُورَ جِي ڪَلَ نه آ ڪَنہِ کي
مارِين ٿو مُون کي، چاڙِهئو لوهَ لَطِيفُ چئي.

بيت - 7

عُقابيلَ اکِينِ سِين، تِيرُ چَلايو تو
ٻِئو مَرُ ماري سو، جَنہِ جو پَهرو پُورو نه ٿِئي.

بيت - 8

جي پائِنِ ڪانَ ڪَمانَ ۾ ته سِينو سَپَرَ رَکُ
مُنَہَ ۾ مَعشُوقَنِ جا، چاڪَ چَٽِڪَا چَکُ
سُورِي ڀانءِ مَ شَڪُ، عاشِقُ ٿِيءُ ته اُبَهِين.

بيت - 9

جي پائِنِ ڪَانَ ڪَمانَ ۾ ته سِينو سِپَرَ ڏِيجِ
مُنہَ ۾ مَعشُوقَنِ جا، جهالُو ٿِي جهَليجِ
پاهانِ پَڳَ مَ ڏيجِ، عاشِقُ ٿِيءُ ته ابهَيِن.

بيت - 10

جي پائِنِ ڪانَ ڪَمانَ ۾ ته ڏِجيئين سِينو
ڪَهجِ مَ ڪِينُو، مَتان دوسنِئُون دُورِ ٿِيين.

بيت - 11

پائي ڪانُ ڪَمانَ ۾، مِيان! مارِ مَ مُون
مُون ۾ آهِين تُون، مَتان تُنهِنجو ئِي توکِي لَڳي.

بيت - 12

لورِي جِتِ لَڳومِ، اُتي اُڀو آهِيان
سُورِههُ پِرِين سَنَدومِ، مَنَ ٻاجهائي ٻِئو هَڻي.

بيت - 13

ڪانارِئا ڪُڻڪَنِ، جَنِي لوهَ لِڱنِ ۾
پاڻِهِين ٻَڌَنِ پَٽِيُون، پاڻَهِين ڌَڪَ ڌُئَنِ
ويڄَنِ وِرِچِي ڇَڏئا، اَڄُ ڪَ ڪالهه مَرَنِ
ڪِنہ کي ڪِينِ چَوَنِ، دَردُ اسان جِي دِلِ ۾.

بيت - 14

چوري چَنگُ، ٻَنگُ لَهِي، حَبِيبَنِ هَنيوسِ
ٻُجهان ٻاڻُ لَڳوسِ، ڪانارِئو ڪَرُ کَڻي.

بيت - 15

سَرُ جو سَڃئو سَڄَڻين، ڀَرُ ڀيڏيءَ ڏيئِي
ڪانَ ڪَرِنگهَرُ ڪَپِئو، پَکَنِ سِرِ پيهِي
جيرا جِگَر، بُڪِيُون، پاساڙا ٻيئِي
ويڄَنِئُون ويئِي، ٿِي وَهِيڻِي سَڄَڻين.

بيت - 16

سَرُ جو سَڃئو سَڄَڻين، ٻَنگان ڀَري ٻانُ
وِئو وُجودان نِڪرِي، ڪَڙِ ڪَڙِ ڪَري ڪانُ
ٿِئا جي نِيشانُ، سي پِهرِئين سِين پُورا ٿِئا.

بيت - 17

سَرُ جو سَڃئو سڄَڻِين، ٻِنگان ٻاڻُ ڀَري
وِئو وجُودان نِڪِري، ڪَڙَ ڪَڙَ ڪانُ ڪَري
پُڇو پيرَ ڀَري، تَه ڪِين ٺَرِئو هَٿُ حَبِيبَ جو.

بيت - 18

سَرُ جو سَڃئو سڄَڻين، سِيڱَ مَنجهان سِيلو
ٽِينگرُ ٽِڪئو ڪِينڪِين، پارِ لَنگهئو پِيلو
هَڻڻُ سِين حِيلو، جانِبَ جيڏو ئِي ڪِئو!

بيت - 19

سَرُ جو سَڃئو سَڄَڻين، تَنہِ لورِيءَ لوههُ ٻِئو
وِئو وُجُودان نِڪِرِي، ڪَڙِڪو ڪانَ ڪِئو
مَنجهان مُون وِئو، گهائِيندو گهَڻنِ کي.

بيت - 20

سَرُ جو سَڃئو سَڄَڻين، ٻِيهَرَ ٻانُ ڀَري
اَچِي ڇَمَڪِئو ڇوههَ مان، ڪَڙِ ڪَڙِ ڪانُ ڪَري
جيرا جِگِرَ بُڪِيُون، لَنگهي پِئو پَري
لَڳو جِيءَ جَري، تاڻيان تِيرُ نَه نِڪَري.

بيت - 21

ڪَهيو ڇَنڊِينِ ڪانَ، هَڏ نه هَٽائِين ڪِين
ٿئا جِي نِيشانَ، سي پِهرِئين سِين پُورا ٿِئا.

بيت - 22

جِت حَبِيبَ هَڻَنِ، ڀَري نائُڪَ نِيہَ جِي
تِتَي طَبِيبَنِ، وَڃِي وِڄا وِسَرِي.

بيت - 23

هَڻِين جي حَبِيبَ! مَحَبَتِي مَيَا ڪَري
پُڇان ڪِينَ طَبِيبَ، هُند گهاوَنِ سِين ٿِي گهارِيَان.

وائي - 1

مونکي ٿا مارين، ڪو پَہُ پِئَڙو سَڄَڻين
وَڍئو، چِيرئو، چِچِرئو، ڏيہَ کي ڏيکارِين
سيخُون سَڄَڻَنِ هَٿَ ۾، چُلهي تي چاڙِهِين
”مُوتُوا قَبلَ اَن تَمُوتُوا“ مَرڻ اِنَ مارِينِ
”فَهُو حَي لايَمُوتُ“ مارِئو جِيارِينِ.

داستان چوٿون
بيت - 1

هَي هَي وَهي هاءِ، مَنَ ۾ مَحبُوبنِ جِي
جِيرا جَوشَ جَلائِيَا، بُڪِنِ ٻَرِي باهِ
پَسو مَچُ مَٿاءِ، جي ويساهِ نه وِسَهو.

بيت - 2

هي هَي وَهي هُوءِ، مَنَ ۾ مَحبوبنِ جي
جِيرا جوشَ جَلائِيا، بُڪِنِ مُڪِي بُوءِ
اَچِي پَسو رُوءِ، جي ويساهَ نه وِسَهو.

بيت - 3

ڪانڊين ٽانڊين ٻاٻُرين پَچان مَرُ پيئِي
جيرا، جِگَر، بُڪِيُون، سِيخُنِ ۾ ٽِريئِي
ويڄَنِئُون ويئِي، ٿِي وَهِيڻِي سَڄَڻين.

بيت - 4

ڌڳايومِ ڌَئين، ڄيرو اَندَرِ ڄَندَڙي
لَڳي سيخَ وُجُودَ ۾، سَندِي نِيہَ نَئين
مُشاهِدي تَهِين، مونکِي وِڌو مَچَ ۾.

بيت - 5

تَتو تَنُ تَنُورَ جئن، ته ڇَنڊي ساڻُ ڇَماءِ
آڻي آڳَ اَدَبَ سِين، ٻارِي جانِ جَلاءِ
بُرقعانِ اَندَرِ بازِيُون، پَنهنِجِون سَڀِ پَچاءِ
لُڇَڻَ لَئُون، لَطِيفُ چئي، پَڌَرِ هَڏَ مَ پاءِ
مَتان لوڪَ لَکاءِ، وِصالان وِچُ پَئي.

بيت - 6

اَڃان تَنُوراءَ، ڪالَهه ڪَڍِياسون سَڄَڻين
تَپُڻُ تايائُون تَڪڙو، وَحَدَتَ جي وَڌاءَ
مَحَبَتِنِ مَٿاءَ، مَچُ مُورائِين نه لَهي.

بيت - 7

مَچُ مَنجهيئِي آهه، ٻاهَرِ ٻاڦَ نه نِڪري
چورِ ته لَڳي چاهِ، کامِ کامَندَنِ کَٽِئو.

بيت - 8

ڌَنءُ ڌَنءُ ڌَمَڻَ وارَ، اَڄُ پُڻ آڳِڙِيَنِ جِي
ٻاري مَچُ مجازَ جو، اوتِيائُون اَڱارَ
ڌوڌِئان ٿِيءُ مَ ڌارَ، جِمَ ڪَچو رُڪُ ڪَڻِيُون ٿِئي.

بيت - 9

دائُودِي دَيُون ڪَري، رَڪَنِ ڪونهي چيتُ
کورِيءَ هيٺ سُچيتُ، ڪاهِيو پاکَرِيين هَڻي.

بيت - 10

دائُودِي دَيُون ڪَري، رَڪَنِ ڪونهي رَنگُ
کورِيءَ هيٺِ خَتنگُ، ڪاهِيو پاکَرِيين هَڻي.

بيت - 11

پَچائي پَهَاڻُ، جَنِ رَساڻيو رُڪَ کي
تَنِي سندو ڄاڻُ، آهي آڳِڙيَنِ کي.

بيت - 12

ڌُوڌا تون نه ڌَنئِين، آڳِ اوڏو نه وَڃين
اُلا جي عشقَ جا، سي تان تُون نه سَهِين
اُڀو اِيئَن چَئِين، ته آءٌ آڳڙِيو آهِيان.

بيت - 13

سرُ سانداڻَ ڪَري، پُڇجُ گهَرُ لُهارَ جو
ڌَڪَنِ هيٺِ ڌَري، مانَ گَڏيئِي رُڪَ سِين.

بيت - 14

سَهي جِئن سانداڻِ، ڌَڪَنِ مَٿي ڌَڪَڙا
وَهه وِڃائي پاڻِ، ڏي ڏُوائُون ڏُڱِرين.

بيت - 15

ٻَرِ تَنِ اڱارَنِ، ٻه- ڏائِين ٻَرَنِ جي
هِڪَ جِئَنِ کُورِي کانئِيا، ٻِئو ڌُوڌي مَنجههِ ڌَڳَنِ
اَڃان لُهَارَنِ، ميڙي رَکِئا مَچَ کي.

بيت - 16

ٻارِئو اُجهائِينِ پِرِين، اُجهايو ٻارِينِ
مون کي ٿا مارِينِ، لُونئان لُهارِن جا.

بيت - 17

اَڄُ آڳڙيا آئِيا، سُوڌا سِراڻِي
پِياري پاڻِي، تيغُون ڪَندا تَکِيُون.

بيت - 18

اَڄُ آڳڙِيا آئِيا، سُوڌا ڪِي سُڄاڻَ
لاهِيندا مورِياڻَ، رُڪُ ڪَرِيندا پَڌَرو.

بيت - 19

سَرها ڏِٺَمِ سي، جَنِ ساڃاءِ سِراڻ سِين
تيغَ تَنِي جِي کي، ڪَٽُ نه لَڳي ڪَڏَهِين.

بيت - 20

ڪَٽُ ڪَڙهي، لوههُ ٻَري، ڌُوڌا جِتِ ڌَڳَنِ
مَتَرڪَنِ مُنَہَ ڪَڍِئا، سانداڻِيُون سَنڪَنِ
اَڄُ پُڻِ آڳَڙِيَنِ، ميڙو آهي مَچَ تي.

وائي - 1

جِئَن ڄيرو کانئي ڄَرَ سين، عِشقُ اِيئَن ڪَري
اَڃاڻ پِرتِ پَري، ڳالههِ نه ڳالهِين جِهَڙِي.

وائي - 2

سِگهِي سارَ لَهيجِ
ساجَنَ! سُورَ تُماري آئون مارِي
سُورِ تُماري جي مَران
تان مُون ڏوهُ مَ ڏيج
ڊَرڀَنِ ڀَري هَٿَڙا
داروُن دوستَ ڪَريج.

داستان پنجون
بيت - 1

جَنِي دَورُ دَردَ جو، سَبَقُ سُورَ پَڙهَنِ
فِڪِرَ ڦَرَهِي هَٿَ ۾، ماٺِ مُطالِعُ ڪَنِ
پَنو سو پَسَنِ، جَنہِ ۾ پَسَڻِ پِرِينءَ کي.

بيت - 2

وِسِرِئومِ سَبَقُ، پِهرِين سِٽَر نه سَنڀَران
اَڃان هِيءُ وَرَقُ، مون مُطالِعُ نه ٿِئو.

بيت - 3

پَڙهِيو ٿا پَڙِهِنِ، ڪَڙهنِ ڪِينَ قُلوبَ ۾
پاڻان ڏوههَ چَڙَهَنِ، جِئن وَرَقَ وارِينِ وِتَرا.

بيت - 4

سِٽَر نه سا سارِينِ، اَلفُ جَنہِ جي اَڳَ ۾
ناحَقِ نِهَارِينِ، پَنا ٻِئا پِرِينءَ لَئي.

بيت - 5

اَکَرَ ڇُتي هيڪَڙي ٻَهُون جي نه ٻُجهَنِ
ڪوهُ ڪِبو کي تَنِ، سَڄِي سُڻائي ڳالهِڙي.

بيت - 6

اوجهُون ڪَري عامَ کي مُنجهايو مُلنِ
اُو پِريان ئي پاسي ٿِئا، ڳَههِ ڳَههِ ڳالهِيُون ڪَنِ
ساهان اوڏو سُپِرينِ، لوچِئو تانِ نه لَهَنِ
دَمُ نه سُڃاڻَنِ، دانهُون ڪَنِ ٻِئَنِ کي.

بيت - 7

مُلا ڪوهُ مارِين، کارِين کُٿابِينِ کي
وَرَقَ جي وِصالَ جا، سي پَنا نه پارِين
سا سِٽَر نه سيکارِينِ، جَنہِ ۾ پَسَڻُ پرينءَ جو.

بيت - 8

اَدا ڙي آخُوندَ! مارِ مَ مَعصُومَنِ کي
دَردَ تُنهِنجي دل تي جي بِرَهَ وَسائِي بُوندَ
هِيئن نه مارِيُئِي هُوندَ، عاقِلَ اَٻوجهَنِ کي.

بيت - 9

جي تون فارِسي سِکِئو، گولو توءِ غلامُ
جو ٻَڌو ٻِن ڳالهِئين سو ڪِئن چائي ڄامُ
اُڃئو تان آبُ گهُري، بُکئو تان طعامُ
ايءُ عامَنِ سندو عامُ، خاصَنِ منجهان نه ٿِئي.

بيت - 10

سِٽروُن پَڙههُ ساڃاءِ جون، ڪَنزُ قُدُورِي ڇَڏِ
وانءُ تَنِي جي سَڏِ، جَنِي سانگُ نه ساهَ جو.

بيت - 11

پَني ۾ پيهِي، تان تو الفُ نه اُجهِئو
ڳالههِ پِريان جي ڳُجههَ جي، جيهِي نه تيهِي
خَبَرَ تو ڪيهِي، قاضِي! هِنَ ڪِتابَ جي.

بيت - 12

اَکَرُ پَڙههُ ’اَلفَ‘ جو، ٻِئا وَرَقَ سَڀ وِسارِ
اَندَرِ کي اُجارِ، پَنا پَڙهندين ڪيتَرا.

بيت - 13

سِٽَرَ سائِي سار، اَلفُ جَنہِ جي اَڳَ ۾
مِيمان جو مَعلوُمُ ٿِئو، وَرَقُ سوئِي وارِ
ناحَقِ ڪِيمَ نِهارِ، پَنا ٻِئا پِرِينءَ لَئي.

بيت - 14

پَڙهئو پَڙهيجاهُ، سَبَقُ اِنَهِين سُورَ جو
’مِيمُ‘ رَکِجاه مَنَ ۾، اَلَفُ تَنہ اڳِياهُ
چِتا چوريجاهُ، اِها لاتِ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 15

جي هَرائِين هنِين تي، سَندِي ’الفَ‘ اوڙِ
ته ڪِتَابَنِ جي ڪوڙِ، منجهان تو مَعلوُمُ ٿئي.

بيت - 16

ڪوڙين ڪِتابَنِ ۾، حَرفُ مڙوئِي هيڪُ
جي تو نظَرُ نيڪُ، ته بِسم اللهِ ئِي بَس ٿِي.

بيت - 17

تَنُ کُڏِي، مَنُ حُجِرو، ڪِينَ چالِيها رَکُ
ڪُہُ نه پُوڄئو پُوڄئِين اَٺَئِي پَهَرَ اَلَکُ
تُون تان پاڻُ پَرَکُ، سَڀَڪَنہِ ڏانهن سامُهُون.

بيت - 18

تِهَڙا نه چالِيها چالِيههَ، جِهڙو پَسَڻُ پِرِينءَ جو
ڪاتِبَ ڪُڄَاڙِئا ڪَرِيين، مَٿي پَنَنِ پِيهَه
جي وَرَقَ واريين وِيههَ، تَپِ اَکَرُ اُهوئِي هيڪَڙو.

بيت - 19

ڪُہ ٿو ڪاغذَ ڪوريين، ويٺو وِڃايين مَسُ
ڏورِ تِئان ئِي ڏَسُ، اَکَرُ جِئائِين آئِيو.

بيت - 20

ڪِئو مُطالعُ مُون، هُو جو وَرَقُ وِصالَ جو
تِنہِ ۾ تُون هِي تُون، ٻِي لاتِ نه لَحظي جِيتَري.

بيت - 21

سيڻَنِ جيءَ سَنڀارَ، جَڏڙو جِيءُ جِيارِئو
پِرِين جِيءَ پَچارَ، جَڏَڙو جِيءُ جيارِئو
ڪَرَمَ ڪَرِيمَنَ جِي، اَهُکِيءَ وير اُڪارِئو
صالِحَنِ جيئن سَڏَ ڪَري، طالِحَنِ کي تارِئو
اُونهِين تَڙَ عَميقَ مان، پِرِين پوڄِ پِيارِئو
سامُهُون ڪَري سُپِرين، نِرمَلَ نُور نِهارِئو
مَرض مرِيضنِ تان، اِشَاري ساڻِ اُتارِئو

وائي - 1

وَٺِئو هوتُ وَڃنِ،
اَلا جهلِيان، اَلَا پَلِيان، هنيڙَو نه رَهِي
آءٌ جَنِي جي آهِيان، ڪَڙِي ٿِيان مَ تَنِ
گهَڻِين ڀتين گهورِيان، سَندَڙي ٻاجههَ ٻِئنِ
مَرُ مَران، مارِين مون، پُرزا پُرزا ڪَنِ
آءٌ مُيائِي گهورِئي، جي مان مُحِبَ مِلِن

داستان ڇھون
بيت - 1

اَيڪُ پِيالو، ٻه ڄَڻا، عِشقُ نه ڪَري ايئَن
لَکيا جي لَکَڻ ۾، سي قُرب رَسندا ڪَيئن
هُئَڻَ ڪِئا هِيئن، وانجِئا پَسُ وِصالَ کان.

بيت - 2

ايڪُ پِيالو، ٻه ڄَڻا، عِشقُ نه اِيئَن ڪَري
آٽي سي ايڪُ ٿِئا، جي ڳَتا نِيہَ ڳَري
دُئِي ڌار ڌَري، جُہُ خُلتَ خَنَجَرُ آئِيو.

بيت - 3

ايڪُ پِيالو، ٻه ڄَڻا، عِشقُ نه ڪَري اَڌَ
اِيءَ تان سائِلَ سَڌَ، ڪَئِي جا قَوالَ سِين.

بيت - 4

ايڪُ پِيَالو، ٻِه ڄَڻا، عِشقُ نه ڪَري اِتِ
مائِنِ ڪِينَ مِياڻَ ۾ ٻه تَرارِيُون تِتِ
اِيءَ پَرِ آهي اُتِ، جِتي ناتو ناهِ ڪو.

بيت - 5

عاشِقَ زَھَرَ پِياڪَ، وِھُ پَسِئو وِھُسَنِ گهڻو
ڪَڙي ۽ قاتُل جا هميشَه ھيراڪَ
لَڳِينِ لَئُونِ لَطِيفُ چَئي، فَنا ڪِئا فِراقَ
توڻي چِڪَنِ چاڪَ، تَپِ آھَ نہ سَلَنِ عامَ کي.

بيت - 6

سِسِي سي گهُرَنِ، جي وارِيندَڙَ وِچَ ۾
اُوءِ ڪِين ٻِئو پُڇَنِ، سَرو جَنِ سَنباھِيو.

بيت - 7

اَٿئي سَڌَ سُرڪَ جِي، تہ وَنءُ ڪَلاڙڪي گهَرِ
وَڍَڻُ، چِيرَڻُ، چِچِرَڻُ پَھَتِ اُنِي جِي پَرَ
جي وَٽِي پوئِي وَرِ، ته سَھنَگِي آھِ سَيدِ چَئي.

بيت - 8

مَ ڪَرِ سَڌَ سَري جِي، جو تون ٽاريين ٽُرُوھُ
پيتِي جَنہ پاسي ٿِئي منجهان رَڳُنِ رُوحُ
ڪاٽي، چَکُ ڪَڪُوھُ، لاھي سِرُ لطِيفُ چَئي.

بيت - 9

سَڌَڙِيَا سَري جون، ڪوھُ پَچاروُن ڪَنِ
جُه ڪاتَ ڪَلاڙَنِ ڪَڍيَا، موٽِئو پوءِ وَڃَنِ
پِڪُون سي پِيَنِ، سِرَ جَنِي جا سَٽَ ۾.

بيت - 10

اَٿئِي سَڌَ سُرڪَ جِي، تہ وَنءُ ڪَلاڙِين ڪاٽي
لاهِي رَکُ، لَطِيفُ چئي، مٿو وٽِ ماٽي
تِڪَ ڏيئِي، پِڪَ پِيءُ تون، گهُٽَ مَنجهانَ گهاٽي
جو وَرَنَہَ وِھاٽي، سو سِرَ وَٽِ سَرو ساھِنگو.

بيت - 11

اَٿئِي سَڌَ سُرڪَ جِي، تہ وَنءُ ڪَلاڙڪي ھَٽِ
لاھِي رَکُ، لَطِيفُ چَئي، مَٿو ماٽي وَٽِ
سِرُ ڏيئِي ۾ سَٽِ، پِئجُ ڪي پِيالِيُون.

بيت - 12

اَٿئِي سڌَ سُرِڪَ جي، تہ وَنءُ ڪَلاڙَنِ ڪُوءِ
مَھيسَر جي مَندَ جِي ھُت ھَڏھن وَھي ھُوءِ
جان رَمزَ پَرُوڙِيَمِ رُوءِ، تان سِرَ وَٽِ سُرِڪِي سُڳُڻي.

بيت - 13

ڪَنڌِ ڪَٽارو، مُنہِ وَٽِي، عادَتَ جَنِي اِيءُ
تَنِي تِڪُون ڏِنِيُون، جَنبِي منجهان جِيءَ
سَرو تَنِ سبِيءَ، سِرَ جَنِي جا سَٽَ ۾.

بيت - 14

جُہ هيٺانم باهِ، مُڇُڻِ آڳِ اُجهائِيين
رُپو ڪندا راهِ، ڪَؤنَر ڪَلاڻِي آئِيا.

بيت - 15

بَٺِيءَ هيٺان باهِ، مُڇُڻِ آڳِ اُجهائِين
مون کي ٿا مارِينِ، لُونئان لُهارِن جا.

بيت - 16

جيڏانہ قاتِلَ ڪوڙَ، اکيون اوڏاهِين کَڻي
وِهُ تَنِي جِي ووڙَ، جَنِي سانگُ نه ساهَ جو.

بيت - 17

اَکيون اوڏاهِين، کَڻي، جيڏانہَ قاتِلَ ڪُلُ
مَٿو ڪَنِ نه مُلُ، پِڪَ بَرابَرِ پاهِنَجو.

بيت - 18

ڳَٽرِنِ ۽ ڳُٽِڪَنِ، وَٽيون پِيَنِ وِهَ گاڏِيُون
”بِدهِ ساقِي بَرخَيز، پِيارِ کي پِيندَنِ“!
اُو پِڪين نه پَرِچَنِ، مَٽَ تَڪِيائُون مَنجهِيَان.

بيت - 19

موکِيءَ مَٽَ اُپَٽِئا، آڻِي اُتَرَ هيٺِ
مَتارا تَنہِ ميٺِ، اَچَنِ سِرَ سَنباهِيو.

بيت - 20

مَوکِيءَ مَٽَ اُپَٽِئا، آڻِي اُتَرَ واءِ
مَتارا تَنہِ ساءِ، اَچَنِ سِرَ سَنباهِيو.

بيت - 21

مَوکِيءَ مِٽَ اُپَٽِئا، سَوارا صُبُوحِ
اُونچِي، عَبداللطَيفُ چَئي، باسَ پَهُتِيَنِ بُوءِ
ڪَڙو جي ڪَڪُوه، وَٽرِ سِرَ گهُرَنِ وَٽِيُونِ.

بيت - 22

وَٽرِ سِرَ گهُرَنِ وَٽِيُون، دوسر ڪِينَ ڌُڃَنِ
بِيا، بِنِشينِ، بِنوش، اِيءُ پِيالو پِرِينِ
اُونچي، عبداللَطيفُ چئي، وَٽي وَڌِ گهُرَنِ
پِڪين تان نه پَرَنِ، مَٽَ تَڪيائُون مَنجهيَان.

بيت - 23

آٽِي ٿِيءُ اڱارَ، کامِي خَرِيدارَنِ سِين
پَسين سي ڀَتارَ، پَرُ پِيتُوئِي جَنِ سِين.

بيت - 24

موکِيءَ مَتارا، وَڏيءَ ساجهُرِ سارِئا
پِيڻَ جي وارا، اَڄُ نه آيا ڳڃڙي.

بيت - 25

مَتارا مَرِي وِئا، موکِي پَئِي مَرُ
تُنهنجو ڏُکُ ڏَمَرُ، ڪونه سَهندو اُنِ ري.

بيت - 26

مَتارا مَرِي وِئا، موکي تون نه مِرِين!
ڪيهِيءَ پَرِ پَرِين، ڏُکِي! ڏاتارَنِ ري!

بيت - 27

اَڃان کُورا ماڳَ، مَٽَ ڪُٽِڪا ڪَٽَ گهَڻا
لاهي ويههُ مَ لاڳَ، موکِي مَتارَنِ جا.

بيت - 28

موکِيءَ مَٺو نه گهُرِئا، وِههَ نه وِهاٽئا
سُرِڪِيءَ ڪاڻ، سَيدُ چَئي، اُتي ٿي آٽِئا
هُوءِ جي ڳالهِينِ ڳَڱاٽِئا، تَنِ جون بَٺِينِ پاسي بُٺِيُون.

بيت - 29

سري ڪِين ڪِئو، ويڻَ موکيءَ جي مارئا
ڪوجو سُخنُ ڪَلاڙَ جو پتي تي پئو
تنهان پوءِ ٿئو، مرڻ متارن جو.

بيت - 30

هُوندو هَڏِ مَ رَکُ، لاءِ پِياڪَنِ پاهِنجو
وَٺِي واٽاڙُنِ کي، پِيارِي پَرَکُ
سا لِکَ لَهي ٿِي لَکُ، جا تو اِيندِي اُنِ سِين.

بيت - 31

هوندو هَڏِ مَ سَنڌِ، لاءِ پِياڪَنِ پاهِنجو
پُوڄَ پِيارَجِ پَهِيَڙا وِيندا وَٺِئو ڪَنڌِ
ته هَٽِ تُنهِنجي هَنڌِ، موکِي ڪو مانُ لَهِين.

بيت - 32

وِجهِجُ واٽاڙُنِ تي مَيخانِي جي ماڪَ
ٿِيندِي سُڌِ سَڀَڪَهِين، هَنڌِ هَنڌِ پُوندِي هاڪَ
پِرِهه جا پِيَاڪَ، جُہ سي اڱڻِ آئِيَا.

بيت - 33

ڪَلاڙَڪِين مَنَهِين، ڪُسَڻَ ري ٻِئو ڪِين نهَ
مَٿا مَتارَنِ جا، پِئا پَسُ زَمِينَ
رَکِي رُوح رِهينَ، وَٽيون پِيتَئُون وِکَ جُون.

بيت - 34

سِرَ وَٽِ سُرڪِي سَڳُڻِي، وَٺِين ڇونه وَرِي
قَدُرَ ڪَيفَ ڪَمالَ جي آهِي خاصَ کَرِي
سُرِڪِي جَنِ سَرِي، تَنِ جون بَٺِينِ پاسي بُٺِيُون.

بيت - 35

قاتِلُ ڪَمائي ڪَري، وِهُ ماکِي جي ڪَنِ
وَٽان ويهِي تَنِ، پِئِجُ ڪي پِيَالِيُون.

بيت - 36

ڪَلاڙَنِئُون ڪاءِ، مَتِ نه سِکِين مُون هِيان
رُوندي راتِ وِهاءِ، چِڪائِيندي بَٺِيُون.

وائي - 1

وِساريجِ مَ ويڻَ، آهي جوڀَنُ ٻه ٽِري ڏِينهَڙا
لُوٺِيون سَهَنِ لوڪَ جا، وِهاڻِيءَ ٿِيون ويڻَ
اَصُلِ اَسارِينِ جا، سُتي وِئَڙا سيڻَ
جيڏِيُون! جي مان وِسَهو، نِنڊرَ مَ هيرئو نيڻَ
راتِڙِيُون جاڳَنِ جي، سي آءٌ ڪَندَڙِي سيڻَ.

سُر کنڀات

سُر کنڀات شاهه عبداللطيف جي تخيلقي شاعري جو شاهڪار آهي. هن سُر ۾ هڪ طرف انساني محبت جي اعليٰ قدرن جي اپٽار آهي ته ٻئي طرف سنڌ جي محبت ۽ مجاز واري ريت رسم ۽ ماحول جا اهڃاڻ. انهن ٻن نمايان نُڪتن جو تفسير هيٺين طرح آهي:
(الف) محبوب جي سنگدل ۽ ستمگر هئڻ واري عام مشهور خيال جي برعڪس، اهو نازڪ نڪتو نروار ڪيل آهي ته محبوب پنهنجي ڀلائي واري ذاتي فطرت طور ڀلا آهن: ”ڀلائي آهين، پرين ڀلائيءَ پانهنجي.“ هو هميشه ڀلائيءَ ڏانهن مائل آهن ۽ سندن اها عالي ظرفي ۽ اخلاقي بلندي سندن مَرڪندڙ مُنهن ۽ مهر ڀري نظر مان ظاهر آهي: ”مُنهن ۾ محبوبن جي ڀَلائي جا ڀيرَ.“ ڪُل ڪائنات ۾ ’ٻن اکين ۽ ٽئين نَڪ‘ وارو انساني حسن بي مثال آهي. تارا ۽ چنڊر حسين آهن پر محبوب جي حسن جو مٽ نه آهن. اهي محبوب جي ڏوراهين ماڳ مڪان جي ڏِس ڏيکارين ٿا. اهي محبوب جي حسن ۽ جمال تي شاهد آهن جو محبوب واري ماڳ جي مٿان آهن ۽ سهڻي سڄڻ جي سونهن جو جلوو ڏسن پسن ٿا: ”سڄڻ سُتا ولهه ۾ چوٽا ڀري ڪَپور.“
(ب) سنڌ جي محبت ۽ مجاز واري رسم روايت موجب، سَمُن تي سچو رهڻ ۽ ڪشالو ڪڍي ڪيئن به ڪري محبوب واري ڏوراهين ماڳ تي پهچڻ لازمي هو. ڏوراهين پنڌ واري صورت ۾ رڳو اُٺ ئي عاشق جو سهارو هو. هن سُر جي پوين ٽن داستانن ۾ ڪرهو يا اُٺ ئي مرڪزي ڪردار آهي، پر معنوي لحاظ سان ان جا ٻه رُخ آهن: هڪ اهو اُٺ جيڪو عاشق کي محبوب جي ماڳ تائين پهچائي، ٻيو انسان جي زميني زندگي ۾ سندس پنهنجي وجود جي هوڏ ۽ هستي وارو اُٺ جنهن کي زندگي جي سفر ۾ ڪاميابي واري آخري منزل تي پهچڻو آهي. انهيءَ لحاظ سان، استعاري طور، انسان جي ان انفرادي وجود واري اُٺ جي ننڍپڻ، جواني، ۽ وڏپڻ وارن دورن بابت انهن داستانن ۾ نازڪ نفسياتي اشارا سمايل آهن، جيڪي شاهه صاحب جي اعليٰ فهم ۽ فڪر تي شاهد آهن.

داستان پھريون
بيت - 1

پيشانِيءَ ۾ پِرينِ، جي، ڀَلائِيءَ جا ڀيرَ
اَڱڻ اُڪَنڊِيَنِ جي ڏِئي پاٻوهي پيرَ
قَمَرُ پاڙي ڪَيرُ، شَمسُ سُپيرِينِ سِين.

بيت - 2

ڀَلا ڀَلائِيءَ پانھِنجي ڀَلا ئِي آھينِ،
سٻاجها سِرِ چَڙهي ڏوراپو نَہ ڏِينِ،
مان ڏي مَدِيُون ٿِينِ، سَڄَڻَ سَڄايِنِ ۾.

بيت - 3

ڌَڻِي ڪَرِيندهن ڪَڏهِين حَياتيءَ هيڪاند
مَنَ ۾ مُشتاقَنِ جي ڪِي رَنجائي راندِ
پِرِين ڏيساندَرَ پاندِ، ڳُجههُ ڳَرِهيَان ڪَنِ سِين.

بيت - 4

هيڪاندِيءَ هوئِي، پِرِين پاڻان هَلِئَا
ڪِبو ڪُہُ روئِي، پُوندو سانگُ سَڀَڪَهِين.

بيت - 5

مَرُ هيڪاندا هُون پِرِين، سانگِ مَ وَڃنِ سيڻَ
رَهيا آهِينِ رُوحَ ۾ نِتُ تَنِي جا نيڻَ
جَنِ وِمَاسِئا ويڻَ، ٿو تارِيءَ تَنِ تَڳي هِنيُون.

بيت - 6

کِلان تان کامي هِنيُون، جي رُئان تان راندِ
جهَليان جهِيڻو نه ٿِئي جو جرُ نيڻِين پاندِ
اَکَڙِيُون ويساندِ، پِرينءَ گَڏِجِي ڪَندِيُون.

بيت - 7

مُون جَنِي لاءِ ڪِئا چاريڪا نيڻين
سَٻاجهي سيڻين، ڪَري ڳُڻَ ڳَهِيو هِنِيُون.

بيت - 8

اَڄُ اَچَڻَ ويرانِ، جاڳو نيڻَ مَ سُمَهو
رِڪَابين پيرانِ، واڳين مٿي هَٿڙا.

بيت - 9

هِنيَڙي سَڄَڻَ سارِئا ڪِٿي هُوندَمِ هيرَ
اَچي لالَڻَ نه ڏيين مَٿي پَلنگَنِ پيرَ
ٿِي وِرُوهَڻَ ويرَ، ڳُجهو ڳَرِهِيَان ڪَنِ سِين.

بيت - 10

اَڱڻِ آيا نه سَهان، ويٺي گهَرِ گهُرانِ
مُنہَ مُقابِلِ سُپِرين پَسئو ٿِي پَچانِ
وارُ نه سَهان وِچ ۾ اَڃان دَرِ مَيَانِ
ڳَرَا مَنجههِ ڳُڻانِ، پِرِين وِجهان پيٽَ ۾.

بيت - 11

چَنڊرَ ميرائِيءَ سُپِرِين، کارا جِهڙا کيرَ
ڪَڙا گهاءَ ڪيوڙِي، آنڪا گهاءَ عَبِيرَ
ساڄَنُ ڀَريو ڌِيرَ، مَنان مُورِ نه وِسرِي.

بيت - 12

هُنَ تاري هُنَ هَنڌِ، هُتِ مُنهنجا سُپرِين
سَڄَڻَ ماکِيءَ مَيٺِ، ڪَوڙا ٿِينِ نه ڪَڏهِين.

بيت - 13

هُنَ تاري هُنَ هَنڌِ، هُت مُنهنجا سُپرِين
سَڄَڻَ ماکِيءَ مَنڌِ، ڪَوڙا ٿِينِ نه ڪَڏهِين.

بيت - 14

هُنَ تاري هُنَ جاءِ، هُت مُنهنجا سُپرِين
سَڄَڻَ ماکِيءَ ساءِ، ڪَوڙا ٿِينِ نه ڪَڏَهِين.

بيت - 15

هُن تاري هُنَ رُوءِ، هُتي مُنهنجا سُپِرِين
سَڄَڻَ کَٿُورِيءَ بُوءِ، مونکي مُورِ نه وِسرِئا.

بيت - 16

هُن تاري هُنَ لامَ، هُتي مُنهنجا سُپِرِين
سُهڻي مَنجههِ سَلامَ، مون وڏي مُڪا سَڄَڻين.

بيت - 17

تارا تيلِي- رُوءِ، تو ڏَنہَ گهڻو نِهَارِيَان
جانِبُ جَهِين جُوءِ، تُون تيڏاهِين اُڀِرِين.

بيت - 18

تَاررَا تيلِيءَ رُوءِ، لُڌَا لالَ! نه اُڀِرِين
جِهڙو تون صُبُوحِ، تِهڙي صافِي سَڄَڻين.

بيت - 19

تارا! تيلاهِين، تو ڏانہَ گهڻو نِهارِيان
سَڄَڻَ جيڏَاهِين، تون تيڏاهِين اُڀِرِين.

بيت - 20

تارا تِرَ تِروکڙيون مَٿِنِ ڦُلَڙِيُون
وَرُ سي راتَڙِيُون، جي مان اورِيُون پِرينءَ سِين.

بيت - 21

تارا تَرارِيُون، نيزا نيڻَ پِرِينِ جا
هَڻَنِ مُنہَ پارِيُون، سانگو ڪَنِ نه ساههَ جو.

بيت - 22

اُونداهِي اَڌ راتِ ۾ پِرينِ پَسايو پاڻُ
چَنڊرُ ڪَتِين ساڻُ، پيهِي وِئو پَڙِلاوَ ۾.

بيت - 23

کَڻِي نيڻَ خُمارَ مان ڪِئائُون نازَ نَظَرُ
سُورِجَ شاخُون جهُڪِيُون ڪُومَاڻو قَمَرُ
تَارا ڪَتِيُون تائِبَ ٿِئا ديکِيندي دِلبرُ
جهَڪو ٿِئو جوهَرُ، جانِبَ جي جمالَ سِين.

وائي - 1

اَڱڻِ آيامِ پيهِي، يا اَللهَ!
مُون سارِيندي سُپِرِين
مُشڪُ عَطُر مُون پِرين، سِڪيَسِ ڄَمُ سَڀوئِي
ساههُ جَني جو سيڪَڙو، رُوحَ تَنِي ساڻُ ريهِي.

وائي - 2

پِرِينِ پاتا پيرَ، آئون ڪيرَ!
ڪَميڻِي آهِيَان
مُون گهَرِ آيا مُون پِرين، سُونهَڻَ لڳا سِيرَ

داستان ٻيو
بيت - 1

ناسِيندي نِگاهَ، پِهرِين ڪِجُ پِرينءَ ڏي
اَحوالَ عاجِزَنِ جا آکِجُ لَڳِ اَللهَ
روزُ نِهارِين راهَ، اَکِيُون اَوهان جي آسَري.

بيت - 2

ناسِيندي نَظَرُ، پِهرِين ڪِجُ پِرِينءَ ڏي
قَمَرَ! ڪَهِجُ قَرِيبَ کي نِسَتَ آءٌ نِٻَرُ
ٻِي ڀيڻِي نه ڀَرُ، اَکيون اَوهان جي آسَري.

بيت - 3

ناسِيندِي نِرِتِ، پِهرِين ڪِجُ پِرِينءَ ڏي
قَمَرَ! ڪَهِجُ قَرِيبَ کي ساري ساڻُ سُرِتِ
ٻِئو ڀَروَسو نه ڀِتِ، اکيون اَوهان جي آسَري.

بيت - 4

ناسِيندي نِهارَ، پِهرِين ڪِجُ پِرِينءَ ڏي
سَنيهِا کي سَڄَڻَين چئَجُ چَنڊَر اَپارَ
ساجَنَ سڀ ڄَمارَ، اکيون اَوهان جي آسَري.

بيت - 5

تون چَنڊرَ اُهوئِي، جو پَسِين هُتِ پِرينءَ کي
آڏو چَئِجُ عَجِيبَ کي ڏِيانءِ جو روئِي:
”هيڪاندِيءَ هوئِي، سانگُ مَ پَوي سَڄَڻين“.

بيت - 6

آءٌ جي ڏِيَئِين سَنيهَڙا، سِي چَنڊرَ پَلئِه ٻَنڌُ
چَئِجُ حالُ حَبِيبَ کي نَئِي نُوڙائِي ڪَنڌُ
تو تيڏاهِين پَنڌُ، عالَمَ جيڏَنہَ آسَرو.

بيت - 7

چَڱيان چَنڊرَ چَئيج، سَنيها کي سَڄَڻين
اَڱڻَ مٿان اُڀِرِي، پِرِيان جي پَئيج
جِهيڻو ڳالهَائيج، پيرين ڌَري هَٿَڙا.

بيت - 8

جِهَا اَڇا چَنڊَ، تِهَان اَڇا مان پِرِين
اڱَڻَ مَٿي اُڀرِينِ، کِڙين مَٿي کَنڊَ
سَڄَڻَ جِيءَ اُڪَنڊَ، تو ڏَنہُ گهَڻو نِهارِيان.

بيت - 9

اَڄُ پُڻِ اَڇائِي، چوڏِهينءَ ماهَ چَنڊرَ جِي
مون ڏُونہُ مون پِرينِ جي اَچَڻَ جي وائِي
مون گهَرِ واڌائِي، پيئِي کامِ کَرَنِ ۾.

بيت - 10

اَڄ پُڻِ اوڀارو، چوڏِهينءَ ماهَ چَنڊَر جو
مون گهَرِ مون پِرينِ جو اَچڻَ جو وارو
سَڄَڻُ سوڀارو، ڀيڄِ ڀِنيءَ گهَرِ آئِيو.

بيت - 11

چوڏهِينءَ چَنڊرُ اُڀِري، اُڻٽرِيهِينءَ پَسِي نه عامَ
مَٿِسِ ناهِ مَلامَ، جيڪِين پُڇِين پُڇُ سو.

بيت - 12

سَهِسين سِجَنِ اُڀِري چَوراسِيين چَنڊَرنِ
بِالله ري پِرِينِ، سَڀ اُونداهِي ڀانئِيان.

بيت - 13

چَنڊَر تُنهنجِي ذاتِ، پاڙيان تان نه پِرينءَ سِين،
تون اَڇو ۾ راتِ، سَڄَڻَ نِت سوجهَرا.

بيت - 14

قَمَرَ ڪارو نانگُ، توکي کائي ڪَڏهِين
وِڇوڙو وِڙانگُ، ڏِنُئِي ڏُکويُنِ کي.

بيت - 15

چَنڊَر! چِٽائي تُنهنجِي، سَهائِي مون سُور
لايان لالَ لِڱَن کي، چَندَن ڀَري ٻُورُ
ڪُوماڻُو ڪَپُورُ، مون واجهِيندي پِرينءَ کي.

بيت - 16

چَنڊَر! تُنهِنجي ذاتِ، سَڀ مَڙهايان سونَ سين
آهِنِ پِرِين پَنڌُ ۾، کِڙُ سَڄيائِي راتِ
اَچَنِ جَهِين ساتِ، لَهِي وَڃُ، لطيفُ چَئي.

بيت - 17

چَنڊرَ! مَ آءُ چَڙهِي، سَنجهي ڪَر مَ سوجهرو
اَسان پِرِين پاڻَ ۾ گهارَڻُ ڏي گهَڙِي
تو پُڻِ هُوندَ سَرِي، جي پَلَڪُ پانهيرو اُڀَرئين.

بيت - 18

چَنڊرَ مَ اُڀَرُ سَنجههَ، ته اونداهِي اَجهو ڪَريان
ڀَري کَٿُورِيءَ هَنجههَ، رُٺا پِرِين پَهائِيان.

بيت - 19

چَنڊَر کي چورائي، جهُڙَ! جَهپي ئِي نه وَڃِين
اُونداهِي آهي، اَجهو عاشِقَنِ کي.

بيت - 20

آيو چَنڊرُ چَڙِهي، چاريءَ جو چَيو ڪَري
اُڀو اُتِ اَڙِي، جِتِ ڏِٺائِين پِرِينءَ کي.

بيت - 21

چَنڊَر! چوئين سَچُ، مَرُ تون مَٺيين ڀانئيين
ڪَڏهن اُڀِرِين سَنهڙو، ڪَڏهن اُڀِرِين ڳَچُ
جو مُنہَ ۾ ٻَريئِي مَچُ، سو پَدَمُ پِريان جي نه پاڙِيان.

بيت - 22

چَنڊَر! چَوان تو حَقُ، جي وِڙهِين جي وِچڙِين
ٻه اکيون ٽِرئو نَڪُ، تو ۾ ناه پيشانِي پِرينءَ جِي.

بيت - 23

اُڀرُ چَنڊَر! پَسُ پِرين، تو اوڏا،. مون ڏُور
سَڄَڻَ سُتا وِلَههَ ۾ چوٽا ڀَري ڪَپُور
پيرين آءٌ نه پُڄَڻِي، ٻاٻَلُ ڏِئي نه ٻُور
جَنہِ تي چَڙهِي اَسُور، سَنجهي سَڄَڻُ سانڀيٽِيان.

بيت - 24

آءٌ اُڪَنڊِيائي مَران، پِرِين ڀَلا، پَرَ ڏُورِ
ٻاٻَلُ ڏِئي نَه ٻُورُ، پَنڌَ نهَ جوڳِي پِيَڙي.

بيت - 25

ڪَرَهو نه ڪَيڪاڻُ، پيرين آءٌ نه پُڄَڻِي
جو مون راتِ رَساڻئي، نيئِي ساڄَنَ ساڻُ
مون نه وَهِيڻو پاڻُ، ويٺِي نيڻَ نِچوئِيان.

وائي - 1

هِينئَڙو هِيءُ ضَرُورُ،
آيَل! ڪِينَ رهندو پِرِينءَ ري!
سَگهو ساعتَ نَه جِندَڙو، اَٺَئِي پَهَرَ مَلُورُ
مَنَ ۾ مُشتاقَنِ جي، ساجَنَ! تُنهنجو سُورُ
پيرين آءٌ نه پُڄَڻِي، ڏيههُ پِريان جو ڏُورُ
وڃي ويلَ سَڀَڪَهِين، هِينئَڙو پِرينءَ حُضُورِ.

داستان ٽريو
بيت - 1

راتِ سَهائِي، ڀُون سَئِينِ، پَٽين وڏو پَنڌُ
هَلَندي حَبِيبَنِ ڏي، ڪَرَها موڙِ مَ ڪَنڌُ
ٻَنڌَڻُ سوئِي ٻَنڌُ، جو پَهُچائي پِرينِ کي.

بيت - 2

راتِ سَهائِي، ڀُون سَئِين، پِرتَ نَئين، پَنڌُ پُورِ
مَيا! مَحبوبَنِ جي هَلِي وانءُ حُضُورِ
جي چُڻڪَنِ چِتَ ۾، سي ڪيئن سَڄَڻَ ڏُورِ
اَلله لَڳِ اَسُورِ، مونکي نيئي ميڙئين.

بيت - 3

راتِ سَهائِي، ڀُون سَئِين، پِرِتِ نَئين، پَنڌُ پَسُ
مَيا! محبوبنِ ڏي ڪِجُ وَڃڻَ سِين وَسُ
راتِهن هَلِي رَسُ، ته کَرَنِ خَبَرَ نه ٿِيي.

بيت - 4

ڪَرَها ڇَڏِ ڪُواٽَ، وِکُون وِجههُ وَڌندِيُون
سَئِين سُپيرِينِ جِي، وِنگِي ڀانءِ مَ واٽَ
ڇَڏِ جهورِي ڏي جهاٽَ، ته هُونديءَ راتِ هُتِ مِڙُون.

بيت - 5

ڪَرَها ڪَسَرَ ڇَڏِ، وِکَ وَڌَندِي پاءِ
مُنهنجو هَلَڻُ اُتَهِين جِتي جانِبَ جاءِ
توکي چَندَنُ چارِيان، ٻِئو وَڳُ لاڻِي کاءِ
اِيهِين اُٺَ اُٺاءِ، جِئَن هُوندِيءَ راتِ هُتِ مِڙُون.

بيت - 6

ڪَرَها ڪَسَرَ ڇَڏِ، وِکُون وِجههُ وَڌَندِيُون
هيڪَرَ حَبِيبَنِ سان مونکي نيئِي گَڏِ
مَڇُڻ پُونيئِي هَڏِ، آهُون اُڪَنڊيَنِ جِيُون.

بيت - 7

ڳَلِ ڳانَا ياقُوتَ جا، موتِي ڳُتِيَئين مالَ
قَطِيفي جي ڪَرَها، هيَدِي پايَئين حالَ
چَندَنُ چارِيَئين جالَ، جي پِهرئين پَهَرِ رَساڻِيين.

بيت - 8

ڳَلِ ڳانا ياقُوتَ جا، موتِي مَنجههِ مَهَارَ
چانگا چَندَنُ چارِيَئِين اَٺَئِي پَهَرَ اَپَارَ
سَندِي پِيَه پَچَارَ، جي مون راتِ رَساڻِيين.

بيت - 9

مَيا تو مَهَارَ، سَڄِي پايان سونَ جِي
چارِيَئين چَندَنِ چوٽِيُون، نائي ميندِيءَ ڏارَ
سَندِي پِيَه پَچارَ، جي مون راتِ رَساڻِيين.

بيت - 10

ماءُ مُنهنجي ڪَرَهي، موتِينِ جَڙِي مالِهه
وِيءُ چِنَائِين ڪالِهه، اَڄُ وِکَ واٽِيان نه لَهي.

بيت - 11

ڪَرَها ڪُرُ سُڃاڻُ، پِيهَ ڪو ۽ پانهِنجو
اَصُلِ آهي آهِنجو ناليرو نِڌاڻُ
ڪَرَهَا اَسان ساڻُ، ڪي چانگا ڪِجُ چڱائِيون.

بيت - 12

اَڄُ مُنهِنجي ڪَرَها، مَيَا مَڃُ مِنَٿَ
جهاڳِيندي جهَر پَٽِيُون، متان ڪَرِيين ڪَٿَ
سُپيرِيان جي سَٿَ، مونکي نيئِي ميڙِيين.

بيت - 13

لَکِ لاکيڻو ڪَرَهو، ڪوڙِين ڏيئِي ڳڌومِ
اڱڻِ سُونہَ ٿِئومِ، مُلِ مَهانگو مَ چئو.

بيت - 14

لَک لاکيڻو ڪَرَهو، ڪوڙين ڏيئي ڪاهِ
اِيلاچِيُون آهُرَ ۾، پوڄَ مَيي کي پاءِ
ڪَٿَ نه ڪَندو ڪاءِ، پَلاڻِئو ته پِرِينءَ مِڙي.

وائي - 1

هِي ٻه ڳالهڙِيُون، مِيان سَڄَڻا!
آءٌ اورِينديس پِرينءَ سِين
ڳالهِيُون پِريَمِ تُنهنجيُون، وَڌِي وَڻَ ٿِيُون
گوشي پِرِين نه گڏئا، پَرَ سِين مون نه ڪِيُون.

وائي - 2

سَڌين سيڻَ نه هُونِ، نِيہُ نِيَاپي نه ٿِيي
ڪارِيءَ راتِ رَتَ ڦُڙا جانِ جان نيڻَ نه رُونِ
موٽَڻُ جَنِي مِيهَڻُو، پِڙَ تي سيئِي پُونِ
جَنِ مُسافِرَ سُپرِين، سي مَرُ رويو رُونِ.

داستان چوٿون
بيت - 1

ٻُورُ نه چَري ٻُورُ، پَسِئو تُورُ تَڪُون ڪَري
مُونين هَڻِي موٽِئو، ڪَرَهو راتِ ڪَپُورُ
مَيو ٿِئو مامُورُ، چَندَنُ چَکِي آئِيو.

بيت - 2

اوڳارِين نه اَنَرا، ٻَڌا چَرَنِ نه ٻُورُ
ليڙَنِ کي لطيفُ چئي موٽڻ جو مذڪُورُ
مَينَ کي مامُورُ، اُڻتُڻ اڳِئين پَنڌَ جي.

بيت - 3

چَري نه مِصريءَ سَنگَ، چَندَنَ جا چُوپا ڪَري
اَکِينِ مَٿي اَنگَ، مَيي کي مَجَازَ جَا.

بيت - 4

مَيو اَنگَ- مَيو، چانگو چِني نه ڪِئو
ڌاتِ ڌُريان نه سِکِئو، ڪَرَهو رَءِ رَيو
جو پَرَمَلا پَيو، ناهِ نِهايَتَ تَنہِ سِين.

بيت - 5

ويٺو مَنجهِين وَڳَ، نايو ناگِيلان چَري
ڪڏهن هِنَ ڪَرَهي جا پَڌَرِ پَڳَ نه لَڳَ
جَڳَ ۾ جِهڙو جَڳَ، هِينَڙي سان هُتِ چَري.

بيت - 6

جِئان ڪوڙِ ٻه ڪاٺِيُون، پَنجِين لَکين پَنُ
تِئان ڇاڻي ڇُڳِيُون، مَيي رَتو مَنُ
تَنہِ وَلِ سَندو پَنُ، ڪُوماڻُو ڪوڙِين لَهي.

بيت - 7

جِئان ڪوڙِ ٻه ڪاٺِيُون، پَنجين لَکين پا
مَيو تَنہِ ماڳا، ڏِيهاڻِي ڏارَ چَري.

بيت - 8

جِئان ڪوڙِ ٻه ڪاٺِيُون، پَنجين لَکين پِڪَ
تِئان ڏيئِي تِڪَ، مَيو مستانو ٿِئو.

بيت - 9

اُٺُ نه وَڃِي وَڳَ سِين، چَري نه لاڻو
مَيي کي مَجازَ جو ٿُوهي ۾ ٿاڻو
ڀَٽاري ڀاڻو، مَرَندي سِينءَ نه مَٽِئو.

بيت - 10

اُٺُ نه وَڃي وَڳَ سِين چَري نه چانگو
لَڳيَسِ نائُڪَ نِيہَ جِي، نِهوڙِئو نانگو
ڇَڏي سِرَ سانگو، رِڙهي رَندِ پِرِينِ جي.

بيت - 11

اُٺُ نه وڃي وَڳَ سِين، ٻَڌو چَري نه ٻُورُ
مَيي کي مَجازَ جو ڪُڙِهه اَندَرِ ڪو سُورُ
سو پِرايَئِين پُورُ، سُڪِي جِئن سانٺو ٿِيو.

بيت - 12

ڪَرَهو سَرَهو نه ٿئي، چانگو تان نه چَري
لايو لَئُون، لَطِيفُ چئي، مُٺو ماڳِ مَري
نَظَرُ نِيہَ ڌَري، پيشانِيءَ ۾ پِرينءَ جي.

بيت - 13

ڪِين جو ڪيڏاهِين، چانگو چَکِي آئِيو
تاڻِئو تيڏاهِين، نيٽَ ڇِنايو نِڪَري.

بيت - 14

اُٿِي اَڙائِينسِ، ڇَڏئو ته ڇِيڪُ ٿئو
کارايان کِڙِئو وَڃي، پَلاڻِي پائِينسِ
ڏاوَڻِ تَنہِ ڏائِينسِ، جئنِ چَري ۽ چِنگهي ڀُڻو.

بيت - 15

دو- دَستي دو پيرَ، سِيني سَنگهرَ رُڪَ جي
ماءُ! مُنهنجي ڪَرَهي، تازي ڦُلَنِ هيرَ
تَنہِ کي ڪامَڻَ ڪَندِي ڪيرَ، جو مُونهِين وَٽِ مَسَ رَهي.

بيت - 16

پيشانِيءَ ۾ پرينءَ جي چانگي رکيو چِتُ
نيٽَ ڇِنايو نِتُ، اُڀو اوڏاهِين اُسَري.

بيت - 17

نَوَ نِيرَ، ڏههَ ڏاوَڻِيُون، پَندرَهن پَينڌَ پِيَاسِ
بَغَلَ مَنجههِ بَگهاڙِيُون، لڱين لوههَ لَڳاسِ
جُہ ساجَنَ سَنڀرِيَاسِ، ته ڇِرڪَ ڇِنائِين هيڪَڙي.

بيت - 18

نَوَ نيرَ پائي، جان مون ڪَرَهو جهَلئو
ڇِڪِيءَ ڇِنائي، وئو پِهرِين راتِ پِرينِ ڏي.

بيت - 19

وَٽي سيٽَ سُوَٽَ، پاءِ پنهنجي ڪَرَهي
وَليُون واسَ وَرَنِيُون پَهَريُون مَٿي پَٽَ
چانگي چَکِي چَٽَ، ته پوءِ نَه رَهندو پَنڌَ ري.

بيت - 20

نيٽَ ڇِنائي نِتُ، ڪَرَهو ڪُنگُوءَ ريٽَ تي
چانگي رَکئو چِتُ، پَرَمَلَ جي پَساهَ تي.

بيت - 21

لَکين سَئين چَرَنِ، ڪَرَها ڪُنگوءِ ريٽَ تي
تِئائِين ويسَرَنِ، هَٿِ نه آيو هيڪَڙو.

وائي - 1

آهِينِمِ ڳالَهڙِيُون، ماءُ! مُرادُون پِرينءَ سِين
جي مان پييُون پِرينءَ ري، کُوءِ سي راتَڙِيُون
جي مان اوريُون پِرينءَ سِين، وَرُ سي باتَڙِيُون
پَسڻَ ڪارَڻِ پِرينءَ جي، پاتِيَمِ جهاتَڙِيُون
آڌِيءَ عبداللطيفُ چئي، ڪُهَنمِ ڪاتَڙِيُون.

داستان پنجون
بيت - 1

اَڄُ نه اڳِينءَ ڍارَ، ڪَرَهو جِئَن ڪالَهه هو
اڱڻِ آيو نه ڪَري، پاهُوري پَچَارَ
جيڪُسِ مَنجههِ قَطارَ، ڪا وَلِ چِنائِين وِههَ جي.

بيت - 2

پَلاڻِئَان پِئو، اولاڻِئو نه اُٿِيي
جيڏانہَ وَڳُ وِئو، اُڀو تَرَسي اوڏهِين.

بيت - 3

ڪَرَها توکي ڪامَ، سَچو پَسِي مون سَڃِي
مانَ پَرُوڙي مامَ، ساڱاهي سَئِينءَ وَهِين.

بيت - 4

هُنگَرَ هَلايو، ڏيئِي موڙَ مَهَارَ جِي
وَسان جي وِيو، ڪَرَهو تي ڪامُون سَهي.

بيت - 5

آڻي ٻَڌُمِ وَڻَ جاءِ“ مانَ چَري ڪي مُڱريُون
ڪُڌاتُورو ڪَرَهو لِڪِئو لاڻِي کاءِ
اِنَ مَيي سَندِين ماءَ، مونکي ڳالَهڙِيين ڳوڙها ڪِئا.

بيت - 6

ڪَرَهي کي ڪَئِين، وِڌَمِ پَينڌَ پَلَڻَ جا
ليڙو لاڻِيءَ کي چَري، نِيرَ ساڻُ نَئِين
چانگي سَندي چِتَ ۾ صاحبَ وِجههُ سَئين
اوباهِيوسِ اَئِين، لُطَفُ ساڻُ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 7

چانگا! چَندَنُ نه چَرين، مَيا! پِئين نه مرڪَ
اَڱرِ اوڏو نه وَڃين، ٿُڪِئو ڇَڏِيين ٿوڪَ
لاڻِي، وِچان لوڪَ، ڪِهڙي اَکَرِ آئِڙيَئِي.

بيت - 8

چانگي چَئِي چُڪِياسِ، مَٿان اَڪَ نه اُلَهي
چؤڌارِي چَندَن وَڻَ پَچي پوڄَ پِياسِ
جَنہِ وَلِ گهڻا وِهاٽِيا اُنَ سين آرِ لَڳياسِ
راڙي رَتُ ڪِيَاسِ، هِنَ ڪُڌاتُوري ڪَرَهي.

بيت - 9

مِٺيُون لَهي مُهَاءِ، جي تو چانگا چِنيُون
وَلَڙِيُون وِهَ ساءِ، اَڃان تو مُهَندِيُون.

بيت - 10

پَسي ڳاڙِها گُلڙا، ڪَرَهَلَ ڪِيمَ تَرَسُ
سي تان هَلِي پَسُ، جي اِنَ وَلِ وِهاٽِيا.

بيت - 11

مَيي ماڳائي، وِڌو واتُ وَلِينِ کي
خَبَرَ کيٽَ ڌَڻِينِ ٿِي، وِڏُوڻا واهِي
ڪَرَهي ڪاڪَتَ ڇَڏئِي، وَريسِ نه وائِي
چانگي چَريائِي، ويئِي ويچاري وِسرِي.

بيت - 12

وَڏپَڻَ ۽ واءُ، ڪَرَهي کاڏو کوڙِئو
کوءِ ٻَنِ پَلاڻِئاءُ، اولاڻِئو نه اُٿِيي.

بيت - 13

ٿَرَ ڏُونگَرَ (بَرَ) روههَ، مَيي سَڀ مَنَاڙِيَا
هاڻي اڱڻُ اَسِي ڪوههَ، آهي اُنَ جَماجَ کي.

وائي - 1

آءٌ جِيَندِي ڪِيئَن، يا اللهَ!
مون مسافِرَ سُپِرِين
مُونکي ڇَڏي هَلِئا، هاڻي ڪَريان ڪِيئن.

وائي - 2

توڻي تَڙين تون،
تو دَرُ توءِ نه ڇَڏِيان
مونکي توءِ مشاهِدو، توڙي مُنہُ نه ڏِيين مون
مون ٻِئا دَرَ گهَڻيئِي نِهارَئا، آهِيين تُون هِي تُون.

سُر بروو

هيءَ سُر سچي عاشق جي محبت ڀرين جذبن ۽ احساسن جو آئينو آهي؛ سڄڻ جي سڪ ۽ ساڻس بي انتها پيار واري شعوري ۽ لاشعوري ڪيفيت جو اظهار آهي؛ فراق ۾ عاشق جي اندر جي آه ۽ درد جي دانهن جو آواز آهي. مـحـبوب مـوجـود ڪـونهي پر هـو هـردم عاشـق جـي اکـيـن آڏو آهـي: کيس غائبانه ياد ڪندي عاشق پنهنجي اندر جو حال اوري ٿو، ڪانگ کي قاصد ڪري نيہ جا نياپا موڪلي ٿو، ۽ محبوب کي پيار ڀريا ڏوراپا ۽ محبت جون ميارون ڏئي ٿو. ٻئي طرف هيءُ سُر محبوب جي بي مثال حسن ۽ ناز جي نظاري جو آئينو آهي: سهڻي محبوب جي سهڻي صورت ۽ سيرت ۽ سندس ڳُڻ ۽ ڳالهيون ان جا خاص عنوان آهن. عشق ۾ عاشق بي وس آهي: ”هيرائي هٿ ڪيو هنيڙو حبيبن“ ۽ ”لڳيءَ جو لطيف چئي نـڪو قـال نـه قـيل.“ عـشـق زوراور ذات آهـي جـنـهن سـان ڪوبه حيلو نٿو هلي:
”عشق اهڙي ذات جو منجهائي مَين کي.“

داستان پھريون
بيت - 1

جَڏِهن پَوي ٿي يادِ، صُحَبَتَ سُپيرِين جِي
فَريادَئُون فَرِيادَ، ناگَہِ وَڃنِ نِڱِئو.

بيت - 2

ڪَڙو مَنجههِ ڪَڙي، جِيئن لوهارَ لَپيٽئو
تيئن منهنجو جِيءُ جَڙي، سُپيريان سوگهوَ ڪَيو.

بيت - 3

جانِبَ تون جيڏو، آهِين شانَ شُعُورَ سِين
مُون تي ڪِج مُنهنجا پِرينِ، توههُ تُسي تَيڏو
اِيءُ ڪامِلَ ڪَمُ ڪيڏو، جِئن نَوازِيمِ نِگاهُ سِين.

بيت - 4

جانِبَ مُنهنجي جيءَ ۾ جي تو طَمَعَ پوءِ
وَٺُ ڪاتي، وَڍِ اَنگڙا، اَدَبُ ڪَرِ مَ ڪوءِ
ڀانيان ڀالُ سَندوءِ، جي ساجَنَ سَنئون نِهَارِئين.

بيت - 5

جانِبَ اِيئَن نه جُڳاءِ، جِيئَن مارِئو موٽِئو نه پُڇين
رَتي رَتُ نه سِنجِري، سِڪَ تُنهنجِي ساءِ
اَسان تو هِي لاءِ، سَهسين سُکائُون ڪَيُون.

بيت - 6

ڀَلي ڪِيَئي ڀَلا پِرينِ، هِيئن نه مُناسبُ هوءِ
لائي، چَتُ چَرئو ڪَري، پاڻُ ڪَڍي وِئين پوءِ
توڻي حُبَ نه هوءِ، تَپِ هوتَ نه ڪِجَنِ هيڏِيُون.

بيت - 7

ڀَلي ڪِيَئي ڀَلا پِرينِ، اِيءُ نه شانُ سَندوءِ
پِهرِين لايو پِرِيتڻو، ڪِينَ پُڇِين ٿو پوءِ
قَادِرُ شالَ ڪَندوءِ، ميڙو هِنَ مِسڪِينِ سِين.

بيت - 8

اکيُون پِرين تُنهنجِيُون گهَليُون ۽ گهوڙا
لاهِينِ نه لوڙا، جي تو هاڃي هيرِيُون.

بيت - 9

نيڻَ سَڪيلا سُپِرِينِ، ڀَؤنرَ ڀِروُن ڀالا
چِڪئَمِ چاڪَ پِرِينءَ جا اَندر ۾ آلا
يارُ ميڙِين يااَللهَ، جَنهن جِي صُحبتَ ڪاڻِ سِڪي هِنيُون.

بيت - 10

کوڙي کَڻُ مَ سُپُرِين، کَنيُئِي تان کوڙِ
اَهلَ اَکَڙِينِ جِي نيئِي نِباهِجِ توڙِ
مُون ۾ عَيبنِ ڪَوڙِ، تون پاڻُ سُڃاڻِجُ سُپِرين.

بيت - 11

ساههُ وَٺِي وِئين سُپرِين، ڪَري قَزاقِي
دِلبَرَ دِلَ کَسي وِئين، يارَ ٿِئين ياڪِي
جاڙَ مون ضعيف سين تو جانِبَ ڏِسُ جا ڪِي
هِت بُتُ رهيو باقِي، تُون ساههُ وَٺِي وِئين سُپرِين.

بيت - 12

ساجَنَ سِپَاهِي، آءٌ آوهان جو آهِيَان
اَچان ويلَ سَڀَڪَهِين وِجهان واجهائِي
لالَڻَ تو لائِي، کِينڪارِئَمَ کَرَن کي.

بيت - 13

تُون صاحِبزادو سُپرِين، آءٌ نِسورو نوڪَرُ
بيحَدَ ڪَريان بَندگِيون هَٿَ ٻڌي حاضُرُ
ڇِنان، هَڏِ نه ڇَڏيان، دوست تُنهنجو دَرُ
مُون تان مِهرِ نَظرُ، پرين لاههِ مَ پاهِنجو.

بيت - 14

بَرُوي جي بانِي، ڪَنهن کان سِکئِين سُپِرين
آڻي ڏِيندَءِ هَٿَ ۾ مَسُ قَلمُ ڪانِي
حَرفُ پُڇندءِ هيڪَڙو ظاهرُ زِبانِي
تَنِ اڳئان جانِي، ڪِهڙِي ڪَندين ڳالَهڙِي!

بيت - 15

ڪِئان سِکئِين سُپِرِين، ڪاسائِڪي ڪارِ
تِکِي ڪاتِي هَٿ ڪَري، مُنِيءَ سِين مَ مارِ
چوري چاڪَ نِهارِ، ته سُورَنِ سانگهيڙا ڪَيا.

بيت - 16

اَچِين جي هيڪارَ، مون سارِيندي سُپرِين
وَنِيُون وِهاڻا ڪَرِيان، هَنڌُ وِڇايان وارَ
ساجَنَ سَڀَ ڄمارَ، گولِي ٿِي گُذارِيان.

وائي - 1

وَٽان وَڃُ مَ مُون، منهنجو تُون هِينِ تُون
ڪونه سُڃاڻا ڪو ٻِيو، وٽان وَڃِ مَ مُون
مُون تَڏهانڪَرَ مَڃئو، جَڏهان ”ڪُن فَيَڪُون“
اُهکيءَ رَسِجُ اَحمَدا، اڳيان سوڙهِي ڀُون
اُتي رَسِجُ ڪارَڻِي، جِتي هُونگَ نه هُون
ڏِجِ ڪا لَپَ لَطِيفُ کي، طَهُورا مان تون.

وائي - 2

هاڻِ اِيندو، هاڻِ اِيندو
منهنجو سَڄَڻُ سائِين هاڻ اِيندو
نِماڻِيءَ جو نِجُهرو پاسي پاڻِ اَڏِيندو
مَٿان لَڪَنِ ساٿَڙو، صَحِيءُ سَلامتَ نيندو
آڱُرِ لائي اَنڌِيُون، نيئي وَسِينءَ ۾ وجهندو
مَهَندِ ٿيندو مُصطفيٰ، پُٺِيءَ لوڪُ لَنگهندو.

داستان ٻيو
بيت - 1

ڪَري ڪانگَ ڪُرِنشُون پيرين پِرينءَ پَئيجُ
آءٌ جو ڏِيَئين سَنيهَڙو سو وِچ مَ وِساريجِ
لِلهِ لَڳِ، لَطِيفُ چَئي، ڳُجهو ڳالهائيجِ
چَوان تِيئن چَئيج، ته کيانتا خوشُ هوئين.

بيت - 2

اُڏُءُ لَڳِ اَللهَ، ويلو ڪَرِ مَ وِچَ ۾
آءٌ جو ڏيئَين سَنيهڙو سو سانڍِ بَرابَرِ ساهَ
سَندِي ڳُجهاندَرَ ڳاهَ، ڪَهِجُ مَ قَرِيبنِ ري.

بيت - 3

آءُ اُڏامِي ڪانگِڙا، پارانڀا پَچارِ
ويهِي هِت وِصالَ جو تان ڪو ترُ تَوارِ
جي ڏِٺَئِي ۾ ڏيسارِ، سي اُڏامِي آڻِ تُون.

بيت - 4

پارانڀا پَچارِ، مٿي لامَ لَطِيفُ چَئي
ڦيرِ مَ فَضِيلتَ تُون، جا ڪُرَ اَهِنجي ڪارِ
جي ڏِٺِئي ۾ ڏيسارِ، سي اُڏامي آڻِ پِرِين.

بيت - 5

تَنِ جَنِي جِي تانگَ، سي سَڄَڻَ سَفَرِ هَلِئا
لَئِجُ لاتَ، لَطِيفُ چئي، ڪَڏهن اِيندَمِ، ڪانگَ!
ڪَنہِ سَٽاڻي سانگَ، پِرِين پَرڏيهِي ڪِئا.

بيت - 6

وَهَلو وَنءُ وَراءِ پِرِين، آءُ ڪانگا وَڻِ ويههُ
جَنِ ڏُورِ چِتايو ڏيههُ، سي اُڏامِي آڻِ پِرِين.

بيت - 7

آءُ ڪانگا لَنئهُ لاتِ، وَهلو وَرُ وَراءِ پِرين
وِئَڙا جي وِلاتِ، سي اُڏامِي آڻِ پِرِين.

بيت - 8

تان ڪِين لَئِجُ ڪانگَ! ڪَڏهن ايندا مان ڳَري
سيڻَنِ ڪارَڻِ سانگَ، مُون تان گهَڻيئِي ڪِئا.

بيت - 9

ڪانگَل سيئي ڪوٺِ، پِرِين جي پَرَڏيههَ ۾
جَنِي رِءَ جَهانَ ۾ اَکَڙِيُنِ اَروٺِ
لِلهِ لَڳِ لَطِيفُ چَئي ڪِج ڳراڃو ڳوٺِ
جي ڏمرِئا ڪَنهن ڏوٺِ، سي اُڏامِي آڻِ پِرِين.

بيت - 10

پِرين جي پَرديسَ ۾، تَنِ جِي ڪانگا ڪجِ خَبَرَ
ته سَڀَ مَڙهايان سونَ سِين پَکِي تُنهنجا پَرَ
گهُمِي مَٿان گهَرَ، ڏِجِ پارانڀا پِرِينءَ کي.

بيت - 11

آءُ ڪانگا وَڻِ ويههُ، سُڌيون ڏي ساڻيههَ جُون
”چڱا ڀَلا سُپرِين ڪِ سُک وَسي ساڻيههُ“
پِرِينِ لَئي پَرڏيههُ، مون تان گهَڻو نِهارِئو.

بيت - 12

ڪَرُ کَنيو ڪانگُ لَئي مُنِيءَ تي مَضبوطُ
آڻِئو ڏي آتَڻَ ۾ سَنيها ثابُوتُ
ڪانگَلَ اَٿهُون قُوتُ، پارانڀا پِرِينِ جا.

بيت - 13

مَٿان مُنيءَ مُنهنجي ڪَنهِن اُڏايو ڪان
ڳِنِهي آيو ڳالَهڙِي سَندي سُپيرِيان
جَيڏيُون جاڙ ڪِيان، سُئمِ هُوندَ سَنيهڙو.

بيت - 14

ڏائي چَڙهِي ڏارَ تي ڪِين جو ڪانگَ ڪَهيو
سُورائتيءَ سُورِ پَئِي پَهو پَٽِ هَنيو
کامِي اَرِٽُ کَنيو، ويچارِيءَ وِروُنههَ کان.

بيت - 15

ڏائي چَڙهي ڏارَ تي زاغُ ڪَري زاريُون
آڻِيو ڏِئي آتَڻَ ۾ سَنيها ساريُون
ماٺِ ڪريو ماريُون، ته ڪَهيو سُڻيان ڪانگَ جو.

بيت - 16

ڏائي چَڙهِي ڏارَ تي، ڪا جا لاتِ لَتِي
آتَڻَ مَنجهه اَندوههُ ٿِئو، سَگهي ڪانَه ڪَتِي
ويڙهي مَنجههِ وَتِي، ڪِين جو ڪانگَ ڪَمائِيو.

بيت - 17

ڪِين جو زاغَ زبانَ سِين لَيو مَٿي لامَ
پَهُچايائِين پِرِينِ جا سَرتِيون اَڄُ سَلامَ
ڪاڪِيُون ڪَتي ڪامَ، ته ڪَهيو سُڻِيان ڪانگَ جو.

بيت - 18

اَنگهِئان هيٺِ نه اُلَهِي، ڪان ڪان ڪانگُ ڪَري
پِريان سَندي پارَ جي ڪانگَلَ ڳالَهه ڳَري
پَٽِ نه پيرُ ڌَري، اُڀو چَئي ’آيا پِرين‘.

بيت - 19

آءُ ڪانگا ٻَههُ ڪولِ، سُڌِيُون ڏي ساڻيههَ جِيُون
آَندَءِ جي عَجِيبَنِ جا سي خَطَ خوشيءَ سِينِ کولِ
آءٌ سُڻِيان، تون ٻولِ، سَنيهو سَڄَڻَ جو.

بيت - 20

اَچئو اچئو پُونِ، واڪا ڪِئو وَڻَنِ ۾
سَنيها سيڻَنِ جا، چوٽيءَ چَڙِهئو چُونِ
ڪانگَ نه ڪُوڙا هُونِ، پِريان سَندي پارَ جا.

بيت - 21

ڪانگَلَ تُنهِنجِيءَ چانگَ، جَڏو جِيءُ جِياريو
مٿان لامُنِ لَتَ ڏِئو ٻولِينِ سِر ٻيلانگَ
اُڏُءُ مٿان ڦانگَ، ”کَرَ جاوَنِ، آوَنِ پِرينِ.“

بيت - 22

ڪانگَلَ نيئِي ڪانگَ، منهنجي ڏي محبوبَ کي:
”لالَڻ لايَئِي ڏينهَڙا، ڪَنهن سَٽاڻي سانگَ
اَوهان رِيءَ اَڻانگِ، ويٺي وِرِههُ وَسائِيَان.“

بيت - 23

ڪانگا ڪِتابَتَ جي آندِيَئِي خُوبُ خَبَرَ
لَسَ تَنهِين ۾ لِکِئا دِلاسا دِلبَرَ
هِنيَڙو مون هَرَ هَرَ، وانچِئو وانچِئو وِندُري.

بيت - 24

زاغَ تُنهِنجيءَ ذات جو ٿورو مٿي مُون
اُڏامِجِ عَبداللطيفُ چَئي صُبحِ سيڻَن ڏُون
ڪِجِ وينِتِيُون وِتَريون ٻاجهائيجِ ٻَهُون
ته: ”لالَڻَ ڪونه لَهُون، جِهو تو جَهَان ۾.“

بيت - 25

قَرِيبَنِ جو ڪانگَڙو مٿي ٽارِ ٽِلي
کَڻِئو کيانتو خَبَرُون کِيروُن ڏِيو کِلي
لائِي جَنهن لالَڻَ سان منهنجِي باتِ بَلي
سو چشِمَن تي چَلي، جو دَرِبارِي دوستَ جو.

بيت - 26

ڪَڍي ڪانگا تو ڏِيَان، هِنيُون ساڻُ هَٿَنِ
وڃي کاءُ وِلاتَ ۾ اڳيان عَجِيبنِ
پِرين مانَ چَوَنِ، ته هيءُ قُربانِي ڪيرُ ٿِئو.

بيت - 27

ڪانگَلَ ڪوهُ ٿِيوءِ، جِئَن پِئو آهِين پَٽَ ۾
اَڳُ اُسَ تِڙڪو نه سَهِين، اَڄُ سارو ڏينہُ سَٺوءِ
پَسِي حالُ سَندوءِ، ڪانگنِ ڪانگيرو ڪَيو.

بيت - 28

هُئين وَسِيلو وِچَ ۾ ڪانگل پارِيئه ڪانَه
اُتَئه ڪِينَ عجِيبَ کي ظاهِرُ ساڻُ زَبانَ
توڙِ پَهُتين تانهَ، اورِيائِين آڻِئو ڏِيين.

بيت - 29

پِريان سَندي پار جو ڪانگُل نه ڪُوڙو
اَچي وَڃي وِچ ۾ مَٿي دَرَ دوُڙو
جو اَندَرِ اوسيڙو، سو لاٿائين لَطِيفُ چَئي.

بيت - 30

آندِيمِ ڪانگَ قَرِيبَ جيون، اَڄُ واڌايُون واهَ
مَنَ مُرادوُن پُنِيُون، ٿِيُون سَرَهايُون ساهَ
آندا پرين اَلله، سَڏَ منهنجا صابَ پِيا.

بيت - 31

وِئو ڪانگُ لَئِي، واڌائي وِصالَ جِي
اَجهي سَڄَڻَ آئِيا وَڏي ٺاههِ ٺَهي
وَيَتَ سَڀ وِئَي، سيڻَ سَلامتَ آئِيا.

وائي - 1

ڪَوا ڪان ڪان ڪَندا،
وِهَاڻِيءَ وَڻَنِ ۾
مون ڏِٺا، مون وِسَهَو، اَنڌَنِ ڀيچي انڌا
اَچِي عَدالَتَ ۾، ويهِي وَٽُ وِجهَندا
حَلالُ ڇڏي هِتَهِين مَٿي ڍُونڍَ ڍَرَندا
ڦٽَل ڦَهيارَنَ تي اوريائين اَڙَندا
سَڱُ جيڏاهِين سُرهَو، تيڏانہ نه تَرَسَندا
هَنڌان هِدايت جي، اُستُخوانَ آڻيندا
چَمڙي وارَ چُهِنبَ وِڍِئا، هُمَاءَ سين نه هَلندا
هُدهُد پاسي هَنجهَڙا ويٺا ايئَن وِهُسَندا
طالِعَ طائُوسَنِ جا پَسئو زاغَ پَچَندا
ڪُوڙا ڪِرِفتيءَ تي سَٽُون ڏيو سِرنَدا
ڪُوڙا ڪانگيرا ڪِئو مُٺا تان مَرڪَندا
پَرچِي پاڙهيرينِ سِين، چُوڻو تان چُڻندا
حَدَ لنگهيائُون حَقَ جِي، ٻنهي پيرين ٻَجهَندا

داستان ٽريو
بيت - 1

نازَ مَنجهارا نِڪِرِي جَڏِ پِرِين ڪَري ٿو پنڌ
ڀُون پُڻ ’بِسم للهِ‘ چَئِي، راههَ چُمِي ٿِي رَندُ
اُڀِيُون گهَڻِي اَدَبَ سِين وٺي حُوروُن هَنڌُ
مونکي سائينءَ جو سَوڳنڌُ، جِئن ساجَنُ سَڀنَئان سُنهَڻُو.

بيت - 2

صُورتَ سَندِيَنِ سالَ، پاڻَ مُصاحِبَ سُپِرِين
مَولي ڏِنَنِ مُنہ ۾ نُوري نيڻَ نِهَالَ
سَندي خوابَ خِيالَ، مُون مَنُ مَستانو ڪِئو.

بيت - 3

ڳاڙها ۽ ڳُوڙِها، سَڄَڻَ ڊراکَ ڇُڳنِ جئن
مُڪائُون مَحَبتَ جا جهاٻا ۽ جهُوڙا
سَچُ ڪِ سَنڀُوڙا، سَڄَڻَ اَچِي سامُهَان.

بيت - 4

پاٽُوندَرَ ماڻِڪَ پِرين، عَطَرَ سِين آهِينِ
گهُنڊِڙِي نه لاهِينِ، سَڄَڻَ بَنڀي وارَ جِئَن.

بيت - 5

پاٽُوندَرَ ماڻِڪَ پِرين، عَطُرَ سِين اَمُلَ
مُنہِ گهُنڊِي تَڻَ ڳَلَ، ڀوري لوڪَ نه لَکَئِا.

بيت - 6

مُنهِنجِي مَحبوبَنِ، ڪچِي ڪِئَڙِي ڪانَڪا
توڻي اَگلِي آهِيان تان پِي سَندِي تَنِ
جامو ڏيئِي جَنِ، منهنجيون ڍِليون سَڀِ ڍَڪائِيُون.

بيت - 7

مُنهنجي مَدايِنِ جِي ڪَلَ پِريان پيئِي
ڪَڏهِنِ ڪوسا نه ٿِيا ڏوراپو ڏيئِي
ساجَنَ سَڀيئِي، ڍَڪِئَمِ ڍولَ ڍِلائِيُون.

بيت - 8

عَيبَ نه اَچَڻُ ڏِينِ، مونکي مُون پِرِين ڏي
آڏا ٿِئو اکِين کي اُڀا ئي آهِينِ
اَوڳُڻَ پاسي ٿِين، ته ڪاڻِيارِيءَ ڪاڻَ لَهي.

بيت - 9

ڪُهَنِ ۽ ڪوٺِين، اِيءَ پَرِ سَندِي سَڄَڻين
هِنيين گهُرَنِ اوڏَڙا، هَٿَنِ سين ٿيلِينِ
ڪي ڪَمتَرَ پَرُوڙِينِ، اِيءَ اَڻانگِي ڳالَهڙِي.

بيت - 10

جَنِ رِءَ سَري نه ساههَ، رَتِي رُسُ مَ تَنِ سِينِ
هُوءِ ڪَرَهِين ڪُڇجِ ڪِيمَ ڪِين، ڪِج سيدُ چَئي صَلاحَ
ٻِي وِرُوهَڻَ واههَ، ڪا توکي آهي تَنِ ري!

بيت - 11

آءُ عَجِيبَ اڳي، ٻُڌُ حَقِيقَتَ حالَ جِي
چَئُه ڪا باتَ بَيانُ ڪَري تان مُون تَنُ تَڳي
لالَڻ تو لَطيفُ چَئي ٿي جَنهن سان لَڙههَ لَڳي
سو تان مَنجههِ سَڳي، پُوتو آههِ پِرِيتِ سِين.

بيت - 12

اُٿِي وَڃُ اَندوهَ، دوسِتَنِ دِلاسو ڪِئو
مَحبوبَنِ مَعافِي ڪِئا، ڏُکُ ڏَمَرَ سَڀَ ڏوهَ
جا پَرِ لوهَرَ لوهَ، سا پَرِ سُورَنِ ساڻُ ٿِي.

بيت - 13

جي ٿي جيءَ گهُرئا، سيئِي سَڄَڻَ آئِيَا
سي سڀ ڦَٽَ ڇُٽِي وِئا، جي ٿي ڪالَهه ڪُرِئا
آڻي اَڻَ- تُرِئا، داروُن دوست پِيارَيا.

بيت - 14

جِيءَ گهُرِئا جيئِي، سيئِي سَڄَڻَ آئِيا
ڀَڳو مَنُ سَڄو ٿِئو، ڳَچَ ڳَنڍِئا ٻِيئِي
پِيڙ پَري ويئِي، اَچَڻَ سِين عَجِيبَ جي.

وائي - 1

هوت نيڻان جو، دوستُ نيڻان جو دِلبَندُ لو!
ڀَلو جيڏيُون!
هيڏانهن هوڏانهِن سُپرِين، ڪاڏي وَرايان ڪَنڌُ لو!
چَڙهي ڏاڍين ڏونگرين، راهَ پُڇايان رَندُ لو!
ساجَنُ سَڀنِئان سُونهَڻُو، سائينءَ جو سَوڳِنڌُ لو!
جيڏانہ عالَمَ آسَرو، مُون پڻ اوڏاهِين پَنڌُ لو!

وائي - 2

دلبَرَ آ، دلبَرَ آ، يارَ وو، دلبَرَ آ
سُورُ تُنهنجو سُپرين مُونکي آهِ رُوحِ رَهيو
دوستَ داروُن دِلِ کي، تو رءَ ڏِيندو ڪيرُ ٻِيو.

داستان چوٿون
بيت - 1

عِشقُ اِهَڙي ذاتِ، مُنجهائي مَيَنِ کي
ڏِينهان ڏورَڻُ ڏوُنگَرَين، رُئَنِ سَڄِيائِي راتِ
اُٿيي ويٺي تاتِ، مِيان مَحبُوبَنِ جِي.

بيت - 2

آدِمِينِ اخلاصُ، مَٽائي ماٺو ڪَيو
ڪَونَه کائي ڪَڏِهِينِ سَندو ماڻهُوءِ ماسُ
دِلِبَرَ هِنَ دُنيا ۾ وَڃي رَهندو واسُ
ٻِئو سَڀُ لوڪُ لِباسُ، ڪو هِڪدِلِ هُوندو هيڪَڙو.

بيت - 3

دِل جو دلبَرُ هيڪَڙو، گهڻا تان نِه ڪَجَنِ
دِلِ ڏِجي کي هيڪَڙي، توڙي سَوَ سِڪَنِ
اُوءِ چِلِوِلا چَئِجَنِ، جي دَرِ دَرِ لائِنِ دوستِي.

بيت - 4

جِئن سا ڪانِي ڪانَهه، لَهسَندي لاتِيُون ڪري
اَچِي اُڀَرِي اوچِتِي دَردَ پِريان جِي دانههَ
ويڄَ ڏَنڀِين ڇو ٻانههَ، سُورُ هِنيين کي سامُهُون.

بيت - 5

لَڳيءَ جو لَطِيفُ چئي نڪو قالُ نه قِيلُ
لِکِئِي لامُون کوڙيُون، نيڻين وَهي نيلُ
هِينڙا ٿِيءُ سُڌِيلُ، ڪالَهه قَرِيبنِ لَڏِيو.

بيت - 6

ڌَرَ تي دُونهِين جِيئَن، سُرٻُر سُپيرِيَنِ ڏي
لَڳو آهِ لَطِيفُ چَئِي تَنُ پِريان سِين تِيئن
حاصلِ ٿِئي هِيئن، قَرِينو قَرِيبَ جو.

بيت - 7

پَرَوَسِ ٿِئَنِ پَرياڻُ، پِرين وَسِ نه پانهنجي
لَڳو ڪِينَ لَطِيفُ چَئي ڇَپَرُ ڇاتِيءَ ساڻُ
پِرين ڏيکاري پاڻُ، خُوش ڪَري وِئا خوابَ ۾.

بيت - 8

ڪي اوڏائِي ڏُورُ، ڪي ڏُورُ ئي اوڏا سُپرين
ڪي نه سَنڀَرِجَنِ ڪَڏهِين، ڪي نه وِسَرَنِ مُورُ
مينهِن ڪُنڍِيءَ جِيئَن پُورُ، تِيئَن دوست وَراڪو دِلِ سِين.

بيت - 9

ماڻهو گهُرَنِ مالُ، آءٌ سَڀَ ڏِينہَ گهُران سُپِرِين
دُنيا تَنهن دوست تان فدا ڪَريان في الحالُ
ڪِيَسِ نامَ نِهالُ، پَسَڻُ تان پري ٿِئو.

بيت - 10

هيرائي هَٿِ ڪِئو هنِيڙو حَبِيبَنِ
ٻَڌي ڪَچِيءَ تَندُ ۾ سَلَهاڙِئو سيڻَنِ
جُہَ وِڌا پيچَ پِرِينِ، ته هِينَئڙو هَٿِيڪو ٿِئو.

بيت - 11

ڪَڏِهن طاقِيو ڏِين، ڪَڏهِن کُلَنِ دَر دوستَنِ جا
ڪَڏهَنِ اچان اَچڻُ نه لَهان، ڪَڏهن ڪوٺِئو نينِ
ڪڏهِن سِڪان سَڏُ کي، ڪَڏ ڳُجهاندَرَ ڳَرَهِينِ
اِهَڙائِي آهِينِ، صاحِبَ مُنهنجا سُپِرِين.

بيت - 12

جَڏانَہ ڪَرَ جانِي، سَڄَڻَ سانگِ سِڌارِئَا
راتِيان راحَتَ ناهِ ڪا، ڏِينهان حيرانِي
آئُون پَنهنجي پِرِينءَ تان ڪوڙِين قُربانِي
رَضا رَبانِي، نا ته ڪَريان وَسُ وِصالَ کي.

بيت - 13

جَڏانہَ ڪَرَ ٿِيامِ، ساڃاءِ سُپيرينِ سِين
تَڏانَہ ڪَرَ تِرَ جيتَرو ويلَ نه وِسِرِيامِ
اَندَرِ رُوحَ رَهَيامِ، سَڄَڻَ اوطاقُون ڪَري.

بيت - 14

اَڄُ پُڻِ اَنگِئَمِ اَنگَ، هَٿان حَبِيبَنِ جي
ساجَنَ رِءَ سَرتِيُون رُوحَ نه رُچَنِ رَنگَ
جانِي آيو جُوءِ ۾ مَنجهان نِيہ نِسَنگَ
جا پَرِ ساٽيءَ سَنگَ، سا پَرِ سُورَنِ سان ٿِئي.

بيت - 15

اَڄُ پُڻ جُڙيَمِ جوڙَ، دوستُ پيهِي دَرِ آئِيو
سُکَنِ وَٺي ڏُکَنِ کي مَحڪُمَ ڏِنِي موڙ
جا پَرِ کَٽِريءَ کوڙَ، سا پَرِ سُورَنِ سان ٿِئِي.

بيت - 16

ڏاتَرَ مون ڏيکارِئو هوتَنِ جو حُضُورُ
پِرِين پَرچَڻَ جو ڪِئو موٽائي مذَڪُورُ
اِيءُ دوستَنِ جو دَستُورُ، جِئَن ڇِنان ڇِنَنِ ڪِينڪِين.

بيت - 17

شُڪُرُ گِڏئاسُون سَڄڻين، جي جانِبَ جانِي يارَ
ويٺي جَنِي وَٽِ ۾، ڪوڙِين ٿِئا قَرار
ڌَڻِي ڪِجُ مَ ڌارَ، پاڙو تَنِ پِرِينِ کان.

بيت - 18

جِيري جاڳاڻي، شُڪرُ گڏِياسُون سُپرِين
لاٿو ڪَس قُلوبَ تان اَچِي ساجَنَ سياڻي
هِنيڙي کي هاڻي، عَجِيبَنِ اُجارِيو.

وائي - 1

مَولو ڪَندو ماڙِ،
مُنهنجِي اَللهَ ڪَندو ماڙِ
هادِي ڏيئِي هَٿَڙا اَچِي چِڪَڻُ مان چاڙِ.

سُر سامونڊري

موضوع جي اعتبار سان سر سامونڊري جا ٻه رخ آهن، هڪ تاريخي ۽ ٻيو سماجي. تاريخي لحاظ سان، هيءَ سُر ڪنهن سمي سمنڊر ذريعي سنڌ جي واپار جي اهڃاڻن ۽ اصطلاحن ۾، هتان جي پيشه- ور وڻجارن (پرڏيهه ويندڙ واپارين) ۽ ٻيڙياتن ناکئن جي سمنڊر وارن سفرن ۽ ڪشالن جو يادگار آهي. سماجي لحاظ سان، هن سر ۾ وڻجارن جي پرڏيهه وڃڻ سببان وڇوڙي ۾ سڄڻن جي سڪ ۽ پيارين گهر وارين جي ڳڻتي ۽ اوسيڙي جو ماحول سمايل آهي. 

داستان پھريون
بيت - 1

کُوها ڪالَهه کَڻِي، وِڌَئُون اُتَرَ آسَري
اَللهَ جُهرِي مَ اُنِ جي اولي جِي اَڻِي
وَڻِجارَنِ وَڻِي، وَکَرُ وِڌو ٻيڙِيين.

بيت - 2

آئِي اُتَرَ مُندَ، هِنيين اُڊَڪو نه لَهي
وَٽِينِ لاڄُو بَندَ، ٻِيهَرَ مَکِينِ ٻيڙِيُون.

بيت - 3

لَڳِي اُتَرَ هِيرَ، سامُونڊِين سِڙَهه سَنباهِيا
نَنگَرَ کَڻِي ناکُئا، ٿئا سَڻائي سِيرَ
هِنيَڙي نِتُ اُڪيِرَ، کَاري کيڙائُنِ جِي.

بيت - 4

لَڳيي اُتَرَ اوهَرِئا، واهُوندي وَرَنِ
آءٌ گهڻو ئِي گهورِيَان، سَودو سامُونڊِينِ
اَڱَڻِ جَنِ اَچَنِ، عِيدَ وَرُ ٿِئي اُنِ کَي.

بيت - 5

کُوها ٿا کَڻَنِ، وَڙِڪَنِ اُڀيُون وائُٽِيُون
سانباهي سَمُونڊرَ جِي ڪالهُون پوءِ ٿَا ڪَنِ
تون نه پُڄَندِينءَ تَنِ، جُہ کَڻِي سِڙَهه سيِر ٿِئا.

بيت - 6

سامُونڊِري تُون سَنبَهِي، ساڄو جَهلِ سُکاڻُ
لَڳي واءُ وَڏاندَرو، مُنجهائي مِهِراڻُ
جَنِي ڀانيو پاڻُ، ڪَري تَوائِي تَنِ کي.

بيت - 7

سَمُنڊرَ ڪِينَ سُڪَنِ، ڪوڙين جي ڪائو ٿِئي
پاڻيءَ سين پيکُ ڪِئو تيلاه وَڻِجارَنِ
لَعلُون سي لَهَنِ، جَنِي سَودو سَچَ سِين.

بيت - 8

نَوان پِنجَرَ پانجِرِي، نَوان سڙَهه کُوها
بَندَرِ صَحِيءُ هُوا، ڪا نه وِهايَئُون وَکِرِي.

بيت - 9

لُڙُ لَهريُون لَسَ ليٽَ، جِتي اَتُ نه آبَ جو
اللهَ اُتِ مَ اولِيينِ ٻيڙا مَٿي ٻِيٽَ
جوکو ٿيي مَ جڙاوَ کي، ڦَرَهي اچي مَ ڦيٽَ
لَڳي ڪا مَ لَپيٽَ، غارِيبي غورابَ کي.

بيت - 10

وَههَ تِکَ، وَهڪُرا، جِت نَنگرَ نه ٿَهرَنِ
وَڏاندَرِيُون وَهَه سامُهيُون جَجهي جورَ جُنبَنِ
نيڍُوءَ ۾ ناتارِيُون وَڻجارا وِجَهنِ
مُلا مُعَلِمَنِ، مُون ڳَرِي سُئِي ڳالَهڙِي.

بيت - 11

دَنگِي مَنجِهه دَريا، ڪيِن ٻُڏي ڪيِن اُپِڙي
هُو جي واڍي واڻِئا سي سُونهَڻَ سَڀ سَڙِيا
مُعَلمَ ماڳِ نه اڳِيين، فِرنَگِي منجهِه ڦِريا
مَلَاحَ تُهنجِي مَڪُرِي اَچِي چورَ چَڙهيا
جِتي ڍِينگَ ڍَريا، تِتي تارِي تُنهِنجِي.

بيت - 12

اِيءَ گَتِ غَواصَنِ، جِئَن سَمُنڊرُ سوجهيائُون
پيهِي مَنجِهه پاتارَ جي ماڻِڪَ ميڙِيائُون
آڻي ڏِنائُون، هِيرا لَعلَ هَٿَنِ سين.

بيت - 13

آڇاڙا عَمِيقَ جا گَڏِيا غَواصَنِ
جُهڙيُون جهاڳي آئِيا، ڪارُونڀارَ ڪُنَنِ
سَمُنڊرُ سوجهي جَنِ، آڻي اَمُلَ اولِئا.

بيت - 14

وِئا جي عَمِيقَ ڏي، مُنہِ ڪائو ڏيئِي
تَنِ سپُون سوجهي ڪَڍِيُون پاتاران پيئِي
پَسَندَا سيئِي، اَمُلَ اَکَڙِيُنِ سين.

بيت - 15

سِڙَهه سَنوان، لاڄُو نَوان، اولا سَندَنِ عاجَ
سَاٿي سَفَرِ هَلئا ڀَري جُنگَ جَهَاجَ
حاصُلُ ڪَريين حاجَ، واحِدَ وَڻِجارَنِ جِي.

بيت - 16

سِڙَههَ سَنوان، لاڄُو نَوان، مُهاڻا سَندَنِ مِيرَ
ساٿِي سَفَرِ هَلِئا، ٿِئا سَڻاوا سِيرَ
جي اَچَنِ ساڻُ اُڪِيرَ، سي ٻيڙا رکِين ٻاجَهه سين.

بيت - 17

سِڙَهه سَنوان، لاڄُو نَوان، مَٿِنِ مُهاڻا مَلَ
جي اَچَنِ آبَ اُڇَلَ، سي ٻيڙا رکِين ٻاجَهه سين.

بيت - 18

اَچَنِ سڙَهه اُپَڙِئا، مَٿِنِ مُهاڻا مِيرَ
جي اَچَنِ اُڀِي سِيرَ، سي لَنگهائيجِ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 19

ناکُئو نِگَهبَانُ، مُنجيِ مُعَلِمُ خَبَرُون
جَنِ ساري کَنيو سَمُنڊرَ ۾ سَفرَ جو سامانُ
لُطفَ ساڻُ، لَطِيفُ چَئي، تَنِ لَنگهِئو طوفانُ
سَنڀاري سُبحَانُ، وَڃي عَدَنِئُون اُکَتَا.

بيت - 20

مُعَلمَ سُکاڻِينِ کي، اُڀو ڪَري سَڏَ
تَري هَيٺِ طَنابَ جي ڪِئو ڪَڙڪو ڪَڏَ
هِيءُ مالُ پَهُچي مَڏَ، جو پاڻَ پَرائو چاڙِهيو.

بيت - 21

مُعَلمُ سُکاڻِينِ کي اُڀو ڳَرهَي حالُ
اورِئاَن اَنگريزيِءَ پُورِئو، پَرِئان پُورِي پالُ
وِچَ ۾ وَاگهيرنِ جِي چارِئِي پَهَرَ چالَ
هِيءُ مَڏَ پَهُچي مالُ، جو پاڻَ پَرائو چاڙِهئو.

بيت - 22

اورِيان ئِي آڻِينِ، ميڙِئو مُعَلِمَ خَبَروُن
سا تان سُڌِ نه ڏِينِ، جِتي وَهُه ويڌَ ڪَري.

بيت - 23

سِڙَهه ٿي سِبيائُون، بَندرَ جَنِ تَڙَنِ تي
مُلا مُعَلِمَ خَبَرِوُن پُڇِي پُورِيائُون
سُتَڙِ سُونٺائُون، اَوتَڙِ ڪَنہِ نه اولِئا.

بيت - 24

سِڙَهه ٿي سِبيائُون بَندَرَ جَنِ تَڙَن تي
سِڙَهه سِبي ساڄا ڪري، کُوها کَنياَئُون
بَيرَقُون بَحَرنِ ۾، ڇَوڙي ڇڏيائُون
لَهِريُون لَنگهيائُون، لُطفَ ساڻُ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 25

سِڙَهه ٿي سِبيائُون، بَندَر جَنِ تَڙَنِ تي
کُوها، سِڙَهه، اولِيُون، قَلميِوُن ڪَيائُون
آيَلِ تَن آئُون، موِٽئو ڪِينَ وِسَهان.

بيت - 26

بَندَرَ باروبارِ، مُلُ نه مَلي- بارِيين
فَقِيراڻي پارِ، اَمُلَ ڏِينِ اَتورِئا.

بيت - 27

بَندَرَ ديسان ديسِ، مُلُ نه مَلِيوارِيين
فَقِيراڻي ويسِ، اَمُلَ ڏِينِ اَتورِيا.

بيت - 28

بَندرَ جان ڀَئِي، سُکاڻِيا مَ سُمَهو
ڪَپَرُ ٿو ڪُنَ ڪَري، جِئَن ماٽِي مَنجِهه مَهِي
ايڏو سُورُ سَهِي، نِنڊرَ نه ڪجِاهُ ناکُئا!

بيت - 29

سُتا سَڀ پَئِي، سَندي مُعَلِمَ آسَري
اَئِين پُڻُ سُمهو ناکُئا، بَندَرِ ناهِه ڀَئِي
جَنِ جِي لائِقَ لَڄ کَنئِي، سي سُتَڙِ سَڀيئِي ٿِئا.

بيت - 30

ٻيڙِياتا ٻيئِي، تو نه ڦَٻنَدِيُون ڳالَهڙِيون
سَڄِيُون راتِيُون سُمَهِين ڀَرُ سُکاڻَ ڏيئِي
مُندَ وِڃايَئِي مالَ جِي وڻجارا ويهِي
سُڀان سَڀيئِي، پارِ پُڄَندِيُون خَبَروُن.

بيت - 31

سامُونڊرَينِ سَعيو، سَدائِينِ سَفَرَ جو
ڪو ڏيهُه چِتَايو، اُونِهين وَڃنِ اوهَرِئا.

بيت - 32

کيڙائُنِ کارو، سَنجِهيئِي سارِئو
آيَلِ اُمَارو، آهِن پريين پارَ جو.

بيت - 33

کارِي کيڙائُو، مَٿِي مِٺي موٽِئا
سودو ڪَنِ نه سون جو، وَڏا وِهائُو
موتِي جي مِهراڻَ جا تَنِ ۾ طامائُو
سامُونڊِري سائُو، لَڪا لُوپي آئِيَا.

بيت - 34

لَڪا لَڪا ڪَنِ، لَئِه لَڪا جي اوهَرِئا
سُڻِي سونُ لَڪاءَ جو، سُکُ نه سامونڊِرينِ
پِرهَه پَڳَهَه ڇوڙِيَا، کاري کيڙائُنِ
وَڏَي ڀاڳِ ڀرَنِ، جي ڪَهيا ڪارُونڀارَ ڏي.

بيت - 35

هَڙَ ۾ ڪِينَ هُئونِ، هُنهين هُنِ نه چاڙِهئا
تَرسَندي تَڙَنِ تي لَهِي سِجُ وِئونِ
جَڏِ سائِين سَبَبُ ڪِئون، تڏِ سُتَڙِ ٿِئا سَيدُ چَئي.

بيت - 36

وِساڻو سو واءُ، جَنہِ ڀَرِ ڊِرڄَن ناکُئا
پِيئِي ڪَرَ ڪُنَنِ ۾، اُجهاڻو اوڙاهُ
اَچو اِنَ تَڙاءُ، ته سامُونڊِريا سُکِ ٿئو.

وائي - 1

تَڙَ نِهارِيان تي، منهنجا بَندَرِ وِئَڙا جي
مانَ سِڙَهه سُڃاڻان سَڄَڻين
اُڀِي اوسَههِ پائيَان، ڪارَڻِ وَڻِجاري
گهڻو اُڪَنڍِي آهِيَان، پِرينءَ پنهنجي کي.

وائي - 2

تُون تان گَرهَڙَ پائي لَڄُ،
ڪوهُ نه ويئِيئَن اُنِ سين
اُجارِيائُون اولِيُون، ڌئاريائون ڌَڄُ
سيڻنِ ساجُهر لَڏِئو، تُون نِهارِيين اَڄُ
ڪيرُ سُڻِيندو تُنهنجِيُون اَدورائُون اَڄُ
مَتان وِهين ويسَرِي، اُٿِي ڀورَلَ ڀَڄُ

داستان ٻيو
بيت - 1

پَڳَھَ پاسي گهارِ، آيَلِ! سامُونڊِرين جٖي
وِجِهي جِيُ جَنجارِ، جِمَ وَڃَنِي اوھَرِي.

بيت - 2

پَڳَههَ پاسي پَچُ، آيَلِ! سامُونڊِرين جي
مَنَ ۾ ٻاري مَچُ، جِمَ وَڃنِي اوهَرِي.

بيت - 3

پڳَهَه پاسي ويهُه، آيَلِ! سامُونڊِرين جي
تُون ويسَرِي وِکَ کَڻِي، هُو پُورِيندَءِ پَرَڏيهُه
سَمُنڊُر جَنِ ساڻيهُه، ڪوهُ نه ويئِينءَ اُنَ سين.

بيت - 4

اِيندينءَ تان آءُ، هَڻِي هَٿُ پَڳَهه ۾
لَڳي واءُ سُواءُ، سِڙهُه سانباهِي نه سَهي.

بيت - 5

وانءُ وَهِلي نِڪَرِي، نَنگَرَ جان نه کَڻَنِ
مَتان ڏُورِ وَڃنِ، نارِيُون پُوري ناکُئا.

بيت - 6

نَنگَرَ ناتارِيُون، پَڳَهه کَڻِي پَنڌِ ٿِئا
بَندَرَ بازارِيُون، سُڃان سامُونڊِرينِ ري.

بيت - 7

نه سي تَڙِ هوڙاڪَ، نه وايُون وَڻِجارَنِ جِيُون
سَرَتِيُون سامُونڊرِين جا، اَڄُ پُڻ چِڪِيَمِ چاڪَ
مارِيِنم فِراقَ، پاڙيچِيُون پِرينِ جا.

بيت - 8

ڏٺِي ڏِيَارِي، سامُونڊِرينِ سِڙھَ سَنباهِيَا
وِجَهئو وَرُ وَنجهَہ کي، روئِي وَڻِجارِي
مارِيندَمِ مارِي، پِرِهَہ سُور پِرينِ جا.

بيت - 9

ڏِٺِي ڏِيارِي، سامُونڊِرينِ سِڙَهَه سَنباهِيَا
اُنِ کي مُندَ اُتَرَ جِي، اوچِتِي آئِي
وَڻِجارَنِ وائِي، آهي پَريين پارَ جِي.

بيت - 10

ٿِي ڏِيارِيءَ ڏيٺِ، ڍوليو هَلڻَ جِي ڪري
مَکِئو پَنهِنجِي مَڪُرِي، چيٺي چَڱيءَ چيٺِ
رُئان رَهَنِ نه سُپِرِين، جان ڪيِن جَهلِيان بيٺِ
مُون سين ڪري ميٺِ، سَڄَڻَ سَفَرِ هَلِئا.

بيت - 11

ڏِٺِي ڏِيارِي، سَڄَڻَ سَفَرِ هَلِئا
پايو پاندُ ڳِچيءَ ۾، زورِ ڪَرِيان زارِي
ڪانُ هَڻِي ڪارِي، وِئو وَڻِجارو اوهَرِي.

بيت - 12

ٿِئا ڏِيارِيءَ ڏِينہَ، سامُونڊرينِ سَفَرَ جِي
مُون سِرِ اُٺا جيڏِيُون سَندَا مَحَبتِ مِينہَ
ڪِيَسِ نِماڻِي نِيہَ، کاري کيڙائُنِ جي.

بيت - 13

پَرڏيهه پُورِيائُون، سامُونڊِرينِ سِڙَهه سَنباهِيَا
مان تَڻَ مارِيائُون، پاڻان وِجِهي گُوندَرين.

بيت - 14

کارو جي کيڙِينِ، سيئِي منهنجا سُپِرِين
رُئان رَهَنِ نه لِکَ سِين، جَهليان جَهلَ نه ڏَيِن
وِرِهَ ويڌَ ڪَرِينِ، آيَلِ! سامُونڊِرينِ جا.

بيت - 15

وئا اوهَرِي او، مُونکي ڇَڏي ماڳَهِين
جُڳَنِ جا جُڳَ ٿِئا، تِئان نه موٽِيو ڪو
گُوندَرُ مارِيندو، ويَچارِيءَ وِئَنِ جو.

بيت - 16

اُونِهين ۾ اوهَرِي، جَڏِهن جي وِئا
سانداري سَمُونڊَر جي نِهوڙي نِئا
وَڃي تِتِ پِئا، جِتِ نِهايَتَ ناهِ ڪَا.

بيت - 17

اُونِهين ۾ اوهَرِي، جَڏِهن وِئا جي
موٽِي ماڳِ نه آئِيا، ماءِ! سامُونڊرِي سي
کارو تَنِي کي، جيڪُسِ وَهُ وَرِي وِئو.

بيت - 18

اونِهين وِئا، نه وَرِئا، آءٌ تَنہِ مارِي ويڻَ
ڪري سامُونڊِري سيڻَ، جُسي جارُ پِرائِيو.

بيت - 19

جي اوهَرِئَم اَڄُ، سي ڪَڏِهن اِيندا مان ڳَري
پِريان جِي هُنَ پارَ ڏي، وَڃِي ڌَنئُڪي ڌَڄُ
سامُونڊِريَڪو ڏَنڄُ، ماءُ! مارِيندُمِ ڪَڏَهِين.

بيت - 20

سامُونڊِرينِ جي آنءُ سُورَنِ سِجهائِي
جيڏِيون! جُدائِي، سَهان نه سُپيرِينِ جِي.

بيت - 21

سامُونڊِري ساري، مَٿي تَڙَ گُذارِيَان
مُونکي ٿِي ماري، اُنِي سَندِي ڳالَهڙِي.

بيت - 22

آهِيين اَسارِي، مَٿي تَڙَ گُذارِئين
تو ڪِيئَن وِسارِي، سَنگَتَ سامُونڊِرينِ جِي.

بيت - 23

آءٌ جَنِ آساري، مَٿي تَڙَ گُذارِيان
مُونکي وِساري، شالَ مَ وَڃنِ اوهَرِي.

بيت - 24

سامُونڊِري ساري، ماءُ! مُنهِنجو جِندَڙو
بَندَرِ وَڻِجاري، وڃي لايا ڏِينهَڙا.

بيت - 25

سامُونڊِري ساري، ماءُ! مُنهِنجو جِندَڙو
ڪارَڻِ وَڻِجاري، گهڻو اُڪَنڊِي آهِيان.

بيت - 26

اُهَرِئا جِئائِين، ڍُڪَنِ تَنِ تَڙَنِ تي
سامُونڊِرينِ سائِين، واءُ سَڻائو وارِيين!

وائي - 1

آئِين مونکي زورِ نه جَهلئو واري، جيڏيون وو!
آءٌ هَلَندِي هوتَ ڏي
اُونِهين وِئَڙا اوهَرِي، طَرازُون تاري
مَرِي رَهندَيَسِ ماڳِهِين، سامُونڊِري ساري
سُورُ تُنهنجو سُپِرين! مُون مَعذُورِ کي ماري
هاڻِ نه جِيان جيڏِيُون، آءٌ جا ڪُٺِيسِ ڪوهِياري

وائي - 2

وِيندِي آءٌ تَنِ وَٽِ،
مون وَهُ وَڻِجارَنِ سيِن
پَڳَهَه کَڻُ مَ پاتِڻِي! تان ڪِي مُون لاءِ جَٽِ
وايُون وَڻِجارَنِ جِيُون، اَديُون اَڄُ نه هَٽِ
ڏيئِي سِڙَهه سِيرَ ٿِئا، پير نه لايَئُون پَٽِ
پُورِيندِيَس پرينِ ڏَي، ڪانه ڪَرِيندِيسِ گهَٽَ
ڳَرَهِيان سُورُ سَفَرَ جو، هَلِي پنهنجي اَرٽِ
آيَلِ! وَڻِجارَنِ جي سِرُ پُڻ ڏِينديَسِ سَٽِ.

داستان ٽريو
بيت - 1

کَنڀاتَڙِي تَڙِ وَڻين، اُڀِي تَڙِ واجهاءِ:
مانَ اَچيهُون ڪاءِ، سُواڌائِي سَڄَڻين.

بيت - 2

مُون اُڀي تَڙَ وَٽِ، پِرينِ پڳَههَ ڇوڙِئا
ڪا مُونهِين ۾ گهٽِ، نه ته سَڄَڻَ سَٻاجها گَهڻو.

بيت - 3

مُون اُڀي تَڙَ هيٺِ، پِرينِ پَڳَههَ ڇوڙِئا
ڪا مُونهِين ۾ ڏيٺِ، نه ته سَڄَڻَ سَٻاجها گهڻو.

بيت - 4

مُون اُڀي تَڙَ جَهلَ، پِرينِ پَڳَهَه ڇوڙِئا
ڪا مُونهِين ۾ اَلَ، نه ته سَڄَڻَ سَٻاجها گهَڻو.

بيت - 5

مُون اُڀي تَڙَ پاس، پِرينِ پَڳَهَه ڇوڙِئا
هو اللَه- هارَ اوهَرِئاَ، آءٌ دَمِ دَمِ دُعا ڪَندياسِ
آسَ نه لاهِيندِياسِ، موٽِي اِيندا مان ڳَري.

بيت - 6

اولا کَڻِي اُوءِ، پَڳَههَ ڇوڙي پَنڌِ ٿِئا
آيَل! سامونڊِرين جِي آهِ اَڙانگِي جُوءِ
ڪَڏِهن ڏِسَندِيَس رُوءِ، وَرِي هِنَ اکِينِ سين.

بيت - 7

سامُونڊِريَڪو سڱُ، آهي گُوندَرَ گاڏُئُون
اَنگهُنِ چاڙهي اَڱ، وِئو وَڻِجارو اوهَرِي.

بيت - 8

جا جَرِ جاٽروُن نه مَڻي، ڏِيئا نه موهي
سَڌُون ڪوهُ ڪَري، سا پَنهِنجي ڪانڌَ جِيُون.

بيت - 9

جَرِ تَڙِ ڏِيا ڏي، وَڻِ ٽِڻِ ٻَڌي وائُٽِيُون
الَله! ڪانڌُ اَچي، آءٌ آسائِتِي آهِيان.

بيت - 10

اَڃان وِئَڙَمِ ڪالُ، مُون ليکِيندي وَرهَه ٿِئا
مَنُ ڪُوماڻو تَنِ لَئي، جِئن سا ڦُلَنِ مَالَ
اَڱڻِ اِيندَمِ شالَ، آسَرَ ڀَرِي آهِيان.

بيت - 11

وئَڙا ڪالَهه ڪري، ٻارِهين ماهِ نه موٽِئا
لَڳِي تَنِ ڳَري، ڪهِڙيون هَنجُهون هارِيَان.

بيت - 12

پَتَڻِ پوءِ پَچارَ، آن ڪي وِيندا گَڏِئا
اُڪَنڍَ مُون اَپارَ، شالَ مُنهِنجَا موٽِئا!

بيت - 13

ڳِرِيو جَهلِئو روءِ، مَٿي مُهري هَٿَڙا
کوءِ سَؤدو سندوءِ، جو تُون ڍولِيا سِکِئو.

بيت - 14

وَرُ وِڌائِين وَنجَهه کي، اُليڙَڻُ نه ڏي:
’رَهُه‘ اَڄوڪِي راتِڙِي، لالَڻَ! مُون لائي
وَڃ مَ ڦوڙائي، ايڏي سَفَرِ سُپِرِين!‘

بيت - 15

ٻيڙيءَ جي ڀُوڻَن، نِيہُ نه ڪِجي اُنِ سين
اُڀا ڏَنڀَ ڏَسَنِ، جُہُ سِڙهَه ڏيئِي سِيرَ ٿِئا.

بيت - 16

اَڄُ پُڻ وايُون ڪَنِ، وَڻِجارا وَڃڻَ جِيُون
اَٺَئِي پَهَرَ اَٿَنِ، سَعيو ڪَنهِن سَفَرَ جو.

بيت - 17

اَڄُ پُڻ وايُون ڪَنِ، وَڻِجارا وَڃڻَ جِيُون
مُون اُبِيٺي هَلِئا، بَندَرَ جَنِ تَڙَنِ
سَرَتِيُون سُورُ سَندَنِ، مُون مارِيندو جِندَڙي.

بيت - 18

اَڄُ پُڻ وايُون ڪَنِ، وَڻِجارا وَڃڻَ جِيُون
هَلَڻَ- هارا سُپرِين، رُئان تان نه رَهَنِ
آءٌ جَهلِيندِي ڪيتَرو، آيَلِ سامُونڊريَنِ
پَڳههَ ڇوڙي جَنِ، وِڌا ٻيڙا ٻارِ ۾.

بيت - 19

پُران مانَ پُڄان، بَندَرَ مُون ڏُورِ ٿِئا
نه مُون هَڙَ نه هَنجِ ڪِين، چَئِي جو چَڙهان
تِيَهِين ڪَجِ پاتِڻِي! جَنہِ پَر پِرِينءَ مِڙان
ڪارُون تي ڪَريان، تو درِ اُڀِي ناکُئا.

بيت - 20

لاهِيندائِي ڪَنِ، ڳالهِيُون هَلَڻَ سَنديُون
ڏِيندا مون ڏُکَنِ، وَهِ وِجَهندا جِندَڙو.

بيت - 21

وَڻِجاري وائِي، سَدا آهِ سَفَرَ جِي
آيَلِ! اِهائِي، مُون مارِيندِي ڳالِهڙِي.

بيت - 22

وَڻِجاري واري، پِرهَ پَڳَههَ ڇوڙِئا
کيڙائو کاري، سَنڀُوڙا، سَيِدُ چَئي.

بيت - 23

وَڻجارِي وَرِي، پرِهَ پڳَهَه ڇوڙِئا
اوَلِيُون پَسِي اُنِ جُون پِئَڙَمِ ڳَچَ ڳَرِي
ويندِيَسِ ماءِ مَرِي، ساري سامونڊِرينِ کي.

بيت - 24

وَڻِجاري جِي ماءُ، وَڻِجارو نه پَلِيين
آيَو ٻارهين ماهَ، پُڻ ٿو سَفَرِ سَنبهي.

بيت - 25

وَڃيئي وِسَرِي شالَ! جو تو سَؤدو سِکِئو
اَڃان آئين ڪالَ، پُڻ ٿو سَفَرِ سَنبَهِين.

بيت - 26

وَڻجاري ڪانڌاءُ، مُون وَرُ ويٺي گهارِئو
لَڳَي اُتَرَ- واءُ، ڍولئو هَلَڻَ جِيُون ڪري.

بيت - 27

جان وَڻِجارو ڪانڌُ، تان مون هَڏِ لائُون لَڌِيُون
پرَڏيهَه مَٿي سانگُ، اَٺَئِي پَهَرَ اُنِ جو.

بيت - 28

نِٻَرُ نِيہُ سَندومِ، مون جهَلِيندي نه رَهيا
قَادِرُ شالَ ڪَندومِ، ويجهِي وَڻِجارَنِ سِين.

بيت - 29

نِٻَرُ نِيہُ سَندومِ، جِئَن مون اُڀي هُنِ ٿيلئو
سَعيو سامُونڊرينِ سين، اَڳِهن تان نه ڪِئومِ
وِجَهڻُ مَنجِهه هُئومِ، پاڻُ وَراڪي رَسَ سِين.

بيت - 30

لاهِيان جي نه چِتاءَ، اَللَه! اُنِ مَ وِسَران
مَڙِهَئو مَنجهاراءَ، جِيءُ منهنجو جَنِ سين.

بيت - 31

چِتان جي نه چُرَنِ، اَلَله! اُنِ م وِسَران
مُون مَنُ آهي تَنِ، مَڙِهئو مَنجهارا هِنيين.

بيت - 32

نَنگَرِئو نيڻين، مَنُ اولِيءَ نه اوهَري
سَٻاجهِي سيڻين، پائي ڳُڻَ پَڳهِيَو هِنيون.

بيت - 33

جَنِ لَئِه جهڄَن نيڻَ، تَني پَرڏَيهه پُورِئو
کاري- کيڙائُنِ ري کَارا ٿِئَمِ کيڻَ
وِردَ ٿِئَڙَمِ ويڻَ، سَرِتِيُون سامونڊِرينِ جا.

بيت - 34

جَنِ لَئِه نيڻَ جِهڄَنِ، سي آءٌ ڪِٿِ نِهارِيَان
آيَل! سارِيو اُنِ کي اُڇنگارُون اَچَنِ
تَنِ کَاري کيڙائُنِ، واحِدَ واري آڻِيين.

بيت - 35

سيئِي جوڀَنَ ڏِينهَن، سَڄَڻَ سَفَرِ هَلِئا
رُئان رَهَنِ نه سُپِرين، آيل! ڪَرِيان ڪِيئَن
مُونکي چاڙهي چِيئَن، وِئو وَڻِجارو اوهَرِي.

بيت - 36

سَفَرُ سُکيرونِ، هُونِ سَلامَتَ سُپِرِين
چَڙهئا جو چِتُ ڪَري، پُنو سو ڪاڄونِ
تِئان مَ ڀاڳونِ، جِئان مُون ڏيئِي هَلئا.

وائي - 1

آيَلِ! ڪَرِيان ڪِيئن، جِيجَل! ڪَرِيان ڪِيئن
منھنجو، نيھُن، پَلئو نہ رَھي
سامُونڊِريءَ جي سَڱَ کي، رُئان راتو ڏِينھِن
مادَرِ! پائي مُنڊِريون، وَڃان ساجَنَ سِيئن
وئو وَڻجارو اوھَري، مُونکي ڇاڙهي چِيئَن
اُڏوھِيءَ جِئَن ڏُکَڙا، چَڙِهئا چوٽِيءَ سِيئن.

داستان چوٿون
بيت - 1

جي وِئا پِهرين پُورُ، آهِيان گهورِي اُنِ جِي
سامُونڊِريَڪو سُورُ، ماءِ! مارِيندُمِ ڪَڏِهِين.

بيت - 2

سامُونڊِرينِ جي سُورَ، ڪُيُمِ جيءُ جَڏارَئُون
پُونِ ڏِيهاڙِي پُورَ، وِرِهَه جا وُجُودَ ۾.

بيت - 3

اَڱڻِ آيا جان، ته سَرتِيُون مُون سُکَ ٿِئا
اَمُلَ پِرينِ مَٿان، ٻَرَڪِئو ٻِئَنِ ڏِيان.

بيت - 4

هِنيَڙو ٻيڙِيءَ جان، ڏُتَڙِ پَئي ڏِينہَ ٿِئا
پُڇِئو تان نه پِريان، ڪَرَلاهو ٿِي ڪَڏَهِين.

بيت - 5

مُونکي جيارِيو، پِرينِ جِي ڪا ڳالهه ڪري
ڊَٺو اَڄُ اَڏَيو، هنِيڙو ڪوٽَ بُرجَ جِئَن.

بيت - 6

اَسان اُڌارَا، آڻي آوَنگِ چاڙِهئا
مُنہُ ڏيئِي مُون آئِيا سَمهان سِيَارا
اُڀِرَنِ سِيڪارا، پَسِئو وَرَ ٻِئَنِ جا.

بيت - 7

وانءُ وَڃي وانئُٺِ، هِنيَڙا ماڳُ پِرينِ جو
چُمِئو چُمُ چانئُٺِ، هُوءَ جا سَندِي سَڄَڻين.

بيت - 8

لَڪ سَنِهين، نَڪِ سَئين، ڪَجَلَ ڀِنا نيڻَ
سامُونڊِري! مُون سيڻَ، ڪِ تو ڪالَهه لَنگهائِيَا.

بيت - 9

سَر نِسَرِئا پاندَ، اُتَرَ لَڳا، آءُ پِرِين!
مون تو ڪارَڻِ ڪاندَ! سَهسين سُکائُون ڪَيون.

بيت - 10

سَرَ لوهِيڙا ڳَڀِئا، ڪُسَرَ نِسرِئا
تو ڪِئَن وِسَرئا، ڍولِيا! ڏِيِنہَ اَچَڻَ جا.

بيت - 11

جيڪَر اَچي هاڻِ، ته ڪَرِيان رُوح رُچَندِيُون
آيَلِ! ڍوليي ساڻِ، هُندَ ڳَرِ لَڳِي ڳالهِيُون ڪَريان.

بيت - 12

جي اَچي ته جهيڙِيَان، آيَلِ! ڍوليي سان
لايُئِي ڏيِنہَ گهَڻا، مُون سين ڪِيَئِي ٿَورَڙا.

بيت - 13

ڍولِيو وِئَڙو ڍورِ، تي ٿِي سِيءَ گُذارِيَان
مادَرِ! مُون مَ چورِ، نا ته پَڌَرِ پُندَيسِ پِرينءَ ري.

بيت - 14

اُڀِيُون تَڙَ پُوڄِين، وَهُون وڻجارَن جِيُون
آڻِئو اَکا ڏيِنِ، کَٿُورِي سَمونَڊرَ کي.

بيت - 15

سِڙَهه سُڃاڻِئو چوءِ، ماءُ! سامُونڊِري آئِيا
مانَ مُنهنجو هوءِ، جانِي هِن جَهازَ ۾.

بيت - 16

هِي سَڄَڻَ سيئِي، جي مُون ڪوڏ نِهارِئا
اَيَندَمِ جان پيهِي، تان سَڀ لاهِيندَمِ ڏُکَڙا.

بيت - 17

چَمڪِيُون چَوڌارَ، ڌڄُون ڌاڙيچَنِ جيِون
ماءُ! سامُونڊِري آئِيا سَهسَ ڪري سِينگارَ
تَنِي جِي تَوارَ، ڪاَلهُونڪَرَ ڪانگُ ڪَري.

بيت - 18

جَنِي ڪارَڻِ مُون، تَڙَ پُونجارا پُڇِئا
پُنِيَمِ اُميدُون، سيئِي سَڄَڻَ آئِيَا.

بيت - 19

اڳِينءَ جان آئُون، جَرِ پَلَئُه ٿِي پائيَان
ته آيَل! وَڻجارَنِ جيُون ٿِيون ڌَنُئڪَنِ ڌَڄائُون
مَنجهان رُوحَ رَءِ ٿِئا، مُحَمدُ مَڃئائُون
پُنِيُنِ مُدائُون، کَنَڊَ- کيڙائُو آئِيَا.

بيت - 20

وائُٽِيُون ٿِيُون وَرڪَنِ، اَڃان سِڙَهه نه پَڌَرا
اُڀيُون سِي مَرَڪَن، جَنِي سَندا آئِيَا.

بيت - 21

کُوهَنِ سِرَ وائُٽُيون، وائٽيين سِرِ گَهنڊَ
کيڙي کيڙي کَنڊَ، ماءِ سامُونڊِري آئِيَا.

بيت - 22

لاڄُو ٿا لَوِنِ، آَچَنِ سِڙَهه اُپَڙِئا
ڪارَڻِ تَنِ پِرينِ، ويٺي واٽَ نِهارِيَان.

بيت - 23

اَچَن سڙَهه اُپَڙئا، مَٿِنِ ڪَپَڙَ ڪوٽَ
سامُونڊِري مُون گهوٽَ، لَڪا لُوپي آئِيَا.

بيت - 24

ماءِ ولاتِي موٽِئا، تڙَ ٿا تَوارينِ
وايُون وڻَجِارَنِ جِيُون جِيءَ کي جِيَارِينِ
کِليو کِيڪَارِينِ، جَنِ سيڻَ سَلامَتَ آئِيَا.

وائي - 1

هوءِ جا ويا هَڻِي، آءٌ تنهن جَڙَ جَڏِي ڪِي
بَندرَ مَٿان بارَ سي وِئَڙا ڪالهه کَڻِي
سِڙَههَ ڏيئِي سِيرَ ٿئا، ڇنِي تَندَ تَڻِي
سامُونڊِريءَ جي سَڱ جِي هِنيين حُبَ گهَڻِي
لائِيندِيسِ لِڱنِ کي سَندي پيرَ پَڻِي
ُنِ سين عَبداللطِيفُ چئي ميڙَيندَومِ ڌَڻِي.

سُر سري-راڳ

فڪر ۽ موضوع جي لحاظ سان، سُر سري راڳ هڪ جدا حيثيت رکي ٿو ۽ سُر سامونڊري جدا حيثيت رکي ٿو. رسالن ۾ پڻ ٻَئي سُر جدا جدا نالن سان ڏنل آهن. پر گهڻا ساڳيا بيت ڪن رسالن ۾ سر سري- راڳ جي داستانن هيٺ ته ڪن رسالن ۾ سُر سامونڊري جي داستانن هيٺ رکيل آهن. ان جو هڪ وڏو سبب اهو آهي جو اڳين فقيرن ۽ ڪاتبن ٻنهي سُرن جي بيتن جي موضوعن ۾ جيڪو فرق آهي. تنهن کي پوريءَ طرح نه سمجهيو. سُر سامونڊريءَ جو مکيه موضوع آهي پيشه ور سامونڊري وڻجارا ۽ سندن پرڏيهي واپار جو ڌنڌو جنهن ۾ ناکئن، ملاحن، ٻيڙن، جهازن ۽ سامونڊري سفر جي مشڪلاتن ۽ ان جي ماڳن منزلن جو ذڪر آهي. ٻئي طرف سُر سري- راڳ هڪ معنوي ۽ تمثيلي سُر آهي جنهن ۾ بنيادي طور تي هن جهان ۾ انسان جي حياتي جي سفر، ان جي آزمائش ۽ مشڪلاتن، ۽ ان ۾ ڪاميابي لاءِ سعيي ۽ ڪوشش جي ضرورت ۽ نيڪ عمل جي اهميت جو بيان آهي، پر اُن بيان جي خاص خصوصيت اها آهي جو ان ۾ سر سامونڊري واري ماحول جا ڪِنايا ۽ اشارا، تشبيهون ۽ تمثيلون پڻ آندل آهن.
سُر سري- راڳ سڄو تمثيلي سر آهي. هيءُ جهان سمنڊر آهي، جنهن ۾ انسان جي حياتي ٻيڙيءَ مثال آهي. ان ٻيڙيءَ کي هن جهان جي سمنڊر مان ايمان ۽ يقين، صدق ۽ سچائي، ڪوشش ۽ ڪاميابيءَ سان صحيح سلامت پار پهچائڻو آهي. هن سٽاڻي سمونڊر ۾ الله تعاليٰ جي لطف ۽ ڪرم جي ضرورت آهي ۽ الاهي مدد درڪار آهي. حياتي هڪ وڏي قيمتي وٿ آهي جنهن کي سنڀالڻو آهي: حياتيءَ جي ٻيڙيءَ کي ڏيهاڙي مکڻو آهي ته جيئن مضبوط ٿئي، ۽ پوءِ ان کي همت ۽ حوصلي سان سمنڊر جي لهرين لوڏن کان بچائڻو آهي. آخر ۾ اهو فڪر سمايل آهي ته جيڪي وڏا ڄاڻو ۽ وينجهار آهن سي ئي ماڻڪ موتي پرکين ٿا ۽ اهي ئي تعريف جي لائق آهن. 

داستان پھريون
بيت - 1

جيڪِين مَنجِهه جَهَانَ، سو تارِيءَ تَڳي تُنهِنجي
لُطُفَ جِي، لَطِيفُ چَئي، تو وَٽِ ڪَمِي ڪانهَ
عَدُلِ ڇُٽان آن نهَ، ڪو ڦيرو ڪَجِ فَضُلَ جو.

بيت - 2

جيڪِين مَنجهِه جَهَانَ، سو سَڀ صِفَتَ تُنهِنجِي
قادِرَ تُنهِنجِيءَ قُدرَتَ جا مِڙيئِي مَڪَانَ
پَدَمَان ئِي پَري ٿِئا آگي جا اِحسَانَ
ظاهِرُ ساڻُ زَبانَ، ڳَڻي ڳَڻِيان ڪيتَرا.

بيت - 3

سارِي رات سُبحَانُ، جاڳِي جَنِي ياد ڪِئو
اُن جِي عبَداللطِيفُ چَئي، مِٽيءَ لَڌو مَانُ
ڪوڙين ڪَنِ سَلامُ، آڳَہِ اَچِئو اُنِ جي.

بيت - 4

ڪائو ڪَمايومِ، موتِي مُون نه وَڻجِئا
سِيهي جو، سَيدُ چَئي، وَکَرُ وِهايومِ
اوچتو آيومِ، سَودو صَرافَنِ سِين.

بيت - 5

ڀَڳَمِ عَهدَ اَللہَ جا، ڪَچُ ڪَمَايُمِ ڪُوڙُ
پِڃرو جو پاپَن جو، سو چوٽيءَ تائين چُورُ
مَعلُومُ اَٿئِي مُورُ، ڳُوڙهو اِنهِينءَ ڳالَهه جو.

بيت - 6

وِتُ وِيمي جو جي لَهِين ته ٻِي ڪارِ نه ڪَرِين ڪا
سَا پَرُوڙِج ڳالَهڙِي وَڻِجارَنِ وَٽا
موتِي جَنِ هَٿا، آندَءِ گَهڻي اَدَبَ سِين.

بيت - 7

سيوا ڪَرِ سُبحَانَ جِي ، جِتِ جَرُ وَهي ٿو جالَ
سَوين وَهَنِ سَمُونڊرَ ۾، ماڻِڪَ موتي لالَ
جي ماسو مِليئِي مالُ، ته پُونجِيارا پُرُ ٿِئين.

بيت - 8

سيوا ڪَرِ سَمُونڊَر جِي، جِتِ اَگُوچَرُ آهي
لَکين واڻَ لَطِيفُ چَئي ٿو نِيڍُو نَمائي
ٻَڌِي اولِي عاجَ جِي، وَڃُ چِٺِي چَلائي
نَظَرَ هيٺ نَبِيءَ جي هيجان هَلائي
ته مُهرِي مَٿائي، تو سَڄيائِي مَعافُ ٿِئي.

بيت - 9

سيوا ڪَر سَمُونڊَر جِي جِتي لَهرِ ڌَڪاءِ
”اِنمَا يُوَفِي الصابِرُونِ“ اِيءُ ٻيڙِيءَ ٻَنڌَڻُ پاءِ
ته سامُونڊِري سَندياءِ، ڪَنين مَندِي نه سُڻيان.

بيت - 10

سي پُونجِيارا پُرِ ٿِئا، سَمُنڊُر سيوِئو جَنِ
آندائُون عَمِيقَ مان جهوتي جَواهِرَنِ
لَڌائُون لَطِيفُ چَئي، لَعلُون مان لَهرِنِ
ڪانهي قِيمَتَ تَنِ، مُلُ مَهانگو اُنِ جو.

بيت - 11

سَمُنڊُر جي سيوِينِ، ماڻِڪَ تَنِي ميڙِئا
چِلُڙَ جي چوئِينِ، تَنِ سانگوٽا سُتِيُون.

بيت - 12

سيوِئو جَنِ سُبحَانُ، وِير نه وڙهِي تَنِ سِين
ٻَڌِي تَوَڪَلَ تُرَهو، آرُ لَنگِهئا آسَانُ
توبَہَ جي تَسبِيحَ سِين تَرِي وِئا طوفَانُ
ڪامِلُ ڪِشتِيبانُ، وِچَ ۾ گَڏِيُنِ واهَرُو.

بيت - 13

سارِي رات سُجان، سَودو ڪَن صاحِبَ سان
ڀَري ٻانَهپَ ٻيڙِيُون، هَلئا جوپَ جُوانَ
پاڻِي پَهلوانَ، لَحظي مَنجِهه لَنگهي وِئا.

بيت - 14

ڪَرَڦُلَ، ڦوٽا، پارِچا، پاڻِيَٺَ پاتائُون
ڪوٺِيُون قِيمَتَ سَندِيُون تَرَ ۾ طاقيائُون
بَيرَقُون بَحرَنِ ۾ ڇوڙي ڇَڏيائُون
لاڄُنِ مَنجِهه، لَطِيفُ چَئي، ٻِيڙا ٻَڌائُون
نَذُرُ نَبِيءَ ڄامَ جو چَڙهندي چَيائُون
جي ڇوهي ڇوڙِيائُون، سي ٻيڙِيُون رَکِين ٻاجَهه سِين.

بيت - 15

ٻانَهپَ جو ٻيڙِينِ ۾ وَکَرُ وِڌائُون
موتِي مَعرفَتَ جا سَچا سَودِيائُون
”الَتائِبُ مِنَ الذَنبِ کَمَنُ لَاذَنبُ لُہُ“ اِيءَ کَٽ کَٽِيائُون
اُنِي جي آئُون، بَرڪَتِ بارُ لَنگهائِيان.

بيت - 16

جَنِي سَودي سَچَ سِين وَکَرُ وِهايو
بَخِرو ”لَهُمُ الۡبُشريٰ“ جو اُنِي لَئي آيو
تَنِ کي لَالَڻَ لَنگهايو، ساندارو سَمُونڊرَ جو.

بيت - 17

وَکَرُ سو وِهاءِ، جو پَئي پُراڻو نه ٿِئي
ويچِيندي وِلات ۾ ذَرو ٿِئي نه ضاعِ
سا ڪا هَڙَ هَلاءِ، آڳَہِ جَنهِن جي اُبَهِين.

بيت - 18

وَکَرُ ڍيرَئُون ڍيرَ، پَرَ وِهائُو ويسَلا
ڪَنِ وِهائي وَسِ ڪِئو وَکَرُ وَڏِيءَ ويرَ
ڪَنِي گهُمندي سيرَ، وَکَرُ وِڪامِي وِئو.

بيت - 19

هيڪِي ٻانهِي چِتَ ۾، ٻِي صاحِبُ سَنواري
دَنگِي هِن دَرياهَ مان هَلائي هاڪاري
طَرازُون تاري، سُتَڙِ سَڀيئِي ڪَري.

بيت - 20

هيڪِي ٻانِهي چِتَ ۾، ٻِي سَنواري صاحِبُ
ڪَڍي اُونهي ڪُنَ مان اِيءُ آگي جو عَجَبُ!
اِيءُ سائِينءَ جو سَبَبُ، جِئَن ٻُڏا ڪَڍي ٻارِ مان.

بيت - 21

هيڪِي ٻانهي چِتَ ۾، ٻِي جا ڪَري اَللہُ
ڪَڍي اُونِهين ڪُنَ مان، اُڪاري اوڙاهُ
تَنہِ واحِدَ کي واهَ، جو سُتَڙُ سَڀيئِي ڪَري.

بيت - 22

هيڪِي ٻانِهي چِتَ ۾، ٻِي اَللہُ ڪَري
پاڻ هِي وِجهي ڪُن ۾، پاڻ هِي ڪَنڌِيءَ ني
سُتَڙِ سي ڍوئي، جي تَڙِ تَوائِي مَڪُرا.

بيت - 23

هيڪِي ٻانِهي چِتَ ۾، ٻِي جوڙي جوڙَ جَبارُ
ڪَڍي اُونِهين ڪُنَ مان، اِيءُ آگي جو آڌارُ
جَهازُ جوهَرِيَنِ جو، تَنہِ ڀَئِي مَ ڏي ڀَتَارُ
ننڍا وَڏا مَڪُرا سَڀ پَسَندا پارُ
مُنہُ مَدِيني سَامُهُون جِت مُحمد شاهه موچارُ
سَٻاجهو سَتارُ، سُتَڙِ سَڀيئِي ڪَري.

بيت - 24

اُٿِي اورِ اَللہَ سِين، ڪُوڙُ ڪَماءِ مَ ڪَچُ
ڪَڍُ تُون دَغا دِلِ مان، صاحِبَ وَڻي سَچُ
مَحَبتَ سَندو مَن ۾ ماڻِڪُ ٻارِجُ مَچُ
اِنَهين پَرِ تُون اَچُ، ته سَودو ٿِيَئِي سَڦَرو.

بيت - 25

جي تُون ٿِئين اَللہَ جو، ته عالَمُ سَڀَ سَندوءِ
”مَن لَہُ الۡمَوليٰ فَلَہُ الکُلَ“ پِرينِ پاڻَ اُتوءِ
ڪَپَرُ ڪِينَ ڪَندوءِ، وانءُ تُون لَهرِنِ گَڏِئو.

وائي - 1

ڪَنڌِي سارِيان ڪانَ، يا اَمُنَ اَمانَ!
يا اِلٰهي! ٻاجَهه ٻيلاٽِي ڀانئِيَان
ڳَڻَڻَ ڳاڻيٽو ناه ڪو، اَپَرِ ٿِئا عِصيانَ
خَبَرَ ناه خَبَرَ جِي، نِسورا نسيَانَ
والِي! رَسَجُ وَهِلو، اَرَکَ ٿِئا انسانَ
سُڻُ سَٻاجها سُپرِين، نِرَتُون نِگَهبَانَ
مَديُون پَسِي مُنهِنجِيُون شَرمايا شَيطانَ
هِنَ مُنهِنجي حالَ کي هَي هَي ڪَنِ حَيوانَ
سائين سُکاڻِي آهيِين سامُونڊِرين سُبحانَ
وَرُ وَسِيلا سُپِرين! تارِجِ مان طُوفانَ
تُرَهو ڇِنو تارِ ۾، رَسِجُ تُون رَحمانَ
ٻيلِي جو ٻُڏَنِ جو، مُون تي موٽي مانَ
ويٺو پِني پِنَڻَو، ڪَرِ ڀيرو مَٿي ڀانَ
خالِقَ تان خُوبُ ڪِئا گولَن جا گُذرانَ
آهيان اَندوهَنِ ۾، ويٺو پِنان پانَ
سُوالِي تو سَمَگِئا، داتا ڏيئِي دانَ
وِلها سَڀِ وَنهيان ڪِئا تُنهنجِي جُودَ جُوانَ
مَتان مُونکي ڇَڏِئين، ٻيلي سَندا ٻانَ
وِيرَ وَسِيلو آهِيين داڙُو ۾ دِيوانَ
لاَءِ ڏُهارِيَنِ ڏيهَه کي خِيمو اَڏئو خانَ
اُتي عَبَداللَطِيفَ جِي سُڻِجُ ڪا سُلطانَ.

وائي - 2

مُون ۾ تُون مَوجُودُ، آءٌ اڳاھِين آھِيَان
اکِيُون اَکڙِيَن کي، سِڪِئو ڪَنِ سُجُودُ
تيلاھ رَسِئا بُودَ کي، جيلاھ ٿِئا نابُودُ
اِنَ دَرِ سيئِي اَگهِئا، جَنِ وِڃايو وُجُودُ.

داستان ٻيو
بيت - 1

تانگهي ۾ تاڻي، ٻَنڌُ پَنهنجو تُرَهو
اُونِهين ۾ آڻي، ڪو نه ڏِيندُءِ ڪو ٻِئو.

بيت - 2

تارُو تَرِئو وَڃنِ، نَنڍا وَڏا واهُڙا
هَئي ٻَرِ اَتارَنِ، جِئن ڳَرا مَٿِنِ مولِهيَا.

بيت - 3

ڏوري لَههُ ڏانارُ، جمَ وِرچِي وِهين ويسَرو
هَڪِئو هوج هُشيارُ، کِوَڻِ کِوَندِي اوچِتِي.

بيت - 4

سُتين ڪِهڙِيءَ سارَ، وِڄُ کِوَندِيءَ ويسَرا
تو جيڏا تو يارَ، لَهرِ لَهَوارا ڪِئا.

بيت - 5

وِڄُ کِوَندِيءَ ويسَرا، سُتا سَنجهيئِي
وِيرَ وَرِي ويئِي، اَسارَنِ تان اوچِتِي.

بيت - 6

نَئِن ۾ نِنڊرُون ڪَنِ، وِڄُ کِوَنديءَ ويسَرا
اُتان اَسارَنِ، وَڃي وَهُه واڪا ڪِئو.

بيت - 7

آيَئِه نِنڊرَ اَڀاڳَ کي، کِوَڻِ کوايو
جَنِي نه ڀَئُه ڀانيو، ڪَري تَوائِي تَنِ کي.

بيت - 8

نَڪو سُکُ نَکَٽرين، نه ويساندِ نَئِين
جيڪا اَچي سامُهِين، ڀانئِين سَا سَئِين
مُوڙِي ڪوهُ مَئِين، جِئَن سَڄيُون راتِيُون سُمَهِين.

بيت - 9

گهڙِجِ گهاٽِي نِيہَ سِين، اَڳِئان ڪَپَرُ ڪارُونڀارَ
اُڪَارِجِ آڌارَ، لَهِرينِ مان، لَطِيفُ چَئي.

بيت - 10

جي ڀانئِين کارو کيڙِيان ته اُٿِي بُونبُ بَناءِ
”قُل هُوَالرَّحۡمٰنُ آمَنا بِہِ“ ساڄا سِڙهَه سباءِ
پَنجَ پَڳَهَه، ٽرِيهَه اوليُون، لاڄُو سَڀ لَڳاءِ
وَحدَهُ لاشَرِيڪَ لَہُ، کُوها خُوبُ کَڻاءِ
ته سامُونڊَري سَندِياءِ، سَچِي ساکَ اُبَهي.

بيت - 11

مَ ڪِين هيڄِ مَ هوڄَ، تَرسُ مَ، تاڻِ طَرازَ کي
چَئهُ ڪَلِمُو مُحّمدَ تي ته اَڳِيان اَچي اوڄَ
سَهُکِيءَ ڀَتِ سَٻوجَهه، تُنهِنجِي مَڪي ڍُڪي مَڪُري.

بيت - 12

وَهُ چِيرِيندي مَڪُرِيين، لَهَرِ لَڳَندِي نِتُ
جَنِ جيڏاهِين چِتُ، تَڙِ تيڏاهِين ڍُڪَنديُون.

بيت - 13

جِتي لَهرِينِ لَکَ، ڪَنِ ڪَرڳَلَ پاڻَ ۾
اُتي عبَداللَطِيفُ چَئي، رَبَ تُنهنجِي رَکَ
ڪُڄاڙو هِي ڪَکَ، ڀَرُ جَهلِيندا ڀِيڙِ جو.

بيت - 14

اَتِ اُبَتو آرُ، مُنهنجِي موجَ نه سَهي مَڪُرِي
ميڙي مَٺايُنِ جو بيحَدَ چاڙهيُم بارُ
چَوَڻُ چارو نَاه ڪو بَديُون بي شُمارُ
ڪَپَرُ ڪارُونڀارُ، اُڪارِيين اِحسانَ سِين.

بيت - 15

جِتي وَنجَهه نه واهَ، چَپا چُرَنِ ڪِينَ ڪِين
ڪِشتِي ڪاغَذ ڪَچَ جِي، چاڙِهِيمِ مَنجها چاهَ
پَسِي سَختِي سَمُنڊَر جِي ماندا ٿِيا مَلاحَ
شَرَمُ رَکِين تُون شاهَ، لائِقَ لاڳي جا ڌَڻِي!

بيت - 16

لَهرِينِ ليکو ناههِ ڪو، ڪَپَرَ ڪُنَ ڪارا
آڇاڙا عَمِيقَ جا اَچَنِ اوڀارا
اُٿِي اَسَارا، وِيرَ وَرنديَئِه ويسَرا.

بيت - 17

وِيرَ وَرَندِيَئه ويسَرا، اُٿِي توهُه طَلَبِ
سائِر ڪَنہِ سَبَبِ، ڪالَهه نه وِڌِهِن ڪُنَ ۾.

بيت - 18

ڪالَهه وِڌائِين ڪُنَ ۾، جاڏا جُنگَ جَهَازَ
تُنهنجِي اَڄُ طَرازَ، آهي آرَ اَکِينِ ۾.

بيت - 19

آهِيين آرَ اَکِينِ ۾، ناکُئا ڪِجُ نِگاهَ
وَڏَا ٻيڙا ٻوڙِئا سائِرَ ڏيئِي ساهَ
مُلاحِظو مَلاحَ! ڪِجُ ڪو اِنَهِن ڪُنَ جو.

بيت - 20

مُلاحِظو مهِراڻَ جو مُورِ مَ لاهِ مَناءُ
سامُونڊرِي سَڀاڳَ کي سُمَهڻَ آيوءِ ساءُ
جاڳِي جَرَ مَٿاءُ، تاري وانءُ طرازَ کي.

بيت - 21

تاري وانءُ طرازَ کي مَنجها مَوجَ مَلاحَ!
سُڌيُون ڏِينِ سَمُونڊرَ جِيوُن اُونهين جا آگاهَ
سُونهَنِ جِي صَلاحَ، وَٺُ تَه وِيرِ لَنَگهي وڃِين.

بيت - 22

سُونهان سُڌيُون ڏِينِ، ديواني دَرياءَ جِيُون
ڪُوڙَ اوڏائِي ڪِينَ ڪِين رُڳو سَچُ سَودِينِ
عِجزَ جو اَڌَ رات کي وَڻِجُ وِهائِينِ
ساٿُ نِباهِيو نِينِ، ثابِتُ اِنهِه سِيرَ مان.

بيت - 23

ثابِتُ لَنگهِئا سِيرَ، لَهرينِ لوڏيا ڪِينَ ڪِينِ
وَڃي پَهُتا پارَ کي، نِرتُون مَنجهان نِيرَ
ماءِ پَهُتا مِيرَ، ٻار لَنگهيائُون ٻاجَهه سَين.

بيت - 24

ساٿِينِ سَنبَت پَنڌَ جِي، تُون ويسَرو وِيرَ
جوڙَي جُنگَ جَهازَ کيِ ڪوڏ هَڻائِجِ ڪِيرَ
وَهي وَڻِجارَنِ جِي بَندَرَ ڏانہَ بَهيرَ
گهَرِ تَنِي جي کِيرَ، جَنِ لاڳيدارَ لَنگَهائِيَا.

بيت - 25

ويرَ مَ لائي ويهُه، مَٿي آرَ اوڙاهَ جي
پَسِي پاڙي واريُون ڪِجُ اَنديشو اِيهُه
ڏِسِين نه وِيندو ڏيهُه، پَتَڻُ هُنَ پارَ مَڻي.

بيت - 26

اَٺَئِي پَهَرَ اوڙاهَه تي مَنجِهه گرِهَ گهاري
وَسِ نه ويچاري، ته ڪا ماڳِ ڍُڪَندِي مَڪُرِي.

بيت - 27

دُنيا سَڀ دَرِياهُ، ڪو ڪو تارُو تَنہِ ۾
هِڪِڙي لَهَرِ لَوڀَ جِي، ٻِئو آتَشِي اوڙاهُ
طَالِبَنِ توڙاهُ، موڙي چاڙهي مَڪُرِي.

وائي - 1

سَھسين شُڪرانا، ڪَرِ سَھسين شُڪرانا ڪوڙين ڀاَل ڪَرِيمَ جا
حَمدُ چَئو حَڪِيمَ کي ظاھر زبانا
تو ڏيکاري تو ڌڻِي باطِنَ جا بانا
مَتان مَردَ وِساريين صاحبَ جو ثَنا
دُرستُ رَکِي دِلِ ۾ پَڙهُ لالَڻَ لِسَانا
جَفا ڏيئِي جانِ کي، ٿِيءُ فِڪرَ مَنجِهہ فَنَا
تُسي توسين توھَ ڪَري آگو احسانا
ڪَڍُ تون دَغا دِلِ مان ٻانَهپَ سين، ٻانها
صاحِبَ وڻي سَچَ سين، ٿيءُ دانَھُ، ديوانا!
جي تَحقِيقُ ٿِئا تَسليم سين، اوءِ ڪِئَن اَمَانا
جاڳئا جي جَبارَ لَئي سيئي سَمانا
”فَاذ ڪُرُوني اَذ ڪُرُڪُم“ ڪَھِئو قُرانا
”واَ شڪُرُوا لِي وَلا تَڪفُروُنِ“ ڪَڍُ تون ڪُفرانا
سَڀِ سَنوارئا سُپِرين قَوالَ تو ڪَنا
چَڱِي چَئِجُ چاھَ سين مَدَحَ اِيءَ مَنا
تائبُ ٿِيءُ تَڪَڙو جوشان جُوَاناَ
لَھِين تون لَطِيفَ کان اَمُنُ اَمانا.

داستان ٽريو
بيت - 1

اڳَهِين اُتومانءِ، ته مَک پَنهِنجِي مَڪُري
ڀورا شَڪُ مَ ڀانءِ، لَهرِيون صَحِيءُ لَڳَندِيُون.

بيت - 2

وَڻجارا ويٺي، تو نه سَرنَدِي شاهَ ري
مَکِ پَنهِنجِي مَڪُرِي، چَڱي ڪَرِ چيٺي
پاسَا پاکَڙِينِ جا سَمُنڊرُ تو سيڪي
جي لُنڊا مَنجِهه ليکي، وِيرِ وِڙَهندِي تَنِ سين.

بيت - 3

مَکُ ڏِيهاڻِي مَڪُرِي، تُنَ تُنيندو آءُ
سانباهِي سَمُونڊرَ جي مَنا مُورِ مَ لاه
اَڄُ ڪِ سَنجِهه صُباح، اُهَرندين اَتانگهَه تَڙين.

بيت - 4

مُون ٿي چَيُئِه ڪانڌَ! ڀُتِي ڀاڙِ مَ مَڪُرِي
سِڙَهه پُراڻا پاندَ، لَهرِيُون صَحِيءُ لَڳنديُون.

بيت - 5

مَنجها پيئِي مَڪُرِيءَ ڪا جا پاڻِيءَ پِڪَ
وَکَرُ هَڻِي وِڻِڪَ، ڪَٽجِي ڪارو ٿِئو.

بيت - 6

مَنجها پيئِي مَڪُرِيءَ ڪا جا پاڻِيءَ بُوندَ
مُون سي ڏِٺا رُوندَ، وَکرُ جَنِ وِڃائِيو.

بيت - 7

توڙي تَوائي، توءِ تُنهنجي آسَري
جِئَن وَڻِجاري سين وَکَري، تِئَن مون گهَرِ سَرَهائِي
سَڄَڻَ ڳَرِ لائِي، کِيرُون ڏِيندَيَسِ جيڏِيين.

بيت - 8

ٻيِڙي تُنهنجي ٻاجَهِه، وَکرُ تَنہِ وصالَ جو
کُوها اولا اُن جا سڀ سُونهارا ساجَ
مُعَلِمَ جِتِ مُحتاجَ، اُتِ پُورَڻَ وارو پاڻِ ڌَڻِي.

بيت - 9

ٻيڙي پُراڻِي، وَکَرُ پاءِ مَ وِتَرو
تَري ۾ تُن پِئا، پاسَنئُون پاڻِي
هِيءَ هَڏِ وِهاڻِي، ڪَڙُهه ڪَالهُوڻي ڏِينہَ کي.

بيت - 10

تَري تُنَ پِياسِ، پاسَنئُون پاڻِي وهي
کُوهو جُهرِجُهنو ٿِئو، لاڄُو سَڀ لَڙياسِ
جيلاهَ سَڌَرُ سُکاڻِياسِ، وَهي تي وَهَه سامُهُون.

بيت - 11

ويٺو تُنَ تُنِينسِ، مَکِ ڏِيهاڻِي مَڪُري
سَنباهي سَيدُ چَئي، مَٿي ناءَ نِئِينسِ
وَٽائي وَڏاندَرا لاڄُو لَڳائِينسِ
آخِرِ اُهرائِينسِ، ته جوکو ٿِئي نه جَڙاوَ کي.

بيت - 12

وَٺِي وِجُهه وَکَرَ جا دَنگِيءَ ۾ داڻا
وِيرِ وَرَنديِئَه ويسَرا! ويهُه مَ ويڳِاڻا
هِيءَ نِنڊرَ نه ڄاڻا، ڪَڏِهن هَڻَندِيَئِه ڪُنَ ۾.

بيت - 13

وَکَرُ وهائي لُونڙُ، رُنگَ کَٿُورِي گهُرين
ڀُنگو تُنهنجو ڀَرِ تي، جِمَ ڳالهائين ڪُوڙُ
وِڃائين مَ مُوڙُ، کَٽئو تُنهِنجو گهورِئو.

بيت - 14

شَهَرُ ڏسِي سَرَهو ٿئين، ڏِٺيَئي نه بازارِ
وَکَرُ وَکَارَنِ جو ڍُڪِئو ڪهڙيءَ ڍارِ
تَڻَ تَنِي سين گهارِ، ته لَهِين لَکَ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 15

وَکَرُ وَڻِجَارا، پاڻَ پَرائو چاڙِهئو
اَچِي لَهرِيون لَڳِيُون ٻيڙيءَ ٻِپَارا
جاڳو جي جارا، ته تَڙِ تَوائِي نه ٿِيي.

بيت - 16

اَچِي سو ڏِٺوءِ، جو ڪَپَرُ سوءِ ڪَنَنِ سين
سُتي لوڪِ، لَطِيفُ چَئي، ذَرو يادُ نه ڪِئوءِ
غافلُ ٿي غُرابَ کي اوڙاهَه تي آندوءِ
سو ڇِتَرُ ڇُهي کان رکِين جو پِئو پراڻو پوءِ
جَهاَزُ ضَعِيفَنِ جو پاڻيءَ ۾ پرتوءِ
سَيدَ! ساٿُ سَندوءِ، پُر بَندَرِ پَهُچائِيين.

بيت - 17

جُتو وانءُ جَهازَ، گَڏِئو غُرابَن سينِ
پُورِيندي هُنَ پارَ ڏي سَڌَرَ کَڻجِ سازَ
اَچَنِ ٿا آوازَ، سَٽراڻي سَمُونڊَر جا.

بيت - 18

جَرَ ۾ ڦوٽو جِيئَن، لَهريُون لَڳندي اَڌَ ٿِئي
تُون پُڻ آهِين تِيئَن، دُنيا ۾ ڪو ڏِينهَڙَو.

بيت - 19

هيءُ جو سَودو سَڦَرو، سو مُون پَلَءِ پاءِ
وَسُ ويچاري ناههِ ڪو، آگا عَرضُ اُوناءِ
رءَ هَمراهِيءَ هاديءَ جي مُورِ نه مِڙِي ماءِ
لُطفَ ساڻُ لَنگهاءِ، لَهرُو لَهرِينِ وِچ مان.

وائي - 1

ساٿِيَنِ نَنڌا بارَ وو، تَنِ پانڌيَنِ نَنڌا بارَ
توکي آرَسُ اَکڙِيَنِ ۾
پاتا پاڙي وارِيين پُکا مَنجِهه پاتارَ
پَتَڻُ ٿو پُورَ ڪَرِي، آئِي تُنهِنجِي وارَ
سَڄِيُون راتِيُون سُمَهِين کِيو مَنجِهه خُمارَ
ڪ تو ڪَنين نه سُئِي ڪَپَرَ جِي ڪُوڪارَ
ساَئِينءَ مُڪَهين سَچ کي، تُون ڪُوڙو مَنجِهه قطارَ
ڪ تو ڪَنين نه سُئِي هلَڻَ جِي هاڪارَ
تائَبُ ٿِيءُ تَڪِڙو، پرُوڙِ اِيءَ پَچارَ
نِنڊَرَ نه ڪَجي ايتَرِي، سَڻجُ اَدا يارَ
”ڪُل نَفسِ ذائِقَةُ المَوتَ“ سَچِي ايءَ سَنڀارَ
شِڪارُ تون شَهبازَ جو، تون تان مَنجِهه شڪارَ
لَکَ مِڙيِئي لُٽِئا، هُنهِين وِئِا هَزارَ
ڏِنَئِي جي اَللہَ کي ته هُندَ ٿِيين پريين پارَ
جوٽَنِ مَٿان جُٽِ ٿي، دُنِي تُنهِنجي دارَ
جيفو آهِه حَديِثَ ۾، اَنڌِيءَ اِيءُ آچارَ
وَٽَيُئِي ڪيِنَ وِلهَنِ سين، ڪَنبِي ڀَرِ قَهارَ
سَا ڪيِئَن هَلَي توسين، جا ڀَڳِي کان ڀَتارَ
جِيَڻُ جالَ نه نِبهي، سُڻِجُ اِيئَن سچارَ
جِمَ وِسارِيين ويسرا ڀِتِينِ جِي ڀُلِڪارَ

وائي - 2

پُڇان ٿِي تو ڪَنَ
پانڌي ميان!
پُڇان ٿِي تو ڪَنَ
هادي ميان!
ڪِٿي پِريان جا پَکَڙا
جتان جَتَنِ لَڏئو، اُتي ڇڻِئا پَکَن پَنَ
جَرُ موتِيين جِئَن هَارِئو، مُنهنجي هِنيَڙي ڀَڳَا ڀَنَ.

داستان چوٿون
بيت - 1

وَڃن مَ وِينجهارَ، پاڻِيَٺَ جي پَرکَڻا
اَيهَرُ پائي اَکيينِ، لَهنِ سَڀَڪَنهِن سارَ
موتِيءَ جي مزاجَ جو قَدرُ مَنجِهه ڪِنارَ
صَرافَنِئُون ڌَارَ، ماڻِڪَ مُلاحِظو ٿِيي.

بيت - 2

اَمُلُ آڇِ مَ اُنِ کي، جي نه پَرُوڙِنِ مَٺِ
جِتِ گَڏِجيئِي جوهَرِي ماڻڪُ تِتهِين مَٽِ
جَنِي سونَ سين سَٽِ، تَنِ هَڻِي رِيءُ رَدِ ڪِئو.

بيت - 3

سونارا صَرافُ ٿِيءُ، هَڏِ مَ ڪُوڙُ ڪَماءِ
مَتان تو هَٿاءِ، وڃي وِڄا وِسَرِي.

بيت - 4

سينڌو هُئين صرافَ سِين، ته هُوندَ نه ٿِئين هِيئَن
جيڪُس جوهَرِينِ سيِن ڪيِن گُذاريَئِه ڏِينهَن
جَبَلَ مَنجهاَ جِيئَن، سوجهي ڪَڍَيائون سونَ کي.

بيت - 5

سونارا، صَراف سِين ڀَڃِي ڇَڏِ بازِي
چاندِي ڪئو چَلائِيين رُپو روَازِي
جِتِ ٿِيندو رَبُ قاضِي، اُتِ تورِيندُءِ تَجِوِيزَ سين.

بيت - 6

سونارا، صَرافَ سين بازِيِ ڀَڃي ڇَڏ
جو چاندِي ڪِئو چَلائِيين، سو مَڇُڻ پوئِي هَڏَ
صَرافاڻي سَڏِ، تُرَندا تِرَ مِيزانَ ۾.

بيت - 7

سونارا، صَرافَ سين لَڏو لاهه، مَ لَڏِ
سَودو سوئِي ڇَڏِ، جِتِ جَواهِرُ ناهِه ڪو.

بيت - 8

سونارا، صَرافَ سين لَڏو لَڏِ مَ لاهِه
آهي تَنِ اُونداهِه، جَنِ جَواهِرَ ضاعِ ڪِئا.

بيت - 9

جُہُ صَرافَنِ لَڏئو، ته تون پُڻ لَڏجِ سونَ
قَدرُ لَهندَءِ ڪونَه، نيئِي گَڏِيندَءِ گَڏَونءَ سين.

بيت - 10

جي نه سُڃاڻَنِ سَچَ کي، ويهُه مَ تَنِي وَٽِ
اَمُلَ کي اَڌَ ڪَري پاڻا هَڻَندا پَٽِ
ماڻِڪُ تَنِ سان مَٽِ، جي پارکُو پاڻِيَٺَ جا.

بيت - 11

ٿا صَرافَ سُڄَنِ، (ڪي) پاڻُ ڪوٺائِنِ جوهَرِي
ماڻِڪُ ڪَري مُٺ ۾، وانءُ وَٺِي وَٽِ تَنِ
(ته) سَندُسُ ئي، سيدُ چَئي، (ٿا) ڪَهِڙو قَدُرُ ڪَنِ
(ڪ) پاڻِيَٺُ اِي پَرکَنِ، ڪ ڪَنچَنُ گَڏِينِ ڪَچَ سين.

بيت - 12

وِئا سي وِينجهارَ، هِيرو لَعلَ وِنڌِينِ جيِ
تَنِي سَندا پوئِيان، سِيهي لَهَنِ نهَ سارَ
ڪُٽِينِ ڪُٽُ لُهارَ، هَاڻي اُنِي ڀيڻِيين.

بيت - 13

اَگهيو ڪائو ڪَچُ، ماڻِڪَنِ موٽَ ٿِي
پَلَئِه پايو سَچُ، آڇِيندي لَڄَ مَران.

وائي - 1

جاڳِئو جاران جيڏيُون، پاڻُ پَرَنِ جي
جاڳِئو جوشان جيڏِيُون، پاڻُ پَرَنِ جي
هَلندي حَبِيبَنِ ڏي، ويلو وِچِ نه ڪَجي
مَٿي اُهسَ اُسِرِي، پَتَنگَ جِئَن پَئِجي
عَرَضُ اَحوالُ اُنَ کي چَڱيءَ ڀَتِ چَئِجي
ڪَري نِيازُ نِڪَڻِي، واَحِدَ ڏَي وَرِجي
اَجَلُ اِيندو اوچِتو جو سدا ٿو سُڄي
آهي موتُ مِڙِنَ تي، گوڙيُون ڪِئو ٿو گَجي
اڳئان اُونداهِيءَ جو ثَمَرُ سَاڻُ کَڻجي
تان ڪين قُوتُ قَبَرَ جو، ڳوريُون آن ڳَرِجي
آگو عَيبَ اَواهِنجا ڍَڪِئا ڳُجَهه ٻُجهي
جيڪِين وَهي وُجُودَ ۾ صاحِبُ سو سَمُجهي
ڊِرڄي ڊراءِ ڌَڻِيءَ جي جيڪو ڀَئِيءَ ڀَڄي
اَمُنُ آهي اُنَ کي مَنجِهه اَلله جي اَجهي.

وائي - 2

عُمرِ سَڀ عَبَثُ، ويلَ وِڃايَمِ پانهِنجِي
وَقتَ وِڃايَمِ پانهِنجا
ويٺِي لِکيو لوڙِيَان، جيڪِين ڪِئو مَسُ
قَلبُ مُون ڪارو ٿئو، تُون ڪَامِلَ لاهِيينِ ڪَسُ
حالُ مُنهِنجو ههَڙو جِهڙو، تَان تون پِريمِ پَسُ
اُٿِي اَڀاَڳِڻَ کي راحِمَ اَچِي رَسُ.

سُر گهاتو

هيءُ گهاتوئن جو سُر آهي: يعني انهن بي ڌڙڪ بهادرن جو بيان آهي جيڪي وڏي ڄاڻ وارا آهن ۽ خوفائتي سمنڊر ۾ خطري وارن ماڳن تي وڃي وڏن مڇن کي ٿا مارين. اهڙو هڪ خوفائتو ماڳ ”ڪلاچي جي ڪُن“ جو آهي جتي جيڪو گهاتو وڃي ٿو سو سلامت نٿو موٽي.
انهيءَ پس منظر ۾ (جيئن وڏي ڄاڻ ۽ همت وارا گهاتو به ڪلاچيءَ جي ڪُن ۾ قابو ٿي ويا)، ٻين گهاتوئن کي سُڄاڻي ۽ سمجهائڻي ته: جي سمنڊر ۾ ٿا گهڙو ۽ ڪلاچي جو رخ ٿا ڪريو ته رڇن کي رڱ ڏيو ته وڌيڪ ڪارائتا ٿين، ۽ پنهنجي پوري تياري ڪريو جو ڪلاچيءَ جو ڪن اوهان تي ڪا ڪَهَل ڪونه ڪندو! وڏا مڇ مارڻا آهن ته اڳتي اونهين پاڻي ۾ گهڙي رڇ وجهو، باقي ننڍي جهول پاڻيءَ ۾ جهُڳا وجهڻ مان ڪجهه نه ورندو. وڏا مضبوط رڇ تيار ڪريو جو سمنڊر جا ڍار به وڏا آهن: هي ته ننڍڙيون نارون، ڇڇ ۽ ڇاڙون آهن؛ اوڙاهه ته اڃان اڳتي آهي. ڪامياب گهاتوئن جا اهي اهڃاڻ جو انهن گهڙڻ ساڻ وڏي گهور ڪئي (مڇن کي جانچڻ ڳولڻ ۽ جهلڻ لاءِ وڏي هَل هَلان ڪئي ۽ ڪامياب ٿيا: مانگر مڇ کي ماريائون ۽ گهڻو مانائتا ٿيا.

داستان پھريون
بيت - 1

گَهنگَهرِيا گَهڻَ ڄاڻَ، موڙهِي مَت مَھائِيين
وئا گَڏجِي وِيرِ ۾، پَئا مُنھ مِھَراڻَ
اڳيان پويان ٽاڻَ، وِيا ويچارَنِ وِسَرِي.

بيت - 2

ماڪ ڀَڄايَنِ مولهِيَا، مَٿان رات پَئِي
اُجَهڻُ لَڳِيُنِ اولِيُونَ وِئَنِ وَنجهَه وَهِي
ڪَلاچِيان ڪَهِي، ڪَڏِهِن ڪونَه آئِيو.

بيت - 3

ڪالهَه ڪَلاچِيءَ وِئا ڇَتِيُون کَڻِي ڇُڳيرَ
ڀائُنِ ڀيرو نه ڪِئو، اَدَنِ ڪِي اَويرَ
اِهَڙِي خاصِي کيرَ، ڪُنَ وَرائي جَهلِئِي.

بيت - 4

ڪالهَه ڪَلاچِيءَ وِئا گهاتُو ڪَري گُهورَ
مادَرِ مَلاحَنَ جا ويٺِي سَهان سُورَ
مُونکي ڪَري مَلوُرَ، اُونِهين وِئا اوهَرِي.

بيت - 5

ڏيهَاڻِي جَنِ ڏَنَڀِرا مارِئو ڏِنَمِ موڪَ
گَهرَ ۾ گهاتُوئَڙَنِ جا ٿا مارِينَم ٿوڪَ
لَڏي وِچان لوڪَ، اُونِهين وِئا واهَرِي.

بيت - 6

نَڪا بُوءِ بازار ۾ نَڪا ڇُلرَ ڇَٽَ
جِتي ڏَنڀَرَنِ جِي اَڳي هُئِي اُگَهٽَ
سي پِڙَ پَسِئو پَٽَ، ماڙهُو وَڃنِ موٽِئَا.

بيت - 7

اُڀِي اُسڙَان اُسَ ۾ جَهلِئو ڪُنَ ڪِنَارَ
گهاتُو گهَرِ نه آئِيَا وَڏِي لَڳِينِ وارَ
هُيَسِ جَنِي هارَ، سي موڙي چَڙهيا مَڪُرا.

بيت - 8

تَريُون پَسان نه تارِ ۾ جُهڳا جاءِ نه ڪَنِ
مادَرِ مَلاحَنِ، ماڳِ نه ڍويَا مَڪُرا.

بيت - 9

مُون اُڌارِئا مَڇَڙا، اَللهَ گهاتُو آڻِ
مِيان مُندارَنِ سِين مُونکي وِجُهه مَ ڪاڻِ
هَٺَ مُنهنجي هاڻِ، قَدُرُ لَڌو جَنِ ري.

بيت - 10

اوري هُئا ته آئِيَا، جيڪُسِ وِئا پَرِي
ساٿِي سَڏَ ڪَري، ماڳَ نِهَاري موٽِئَا.

بيت - 11

رويو رَڇَ نِهَارِيَان اَديون اَڄُ سَندانِ
سَڙِي ساڄَ پِيَانِ، وِيڙو لوهُه لِکُون ڪَري.

بيت - 12

کِلي جان کِيڪارِيَان تان ساٿِي سَڱ نه ڪَنِ
وارِئو وَهِٽَ وَڃنِ، ڪَنِ سَڀاڳِينِ سامُهَان.

بيت - 13

جان گهڙَنداهُ گهاتُئا، تان رَڇَنِ ڏِهو رَڱ
سَڳايُون ۽ سَڱ، ڪَلاچِي ڪِينَ ڪَري.

بيت - 14

جِئن جُهڳا پايين جهولَ ۾، اِيئَن نه مَرَنِ مَڇَ
سَٻَرَ ڍَارَ سَمُونڊرَ جا ڪي راوان رَڱِجُ رَڇُ
هِي ڇاڙُون ۽ ڇَڇَ، اَڃان اوڙاهُ اَڳاهُون ٿِئو.

بيت - 15

اَئِين جا لُڏو لوڏَ، نَه اِيءَ پَرِ گهاتُوئڙَنِ جِي
ڪُنَ ڪَلاچِيءَ ڪوڏَ، سُکِ نه سُتا ڪَڏِهين.

بيت - 16

گَها اَڳيان، گهاتُو اَڳيان، (اِي) گهوري نه ڄاڻَنِ
جِنہِ پَرِ مَڇَ مَرَنِ، سا پَرِ اِي نه سِکِيَا.

بيت - 17

گهورِيندِهِين گهورِ پِئا، اَگهورَ گهوريائُون
مانگرُ مارِيائُون، مَلاحَنِ مُنہَ سَنَرا.

وائي - 1

گهاتوئَڙا اَدا،
متان اَئين رَڇُ وڃائيو
گهوري ماري گهاتُوئا، رَڇَنِ رَنگَ ڏِجا
مَهندانِ اِنَ مُلڪَ جو، اَئين ڪو ڊَرپُ ڪَجا
ڪري صَلاح سِيدُ چَئي، اُونِهين اُهُريجا

داستان ٻيو
بيت - 1

مَتو آهِين مَڇَ، ٿُلهو ٿِئو ٿُونَا هَڻِين!
جا تو ڏَٺِي اَڇَ، تِنہِ پاڻِيءَ پُنا ڏِينهَڙا.

بيت - 2

ٿُلهو ٿِئو ٿُونَا هَڻين، مَتو آهينِ مَڇَ
بابِ تُنَهِنجي رَڇَ، لَکِئا لوحَ قَلَمَ ۾.

بيت - 3

جِئن تون هَڏ نه موٽِئو، ڀَلو ڀَلو مَڇَ
جا تو ڏِٺِي اَڇَ، تِنہِ پاڻِيءَ پُنا ڏِينهَڙا.

بيت - 4

جان واهُڙَ ۾ وَهُ، تان تُون مَڇَ نه موٽِئو
ڪائي ۾ ڪوهُ ڪَرِين پوءِ موٽَڻَ جو پَهُه
سِرَ مَٿي ٿو سَهُه، مَهميزُون مَلاحَ جِيُون.

بيت - 5

تان تون مَڇَ نه موٽِئو جان جَرُ هُئَڙو سِيرَ
اَڏا مَنڊي ڪِيرَ، گَهٽَ بِه جَهليَئِي گهاتُوئَين.

بيت - 6

جان جَرُ هُئَڙو جالَ، تان تُون مَڇَ نه موٽِئو
پُونَئِي اَڄُ ڪِ ڪالَ، سانُڀويُون سانگَنِ ۾.

بيت - 7

ڪُنڍِي ڪَلِينِ وِچَ ۾ جَڏِهن هَنئِي جَنِ
مُونکي مُون پِرينِ، ڪَڍَڻَ جِي ڪانَه ڪَئِي.

بيت - 8

ڪُنڍِي ڪَلِينِ وِچَ ۾ جَڏهن هَنيائُون
موتِ نه مارِيائُون، ڏورِ ڏيَئِي وِئا ڏُکَ جِي.

سُر کاھوڙي

ھن سُر ۾ انهن جفاڪش ۽ سخت جان ڪردارن جا اھڃاڻ ڏنل آھن جيڪي ڪشالا ڪري، جهنگ جبل ووڙي، وڏي ھمت ۽ حوصلي سان ڏٿ گڏ ڪن ٿا. ”کاھوڙي“ لفظ جي معنيٰ آھي ”کاھي“ يا ”کَھي“ وارو. ”کاھو“ يا ”کَھو“، ڊگهي ڳن سان رنبي مثل سوڙھي ڦر واري ڄڻ ھڪ ڪوڏر آھي جنھن سان ڪنڊن ڪانڊيرن وارو ڏکيو جهنگ وڍجي. اڳ ڪَتي يا خريف جي آبادي لاءِ ھاڙه (مئي) جي جهولن ۾ جهنگ وڍبا ھئا جيڪو ھڪ وڏي ڪشالي وارو پورھيو ھو. ”کاھوڙي“ اھو پورهيت آھي جيڪو ”کاھي“ يا ”کَھو“ کڻي ۽ ھڻي، اَوِرچ ٿي ڪنڊن وارو ڏکيو جهنگ وڍي صاف ڪري ٿو.

انهيءَ سخت محنت ۽ پورهيي جي حوالي سان، ”کاھوڙي“ اھو جيڪو وڏو جفاڪش ۽ اڻ- ورچ ھجي: جيڪو ڏکيون ڀيڻيون ۽ ويڙون ڳولي، جهنگ جهر جهاڳي، ٽڪر جبل جانچي ۽ اڻ ڏٺل جُوئن ۽ جاين تان وڃي ڏٿ گڏ ڪري. 

زندگيءَ جي ڪشمڪش ۾، کاھوڙي اھي عالي ھمت ۽ اَورچ انسان آھن جيڪي ڪشالا ڪن ٿا، سختيون سھن ٿا ۽ ڏکن ڏاکڙن کان بي نياز ٿي ڪنھن اعليٰ مقصد خاطر پاڻ پتوڙين ٿا ۽ آخر ان اعليٰ مقصد کي حاصل ڪن ٿا. انسان ۽ خالق جي رشتي ۾، اعليٰ مرتبي حاصل ڪرڻ وارا ھن جھان ۾ کاھوڙي اھي حق جا طالب آھن جيڪي ظاھري اسبابن ۽ انعامن کان بي نياز ٿي، زھد ۽ عبادت ۾ وڏي فڪر ۽ فھم سان پنھنجو اندر اجارين، الاھي ياد ۾ پنھنجي وجود کي ووڙين، ۽ حق ۽ حقيقت واري منزل ماڻين.

داستان پھريون
بيت - 1

کاهوڙِينِ ”خَفِيءَ“ کان سوجهي لَڌو سُبحانُ
عاشِقَ اِهڙين اکَرين لَنگهِئا لامَڪانُ
”هُو“ ۾ گَڏِجِي ”هُو“ ٿِئا بابُو سي بِرِيَانُ
سَڀوئِي سُبحَانُ، آيو نَظَرِ اُنِ جي.

بيت - 2

مُون سي ڏِٺا ماءُ، جَنِي ڏِٺو پِرِينءَ کي
تَنِي سَندِي ڪاءِ، ڪَري نه سَگهان ڳالَهڙِي.

بيت - 3

مُون سي ڏِٺا ماءُ، جَني ڏِٺو پِرِينءَ کي
رَهِي اَچِجي راتِڙِي تَن جُنگَنِ سَندِي جاءِ
جَنِي جِي ساڃاءِ، تُرَهو ٿِئي تارِ ۾.

بيت - 4

مُون کاهوڙِي لَکِئا، ويهي ويرَ مَ ڪَنِ
ڏِينہَ تِتِي ۾ ڏُونگَرين ڪارڻِ قُوتَ ڪَهَنِ
جهَنگَلَ ۾ جُهڻِڪَنِ، جُہُ ڏوٿِي ڏُٿُ گَڏُ ٿِئا.

بيت - 5

مُون کاهوڙِي لَکِئا، گَهرين نه گهارِينِ
واحدَ لَڳِ وِلُهنِ ۾ رويو جَرُ هارِينِ
گُوندَرِ گُذارِينِ، تَنِ ڏوِٿينِ ڏُکو ئِي نه لَهي.

بيت - 6

مُون کاهوڙِي لَکِئا، مُوران ۾ ماتامَ
ڪَيَائُون قِيامَ، جُہُ ڏوٿِي ڏُٿُ گَڏُ ٿِئا.

بيت - 7

مُون کاهوڙِي لَکئا، آيُنِ نَه آرامُ
ڪِيائُون تَنُ تَمامُ، جُہُ ڏوٿِي ڏُٿُ گَڏُ ٿِئا.

بيت - 8

مُون کاهوڙي لَکِئا، سُمَهنِ ڪينَ پَئِي
ثَمَرُ ڪِئائُون سُڃ جو ڏوري ڏُٿُ لَهِي
وِئا اُتِ وَهِي، جِت نِهايَتَ ناهِ ڪَا.

بيت - 9

پارِئا پُڇي آءُ، خَبَرَ کاهوڙِينِ جِي
ڏوٿِينِ ڏُونگَرَاءُ، ڪِنہِ پَر ڏورِئو ڏُٿَ کي.

بيت - 10

تان وُنءُ ويهِي آءُ، اڱڻِ کاهوڙِينِ جي
جوشُ ڏنائُون جِيءَ کي، لِڪائي لَوڪاءَ
ڏوٿينِ ڪَنِہِ ڏُکاءُ، سُمِهي سُکُ نه ماڻِئو.

بيت - 11

تُون هَڏ ڪُڄاڙِئا، سَنجهي سَعيو نه ڪَرِين
سَواَرا سَنڊرَ کَڻِي کاهوڙِي وِئَا
آڻِيندين ڪِئا، ڏُٿُ ڏُوراڻي ڌيههَ جو.

بيت - 12

ماءُ کاهوڙِي هَلِيَا دُکائي دُونهان
ڇَپَرَ جا سُونهان، ڏوٿِينِ ڏُٿُ چِتائِيو.

بيت - 13

ڏوٿِي سا ڏورِين، جا جُوءِ سُئِي نه ٻُڌِي
پاسا مَٿي پاهَڻين کاهوڙِي کوڙِينِ
وئِا تِتِ ووڙِين، جِتِ نِهايَتَ ناهِ ڪَا.

بيت - 14

پاڻِيءَ مَٿي پيرُ، ڪِنِہ پَر ڪَڙيو پيريين
لَهرينِ مان لَطِيف چئي، سُونهي لَڌائُون سيرُ
اِنَ ڀُونءِ سندو ڀيرُ، پَرِ پَروُڙَڻُ ڏاکَڙو.

بيت - 15

سُکِ نه سُتا ڪَڏِهِين کَرَڪَڻا لاهي
اوسِيڙو آهي، کاهَوڙِين انِ پَنڌَ جو.

بيت - 16

سُڪا سَنڊَرَ ڪَڇُنِ ۾، کَرَڪَڻا پيرين
ٽِمَندي نيڻين، آن ڪي کاهوڙِي گڏئا.

بيت - 17

کَڻَنِ نه کَرَڪاڻَ، پَنڌِ پَراهِين هَلِئا
ڏوٿِيڙا ڪنہ ڏُٿَ کي جُنبِئا ڏُونہ جَابَاڻ
کاهوڙِينِ اُهَڃاڻَ، اَنگِ نَه سَڄي اَڳڙي.

بيت - 18

ڀَڪُلِئا ڀُوڻَنِ، دَلقَ گَڏِئو ڌُوڙِ ۾
راتِيان رُڃِ رَهَنِ، ڏِينهان ڏورِنِ ڏُونگَرين.

بيت - 19

ڀَڪُلِئا ڀُوڻَنِ، دَلقَ گَڏِئو ڌُوڙِ ۾
ڳالهيُون ڳَهَلي لوڪَ سِين پَڌَرِ پَئي نَه ڪَنِ
ڪا مُلِ آهي تَنِ، مُون پرِيان جِي ڳالَهڙِي.

بيت - 20

خَوفان کاهوڙِينِ، ڳوڙهو سُڪي نه ڳَلَ تان
حُزنُ ڏِينہُ حَشَرَ جو توڙان لٿو نه تَنِ
ڪِئائُون، ڪِي ڪَنِ، آجِڪو اُخريٰ جو.

وائي - 1

وَسائِيندڙِي مِينہَ، مانَ مِلان کي سَڄَڻينِ
اَکينِ آگَمَ لائِيا، ڪَرَ مُندائِتا مِينہَ
مُونکي پِرينِ ميڙئين، روجَهڙيُون ميڙئين مِينہَ
مادَر موٽِي نَه وِهان، مُون پِريان سِين نِينہُ
آءٌ مِلَندِي پِرينءَ کي راتِيُون ڏوري ڏِينہَ.

داستان ٻيو
بيت - 1

گَنجي ڏُونگَرَ گامَ جو، پِئو جَنِ پَرو
ڇَڏي کيٽُ کَرو، لوچي لاهُوتِي ٿِئا.

بيت - 2

گَنجي ڏُونگَرَ گامَ جِي پيئِي جَنِ پَرَکَ
واري سي وَرَقَ، لوچي لاهُوتِي ٿِئا.

بيت - 3

گَنجي ڏُونگَرَ گامَ جِي پيئِي جَنِ پَڻِي
ڇَڏي نِنڊَر گهَڻِي، لوچي لاهُوتِي ٿِئا.

بيت - 4

جَنِي پيئِي بُوءِ، گَنجي ڏُونگَرَ گامَ جِي
ڏوري سَائِي جُوءِ، لوچي لاهُوتِي ٿِئا.

بيت - 5

گَنجي ڏُونگَرَ گامَ جِي پيئِي جَنِي باسَ
ڇڏي سي لِباسَ، لوچِي لاهُوتِي ٿِئا.

بيت - 6

گَنجي ڏُونگَرَ گامَ جِي پيئي جني سُڌِ
سي ٻي ڇڏي ٻُڌِ، لوچِي لاهُوتِي ٿِئا.

بيت - 7

گَنجي ڏُونگَرَ گامَ جِي پيئي جن پَرُورَ
ڇڏي سي ضَروُرَ، لوچِي لاهُوتِي ٿِئا.

بيت - 8

گَنجو ڏُونگَرُ گامُ، پيهي جَنِ پَروُڙِئو
ڪري تَنُ تَمامُ، لوچِي لاهُوتِي ٿِئا.

بيت - 9

پيهِي ڇَپَر پَسُ، گَنجي ڏُونگَرَ گامَ جو
توکي ڏِيندا ڏَسُ، ڏوٿِي آهِين ڏيهه ۾.

بيت - 10

گَنجي ڏُونگَرَ گامَ ۾ ڪِهَڙو اَٿئِي ڪامُ
پَسِئو تَنہ پَهاڙَ کي اَچي نَه آرامُ
مَتان ڏُونگَرُ ڏورِئين اُجهي جِيئَن عوامُ
هُوَڻُ ڪَرِ حَرامُ، کامُ تَه کاهوڙِي ٿِئين.

بيت - 11

گَنجي ۾ گُن گَهڻا، پيرُ پَرُوڙي پاءِ
کاهوڙِي کَڙِ وِئا نَڪا اوڏِي ماءِ
جَنِي ڏِٺِي جاءِ، تَنِي موٽَڻُ مِيهَڻو.

بيت - 12

کاهوڙِينِ کَڻِي، ساجُهر ٻَڌا سَندَرا
ڏورِيندي ۾ ڏُونگَرين ڪِئائُون پاڻُ پَڻِي
ڏُکَنِ ڏِيلُ هَڻِي، ڇيہُ لَڌائُون ڇَپَرين.

بيت - 13

اُٿِئو اُٿِئو ڪَنِ، ’هَلو هَلُون ڏُٿَ کي‘
پاڻِي پوٽَڙِيَنِ ۾ ڪُنڌَرَ سِرِ ڪُلَهنِ
ڏُوران ڏُورِ سُڄَنِ، ويئِي وِهَامِي راتَڙِي.

بيت - 14

وييُون پَٻِ پَئِي، کيرُون کاهوڙِينِ جيُون
آءٌ تَنِ ڏوِٿِيئَڙِن کي پُڇان ڪيرُ پَهِي
رِڃُنِ راتِ رَهِي، جَنِي ڏُونگَرَ ڏورِيَا.

بيت - 15

جِيِ ڪو ڏُٿُ ڪَري، ته ڏُونگرُ ڏورَڻُ ڏاکَڙو
ڇَپَرُ ڪونه ڏي، سُوکَڙيُون سُتَنِ کي.

بيت - 16

کِجِئا کاهوڙِي، پَسِي پورِهَتَ ويسَرا:
’ڏوٿِيئَڙا ڏوڙِي، وِکَ وَرايو پنڌَ جِي‘.

بيت - 17

کاهوڙِي کجَنِ، پَسِي پورِهَتَ ويسَرا
سي ڏوٿِيئَڙا ڏُورِ ٿِئا رِڃُنِ جي رَهَنِ
ڪا مُلِ آهي تَنِ، مون پِريان جِي ڳالَهڙِي.

بيت - 18

سَڪِئا سِينہَ گُهمَنِ، جِتي پيرُ نه پَکَڻين
تِتي کاهوڙِينِ، وَرَ ڏيئِي وَڻَ چُونڊِئا.

بيت - 19

ڏُٿُ گهَڻان ئِي ڪَنِ، اِنَ اوراهين پَنڌَ جو
سَندا کاهوڙِينِ، پَري سُڄَنِ پيچَرا.

بيت - 20

جِتِ نه پَکِيءَ پيرُ، تت ٽَمَڪي بَاهِڙِي
ٻِئو ٻارِيندو ڪيرُ، کاهوڙِڪيءَ کيرَ ري.

بيت - 21

هُو ڏوٿِي هُو ڏِينہَ، هُو ڏُونگَرَ هُو لَڪيُون
ڪِنہِ جِنہِ لِڌا نِيہَ، جئن ڀُڻا لُوسَنِ لُڪَ ۾.

بيت - 22

ڏُونگَرين ڏِسجَنِ، اَڄُ په رَهُيون اُنِ جِيُون
ڏوٿِيَڙا ڏُٿَ کي آرهاڙان اَچَنِ
خِيما کاهوڙِينِ، اَڄُ نه اُنِي ڀيڻِيين.

بيت - 23

ڪِ ڪي کاهوڙِي، ڇَپَرَ ۾ سَڏُ ٿِئو
اَڳي ٿي سُئِي، اُنِي سَندِي ڳالَهڙِي.

بيت - 24

ڏُونگَرِ نِه ڏوٿِي، ڏُونگَرُ سُڃو ري ڏوٿيين
پُڇان پَرو ٿِي، ڪِ ڏوٿِي ڏُٿِ اَچڻا!

وائي - 1

آءٌ جيهَائِي جاتِ، تُون پاڻُ سُڃاڻجُ سُپِرينِ
اويُون آريءَ ڄامَ جِيُون ڀَريان سَڄيائِي راتِ
ٻانهِي چُونمِ ٻاجَهه سيِن، تَه ڪَرَ لَڌَيمِ ڏاتِ
تان ڪِين ڏُونگرُ ڏورِيَان، جان نه وِهامي راتِ

داستان ٽريو
بيت - 1

ويجهو وانءَ مَ واٽَ کي، ڪَهِجِ ڏُونہُ ڪُواٽَ
اُجِهي مَنجهان آٽَ، اَويسِي ٿِي آءُ تُون.

بيت - 2

سُونهَپَ ۾ سَپَ گهڻا، مُنجَهڻُ ماکِي هوءِ
پَرو تَنهِين پوءِ، جو اُجهِي پَئي اُنَ تان.

بيت - 3

اُجهي پِئا اَواٽَ ۾، واٽَ وِڃائِي جَنِ
ڪُرَندان ڪِين پَروڙِئو، رَندِ نه سي رِڙهَنِ
ٻيئِي دَارَ دَيُون ڪِئو، پيرَتِ تان نه پُڇَنِ
دُورِ پِريان لَئي ڌار ٿِئو ويچارا وَڃنِ
خَبَرَ کاهوڙِينِ، آهي لِکَ لاهُوتَ جِي.

بيت - 4

ڏوري ڏِسِي ڏونگَرين واٽَ وِڃائي جَنِ
اُوءِ بَصِيرَ بَرَنِ ۾ اَنڌا ٿِئو اُڀيَنِ
ڪَنَنِ آڏَيُون تاڙيُون، گُنگَنِ جيَئن گُهَمنِ
فراقِي فَرمانَ جو آهي ٻَرُ ٻوڙَنِ
لَڱا ٿِئا لَطِيفُ چَئي، سُتا پِئا سِڪَنِ
کَپَتِ کاهوڙِينِ، آهَه اُتي پِي نَه لَهي.

بيت - 5

ڪُپيريان پَري ٿِئا، اَٻُڌي ٻُڌائُون
اُنِي کي آئون، هير ڏِسِي آئِيو.

بيت - 6

ڏوري ڏوري ڏيہَ، ماءِ کاهوڙِي آئِيَا
مَيَنِ پيرين کيہَ، ڪُہُ ڄاڻان ڪِنہ پارَ جِي.

بيت - 7

کاهوڙِينِ ڳَرَا، سُوڌِي خَبَرَ پَکيَان
سوجهي جَنِ ڪَيا، مَٿي اَنگهُنِ آنَهِرا.

بيت - 8

جَهنگل هَليا سي نه ڀُليا، راهَ هَليا ڦُرِجَنِ
اَوجهَڙِ سي نه پَونِ، جَنِي ٻيئِي ڇَڏِيُون.

بيت - 9

جهنگُ کامِي پَٽُ ٿِئو، ڀَڳي چوران لِڪَ
سيڪَڙُو ۽ سِڪَ، ٻيئِي گَڏِئا پاڻَ ۾.

بيت - 10

جَهنگُ کامِي پَٽُ ٿِئو، لَٿِي چوران لِڪَ
ويئِي وُجُودان نِڪرِي جي ڪا دَڙِي دِڪَ
هيڪُ سَڄڻُ ٻِي سِڪَ، ٻيئِي پَهِنَا پاڻَ ۾.

بيت - 11

جَهنگُ کامِي پَٽُ ٿِئو، کيڙِنِ مورِيو گاهُ
جَنِي پاسِ اَللهُ، تَئُه نه اَچي تَنِ کي.

بيت - 12

جَهنگلُ آهيڙِينِ کي، ڀَنَڻُ ڪِئو روءِ:
”نه ڪُتا نه ڪوڙِڪيُون!“ چَڙهيو اُڀو چوءِ
”هاڻي هِنِهَان پوءِ، لَڳِيءَ لُوٺو نه ٿِيَان.“

بيت - 13

جَهنگَلُ آهيڙِينِ کي ڀَنَڻُ ڪِئو رُوندو
”نَه ڪُتا نه ڪوڙِڪُيون!“ چَڙهيو ٿيو چُوندو
هَڏِهن نه هُوندو، اِنِهان پوءِ عَالَمَ ۾.

بيت - 14

ڪُتا نه ڪُوڪارَ، نه سي سَڏَ شِڪَارِيين
پِٽِيو کَڻي پارَ، جَهنگلُ آهيڙِينِ کي.

بيت - 15

سانڀَرِ ٻَڌِي بيٺِ، جَنِي ڏُونگَرَ ڏورِئَا
تَنِ کاهوڙِينِ کِہَ هيٺِ، وَڃي پاسا کوڙِئا.

وائي - 1

سِيَاڪو سيڻَانِ، ڀورِي تو پاڻُ سُڃاڻِي نه ڪِئو
هُوند نه پييين هيتَري، وِئين جي سيڻاَنِ
موٽئو ماڳَ نِهارِيين، ڪِهڙي مُنہِ ڪيڻانِ.

وائي - 2

جاڳِي اَکَڙِينِ، ڪوهُ اوجاڳو نه ڪِئو
اَکڙِيُون پِرِينِ کي ٽَهَه ٽَهَه ڪِيو ٽِمَنِ
جي سَنجهيئِي سُتِيُون سي مَرُ سُورَ سَهَنِ
تُون اَناسِي اوجَهرِين، هُوءِ ٿا هوتَ هَلَنِ.

سُر ڪاپائتي

ھن سُر جو تعلق آتڻ ۾ ڪتڻ جي پيشي ۽ پورهيي سان آھي. اھو پيشو ۽ پورھيو جيتوڻيڪ ھاڻي باقي نہ رهيو آھي، پر پورهيي ۽ محنت جي ضرورت ۽ اخلاقي اھميت قائم آھي. اڳ، پورهيت مايون آتڻ ۾ گڏ ويھي پنھنجن چرخن تي ڪتينديون ھيون. انهن کي صلاح ته: ڪتڻ واري جيڪڏھن ماھر آھي تہ بہ پنھنجي مھارت تي ھوڏ ھٺ نہ ڪري پر نياز ۽ نئڙت سان نباھي. ڪتڻو آھي تہ ڌيان سان ڪتڻو آھي، وقت وڃائڻو ناھي ۽ پورهيي ۾ مشغول رهڻو آھي. محنت سان سَنُڙو سڦرو سٽ ڪتڻو آھي ڇاڪاڻ جو صاف سھڻو ڪتيل سٽ پارکن کي پسند ايندو ۽ وڏي اگهہ ۾ وڪامندو. 
اعليٰ فڪر جي لحاظ سان، جن جو پيشي ۽ پورهيي سان پيار آھي تن کي سدائين قرار آھي. پورهيي ڪندي جن جي پنھنجي رَب سان رهاڻ آھي سي ڪنھن ٻئي جون ڪاڻياريون ۽ محتاج ناھن. ھُنن ھَٺ ۽ ھئڻ جو وڻ ئي وڍي ڇڏيو: سَنُون ڪتيائون، ڀِڙا ڀڳائون ۽ پنھنجو سڦرو سُٽ ماڻڪن تي مٽيائون. پر اي ڌڻي منھنجا! جيڪي ويچاريون ٿلھو ٿيون ڪتين تن کي بہ تہ ڪو ٿيلهي نہ ڪڍي!

داستان پھريون
بيت - 1

توڻي تُون ڪاتارِ، جِمَ هيڪَلِي ڀيرِيين
ڏِٺِي ڪا ڏُئَارِ، صَرافَ تُنهنجي سُٽ ۾.

بيت - 2

جَني ڀِيرئو هيڪَلي تَنِي ميڙئو ماءِ
تَندُ اِهڙي ساءِ، مون آتَڻِ هَڏِ نه اُڄَهي.

بيت - 3

جان ڪَتِين تَان ڪَتُ، هِيءَ هَڏِ وهاڻِي
ڪاپائِتِي سَڀَڪا ڪَتي سِيَبَاڻِي
ڄانتو جَنِ ڄاڻِي، تَنِ هَٿان پَهِي نه ڇَڏِي.

بيت - 4

هيءَ هڏ وِهاڻِي، جان ڪَتَندِينءَ تان ڪَتُ
ڪو پنهنجي عِيدَ کي، ڀيري ڪِجُ ڀَرَتُ
مَتان روئِين رَتُ، صُباحَ وِچِ سَرَتِيين.

بيت - 5

ڪَتَڻَ جِي ڪانَه ڪَرِين، سُتِي ساهِين هَڏَ
صُباحَ اِينديَئِي اوچتِي، عِيدَ اُگهاڙَنِ گَڏَ
جِتِ سَرتِيُون ڪَندِيُون سَڏَ، اُتِ سِڪَندِينءَ سِينگارَ کي.

بيت - 6

پائي ڏورِ اَرَٽَ ۾ ڪَتِين نه ڪُوڙِي
وِنهانءَ جي واڌائِيين ڀُوڻِي سَنڀُوڙِي
مَٿي جِنہِ مُوڙِي، سا ڪِئَن وِيهي ويسَرِي!

بيت - 7

نهَ ڪِين ڪِتوءِ ڪالَ، اَڄُ پُڻ اُجَهڻَ کي مَرِينِ
مُناَ مَنجِيءَ اُکڙِئا، اَرَٽِ ڍُرُڪِي مالَ
هَئي تَنِي جي حالَ، جَنِ ڪاپي مَنجهَان ڪِين ڪِئو.

بيت - 8

اَڄُ پُڻ اُجَهڻَ کي مَرِين، نَڪِين ڪتوءِ ڪالَ
اَرَٽِ اوڏِيائِي نه وِهِين، مَحَڪُمُ وَٺِي مالَ
ڀورِي توسِين ڀَالَ، ڪانڌُ ڪَرِيندو ڪيتَرا!

بيت - 9

سي تو وَهيءَ وِڃائِيا جي ڪَتَڻ سَندا ڏِينهَن
اَرٽِ اوڏِيائِي نهَ وَڃِين، ڀورِي ڀوري سَيئَن
تَندُ پَسَندِينءَ ڪِيئَن، هاڻي تُون وَڏِي ٿِئين.

بيت - 10

توڙي تُون وَڏِي ٿِيين، اُٿِي آتَڻِ آءِ
ٿِيءُ ڀيڙِي ڀيرَمَ وارِيِين، ٻِي هڏِ ڪَر مَ ڪاءِ
تهَ صَرافَ تو صُباحِ، ڪوٺي ڪاتارِيَنِ سِين.

بيت - 11

سونَ سارِيکا هَٿَڙا ڪُہُ نه ڪَتِين رَڏ!
ويهِي ڪُنڊَ ڪاپو ڪَرِ، گَهٽيين گوهِيُون ڇَڏِ
تهَ صَرَافاڻي سَڏ، مَرَڪِئو هُوندَ مَٽائِيين.

بيت - 12

مَڇُڻِ ڀاڳَ ڀَرُ ڏِيين، ڪَتُ ڪَنبَندِي آءُ
جَڏهِن تَڏهِن ماءُ، ڀُلَنِ ڀيرَڻَ وارِيُون.

بيت - 13

جِئَن ڀيريين ۽ ڀانئيِين، ايڏانہَ هَڏ مَ آءُ
اِنَ سُرِڪِيءَ ساءُ، آهي عَزازِيل کي.

بيت - 14

ڀيريين ۽ ڀانئِيين، اِئين وِڏُوڻو ڪانڌُ
ويٺِي اورِ اَرٽَ سِين ڳِچِيءَ پايو پاندُ
تَه تُنهِنجو ئِي وِڙِاندُ، ڪَتِو وِتو نه ٿِئي.

بيت - 15

ڀيرِيين ۽ ڀانئِيين، ڀانئِڻُ ڀَڃي ڇَڏِ
ڪِتو وِتو پورِهيو هوڏَ وِجَهنديَئِي هَڏِ
هِتِ ڏيڍو مَٽِين ڏَڏِ، جِتِ ڏَڪَنِ ڏَهسَئي وارِيُون.

بيت - 16

ڀيرَڻَا جَنِ ڀانئِيو، تَنِ پَئِي ڪاپاتِينِ ڪاڻِ
تُنهنجِي ٽِرسئَي مَٿي تاڻِ، هُتِ ڏَڪَنِ ڏَهَسئي وارِيُون.

بيت - 17

ڪَتُ ڪَنبَندِي آءُ، مَتان ڀاڳَ ڀَرُ ڏيين
تو جيڏُيون تو سَرِتُيِون رُوندي رات وِهاءِ
اَرِٽُ اولاڻِئو ماءُ، سَمُورا ساٿَ ني.

بيت - 18

اَٺَئِي پَهَرَ اَرِٽَ سين جي ڪَتَنِ ۽ ڪَنبَنِ
تَنِ جو صَرافَنِ، ڦورو ڦوِلئو ڪِينَڪِين.

بيت - 19

چائُتِ پائي چِتَ ۾ سَنهُون ڪِتو جَنِ
تَنِ جو صَرافَنِ، دُڪو داخِلُ نَه ڪِئو.

بيت - 20

مَحَبَتِ پائي مَنَ ۾ رَنڍا روڙِيا جَنِ
تَنِ جو صَرافَنِ، اَڻَتورِئو اَگهائِيو.

بيت - 21

ٿُلهو سَنهو اَگهِيو، ڪِين جي ڪَتيائِينِ
مَرَڪِئو مَٽيائِينِ، صَباحَ وِچِ سَرِتَين.

بيت - 22

سُٽُ اُنِي جو سَڦِرو جي پَرِ ۾ پِڃائِينِ
آوازُ اُو اَرَٽَ جو ساهَه نَه سُڻَائِينِ
لِڪايو لَطِيفُ چَئي ڪَنبئو ڪَتَائِينِ
ي ماڻِڪَ مَٽَائِينِ، توءِ مُلُ مَهانگو اُنِ جو.

بيت - 23

تُنَبائِي تاڪِيدَ سِين جَنِ پِڃايو پاءُ
لَسِي تَندُ لَطِيفُ چَئي هَلِي تَنِ هَٿاءُ
مَلِمَلِ مَنجهان ماءُ، جي سِکُيون تَنِ سُونُ ڪِئو.

وائي - 1

ڪا هِنيين سِين لاءِ، ڀورِي ڪا هِنيين سِين لاءِ
پَهيُون تُنهنجِيُون جِهرڪِيِن جهوريُون، ٻِيُون اُڏايون واءُ
اَرِٽَ پاسي اوجهرِين، توکي سُمَهڻَ آيو سَاءُ
سَنجهي سُمهِين، صُبحِ سُمهِين، وَهِي سَڀِ وَهياءِ
جَڙَ جَنِي جِي جان ۾ سي لوچَنِ لالَڻَ لاءِ.

داستان ٻيو
بيت - 1

تانسِينءَ ڀَڳوئِي ڀيرِ، جانسِينءَ رَتو راسُ ٿئي
بُرِيءَ بيڪارِيءَ سِين، هاَرِي پاڻُ مَ هيرِ
ڪَتُ ڪَتَندِي ڪيرِ، نَئين سِين نِڃاڻِجِي.

بيت - 2

ٽَرڪُ ڏِنگِي، وَرَ گَهڻا، ڪَتِيان ڪُڄاڙو
ڪاپي مَٿان ڪيتَرو آڻِيان اُڌارو
جي وَرُ ڏِئي وارو، ته سُونهان سَرتِين وِچَ ۾.

بيت - 3

اوبِيندي عَيبَنِ جِيُون لِينجُهون ڪِيمَ لِڪاءِ
ڏاجي ۾ ڏِينداءِ، ڪِتي مُقابِلِ ڪَپَڙا.

بيت - 4

چَرکو ڏئِي نه چَسَ، ڀيرِيان ڀينَرَ نه ڀِري
مُونکي ماري مَس، ڪَتائِيندِيون ڪيتَرو.

بيت - 5

تاڃي تورِيائُون، ته عَيبَ نِکَتا اَڳيَان
ڪوٺي ڪاپاتينِ کي پَرِ ۾ پُڇِيائُون
اَگَلَڙِي آئُون، مُون کان ڀِڙا ڀَڳا نهَ ٿِئا.

بيت - 6

جَنِي ڪِتو ڪالهَه، سي پاڻان پييُون مامَري
جَنِي ٽَرڪُ نه مالَهه، سَرَهيُون سي صَرافُ سِين.

بيت - 7

چَرکو پَنهنجِيءَ چِتَ ۾، ڀَئيءَ ڀيرِئو جَنِ
توڻي ڪِينَ ڪَتَنِ، تَه پهَ ڪانڌُ اُنِي جو ڪوڏِيو.

بيت - 8

ڪَتيمِ سَڀ ڄَمارَ، توءِ پاندِي پُورِي نَه ٿِئي
جِئي مُون ڀَتارُ، جو ڪوٺي ڏِيندُمِ ڪَپڙا.

بيت - 9

ڪَتي مَتي آئِيُون ڪَري تَندُ تَيَارُ
اُٽَلَ اوڏاهِين ٿِئي، جيڏانهه پِرينءَ پارُ
ڪاپائِتيءَ قرَارُ، پورهيي مان پِرائِيو.

بيت - 10

نه ڪَتي ڪَتائي، نهَ ڪَڍي ڪوريين ڪاڻَ
رَبَ سان جَنِ رِهَاڻَ، تَنِ اُڊو ناهِه اُگهاڙَ جو.

بيت - 11

سي اَڄُ نه آتَڻِ آئِيُون جَنِي ڪِتو ڪالَهه
اَرِٽَ اُکَلِي مالَهه، پُوري وِييُون نِجُهرا.

بيت - 12

نه سي وَوڻَ وَوڻَنِ ۾، نَه سي ڪاتَاريُون
پَسِئو بازاريُون، هِنيَڙو مُون لُوڻُ ٿِئي.

بيت - 13

وييُون ڪَنہِ وِگهه تَري، ڀيرا ڀَڃي ماءِ
آتَڻ مَٿي اُسِري آيَسِ جَنِي لاءِ
تِئان هِتِ نه ڪاءِ، آتَڻِ ڪِتُمِ جَنِ سِين.

بيت - 14

اولاڻِئانِ اَرِٽَ، وِيُون ڪيڏَنہ ڪَتَڻَ وارِيُون
لُڙِجَنِ لاکيڻينِ جِيُون پَهيُون مَٿي پَٽَ
اوبَڻُ ۽ اُگهٽَ، ڇَڏي پيٺيُون ڇَپرين.

بيت - 15

ڪي اوبِينِ عَرَبَ ۾، ڪي ڪابُلَ مَنجهِه ڪَتَنِ
سُٽُ اُنِي جو سَڦِرو مَٽِئو ماڻِڪَنِ
قادِرَ! ڪِينَ ڪَڍَنِ، ٿيلي ٿُلهي وارِيُون.

بيت - 16

ڪي اوبِينِ عَرَبَ ۾، ڪي ڪابُل ٿِيُون ڪَتَنِ
سُٽ تَنِي جو سَڦِرو مِيمُ جَنِي جي مَنِ
توڙي ڪِينَ ڪَتَنِ، تَه پهَ ڪانڌُ اُنِي جو ڪوڏِيو.

بيت - 17

نَفِيءَ جي نانہِ سِين پَهِي پِڃيائُون
ڀِڙا جي ڀانئِڻَ جا ڀيري ڀَڳائُون
هُو جو وَڻُ هُئَڻَ جو وَڍي وِڌائُون
اَسِين ۽ آئُون، آتَڻِ ناهي اُنِ جي.

وائي - 1

آءٌ جا وِيندَڙِي پارِ پرِينِ جِي،
مُونکي آيَلِ جَهلَ مَ پاءِ
جَهلُون پَلُون پائيين، پاڻان مَتَ نه آڇِيين ماءُ
وِئو ٻاروچو نِڪرِي مُونکي سُور چَکَائي ساءُ
مُنهَنجا ڪَم ڪرِيمَ تي، ريبي تان نهَ رَهاءِ.

سُر بلاول

ھن سُر ۾ سنڌ جي سماج واري آڳاٽي دور ۾، پيشه ور منگتن مڱڻھارن جو، وڏيءَ ويل اَسُر جو اُٿي، سردارن جي درن تي بيھي، ڏان وٺڻ لاءِ سندن ساراھون ڪرڻ وارو ماحول سمايل آھي. اعليٰ معنوي معيار جي لحاظ سان، اھو ماحول سخا ۽ سورھيائي جي ڪردارن کي روشن ڪري ٿو.

داستان پھريون
بيت - 1

اللهَ! جُنگَ جِيَنِ، اَجهي جَنِي گهارِيَان
شالَ مَ سُڪي وِيَرِي جِئَان پَهِي پِينِ
مَرَڪڻُ اَکَڙِينِ، جَنِ ڏِٺي مُون ٿِئي.

بيت - 2

پانڊَپَ سِين نه پاڙِيان سَئينِ ٻِئا سَردارَ
آهي مِثلَ مِينہَ جي سَخي تُنهِنجي سارَ
حاتِم هَڙدَ هَزارَ، جُهڙَ تُنهِنجي جهَپِئا.

بيت - 3

جي تُون آسائُو آئِيو، ته وَنءُ جَکَري لائي
مَتان وَڙُ وِڃائِيين ڪِنہ ٻِئي دَرِ واجهائي
سَمي سَامَائي، چِنتا لَٿِي چارَڻين.

بيت - 4

جي تُون آسائُو آئِيو ته وَانءُ پانڊَپ پاسِ
گهوڙا هيوَرَ هَٿيَا، وَٺِي آءٌ وَٽاسِ
پَرِيندِهين پيياس، سُتِي سَخَاوَتَ جِي.

بيت - 5

وِسَهُه اِنَهِين ويڻَ کي جِئَن دَعوَتَ ڪِي داتا
مَضمَضہ واتا، وِجهُه ته ڏيئِي واتَ ۾.

بيت - 6

پيرَ پَرِيندَهِين ٺَرِئا، اِيندهين لَٿِي اُڃ
وِيرِي مَنجههِ سُڃَ، ڪَرَ لَڌِي رڻِ- اوڪارِئين.

بيت - 7

اَکِينِ سوئِي اوڙِکِئو جو ڪَنين سُئوم ڪَرَنُ
ماءُ مُنهنجو مَنُ، ڄامُ پَسندِهِين پَتَئِو.

بيت - 8

جي اُڌمِئو اَڄُ، ته وَسندو سونَ- ڦُڙيين
ڀانَ تَهِين ڏي ڀَڄُ، جالَ ڍَئِيندُئي جَکَرو.

بيت - 9

اُڌَمئِو اوڙاهُ، لَکين وَهَنِ واهُڙا
سَمي سَرو چِڪائِيو، پِئي شاهُ گداءُ
راهُوءَ جي رِهاڻَ ۾ نَڪو ڊَرپُ نه ڊاءُ
هوٿِياڻِي هَٿاءُ، وِڙَ پِه وَڃَنِ واسِيَا.

بيت - 10

رَاهُو تُنهِنجي رِيتِ، پَرکَنڊين ئِي پَڌَرِي
گهَڻا گهوڙي چاڙِهَئا تو مُسافِرَ مَسِيتَ
پُڇين ڪا نَه وِڏِيتِ، جي آيا سي اَگهِيا.

بيت - 11

سَرُ نِهارِجِ سَڀَرو، تَڙِ تَڙِ ڪِيمَ تَرَسُ
ڏِيندُئِي لَکَ لَطِيفُ چَئي، راڄَ راهُوءَ جي رَسُ
وِلَها جِنہ وَنهِيان ڪِئا پاڳَ تِنهين جي پَسُ
ڪوڙيين لاهي ڪَسُ، جي ڳالهائي ڳاٽُ کَڻِي.

بيت - 12

سَنيها سَرِيرَ ۾ راهُوءِ جا رَهِيامِ
ٻِئا دَرَ وِسِرِيَامِ، ڏِٺي جادَمَ جَکَري.

بيت - 13

سَمُو سَخاوَتَ جي ويٺو پُڇي پَر
ڪوٺِئو ڪَنگالَنِ کي ڏِئي دِلاسا دَرِ
مَٿي وِلَهنِ وَرِ، ڏيهاڻِي ڏاتارَ جِي.

بيت - 14

سَمُو سَوائِي، ٻَهُون ٻِئَنِئان آڳرو
دَانَہَ جِيءَ دَرٻَارَ ۾، وَرَتِي اِيءَ وائِي:
ڳُهُڙُ ڳالَهائِي، مُهُڙَ سَڀَ مَلهائِيا.

بيت - 15

سَما تو سِرِ ڇَٽُ، نا ته پاڳارا پُرِسَ ٻِئا
ڳُهُڙَ تُنهِنجي ڳَڃَڙي اَچي جالَ جَڳٽُ
جِنہِ جيهوئِي پَٽُ، تِنہِ تيهائِي بِکَيا.

بيت - 16

جان تُون ساقِي آهيين تان وَٽِيءَ وِچُ مَ وِجههُ
جُودُ تُنهنجو جَکَرا آهي ثانِي سِجُ
نِيہَ پِيالو نِجُ، خالِصُ ڏي کُهَينِ کي.

بيت - 17

هَٿان جادَمَ جَکَري وَٽِي پوءِ مَ وِچُ
اَچو آيا نِچُ، سَمي وائِي واتَ ۾.

بيت - 18

هَٿان جادَمَ جَکَري وَٽيءَ وِچُ مَ پوءِ
پِي پِي سو پُرِ ٿِئي جو حاتِمَ پاسي هوءِ
ڪَيفَ ڌاران ڪوءِ، جِئي ڪو مَ جهَانَ ۾.

بيت - 19

دُڪو داروُنءَ هيڪَڙو جي وِڪامي پَدَمِ
سَمُو دَمِ قَدَمِ، ٿو جالَ پِياري جَکَرو.

بيت - 20

دُڪو داروُنءَ هيڪَڙو جي وِڪامي نِيلَ
سَمُو ڄامُ سَبِيلَ، ٿو جالَ پِياري جَکَرو.

بيت - 21

ڏِٺي جادَمَ جَکَري چِتِ ٻِئا چَڙهنِ ڪِينَ
سَمُو تَنِ ساروُن لَهي جي مُٺا ۽ مِسڪِين
اِنَهِين مَلَ مُبِينَ، لَڌِي سارَ سَڀِنِ جِي.

بيت - 22

ڏِٺي جادَمَ جَکَري چِتِ نه ٻِئا چَڙَهَنِ
ته ڪُہُ کُوهَ کَڄَنِ، جُہُ سَرُ لَڀي سَڀَرو.

بيت - 23

پَسَندهِين پُرِ ٿِئا جَکرو ۽ جاجِڪُ
تِئان ڏِنِي مَڱڻي طَهُورا جي تِڪَ
سَمي ڀَڳِيَسِ سِڪَ، واصِلُ ٿِئو وِصَالَ سِين.

وائي - 1

جان ڏِنائُون پيرَ، جان ڏِنائُون پيرَ
مَٿي اڱڻَ آئيا، سُونهَڻَ لَڳا سِيرَ
جئائين نَبِي نِڱئو ڀَري مُبَارَڪَ پيرَ
لَٿا ڏُک سُکَ ٿِيا، ٿِي واڌائِيءَ ويرَ
ڀَڳا ڪوٽَ ڪُفارَ جا اچِي علي شيرَ.

داستان ٻيو
بيت - 1

جَکَرو جوڙي، پاڻَ ڌَڻِي پَيدا ڪِئو
ڪِهَرَ جِئَن ڪَرُ کَڻِئو، مَلُ مُڇُون موڙي
گهوٽُ چَڙِهئو گهوڙي، پيچِينِ لايا پيچَرا.

بيت - 2

ڏَمَرِئو ته ڏي، پَرَچئو ته پاٺَ ڀَري
جُنگَ جَکَري کي، ٻَئي چَڱيُون چِتَ ۾.

بيت - 3

ويٺو ڏِئي ڏاتارُ، ٻَڌيو ماڻِڪَ مُوڙِيُون
ڪَمُ نه ڄاڻي ڪِين ٻِئو وِڄا جو واپارُ
لَٿو ڏُرتُ ڏُڪارُ، جُنگَ ساماڻي جَکَري.

بيت - 4

جَکَرا تُون جِيين، تُنهنجو ڪَنين مَندو مَ سُڻيان
اکيين ۽ هِنيين، ٻِنهِي تارِي تُنهِنجي.

بيت - 5

جَکَرا جِيين شالَ، تُنهنجو ڪَنين مَندو مَ سُڻيان
جِئن تو اَچِي ڪالَهه، آزارِئا آجا ڪِئا.

بيت - 6

جهُڙَ تُنهنجي جهَپِئا هَزارين حاتِمَ
ڪوجهَنَ سَندا ڪَمَ، ڪامِلَ ري ڪيرُ ڪَري.

بيت - 7

جَنِ جُهَارِيو جَکَرو، وِيلَهه تَنِ وَڃي
سَمُو تَنِ سَڃي، جي اَڻ- تُوڻيا عالَمَ ۾.

بيت - 8

ڀيريُون ڀيري ڀَڃَ، هي جي مَنجهان پورِيُون
ٻِئي دَر ڪِنہِ مَ وَڃُ، ري هاشِمي هيڪَڙي.

بيت - 9

جَکَرو جَسَ کَرو، ٻِئا سَڀ اَنِيرا
جِيائِين جُڙئو جَکَرو، تِئائِين نه ٻِئا
مٽِي تِنہِ ماڳا، اَصُلِ هُئِي ايتَرِي.

بيت - 10

جَکَري جِهو جُوانُ، ڏِسان ڪونَه ڏسِينِ ۾
مُهُڙُ مڙني مُرسَلِين، سَرسُ سَندُسِ شانُ
اِيءُ آگي جو اِحسانُ، جِنہِ هادِي ميڙيُم هِهَڙو.

بيت - 11

جِئائِين جُڙئو جَکَرو، تِنہِ مِٽيءَ ڪونهي مُلُ
اِهَڙو گوهَرُ گُلُ، پاڻَ ڌَڻِي پيدا ڪِئو.

بيت - 12

جَکَرو جَسَ کَرو، ٻِئا مِڙيئي خانَ
مِٽي اِنَ مَڪان، اَصُلِ هُئِي ايتَرِي.

بيت - 13

جَکَرو جَسَ کَرو، ٻئا مِڙيئِي ڄامَ
مِٽِي اِنَ مَقامِ، اَصُلِ هُئِي ايتَري.

بيت - 14

جَکرو جَسَ کَرو، ٻِئا مِڙيئِي مِيرَ
مِٽِي اِنَ خَمِيرِ، اَصُلِ هُئِي ايتَرِي.

بيت - 15

جَکَرو جَسَ کَرو، ٻِئا مِڙيئِي مَلَ
سَمي جي سُهاڳَ جي ڪِنہَ نه پيئِي ڪَلَ
مِٽِي اُنَ مُرسَلَ، اَصُلِ هُئِي ايتَري.

وائي - 1

آسَرو آهي، يا الله! مُونکي هوتَ حَبِيبَ جو
مُونکي دوستَ حَبِيبَ جو
جان جان اوڏا ڪَرَها پَهُچان تان ڪاهي
موٽُ مُنهنجا سُپِرِين، واڳُون وَرائي
شَفاعَتَ شَفِيع جِي تِنہِ ۾ ڦيرُ هَڏِهن ناهي
مِيرُ مُحَمَدُ ڪارِڻِي اَڙئا ڇَڏائي
اهي ڪَمَ ڪَرِيم جا جِئَن لڱا لَنگهائي
لُطفَ ساڻُ لَطِيفُ چَئي، مُوڙها مِلائي.

وائي - 2

پَسِئو سو پَسبو
نَورُ نَبِيءَ جو، نُورُ شَفِيع جو
ظاهِرُ ٿِئو زَمِين تي ڏيهَن جو ڏِئو
خاوَندَ خاصَ خَلقِيو هِهَڙو ڪونَه ٻِئو
ڍَرندو ڇَٽرُ رَسُولَ تِي ڏُوران ئِي ڏِسبو
بابو بِيبيءَ فاطِمَہَ ميڙي ۾ مَلهندو.

داستان ٽريو
بيت - 1

تُون اوڍَرُ، تُون اوڍَڪَو، تُون اَجهو، تُون آڳُ
هِتِ پُڻِ تُنهنجو تَڪيو، مَهند به تُنهنجو ماڳُ
سي لوڙِيُون ڏِينِ نه لاڳُ، جي اَجهي آيُون اَبَڙي.

بيت - 2

سَمُو تَنِ سَڏَ ڪَري جَنِ تي وڏو ويرُ
اُٿيءُ ته آجِي ٿيان، پاءِ پاڳُوڙي پيرُ
تو رِءَ ٻِئو ڪيرُ، سَرڻِينِ جا سُوٺَا سَهي.

بيت - 3

سَرَڻِينِ جا سُوٺا سَهي، وَسِيلو وِلَهنِ
لُڏي ڪِين لَطِيفُ چَئي اڳئان لالُ لَکَنِ
جِتِ ڪوڙيين ڪِينَ ڪُڇَنِ، اُتِ پاٻوهي پَڌرو.

بيت - 4

سَرڻين جي سُک لَئي سانگِ کنئي سردار
جي ٿيون ابڙي آڌارِ، سي سُنگ نه ڏينديون سومريون.

بيت - 5

جي آجهي آيُون اَبَڙِي، تِنہِ وَڏِي ڄامَ ڄَمارَ
ٻاجَهه جَنهِين جي ٻارَ، اَٺَئِي پَهَرَ اگُوندَرا.

بيت - 6

آروُڙِجِي اُٿيو ديمِينِ پِييَسِ دُکُ
لاٿائِين لَطِيفُ چَئي عالَمَ تان اَهُکُ
تَنِ سَرڻِينِ ٿِئو سُکُ، جي اَجهي آيُون اَبڙِي.

بيت - 7

آروڙِجِي اُٿيو، ديمِينِ پِييَسِ دانہَ
پاٻوهِيو پيرُ کَڻي سَمُو سَرڻِينِ ڏانہَ
مَٿِئان مَٿي ٻانہَ، اُڀو آڇي سُلطانَ کي.

بيت - 8

جُہُ ڇَليُون پَسي نه ڇَڪِئو تِنہِ واکاڻِئو وِکَ
لُڏي ڪِينَ لَطِيفُ چَئي لَکَنِ اڳيان لِکَ
پِيرُ نه موڙي پانهنجو تَنگِيءَ پَئي تِکَ
سَرڻِينِ ڏِئي نه سِکَ، هَڪَلَ سِين هالارَ ڌَڻِي.

بيت - 9

پِڙَ ۾ اُڀو پاڻِ، ساٿِيَنِ کي سَڏ ڪَري
ڀَلي جيءَ لاڏاڻِ، سَڀِ لَنگهِيندا لَڪِيُون.

بيت - 10

اَبَڙو اَگهامَنِ ۾، سَٻَڙُ جِئَنِ ٻيلي
سي پَٽَ ڪِنہِ نه پُوڻِئا جي ٿو ڀَڙُ ڀيلي
سَمُو سانوَڻَ مِينہَ جِئن رِڃون ٿو ريلي
اَچَنِ جي ويلي، تَنِ بورَ بَخشي بَٺِ- ڌَڻِي.

بيت - 11

اَبڙو اَگهامَنَ ۾ ڀَرجهَلو بارِي
مَنَهن مُنِي جَکَرو طاماعُنِ تارِي
سَمي سُوالِين کي ويلَههَ وِساري
پُڇي سي پارِي، جي عاجزَ اُجُورَنِ ۾.

بيت - 12

صُلحُ ڪَرِ سُلطانَ سين ڪَڍي گهَلَ گهَرا
ته تُون تِنہِ دَرا، ڏِيهاڻِي ڏانَ لَهِين.

بيت - 13

اَصغَر ڏي آهِينِ گهڻا، تُون اَڪَبَر ڏي آءُ
متان لوڙو لاهِيين مَجُوسيءَ مٿاءُ
حَيدرَ جي هَٿاءُ، وِڙُهه ته ويرِي مارِيين.

بيت - 14

مَارِ مَ مُطِيعَلِ کي، مَجُوسيءَ کي مارِ
وَڏي جَنگِ مَ وِسَارِ، ننَڍيان نَفعو ناه ڪو.

بيت - 15

نَنڍيان نَفعو ناههِ ڪو، مَ وَڏِي وساري
مَجُوسِي ماري، اَڪَبرَ ڏي اَچيجِ تُون.

وائي - 1

ڍَڪَ ڍَڪِيندو، مُون نه ڇَڏِيندو
شَفِيعُ شافِعُ سُپِرِين
اَنڌا اُونڌا آکُڙِئَا، سَڀ نِباهِي نِيندو
وَٽان ويچارَنِ جي، داڙُو ٿِي دَڙِيندو
جي ڏوهارِينِ ڏاکَڙا، لَڪَ سِي لَنگهائِيندو
نُور ناڪارُونَ نه ڪَري، مُحَمدُ مِنَتَ مَڃيندو
هِت پُڻِ حامِي هِنَ جو، اَڳِئان آڌَرَ ڏِيندو
طَهُورا تَڙِئنِ کي پانڊَپُ پِيارِيندو
پاڻُ سُڃاڻِي پاڻِهين ڪامِلُ ڪَرَمُ ڪَرِيندو
طَنبُو آڻي تارَ ۾ عاصِينِ وَٽِ اَڏِيندو
داتا دوزِخِينِ کي لِينگهو لَهرائِيندو
رَسَڻَ ويرَ رَسِي ڪَري مُشڪَ رَنگُ مَٽيندو
رَحمَةُ لِلِعالَمِين اَهُکيءَ آڳَہُ ٿِيندو
اُتي عبدالَلطيفُ کي هادِي هَٿُ جهَلِيندو.

سُر پرڀاتي

سُر بلاول وانگر، ھيءُ سُر بہ موروثي منگتن ۽ مڱڻھارن طرفان سخي سردارن کي ڳائڻ ساراھڻ ۽ کانئن ڏاڻ وٺڻ واري رسم روايت جو يادگار آھي، پر ھن سُر جو خاص موضوع لس ٻيلي جي والي سٻڙ ڄام جي سخا آھي: ٻين سردارن سخا ڪئي تہ پنھنجي شان شوڪت وڌائڻ لاءِ ڪئي، پر سٻڙ ڄام سخا ڪئي تہ پنھنجي نالي وڌائڻ ڪاڻ ڪانہ ڪئي پر ڪيرت وارن جي قدرداني ۽ ڏکين ڏڏن جي مدد لاءِ ڪئي: ھن خاص طرح محتاجن کي مان ڏنا ۽ ڏڏن کي ڏان ڏنا. اعليٰ معنوي لحاظ سان ھيءُ سُر گهُرندڙ ۽ ڏيندڙ ٻنهي جي اعليٰ ڪردار جو آئينو آھي.

داستان پھريون
بيت - 1

اِيءُ نه ڀانَنِ ڀيرُ، جِئَن ڪِيرِيءَ ٽَنگِيو ڪِينَرو
سُونهاري صُبُوحَ سِين وِجهِي ويٺين ويرُ
توکي چَونَدو ڪيرُ، ڪِيرتَ ڌاران مَڱڻو.

بيت - 2

سُتو ڪِيئَن نِنڊرون ڪَرِين، وَرُ وِهاڻِيءَ ووءِ
سُڀان سازُ سَندوءِ، پِيو هُوندو پَٽَ ۾.

بيت - 3

سيرانديءَ سازُ ڪِئو سُمهِين سارِي راتِ
جاجِڪاڻِي ذاتِ، اِيئَن نه هُئِي اَڳَهِين.

بيت - 4

جاجِڪَ! جيڏا پَسُ، وِئا سَويرا ساڄَ کَڻِي
ڪِينرُ ڪِيرِيءَ ٽَنگِئو، ڪَنجهي لَڳِي ڪَسُ
تو گهِرنَدي مَسُ، لَڄَ لَنگهَڪِي ڇَڏِئِي.

بيت - 5

پُورِئا دَرَ مَ پِنُ، جَنِ پِنِئي پُورَتَ نه ٿِيي
ڏيهَه ۾ ڏاتَرُ هيڪَڙو، نانءُ تَهِين جو ڳِنُ
جو رَينَ رَسَاڻي دِنُ، ڏيئِي ڏُرِمائي ڪِينَڪِين.

بيت - 6

ڏُرِمَنِ جي ڏيئِي، سي تُون مَنگُ مَ مَڱڻَا
سَٻَڙَ سَندي دَرَ تي ڪَرِ وينتِيوُن ويهِي
پُڇي نَه ڏيئِي، وَرِي ليکو نه ڪَري.

بيت - 7

مَنگُ تَنهِين کي مَڱڻا جو ڏِينهاڻِي ٿو ڏي
ڪُوڙا دَر دُنيا جا جاجِڪَ مَنگِين جي
سُڀَان تو هِي کي، موٽِي ڏِيندا مُنہَ ۾.

بيت - 8

مُوڙهو ڀُڻِين مَڱڻا، ڪيڏانہ هُئين ڪالَ
لَنگها ڇَڏِ، لَطِيفُ چَئي، اُجَهڻَ جا اَفعالَ
سَٻَرَ دَرِ سُوالَ، ڪَرِ ته قِيمَتَ آڻِيين.

بيت - 9

مُنجهِي ويهُه مَ مَڱڻا ڪُنجِين لائي ڪَسُ
ٻيلي ۾ ٻاجهُون ٿِيُون رِڙهِي رُونجهاڻِي رَسُ
پاٺَ پَهِرِئَا پَسُ، ڏَڏَنِ ڏاتِيُون لَڌِيون.

بيت - 10

جيڪِين ڏَڏَنِ ڏي، ڳُجهُه ڳُجهَائِين ڳُجهَه ۾
سو جي سُڻِينِ ڪَڏِهِين ڪيرَتِ وارا ڪي
ته سازَ مِڙيئِي سي، هُندَ پِٿُون ڪَنِ پَلَڪَ ۾.

بيت - 11

لَکِي جي ٻُجَهنِ، پَڌَرِ پَئُه مَ اُنِ سِين
نَنڍِي وَڏِي ڳالَهڙِي سَڄِي تان سَمُجَهنِ
تُون ڪِيئَن اَڳيان تَنِ، وَڃئو وِلِلِين واتَ سِين.

بيت - 12

چَارَڻَ وَسِ نه ڪاءِ، ته ڪا ڪِيرَتِ جِي ڪَري
جَنِي سَندو مَڱڻو هَٿِ تَنِي جي آهِ
جي ڳارائِينِسِ ته ڳاءِ، جي سُمَهَارِينِسِ ته سُمَهي.

بيت - 13

طَمَعَ جِي تَوارَ، مَتان ڪَرِين مَڱڻا
ڌِڪي ڪَندَئِي ڌارَ، ماڻِڪُ ڏيئِي مُٺِ ۾.

بيت - 14

گُهرَڻُ هَڏِهِين گهورِ، ڪَرِ ڪِيرَتَ جِي ڪامَ ڪا
جِنہِ پَرِ رِيجهي راڄيو، سائي تُون تَندُ چورِ
ڪارَڻَ ڏاڻَ مَ ڏورِ، اَڳيان لَنگهِي ٿِي لَڄَ مَري.

بيت - 15

ڏاتارَ ڏُکَ ڪِئَا، پاڻا مَٿي مَڱڻي:
”مُون دَرُ ڇَڏيو مَڱڻا، مَنگِين ڪوهُ ٻِئا
تيلاهِين پِئَا، تو وِچئان وِلَها ڏِينهَڙا.“

بيت - 16

ڏاتارَ ڏوهُه نه ڪوءِ، ڏوهُه مِڙوئي مَڱڻي
جي اُڀو دَرَ ڀَرِ هوءِ، ته ڏِيهاڻِي ڏَاتِ لَهي.

بيت - 17

کَڙَهَه اَڳئان کَپُ، ڏِينهاڻِي ڏاتارَ جي
لَنگها لاهِه مَ لِکَ سِين مٿان چَانئُٺِ چَپُ
مَڱڻهارَن مَپُ، ڪونهي ٻِئو ڪِيرَتَ ري.

بيت - 18

ڄاڻي توءِ مَ ڄاڻُ، هيءُ دَرُ اَٻوجَهنِ جو
انَ دَرِ سيئِي اَگهيَا جَنِ نه ڀانيو پاڻُ
رُونجهاڻِي راڄاڻُ، آهي اَٻوجَهنِ جو.

بيت - 19

ڪِيرَتَ راهَ گَمُ ڪِي، ڄاڻُ وڃايو ڏاڻُ
جي سُڃاڻي پاڻُ، ته سڀوئي سُبحان ٿِئين.

بيت - 20

ڪاٿي سي تُنبِيرَ، جَنِ رِيجهَايا رَاڄيَا
وِئَڙا وَڏِيءَ ويرَ، ڪُلِهِين رَکِي ڪِينَرا.

بيت - 21

تُنبيرَنِ تَوارَ، اَڄُ نه سُڄي ڳَڃَڙي
مَڙهيُون مَڱڻَهارَ، پُوري ڪِنہِ پارِ وِئا.

بيت - 22

ميرَا پَسي مَڱڻا، سَٻَڙَ سَڏَ ڪِئا
سَٻوجَهنِ سُئا، اَٻوجَهنِ کي آسَرو.

بيت - 23

اُٿِيو اَٻوجَهاءَ، سَٻَڙ جو سَڏُ ٿِيو
جئن اَئِين ڪِيرَت ڪَٽُ نه سکئا تِئن پاڻا رِيڌَو راءُ
مَڱو مون مُلاءُ، آءُ اوَهَان جو آهيَان.

وائي - 1

ٻِئي دَرِ وَنءُ مَ ڪيڏاهِين،
جو تُون ڄامُ مَنگَندين مَڱڻَا!
ڦيرِ مَ هينيُون ڪَنڌُ ڪيڏَهِين، ٿِيندِيئَي حاجَ هِيَائِين
وِرِچِي تُون وِهَاڳَ کان، مَتان ڏِئين پَاهِين
تُنبو کَڻُ مَ تيڏهِين، جِيفو آهِه جيڏاهِين
دَرِ دَاتا مَڱ مَنگَتَا، اَدا هوئِجِ ايڏاهِين
اِن اللهَ وِتره يُحِبُ الوِترَ، وَحدَتَ واڳَ وِڌائين
پنهِنجي طَرَفِ پاڻِهِين سائِلَ سَڏيَائِين
جِتي جُواَنَنِ کي ڪوٺِي ڪُٺائِين
اتي عُشاقنِ کي اُلَفَتَ اُهُڃُ ڏِنائِين
ڪِيرَتِينِ قُربَ سِين خُلَتَ کاڄُ ڏِنائين
اَلانسَانُ سِري وَانَا سرُهُ، ان پَرِ اُتائِين
ڳُجَهَه ڳُجهاندَرِ ڳالهِيُون رازُنِ رَکَيائِين
پَسو پينارَنِ جي پَٽَ ۾ پاڻُ وِڌائَين.

وائي - 2

جو نَوازي ڏَڏَ، آسَرُ لاهِه مَ اَنَ جِي
اوڏايان اوڏو گهَڻو، ڪِهَڙا ڪَريين سَڏَ
ويهُه داتا جي دَرَ تي، لَنگها لاهي لَڏَ
اَگلَنَ کي اوڏو وِهي، گَندا ڪري گَڏ
ڪهَڙا جَڏ جَڏوئِيين، جُودَ مَهندان جَڏَ
اڳَيان عَجِيبَنِ جي، مُشڪِلُ ٻَڌَڻُ مَڏَ.

داستان ٻيو
بيت - 1

اُڀرِئو تارو، اُٿِي وَرُ وِهَاڳَ ڏي
سَٻَڙُ رِيسَارو، چِتَ پَرکي چارَڻين.

بيت - 2

سَٻَڙُ سَاهِ پَسَاهِ، جاجِڪَ جِمَ وِساريين
ريهي رُپي سَندِيُون تَندوُن تُنبِيِ پاءِ
سُکَنِ اِيندُءِ ساءُ، ويلهه وِينديَئِي وِسرِي.

بيت - 3

ڏَڏُ ٿِي ڏانُ گهُرِ، ڇَڏِ وِڄا جِي وائِي
سَٻَڙَ راتِ سَنباهِيَا تازِي تو لائِي
جو ڄاڻي نه ڪائِي، تِنہ ٻيلي ڌَڻي ٻاجَهه ڪِي.

بيت - 4

چوٽاڻِي چوٽُ وَهِي سُڪا سانگَ ڀَري
ڪوڏَئُون ڏانَ ڏَڏَنِ کي سَٻَڙُ سَنجهِي ڏي
اِنَ راهَ مَٿي رُونجهي، ماڻِڪ اُڇَلئِا مِينہَ جِئن.

بيت - 5

ڪِيرَتَ ڪا سَنباهِ، چارَڻَ چوٽاڻيءَ مَڻي
وائي ڄاڻي سَڀَڪَا جيڪا ڪَريينِ ساءِ
لَنَگها تون لِيلاءِ، اڳيان اُنَڙَ ڄام جي.

بيت - 6

اُنَڙَ ۾ آسَ گَهڻِي تِهان وَڏيرو ڊَرپُ
سو مَگڻهارَنِ مَپُ، جو نه موٽائي مَڱڻا.

بيت - 7

اُنَڙَ ۾ آسَ گَھڻِي، تِهان وَڏيرو ڊراءُ
مَڱڻَا نه موٽاءِ، ڏِئي ٿو ڏانُ ڏَڏَن کي.

بيت - 8

جَنِ سَڱوئِي ناه ڪو، چارَڻَ سي چَئِجَنِ
رُونجهي راهَ پُڇن، مَٿي ڪُلَهنِ ڪِينَرا.

بيت - 9

لَنگهِي ٿِي لَڄَ مَريِ جِئن تُون ڏَڏُ ٿِئو
صُباح سِياڪو، صَحيءُ مِڙَندو مَڱَڻا.

بيت - 10

اُٿي وَرُ وَرِناءِ، دانهُون دَنبُورَنِ جِيُون
اڳيان اُنَڙَ ڄامَ جي لَنگها تَون ليلاءِ
جوڙِ تَندُون ڪَرِ جاءِ، متان سَٻَڙَ جو سَڏُ ٿئي.

بيت - 11

صُبحُ جو سُڀَرَاڄُ، ڪَرِ دَاتا جِي دَرَ تي
سَندو ڪُورَنِ ڪاڄُ، آهي حاتِم هَٿَ ۾.

بيت - 12

جَاجِڪَ ڄاڻِنَ جاءِ، سا پَرِ آءٌ نه سِکِئو
پاٺَ نه نِينَم پاڻ سِين، سَڳا جي سِياءَ
جي رَنجاڻِين راءَ، ته پُڻ تارِي تُنهِنجي.

بيت - 13

چارَڻُ لَڱو، پَنڌُ گَهڻو، ڪين چوٽاڻِيءَ چَئيجُ
هِتِ ڪِين هَلائيجُ، اتي آءٌ نه اَچَڻو.

بيت - 14

تون سَٻَڙُ، آءٌ سيڪَڙُو، تون صاحبُ، آءٌ سَڳُ
پُڇِي تُنهنجو پَڳُ، ڪُلهي پاتُم ڪِينَرو.

بيت - 15

تون سَٻَڙُ، آءٌ سيڪَڙُو، تون پارِسُ، آءٌ پِينارُ
ڏِسِندِهين ڏاتارُ، ڪُلهي پاتُمِ ڪِينَرو.

بيت - 16

تون سَٻَڙُ، آءٌ سيڪَڙُو، تون ڏاتارُ، آءٌ ڏَڏُ
سُڻِي تُنهنجو سَڏُ، ڪُلهي پاتُمِ ڪِينَرو.

بيت - 17

تون سَٻَڙُ، آءٌ سيڪَڙُو، تون ڏاتارُ، آءٌ ڏوهُ
تون پارِسُ آءٌ لوههُ، جي سَڃين ته سون ٿِيان.

بيت - 18

ڏَاتارُ ته تُون، ٻِئا مِڙيئِيِ مَڱَڻَا
مِينہَ مُندائِتا وَسَڻَا سَدا وسِين تُون
جي گَهَرِ اَچِين مُون، ته ميرِيائِي مانُ لَهان.

بيت - 19

ڏَڏُ وڏو ڏَڏُ، پاڻُ ڪوٺائيِ مَڱَڻو
نه ڪَنہِ نِئو پاڻ سِين، نه ڪَنہِ ڪِئو گڏُ
سَٻَڙَ ڪَري سَڏُ، ڏَڏُ ڏولِيءَ چاَڙِهيو.

بيت - 20

ٻولِي ٻِيلي جِي ڪَري، پاسي ڀَرِ پِئو
سُڻائي سُتَنِ کي وِهاڻِيءَ وِئو
ڄاڻي ڪِينَ ٻِئو، سُرُ سِکيوئِي هَڪَڙو.

بيت - 21

پاسيِ ڀَرِ پِئو، ٻولِي ٻِيلي جِي ڪَري
چارَڻ چاڙهي چوڏَولَ ۾ نِماَڻو نِئو
رُونجهي راتِ ڪِئو، سَرفَرازُ سَيِدُ چئي.

بيت - 22

اگهِيا ويڻَ وهاڳَ، ڏنگا ڦِڏا ڏَڏَ جَا
مَٿي موٽِئا مَڱڻي سَندا ڏيِنہَ سُهاڳَ
رُونٽو ڌاراَن راڳَ، سَٻَڙَ راتِ سَمگِئو.

بيت - 23

ٻُجهان ٻاجَهه ٿِي، ٻاجهاڻو ٻيلي ڌَڻِي
سَٻَرَ سا سُئِي، جا چارَڻَ جي چِتَ ۾.

بيت - 24

ڏات نه آهي ذات تي، جو وَهي سو لَهي
آريون اٻوجهن جيون سَٻڙُ ڄامُ سَهي
جو راءَ وَٽِ راتِ رهي، تنهن کي جُکي
جا نِڪتيان نه ٿئي.

وائي - 1

ڏيٺِي سِين ڏاتارَ، ٿِي موچارِي مَڱَڻي
اَچِي چارَڻ چورِئِي، ڪا جا تَندُ تَوارَ
سا سِيبَاڻي راڄِيي سَٻَاجهي سَتارَ
نِڀَاڳَنِ نَوازَ ٿِي ٽِلَنِ ٿا ٽاٽارَ
آيو حاتِمُ هَٿَ ۾ لَنگهيءَ جي ڀَتَارَ

وائي - 2

وَڏا ڏَاڻَ ڏنائِين، کَنيَائِين رَختُ ريزِالَنِ جو
ڏاتِيُون ڏِئي ڏَڏَنِ کي سَنديُون سونَ سَراهِين
اَنڌَا مَنڊاَ آئِيا، سَخَا سَڏُ وِڌائِين
ڪِينَ مَنجهان ڪيِن ڪَري، سو نه ساراهيين ساَئِين
”وَ تُعزُ مَن تَشَآءُ و تُذِلِ مَن تَشآءُ“ آهيِ سَڀُ اُتائِين
نَوازِيائين نُطف مَنجهان، ڪِين ڪئائِين
حرفَتَ حَرِيفَن جي، ڀيري سَڀَ ڀَڳاَئِين
حَاسِدَ سَڀَ حُزُنَ ۾، مُدَعِي پاڻَ مُٺائِين.

سُر ڪارايل

ھن سُر ۾ ھَنجههَ ۽ ڪاري اصيل نانگ جي روايتي خوبين جي تمثيل سان، اعليٰ اخلاقي معيار جا ڪي رخ روشن ٿيل آھن. سنڌ جي روايت موجب، ھنجهه نھايت ئي صاف ۽ سگلو پکي آھي: ھو ڪارن ڪانيرن وانگر نڪي تانگهي ميري ۽ لُڙيل لُٻيل پاڻيءَ ۾ لهي، تہ نڪي وري کاڌي لاءِ چلڙ ۾ چھنب ھڻي ۽ ککي کائي. ھو تار پاڻي واري وڏي سَرَ (تلاء، ڍنڍ) يا ڇَڇ ۾ لهي ۽ اتي سپون سوجهي موتي چُڻي. ھنجهه نڪي پاڻ کي گندي ميري پاڻيءَ ۾ ميرو ڪري تہ نڪي بک کان بي حال ٿي ککي مڇي کائي. ھو ھميشہ تار ۾ تري ۽ مُنھن لايو موتي چُڻي. ٻئي طرف ڪاريھر يعني ڪاري اصيل نانگ جو ڪردار بہ شانائتو آھي: ھو اصل نسل ۾ ”اصيل“ آھي جو باوجود سندس قاتل زھر واري طاقت جي، ھو اڻ ڏکويو ڪڏهن بہ ڪنھن کي ڪونہ کائي.

داستان پھريون
بيت - 1

وَحدَهُ وائِي ڪَري چَڙَهندي چَيَائِين
سو لُڙُ لَنگهِيائِين، جِتي پارکَ پَکِيَان.

بيت - 2

اَکڙِيُون اوڙاههَ ۾، اُڀو تَڪيِ تارِ
پِٿُون جو پاتارِ، هَنجُهه تَهِين جو هيرَئُون.

بيت - 3

ڪَؤنرَ پاڙُون پاتارَ ۾، ڀَؤُنرُ ڀري آڪاسِ
ٻِنهِين سَندِي ڳالَهڙِي رازِقَ آندِي راسِ
تِنہِ عِشقَ کي شاباسِ، جِنہِ مَحَبتِي ميڙِئَا.

بيت - 4

ڪَؤنرَ پاڙُون پاتارَ ۾، ڀَؤنرُ ڀِري ۾ سُڃ
ٻِنهِي سَندِي ڳالَهڙِي عِشق اِيءَ اُهُڃ
توءِ نه لَهينِ اُڃ، جي پِيو پِيَنِ پاڻَ ۾.

بيت - 5

ٿئو حُضُورِي هاڻِ، سوجها پييَسِ سَرَ جِي
کُنڊري لَڌِي کاڻِ، پَکِيئَڙي پاتارَ ۾.

بيت - 6

سَرَ سُڪي سالَ ٿئا، هَنجهَه هَرِيو ئِي پيرُ
ڪَنگُ ويچارو ڪيرُ، رَسي اِنَ رَمُوزَ کي.

بيت - 7

هَنجَهه مِڙِيئِي هَنجهَه، ميرو مَنجهنِ ناهه ڪو
جِتي پيينِ سَنجهَه، سو سَرُ ڪِئائُون سُرَهو.

بيت - 8

آءُ اُڏامِي هَنجَهڙا، سَرَ ۾ سارِينَئِي
مَڇُڻُ مارِينَئِي، پارهيڙِي پَهُه ڪَري.

بيت - 9

سَرَ ۾ پَکِي هيڪَڙو چُڻِي چانگاري
جيڪا رَضا رَبَ جي سا پَکيئَڙو پاري
وَٽان ويچاري، وَڳَرَ سَڀَ وَهِي وِئا.

بيت - 10

سَرَ ۾ پَکِي هيڪَڙو پارهيڙِي پَنجاهَ
سَنديءَ آسَ اللَه، لُڏي لَهرِينِ وِچَ ۾.

بيت - 11

دَلَبو مَنجهِه دَرياهَ، پَسِي پَکِي آئِيا
ويچارا ويسَاهَ، آڻي اُتِ اَڙِائيَا.

بيت - 12

جيهَرَ لوڪُ جَپُ ڪَري اوهِيَرَ اُڏامَنِ
پِٿُون جي پاتارَ جا چيتارئو چُڻَنِ
ڪوهُ ڪَندا کي تَنِ، پارهيڙِي پَهُه ڪَري.

بيت - 13

ماڻِڪَ چُوڻو جَنِ سَندو، هَنجهَه حُضورِي سي
چِلُڙَ ۾ چُهِنجَ هَڻِي مَڇي کِينِ نه اي
لوڪَ نه لَکِئا تي، جيلاهَ ڀُوڻَنِ ٻَگَنِ گَڏِئا.

بيت - 14

لُڙُ جو هيٺِ لَئِي، وِٺِنِ هَڻِي وِڃائِيو
پِيتو تَني پيئِيُون جائُون مَنجهِه جَئي
ڊوڙُون مَنجهِه ڊَهِي، ڪَنگَ ڪُڄاڙِئا پائِيين.

بيت - 15

پَکِي پيهِي نِڱئا مَنجهان لِتَڻِيَنِ لَکَ
ڪَنِي ماڻِڪَ ميڙِئا ڪَنِي رَتا پَکَ
پُٺِيءَ لائي لَکَ، گَڏِئو هَنجُهه حَبِيبَ کي.

بيت - 16

اَڇو آبُ لُڙُ ٿِئو ڪالوڙِئو ڪَنگَنِ
اِيندا لَڄَ مَرَنِ، تِنہِ سَرَ مَٿي هَنجَهڙا.

بيت - 17

جِنہِ پاڻيءَ ۾ پُونئَرا، چِلُڙُ چِڪَ گهَڻِي
وِيا چِتُ کَڻِي، تِنہِ سَرَ مَٿان هَنجهَڙا.

بيت - 18

ڪُوڙَنِ ڪانيرَنِ، سُرَهو سَرُ وِڃائِيو
آڌيءَ راتِ اُٿِي ڪَري دَدا دانهُون ڪَنِ
سَندِي ذاتِ هَنجهَنِ، مُنہُ کوڙِيو موتِي چُڻِي.

بيت - 19

هَنجَهه نَه بَندَ ڪَجَنِ، پَکِي نه وِجَهجَنِ پِڃِري
مَڇُڻُ مَرِي رَهَنِ، سارِيندي کي سَڄڻين.

بيت - 20

لَلي ٿي لاتِيُون ڪَيُون سَرَ ۾ سارِي راتِ
پَکُڻانڍِيون پِرڀاتِ، هَنجَهه هَڻَندي رَتِيُون.

وائي - 1

هَنجَهنِ ڌاران هيجُ، ڪيرَ ڪَرِيندي ٻَگَنِ سين
سُورَ ڏنائُون سُوکڙِي، ڏُکَ ڏِنائُون ڏَيجُ
جَنِ چِلُڙُ نه چُوسِيو، تِکو چُڻَنِ تيجُ
پَکِي پالُرَ هيرَئُون، مُورِ نه چُڻي ريجُ
اُونِهين سِين آرُ ڪَري، کَڏَ نه ڪَري کيجُ.

داستان ٻيو
بيت - 1

ڪارايَلَ جِي ڪوڏَ، مون ڪِينجُهرُ سَڀِ نِهارِئو
وَرِي وانهيري نه وَرِئا، لَلَا لاکِيڻِيءَ لوڏَ
هِنيڙَي جِنِي هوڏَ، سي هَنجَهڙا سَڀِ هَلِي وِئا.

بيت - 2

هَنجَهنَ سَندِيءَ هيرَ، مون ڪِينجُهرُ سَڀِ نِهارئو
ڍَنڍَ ۾ پَکِي ڍيرَ، پارين پِريان ناهِ ڪو.

بيت - 3

هَنجَهنِ سِين هيڪارَ، جي ڳُڻُ ڪَري نِهارِيين
ته ٻَگنِ سِين ٻِيهارَ، هُوندَ ٻيلَ نه ٻَڌِين ڪَڏهِين.

بيت - 4

ٻَگا ڪوهُ ٻُجَهنِ، ته سِپُنِ ۾ ڇا سَپَجي
ڦِريو ڦَهيارَنِ کي وَرئو واتَ وِجَهنِ
سَندِي ذاتِ هَنجهَنِ، مُنہُ لايو موتِي چُڻي.

بيت - 5

لالُون لَتَاڙي، ٻَگا ٻِيءَ وِئا
چُڻَنِ چِلُڙَ ڪَنڌِيين پَکِي پُوتِ پِئا
اَمُلَ اُتِ ڪِئا، تانگهو جَنِ طَلِبئو.

بيت - 6

پَکِي ٻِئا مَچَنِ، هَنجَهه سَدائِين ڏُٻَرا
ماريءَ سندو مَنَ ۾ وِرِهُه ويچارَنِ
ڪَنبَنِ ۽ ڪَڍَنِ، موتِي جي مِهراڻَ جا.

بيت - 7

اَڇو پئو اَڇاهُ، ته اَئِين اَڇائِي اُبَهو
وِهَڻُ وَڙُ نه آهِنجو لُڙَ پاڻِي لَلاهُ
سُسَرِ ڏِجي ساهُ، ڪُسَرِ ڪَنگَنِ قَبَرُون.

بيت - 8

ڪُسَرِ ڪَنگَنِ قَبَروُن، سُسَرِ ساڱاهيجِ
هَنجَهه، هُتي جي ڳالَهڙِي ٻَگَنِ مَ ٻوليجِ
ماڻي تُون مَريجُ، چَئِجُ مَ ڪَهِين چُهنجَ سيِن.

بيت - 9

سَڀَرَ سَرَ سَيِدُ چَئي، پَلي پاڻُ سُڃاڻُ
”اَلَستُ بِرَبَکُم قَالُوابَلِيٰ“ اِيءُ اَصلَ جو اُهڃاڻُ
ڄاڻِي ته ڄَاڻُ، نا ته ڍٻيءَ ۾ ڍيرُ ٿِئين.

بيت - 10

جِئن قَطرَ چُڻِئو ڪُڙِهه ڀَرِيين، تئن ٻولي
ٻَجهنديَئِه هَنجَهه
موتِي جي مِهراڻَ جا پُورا چُڻجُ پَنجَ
اَڄُ ڪِ صُباح سَنجَهه، ڍٻِيءَ ۾ ڍيرُ ٿِيين.

بيت - 11

هارِئا هَنجَهه ٻَگَنِ سِين ڪيهِي ٻَڌيَئي ٻيلَ
ميرو مَٽائيجِ تون، اَڇي کي اُڪيلَ
ڪَنگَنِ ساڻُ ڪُويلَ، لَلاَ جِم لُڙُ پِيين.

بيت - 12

وَڃيِن نه پيهِي، پِٿُونءَ لَئي پاتارَ ۾
ڪَنڌِيءَ ۾ ڪيهِي، حاجَ تُنهنجِي هَنجَهڙا!

بيت - 13

ويٺو جِئن وِماسِيين، حَيرَتَ پَئُه مَ هَڏ
لاتيُون جي لِبَاس جِيُون سي ڇَپِائي ڇَڏَ
’آءٌ‘ ’اَسِين‘ ڪَن جي پاسي تَنِ ۾ اَڏ
تَنُ طالِبَنِ گَڏِ، ته ويجهو ٿِئين وِصَالَ کي.

بيت - 14

ويٺو جِئن وِماسِيين، حَيرَتَ پَئهُ مَ هاڻِ
لَلَنِ کي لطِيفُ چَئي اَڇي سان آراڻِ
ڪَنگَنِ لَٿي ڪاڻِ، گڏئو هَنجُهه حَبِيبَ کي.

بيت - 15

ويٺو جِئن وماسِيين، حيَرتَ پَئهُ مَ هَورِ
اُونهون جو اَڇو وهَي گهڙِي تائين گهورِ
ڏَنِيُون هَڏِ مَ ڏورِ، گهورِئو ڪَپُ ڪَسِينِ جو.

بيت - 16

اُڏءُ آڏِتُ اُڀُرِئو، وهاڻِي وانءُ ڀئونرَ
چَيتاريجِ ۾ جيِ ڪَنڊا ڌاري ڪَئونرَ
مَتان مارِينَئِي تَئونَر، تَو لَئُه لَڳو جِنِ سِين.

بيت - 17

هَنجهَڙَا هيلاندُ ٿِي گهُونو مَ گهوريجِ
پَسِي چلُڙَ چوئِيُون، پَکَ مَ پُسائيجِ
سو سَرُ ساڱاهيجِ، جِتي پارَکَ پَکَيين.

بيت - 18

هَنجههَ مَ ميرو وَتُ، جان ڪو جِيين ڏيِنهَڙو
جِيءُ مَ گهَنگهَرِ گهَتُ، سِرُ تان سَرَ ڪَيتَرا.

بيت - 19

لَلي لَئِي لاَتِ، سَرَ ۾ ڪِئو سوجَهرو
ٻَگَا ٻاتاڙا ٿِئا وائِي ڪَنِ نه واتِ
جُنگَنِ پَنهنجي ذاتِ، نيئِي رَساڻِي روهَ کي.

بيت - 20

وِئا مورَ مَري، هَنجههُ نه رَهيو هِيڪَڙو
وطَنُ ٿِيو وَري، ڪُوڙَنِ ڪانيرَنِ جو.

بيت - 21

سَرَ اُهيئِي اَڳَيَان، پَکيِ ٻِئا پِئا
جَنِ لَمِئو ٿي لاتيُون ڪَيُون سي ويچارا وِئا
ماڳو ماڳ ٿِئا، ڪُوڙا ڪانيرا گهَڻَا.

بيت - 22

سو پَکِي سو پڃرو، سو سَرُ سوئِي هَنجههُ
پيهِي جان پرُوڙيو مُون پاهِنجو مَنجههُ
ڏيِل جَنهين جو ڏَنجههُ، سو مارِي ٿَو مَنجههِ وڙِهي.

وائي - 1

هَنجَهڙا پَسانِ نه سي، اُڏامي وئا آنهيرَنِ تي
پَکِي جيِ پَرڏيههَ جا، ساجُهرُ وِئا سَرَ تي
موتِي جَنِ ماڳَنِ ۾، لالُون لَهَن تِتي
جَنِ جو عَهدُ اَللهَ سِين، سي ڪِئن رَهَنِ هِتي
اُهي عَبدُالَلطِيفُ چَئي، پاڻِ وَهيا پَرتِي.

داستان ٽريو
بيت - 1

پِهرِين ڪاري نانگَ جي ڪو ڇرِڪِيلُ ڇيڙ ڪَري
جي هَڻِي ڏنگُ، ڏسائِيو، ويجهو ڪينَ وَري
جيڪي ٺَپِ مَري، جيڪي سِڪي صِحَت کي.

بيت - 2

کَپُرَ گاروڙِينِ سِين وَڏو وِڌُءِ ويرُ
نانگَ نه وِيندين نِڪَرِي تو ڏَرَ مَٿي پيرُ
هِيءُ تَنِي جو ڍيرُ، جَنِ جهُوناڳڙُهه جَلائِيو.

بيت - 3

ڪوهُ جاڳائي جِيجُنِ کي ٿو سُتَلَنِ هَٿُ هَڻِي
جو ڏاڙُون ڏاڙُنِ ويٺِيُون ته وِڙهَندُئِي وِهُ وَڻِي
جَنِ جو ڌُوڃُ ڌَڻِي، تون ڪِئن وِجهِين ويرُ تَنِ سِين.

بيت - 4

آسَڻُ جَنِ اَريجَ ۾ تَنِ جي وِهَ جو وَرَنُ ٻِئو
تَنِ جو ڪَنڊوئِي ڪَمُ ڪَري، جي مَٿِسِ پيرُ پِئو
پُريين آهِي پَڌَرو تَنِ نانگن جو نِهو
ڪَلِي ويرَ ڪِهو، جو سامُهون ٿِئي سَپَنِ کي.

بيت - 5

جَنِ جِيُون اوطاقُون اَريجَ ۾ مَڻيُون تَنِ مَٿَنِ
ماٺِ مَرتَبو اُن جو وَسان ڪِينَ ڪُڇَنِ
جو اَوڏو وَڃي اُنِ، تَنِ جوکو ٿِيي جانَ کي.

بيت - 6

ڪاري ڪُرُ لَڄي جي اَڻَ- ڪَڄاڙئو کاءِ
ڄاڙئان اَندرِ ڄِڀَ ۾ ڳُجهو ٿو ڳالهاءِ
اُتي اُو سَاماءِ، جِتِ رَتِي ناهي ريجَ جي.

بيت - 7

سَنهَان ڀانءِ مَ سَپَ، سُڪا جَنِي پيٽَ
تَنِي جي چَپيٽَ، جُنگنِ کي جوکو ٿِئي.

بيت - 8

سَنهان ڀانءِ مَ سَپَ، وِياءَ واسِينگنِ جا
لَتاڙِيا لَطِيفُ چَئي چوريا وِجهَنِ چَپَ
تَنِي جِي جهَڙَپَ، هاٿِي هَنڌان نه چُري.

بيت - 9

موران موٽَڻُ مِيهَڻُو، نُوڻِي نانگَ نه ڪَنِ
ڪارايَلَ ڪارَنِ کي ڳارا ڪِئو ڳِهَنِ
وَٽِيين وِهُ پِيَنِ، سِڪَ سُرِڪِيين نه لَهي.

بيت - 10

مَٿي جهَڙَ جهيڙِينِ، مورُ ڪارايَلُ پاڻَ ۾
نُوڻِي نانگ نه ڏِينِ، موران موٽَڻُ مِيهَڻو.

بيت - 11

سَپَ کَپُرَ سَڄا ڳِهي، نانگنِ ڳولِيو کاءِ
تَنِي کي واجهاءِ، مَڻِيُون جَنِ مَٿَنِ ۾.

بيت - 12

واتان جَنِي وِهُ وَهي، سي آيا اوڳارِينِ
جي آرَڻِ ٻَڌي آئِيا تان نانگَ نه نِهارِينِ
ڏَنَيرَ تَنِ ڏَارِينِ، ميلُ جَنِي جي مَنَ ۾.

بيت - 13

ڪِنہِ ڪِنہ ڪارِيءَ ذاتِ کي مورَ به مَٽائِينِ
لَتوڙِئا لَطِيفُ چَئي چُرِئا چَکائِينِ
توڙي ٺُپُ مارِينِ، ناته سِڪن صِحَتَ لَئي.

بيت - 14

وِهُ هَٿين وِهُ پيرين، وِهُ جَنِي جي واتِ
ڪا ڪا ڪارِي ذاتِ، مورَنِ مَٽي ڇَڏئِي.

وائي - 1

ڪُوڙِي راندِ، ڪُوڙو چَٽڪو
لِکَ سِينءَ لَلو پَتو
لَيو جِئن لامين چَڙهين، ڪِئو ڪارايَلَ ڪَٽِڪو
ڪِ تو ڪَنين نه سُئو، شَهبازَ جو سَٽِڪو.

وائي - 2

جي مان چارائِينِ، جيڪَرَ جيڏيون وو
ڪَرَهَ سَندانِ چارِيان
جي مان چارائِين وي ميان، تان مُئِي جِيارِينِ
پيرين آءٌ نه پُڄَڻِي، ڪَرَهَلَ هُوءِ نه جهَلِينِ
ڳُجهِي آءٌ نه وَڃڻِي، پَڌَرِ پِرِينِ نه نِينِ.

وائي - 3

هوتَ بلوچَ جي آهِيان
ڀَلو جيڏيون! آءٌ جا بلوچَ جي آهِيان
ڪَنِيزَڪَ ڪيچينِ جي، ناتَرِ نامُ سَڏائِيان
پيزارَ پُنهونءَ ڄامَ جي، اکِينِ ساڻُ اُٺائِيان.

سُر ڏھر

ذات الاھي جي ذڪر ۽ ياد الاھي ۾ رتل دلين طرفان حمد ۽ ثنا کي، آڳاٽي وقت کان وٺي صوفين درويشن جي سماع وارين محفلن ۾ ”سر ڏهر“ ۾ آلاپيو ويو. ھن سُر جي پھرئين داستان جو موضوع ئي آھي ساري جھان جي خالق ۽ پالڻھار موليٰ مھربان جي صفت ۽ ساراھه، ۽ سندس مھر ۽ ٻاجهه لا دعا. انهيءَ لحاظ سان، انهن بيتن کي فقيرن ذڪر طور سُر ڏهر ۾ آلاپيو. ساري جھان جي خالق ۽ پالڻھار جي وڏائي ۽ واکاڻ سان گڏ، ھن زمين تي انسان جي عارضي زندگي جي حوالي سان کيس ترغيب ڏنل تہ ھي حياتي ھڪ عارضي منزل يا مانجھاندي جو ماڳ آھي؛ انهيءَ ڪري ڊگهيون رٿائون رٿڻ ۽ وڏيون اميدون رکڻ بي سود آھن؛ ننڊر ۽ غفلت بدران بيداري ۽ سجاڳي واري حالت ۾ ھجڻ ضروري آھي. اھا سجاڳي ۽ بيداري ڌڻيءَ کي ياد ڪرڻ سان حاصل ٿيندي. داستان-2 ۾ جسوڌڻ آگري جي دور ۾ پٽيھل درياء ۾ پاڻي جي موج سببان ملڪ ۾ آبادي ۽ ماڻهن جي خوشحالي، ۽ ان بعد وري پٽيھل ۾ پاڻي جو گهٽجڻ ۽ سڪڻ، ماڻهن جو لڏڻ ۽ ملڪ جو ڦٽڻ ھن داستان جو مکيہ موضوع آھي.
داستان-3. ۾ اڳئين وقت جي وڏي ارڏي ۽ اڻٽر سردار لاکي ڦُلاڻي جي ڳُڻن ۽ ڳالھين ۽ ڏاڍاين جا اھڃاڻ ڏنل آھن. سندس ڳڻ اھو جو غريب اوڏڻ سان دل لاتائين، اوڏن جي لڄ پت رکيائين، ۽ کين پاڻ وٽ اجهو ۽ اوٽ ڏنائين. سندس ڏاڍائي اھا جو ھر طرف ھَلائون ڪري مال ڦري ڪاھي راڄن کي لڏايائين: ريٻارين ۽ جاڙيجن جا تہ وڳ ڪاھيائين، پر اھي راڄ جيڪي ملڪ جي حاڪم راءِ کنگهار جي پناھ ھيٺ ھئا تن جون بہ لوڙيون ھنيائين.
داستان چوٿون سنگهارن يعني مالدارن جو وڏي چاھ سان مال ڌارڻ ۽ چارڻ، پاڻ ۾ گڏ رهڻ ۽ سندن صلح سانت ۽ اطمينان واري سماجي زندگيءَ جو آئينو آھي.
داستان پنجين ۾ ڪونجن جي اعليٰ وصفن جا اھڃاڻ ڏنل آھن، ۽ ڪونجن تي ڪھل ڪرڻ ۽ کين نہ مارڻ جي ترغيب ڏنل آھي. ڪونجن جون اعليٰ وصفون اِھي جو اھي قوت ۽ چُوڻي خاطر ديس ڇڏي پرديس اچن، پر وطن نہ وسارين ۽ وري پوئتي ورن. ھو؛ اھي ٻاجهاري ٻولي ڪن، وڳر ڪري ھلن ۽ ھڪ ٻئي کان جدا نہ ٿين، ۽ جي ڪا منجهائن پوئتي رهجي وڃي تہ ان کي سنڀاري ساڻ ڪن. انهيءَ ڪري کين سندن واسطي دعا ته: شال ڌڻي پنھنجي ٻاجهه ڪري کين سندن وطن ۾ پنھنجن ٻچن سان ميڙي!

داستان پھريون
بيت - 1

اَللهُ جِئَن نالوءِ، تِئَن مُون وَڏو آسَرو
خالِقَ تُنهِنجِيءَ کانڌَ جو پَرو پاندُ نه ڪوءِ
نالو رَبَ سَندوءِ، رَهيو آهي رُوحَ ۾.

بيت - 2

مِٺو جِئَن نالوءِ، تِئَنِ مُون وَڏو آسَرو
صاحِبَ تُنهِنجيءَ سَگههَ جو پَرو پاندُ نه ڪوءِ
ڪو دَرُ ناهِ جِهوءِ، مُون ٻِئا دَرَ گهَڻو نِهارِئا.

بيت - 3

جيڏو تُنهِنجو نانء، ٻاجَهه پِه اوڏِيائِي مَنگان
ري ٿَنڀِين ري ٿُوڻِيين، تُون ڇَپَرُ تُون ڇانء
ڪُڄَاڙو ڪَهانء، توکي مَعَلُمَ سَڀَڪا.

بيت - 4

سَتُرُ ڪَرِ سَتارَ، آءٌ اُگهاڙِي آهِيَان
ڍَڪِين ڍَڪَڻَهارَ، ڏيئِي پاندُ پَناهَ جو.

بيت - 5

مَ ڪَرِ ڍولَ ڍِلو، ناتو نِماڻِيءَ سِين
ڪونهي ڪَمِيڻيءَ جو بِگَرِ تو بِلو
تُنهنجو نانءُ نِلو، وَٺيو ويٺِي آهِيان.

بيت - 6

وَڏِي سَگههَ سَندياءِ، ٻاجهُنِ ڀَريو آهِيين
مُون تان مِهِرِ مَ لاهِ، آئُون تُنهنجِي آهِيَان.

بيت - 7

مِروُن ڪِينَ وَلَنِ، پَکِي ڪَنِ نه پورِهئو
جان تُون ڏِيندڙُ تَنِ، تان آسَ اَسانهِين نه لَهي.

بيت - 8

مُسَنِ مُنہَ سَنَرا، کَرِيا گهَڻو کِلَنِ
سي تان وِسرِيَنِ، آيا جَنِ ڪَمَنِ لَئي.

بيت - 9

اَڏئو اَڏيندين ڪيتَرو، ڪَلَرَ کاڌِي ڀِتِ
تُون نه هُوندين هِتِ، ڪَهَڳَلَ ڪَريين ڪَنِ کي.

بيت - 10

ڊِگهي اَڏِ مَ مَنَهِين، پَکو اَڏِ مَ لانڍَ
لَڏِئو تَنِ وِرانڍَ، جَنِ صبَاحَڻِي اَڏِيو.

بيت - 11

ڪَڏِهن مَڙههُ مُقامَ ۾، ڪڏهن ڳاڙهو گهوٽُ
سَندو وارِيءَ ڪوٽَ، اَڏِئو اَڏيندين ڪيترو.

بيت - 12

ويئي ’ڪالَهه‘ هَٿا، سا ’ڪالَهه‘ نه اِيندي ڪَڏهين
ڪالهُوڻِيءَ ڪالها، پِئو وِچُ وَرِهَنِ کي.

بيت - 13

صاحِبَ تُنهِنجي صاحِبِي عَجَبَ جِهڙي آهِ
وَڏِي سَگهه سَندياءِ، پاڻَ وَهِيڻُو آهِيين.

بيت - 14

صاحِبَ تُنهِنجِي صاحبِي عَجَبُ ڏِٺي سُون
پَنَ ٻوڙِينِ پاتارَ ۾ پَهَڻَ تارِين تُون
جي گهَرِ اَچِين مُون، ته ميريائي مانُ لهان.

بيت - 15

جِتي ٿِيندا پَڌِرا وَعدا ۽ وَعِيدَ
سُڻِجُ سَڏَ سَعِيدَ، لِلهِ لَڳِ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 16

سُتَا اُٿِي جاڳُ، نِنڊَر نه ڪِجي ايتَرِي
سُلطانِي سُهاڳُ، نِنڊُرون ڪَندي نه ٿِيي.

بيت - 17

ڪِين سُمههُ ڪين جاڳُ، نِنڊَر نه ڪِجي ايتَرِي
اِيءُ مانجهاندي جو ماڳ، جو تو ساڻيهُه ڀانئيو.

بيت - 18

هِي تان ٿورَڙِيُون، جي تو ڀورا ڀانئِيُون
راتِيُون ٻِيون گهَڻيُون، جي تو اِينديُون هيڪَلي.

بيت - 19

سُتي نه سَرَندياءِ، ڪَرِ پَچَارَ پِرِينءَ جِي
وِهامِي وِيندياءِ، گهَڻا هَڻَندين هَٿَڙا.

بيت - 20

جاڳَڻَ مَنجهان جَسُ، آهي اَللهَ جَنِ کي
لاهي جو لَطِيفُ چَئي مَٿان قَلَبُ ڪَسُ
وَرَنہَ ڪِجاهُ وَسُ، صُبُحَ ساڻُ سَيِدُ چَئي.

وائي - 1

مُون ۾ عَيبَ اَپارَ، يا سَتار!
آءٌ جا طامِعِ تُنهنجِي آهِيَان
هِڪُ وِڃايَمِ ويسَري،
ڄاڻِي سَڀِ ڄَمارَ
’اَمُر‘ اوڏي نه وَڃان،
’نَهي‘ ڪِيَس نِڪارَ
هِنَ مُنهنجي حالَ جي،
توکي سُڌَ سَتارَ
جيڪِين وَهي وُجُود ۾،
سو ڄاڻِين ڄاڻَڻهارَ.

داستان ٻيو
بيت - 1

ڪَرِ ڪي ڳالَهِڙِيُون، ڪَنڊا ڍورَ- ڌَڻِين جِيُون
ڪِئَن سي راتَڙِيُون، ڪَنہِ پَرِ ڏِينهَن گُذارِيين.

بيت - 2

ڪَر ڪا ويهِي ڳالِ، ڪَنڊا ڍورَ- ڌَڻين جي
اَڄُ پُڻ ڪِهِڙي حالِ، ڪَنہِ پَرِ ڏِينهَن گُذارِيين.

بيت - 3

ڪَنڊا تو وَٽاءِ، سَچُ ڪِ سيڻَن لَڏِئو
مَڃرُ تو مَٿاءِ، ڇَڻئو پوءِ ڇُڳا ڪِئو.

بيت - 4

ڪَنڊا ڪُڄاڙِئا، اُڀو آهين ريلَ ۾
پِرِينِ پُڄاڻِئا، سُڪِي بانگهو نه ٿِئين!

بيت - 5

جان تو هُئَڙو سُورُ، ڪَنڊا ڍورَ- ڌَڻِين جو
مَٿي لامُنِ ٻُورُ، هُوندَ نه چاڙهِيُئِي هيتَرو.

بيت - 6

جان تو هُئَڙو وَڍُ، ڪَنڊا ڍورَ- ڌَڻِينِ جو
پاڻان ڏيئِي ڏَڍُ، مورِي مَڃَرُ نه ڪَرِين.

بيت - 7

جي تو هُئَڙو گَها، ڪَنڊا ڍورَ- ڌَڻِينِ جو
هُوندَ نه تو ڪِئا، مورِي مَڃَر ٽارِيين.

بيت - 8

ڪَنڊا تُون ڪيڏو، جَڏِ ڀَريوئِي ڍورُ وَهي
جَسوڌَڻَ جيڏو، تو ڪو ڏِٺو پَيڙو.

بيت - 9

جَڏِهن ڍَاڳِي ڍورُ، ٻَئِي وَهَنِ ٻَليارَ ۾
تَڏِهن تازِيين طورُ، هُئو جَسوڌَڻَ سِين.

بيت - 10

ڍورُ نه اڳِينءَ ڍارَ، مَهَندِ مَلاحَنِ لَکِئو
موڙي چاڙِهِئا مَڪُرا، پَسِي پاڻِيءَ پارَ
جَسوڌَڻَ جَيها يَارَ، پِئَڙا وِيرَ وِماسَ ۾.

بيت - 11

پَٽيهَلَ تو ۾ پُورُ، اَڳِيُون ناهي آبَ جو
سُڪِنہِ ڪِهَڙي سُورِ، پِييَهءِ، وارِي وِچَ ۾.

بيت - 12

سَچُ ڪِ سُڪو ڍورُ، ڪَنڌيءَ اَڪَ ڦُلارِئا
جُنگَنِ ڇَڏِيو جورُ، سَرُ سُڪو سُونگِي گَيا.

بيت - 13

سانگِنَ سُڪو گاهُ، ڪَنڌِيين اَڪَ ڦُلارِئا
مِهراڻي وَٽاهُ، رويو راڄُ رَضا گهُري.

بيت - 14

سُڪِي ڍورُ ڊَهِيُون ٿِئو، ڪَنڌيءَ ڏنو ڪائو
پاڻِي پَٽِيهَلَ ۾ اڳيون نه آئو
ماڙُهنِ ميڙائو، ڪَنِي ڪَنِي ڀيڻِيين.

بيت - 15

سُڪِي ڍورُ ڊَهِيُون ٿِئو، ڪَنڌيءَ ڏِنِي ڪَرَ
جَنِ جي پاڳُنِ پَرَ، سي پِئا وِيرَ وِماسَ ۾.

وائي - 1

جان تُون وَڃي ڪيچِ ڪَهِي،
ڏيجِ پاراڀَا پِرِينءَ کي
ڏُکُ مُنهِنجي ڏِيلَ ۾، سَگهان ڪِينَ سَهي
آءٌ ڦوڙائِي مارِئي، مُنهنجا واقِفَ وِئا وَهِي
ڀينَرَ هِنَ ڀَنڀورَ ۾، ساريان ڪو نه سَهي
مون مُئيءَ مَٿان ڪيتَرا وِئَڙا ڪانگَ لَئِي.

داستان ٽريو
بيت - 1

لاکا لَڄَ سَندِياءِ، اوڏِ اَگَلي آهِيَان
پَکا سي پَرِتاءِ، جي اَجهي تُنهِنجي اَڏِيا.

بيت - 2

اَڏِئو جو اوڏَنِ، سو ڍِنگُرُ ڍِلو مَ ٿِئي
جَنہِ ڀَرِ ويهِي ڪَنِ، ليکَو لاکي ڄامَ سين.

بيت - 3

لاکي لَڄَ کَنئِي، اَسان اوڏڻِيَنِ جي
ڪَندو ڪانه ٻئِي، اَڳُ وِسُوڙَلَ آهِيان.

بيت - 4

لاکا لَکَ هُئا، ڦُلاڻِيءَ ڦيرُ ٻِئو
آجا اوڏَ ٿِئا، پَلَئِه لَڳِي جِنہِ جي.

بيت - 5

جي تون اوڏَ طَلَبَئِين، تِئان هِت نه ڪو
وِئا لاکي لوءِ، سَنجهي نَهِي ٽَنگڙا.

بيت - 6

ڇِنَلَ ڇَڄَ هَٿَنِ ۾، ڪُلهَنِ ڪوڏارا
پورهِيي ڪارَڻِ پيٽَ جي اُٿِين سَوارا
اوڏَ پِه ويچَارَا، لاکا وَڃنِ لَڏِيو.

بيت - 7

اَڏي اَڏي اوڏَ، ڇَڏي وِئا ڀيڻِيُون
ڪانڀايُون ۽ ڪوڏَ، پِئا آهِينِ پَٽَ ۾.

بيت - 8

وِڙِهي ويلَ سَڀَڪَهِين لاکو لوءِ بَلوءِ
ڪَرَڳَلُ ڪَندو ڪَڇَڙي پِرِهَ ڦُٽيان پوءِ
حَيفُ تَنِي کي هوءِ، جَنِ اَڻَ- سَنڀُوڙي آئِيو.

بيت - 9

ڀُڄان ڀُلِي پيرُ، وِڌو راءَ رِڪابَ ۾
ڪَڇِ رَهندو ڪيرُ، لاکو لوڙائُنِ سِين.

بيت - 10

ٺان ٺوڪينِ پَلاڻَ، سَدا هَڻَنِ کَرکَرا
لاکي لوڙائِنِ جا اهڙائِي اهڃاڻ
ڏيئِي تَنگنِ تاڻَ، ڪُوڪَ ڪارِيندا ڪَڇَڙي.

بيت - 11

لاکو لُوڻي آئِيو، هَٻي پيئي هاڪَ
پائُرَ ڪانه پَڇُڙي، ڏُونگَرِ پيئي ڏاڪَ
اُٺِيُون ۽ عِراقَ، گَڏيا تان گهَڻَئِي ٿِيا.

بيت - 12

جهُريي ڏيئِي جهوڪَ، ٻَنِيَان ٻَهَرِ مَ نِڪَرو
لُوڻي مٿان لوڪَ، لاکي ڪَئِين لَڏائِيا.

بيت - 13

لاکو نه لاهي، هَني مَٿان هَٿَڙا
گهُونيرِيان گهيرُ ڪَري اُڀوئِي آهي
وَڃئو سي ڪاهي، خاصِيُون جي کَنگهارَ جِيُون.

بيت - 14

لاکو لَکيءَ تي چَڙهي، لَکِي لاکي هيٺِ
سونَهَريُون سَرَ ڪِئو، ڀِيڙِيو ٻَڌي بيٺَ
ڪندو ڏَمَرُ ڏيٺِ، صُباحَ ساڻُ سَڀَڪَهِين.

بيت - 15

لاکو لَکِيءَ تي چَڙهِيو، لَکِي لاکي ساڻُ
چارِي چاڙهي آئِيو، واسي راتِ وَٿاڻُ
جاڙيجو زِيانُ، ڪيڏو ڪَري وِئو ڪَڇَ سِين.

بيت - 16

لاکا لَکَ سُڄَنِ، ڦُلاڻِيءَ ڦيرُ ٻِئو
جِنہِ ڀَرِ راڻا راڄِيا، ڪوٽَنِ ڌَڻِي ڪَنبَنِ
تِنہِ جو جاڙيجَنِ، سُتي سَئُنڪو نه لَهي.

بيت - 17

راءَ سِين رُٺا جي، تَنِ جاڙيجَنِ جاڙَ ڪِي
ڪِيئن ماڻِيندا سي، چوڏَهن چارو ڪَڇَڙو.

بيت - 18

جاڳو جاڙيجا، سَما سُکِ مَ سُمَهو
پَسو آن پَارا، لاکو ٿو لوڙَيُون ڪَري.

بيت - 19

اُڀِي ڍِنگَرَ ڍارَ، ريٻارِڻِ روئي رَڙي
وَڃنِ اَڄُ وَڳَ هَنيو، سُئَمِ جي سُوارَ
ڪاڇي ٻِنهِي ڪِنارَ، ڌاڪو هِنِ جو دِسيين.

بيت - 20

رَڙي ريٻارِڻ روءِ، واڙي پايو وَڇَڙا
کَرا ويڻ کَنگهارَ کي، چينچَلَ اُڀِي چوءِ
واڙي وَڇُ نه پوءِ، لاکو لوڙائُنِ سِين.

بيت - 21

ريٻارِڻِ روئِي، واڙي وِڌا وَڇَڙا
سَمُورا سوئِي، هَڻي ساٿَ هيڪَلي.

بيت - 22

رَڙَي ريٻَارِڻِ روءِ، اُڀِي ڍِنگَرِ جهَلَ
ڀَري هِتان ڀَلَ، ڪيتريون ڪاهي وِئا.

بيت - 23

ڍاٽِي وَڳُ مَ ڍارِ، هِنَ پَرائي ديسَ ۾
چيهو چِلُڙُ چِڪَ ٿيو، وَڳُ اُتاهِين وارِ
ڏِٺُمِ ڪالَهه پَرارِ، لاکو لوڙائُنِ سِين.

بيت - 24

خَبَرَ پَئي کِلَنِ، سُڻي ڀَئُه نه ڀَڄَڻا
چارِيءَ مَٿان چَٿَرون پاڻان اُڀا ڪَنِ
لاکو مٿان تَنِ، اوچِتو ئِي آئِيو.

بيت - 25

چاريين چيٽراڻو، وَڳَ وِهارِيين ويسَرا
لاکي لوڙائُنِ جو هي پِهرو پَرياڻو
سَٻَرُ سَٽراڻو، وَڳَ وَرائي واٽِ ٿِئو.

بيت - 26

صُلِحُ ڪَرِ سَنگهارَ، جَتَنَ جاڙِيجَنِ سِينِ
تُون وَڳَ ڇَڏِين ٿو ويسَرا، هُو چَمڪئا چؤڌارَ
تو جيڏا تو يارَ، لاکي ڪَئِين لَڏائِيا.

بيت - 27

لاکي لوڙِيُون ڇَڏِيُون، سَرهَا ٿِيا سَنگهارَ
چيٽراڻي چَوڌارَ، وانڍِيُون وَسَ چَرَندِيُون.

بيت - 28

لاکا لَڳئِي ڏِينهَن، گهاڙيءَ ري ڪِيئَن گهاريين
مَٿان وَسِي مينِهن، واٽُون وَلِينِ ڇانئِيُون.

بيت - 29

لاکا لَکَ هُئا، تون اگهوُني گهُونِ
جي پَري تُنهنجِي پُونِ، سي واهَرَ ڪَنہِ نه وارِيون.

بيت - 30

لَکِي ۽ لاکو، ٻَئِي مُئا ٻاجَهه ٿِي
قادِرَ لاٿو ڪَڇَ تان اَدِيُون اولاڪو
وانڍِينِ ۾ واڪو، ريٻارِي رَهِي ويا.

وائي - 1

اوڏِڻِ اوڏي آءُ، توکي لاکي ڪوٺِئو
سَندو مِٽيءَ مامرو، لَٿو تو مَٿاءُ
راڻِيُون گهَڻِيُون راڄَ ۾، توتي ريڌو راءُ.

داستان چوٿون
بيت - 1

وَنءُ ڪُنڍِيُون ڪاهي، سيڙهي سَنگهارَنِ جي
مِينهُن نه مَٽائي، جَنِي سَندا پَکَڙا.

بيت - 2

جي ڀائين وَسَ چَران ته سَنگهارَنِ سِين گهارِ
جَنِي سَندي وارِ، چورُ نه اَچي ڪَڏهِين.

بيت - 3

جي ڀائِين وَسَ چَران ته سَنگهارَنِ سِين لَڏِ
جَنِي سندي سَڏِ، چورُ نه ڇُهي وَڇَڙا.

بيت - 4

جي ڀائِين وَسَ چَران ته سَنگهارَنِ سِين لَڏِ
ته هاڃِي سَندِي هَڏِ، ڪُوڪَ نه سُڻِي ڪَڏَهِين.

بيت - 5

اَجهي جَنِ جي گهارِيان، جِيَنِ سي سَنگهارَ
ٻاجَهه جَنِي جي ٻارَ، اَٺَئِي پَهَرَ اَگُوندَرا.

بيت - 6

جِيَنِ سي سَنگهَارَ، اَجهي جَنِ جي گهارِيان
مانَ لَهَنِئُون سارَ، وِچينءَ وِلِهين ڏِينهَڙين.

بيت - 7

پُورين پاندَ ٽِمَنِ، جهَڳَرَ جهاڳي آئِيُون
ڪاڇو مينهِڙِيَنِ، مُندائِتو ماڻِئو.

بيت - 8

مَنڌيُون مَٽَ گُڙَنِ، جهوڪِين سُونهَنِ پَهَيڙا
سَندِي سَنگهارَنِ، جُوءِ جِيَارِي جَڏَڙيين.

بيت - 9

ڀَريا ڀاڻَ هَٿَنِ ۾، پَٽين پِڪُون پُونِ
نيڻَ مُنهِنجا رُونِ، ساريو سَنگهارَنِ کي.

بيت - 10

ڌَڻُ ڌارَڻُ ڌارَ رَهَڻُ، اِيءَ نه سَنگهارَنِ سِٽَ
ڪاهي اِيندا ڪَڏهِين مَٿي وانڍَ وَهِٽَ
جي هاڻُو هُونيئِي مِٽَ، تَه پِه اُڊو لاههِ مَ اُنِ جو.

بيت - 11

ڪيرَ ڪَريندي رِيسَ، آيَلِ سَنگهارَنِ سِين
جَنِي جِيءَ خَمِيسَ، واڙِيُون واري ڇَڏِيُون.

بيت - 12

ڪاڇو ۽ ڪوهِيارُ، ڏُونگرُ سَندُنِ ڏيهَڙو
ساجهُرِ نَهي بارُ، ڪوهُ نه ويئِينءَ اُن سِين.

بيت - 13

سَنگهارَنِ ساري، ساٿِي ڏيجُ سَنيهَڙو
هيڪَلِي گهاري، مُنڌَ ڪاڇي ڪَنڌِيين.

بيت - 14

جِهڄان پَسئو جهوڪَ، آيَلِ سَنگهارَنِ جي
جَنِ ٿي پَهِي پيارِئا، مَنجهان مَٽَنِ موڪَ
لَڏي وِچان لوڪَ، اُٺي وِئَڙا اُڪِرِي.

بيت - 15

نَئي نِهارِيَمِ نارَ، تان پِرِتِ پُراڻِي نه ٿِئي
ويچارا سَنگهارَ، ڪَنہِ سائي جي سانگِ وِئا.

بيت - 16

جهوڪُون نه جهُڻِڪَنِ، وَڳَ نه پَسان وَٽِ ۾
آيَلِ سَنگهارَنِ، جيڪُسِ چِٽراڻو چِتِ ڪِئو.

بيت - 17

ڪيڏهان وِئا سَنگهارَ، جي هُوا هِنِي ڀيڻِيين
ڏورِ ته ڏوريُون يارَ، ٻيلي ٻِنهِين ڪَنڌِيين.

بيت - 18

ڪاڇي پيئي ڪُوڪَ، سَچُ ڪِ سَنگهارَنِ لَڏِئو
مادَرَ اُوءِ مَلوڪَ، اُٺي وِئَڙا اُڪَرِي.

بيت - 19

ڪاڇي ڪاهيائُون، سَچُ ڪِ سَنگهارَنِ لَڏِئو
مان تَڻُ مارِيائُون، پاڻان وِجهِي گُوندَرين.

داستان پنجون
بيت - 1

ڪُونجَنِ کي ڪِيمَ چَئو جي ٻاجهارو ٻولنِ
سارِيو سانڀيڙَنِ کي رَڙيُون ڪِئو رُئَنِ
سائِين سَندا تَنِ، ٻَچا ميڙِيين ٻاجَهه سِين.

بيت - 2

وَڳَرَ ڪِئو وَتَنِ، پِرتِ نه ڇِنَنِ پاڻَ ۾
پَسو پکِيئَڙَنِ، ماڻُهنِئُون ميٺُ گهڻو.

بيت - 3

قِسمَتَ آنديُون ڪُونجَڙِيُون، وَطَنُ سَندُنِ روهُ
ڪَنہِ جو ڪونهي ڏوهُ، رِزقُ رازِقَ هَٿَ ۾.

بيت - 4

آيُون ڍورِ ڍَرِي، اَصُلَ سَندي آسَري
کَڙِيرَ ڀُونءِ کَرِي، پاڻان پيرَ ڏُکويا پَکَڻين.

بيت - 5

چيتا ڪِئو چُڻيجُ، بَڊاماڻيءَ بُٺِ ۾
نيڻين ننِڊ مَ ڏيجُ، ڇيڙُون ڇَپَرِ آئِيُون.

بيت - 6

ڇَڏِئو ڇَپَرَ وَٽِ، رڙهئو ريجاڻِي چُڻِين
ڪُهِي ڪيناري چاڙِهيُون، پيون وِڪامَنِ هَٽِ
تو سِرَ مَٿان سَٽِ، ڏِيهاڻِي مارِي ڪَري.

بيت - 7

ڪُونجَ نه پَسين ڪَکَ، ڍَٻُ جَنِي سِين ڍَڪِئو
مارِيءَ ماري لَکَ، وَڳَرَ هَڻِي ويڇُون ڪِئا.

بيت - 8

مارِيءَ ميرا ڪَپَڙا، بَغَلَ مَنجهِه بَندُوقَ
مارِئو مِيرَ مَلوُڪَ، لَتاڙِئو لَڪين چَڙهي.

بيت - 9

مارِي مَرِين شالَ، ڍَٻَ وَڃنِيئي ڍَٻِيُون
جِئن تو اَچِي ڪالَ، وِڌو وِچُ وَرِهَنِ کي.

بيت - 10

ڪُونجَ نَه لَکِئو ٻاڻُ، جو مارِيءَ سَندي مَنَ ۾
اوچِتي پرياڻَ، وَڳَر هَڻِي ويڇُون ڪِئا.

بيت - 11

وَڳَرَ ۾ وائِي، ڪالَهه تُنهِنجِي ڪُونجَڙِي
سَرَ ۾ سارِينَئِي گهَڻو ڀينَرَ ۽ ڀائِي
پَسِين نه ڦاهِي، جا مارِيءَ سَندي مَنَ ۾.

بيت - 12

روهِ راماڻا ڪَنِ، اَڄُ پُڻُ هَلَڻ- هارِيُون
ڪَرڳَلُ ڪونجِڙِيُنِ، رائي ۾ راتِ ڪِئو.

بيت - 13

ڪُونجوُن ٿِيُون ڪُڻِڪَنِ، جيڪُسِ هَلَڻَ- هارِيُون
ٻَچا پوءِ اَٿَنِ، وَڃَنِ وانڌا ڪَندِيُون.

بيت - 14

ڪالَهونڪَرَ ڪُونجَ ڪَري اُتَرَ ڏي آلابَ
پِرين پَسِي مَنجههِ خوابَ، وِهاڻِيءَ وايُون ڪَري.

بيت - 15

ڪوهُ نَه ڪُڻِڪِيين ڪُونجَڙِي، روهِ نه وِيئينءَ راتِ
اَڄُ تُنهينجِي تاتِ، سَرَ ۾ سارَڻُ آئِيُون.

بيت - 16

وَڳَرَ وِئا وَهِي، ڪالَهه تُنهِنجا ڪُونجَڙِي
ڪَندِينءَ ڪوهُ رَهِي، سَرَ ۾ سُپيرِين ري.

بيت - 17

وَڏي وَڳَرَ هيرَئِين، چُڻِي نه ٻِئَنِ گَڏ
ڪُونجَ ڪَرِيندي سَڏَ، ويئِي وِهامِي راتَڙِي.

بيت - 18

وَڳَرَ اُڪِيري، سَرُ سارِئو سُورَ چَري
جهُريي جهِڄَندي ڏي، سَنيها کي سَڄڻين.

بيت - 19

چُڻي نه اُڀِي روءِ، سارِئو سُپيرِين کي
هنيين جهِڄَندي چوءِ، ته آءٌ ڦوڙائِي آهِيان.

بيت - 20

چُڻي چيتاري، ڪُونجَ ڪاڇي ڪَنڌيين
سَڳرُ سو ساري، هُئِي جَنہ جِي هيرئين.

بيت - 21

وَڳرُ وِسَاري، ويٺينءَ ڪِئن ماٺِ ڪَري
ڪِ تو نَه ماري، رُڻِ جهُڻِ سَندِي سَڄَڻين.

بيت - 22

ڪُونجَڙِي ڪالَهه لَئِي سَڄَڻَ وِڌَمِ چِتِ
آءٌ جَنِ ريءَ هِتِ، گهَنگهَرِ گهاريان ڏِينهَڙا.

بيت - 23

مَ لَئهُ ڪُونجِي ماٺِ ڪَرِ، چورِ مَ هِنيين سَلَ
ڳوڙها مَٿي ڳَلَ، جِمَ وِهاڻِيءَ وَهائِيين.

بيت - 24

مَ لَئهُ ڪُونجِي ماٺِ ڪَرِ، چورِ مَ هنِيين چاڪَ
ڦٽِيُون جي فِراقَ، سي گهَرِ گهارِينديُون ڪيترو.

وائي - 1

مُنهِنجي نِنڊَ نه نيڻَنِ نيڻَنِ وو!
ڪالَهُون پوءِ لَڪَنَ ۾
ڪالهُوڻِئَان اَڄُ گهَڻِي ڪَر جهورڙي ڪيڻَنِ ڪيڻَنِ
هُوءِ نه نِينَمِ پاڻَ سِين، آءٌ جا وِيندَڙي سيڻَنِ سيڻَنِ
ٻيون سَڀِ واڳِيُون وَرَنِ سِين، آءٌ جا واڳَڙِي ويڻَنِ ويڻَنِ
هنِيَڙو ڏاڙهُونءَ گُلَ جِيئن، روئِي رَتَڙُمِ ڪيڻَنِ ڪيڻَنِ

سُر آبري

سسئي جي پنجن سُرن ۾، باوجود ساڳئي پس منظر ۽ ساڳئي مرڪزي موضوع جي، ھر سُر جي داستانن، ۽ ھر داستان جي بيتن ۽ واين ۾، شاھ صاحب پنھنجي اعليٰ شعور ۽ شاعري سان مرڪزي موضوع جا نت نوان رخ روشن ڪيا آھن جن ۾ اعليٰ فھم ۽ فڪر جا ماڻ ڀريل آھن.
سر آبري جي شروع واري سٽ ۾ ئي سسئي جي پڪي پختي ارادي جو اظھار ٿيل آھي تہ ”اول آخر آھ، ھلڻ منھنجو ھوت ڏي“. ھو جئن پئي سور سختيون سھي تئن پئي سنديس سڪ سرسي ٿئي. اُڃ، سُڃ ۽ رڃ سڪ وارن لاءِ ئي آھن، سو ”ساجن ڪارڻ سڃ، مر قبولي سسئي.“ جن کي اندر ۾ عشق جي اُڃ آھي پاڻي بہ تن لاءِ اڃو آھي. سسئي کي صلاح تہ شروع کان ئي حجت ڇڏي عاجزيءَ سان پنھنجي پنھونءَ کي ڳولج، ھٺ نہ ڪج جو ڏونگر ڏورڻ وڏو ڏاکڙو آھي؛ اُتي سِڪَ ۽ سچي جذبي (لَئُون) سان ھلڻ کان سواءِ ٻيو ڪو چارو ڪونهي. پر اي سسئي! ڀنڀور کي ڇڏ ۽ اٿي ھل: پوءِ ”لِيڙن جو لطيف چئي، ڏونگر ڏيندَءِ ڏس“. ھڪ طرف اھا ترغيب، تہ ٻئي طرف اُلٽي رمز ۽ رازو واري تاڪيد ته:

ويھه مَ مُنڌ ڀنڀور ۾، ھاڙهي ھڏ مَ ھل
ڪُوڙي ڪج مَ ڪڏهين، سچي ساکَ مَ سل
 جانب لئي مَ جَل، سُور وسارَ مَ سسئي!

داستان پھريون
بيت - 1

اَوَلِ آخِرِ آهِ، هَلڻُ مُنهنجو هوتَ ڏي
پورهيو سَندو پورِهِيَتِن والِي ڪِيمَ وِڃاءِ
سو مُون ٿورو لاءِ، جِئَن جِئري مِلان جَتَ کي.

بيت - 2

ڏَري ۽ ڏاري، سَٽِ سُورَنِ جِي سَسُئِي
پييائِي پُنهونءَ ڏي نِرمَلِ نِهاري
لالَڻِ جي لَطِيفُ چَئي سُونہَ سَتِي ساري
پِرِيتَڻُو پاري، مارَڳَ ۾ مُنڌَ مُئِي.

بيت - 3

جي سِجهائِي، سِڪَ، تَه پُڻ سِڪي سَسُئِي
پِيتائِين پُنهونءَ کي، هَڏَ نه ڀَڳيَسِ هِڪَ
اِنَ تَڙَ مَنجهان تِڪَ، ڏِني پاڻان اُڃ ٿِئي.

بيت - 4

پَسِي جهاجههِ جَمالَ جِي، جَنِي پِيتِي پِڪَ
اَپَرِ اڳانجهو ٿِئو سُورُ تَنِي کي سِڪَ
هَڏِ نه ڀِڳينِ هِڪَ، پَسڻَ ڌاران پِرينءَ جِي.

بيت - 5

سَدا سائِرَ سِيرَ ۾، توءِ تَشنگِي تارِ
آهي اُڃَ اَکينِ ۾ اڃان مُون اَپارَ
پُنهون پاڻُ پِيار، اُڃِ اُڪنڊِي آهيان.

بيت - 6

مَحبَتَ مَڻين مَنَ ۾، تَنِ تَشنگِي تارِ
پِي پِيالو اُڃ جو، اُڃَ سِين اُڃَ اُٿيارِ
پُنهون پاڻُ پِيارِ، ته اُڃَ سِين اُڃَ اُجهائِيَان.

بيت - 7

مَحبَتَ سَندو مَنَ ۾ پُرِ پِيالو جَنِ
پِيَڻِ پَرچاءِ ناهِ ڪو، ڪنہ جِنہ ڏاهَ ڏَڀَنِ
جِنہِ نِهايَتَ ناهِ ڪا، تِنہِ سُڃان سُڃِ وَڃنِ
تيلاهَ اُڃ مَرَنِ، سَدا سائِرَ سِيرَ ۾.

بيت - 8

سَدا سائِرَ سِيرَ ۾، اَندرِ لَهي نه اُڃَ
پَسَڻُ جو پِرين جو سا سَڀائِي سُڃَ
تيلاهَ مَرَنِ اُڃَ، سَدا سائِرَ سِيرَ ۾.

بيت - 9

ساجَنَ ڪارَڻِ سُڃَ، مَرُ قَبُولِي سَسُئِي
اَندرِ جَنِي اُڃَ، پاڻِي اُڃو اُنِ کي.

بيت - 10

مَهند مُحتاجِي ڪَري پُٺيءَ پِيرُ ڪَڙيجِ
ڪُٻيلَياڻِي ڪيچَ ڏي حُج مَ هَلائيجُ
پاڻان ڌارَ پِريتَڻُو سَسُئي ساڻُ کَڻيجُ
اوڏي عَزازِيلَ کي ويجهِي تان مَ وَڃيجُ
نا اُميدِي نيجُ، ته اوڏي ٿِئين اُميدَ کي.

بيت - 11

مَهندِ مُحتاجِي ڪَري حُجَ وِڃائي هَلُ
عُذر خواهي عاجِزِي سَسُئِي ڪِنہِ مَ سَلُ
ڏُونگَرُ ڏورَڻُ ڏاکَڙو لَئُون رِءَ ڪونهي لَلُ
اِيءُ ڀَلائِيءَ ڀَل، جِئن پاسي ٿِيڻُ پاڻَ کان.

بيت - 12

مَ ويههُ مُنڌَ ماٺِ ڪَري، اُٿِي وِجههُ وڙولَ
سُتِينِ تان سَيدُ چَئي، هَمَ غَم اَچَنِ هولَ
ٻَهُون پاري ٻولَ، ڪامِلُ ڌَڻِي ڪيچَ جو.

بيت - 13

ويههُ مَ مُنڌَ ڀَنڀورَ ۾، ڪَرِ ڪو واڪو وَسُ
جِمَ وِرِچِي ڇَڏئين، سَندو گُنگَنِ گَسُ
ڏورَڻَ مَنجهان ڏَسُ، پُوندءِ هوتَ پُنهونءَ جو.

بيت - 14

ويههُ مَ مُنڌَ ڀَنڀورَ ۾، ڪِجِ وَڃڻَ سِين وَسُ
ليڙَنِ جو لَطِيفُ چَئي ڏُونگرُ ڏِيندُءِ ڏَسُ
هَلِي پُنهون پَسُ، سِرَ ڀَرِ رِڙِهِي سَسُئي!

بيت - 15

ويههُ مَ مُنڌَ ڀَنڀَورَ ۾، هاڙهي هَڏِ مَ هَلُ
ڪُوڙِي ڪِجِ مَ ڪَڏهين، سَچِي ڳالههِ مَ سَلُ
جانِبَ لَئي مَ جَلُ، سُورَ وِسارِ مَ سَسُئِي.

بيت - 16

ويههُ مَ مُنڌَ ڀَنڀورَ ۾ اُٿي رائو ريلِ
هيڪَرَ اُٿِي هوتَ لَئي ٻَڌُ چِتائي چيلِ
ٿَڪيائِي تون ٿيلِ، ته پَسِين ڄامَ پُنهونءَ کي.

بيت - 17

سُکين ٿِيءُ مَ سَنَرِي، پَسِي ڏُکَ مَ ڏَرُ
پَٽِي ڪَرِ مَ پانهِنجو، گهورِئو اَڏ مَ گهَرُ
ماري هَڏِ مَ مَرُ، مَڇڻُ جِيءُ جِيارِئين.

بيت - 18

سُکين ٿِئي نه سَنَرِي، ڏُکين ڪِينَ ڏَري
اوري هَڏَ نه اُڀيي، پُوري تان نه پَري
سَرتِيُون ٿِي سَري، ٻِنهي ري ٻانڀَڻَ کي.

بيت - 19

لُڪُنِ ۽ لَڪَنِ، ڄَرَ ڄَراٽِي سَسُئِي
ڪارَڻِ ڪوهيارَنِ، ته پُڻُ چَڙهي چوٽِيين.

بيت - 20

لَڳِي ڪوسو واءُ، لوڪُ مِڙوئي لَهسِئو
اَڀَنَ مَنجهان آئِيو هَي هَي جو هُڳاءُ
طَيُورَنِ تَوارِئو پُنهونءَ پُڄاڻاءُ
رَسِئو سوزُ شَبانَ کي وُحُوشَنِ وَٽاءُ
مِرُوئَنِ موتُ قَبُولِئو، اَپَرِ اَفسوساءُ
بَرَ پُڻِ ڪَنِ بُڪَاءُ، اُڪَنڊِئا آرِيءَ لَئي گهڻو.

وائي - 1

مُونکي جهَل مَ پايو،
جيڏيُون! آءٌ هَلندي هوتَ ڏي
هيءُ جو بارُ بَنڀورَ جو، لُوٺيءَ تان سَڀ لاهيو
ڪِينَ وِهنديس ڪُنڊَ ۾، نه مون ڀَئهُ، نه ڀانيو
وِهاري وَطَنِ ۾ شُهديءَ کي مَ سِڪايو
ڪُٺَلِ ڪَجائَنِ ۾ چاڙهي هيءَ هَلايو
منهنجو پَنڌُ پُنهونءَ ڏي، ريبي تان مَ رَهايو
آهي عاجِزِينِ تي سُپيريان جو سايو.

داستان ٻيو
بيت - 1

پَسِي ڏُونگَرَ ڏاهَ، جِمَ هَلَڻَ ۾ هِيڻي وَهِين
لانچِي لَڪَ لَطِيفُ چَئي، پُٺِيءَ ڪيچينِ ڪاهِ
پُڇِي پُورِجِ سَسُئِي، بَلوچاڻِي باهِ
اِن وَڙائِتِ وَرَ جِي، آسَرِ هَڏَ مَ لاهِ
جو اَکِينَئُون اوڏو آهِ، سو پِرين پَرانهُون مَ چَئهُ.

بيت - 2

هِتان کَڻي هُتِ، جَنِ رکيو سي رَسيُون
ساجَنُ سُونہَ سُرِتِ، وِکان ئِي ويجهو گهڻو.

بيت - 3

جيڪُسِ يادِ ڪِيَاسِ، وَرَ وَڃي وَڻَڪارَ ۾
جَلَدَ جَرِيدي پنڌِ ۾ اديُون اَڄُ ٿِياسِ
وڃي ڪيچِ پُنياسِ، ٻاروچاڻِيءَ ٻاجَهه سِين.

بيت - 4

وَڏا وَڻَ وَڻڪارَ جا جِت چِٻُون ۽ چِيها
مَنزلَ دُورِ، مَن تَنها، اُتِ ٻولنِ ٻاٻِيها
رائي پيرَ رَتُ ڪِئا، لَڳي لُکَ ڏِينها
لِکيي جُون لِيهَا، لوڙيان ٿِي لَڪَنِ ۾.

بيت - 5

وَڏا وَڻَ وَڻَڪارَ جا جِتِ جائُو جهَمَر جهَرَ
ڪوسا تَپَنِ ڪَڪَرا، ٻِي ڌَمَ ڌَمَ تَپي ڌَرَ
ويچارِي ڏِئي وَرَ، پيرُ نه لَهي پِرِينءَ جو.

بيت - 6

وڏا وَڻَ وَڻَڪارَ جا، جِتِ نانگَ سُڄَنِ نِيلا
اُتي عَبدُاللطِيفُ چَئي ڪِئا هَيڪَليءَ حِيلا
جِتِ ڪُڙُم نَه قَبِيلا، اُتِ رَسِجُ رَهَبَرَ راهَ ۾.

بيت - 7

واقُفِ نه وَڻڪارَ جِي، سَفَرُ سَٽراڻُو
آڏا لَڪَ لَطَيفُ چَئي جَبَلُ جوراڻُو
پِهروئِي پاڻُو، سَوَلو ڪِجِ سَچا ڌَڻِي.

بيت - 8

واقُفِ نه وَڻَڪَارَ جِي اَڳَ نه ڏيہُ ڏِٺومِ
ڏونگَرُ ڏوراپَنِ سِين، ڪاتِيءَ ري ڪُٺومِ
جيلاه مُحِبُ مِٺومِ، تي ڇُلُون ڪَريان ڇَپَرين.

بيت - 9

واقُفِ نه وَڻِڪارَ جِي، پاڻِيءَ کَنيُمِ نه پاءُ
جَبَلُ جَلَدايُون ڪَري تِکَ ڏيکاري تاءُ
لَڳي لُکَ لَطِيفُ چَئي، مَعذُورِينِ مَٿاءُ
اُتي اوڏو آءُ، جِتِ هوتَ هَيڪَلِي آهِيان.

بيت - 10

واقُفِ جي وَڻڪارَ جا، وانءُ تَنِي جي سَڏِ
نيئِي نِماڻِيءَ نِجهُرو اوٺِينِ پاسي اَڏِ
ساٿِين ساڻُ سَيدُ چَئي لَڏو لَڏي لَڏِ
سُکَ ڀنڀوران ڇَڏِ، ته ڪاهي رَسِين ڪيچَ کي.

بيت - 11

سُونهان چائِن سُڌِ نه ڏِين، سَسُئِي پُڇُ مَ سي
متان تو هِي کي، مُنجهائِينِ مارَڳَ ۾.

بيت - 12

هاڻِ نه ڏِسجِي هنڌِ ڪِنہ سُڌيو جو سُونهُون
اُجهانئي دُونهُون، ڪُہُ ڄاڻان ڪيهيءَ وِئا.

بيت - 13

ڪُڄاڙو ڏيئِي، آءٌ گَڏِبي پِرينءَ کي
سِرُ ٿِي سُنَتَ ڀانئِيَان، سَڃيندِيَسِ سوئِي
اوڙَڪِ اُهوئِي، وِجهندِيَسِ پيشِ پُنهونءَ جي.

وائي - 1

هُوءِ جي هلئا هوتَ سَوارا،
مون نه وَهِيڻا، پُنهلَ سَڱيڻا
سَسُئِي پُڇي ساٿَ جا اوطاقُون اوتَارا
ٽَليون، ٽؤنر، هَلَوِيُون، مَيَنِ سِرِ موچارا
آن ڪي وِيندا گَڏِيا، آرِياڻِي اِنَ پارا
مُونکي نِيندا پاڻَ سِين، ڪامِلَ ڪُرَ اُجارا.

وائي - 2

جيڏيُون آءٌ تان نه،
چَوَندي لو، ڏُکُ ڏوراپو!
سِيڻَنِ کي صَريحُ لو!
سَڱَ نه وَرَنِ سُپِرين، مِنَٿَ موٽَنِ مانَ
ڀينَرُ! ڀيڻِي حُجَ جِي، ڪوهِياري سين ڪانَ.

داستان ٽريو
بيت - 1

پُنهون ڇَڏيو پوءِ، جانِبُ جَبَلِ ڳولئين!
تيلاهِين تَنگُون ڪَرين، جيلاهِين تون جوءِ
ساجَنُ سُڃِ نِهارِئينِ، ڏُکِي ڏوهُ ڪِيوءِ
هاڙهي هوتَ نه هوءِ، وَرِي پُڇُ ويٺِينِ کي.

بيت - 2

دَران مَنجهه دوستُ ٿِئو، وَري پُڇُ پاهِين
عَبَثُ اڳاهِين، وَڃئو ڪُوڪِين ڪانڌَ کي.

بيت - 3

هوتُ تُنهِنجي هَنجههَ ۾ پُڇِين ڪوهُ پَهِي
”وَ فِي اَنفُسَکُمِ اَفَلا تُبصِرُونَ“، سوچي ڪَرِ صَحِي
ڪَڏهِن ڪانه وَهِي، ڪا هوتُ ڳولَڻُ هَٽَ تي.

بيت - 4

ڪونِهي اُتِ ڪوهيارُ، جِتِ تو ڀورِي ڀانئِيو
پَنڌُ مَ ڪَرِ پَهاڙَ ڏي، وُجودُ ئِي وَڻِڪارَ
ڌاريا ڀانئجِ ڌارَ، پُڇُ پِريان ڪَرَ پاڻُ تون.

بيت - 5

سَڀَئِي ساري سَسُئِي گهَرَ ڪُنڊُون تُون گهورِ
وَڃي ڏُورِ مَ ڏورِ، دَران مَنجههِ دوستُ ٿِئو.

بيت - 6

هوتُ تُنهنجي هَنجَ ۾ پُڇِين ڪوهُ پَرياڻُ
”وَنحنُ اَقَرَبُ اَلَيہِ مِن حَبَلِ الوَرِيدِ“، تنهنجو توهِي ساڻُ
پَنهنجو آهِين، پاڻُ آڏو عَجِيبَنِ کي.

بيت - 7

ووڙِيمِ سَڀَ وَٿاڻَ، جارَ ڪارَڻِ جَتَ جي
”وَاللهُ بِکُلَ شَيءِ مُحيطُ“، اِيءُ آرِياڻِيءَ اُهڃاڻُ
سَڀَ ۾ پُنهون پاڻُ، ٻِئو ناهِ ٻَروچ ري.

بيت - 8

پيهِي جان پاڻَ ۾، ڪِيَمِ رُوحَ رِهاڻِ
ته نَڪو ڏُونگَرَ ڏيههَ ۾ نڪا ڪيچينِ ڪاڻِ
پُنهون ٿِيَسِ پاڻِ، سَسُئِي تان سُورَ هُئا.

بيت - 9

پَرَ گهَران پاسو ڪَري، پُڇُ پِريان ڪَرَ پاڻُ
سو تان تو هِين ساڻُ، جِنہِ لَئي جَفائُون ڪَرِين.

بيت - 10

سوئِي کَڻِئو ساڻُ، سوئِي ڏوريين سَسُئِي
ڪَڏهِن ڪَنِي نه ٿِئو ڄُلڻَ مَنجهان ڄاڻُ
پُڇُ پِريان ڪَرَ پاڻُ، ته تون تِئائِين لَهِين.

بيت - 11

جو تون ڏوريين ڏُورِ، سو سَدا آهي ساڻُ تو
لالَڻَ لَئي لَطِيفُ چَئي مَنجهِهين ٿِيءُ مَعذُورِ
مَنجهان پَہُ پَرُورِ، تو منجهِه آهِسِ تَڪِيو.

بيت - 12

وَڃين ڇو وَڻڪارِ، هِتِ نه ڳولِين هوتَ کي
لِڪو ڪِينَ لَطِيفُ چَئي، ٻاروچو ٻِئي پارِ
ٿِيءُ سَتِي ٻَڌُ سَندرو پِرتِ پُنهونءَ سين پارِ
نائي نيڻَ نِهارَ، تو ۾ ديرو دوست جو.

بيت - 13

ڪُوڙيُون پُڇَنِ ڪيچُ، هوتُ نه ڳولين هِتَهِين
جَنِ پُنهونءَ سِين پيچُ، تَنِ پيرين پَنڌُ وِسارِئو.

بيت - 14

هَلُ هِنيين سِين هوتَ ڏي، پيرين پَنڌُ وِسارِ
قاصيداڻِي ڪارِ، ڪِينَ رَساڻِي ڪيچَ کي.

بيت - 15

هَلُ هنيين سين هوتَ ڏي، پيرين ڪَرمَ پَنڌُ
رائي پُڇُ مَ رَندُ، رِڙههُ رُوحانِي سَسُئِي.

بيت - 16

هَلُ هنيين سِين هوتَ ڏي، ڇَپَرِ هَڏِ مَ ڇُلُ
آرياڻِي اَمُلُ، ڪايا ۾ ڪانڌُ ٿِئو.

بيت - 17

هَلُ هنِيين سين هوتَ ڏي، ڇَپَرِ ڇُلُ مَ تُون
مَنجهان لَڌو مُون، ڪوهيارو ڪيچَ ڌَڻِي.

بيت - 18

هَلُ هنِيين سِين هوتَ ڏي، سِسِي کَڻُ مَ ساڻُ
جَنِي ڀانيو پاڻُ، سي آرِياڻِيان اوري رَهيُون.

بيت - 19

ڪِجِي جِئن ڪيچين لَئِي تِئن تان ڪِينَ ڪِيوءِ
وِيجهائي وِڌوءِ، وِکَ نه کَنيَئِي وِتَري.

بيت - 20

ڪِجي پَنڌُ پُڇانِ ٿِي، ڪيچينِ ڪارَڻِ ڪِيئَن:
”بيخود هَلِجُ بَرَ ۾“، آءٌ ٿو چَوان اِيئَن
”سِڪڻُ ساجَنَ سِيئَن، مَتان مُٺِي ڇَڏِئين.“

بيت - 21

مَتان مُٺي ڇَڏِئين پاڻان پِرِيَتَڻُو
کَٿُورِيءَ ڪَڻو، مَڙهي مَڙِهِجِ مُنہَ ۾.

وائي - 1

غَفِلَتَ يارُ گَنوايو، ٻَڙِي جيڏيُون!
ڪِيئن ڪريان آئُون ڪوهُ ٿئو
سُتِيَسِ تان ساٿُ ويو، اُٿِيَسِ تان ڏُک آيو
پُڇان ٿِي پُنهونءَ کي عَبَثُ تان اَنُ کايو
هوتَ هَلَندي جا ڪَئِي، سا مُون ڳالههِ سُڻايو.

داستان چوٿون
بيت - 1

هيجُ نه هُوندو جَنِ، سي ڪِيئَن وِندُرِ وينديُون
وِهو وِچِ رَهَنِ، سَهسِين سَڌُنِ وارِيُون.

بيت - 2

سَڌائتِي سَڀَڪا، بُکَ نه باسي ڪا
جيهِيءَ تيهِيءَ ذاتِ جي، جُنَبشَ ڪانهي جا
مُون سِين هَلي سا، جا جِيءُ مِٺو نه ڪَري.

بيت - 3

آتَڻَ مَنجهِه پَرِياڻُ، هُئو سَڀنِي جيڏِيين
مُون سَڀاڳيءَ ساڻُ، ڪيرِ ڇُلندِي ڇَپَرين.

بيت - 4

سُکَنِ وارِي سَڌَ، مَتان ڪا مُنڌَ ڪَري
اَندَر جَنِي اَڌَ، ڏُونگرُ سي ڏورِينديون.

بيت - 5

ڏُونگَرُ نه ڏوري، سِڪَڻَ جِيُون سَڌُون ڪري
گهَرِ ويٺِي گهوري، مَٿان پِرِينِ جِندَڙو.

بيت - 6

اِئِين وَريتيُون وَرو، آءٌ نه وَرَندِي وَرَ ري
جاڏي هِن جَبَلَ جو تانگهِيندِيسِ تَرو
جَتَن ساڻُ ذَرو، نِيہُ نِبيرَڻُ نه ٿِئي.

بيت - 7

اِئين جي وَڃڻَ وارِيُون، وَڃو سَڀ وَرِي
ڦوڙائي فِراق جي سُڄي ڳالهه ڳَرِي
ٻُنڀان جَنِ ٻَرِي، ڏُونگرُ سي ڏورِينديُون.

بيت - 8

اَئين جي وَرَنِ وارِيُون سَرَتِيُون سَڌَڙِيُون
آرياڻِي پُنهونءَ جي ٻولِ نه ٻَڌِڙِيُون
جي لِکئي لَڌَڙِيُون، ڏُونگر سي ڏورِينديُون.

بيت - 9

دُکائِيندِي دُونهَڙا، مُنڌَ سيڻانِي وَڃُ
پَرِياڻُو مَ ڀَڃُ، ساٿُ چَڙَهندو لَڪِيين.

بيت - 10

اَڄُ مَلِيندِيَسِ ماءُ، ڌاڄا ڪَندِيَسِ ڪَپَڙا
جِيجان جوڳِياڻي ٿِيان، آيَلِ جهَلَ مَ پاءِ
21. پريتڻو= قرب، نيہ، عشق. کٿوريءَ ڪڻو= کٿوري جو ڪڻو. مڙهي= پڪيءَ طرح ڳنڍي ٽوپي. وائي. جيڏيون منهنجي غفلت جي ڪري پنهون مون کان ويو (ڏير کڻي ويا). ستيس ته ساٿ هليو ويو. هاڻي کائڻ پيئڻ کي ڇڏي رڳو پنهون جي پڇا پئي ڪريان. هوت پنهون وڃڻ وقت جيڪي چيو سو اوهين مون کي ٻڌايو. د-4: 1. هيج= وڏي خوشيءَ وارو جذبو. 2. سڌائتيءَ= سڌون ڪندڙ. بُک= توڻ جي تنگي، فاقهو. بَکُ= جان جي قرباني. جُنبڻ= پنڌ ۾ محو ٿيڻ، پنڌ ۾ لڳي وڃڻ. جنبش ڪانهي. جاءِ= جنبڻ جي جاءِ ڪانهي، پنڌ ۾ وڏي شوق سان محو ٿي هلڻ جي جاءِ ڪانهي. جيء مٺو نه ڪري= پنهنجي جان پياري نه ڪري. 3. پرياڻ= چؤٻول، چؤپچو، پهه پچار (’اڄ پرياڻ ڪيوسين ته فلاڻي پاسي هلنداسين. يعني صلاح مصلحت، پهه پچار‘). 6. ائين= اوهين. نيہ نبيرڻ= محبت پوري ڪري ڇڏڻ، محبت ڇني ڇڏڻ. 7. ورڻ واريون= جن کي پوئتي وڃڻو آهي. ڦوڙائي= وڇوڙي. ٻُنڀان= ٻُنڀي کان، گهرَ جي در کان، اندران گهران، پنهنجو پاڻ مان، پنهنجي اندر مان. 8. ٻول نَه ٻڌڙيون= ٻول ۾ ٻڌل نه آهيو. جي لکئي لڌڙيون= جن جي لکئي ۾ لکيل آهي، قسمت ۾ لکيل آهي. 9. دکائيندي دونهڙا= ويهندي منزلون ڪندي. سيڻاني= ساڻن ئي گڏ. پرياڻو= ملڻ جي موقعي وارو قول، گڏجي ملڻ جي موقعي وارو ٻول، ملڻ جو موقعو. 10. ڌاڄا= سرخ، پر صحيح. داسا= گيڙُو. ڪنين ڪُنَر پائيان= جوڳياڻي ٿيان، فقير ٿي ڳولا ۾ ڦِران. ڪُنر= ڪاٺ جو والو.
هوتَ ڪوهياري لاءِ، ڪَنين ڪُنَرَ پائِيان.

بيت - 11

سُڻُ تو سَڱُ نه واٽَ، ٻانڀَڻَ ٻَاروچَن سِين
ليڙَنِ ڌَڻِي لَڄائِيَا، ڪاهِيائُون ڪَنواٽَ
جهُوٽين ڏيئِي جهاٽَ، سَبَبِ اِنَ سُتي وِئا.

بيت - 12

مُونکي ڀانئي ڀاڄَ، ڏيرَ ڏوُراڻا هَلِيا
اڳيان اُتِي اُنِ جي خُوبَ نه پَڪَمِ کاڄَ
ميڙي آپَ- سَرَتِيُون نهَ ڪي ڳايَمِ ڳاڄِ
سا مُون هَٿان نَه ٿَئِي جيڪا رَسَمَ راڄ
آيَلِ! آءٌ اَڪاڄَ، ٻولُ ٻاروچي وِتَرو.

بيت - 13

تو جو ٻولُ ٻَروچَ، ويهِي ڪِئو وَڻڪارَ ۾
سوئِي پاڙِج هوتَ، مون جيهِي مَعذُورِ سِين.

بيت - 14

پِهرِين تُون پاريجِ، پارَڻُ پوءِ پُنهونءَ تي
ٻولُ مَ وِساريجِ، هُو جو ڪِيوءِ هوتَ سِين.

بيت - 15

تو سِين ٻولَ ٻَهُون، سَهسين ساجَنُ جي ڪَري
ڪَندِينءَ توءِ ڪَهُون، جي نالو ڳِيَڙُءِ نِيہَ جو.

بيت - 16

سُڻِي ٻولَ سَندانِ، جِمَ سُمَهِين سَسُئي
ڪَندِينءَ ڪُہُ ڪيڻان، جُہُ سي اُنِ اورانگهِئا.

بيت - 17

سِجَ اُلَٿي سَسُئِي رَتَ وَرَنو روءِ
نه پهي نه پانڌِي ڪو، جِنہِ ڪَرَ پُڇِي لوءِ
مُوڙِهي وڃي توءِ، موٽَڻَ جِي ڪانه ڪَري.

بيت - 18

ڇُلان مُنجهَنَمِ ڇاڪِ، پُران پُونِمِ پُرڪَڻا
متان ڪا مُنڌَ ڪَري موٽَڻَ جي مَذاقَ
چِتُ سَندو مون چاڪُ، هاڙهي هَڏُ هِيڻو ڪِئو.

بيت - 19

پيرين پِئا پُرِڪَڻا، رَهَ ۾ گهَڻو رُنومِ
پاراتو پِرِينِ کي تَپِي تان نه ڏِنومِ
چُڪِي تي چيومِ، سُواهَرُو! سَڄَڻين.

بيت - 20

پِٿُون پيرَ ٿِيامِ، پِهرِين پَروُڙِيمِ ڪينَڪِين
”ثُمَ لايَمُوتَ فِيهَا وَلايحيٰ“، هِهَڙا حالَ سَندامِ
جَڏِ ڪوجها ڪِرتِ ڪِئام، هوتَنِ ڇَڏيو هَبَ ۾.

بيت - 21

چُڪِيءَ کي چَئي، ڪا جاڳائي جيڏِيُون:
’ويڙو ساٿُ وَهِي، تو نِنڊرائِي نه لَهي‘.

بيت - 22

چُڪَسِ سَڀَ چَئِي، ماڙهُو شَهَرَ ڀَنڀوَرَ جا
سا موٽِي ڪِيئَن مُئِي، جنہ جو جانِبُ جَتَ وَٺِي وِئا.

بيت - 23

موٽَڻَ جا مَذڪُورَ، جان ڪي چَيَسِ جيڏيين
پَريٽَ پِهري پُورَ، پَهُچائي پُنهونءَ کي.

بيت - 24

موٽَڻَ کان اڳي مَران، موٽِي مَران مَ ماءِ
لُڇِي لَالَڻَ لاءِ، پُوندِيَسِ شالَ پيرَ تي.

وائي - 1

مَعلومُ حالُ حَبِيبَ! مُون کي دَردُ قَدِيمِي وو!
مُونکي حُبَ حَبيبِي وو! مُونکي دَردُ جَدِيدِي وو!
آلُودِي آزار کان، تو رِءَ ٿِيَسِ طَبِيبَ
شادِي ڏيئي صِحَتَ جِي، غَمي لاههِ غَرِيبَ
اَگِهي ٿي آهُون ڪَريان، نَعرو مَنجههِ نَصِيبَ
ڪاهِلَ آهِيان ڪُوَڙِي، رَسِي لاههِ رَقِيبَ
حاذِقُ آهين هِنَ جو، اَچِينِ شالَ عَجِيبَ
دَوا آهِين دِل جِي، پُڇ پُڇ رَهيان طبِيبَ
اَللهَ! عَبدُاللطِيفُ کي ڪوڙِي لاءِ قَرِيبَ.

داستان پنجون
بيت - 1

ڀَڄِي جان ڀَنڀور کان ڏُونگَرُ ڏوريو مُون
ڪاهي رَسِيَسِ ڪيچَ کي جِتي پاڻُ پُنهون
سَڀَتِ آهِين تُون، قَضا ڪَندين ڪَنِ سِين.

بيت - 2

جِيَڻَ ڪارَڻِ جِيڏِيُون، ڏِنَمِ ڏيرَنِ ڏُکَ
ڀَڳِيَسِ جان ڀنڀورَ کان تان سُورَ مِڙِيئي سُکَ
لَٿِي مُون تان لُکَ، پُنهون ٿِيَسِ پاڻِهِين.

بيت - 3

’پُنهون ٿِيَسِ پاڻِهين‘، وِئو سَسُئِي جو شَرَمُ
هيڪَلِيُون هَلَنِ جي، ڀَڄِي تَنِ ڀَرَمُ
جو وِندُرَ مَنجههِ وَرَمُ، سو سؤدو سَرِئُسِ هِتَهِين.

بيت - 4

’پُنهون ٿِيَسِ پاڻهينِ‘، وِئو سَسُئِيءَ جو سِينگارُ
”مَن عَرَفَ نَفَسَہُ فَقَد عَرَفَ رَبَہُ“ اِهوئي آچارُ
جو وِندُرَ ۾ واپارُ، سو سؤدو سَرِئُسِ هِتَهِين.

بيت - 5

’پُنهون ٿِيَسِ پاڻهِين‘، ويئي سَسُئِيءَ جي سُونہَ
”خَلقَ آدَمَ عَليٰ صُورَتہِ“ وَڻَنِ مَنجههِ وِرُونہَ
چَرِي منجهان چُونہَ، کَڻِي هوتَ هَنجههِ ڪِي.

بيت - 6

ويئِي سُونہَ سَسُئِيءَ جِي، پُنهون ٿِيَسِ پاڻَ
سَڀَنِي جي سَيدُ چَئي، آهي اِتِ اُماڻَ
ڀَنڀورَ جا ڀاڻَ، آڏا عَجِيبَنِ کي.

بيت - 7

اِيءُ پاڻُ نه ٿِيي پاڻَ کان، پاڻان ٿِيي نه پاڻُ
”وَالقَدر خَيره وَ شِره مِنَ اللهِ تعاليٰ“ ڄولي ڏِسِجِ ڄاڻُ
ڄاڻِي ڏِسجُ ڄاڻَ کي، ڄاڻِي مَنجهان ڄاڻَ
جئن مَ سُمَهِين سَسُئِي، پَئِجُ پَنڌِ پَرِياڻِ
ٿئين هيڪاندِي هاڻِ، لالَڻَ لاءِ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 8

وَهَمَ وِرِساياسِ، نَه تَه پُنهون آءٌ پاڻُ هُئي
پاڻُ وِڃايُمِ پانهِنجو پَئي پريان جي پاسِ
رَتِي عِلمُ نه راسِ، پَسڻَ ڌاران پِرينءَ جي.

بيت - 9

ڪافين ڪاهِيندياسِ، موٽان تان ڪُرَ مِيهڻو
ٻانهِي ٻاروچَنِ سِين سَڱ نه ساهِيندِياسِ
”الَفِراقُ اَشَدُ مِنَ المَوتِ“، هِتي نه هُوندِياسِ
آهَ نه لاهِيندِياسِ، جِيرِي جَتُ ڏِسِي مَران.

بيت - 10

جِيَڻُ جَتَ ڌارا، مَعذُور جو مَسَ ٿِئي
چانگنِ سِر چَڙهي وِئا ساٿِي سَوارا
اَکِيُون اوتارا، پَسِئو رُونِ پُنهونءَ جا.

بيت - 11

هيڪَرَ هُئَڻُ وِڃاءِ، ته ويجهِي ٿِئين وِصالَ کي
’وَاذکُر رَبکَ فِي نَفسِکَ‘، پَهِي اِيءَ پُڄاءِ
لالَڻَ کي لِيلاءِ، ته پَوي ٻاجَههَ ٻَروچَ کي.

بيت - 12

هُئَڻُ هَڏهن ڇَڏِ، ته اوڏِي ٿِئين عَجِيبَ کي
”مارَايَتُ شَيئا اِلا وَرايتُ اللهَ فِيہ“ نَيئِي اَجها اوڏاهِين اَڏ
ته هوتُ توکان هَڏِ، پِرِين پَراهُون نه ٿِئي.

بيت - 13

ڄاڻِي سُڃاڻِي، وِهان ڪِيئن ماٺ ڪَري
اَندَرِ آڳِ عِشقَ جِي اَپَر اُڌاڻِي
”اَلعِشقُ نارٌ اِذاَ وَقَعَ فِي الَقُلوبِ يُحرقُ ما سِوي المَحبُوبِ“، کُوري اِن کاڻِي
آهي آرِياڻِي، ٻئو سَرتِيُون سُڄي ڪِينڪِين.

بيت - 14

ڀينَرَ آءٌ ڀورِي، مون سڱُ سُڃاڻِي نه ڪِئو
ڏيندا مون ڏيرَ وِئا جهِڄَڻُ ۽ جهورِي
لَڳِي جَنِ لورِي، ڏُونگرُ سي ڏورِينديُون.

بيت - 15

اَدِيون آءٌ اَڄاڻ، مون سَڱُ سُڃاڻِي نه ڪِئو
هُوندَ نه سَٺِيم هيتَرِي ڪوهِياري جِي ڪاڻِ
رَتِيءَ جِي رِهاڻِ، جيءُ اَڙايُمِ جَتَ سِين.

وائي - 1

اَهُکِيءَ آڳَہُ آهي، وو آهي
مُونکي تان نه ڇَڏِيندو ڇَپَرين
اَهُکِيءَ آڌرُ آهي، وو آهي
مُونکي تان نه ڇَڏِيندو ڇَپَرين
پُڇي پيو پِينِ کي، لَڪَنِ ۾ لَڏَ لاهِي
آرِي اُگهاڙَنِ کي پُنهَلُ ڄامُ پَراهي.

وائي - 2

ڪِهَڙو سَڱُ سِيَاڪو، هارِي مُون هوتَنِ سِين
آءٌ هيڪَلي هَبَ ۾، نه مُون مِٽُ نه ڪاڪو
مُنڌَ پِيادِي، پَنڌُ گهَڻو، نه مُون اُٺُ نه ناقو
هُوءِ جا پِڪَ پُنهونءَ جي چَٽيان تِنہِ چُئاڪو
پَسَڻَ ڌاران پِرِينءَ جي، فَقِيرِ پوءِ مَ فاقو
چَڙهي نه سَگهان چوٽِيين، ڏُونگَرِ ڪونهي ڏاڪو
پِرِين پُڇندِيَسِ پَٻَ ۾، وَڻِ وَڻِ وِجهَندِيسِ واڪو
وِچُ مَ پوءِ وِصالَ ۾، لَکَ مَ پوءِ لِيَاڪو
آريءَ جو آتَڻَ ۾ پُڇَندِيَسِ پاڻُ پَهاڪو
اُنَ سِين عَبدُاللطِيفُ چَئي، اَصُلِ مُون عِلاقو

داستان ڇھون
بيت - 1

ڏِنائُون ڏُکيءَ کي جَڏائِيءَ جو جامُ
مَنگلُ مُنهنجِي مَنَ ۾، ٻارِئو هوتَ حَمامُ
اَرڳِ ٿِئو آرامُ، ڪاڪُلُ پَسِي ڪانڌَ جو.

بيت - 2

دَردُ نه لَهي دارُوئين، زُلفَ زورُ ڏِنومِ
ڪاڪُلُ ڪالَهه ڏِٺومِ، رُخسارَ تي رُوپَ سِين.

بيت - 3

دَردُ نه لَهي دارُوئين، زُلفَ ڪِيَسِ ضافُ
سَندو ڪاڪُلَ ڪافُ، ماري مَعذُورِينِ کي.

بيت - 4

ڀَنڀو جو ڀَنڀورَ ۾، ڪاڪُلُ ڏِٺُم ڪالَهه
هَئي تَنِي جي حالَ، زُلفَ جي ضَافَ ڪِئا.

بيت - 5

هاڻِ نه جِيَان جِيڏِيُون، زُلفَ ضافَ ڪِيَاسِ
ڪاڪُلَ آءٌ ڪُٺِياسِ، ڀَنڀو جو ڀَنڀورَ ۾.

بيت - 6

ڪاڪُلَ ڪُٺي جا، ڪَفَنُ تِنہِ ڪِينَ ٿِئي
مَنجههِ شَهادَت سا، لُڏي ۽ لاڏَ ڪَري.

بيت - 7

ڏکا ڏُونگَرَ ڄامَ، مَ ڪَرِ مَعذُورِينِ تي
توتي لَڄَ لَطِيفُ چَئي آهِي سَندِي عامَ
آهي اَسُونهِينِ جِي مَٿي تو مَلام
پَرچِي پُڄُ پيادِيين اَلله لَڳِ علامَ
جا نَوازِي تو نامَ، سا هوتَ مَ ڇَڏجِ هيڪَلِي.

بيت - 8

پيرَ پَٽائِين ڪُونئَرا ڏُونگَرَ مَٿي ڏي
ڦٽيا ڦَڻَ فَقِيرِ جا سِيرُون ٿِئَڙا سي
جِهَڙي تِهَڙي حالَ سِين پُري پُنهونءَ ڏي
وَڃي مان وَري، ٻانهِيءَ ٻَنڌَڻُ جِنہِ سِين.

بيت - 9

اُٺوئين اوٺاڪُ، ڪالهوڪو ڪاڏي وِئو
وِئو جاڳائي جيڏِيُون بِرههُ هِي بيباڪُ
چُرِ ڦُرِ ڪاري چاڪُ، سورُ سُمهاري ڪِينَڪِين.

بيت - 10

سُمَهڻئا ساڙو، جيڏِيون جيڏوئي ٿِئو
مُون سان ننِڊَر نبِيرِئو، پِرِينِ جو پاڙو
هوتُ لِنگهِئو هاڙَهو، تُون اَڻاسِي اوجهِرِين!

بيت - 11

هَي هَي جي نه هُئِي، ته ڄَرَ ڄَراٽِيو جِندَڙو
پَئي ڪَرٽُ ڪَپارَ ۾ ڪَري رُڪُ رَئِي
سَندِي دَردَ دَئِي، هَي هَي هيٺاهِين ڪَئي.

وائي - 1

مُون مُئيءَ ڏي اَڄُ اِيندا،
هوتَ سَلامَتَ سُپِرين
پَلَئه لائي پانهنجي، نِيءَ کي اُتِ نِيندا
سَڱُ نه ڪندا سُکَ سِين، سُورَ سَڱِيڻا ٿيندا
رَکِي ڳَلَ ڳَلَنِ تي، نِيہَ نِياپو ڏِيندا
پَرِيٽِ نِيندا پاڻَ سِين، ڇورِي تان نه ڇڏِيندا.

داستان ستون
بيت - 1

ڏورِ مَ ڏيہَ ٻِئو، پيرُ پَنهنجي پِرِينءَ جو
ويهَڻُ واٽِڙينِ تي، ڪيچِين رِيءَ ڪِهو
وِندُرِ جو وِئو، سو اَللهَ واري آڻِيين.

بيت - 2

وِندُرِ جي وَڃنِ، سي مَرُ ٻَڌَنِ سَندَرا
ٻِيُون ڪوهُ ٻَڌَنِ، ڇوڙي جي ڇَڏِينديُون.

بيت - 3

ڏيہُ ڏيهان ئِي ڏورِ، پَرَڏيهان پَري ٿِئا
سيڻَنِ ڪارَڻِ سَسُئِي پَئي پَراهِين پُور
’ٿو وَحين هوتَ حَضُورِ، مُنهنجو جِيڻُ جيلاهِين ٿئي‘!

بيت - 4

هيڪاندِيءَ هوئِي، اُٿي راتِ رَوان ٿِئا
جيڏِيُون جي مان وَسِ هُئا ته رَهايَمِ روئِي
ساهُ سَڳي ۾ سُورَ جي، پُنهون وِئو پوئِي
رَههُ قَضا دَمُ ڪوئِي، ته هيڪَرَ هيڪاندِي ٿِيان.

بيت - 5

هَڏِ نه ساهُ سُڌِيرُ، دِلِ دَرَماندِي دوستَ ري
پائي وِئو پِرتِ جو، زوراوَرُ زَنجِيرُ
جِيءُ جُسو جاگيرُ، هاڻي مِلڪَ هوتَ جي.

بيت - 6

عُمرِ سَڀ اُڪَنڊَ سِين پُنهون جي پُڇَنِ
رِيسَ ريزالِيُون تَنِ سِين ڪُڄاڙي کي ڪَنِ
مارَڳِ جي مَرَنِ، وَڏا طالِعَ تَنِ جا.

بيت - 7

وَڏو طالِعُ تو، جِئن لَڳِينءَ پيرَ پُنهونءَ جي
سَسُئي! اِنَ سُتُونَ کي رويو رويو رو
ويٺِي هِتِ مَ هو، هَلِين ته هوتُ لَهِين.

بيت - 8

ويٺِينِ وَراڪو ناه ڪو، سُتِينِ ڪونهي سَڱُ
هوتُ هَلَندِين کَٽِئو، اَنگهُنِ چاڙهي اَڱُ
باسي ڀَئِي ڀَڱُ، رِڙهِي راهَ رَسِيُون.

بيت - 9

ويٺِي وَرِ نه پُونِ، سُتي مِلنِ نَه سُپِرين
ساجَنُ تَنِي کي مِلي جي مَٿي رَندَنِ رُونِ
سي مَرُ رويو رُونِ، جَنِ مُسافِرَ سُپِرِين.

بيت - 10

ڪَڙهِي ۽ ڪَڙِي، پَرِ ۾ پيرُ پُنهونءَ جو
سِڪَ ٻَڌائِين سَندَرو جانِبَ لاءِ جَڙي
لَڪَنِ سِرِ لَطِيفُ چَئي، مُنڌَ جهيڙي ۽ جَهڙي
پَڻِيءَ تان نه پَڙي، جي عُمرِ سڀِ اِئَين ڪَري.

بيت - 11

ڪِ ڪي ڪَڙيان پيرَ، ڪِ ڪَڙهان ڪيچَ ڌَڻينِ کي
اِيءُ ڏَنءُ ڏيئِي ڏيرَ، پاڻان پَراهان وِئا.

بيت - 12

ڪَڙُهه پُڻِ ڪيچَ ڌَڻِينِ کي، ڪَڙِ پُڻِ پيرَ سَندانِ
اِنهِين پَرِ اُتانِ، پُندِينءَ مُنڌَ پَهاڙ ۾.

بيت - 13

مَنجهان پَنئَه پَرُوڙِ، سَڀَ مَ پُڇِجُ سَسُئي
ويهي وَڏي ڍِڳَ مان ڌُئي وِجهِجُ ڌوڙِ
ته تُون ماڻِيين مُوڙِ، جي پَندَ اِهائِي پارِيين.

بيت - 14

ٻارِيائِي ته ٻارِ، ڦُوڪِ ته لَڳي اَنبَرِين
هِتي جي هُئَڻِ جِيون، وَٿُون سَڀِ وِسارِ
سَمُورِي سَرڪارِ، نيئِي رَکِجُ ناهِ ۾.

بيت - 15

قَدُ ٻَڌِي تُون ڪِينَ، پَهُچَندِينءَ پُنهونءَ سين
جِئَنِ سينو ساهِيين سَسُئي، ٿِيين تَهوارُون تِين نَه
مُٺِي ٿيءُ مِسڪِين، حُجَتَ هوتُ وِڃائِيو.

بيت - 16

ڪَڍِ پُنهونءَ ڪاهي، چاٽِيءَ مَنُ چَريو ڪِئو
اُٿيي ويٺي اوڏَهِين سُتي پُڻِ ساهي
”اَلِعشقُ حِجَابُ بينَ العَاشِقِ وَالمَعشُوقِ“، لاشَڪُ ٿِي لاهِي
هِڪُ آرِياڻِي آهي، ٻِئو سَرتِيُون سُڄي ڪِينَڪِين.

بيت - 17

لُڇي، ڪِينَ ڪُڇي، آٽي مُنڌَ اندرَ ۾
پَرِ ۾ پيرُ پُڇي، لوڪَ نه لَکِي سَسُئِي.

بيت - 18

جي سُورَنِ سِجهائي، توءِ چيلَهه ٻَڌيو چوٽِيين چَڙهي
لَڌائِين لَطِيفُ چَئي لالَڻَ لالائي
سِڪَ پُنهونءَ جي سَسُئِي ميڙي مِلائي
ٻانڀَڻِ ٻاڏائِي، هَبان وارِئو هوتَ کي.

بيت - 19

رائي ڪِي رَنجُورَ، ٽَڪَرَ توءِ ٽاڪِئو چَڙهي
لانچِئو لَڪَ لَطِيفُ چَئي، هَلي هوتَ حُضُورِ
رَهيا سَڀَ رُڃنِ ۾ سَسُئِي جا سالُور
ساجَنُ ميڙُئُسِ سُورَ، سُکَ نه ميڙُئسِ سُپِرِين.

بيت - 20

ٻِلُرُ لَڳُسِ ٻاڻُ، پَسو جوءِ جَرا ٿِئي!
سا مُنڌَ مَري نَه جِئي، پيئِي پَڇاڙي پاڻُ
سَسُئِي سُورَنِ ساڻُ، سَنڀُوڙِي سَيدُ چَئي.

وائي - 1

ڪَرَها مَ ڪاهيو، ميان ڪيچي!
آءٌ آرِياڻِيءَ عَرضُ چَوَندِي
ڪَري هوتَ هَلَڻَ جِي، لُوٺِيءَ کي مَ لَڄايو
وَسِيلو وِلِهِيءَ جو، آڳانڍو اَئين آهيو
پاسي ۾ پَرِيٽَ جي جهِڪِي اُٺَ جهُڪايو
ولِهيءَ جي وِيهانءَ ۾ واڄَٽَ سَڀِ وَڄايو
اُگهاڙِي آتَڻَ ۾ پَنهنجِي هوتَ پَراهيو
سائينءَ ڪارَڻِ سُپِرين، صُورَتَ کي مَ سِڪايو
ساڪِن ٿِي شَهَرَ جا مَعذُورَ کي مَرڪايو
پُنهون ڄامَ! پَرِيٽَ سِين ويهي سُورَ وِرهايو
لاهي بارُ ڀَنڀور ۾ ويندو گهوٽُ وَناهيو
پُنهونءَ ڄاڃيئڙَن کي، رَڌي کيڻَ کارايو
پرڻائي پُنهونءَ کي، نکيٽي نِکَڙايو
ٻيلِي ٿِي ٻانڀَڻَ سِين، ڏِکِين ڏيجُ ڏِکايو.

وائي - 2

پِرِينِ جي پَنڌا، مونکي جي جهَلِيندِيُون
سي نه پُڄَندِيُون
ڀَلِي ڪَري آئِيو، ٺاٺارو ڏيها
ڀَڳِي ڪُٽِ سَڄي ٿي، لَٿِي جاکِ گهَرا
سَرتِينِ سُورَ پِرائِيا، هاڻي هِنَ هَنڌا
تان ڪِين واسُ وِهائِيان، ٻاروچِي مُلا
تان ڪِين ڏُونگرُ ڏورِيان، جان ڪُڙهه اندرِ ساه
مَتِيُون موٽَڻَ سَندِيُون، تُون هَڏِ آڇِ مَ ماءُ.

داستان اٺون
بيت - 1

اَڌرَ نِڌَر اڀري، سَڌِر ٿي سچِي
سُپَڪَ ٿيءُ سيد چئي، پهڻن مَنجهه پچِي
معذور کي ماڙهو ڪِئو اولاڪن اچي
منجهان راهه رَچِي، ٿئڙي لال لطيفُ چئي.

بيت - 2

اَڌَر نِڌَرَ اَڀَرِي اَسُونهِينِ آهِيان
لُڙِڪ لالَ لَطِيفُ چَئي وَرَ رءَ وَهايان
هيجان هَنجهُون هَبَ ۾ هوتَنِ لَئي هارِيان
جانِبُ ضَعِيفيءَ سين پُنهون پَهايان
پِيهان پَچايان، جي مُون نِئو پاڻُ سِين.

بيت - 3

اَڌَرَ نِڌَرَ اَڀَرِي، اَسُونهِينِ آئُون
چِيٽا چورَ چُنجُنِ ۾، بَرَ ۾ بَلائون
موٽُ پُنهون پاهُون، متان مُحِبَ مَرِي وڃان.

بيت - 4

اَڌَرَ نِڌَرَ اَڀَرِي، آهيان اَسُونهِين
پَرڏيهِي پِرِين ڪِئا مَرَڻَ لَئي مُونهِين
سَسُئِي ساڻُ سَيدُ چَئي تَنگُنِ ۾ تون هِين
هارِي ڪِيئَن هُونهِين، رءَ ثَمَرُ سَڌُون ڪَري!

بيت - 5

اَڌَرَ نِڌَرَ اَڀَرِي اوڳِي اَوائِي
لاڳاپَنِ لَطِيفُ چَئي مُنڌَ رانئي رَهائِي
ڪانَه ٽُهارِي ٽَڪرِين ساڻُسِ سَڳائِي
جَلَڻُ جَڏائِي، آرِي لاهِ اَصِيلَ تان.

بيت - 6

اَڌَرَ نِڌَرَ اَڀَرِي، غَمَنِ گُمَاٽِي
سا ڪِئن وِهي ويسَرِي جا گهائُنِ گهُماٽِي
پيئِي پيش پُنهونءَ جي اُسَنِ ۾ آٽِي
جا لُڪَنِ لُوساٽِي، سا سيجِ چَڙَهندِي سَسُئِي.

بيت - 7

اَڌَرَ نِڌَرَ اَڀَرِي، ويچارِي نه وَري
لالَڻَ لاءِ لَطِيفُ چَئي پُرِي پيرَ ڀَري
ڪمِيڻِي ڪَري، ڪارُون ڪيچَ ڌَڻِينِ کي.

بيت - 8

اَچي عِزرائِيلَ، سُتِي جاڳائِي سَسُئِي
ٿِي دَوڙائي دَلِيلَ، ته پُنهونءَ ماڙَهُو موڪليو.

بيت - 9

مُنڪِرَ ۽ نڪِيرَ کي جَڏهن ڏِٺائِين
اَڳيان اُٿِي اُنِ کي پُنهون پُڇِيائِين:
’اَدا اِئائِين، ڪو لَنگهيو ساٿُ سَڄَڻَ جو!‘

بيت - 10

ڀاڃاڻِي ٿِي ڀورِ، پُٺِيءَ ڪيچِين ڪَڪَرا
رائو مِڙوئِي رَتَ سِين، ڪارَڻِ ڪانڌَ ڪَڪورِ
لانچي لَڪَ لَطِيفُ چَئي، اُٿِي ڏُونگرَ ڏورِ
جَتُ وڃي ٿو زورِ، اُپُڙُ ته اوڏِي ٿِئين.

بيت - 11

پيئِي ٿِئي پَيمالُ، سا مُنڌ مَرِي نه جِئي
بُري هِن ڀَنڀورَ ۾ هَڏِ نه ڳَرَهي حالُ
لالَڻَ جو لَطِيفُ چَئي وِساري نه وِصالُ
ڀرِي ڪِجاهُ ڀالُ، هيءَ ڏاهِ ڏورِيندي ڪيتَرو!

بيت - 12

نَئُون نِيہُ لَڳوسِ، ڳَري ۽ ڳالهِيُون ڪَري
اورِيندي اَرَٽَ سِين، پُنهون يادِ پِئوس
پَهو پَٽِ ڪِريوسِ، هُو هَٿُ اوڏاهِين رهيو.

بيت - 13

جُٽَ پِٽي پِههُ جهَنگِ، هاڙهي پُڇُ مَ هوتَ کي
سُورُ سُٻيلِي سَسُئِي، لَڪَ تَهين سِين لَنگههِ
ته سُپيريان جي سَنگِ، مُنڌَ ميڙائو تو ٿِئي.

بيت - 14

ٿَڪِيائِي ٿَرُ ٿيلِ، چَڙُهه چُڪيائِي چوٽِيين
هَلَندي هوتَ پُنهونءَ ڏي، ڀَوَ مِڙيئي ڀيلِ
اُٿِي رائو ريلِ، ويٺِينِ تان وارِي وري.

بيت - 15

ٿَڪُ ته ٿِيين ٿاءِ، پَهُتِي ڪانه پَنڌُ ڪَري
سي لالَڻَ هَنيُون لاءِ، منجهان حُجَ هَلَنِ جي.

وائي - 1

هوتَ سي هَلَڻَ هارا، ڪِيئَن ڪَريان آئُون اُن سِين
سُونهَنِ سُپيرِينِ جا اڱَڻِ اوتارا
ڪيچِينِ ڪَرَهَ پَلاڻِئا، مَيا سِي ٿِئڙَم مارا
پَسِئو آسَڻَ اُنِ جا، رُئندا نيڻَ ويچارا
کوءِ آتَڻُ، ٻَنِ جيڏِيُون، کيڻَ سي ٿِئَڙِمِ کارا
وَڃنِ جَتَ جَڏِي ڪِئو، جي وِرُونَهَڻَ وارا
آهِيان پَتِ پُنهونءَ جِي، ڪُنِرَ ڪَندِيَسِ ڪارا
پيرُ مَ ڇَڏَجِ پِرِينءَ جو هَي هَي هٺَ اَسارا
انڌِينِ آهِين آسَرو، موٽِجِ مُحِبَ موچارا.

داستان نائون
بيت - 1

وِيہهُ مَ وِسارِي، پُڇا ڪَرِ مَ پَنڌَ جي
نِرمَلُ نِهاري، هَلَندِينِ تان نه هَٿِ ڪِئو.

بيت - 2

اَوَجهَڙِ اَسُونهِنِ، ڏِيہُ گهڻُوئِي ڏورِئو
سَڳَرِ رِءَ سُونهنِ، پَهُتِي ڪانه پَنڌَ ڪَري.

بيت - 3

واءَ! وِڃاءِ مَ سو، پُٺِيءَ جِنہ پَنڌُ ڪَريان
ڇَٽا ڇَپَرَ! پِرِينءَ جو پيرُ پَرِنيان تو
بَر بورائو جو، سو لڳي متان لَٽِيين.

بيت - 4

واءُ وِڃايُمِ ڪالَ، پُٺِيءَ جِنہ پَنڌُ ڪَريان
وَڃڻُ مُون وانٽي پِئو، هوتَنِ ڪارَڻِ حالَ
جَبَلُ ڏورِيان جالَ، ڪارَڻِ پِيرُ پُنهونءَ جي.

بيت - 5

کُهجُ مَ، اُجها کيہَ، گَردَ پَسُ گُنگن جِي
ڏُکِي منجهان ڏيہَ، نِڪِرُ ناهِ ڪُلهي ڪَري.

بيت - 6

ڏُورِ مَ تون ڏورِيجِ، صَبُرَ ڪَرِ مَ سَسُئِي
پُرَڻُ ڇَڏِ پيرَنِ سِين، وِهَڻُ وِساريجِ
سُڌنِ جا سَيدُ چَئي لاڳاپا لاهيجِ
هِنيين ساڻُ هَليجِ، پَنڌُ پاسي ڀَرِ نِبَري.

بيت - 7

وِکَ تِنہِ ويجهي ڪِي جا کُهِي کَنيائين
ڇِڪي ڇِنائِين، پَنڌُ مِڙوئِي پَٻَ جو.

بيت - 8

سئو ڪوهَنِ سَڀَڪا ڪَري، تون کُهِي کَڻِجُ وِکَ
تاڻِ مَ مَنجهان تِکَ، پَنڌُ پاسي ڀَرِ نِبَري.

بيت - 9

ڏُهلا مون ڏِينہَ ٿئا، پييَمِ ڄامَ ڄَيُون
پَسِئو پَنڌُ پَهاڙ جو ٿئي رُوحُ رَيُون
لُڇئو ٿيان لَطِيفُ چَئي ڪارَڻِ دوست دَيُون
ڀانيان لَڪَ لَيُون، جي سُورَ پِريان جا ساڻُ مون.

بيت - 10

هيڪَلِيائِي هاڻِ، پُورِينديَسِ پُنهونءَ ڏي
ليڙَنِ سِين لَطِيفُ چَئي پُندِيَسِ پَنڌِ پَرياڻِ
رُلِي ڇُلِي ڇَپَرِين ڪِنہِ پَرِ لاهِيان ڪاڻِ
ڪَندِيَسِ ڪوهِيارَلَ سِين رائي منجهِه رِهاڻِ
آهِيان گهَڻو اَڄاڻِ، پَر سُور پِريان جا ساڻُ مون.

بيت - 11

پُورِيندِيَسِ پُنهونءَ ڏي، هيڪَلِيائِي هيلَ
آڏا لَڪَ لَطِيفُ چَئي سُورِيُون سُڄَنِ سيلَ
ته ڪَرَ ٻيلِينِ ٻيلَ، جي سُورَ پِريان جا ساڻُ مون.

بيت - 12

دوستُ ڏِٺائِين دلِ سِين وِرچِي تان نه وِهي
لانچِئو لَڪَ لَطِيفُ چَئي پَهَڻَنِ مَنجهه پِهي
سَندي نِيہَ نِهي، ڪِي سَرَفَرازِ سَسُئِي.

بيت - 13

آيَسِ ڪِينِ اوڏِي، وَڻا وايُون مَ ڪريو
سا مُنڌَ جِيندِي ڪيتَرو لَڪَنِ جا لوڏِي
ڪوهياري ڪوڏِي، ڇُلِي پيٺِي ڇَپَرِين.

وائي - 1

وَڃي وَڃي ٿِيندِيَسِ ويجهِي،
پَسڻَ ڪارَڻِ پِرِينءَ جي
آڏا ڏُونگَرَ لَڪِيُون، موٽِجُ مُحبَ مجيجي
آءٌ هَلندِي هوتَ ڏي، ڇَڏي راهَه رَواجي
نَمُ گهُرجِي نِيہَ جو، آهيان آءٌ اَريجِي
پُڇان ٿِي پَنهارَ تو، آهِيان ٻَيَڙَ ٻي جِي
ڪَرَها ڪيچَ ڌَڻينِ جا، جوڙي مَنجههِ جَماجِي
وينديسِ تَهِين وَرَ ڏي آهيان جوءِ جَنهِين جِي.

وائي - 2

اَدا ڙي ڏوٿِي، آءٌ پُڇان تو ٿِي
ڪيچَ رَسَندِيَسِ ڪِيئَن
ڪو ڏَسُ مُون نه ڏِينءَ!
نه آءٌ سَمِي نه سُومِرِي، نه آءٌ جَتِ نه اوٺِي
آءٌ اُنِي مان آهِيان، جي ٻانڀَڻَ پَڙهنِ پوٿِي
پَرِيٽَ ٿِيندِيَسِ، پِرِين پُڇندِيَسِ، پَڇاڙيندِيَسِ پوتي
سَنجهي ساٿُ سِڌارِئو، پُنهون پُڇان پو ٿِي
سَنجهي وِئَڙو سُپِرِين، ساجَنُ پُڇان سو ٿي
رويو چُئان رِڃُنِ ۾، هَي هَي هَڏ ڪو ٿِي
هَلِجِ هوتَ پُنهونءَ ڏي، منجها نيہَ نِڪوٽي
آتَڻَ وِجهِي آڳِ ۾، مَنجهان جوئِنِ جو ٿِي.

داستان ڏھون
بيت - 1

آءُ اوراهُون سُپِرين، وَڃ مَ اَڳاهُون
ٿَڪِي کَڻي ٿَرَنِ ۾، ٻاڪارِئو ٻانهُون
دَردَ جِيُون دانهُون، مُون مارِيندِيُون موٽُ تون.

بيت - 2

آءُ اوراهُون سُپِرِين، ڏُکِيءَ ڏيجُ مَ ڏاگَهه
وَٽِ ڇَڏي مُون واگُهه، آرِي وِئين عِشقَ جو.

بيت - 3

جيڏيُون جي مان وِسَهو، ڪينَ سُٻيلِي سُکُ
بَرُ بورائو تَن کي، ڏُونگَرُ جَنِي ڏُکُ
آرِيءَ جو اُهُکُ، رَهنُما راهَ ٿِئو.

بيت - 4

اُجهي مُنڌَ اَويرَ، اَٺَئِي پَهَرَ آٽَ ۾
وِئَسِ ويرَيپِو ڪَري ڏُونگَرِ ڇَڏي ڏيرَ
لَڙيي سِجَ لَطِيفُ چَئي پَٻِ نِهاري پيرَ
ڪَهِي جا ڪُويرَ، سا هادِي ميڙَئِين هوتَ کي.

بيت - 5

جي ڀانئِين پِرينءَ مِڙان، تان پاندُ ڳِچيءَ پائيجِ
ڪوهَ ۾ ڪِجِ ڪي ڪيرَتُون، لَڪَنِ لِيلائيجِ
حُجَ مَ هَلائيجِ، ته ٿَڪيائِي ڪِنہ ٿاءِ ٿِئين.

وائي - 1

پَلڪَ نَه رَهي دِلِ تو رِي،
وَرُ ميان صاحبَ خانَ بَلوچا
اُٺَ چارِيندِيسِ اُنِ جا، مَٿان ٽَڪَرَ ٽوري
ڏِيندِيسِ ماهُ مِرُوئَنِ کي، ڪُلهَنِ تان ڪوري
ڪانگَ کِينَم ڪيچَ جا، ماسُ چُنجُنِ سان چوري
ڇُلِي پَهندِيسِ ڇَپَرِين، جَبَلُ وِجهَندِيَسِ جهوري
ڏُکَ لاهِيندِيسِ ڏِيلَ جا ساڻُ عَجِيبَنِ اوري
پهُچايو پَريٽِ کي، ٿَڪلِ کي ڪِنہِ ٿوري
آرِياڻِي عَبدُاللطِيفُ چَئي، سارَ لَهندَمِ سوري.

وائي - 2

توکي ڪِهڙي آندو سانگَ،
ٻاروچا ڀَ نڀ ور ۾
مَڇُڻِ ڪا ويجهِي وڃي، نِيہُ نسوروئِي نانگُ
توڏَنِ ڪِينَ توارِئو، وِئا چُپُ چُپاتِي چانگَ
چَئو ڪِين ملَندِيَسِ سَڄَڻين، لَئُه کِيانتَل ڪانگَ
اَدِيُون عَبدُاللطِيفُ چَئي، آندِي عِشقَ اڻانگَ.

وائي - 3

اچِي لالَڻَ لَٽِ لو،
مُئِيءَ جو لوڙههُ لَڪَنِ ۾
سِرُ پِرِيان تان صَدَقو، سِسِي ٿِئَڙي سَٽِ لو
هوتُ کَٿُوريءَ هيرَئُون، مُون ۾ صابُڻَ ڇَٽَ لو
اَدِيُون عَبدُاللطِيفُ چَئي، گهَڻو مُون ۾ گهَٽِ لو.

داستان يارھون
بيت - 1

ڪَنُ ٿِيءُ ڪيچينِ ڪُڇِئو، ڪُڇُ مَ، ٿا ڪُڇَنِ
اِشارتَون اُن جيون سُڪُوتان سُڄَنِ
وَٽان ويهِي تَنِ، سُڻُ ته سَوزُ پِرائِيين.

بيت - 2

ڪَنُ ٿِيءُ ڪيچِينِ ڪُڇِئو، ڪُڇُ مَ، ڪُڇِيائُون
رَهِي نه رَتِيءَ جيتَرِي اُنِي وَٽِ آئُون
وَڍي وِڌائُون، هُو جو وَڻُ هُئَڻَ جو.

بيت - 3

ٻُڌُ ته ٻِيَائِي لَهي، ’آئُون‘ اِتِ نه آهِ
ڪُڇَڻُ ڪَڍِي لاهِ، ڪَنُ ٿِيءُ ڪيچِينِ ڪُڇِئو.

بيت - 4

سَڏَ مَ ڪرَ سَڏَنِ ري، هَلَڻَ ري مَ هَلُ
جَلڻَ ري مَ جَلُ، رُئڻَ ري مَتان رُئِين.

بيت - 5

اَکِيُون لَٽَ اوٽارِيُون، ڪِنہِ پَرِ ڪَڙيان پيرُ
لَٺِ لائِيندو ڪيرُ، مون جيهِيءَ مَعذُورِ کي.

بيت - 6

اَکِيُون آرِيءَ ڄام جِيُون، اَنڌِيءَ سِين آهينِ
هُوءِ جي وَڻَ وِندُر جا، سي مُون سُنهائِينِ
ڏِسئو ڏيکارِينِ، پيشانِي پُنهونءَ جِي.

بيت - 7

اڱڻِ آرِيءَ ڄامَ جي ڪَٽارو ۽ ڪوس
دِيَتَ آهي دوسُ، مارَڳَ ۾ مُيَنِ جِي.

بيت - 8

لَڳَندي لَڪَنِ سِين، آءٌ جِي مَران ايئن
ماءُ مُنهنجي نِينہَ، ته ڪَر لائُون لَڌِيُون.

بيت - 9

سَنڌِيُون سُورَ ڪَرِينِ، هنيُون ڏُکي هوتَ کي
پِرِينِ جي پاڻَ ڏِنا سي سُتي سُکُ نه ڏِينِ
جي ماڙُهنِ کي مارِينِ، آءٌ تَنِ سُورَنِ کي سَڏَ ڪريان.

بيت - 10

صَدا وِڌِيَمِ سُورَ جِي، اڳيان ڪوهِياري
جو نَجَسُ نِکاري، سو پُنهون وِجهو پاندَ ۾.

بيت - 11

مُنڌَ نه منجهان تَنِ، پَسِي لَڪَ لُڏَنِ جي
جا پَرِ کاهوڙيَنِ، سا پَرِ سِکِي سَسُئِي.

بيت - 12

سَسُئِيءَ کي سَڏُ ٿِئو، اَسان اولاڻُو
پَنڌُ نه پِڃاڻُو، اَڻَ ڪوٺِي ڪانه گهِڙي.

بيت - 13

پَسو پَرائَنِ، سُورَنِ آڏِي سَسُئي
پَرايا پَنهنجَنِ، وِجهَنِ ويچارِيءَ تي.

وائي - 1

دَردَ مُنهِنجي جا دارُون،
موٽُ سَٻَاجها سُپِرين!
مُون لڳيُون، مُون وِسَهو، مَحبت سَندِيُون مارُون
مائِٽَنِئان مون سين گهڻا، ڪُسَنَ ڪِئا ڪارُون
سُکَنِ مُون سِين ڪِين ڪِئو، سُورَنِ لَڌِيُمِ سارُون
جَڙِيُون آهن جِيءَ ۾، تُنهنجِيُون پِي پَچارُون
چُرَنِ چُڻُڪَنِ چِتَ ۾، جِئَن سي گهَنڊِيءَ لارُون
پَسان شالَ پَرِ ڪَنهِين جانِبَ جون جهَلَڪاروُن.

وائي - 2

ڳالِهيُون هوتَ ٻاروچي ساڻُ، وو!
مُنهنجي جِيءَ جُون جيڏِيُون
ڇُلِي پيٺَيِسِ ڇَپَرين، سَڱ تُنهينِجي ساڻُ
چَڙِهِي ڏاڍِين ڏُونگَرين، پُرزا ڪَندِيَسِ پاڻُ
رُلِي ڇَلِي ڇَپَرين ڄامَ وِڃايُمِ ڄاڻُ
هَٿان هَڏِ نه ڇَڏِيان سَندو نِيہَ نِڌاڻُ
نَصِيبُ ڪَرِ نَسُئِيءَ کي، پُنهون اُٺَ وَٿاڻُ.

سُر معذور

سسئيءَ جو پياري پنھون پٺيان ھلڻ، ڪشالا ڪرڻ ۽ سُور سختيون سھڻ، تان جو موت کي منھن ڏيڻ ۽ للڪارڻ بلڪہ شھه ڏيڻ وارا نازڪ اشارا، ۽ سسئيءَ جي پاڻهي پاڻ سان وروُنهه واريون نازڪ نفسياتي ڪيفيتون، ھن سُر ۾ سمايل فڪر جا ڪي اھم اھڃاڻ آھن.

داستان پھريون
بيت - 1

هَلندي هوتَ پُنهونءَ ڏي، کُهجَنِ ڪي کوٽِيُون
پَهَڻُ تَنِي پَٽُ ٿيي جي لالَڻَ لَئي لوٺِيُون
سَڀي سُهيليُون سِڪ کي چُنجُون ۽ چوٽِيُون
ٻانڀَڻَ ٿِيءُ ٻوٽيُون، ته ڪُتا کِينِ ئِي ڪيچَ جا.

بيت - 2

ڪُتا کِينِ ئِي ڪيچَ جا، سَندا جي پُنُونہَ
اڳَهِين هُوندَ اَسُونہَ، جي جانارَنِ يادُ پُئين.

بيت - 3

تَن پِيئِي جانارَنِ يادِ، جي پاريَلَ پُنهونءَ ڄامَ جا
سَندِي لالَڻَ لاڌِ، مُيان پوءِ مُنڌ ٿِي.

بيت - 4

سَسُئِي پُڇَنِ سي، جي پاريَلَ پُنهونءَ ڄامَ جا
وَڍيو ويٺِي ڏي، ڪايا ڪيچَ ڪُتَنِ کي.

بيت - 5

ڏَکا ڏُونگَرَ جا مِرُو، مَرُ ٿا مُون تي ڪَنِ
پُوندا ڪِينَ پَريٽَ تي، جِنہ جا سَڌَرَ سيڻَ سُڄَنِ
سَڳائِيءَ جي سَيدُ چَئي، آهي سُڌِ سَڀنِ
هُوءِ نه هُوندَ ٽَرَنِ، پَرَ قَرابَتَ ڪَمُ ڪِئو.

بيت - 6

سَڌرَ سِينِ سَڱُ ڪَري پَرَکَنڊين پييَاسِ
ڪيرَ بِرَهَمڻِ، ڪَنِ جِي، ڪيرُ ڄاڻي ڪيڻاسِ
هُوندَ نه سِنڌَ سُيَاسِ، پَرَ پُريين ڪييسِ پَڌَرِي.

بيت - 7

مُون تان ڪِينَ چَيونِ، ڪُڄاڙِئان ڪيچِ وِئا
پُري پَٻَ نه جهَلِئا، هاڙهي ڪِين اُتونِ
سَٻَرُ ساٿُ سَندونِ، وِئا لَتاڙي لَڪِيُون.

بيت - 8

جِهَڙا ڪَڪَرَ اَڀَ ۾، تِهَڙِي ڏُونگَرَ ڏيٺِ
آئُون تَهِين هيٺِ، پيرُ نِهارِيان پِرينءَ جو.

بيت - 9

اَنگهُنِ چاڙهي اَنگَ، وِئو ٻاروچو نِڪَري
روئِي ڏنو رَنگُ، ويچارِيءَ وَڻَنِ کي.

بيت - 10

اَڳهِنِ اَنگُ سَندونِ، وَهِي جيڏاهِين وِئو
ڪِهَڙو ڏوهُ ڏِبونِ، سو مُنہُ آيو ساٿِيين.

وائي - 1

خُوبِي مَنجههِ خِفَتَ، اي دوست دِقَتَ
آهي عَبدُاللطيفَ کي
مَدَحَ مُون کان نه ٿِئي، سَندي سُورَ صِفَتَ
هِجي ڪَريان هيجَ سِين، مُطالعُ مَحَبَتَ
حُزُنُ هوتَ پُنهونءَ جو رُڳيائِي راحَتَ
پِريان جي پِستانَ جو فاقوئِي فَرحَتَ.

داستان ٻيو
بيت - 1

ڏُکيءَ ڏَمَرُ نانہِ، بُکِيءَ کِلَ نه اُڄَهي
اُگهاڙِيءَ وِهانہُ، وِئو ويچاريءَ وِسَري.

بيت - 2

ڏُکيءَ ڏورَڻُ پاڻَ تي ويچاريءَ وِڌو
ڏيل تنہِ جو ڏُکَ سِين سَڀوئِي سِڌو
هُئَڙَسِ اَڳُ لِڌو، پوءِ ٿِي ڪَري پَنڌَڙا.

بيت - 3

ڏُکي ٿِي ڏَڌورَ، لَهَسِي لاءِ پُنهونَ جي
ڏيئِي آڳِ اَتورَ، سَڀ نه کاڻِي سَسُئي.

بيت - 4

ڏُکِيءَ ڏِينهاڻِي، مُٺِيءَ مَٿي هَٿَڙا
تِنہ پَرِ نه کاڻِي، جِنہِ پَرِ پَسي پِرينءَ کي.

بيت - 5

ڏُکِي ڏِکَ وِسارِ، سيڄَ ڦِٽِي ڪَر سَسُئِي
پَٽِيين پيرُ نِهارِ، ته آرياڻِي اُتان لَهِين.

بيت - 6

ڏُکي! ڏُکَ مَٿي ڪَري، وانءُ ڇَپَر پيهِي
گَڏبَئِي ڏيهِي، سُوڌِيُون ڏِيندءِ خَبَروُن.

بيت - 7

ڏُکِيءَ سَنديُون ڏُونگرين پسو پِٽُون پُونِ
ڏاري جو ڏُونگَر کي سو ڪِين چَيو چُونِ
آرِيءَ جي اَفسوسَ ۾ ماڙُهو مِرُو رُونِ
اِنَ پَرِ سيئِي هُونِ، هِنئَڙا جَنِ هَڄِي وِئا.

بيت - 8

ڏُکِيءَ سَندِيُون ڏُونگرين آڌيءَ آهُون پُون
مُئي پُڄاڻا مُنڌَ کي روڏَ رِڃُنِ ۾ رُونِ
ڀُوڻا اِيهَينِ چُونِ، ته مُئِي اسان کي ماريو.

بيت - 9

ڏُکِيءَ سَندِيُون ڏُونگَرين اوڇنَگارُون اَچَنِ
هَڻِي سانگِ سَسُئِيءَ کي ڪِلو ڪِئو ڪيچِينِ
جي هَٿان هوتَ مَرَنِ، هوتُ تَنِي جي هَنجَهه ۾.

بيت - 10

ڏُکِيءَ سَنديُون ڏُونگَرين وَڻَ ٽِڻَ وايُون ڪَنِ
وَٽان ويئِي جَنِ، وَڍِيءَ سي واڍوڙئا.

بيت - 11

وَڍِيءَ سي واڍوڙِئا، رَتُ نه ڏِٺو جَنِ
مَوتُ قَبُولِيُو تَنِ، ڏِٺو جَنِ ڏُکيءَ کي.

بيت - 12

ڪِنہِ جِنہِ ڏُکان ڏي، پاراڀا کي پانڌِيين
سُورَڀَرِيائِين سي، ڳالهه ڪِئائِين جَنِ سِين.

بيت - 13

ڪو جو وَڍِيءَ وَڍُ، وَڻَ وَڍِيائِين وَڍَ سِين
ڏُکَ ڏُکيءَ کي ڏَڍُ، جَنِ ڏِٺِي سي ڏُکئا ٿِئا.

بيت - 14

وَڍِيلِ ٿِي وايُون ڪَري، ڪُٺَل ڪُوڪاري
هُنِ پَنَ پَنهنجا سارِئا، هيءَ هَنجهوُن هوتَنِ لَئي هاري.

بيت - 15

مُٺِي ٿِي مُدعَا گهُري، مَوتُ ٿِئو مَوجُودُ
اَچِين ته اَڄُ ڪَريان صَباح جو سُجُودُ
جيڪي ني وُجُودُ، جيڪي ميڙِ مُٺِيءَ کي.

بيت - 16

فَردا مُنڌَ ڦِٽِي ڪِي، نَقَدُ کَنيو نارِ
هُوءَ جا واڳَ وَلِهِيءَ جي ويرَم ڏي مَ وارِ
جيڪي مُٺِيءَ مارِ، جيڪي ميڙِ مُٺِيءَ کي.

بيت - 17

جيڪي ميڙ مُٺيءَ کي، جيڪي مُٺيءَ مارِ
ڏُکِيءَ کي ڏيکارِ، هيڪَرِ هوتَ اکِينِ سِين.

بيت - 18

پَسَڻَ ڌاران پِرِينءَ جي، جهَلي تان نه رَهان
اَپَرِ عاجُزِ آهِيان لالَڻُ جان نه لَهان
فَردا مُون ڦَٽِي ڪي، وَعدي ڏي نه وَهان
صَباحَ سِينءَ نَه سَهان، خواه ميڙيين خواه ماريين.

بيت - 19

ڏِسَڻُ ڏِکان اَڳرو، سَسُئِي آڻِ مَ شَڪُ
ٿيءُ ٻانهِي ڀَر اوئِيُون، لُڏُ مَ پَسِي لَڪُ
وَرُ پُنهونءَ ساڻُ پَلَڪُ، ٻنِ ٻارهَن ماهَ ٻِئَنِ سِين.

بيت - 20

هَردَمُ هوتَ پُنهونءَ جو ڏِسَڻُ ڀانئِجِ ڏِکَ
وَرُ ٻاروچاڻِي لِکَ، کُوءِ ٻارَهَن ماهَ ٻِئنِ سِين.

بيت - 21

ٿورَ ويرَمِي ٿِيءُ، وَڃڻُ ويرَمَ نه سَهي
ڏيئِي مَرِجُ ڏُونگَرين جَتَنِ ڪارَڻِ جِيءُ
هَڏِ نه هُوندو هِيءُ، ساهُ پِريان تان صَدَقو.

بيت - 22

اَدِيُون وَرُ اُگهاڙَ، وِهانءُ جِنہ وِسارِئو
جيڏيُون ڇَڏي جاڙَ، سَڀِ نَنگِيُون ٿِي نِڪرو.

بيت - 23

سَڀ نَنگيُون ٿِي نِڪَرو، پَرَهَڻَ ڇَڏي پوءِ
سا مَهندِ مِڙنِئان هوءِ، ڪَهي جا ڪِينَ کَڻي.

بيت - 24

ڪَهي جا ڪِينَ کَڻي، پِرينءَ پَهُتِي سا
وِهي ويڙهِجي جا، وَصُلُ تِنہِ وِڃائِيو.

بيت - 25

اوڏو آ اَڻِ هُوندَ کي، هُوندِئان هوتُ پَري
ساجَنُ تَنِ سَري، ’لا ءَ‘ سين لَڏِينِ جي.

بيت - 26

هورِنِ هاڙهو لَنگهِيو، ٿِيءُ جَريدِي جوءِ
هُوندَ جَنِي کي هوءِ، هوتُ نه هُوندو تَنِ سِين.

بيت - 27

هورِنِ هاڙهو لَنگهِيو، مُٺِي موسَٽُ ڇَڏِ
’لا‘ سِين اُٿِي لَڏِ، ’ڪِينَ‘ رَساڻي ڪيچِ کي.

بيت - 28

هورِنِ هاڙهو لَنگهِيو، ڳوريُون پاسي ڳوٺَ
ڪيچِ تَنِي کي ڪوٺَ، ’ڪِينَ‘ جَنِي جي ڪَڇَ ۾.

بيت - 29

هورِن هاڙهو لَنگهِيو، ڳوريُون ٿِيون ڳَمَنِ
هاڃي تان نه هَڄَنِ، ڌاران سِڪَ سَيدَ چَئي!

بيت - 30

نَڪا هِتِ نه هُتِ ڪا، ڳورِيءَ سَندي ڳالِ
ڪانه پَهُتِي مالِ، حالِ پَهُتِي هوتَ کي.

وائي - 1

هَلُ هوتَنِ ڪارَڻِ حالَ،
شالَ سَڳَرَ ٿِيندينءَ ساٿَ جي
ڪيچان آيو قافِلو، مَيَنِ مَٿي مالَ
اِينديَئِي بُوءِ بودانَ جِي، جهَلِجِ پَٻَ پَهالَ
ڀورِي پيئِينءَ مامَري، سُتي ڪِيَئي نه سَنڀالَ
تَڏَهن توهِينِ کان وِئا، ڪاهِي ڪَرَها ڪالَ
جي ڀائِين جَتَنِ جي ويجِهي ٿِيان وِصالَ
پُرِي پَٻَ وَڻَنِ ۾ وِجهِجِ ڪا وَڙالَ
جِتي جَمازَنِ کي جَبَلَ ٿِيَنِ جَنجالَ
پُڇِي پِيادَنِ کي آرِياڻِيءَ اَحوالَ
پيرَ پَنهنجي پِرينءَ لَئي ڪوڏِ رَتائِين ڪالَ
چَڙهندي سِرِ چوٽِيين، لَڪَنِ ڪِيڙَسِ لالَ.

داستان ٽريو
بيت - 1

هَلَندي هاڙهو مَڻِي، ڪَڙَڻُ ڪوهَ پِيامِ
اَرڏا آرِيءَ ڄام ري، گُوندَرَ گُذِرِيامِ
لَڪِيُون لَڪَ لَطِيفُ چَئي اورانگهَڻُ آيامِ
پُرَڻُ پُنهونءَ پُٺ ۾، اِيءَ سَعادَتَ سَندِيامِ
مَٿِسِ ڪَمَ وِڌامِ، وِهان تان نه وَسُ پِئو.

بيت - 2

هَلَندي هاڙهو مَڻي، ڏَڪَنِ مُنهنجا ڏوهَ
هوءِ اُونچَنِ سِرِ اُٺَنِ تي، هِيءَ پَنڌِ پَيادِي پوءَ
ليڙَن سِين، لَطِيفُ چَئي، ڪِيئن ڪَرِيندِيَسِ ڪوهَ
اَڳيان رائو سُڄي روهُ، وِهان تان نه وَسُ پِئو.

بيت - 3

هَلَندي هاڙهو مَڻي سِسِي ڏِيندَيسِ ساهُ
لِڱنِ تان، لَطِيفُ چَئي، پاري نِئُمِ پاهُ
ڪَندو ٻاجههَ اَللهُ، وِهان تان نه وَسُ پِئو.

بيت - 4

هَلَندي هاڙهو مَڻي، گُسان تان مَ گَسان
لَڪَنِ تان لَطِيفُ چَئي، رِڙِهي مانِ رَسان
پُنهون شالَ پَسان، وِهان تان نه وَسُ پِئو.

بيت - 5

هَلَندي هاڙهو مَڻي، ڇَپَرَ مَنجهِه ڇُلان
پاٻوهَ پُنهونءَ ڄام جي سَرِتِيُون ڪِيئَن سُلان
سارِئو تِنہ سَردار کي اَندَرِ روهَ رُلان
ڄامَنِ ڏانہُ ڄُلان، وِهان تان نه وَسُ پِئو.

بيت - 6

وَڌو ڪيمَ وَڻا، اُونچا ڏُونگَر مَ ٿِيو
ٽِمو مَ نيڻا، ته پيرُ نِهاريان پِرينءَ جو.

بيت - 7

وارُو مُون وَڻاهُ، ڪا سُڌ سُونهَپَ جي نه ڏِهو
اِيءَ اِهائِي ڳالَهڙِي، شَجَرَ سُڻيجاهُ
چوٽِيين چاڙهيجاهُ، ته مُوڙهيءَ ڪو مُنہُ ٿِئي.

بيت - 8

ڀائِي حالَ هَلِي وِئا، ڪِنہِ کي سُورَ سُلان
کَڻِئو لَڄَ، لَطِيفُ چَئي، لَڪَنِ مَنجههِ لُڇان
پانڌِي ڪيرُ پُڇان، جِئن سُونهان مُون سُورَ ٿِئا.

بيت - 9

ڪَنڊا مُون پيرَنِ ۾ مَرُ جان لَکَ لَڳَنِ
آڱرُ آڱوٺي نه مِڙي، ڇِپُون پيرَ ڇِنَنِ
وِيندي ڏانہَ پِرِينِ، جُتي ذات نه پائيان.

بيت - 10

جُتيون سي پائينديون، جني پيرَ پِرين
لاٿيون سَڀِ پرين، سَسُئِي سُپيرِينِ کي.

وائي - 1

مُونکي ڇَڏ مَ ڇَپَرِين، اي عاقِلَ پُنهون اَتورَ
ڇَپَرُ کَٿُورِي ٿِئو، ٻِي تازي ڦُلنِ ڦورَ
وَڻَ مِڙيئي واسِيا، لائِي ڪُنگوءِ ڪورَ
پَرچِئي ڄامَ پُنهونءَ جي، هِنيَڙي لَٿا هورَ.

داستان چوٿون
بيت - 1

مَرِي جِيءُ ته ماڻِيين جانِبَ جو جَمالُ
ٿِيينِ هُوندَ حَلالُ، جي پَندِ اِهائِي پارِيين.

بيت - 2

مَرُ ته مِڙِين سَسُئِي، اَجَلان اڳي اڄُ
جان ڪِين هُئين جِيَرِي، مُنڌَ ڀَنڀوران ڀَڄُ
پُنهونءَ ساڻُ پَهڄُ، ته مَلَڪُ الموَتِ مارِيين.

بيت - 3

مَرُ ته مِڙِينِ سَسُئِي، جِيَڻُ آڏو جَتَ
هارِي ڪَرِ هِمَتَ، ته ڏيئِي دَمُ دوستُ لَهِين.

بيت - 4

مَرُ ته مِڙِين سَسُئِي، جِيَڻَ اوڏو جَتُ
پاڻِي هارِ مَ پَڌَرو، روءِ مَنجهيئِي رَتُ
صَبُرُ وَڏو سَتُ، سِگهو ميڙي سُپرِين.

بيت - 5

مَرُ ته مِڙِين سَسُئِي، ويهِي جِيءُ مَ جوءِ
مُنڌَ مَرڻان پوءِ، پَهُچَندِينءَ پُنهونءَ کي.

بيت - 6

اَجَلان اَڳي سَسُئِي، مُنڌَ جِيرِيائِي مَرُ
ٽولِيان تِنہِ مَ ٽَرُ، جِنہِ رُوحَ وِڃايا راهَ ۾.

بيت - 7

تو سامائي سَسُئِي، مَرَڻُ ڪِئو مُردارُ
ڪُپَرِ سِين ڪوهِيارُ، لُوٺِي تو لَڄائِيو.

بيت - 8

جان ساماڻِينءَ سَسُئِي، تان ويسُ وِڙَنِ جو ڪَرِ
لاهي لَڄَ لَطِيفُ چَئي، ٿِي بيکارِياڻِي بَرَ
ته وِيندهِين پُونئِين وَرِ، اڳيان هوتَ حُضُورَ ۾.

بيت - 9

تو سَڱُ ساهُ کَڻَڻَ سِين، جِيڻَ گوشي جاءُ!
مَرَڻُ مُون سين آءُ، ته پُٺِيءَ تو پَنڌُ ڪريان.

بيت - 10

جَبَلُ ماري جَکَ، جو آڏو عَجِيبَنِ کي
توڻي لَڪَنِ لَکَ، سَڀَ لَنگهَندِيَسِ سِڪَ سِين.

بيت - 11

اُونچو اُتاهُون گهڻو جِيَڻَ کي جَبَلُ
مَرڻَ مُون سِين هَلُ، ته پُٺِيءَ تو پَنڌُ ڪَريان.

بيت - 12

پَر ۾ پَچي پِرِينءَ کي مَري نه ڄاتوءِ
”مُوتُوا“ مُنڌَ نه سوءِ، ڪَنڌُ ڪُڄاڙِئان ڪاٽِيين.

بيت - 13

مارَڳِ جي مَرَنِ، وَڏا طالِعَ تَنِ جا
ٻِيُون ڪُڄاڙي کي ڪَنِ، ڪُوڙِي دَعويٰ دوستَ سِين.

بيت - 14

ڇَپَرِ ڇُلِي جي، مَرِين مُنڌَ مارِڳَ ۾
قَدُرُ ڪيچِينِ کي، پَئي تُنهنجي پَنڌَ جو.

بيت - 15

ڇَپَرِ اوتارا ڪَري ماڻيائين مَزا
پَرِٽ کي پَٻَ ۾ ڪارِئو پَنڌُ قَضا
وَسُ نه ويچارِيءَ جو جيڪا رَب رَضا
مَٿان جانَ جَزا، لاٿائِين لَطِيفُ چَئي.

بيت - 16

ڇَپَرِ اوتارا ڪَري سينڌِي ٿِي مِرُوئَنِ
جيڪِين چَيُسِ جيڏِين سو نه ڪئائِين ڪَنِ
مَعذُورِ مَرَڻُ مَنِ، ڪيچِين لَئي قَبُولِيو.

بيت - 17

ڏينهان ڏاريءَ ويسُ، راتيان روئي رَتَ ڦُڙا
لَنڊِينِ جي لَبيسَ، ڪانڌَ ڪَمِيڻيءَ کَٽِئو.

بيت - 18

ڏِينهان ڏارِيءَ رُوءِ،، راتِيان روئِي رَتَ ڦُڙا
مَنجههِ ويچارِيءَ وُوءِ، ٻَهَران ٻِي ٻِئَنِ سِين.

بيت - 19

ٻَهران واهَ وِڙَنِ سِين، اَندَرِ مُنڌَ ماتامُ
سَسُئِي سوجهي ڪَڍِيا تَعَلقَ سَڀَ تَمامُ
نِيَسِ نِيہَ نِيامُ، ڏِسَڻُ ڏارِيءَ ويسَ ۾.

بيت - 20

راتِيان روئي رَتَ ڦُڙا، مُنڌَ مَرڪي ڏِينہَ
اَندَرِ نَعرو نِينہ، ٻَهَرِ واهَ وِڙَنِ سِين.

بيت - 21

ٻَهران ٻِي ٻِئَنِ سِين، مَنجههِ ڪالُهوڻِي قالِ
سا تان تُون سَنڀالِ، هُوءِ جا ڪِيَئِه هوتَ سِين.

بيت - 22

ڏِسَڻَ ڪَرَ ڏارِي، اَندرِ سَتِي سَسُئِي
اِنَهِين پَرِ آرِي، ڪانڌُ ڪَمِيڻِي کَٽِئو.

وائي - 1

ڪَا جَا ڳالههِ هُئِي، ٻاروچي جي مَنَ ۾
سِرُ سَڳَرِ، پُرُ پيچَري، تُون جا لوڪَ سُئِي
سَسُئِي سَنگهَرَ پَٽِيين، ڪيرُ چَوَندو مُئِي
پَنڌُ ڪَرِيندي پِرينءَ ڏي، ڪَڏِهن ڪانه ڪُئِي
آن ڪا ڏِٺِي اوٺِيا، کيرَنِ پاسِ کُهِي.

داستان پنجون
بيت - 1

هَٿين پيرين مُونَڙيِين هَلِجُ ساڻُ هِنيين
عِشقُ آرِيءَ ڄامَ جو نِباهِي نِيين
جان جان ٿِي جِيين، تان پاڙِجِ ڪو مَ پُنهونءَ سين.

بيت - 2

هَٿين پيرين مُونَڙيين، ڪَهِجُ ڀَرِ ڪَپارَ
مَتان ڇورِي ڇَڏِيينِ پِريَتَڻِي پَچارَ
توکي سَنَدَ سَسُئِي سَندي لَئُون لَغارَ
توڙي هُونِ هَزارَ، توءِ پاڙِجِ ڪومَ پِرينءَ سِين.

بيت - 3

هَٿينِ پيرين مُونَڙيين، ڪَهجُ ڀَرِ قُدامَ
وِچِ وَسِيلو ناهِ ڪو اوري آريءَ ڄامَ
هِنيين لائي هامَ، پاڙِجِ ڪو مَ پُنهونءَ سِين.

بيت - 4

هَٿين پيرين مُونَڙِيين سِرجُ ساهِ پَساهِ
هوتُ گڏبُئِي هَبَ ۾ رَهَبَرُ مَٿي راهَ
جان جان ساڻُئِه ساهُ، تان پاڙِجِ ڪومَ پُنهونءَ سين.

بيت - 5

تَتِيءَ ٿَڌِيءَ ڪاهِ، ڪانهي ويلَ وِهَڻَ جِي
مَتان ٿِئي اُونداهِ، پيرُ نه لَهِين پِرينءَ جو.

بيت - 6

ٿَڌِيءَ ٿَڪِي نَه وِهي، تَتِيءَ ڪَري تاڻَ
وِڌِي آ وَڻِڪارَ ۾ سَسُئِي پاڻُ سُڪاڻَ
پُڇِي پَہَ پَکِينِ کي پيئِي مُنڌَ پَريَاڻَ
ڏِنَسِ ڏيہَ وَڻَنِ جا تَنِ اَللهَ لَڳَ اُهِڃاڻَ
مانَ پَرَچِي پاڻَ، اَچي آرياڻِي وَرِي.

بيت - 7

توڻي وِلاڙُون ڪَرِين، توڻي هَلين وِکَ
لِکيي مَنجهان لِکَ، ذَرو ضايَعَ نه ٿِئي.

بيت - 8

لِکيو جو نِراڙِ، سو اَنگُ ڪِيَاڙِيءَ نه ٿِئي
پاڙِئو ويٺِي پاڙِ، جيڪِين لَکيو لوحَ ۾.

بيت - 9

جِتي جيتِريون، لکيُون لوحَ قَلَمَ ۾
تِتي تيتِريون، گهَڙيُون گهارَڻِ آئِيُون.

بيت - 10

ڪِئائِين ڪيچِينِ لَئِي جُسو جَلاوَتَ
ڇَڏي پيٺِي ڇَپرين هارِي سَڀِ حُجَتَ
هُئِي نِماڻِي نِسَتَ، پَر پَنڌُ وِڌائِين پاڻَ تي.

بيت - 11

پَنڌُ نه پَنڌَن جيتَرو، ڪِيئَن سُڄَندي ڪيہِ
جيڪَرَ ڪَريان رِيہِ، پَرَ چُوندا مُنڌَ چَرِي ٿِي.

بيت - 12

چُونمِ مَرُ ’چَري ٿِي‘، پَرَ جي سَڏُ سُڻينِ
مَرُ مُونهِين کي ڏِينِ، ماڙهُو اَچئو مِيهَڻا.

بيت - 13

ماڙهُو ڏيئِي مِيهَڻا مُونکي ڪَندا ڪوهُ
صورتَ سُپيرِينِ جِي، ڏِٺي ڪونهِي ڏوهُ
ڇَپَرُ منجهان ڇوهَ، روئِي رَڱِينديَسَ رَتُ سِين.

بيت - 14

جَڙَ جا هَنيَم جَتَ، تِنہِ ڳُجهِيءَ ڳاريَمِ جِندَڙو
آڻي اَندَرِ کوڙِئا ڪوهِياري ڪَروَتَ
سُورَنِ ساڙِي آهِيان سِڪان کي صِحَتَ
اندَرِ رِيلا رَتَ، ٻاهَرِ ٻاڦَ نه نِڪَري.

وائي - 1

ويههُ مَ واٽَ وِرِچِي، هو اَللهَ ميان!
جي ڪَهَندِينءَ، تي لَهَندِينءَ وو!
پيرَ پَٽان ئِي ڪُونئَرا، رائي ڪِيَسِ رَچِي
مُنہُ ڪَرِ مَعذُورِينِ ڏي پُنهون ڄامَ پَرَچِي
مُونکِي تِنہِ مارِئو جَتَنِ مُونکي جا چِي
وِندُرَ واٽَڙِيَنِ تي ڪانڌِي ٿِيندَمِ ڪيچِي
ڪَنِي اَچِي ڪا ڪَهِي، ڪَنِي اَچِي ڪا چِي
اَملَ ڀانيان اُنِ کي، ساجَنِ مُونکي سا چِي.

داستان ڇھون
بيت - 1

ڪيچان اوري ڪيتريون معذوريون مُيون
واٽُون ويهه ٿيون، ڪُہُ ڄاڻان ڪيهِيءَ وئا.

بيت - 2

اوري آريءَ ساڻُ، سَسُئِي ڪِينَ سَمَجهِئو
ڪَري پيکُ پُنهونءَ سِين، پَڌَرِ وِڌائِين پاڻُ
ڄَٽِ وِڃايو ڄاڻُ، ٻانڀَڻِ ٻاروچَنِ سِين.

بيت - 3

ٻَري ته ٻيلِي گهَڻا، ساٿِي پُڇي سُکُ
رفاقَتَ رِڃُن ۾ ڏُونگَر ڪاري ڏُکُ
آرِيءَ جو اَهُکُ، مُون رَهنُما راهَ ٿِيو.

بيت - 4

ڏُونگرُ ته ٻيلِي، نه ته ڏِجي ٻَنِ ٻيلِين ري
سا ڪِئن وِهي ويسَلِي جا سُورَنِ سَهيلِي
چوٽِيُون چَنبيلِي، جِئَن تِئَن جهاڳي اُکَتِي.

بيت - 5

تان جي هوتَ نه ڪَنِ، جو تُون سَڱُ سُڻِي سَرَهِي ٿِينءَ
لَکينِ ٻِيُون، لَطِيفُ چَئي، ٻانهِيُون ٻاروچَنِ
اِنَ دَرَ مَٿي دادَلِيُون رُئندِيُون رَتُ وڃَنِ
سَندِي ذاتِ جَتَنِ، آهي اَٻاجهِي گهَڻو.

بيت - 6

هِتان ٿِي هَلَندِياسِ، سامُهِين ساڻيہَ ڏي
سَونَ ڪَڙولا سَنگهَرُون ڏُونگَرِ کي ڏِيندِياسِ
آيَلِ ٻاروچَنِ سِين ڪَيسَرِيا ڪَندِياسِ
مِليَسِ تان مِلَندِياسِ، نه ته گهورِيَسِ ٻاروچَلَ تان.

بيت - 7

تان مُون ڀينَرُ ڀَئِي ناه ڪا، جانِ آرياڻِي اَڳَ
ڪوسو ڪوهيارَنِ جي واءُ مَ لڳي وَڳَ
ٻِئا پُڻُ جَتَنِ جَڳَ، منهنجِي پِرِت پُنهونءَ سين.

وائي - 1

آئِين اَچِي پَسو، جيڏيون وو!
هِيءُ جو وَهُ مُنهنجي جِندَڙِي!
هي جو حالُ مُنهنجِي جِندَڙِي!
پائي وِئَڙا پيرَ ۾، مَنجهان کَرسَ کَسو
ڏيئِي وِئَڙا ڏاههِ کي، سُورَنِ جو سَرسو
آئُون ڏورِيندِي اُنِ کي، ڏيئِي تَنَ تَسو
ساءُ نه آيان سُورَ جو، هارِيُون! ٿِيُون هَسو
متان ويهو ويسِريُون! رِڙهو تان رَسو
مُندائتي مِينہَ جيئن، ويروتارَ وَسو.

وائي - 2

پانڌِي پِرِينِ جو،
آءٌ مانَ ڪو پَسان
ڀينَرَ ڀَلين اُسَهو، ڏُونگرُ ڏورَڻُ اَسان
مُندائتِي مِينہَ جِئن، ويلو ويلَ وَسان.

داستان ستون
بيت - 1

آءٌ نه گَڏي پِرِينءَ کي، ٿورا ڏِينہَ ٿِئا
راتِين روزَ وِئا، عَبثُ آريءَ ڄامَ ري.

بيت - 2

آءٌ نه گَڏِي پِرينءَ کي، سَهَسِين سجَ وِئا
هَلَڻَ ويرَ هِئا، ديکي شالَ دَمُ ڏِيان.

بيت - 3

آءٌ نه گَڏي پِرينءَ کي، تُون ٿو لَهِين سِجَ
آءٌ جي ڏِيَئِين سَنيهَڙا نيئي پِريان کي ڏِجُ
وَڃي ڪيچِ چَئجِ، ته ’ويچارِي واٽَ مُئي‘.

بيت - 4

آءٌ نه گَڏي پِرينءَ کي، پويون ٿِئُم پَساهُ
سِڪانَ ٿِي سَڪَراتَ ۾، رويو پُڇان راهُ
شالَ مَ وَڃي ساهُ، پَسَڻَ ڌاران پِرينءَ جي.
آءٌ نه گَڏِي پِرِينءَ کي، عُمر تان ويئي
وِلهِيءَ ڏِينہَ وِڃائِيا، سَرَتِيُون سَڀيئي
پِيريءَ ۾ پيئِي، اکيون آرِيءَ ڏي کڻي.

بيت - 6

آءٌ نه گَڏي پِرِينءَ کي جوَڀَنُ وِئڙُمِ جَاڙَ
آڏو آرِياڻِيءَ کي چاڙهيِڪا ۽ چاڙ
مُون مُٺيءَ کان نه ٿِئي وَڏپَڻ مَنجهه وِلاڙَ
عُمِرِ سَڀِ اَواڙَ، وِييَمِ ٿي واڪا ڪَريان.

بيت - 7

آءٌ نه گَڏِي پِرِينءَ کي، هِيءُ پُڻُ ڏِينہُ وِئو
نِهوڙي ناڀُنِ سِين مُون کي نِيہُ نِئو
مُٺِيءَ موتُ ٿِئو، ”پَيهَ پَيه“ ڪَندي پَنڌَ ۾.

بيت - 8

آءٌ نه گَڏِي پِرِينءَ کي، مَٿان آيو مَوتُ
واجهائِيندي وَرَهِ ٿِئا، هَئي نه گڏِئُم هوتُ
جيڪُسِ ٿِينديَسِ فوتُ، فَنا هِن فِراقَ ۾.

بيت - 9

آءٌ نه گَڏِي پِرينءَ کي، آيو عزرائِيلُ
جوراڻي سِين جيڏِيُون نَڪو قَالُ نه قَيلُ
آيو موتَ دَلِيلُ، مارِيندو مُراد کان.

بيت - 10

وِلاڙِئو وَڻين چَڙهي، ڳِجهُن ٿِيندِي ڳاهُ
سَسُئِي سُوريءَ چاڙهيو پُنهونءَ لَئي پَساهُ
هُوءِ مِروُن هيءُ ماهُ، ڪِينَ ڪَمِيڻيءَ رکِيو.

بيت - 11

وِلاڙِئو وَڻين چَڙهي، رائو پَسئو روءِ
وِچان جو وِچُ پوءِ، سو ڪَنہ پَرِ ڪَهِي لاهِيان.

بيت - 12

وِلاڙِئو وَڻين چَڙهي اُونچَنِ مَٿي اڄُ
لالَڻَ ڪارَڻِ لَڄَ، باسِيائِين بَرنِ کي.

بيت - 13

وِلاڙِئو وَڻين چَڙهي، ڏِئو پَٽوري لانگَ
سَسُئِي مورَ ٻَچَنِ جِئن ٽاريءَ ٽاريءَ ڇانگَ
ڪانڌِي ٿِيندِيَسِ ڪانگَ، هُوءِ جي روڏَ رِڃنِ جا.

بيت - 14

وِلاڙِئو وَڻين چَڙهي، ڪِين جو ڏِٺائِين
موتُ پِه مارِيائين، پاڻُ تَنهين جِيءَ پُٺِ ۾.

بيت - 15

وِلاڙِئو وَڻين چَڙهي، پَسو سَگههَ سَندِياسِ
آڌِيءَ وَڃئو آکُڙي، نَڪو پِيءُ نه ماسِ
سوئِي سو سيڻاسِ، پَري پَڙاڏا ڪَري.

بيت - 16

وِلاڙِئو وَڻين چَڙهي، ڏاڍو ڏوري ڏوُرِ
سُپيرِيان جي سُورِ، پَري پَڙاڏا ڪَري.

بيت - 17

رُڃنِ ۾ رَڙِ ٿِي، ڪَرَ ڪووَلَ جِي ڪُوڪَ
وَلولو ۽ وُوڪَ، اِيءَ تان آهَ عِشقَ جِي.

بيت - 18

رُڃنِ ۾ رَڙِ ٿِي، ڪَرَ چَتونءَ جِي چانگارَ
اِي عِشق جي اُٻڪارَ، نَعرو آهي نِيہَ جو.

بيت - 19

رُڃن ۾ رَڙِ ٿِي، جِهَڙي ڪَري نه جوءِ
اِيئن نه عورَتَ هوءِ، اِيءَ تان آهَ عِشَقَ جِي.

بيت - 20

رُڃنِ ۾ رَڙِ ٿِي، ڪَرَ ڪُڻڪِي ڪُونجَ
نَعَرو مَنجههِ نِڪُونجَ، اِيءَ تان آهَ عِشق جِي.

بيت - 21

رُڃنِ ۾ رَڙِ ٿِي، ڪَرَ سارَنگِيءَ جو سازُ
اِيءُ عِشقَ جو آوازُ، ماڙهُو رکَنِ مُنڌَ تي.

وائي - 1

تَنَ مَنَ مَنجههِ تَوارَ، هو يارَ!
سَدا آهي سِڪَ جِي
سَدا آهي سُورَ جِي
چُري چُڻڪِي چِتَ ۾، جِئن سا گهَنڊِيءَ لارَ
ڀُڻي ڏورِيان ڏونگَرين، مُونکي تُون اوسارِ
لَڳِي اُڃ اَکِين کي، سِگهو موٽُ سَتارَ
پَسان ڪِيئَن پِرِيتَڻو، ڪاڏِي پِرتِ پَچارَ
بَندِياڻِي بنڀورَ ۾ آهيان آنهِئان ڌارَ
مونکي ڇَڏِ مَ ڇَپَرِين، آرِياڻِي آڌارَ
ڏِيان خِيزُ خزان ۾، بي تو مَنجههِ بَهارَ
مُضرتَا مُونکي ٿِئا، حَڪِيمَنِ هَزارَ
دَوا آهِيين دِلِ جِي وارُو واقفُ ڪارَ
آڻي ڏي عَليلَ کي مَعجُونُون موچارَ
آهي عبداللطِيفَ کي تُنهِنجِي پِيَه پَچارَ.

وائي - 2

هِيءَ گهايَلِ هَڏِ جهورِي
ڪيچِي مُون نه سَڱِيڻَا
عِشقَ آرِيءَ ڄامَ جي، هِيءَ جهُونَڙِي هَڏ جهورِي
رَهي جا رُڃنِ ۾، سا ڇَپَرِ ڇَڏِئو مَ ڇورِي
اَدِيُون آرِياڻيءَ لَئي، ڏُونگرِ ٿِيندِيَسِ ڏورِي.

سُر ديسي

ڏيرن ۽ ڏاگهن جو بنڀور ۾ اچڻ، پنھونءَ کي پاڻ سان نِيَڻ ۽ سسئي جو ڏکن ڏولاون ۾ پوڻ ھن داستان جا مرڪزي موضوع آھن. سسئي تي سرتين جو حرف تہ جڏهن ڏاگها اڱڻ تي ڏٺا ھُيئي تڏهن انهن جا گوڏا ٻڌين ھا ۽ نِيرَ وجهي ڪرف ھڻي قابو ڪرينِ ھا. سسئي جو جواب ته:

ڄاڻان جي جتن، پـوءِ پٽانـدر ھيترو
آءٌ ڪيئن مُلا تن، سرتيون سورَ پرائيان!
وڌيڪ اعليٰ فڪر جا نازڪ نُڪتا اھي جو باوجود ڏکن ڏاکڙن جي، سسئي سَوليون وايون ٿي واري ته: ”جتا شال جِيو، جِيو ٿا جاڙون ڪريو“؛ ”ڇا جي ڏنگا ڏير، منھنجو ڏينہ ڏنگو مَ ٿئي“، ”توڏن جون تڙڀيڙ ۾ تريون ترڪن تان مَ“؛ ”گُسڙ ٿئي مَ گس، پَڻِي پوءِ مَ پرينءَ تي“. وڌ ۾ وڌ ايترو ڏوراپو تہ ”پنھون پاڪ پُرس، ھوتَ نہ ڪجن ھيڏيون!“. پر سسئي جو پنھنجو پڪو پَھهُ تہ ”ڇنڻ تان نہ پئو، ھيءُ سڱ نہ ڇنڻ جھڙو“!

داستان پھريون
بيت - 1

مُٺِيَسِ جهَلِ مَهَارَ، ڪُٺِيَسِ ڪاهِ مَ ڪَرَهو
مون نِماڻِيءَ جي نِجهُري، ڀيرو ڪجِ ڀَتارَ
ساجَنَ تو هان ڌارَ، ڏِٺُمِ ڏِينہُ قِيَامَ جو.

بيت - 2

ڏاگهَنِ، ڏيرَنِ، ڏُونگرَنِ، ٽِنهِين ڏِنَمِ ڏُکَ
سي سَڀَ ڀانيَمِ سُکَ، هيڪاندِ ڪارَڻِ هوتَ جي.

بيت - 3

وِئا وَرائي جيڏِيُون مون ڏُکِيءَ کي ڏُکَ
ويٺِي ساريان سُکَ، هيڪاندِيءَ هُئام جي.

بيت - 4

ڏاگهَنِ، ڏيرَنِ، ڏُونگَرَنِ، ڏُکَنِ آءٌ ڏَڌِي
پُڇان پِيرُ پُنهونءَ جو وِجهان وِکَ وَڌِي
لکيي آءٌ لَڌِي، ناتَه پَٽَنِ ڪيرُ پَنڌُ ڪَري.

بيت - 5

ڏاگها ڪِيمَ ڏَرو، اَهنجو آرياڻِي اَڳي ٿِيو
موڙي مَڃَر ٽارِيُون چانگَا ٿا چَرو
آن تان حَرَفُ هَرو، مُورائِين مَعافُ ٿِئو.

بيت - 6

اَڱڻَ مَٿي اوپَرا، جَڏهِن ڏاگها ڏِٺَئه ڏِينہَن
وَٺِي سَرَڪَ سَسُئِي، ويههُ وِهاڻِيءَ سِينئن
چوٽِي سِين چانگنِ کي، جَڙ جنجِيرَنِ جِيئَن
ته هوتُ تُنهنجو هِيئن، پُنهون نه نِيائون پاڻَ سِين.

بيت - 7

اَڱڻَ مَٿي اوپَرا، جَڏِ ڏاگها ڏِينہَ ڏِٺاءِ
ڪُنجِيون جي ڪُرِفَنِ جِيون ڪِنہِ جِنہِ لَلِ لِڪاءِ
وَٺِي پاندُ پُنهونءَ جو، ويهِي راتِ وِهاءِ
ته صُبحَاڻِي سَندياءِ، ٿِئي سارُوڻِي سَسئي!

بيت - 8

اڱڻَ مَٿي اوپَرا، جَڏهن ڏِٺَئه اُٺَ
ڏانيَهءِ نه ڏاگهَنِ کي، اوڳِي ساڻُ اَڳٺَ
ته هُوندَ نه تُنهنجي هَٺَ، سُورَ پِرايا سَسُئي.

بيت - 9

اَڱڻَ مَٿي اوپَرا ڏِٺَئِي جَڏ توڏا
وَنگِيَئِي نه وارَنِ سِين، تَنِ گورَنِ جا گوڏا
ته لَڪَنِ جا لوڏا، هوندَ نه سَٺَئِه سَسُئِي.

بيت - 10

ڏاگهنِئُون ڏيرِن، جي آندا ٻَڙڌَ ڀَنڀورَ ۾
هَڻي چيلهه چَرا ڪِئا، وَهِ پَئي وَهُڙَنِ
کُريءَ کُڙِڪو اُنِ جو، هوندَ سُتي سُئو سَڀِنِ
ڏاندَن ساٿ سَيدُ چَئي پيادِيُون پَهُچنِ
جَنِ جو پيرُ نه لَڳي پَٽيين، تَنِ آيَمِ ساڻُ اُٺَنِ
گُنگَنِ ۽ جُنگَنِ، مُنڌَ اَسُونهِين ميڙئِين.

بيت - 11

اَڳِي اُٺَ رَڙنِ، مون ڀيري ماٺِ ٿِي
پَلاڻِيندي پاڻَ ۾، ڪُڇئو ڪِينَ ڪُٺَنِ
ڪاجا مامَ مُٺَنِ، هِنِ پُڻ هُئِي هُنِ سِين.

بيت - 12

ڇا جي ڏِنگا ڏيرَ، مُنهنجو ڏِينہُ ڏِنگو مَ ٿِئي
اُٺَنِ اوٺِيئَڙَنِ جِي، ڇا وَهِيڻو ويرُ
هِيءَ ڪَمِيڻي ڪيرَ، جا اَمُرَ کي آڏِي ڦِري.

بيت - 13

جَتَنِ جا جيڏِيون، هُئڙَمِ سُکَ سَرِتِيُون
پاندُ نه ڇَڏِيان پِرينءَ جو، جي هوتُ ڪَري هيڏِيون
مون ڪَميڻيءَ ڪيڏيون، اُميدُون اَصِيلَ سين!

بيت - 14

جَتا شالَ جِئو، جِئو ٿا جاڙُون ڪَريو
ٻانڀَڻَ جو ٻَروچَ ري ٻيلي ناه ٻِئو
ڇِنَڻُ تان نه پِئو، هيءُ سَڱ نه ڇِنَڻَ جِهَڙو.

بيت - 15

جَتَنُ ڪِجِ جَتَنِ جو، آيا ڪِين ايندا
وَٺِي پُنهون پانهنجو وَٽان تو وِيندا
دَمُ نه دَمِيندا، سِڌارِيندا ساڻيههَ ڏي.

بيت - 16

جَتَ هَڏهِين هُتِ، مون هِت هِينڙي حَلُ ٿِئا
چَنگَلَ جَنِي چَؤڦرا، راحَتَ تَنِ جِي رُتِ
گُنگَنِ جي گُپَتِ، ڇيڙي وِڌِيَسِ ڇَپَرين.

بيت - 17

جَتَنِ وِڌَيسِ جارِ، ناتَه هُيَسِ نِماڻي نِڪَڻي
ٿئا پاڻَ قَرارِ، مون مَنُ گَڏي گُوندرين.

بيت - 18

ڄاڻان جي جَتَنِ، پوءِ پٽاندَرُ هيتَرو
آءٌ ڪِئن مُلا تَنِ، سَرتيون سُورَ پِرائِيان!

بيت - 19

جَتَنِ جارانو، ڪيچِينِ مون سِين ڪونَه ڪِئو
نالي سُيَسِ نِيہَ جي، مَٿمِ بارانو
تيلاهِين طَعنو، ڏيئِي مون ڏيرَ وِئا.

بيت - 20

گورا وَڃنِ گامَ، ڏيرَن سندا ڏيههَ تي
توڏنِ جِيون تَڙَ ڀيڙَ ۾، تَريون تِرڪَنِ تان مَ
اوٺِيئَڙَنِ آرامَ، لَنگهي پَٻُ پَري ٿِئا.

بيت - 21

گُسڙِ ٿِئي مَ گَسُ، پَڻِي پوءِ مَ پِرينءَ تِي
جِنہِ سَرِ ساجَنُ سُپِرِين، تِنہِ اُٺَ مَ لَڳي اُسَ
پُنهون پاڪ پُرِسَ، هوتَ نه ڪَجَنِ هيڏِيُون!

بيت - 22

لَڏِيندي لِباسُ، جَتَنِ جيڏوئِي ڪَيو
اَچي آريءَ ڄامَ جو وَڻَ وَڻَ منجهان واسُ
مِرو کِينمِ ماسُ، هَڏ هَلندا هوتَ ڏي.

وائي - 1

ڏاگهَنِ ڏيرنِ ساڻُ، ڪَرَهَنِ ڪيچِين ساڻُ
متان ڪا ٻِي لَنئُه لائي
آءٌ سُتِي هُو هلَيا، وَئڙا ڪَرَهَلَ ڪاهي
آسَڻَ اَڳيان اُنِ جي، هِي ’ٻَرِ ٻَرِ‘ ڪِئو ٻاڏائي
دُونهِين مُنهنجي دِلِ تي، وِئَڙا دوستَ دُکائي
آسَروَندِي آهيان، اِيندَمِ واڳَ وَرائي
چَتُرَ ڏيئِي چِتَ کي، وِئڙا هوتُ ڇَپائي
جيڪا هُينِ مَنَ ۾، وِئڙا پنهنجِي پَڄائي.

داستان ٻيو
بيت - 1

ديسِي سيڻَ ڪَجَنِ، پَرَدِيسِي ڪِهَڙا پِرين
لَڏئو لاڏاڻا ڪِئو پَنهنجي ديسَ وَڃنِ
پُڄاڻا پِرينِ، ڪِجي بَسَ ڀَنڀورَ کان.

بيت - 2

نالي نِماڻِي، ٻاجهارِي ٻَروچَ رِي
ڪِئائِين سَڱُ سَيدُ چَئي، ڄامَنِ سِين ڄاڻِي
پاڻِ ته پَرِيٽاڻِي، ٿِيَسِ حِمايَتَ هوتَ جِي.

بيت - 3

پُڻُ ٿا پَلاڻِين، اوٺِي اَڄُ اُٻاکَرا
پَہَ پارسِيُون پاڻَ ۾، ڏيرَ ڏِيهاڻِي ڏِينِ
هوتُ پُنهون ٿا نِينِ، ٻاروچِي ٻولِي ڪِئو.

بيت - 4

پُڻُ ٿا پَلاڻِينِ، اوٺِي گهڻو اُٻَاهَرا
هوءِ جي هَلَڻَ سَندِيُون ڳاهُون ڳالهائِينِ
مُونکي ٿا مارِينِ، سَڄَڻَ سَانبَاهِي ڪِئو.

بيت - 5

مِڙي مُنڌَ ڏي آئِيُون ساهيڙِيون سَهجا
”اَلسَفَرُ قِطعَةُ مِنَ النَار“، هارِي موٽُ هِتا
سَڱ ”صَراطُ المُستَقِيمِ“، اُڀيين ڪينَ اڳئا
ڪيچِي نِيندءِ ڪِئا، جِئن تُنهنجو نِيہُ نِفَاقَ سِين.

بيت - 6

جَڏهن ”ڪُن فَيَڪُون“ تَڏِ نِئو آرِياڻي اَرواحُ
اَنگُ اڳهين لِکئو منهنجو ميثاقاه
”مَن طلَبَ شَيئا وَجَدَ وَجَدَ“، اُتو علي شاه
اَڃان اِنَ حَدِيثَ جو آسَرو مون آهِ
پُنهونءَ جي پيزار تان مُنهنجو موتُ مُباحُ
سرتيون دُعا ڪِجاهُ، مانَ ميڙائو مون ٿِئي.

بيت - 7

سَڀا سِيَاهِي، آهي آرِيءَ ڄامَ ري
ڪَڏهن پَسبي ڪانه ڪا، رءَ لالَڻَ لالائي
دُودُ دِلِ تان دُورِ ڪري ساجَنَ صَفائي
”مَن لاشَيخَ لَہُ فَشَيخَہُ الشيطانُ“، اُن رءَ اُونداهي
هُوءِ جا هَلي هيڪَلِي سا گيرَبَ گمائي
”مَن يَمشِي فِي الطريق بِلا شيخَ کَمَنِ يَمشِي فِي البَحَرِ بِلا سَفِينةِ“ اِهَڙِي اَوائي
تِنہِ رِءَ تَوائي، ڪوڙين ٿِيَنِ ڪيترِيُون.

بيت - 8

ڀِنِيءَ ٿا ڀَرِين، ساٿِينِ سَنڊَر هَٿَن ۾
ليڙَن جو لَطِيفُ چَئي، مونکي مَنجههُ نه ڏِينِ
هوتُ پُنهون ٿا نِينِ، اَڻ سُونهينءَ جو آجِڪو.

بيت - 9

جاڳائِي جَتَنِ، جي گورا گَسِ هلائِيا!
پَهُتِي رءَ پَهاڙَ ۾، شالَ اُٺَ مَ آگهٽَجَنِ
سُونهان جي سَردارَ جا، سي توڏ مَ تَرَٽِجنِ
لُطفَ ساڻُ لَطِيفُ چَئي، لَنگهئو بَرُ بوتَنِ
تَنِ ڪِهَڙو غَمُ گُنگنِ، هوتُ حِماتي جَنِ جو.

بيت - 10

ڪيڙي ڪيچايَنِ، گورا گَسِ هَلائِيا
لَڙِئو چَڙهِئو چوٽيين، ڪَرئو ڪُوهَ ڪَڙَنِ
لَتاڙي لَطِيفُ چَئي لنگهِئو بَرُ بوتَنِ
تَنِ ڪِهڙِي چُڪَ چانگنِ، هوتُ حِماتِي جَنِ جو.

بيت - 11

اَڄُ پِه وَسائي اوٺيين، مَٿي مارَڳَ ماڪَ
پُنهون نِيائُون پاڻَ سِين، تاڙِيُون ڀَڃي طاقَ
”هَيهاتِ وَهَيهَاتُ“، سُڃي ٿِي اوطاقَ
چُڪِيءَ چوري چاڪَ، هاڙهي هوتُ هَلِي وِئا.

بيت - 12

هَي هَي ڪِئو هاءِ، ٿِي پاڻُ هَڻِي سِرِ پاهَڻين
لَڌائِين لَطِيفُ چَئي جُوءِ جَتن جي جاءِ
شُڪرُ بارَ سَنداءِ، سُٿاڻي ساٿِ مِڙِي.

بيت - 13

ويٺِي ٻُڪي ٻافَ، جهولِي جهُڻِڪَ جهُنِي ڪِي
آيَسِ تَنِ اُٺَنِ سِين، جَنِ پيرَ دُڌا دَڙَ دافَ
لَنگهِئا لَڪَ لَطِيفُ چَئي، توڏا تَڙٻنگَ تافَ
ڪيرِ لَنگهيندِي ڪافَ، اِيءُ بَرُ بِرهَمَڻَ باسِيو.

بيت - 14

گئونرا هَلَنِ نه گَسَ ۾، دَوڪَ دَهلِئا جِتِ
چَوسالَ ئي نه چَلَڻا، ٿِي تَنگ نِهاري تِتِ
سُوڌي اُت سَيدُ چَئي، پوءِ پانچارِئَنِ پَرِتَ
ان اَڻانگي پَنڌَ جي، ڪا نيشَنِ پوءِ نِرِتِ
سَسُئِي وَڏي سَتِ، جا ايهِيءَ پَرِ پنڌُ ڪري.

بيت - 15

بَرُ وَڏو، بارُ گهَڻُو، ويجهو نه وَڻڪارَ
لوچَڻَ جي لَطِيفُ چَئي، آ مَٿي مُنڌَ ميارَ
وَڻندُنِ ته وَڙ ڪَندا، نه ته اڳينِ جي اختيارِ
ڪاڏِي ٿِئو ڪوهيارُ، ڪاڏي ٿِي هَٿَ کڻي.

وائي - 1

جِيَسِ جِيَسِ وو جيڏيون، منهنجو لالَڻُ آيو پيهِي
لالَڻُ آيو پيهِي، وِئڙا سُورَ سَڀيئِي
ڳالهيون ڪَندِيَسِ ڳُجهِيُون، مُنہِ مُقابِلِ ويهِي
کَٿُوريءَ بارُ ڀَري، ڏُونگَرَ آيَمِ ڏيهِي

داستان ٽريو
بيت - 1

اَللهَ اچَنِ اوءِ، جَنِ آئي مَنُ سَرَهو ٿِئي
پَسان مان پَر ڪَنهين جَتَنِ سَندِي جُوءِ
لَنگهي لَڪَ لَطِيفُ چئي، سُڻيان هوتَنِ هُوءِ
گولي ٿِيان گُلبوءِ، جي سُڃاڻي ساٿَ ڌَڻِي.

بيت - 2

ڪيچان اوري ڪِٿَهِين وَڻُ نه ويساهِين
ڪَميڻي ڪيچِينِ لَئي پُرجِ پَراهِين
تاڻِجِ تيڏاهِين، وارجِ ڪا مَ وَرَڻَ جِي.

بيت - 3

جهُوڙا جَنِ جهُلنِ ۾، هِيرا لَکَ هَزارَ
لَڳا واٽَ وَڻَن جا پُنهونءَ کي پالارَ
آن ڪي وِيندا گَڏِئا اِهَڙِيءَ سِٽَ سُوارَ
’لَنگهِي ڪالهه قَطارَ، تون اوٺي اَڄُ نِهارئين!‘

بيت - 4

ڪيچِي ڪالَهه ڪَهِي وِئا، اَدِيُون آڌيءَ راتِ
جاڳان تان جيڪِين ٿِئو وِهاڻِيءَ پِرڀاتِ
ڦوڙائو فَقِيرَ کي، ڏِنو جَتَنِ ڏاتِ
رَفِيعُ الدَرَجاتِ، پَرَمَلُ پُنهون ميڙئِين.

بيت - 5

مون ڀانِيو مِزمانَ، هَميشہَ هُوندا پِرِين
ڪُهي ڪَمِيڻي هَلِئا، ڪَهَلَ ڪِيائُون ڪانه
ڏيئِي وِئا ڏاهَ کي، سُورَنِ جا سامانَ
جورو راتِ جُوانِ، جيڏو جَتَ ڪَري وِئا!

بيت - 6

ڀانُيم جي سَرواڻَ، ڇُلائيندَمِ ڇَپَرين
کانيَمِ هُوندَ پَلاڻَ، اُٺَ گَڏايَمِ اُنِ جا.
ڪاڏي مُنہُ مَڪرانَ جو، ڪاڏي ڪيچُ ٿِئو
هِهَڙو ساٿُ ڀنڀورَ تان ڪَڏهِين ڪونه پِئو
ڪوهيارو ڪامَ هَڻي چوري چِتُ وِئو
جَنِي جَتُ نِئو، تَنِ اُٺَنِ گهورِي آهِيَان.

بيت - 8

ڪاڏي مُنہُ مَڪَرانَ جو، ڪاڏي پَريون پارُ
ليڙَنِ جو لَطِيفُ چَئي، سُونهُون ٿِئو سَردارُ
جو مِڙني جو مَهندارُ، سو موليٰ مونکي ميڙِئين.

بيت - 9

وَرَ ۾ ڪونهي وَرُ، ڏيرَنِ وَرُ وڏو ڪَيو
نِهاريندِيَسِ نِڪَڻي بوتَنِ ڪارَڻِ بَرُ
آڏو ٽَڪَرَ ٽَرُ، مَتان روهَ رَتيون ٿِئين.

بيت - 10

وَرَ وَراڪا وِچَ ۾ لَکين آڏا لَڪَ
هُوءِ جي آڏا حَقَ، سي ڪندا ڪوهُ ڪُٺيءَ کي.

بيت - 11

بِرِهَ مَڻايُسِ بَرُ، نا ته سُکِي ڪيرِ سَڌُون ڪَري
گهَڻو ڏورِيائِين ڏُکَ سِين ڏيرَنِ لَئي ڏُونگَرُ
وَرِي آيُسِ وَرُ، سَفَرَ مُئِيءَ جا صابَ پِئا.

بيت - 12

اُجهي ۽ مُنجهي، اَٺَئِي پَهَرَ آٽَ ۾
جنہِ گَسِ ٻاروچا وِئا سو سرتيون تان نه سُجهي
لَڪَنِ مَنجهه لُجهي، لالَڻَ لاءِ لطيفُ چئي.

بيت - 13

پَئِي اَچَنِ پُورَ، ويٺي پاڻان وِتَرا
گهَڻين ڀَتين گهائيو گهَٽُ پِريان جي گهُورَ
سَندا سَسُئِيءَ سُورَ، جَبَلَ پَسِي جاڳِئا.

بيت - 14

پيئِي کڻي پَساهَ، ڏُکِي ڏيي وَٽ جيئن
اَڄُ ڪِ سَنجههَ صُباحَ، چُندا ڪي ته مُنڌَ مُئي.

وائي - 1

هوتَ نه ڀانيُمِ هِيئَن، ڇَڏي تون ڪو ڇَپَرِ وِيندين
لُڪُون لَڳَنِ ڪوسِيُون، ڏاڍا تَپَنِ ڏِينهن
عِشق آريءَ ڄامَ جي ڪِيَس نِماڻِي نينهن
جهُونگاريندِي جهَنگَنِ ۾ ڀُوڻانِ راتو ڏينهن
آن جا ڇَڏي ڇَپَرِين، سا ڪيچِ رَسَندِي ڪِيئن
وِلهيءَ هِتِ وسائِيا سندا محبت مينهن.

داستان چوٿون
بيت - 1

سَنجهي مون نه سنڀالِيو ته اوٺِي ڪَندا اِيئَن
ڪُهِي ڪَمِيڻي ڪِيئن، جَڏِي راتِ جَتَنِ ڪِي.

بيت - 2

اَڱَڻَ اُهيئِي، جَتَ نه پَسان جُوءِ ۾
اوطاقُون اُٺَنِ ري سُڃيون سڀيئي
اکَڙِيُون روئِي، ماڳِ نِهاري موٽِيُون.

بيت - 3

نه ڪو ڪيچِ ڀَنڀورِ، نه ڪو مائِٽُ مُنڌَ جو
هورُ مِڙوئِي هِن کِي، هوتَنِ ڪونهي هورُ
زاريءَ ڌاران زورُ، هَلي ڪونه حَبيبَ سِين.

بيت - 4

ڇورِي نِدورِي، نه ڪو مائٽُ مُنڌَ جو
سَوينِ هَلَنِ ساٿَ ۾ ڪَمي ۽ ڪورِي
آءٌ پُڻ آهيان اُنِ ۾ لَنگهِي ۽ لوري
لَنگهائين لَطِيفُ چَئي ٿَرَنِ جي ٿورِي
آهيان اَجورِي، تُنهنجي جورين جَبَلُ لَنگهِيان.

بيت - 5

جَڏِيءَ وَٽِ جالِي، مانَ لِلهِ ڪارَڻِ لِکَ سِين
آهِيان آرِيءَ ڄامَ جي هِتَ هُتِ حَوالي
عَيب مُون ۾ اڳَرا، نِرَمَلُ نِڪالي
پريتاڻِي پالي، ڪامِلُ نِيندو ڪيچَ ڏي.

بيت - 6

ٻانڀَڻِ ٻيٽي آهِيان، پَريٽَنِ پالياسِ
حُسنَ هوتَ پُنهونءَ جي ماري موت وِڌياسِ
جانڪِيتان جِيندِياسِ، پُوندِيسِ وَرِ وِصالَ جي.

بيت - 7

پَرَ وَسَ ٿِئُمِ پَرياڻَ، پِرِين وَس نه پانهنجي
جيڏِيُون جي مان وَسِ هُئا ته ڏاگهَنِ وِڌَمِ ڏاڻَ
هَئي مُنهِينجِي ڄاڻَ، ڪيچِينِ مان سان ڪِين ڪِئو.

بيت - 8

هوتَنِ ڪانَه هُئِي، مون پاڻهين پيئِي پنهونءَ سين
ٻانهِي ٻاروچَنِ جي سَڳَرَ مَنجههِ سُئِي
سا موٽِي ڪِيئن مُئي، جِنہِ جو هِنِيُون هوتَ هَڻِي وِئا.

بيت - 9

پَهَڻَنِ ڪِينَ پَروڙئو، پِٿُون پيرَ ٿِئامِ
”ثُمَ لايَمُوتُ فِيها وَلا يَحيٰ“، هِهَڙا حالَ سَندامَ
ڪوجها ڪِرِتَ ڪِئامَ، جئن هوتن ڇَڏِيسِ هَبَ ۾.

بيت - 10

رائو رَنجائو، مون نماڻيءَ جي نِجهُري
مُنہُ ڏيئي مون آئيو ڏُونگَرَ ڏولائو
سَرتيون ساڃائو، ڪيچِينِ مون سان ڪونه ڪِئو.

بيت - 11

ڪالُهون پوءِ پرينءَ کي، روئان مٿي راهَ
وِئو ٻاروچو نِڪَري، سُورَ چَکائي ساءُ
گهَٽَ ۾ لَڳُمِ گهاءُ، لَالَڻَ جو لَطِيفُ چَئي.

بيت - 12

ڏوري ڏوري ڏيههُ، ٿَڪِيَسِ ٿورو لاءِ مون
اُونچا پاهَڻَ پَٻَ جا، ڇَپَرَ ڪونهي ڇيہُ
هِڪُ پاهَڻُ ٻِئو پَرڏيههُ، موٽُ سَٻاجها سُپِرين.

بيت - 13

جَتَنِ سان جانڪُون، سَرتيون مون سَڱُ ٿِئو
ڪُهِي ڪوهيارو وِئو، تَنُ ڇِنِي تانڪُون
آن پڻ تَڏهانڪُون، نِيہَ نِهوڙِي آهِيان.

وائي - 1

اَئِين ڇا کي ٿا ڪَرَهَ قَطاريو،
مون نِماڻِي تان ڪِي نه چيو
رَهو رات ڀنَڀورَ ۾، تان ڪا گهَڙِي هِت گهاريو
سَچو سُخَنُ سُپرين، قَولُ پنهنجو اَئين پاريو
موڙي مَڃرَ ٽارِيُون، چانگَنِ کي اَئِينِ چاريو
سِڪِي جِنہِ سَڱُ ڪِئو، تِنہِ معَذورِ کي مَ ماريو.

وائي - 2

جي سيڻانِي سَڱُ، تي ٿِي ڏُونگرُ ڏوريان
وِئو ٻاروچو نِڪَرِي، اَنگهُنِ چاڙهي اَڱُ
ميڙي ميندِيءَ گُلڙا، راتِ رَتائُون رَڱُ
مُون آنهِسِين نه ڪِئو ڇِنَڻِ ڪارَڻِ سَڱُ
جان ڪوهيارو ڪيچَ ۾، تان مُون ڀَئي نه ڀڱُ.

داستان پنجون
بيت - 1

جِئنِ سو هَرَڻُ- هُماءُ، سَرگردان سَنسَارَ ۾
پَکَ نه کوڙي پَٽيين، ڌَر سِرِڌَري نه ساهُ
جيڪُسِ تِنہِ مُلاء، سَسُئي سُورَ پِرائِيا.

بيت - 2

راتِ ڏِٺائِين روجَهه، ڀانءِ ڪِ اوٺِي آئِيا
پريتَڻَي پِرِينءَ جي سِڪَڻَ ڪي سَٻوجهَه
اَڳي هُئي اَٻوجههَ، ڪِي سُورَ سِياڻِي سَسُئِي.

بيت - 3

روجهَن ڏِٺي راتِ، هوتُ ڳولِيندي هَبَ ۾
ڪيچِينِ جي ڪَڙِي ٿِي، توءِ تَنِي جي تاتِ
ٻاروچاڻِي ذاتِ، مَنان مُئي نه وِسري.

بيت - 4

جَبَلَ ۾ جانارَ، سَرَهَ گَڏَبَئي سَسُئِي
ڀِنيءَ پوءِ ڀَوارِيين، ٻانڀَڻَ جِي ٻاڪارَ
هوتاڻِي هيڪارَ، موليٰ مونکي ميڙئين.

بيت - 5

ثَمَرُ نه جَنِي ساڻُ، هوتُ حِماتِي تَنِ جو
پُوندا ڇيڄَ ڇَپَرَ ۾، پُنهون اِيندو پاڻُ
ٿيندِي روحَ رِهاڻِ، لَحظي منجههِ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 6

مَردَ جنہ ماتُ ڪِئا سَسُئي لَنگهئو سو
جَبَلُ وَڏو جو، نُوڻِ مِڙيئي نِيہَ کي.

بيت - 8

آڏا آريجَنِ کي جَبَلَ سُڄَنِ جالَ
اَهِين مِڙِي هَٿَ کَڻو، ڇَپَر مِڙان ڇالَ
روئِي ڪَندِيس رَتَ سِينِ لَڪَ مِريئي لالَ
موهِيسِ ڪِين مالَ، مَحبتَ وِڌيسِ مامرِي.

بيت - 9

ڇَپَرُ ڇَمَرُ ڀانئِيَان، ڪانڀُو ۽ ڪارو
پَٻُ وِجهندِيس پُٺِ تي صُبُحَ سَوارو
وَڃڻُ مون وارو، ڪِينَ وِهِنديَسِ وِچَ ۾.

بيت - 10

ڇَپَرَ ۽ ڇَمَرَ، ٿا لَڳَہ لَڳنِ پاڻَ ۾
آڏا ڏونگَر ڳَڙهه ڳَرا، ويڌَ وِنگايُون وَرَ
آءٌ پِيادِي پَٽِيين، نِماڻِي نِڌَرَ
سوڙهِي جِتِ سَڳَرَ، اُتِ ٻاتاڙِينِ ٻيلِي ٿِئين.

بيت - 11

ڪِيَمِ نه سيڻَ صَحِي، ته ڪي ڇُلائيندا ڇَپَرين
ٽِلِي ٽَڪَرَ چَڙهئا روڏا ڪَري رَئِي
وِئو ساٿُ وَهِي، تو ننڊرائي نه لَهي.

بيت - 12

نڪا طَلَبَ طعامَ جِي، نَڪا بُکَ نه اُڃ
اَصُلِ اَباڻي ڏيجَ تي سارِي ڏٺِيمِ سُڃ
رائو رُلَڻُ رُڃ، ڪَمِيڻيءَ قُوتُ ٿَئو.

وائي - 1

منهنجو هنِيَڙو ٿو هُنِ ساري، جيڏيون ڙي!
آئون جا هَلندِي ويندِي هوت ڏي
آئون جا ڪَهندِي ويندِي ڪيچ ڏي
هوتَنِ هَلڻُ مَنَ ۾، ڪيرُ گهَڙي هِت گهاري
آسَرَوَندي آهِيان، مانَ واحدَ آڻينِ واري
پَنڌَ اَڙانگا پَٽِيُون، مونکي ڪوهِيارو ٿو ڪاري
سَچو سُخَنُ سُپرِين، مانَ پُنهل پنهنجو پاري
ڄيرو اندر جِندَڙي، وِئو ٻاروچَلُ ٻاري
سِڪِي جِنہ جو سَڱَ ٿئو، سا مَعذورَ وِئڙا ماري
ٻانهي ٻاروچل لاءِ، ٿِي تاڙي جيئن تَواري
وِڌا ڪَمَ ڪَرِيمَ تي، هِنَ ويچاريءَ واري.

داستان ڇھون
بيت - 1

آڏَ تِراڇا آهُڙا، ڏُونگَرَ کي ڏاڪا
وَٺِي وَرُ واٽُ ٿِئا بَرَ چَڙهي بانڪا
ڦَٽيا ڦَڻَ فقيرَ جا چَڙهندي چَڙهاڪا
هَنِ جِيءَ اندرِ جا ڪا، سا وِئا پُڄائي پانهِنجي.

بيت - 2

آڏ تِراڇا آهُڙا، ڏُونگَرَ کي ڏاڪا
ڪِيَمِ آهَ عَجِيبَ کي سِڪَ مَنجهان ساڪا
پَئي هَٿِيڪِي هوتَ کي ڪُوڪَ ڪَنين ڪاڪا
مُنهنجو وَسِ واڪا، ٻُڌڻ ڪَمُ ٻَروچَ جو.

بيت - 3

آڏ تِراڇا آهُڙا، ڏاڪا ڏُونگَرَ کي
هُوءِ جي وَرَ وِندُرَ جا، مارِيندا مونکي
هاڙهو هيڻِيءَ کي، لنگهائيجِ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 4

آڏَ تِراڇا آهُڙا، وِندُرَ وَراڪا وَرَ
حُبَ جِنِهِينِ کي هوتَ جي، سا ڏوريندي ڏُونگَر
پَهُچائِين پَرورَ، لُطُفَ ساڻُ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 5

آڏ تِراڇا آهُڙا، وِنگا وَرَ واٽُنِ
جيرا، جِگِرَ، بُڪِيُون آرِيءَ لَئي آٽَنِ
ڪَشي ڪَنواٽَنِ، سَنڀُوڙا سَيدُ چئي.

بيت - 6

آڏَ تِراڇا آهُڙا، وِندُرَ وَراڪا واڪَ
اُجهايَسِ اُوٺِين جي ڦوڙائِي فِراق
پُنهون پَرَمَلَ پاڪَ، واحِدَ لَڳِ وَريجُ تون.

بيت - 7

ڪوڏَرِ نه ڪاتِي، جِنہِ سِينِ ٽَڪَرُ ٽاڪِيان
جيڪو جَبَلُ لَنگهِيان سو هَيَبَتَ جو هاٿِي
پُنهونءَ جا پاتِي، سا جَڙَ جِئري نه لَهي.

بيت - 8

ڪَرَڙا ڏُونگَرَ ڪَہَ گهَڻِي، جِتِ واٽُنِ تي وارِي
آڏا لَڪَ لَطِيفُ چَئي، بَرَ سُڄَنِ بارِي
جا منَزَلُنِ مارِي، سا قادِرَ ڪيچِ رَساڻِئين.

بيت - 9

ڪَرڙا ڏُونگَرَ، ڪَہَ گهڻي، جِتِ جَبَلَ گهُونا گهُون
ليڙَن جيون لَطِيفُ چَئي، اُتَ تَنگ تَواروُن پُونِ
جَنِ ڏٺو پيرُ پُنهونءَ جو، سي نَڪين رُون نه چُونِ
هُوندَنِ مَٿي هُونِ، لاڳاپا هِنَ لوڪَ جا.

بيت - 10

ڪَرَڙا ڏُونگَرَ ڪَہَ گهَڻِي، جِت ماٿَرِ مَٿاهِين
اُتي عبداللطيف چَئي مِرُو مَهائِين
آرياڻِي آهِين، مَنَهُن مَعذورِينِ جو.

بيت - 11

ڪَرَڙا ڏُونگَرَ ڪَہَ گهَڻِي جِتِ روڏا رِنگائي
سانگاپي سيڻن جي ٿِي وِندُرِ واجهائي
رَهِيُسِ رَسُ لطِيفَ چَئي، ٿي ڪَميڻِي ڪاهي
آرِياڻي آهي، مَنَهُن معذورين جو.

بيت - 12

ڪَرڙا ڏُونگَرَ ڪَہَ گهَڻِي، جِتِ رِڻُ تَتو رائو
تِتِرُ ٿئي مَ تَنِ کي ڏُونگَرَ ۾ ڏائو
جَڏَ ڄامُ پُنهون ڄائو، تڏَ ٿِئو سَولو طالِعُ ساٿَ جو.

بيت - 13

ڪَرڙا ڏُونگَرَ ڪَہَ گهَڻي، جَبَلَ جاڏا جِتِ
لوچي مُنڌَ لَطِيفُ چَئي تاڪُو پَسئِو تِتِ
هوتَ پَهُچِجُ هِتِ، آءٌ ته اوجهَڙِ نه پَوان.

بيت - 14

ڪَرڙا ڏُونگَرَ ڪَہَ گهَڻي، جِتِ جَبَلَ جالارا
ڏِنَمِ ڏاڍين ڏُونگرين لَئي آرِيءَ اُلارا
ڪَہَ ۾ ڪوهيارا، اَچِجُ ته اوڏِي ٿِيان.

بيت - 15

ڪرڙا ڏونگَرَ ڪَہ گهڻِي، جِتِ جَبَلَ سُڄَنِ جالَ
هاڙهي کي هَٿَ گهڻا، ڇَپَرِ مڙان ڇالَ
ڪيچِي وِئَڙَمِ ڪالَهه، تي ٿِي ڏونگَرَ ڏورِيان.

بيت - 16

ڪِين واري ڪِين واٽَ، ڪِين پَهَڻَ ڪِين پيچَرو
هَلِي هاڙَهِي سامُهِين لَڳِيَسِ اُڃ اُساٽَ
ڳوڙهَنِ ڀَري ڳاٽَ، اَپَرِ آلاپُون ڪَري.

بيت - 17

ڪارا ڏِٺَمِ ڪانگَ، لَمَندا لَڪَنِ ۾
چانڪ پَهَرَ پنهونءَ جي، هي وچان ئي ويڙانگَ
نَڪا وَسِين وِچَ ۾، نڪا آنگ نه ڇانگَ
سُپيريان جي سانگَ، مادَرِ مارِي آهِيان.

بيت - 18

هيڏي شَهَرَ بَنڀَورَ ۾ جي ڪا هُيَمِ ماءُ
ٻَڌِي سُورَنِ سَندَرو ساڻُمِ هَلي سا
تون پرائِي ماءُ، متان ڇَپَرَ ۾ ڇُوتا ٿِئين.

بيت - 19

سِڪي جان سُتِياسِ، تان سِڪَ سُمهڻُ نه ڏِئي
جاڳِي سُتِيَسِ جَنِ لَئي، سي آيا تان نه اُٿِياس
ڀينَرُ آءٌ ڀُلياسِ، نا ته سِڪَ سُمهڻُ ڇا لَڳي!

بيت - 20

هوتَ نه پَهُچان هوڏَ، آءٌ پِيادي پَنڌُ گهَڻو
لَڪَنِ تان لَطِيفُ چَئي، تِکا وَڃنِ توڏَ
اوڏِي ڪَري اوڏ، پَهُچائيجُ پُنهونءَ کي.

بيت - 21

پُڄان جي نه پُڄان، وَڃڻَ سِين وَسُ ڪَريان
سَڳرِ مان سُڄان، ته رائي ۾ رَڙِي مُئي.

بيت - 22

ماڻِڪُ مِٽُ سَندوم، اُونداهِيءَ ۾ سوجهَرو
حَشَرَ ويلَ حِسابَ ۾، ڇَڏي نه وِيندومِ
ساري سَڏُ ڪندومِ، ڪوهيارو ڪيچَ ڌَڻي.

وائي - 1

وِينديَسِ ڪيچِ ڪَهِي، سيڻَنِ ساڻُ صَحِي
آئون جِيندِيَسِ تان نه جَتَنِ ري
وِهان ڪِيئن ماٺَ ڪَري، هيڏو سُورُ سَهي
ڀينَرُ هِنَ ڀَنڀورَ ۾، ساريان ڪونه سَهي
اڳيان آريءَ ڄام جو وِئَڙو ساٿُ وَهِي
صُبُحِ ڏُونگَرُ ڏورِيان، ڪَنہِ پَرِ راتِ رَهي.

وائي - 2

ڪوئِي ڏُونگَرُ ڏورِيان، ڪوئي جَبَلُ جهاڳِيان
پُهچان وو ميان شالَ پِرينِ کي
لَڳَڙي پيرِ پِرِينِ جي، آءٌ جا ڏونگَرَ ڏوريان.

داستان ستون
بيت - 1

بُرو بِگر بي، ڏِينِ پارسِيُون پاڻَ ۾
مون لوڏان ئِي لَکيا ته هاڃو ڪَندا هي
مارِيندا مونکي، پُنهون نِيندا پاڻَ سان.

بيت - 2

بُرون ڦَذا بات جَنِ، ٿانگ رَوان ٿيشِي
ڏين پارسيون پاڻ ۾، ايذَ بِلُون ايشِي
ليڙا راتِ لَطِيفُ چَئي نَڌائُون نيشِي
پُنهون پَرويشِي، ڪِجِ پيادِيءَ جي پنڌَ ۾.

بيت - 3

بُرو بِگرِ بيلغان، مون نه پَروُڙِي مامَ
ٿو داثو ڪُشتَغان، ڇُلِي ڇَپَرِ لامَ
اَچِي پَئي تَنِ سامَ، ’دُراه دُراه‘ ڪَنِ جي.

بيت - 4

جيڪَرَ رَوان روش، مَروشِي محبوبَ ڏي
مَنا گُشتَئِي مولدِي، دِيما پنهون دوش
ٿَئي گَنواک مَنِي گوشَ، سُڻِي مانَ سَگهِي ٿِيان.

بيت - 5

مَهارُون مَيَنِ جِيُون، ڦَذا ڦيريائُون
’مَروشِي جَبَلَ رَوُون‘ ايءَ وائي واريائون
مونکي ماريائون، ٻاروچِي ٻولِي ڪَري.

بيت - 6

ڦَذا ڏيرَ ڦَنگي وِئا، هُئا جوراڻا جَتَ
ايذ نِندي ايکُوا، هُنِ پَلاڻِئا پَرَبَتَ
ماڙهو ڏِينَمِ مَتَ، لَج بَلوچان نِشتغان.

بيت - 7

شَوا وَهاوَ شَموشِ، سِگهي مڙِندِينءَ سسئي
ليڙن جو لطِيفُ چَئي، گُنواک نه ڪِئڙُءِ گوش
روش مَروشِي روش، ڪاهِ ته ڪيچين کي رسين.

بيت - 8

داسا داڪا داڙي، هَنداڙي هُئامِ
هُر داسا هِنَ حال جي هتي هوتَ ڏِٺامِ
پَزِيري اِيندام، پائي پيچُ پِرِيتَ جو.

بيت - 9

پُنهونءَ ساڻُ پريتَ جو ڪو جو پِئَڙُمِ پيچُ
ڪَندِيَسِ ڪشالا ڪافَ جا، هاڙهو ڀانيان هيچُ
ڪاهي مَڻندِيسِ ڪيچُ، ديرو دوست پُنهونءَ جو.

بيت - 10

پُنهونءَ ساڻُ پرِيتَ جو، ڪوجو پيچُ پِئومِ
ڀَنڀي هِنَ ڀَنڀورَ ۾، ويهَڻُ وِهُ ٿِئومِ
مَتيون موٽَڻَ سنديُون ڪاڪِيُون ڪيم ڏِئومِ
سَرتيون ساهُ سَندومِ، ٿِئو حوالي هوتَ جي.

بيت - 11

ڏُکيءَ کي ڏُکن جا ڏاجَنِ تي ڏاجا
لَڳيَسِ نائُڪَ نِيہَ جِي ڪُڙههِ اندرِ ڪاجا
ٿَرَنِ ۾ ٿاجا، ڪَري مُنڌَ مِرُنِ سين.

بيت - 12

ڪو مُنہُ ڪُٺَلِ آئِيو، وَسِ نه ويچاري
هوتَ تُنهنجي هَٿَ ري، پَهُچِي نه پارِي
اَچِين جي آرِي، ته پاندُ پُڄي لَڪُ لَنگهِيان.

بيت - 13

ڪو مُنہُ ڪُٺَلِ آئِيو، ويچارِيءَ نه وَسِ
هوتَ تُنهنجِي هَٿَ ري، گولِي ٿِئي نه گَس
ڪو ڏَسُ ڏُکيءَ کي ڏَسِ، ته مُوڙهِيءَ ڪو مُنہُ ٿِئي.

بيت - 14

ڪوهيارا ڪَهَلَ پَئِي، ڪو ساجَنَ مُنجِ سَلامُ
سِڪ تُنهنجِي سُپِرين ڪِئو تَنُ تَمامُ
هَٿين حاجِ وِهُ ٿِي، نيڻين ننڊَ حَرامُ
آءٌ دوستَ نه سَهان دامُ، تون وِندرِ ٿو ويلا ڪَرين.

بيت - 15

ڇَپَرِ هوتَ پُنهونءَ جِي جڏهن پيئِي بُوءِ
راڻِينِ وَرِي رُوءِ، گُوندَر لٿا گولِيين.

بيت - 16

جڏهن پيئي ڇَٽَ، ڇَپَرِ هوتَ پُنهونءَ جي
پَرَهي ويٺيون پَٽَ، گوندَرَ لَٿا گولِيين.

بيت - 17

ڪَري ڪيچِي هَلِئا آيَلِ اوطاقُون
سُڪيون نه سيڻَنِ جي ماڳَنِ تان ماڪُون
نِسورِيُون ناڪُون، سَڃي هَلئا سُورَ جِيُون.

بيت - 18

ڏيرَنِ ڏوهُ نه جيڏِيُون، ماءُ مِڙوئي مُون
آءٌ اَسُونهِين، اوءِ سُونهان پِرين سندا پَرَڀُون
اَصُلُ آرِيجَنِ جو پاندُ نه پُڄِتوسُون
جَنِ جو تون هِين تون، سي پياديون پَهُچائِيين.

بيت - 19

جيڪُسِ آءٌ نه تِيئَن، جِيئن پِريتَڻُو پِرينءَ سين
جي ٻَڌِي سُتِيَسِ سوگهو ڪَري، ڇَلوَرُ ڇاتِيءَ سيئن
ته ڪيچِي ڪاهي ڪَرَها مون کان وَڃن ڪيئن
ڏوهُ مُنهِنجي ڏينهَن، ناتَه گهَڻُو سَٻاجها سُپِرين.

بيت - 20

سَڄي هَٿِ ساٿِينِ جي مَ وانءُ مالارِي
ڏائي جا ڏِيرَنِ جي، مَڻِجِ سا ٽارِي
مانَ وِرَمَنِ وِچَ ۾ اولاڻي آرِي
اَسُونہِ ويچارِي، ڪَنہ پَرِ مِڙي ڪيچَ کي.

وائي - 1

لَڳَڙِي آهِ لَغارَ، وو يارَ!
لُنئهَ لُنئه ۾ لالَڻِ جِي
سَنڌَ سَنڌَ ۾ ساجَنَ جي
ميخُون محبتَ سَندِيُون، هنيَڙي مَنجهه هَزارِ
جَڙَ جَنِي جي جانَ ۾، لَڳَڙِي رِءَ لُهارِ
لوڏيان لوهُ نه نِڪَري، ڪِڻڪِئو مَنجههِ ڪِنارَ
آءٌ سُتِي هُو هَلِيا سَنجهي ٿِئا سُوارَ
کُہِ سي جِيَڻَ ڏِينهَڙا جي پِرين پُنهوئان ڌار
ڪانگنِ ڪانگيرا ڪِئا، چُڪِيءَ کي چوڌارَ
گهڻو اُڪَنڊي آهِيان، جَتَنِ جي جنِسارَ
جان ڪِين اورَڻُ پِرِينءَ سِين، جان ڪِين پِرينءَ پَچارَ
آءٌ نِماڻِي نِڪَڻِي، دَمجِ تون دِلدارَ.

وائي - 2

هوتنِ بنا نِي ميان، پُنهونءَ بِنا نِي ميان
درد فِراق!
اديون آريچَنِ جي آءٌ نِهوڙِيَسِ نفاقَ
ڏُونگرُ ڏورِئو نه ٿئي، مون وِلهيءَ ڪانهي واڪَ.

سُر ڪوھياري

غفلت واري ننڊر (نوم) جي سسئيءَ تي ميار، ھن داستان جو مکيہ موضوع آھي.

لَيلَ نہ جاڳينءَ لِکَ سين ڪُلي نوم ڪِئاءِ

 سسئيءَ جو بہ پڇتاء ته: ”آلوڙئو اکين، آيم ننڊر اَڀاڳ جي“! پياري پنھونءَ پٺيان پنڌ ڪندي سسئيءَ جو جبل سان پنھنجو حال اورڻ داستان-2 جو مکيہ موضوع آھي.

داستان پھريون
بيت - 1

لَيلَ نه جاڳِينءَ لِکَ سِين، ڪُلِي نَومُ ڪئاءِ
قُم ٿِي پَهُچُ قَرِيبَ کي، اِجلِس تو نه جُڳاءِ
مُٺي مِزمانن سين ويهي رات وِهاءِ
جيلاهَ نِنڊَرَ نِئَاءِ، تي روزُ روئِين ٿِي راهَ ۾.

بيت - 2

لَيلَ نه جاڳِينءَ لِکَ سِين، نَومَ سُتِينءَ سَڀِ راتِ
اوڳِي اوٺِيڙَنِ جا پَہَ پُڇِين پِرڀاتِ
ٿِيءُ سَڳَرِ تَنِ ساٿِ، ته ڀورِي ڪِنہِ ڀالَ مِڙِين.

بيت - 3

لَيلَ نه جاڳِينءَ لِکَ سِين، سُتينءَ راتِ سَڄِي
هِتان هوتاڻِينِ جِيُون وِيُون خُرزِينُون کَڄِي
ڀورِي تُون ڀَڄِي، سَبَبِ ڪِنہِ ساٿِ مِڙِين.

بيت - 4

اِجلِس ڪَري اُٿِيا، تَواري توڏَنِ
’نَومُ‘ نَوازي اُنِ جي مَرحَبَا موڏَنِ
رِڙِهِي پَسُ روڏَنِ، ’اَليومُ سِيرُوا‘ سَسُئي.

بيت - 5

غافِلِ غَفَلَتَ ڇوڙِ، تُون ڪِئنِ اَڻاسِي اوجهَرِين
هُوءِ چُپاتا چَڙهي وِئا، وڃي پَهُتا توڙِ
نيڻين نِنڊَرَ اُکوڙِ، جِمَ وَڻَن ۾ واڪا ڪَرِين.

بيت - 6

نِنڊرَ ويرياڻِي هوءِ، جيڏيُون جِمَ سُمَهو
مَڇُڻِ مُون جِئن روءِ، ڪا واڪا ڪِئو ويڙِ ۾.

بيت - 7

سَنجهي رَهيين سُمَهِي، غافلَ مَنجههِ ڳَهَرِنِ
ليڙَنِ جو لَطِيفُ چَئي، ڪَرڳَلُ ڪِيوءِ نه ڪَنِ
سي ڪِئن مُحِبِ مِڙَنِ، جي سَنجهيئِي سُتِيُون.

بيت - 8

آلوڙِئو اَکِين، آيَمِ نِنڊَر اَڀاڳَ کي
هاڻي هِنَ بَنڀورَ ۾، گهاريان ڪارَڻِ ڪَنِ
اَدِيُون اوٺِئَڙن، هنِيين سِين هاڃو ڪِئو.

بيت - 9

جَڏهِن سُتِيُون جي، پَٿَرِ پيرَ ڊگها ڪَري
تَڏهِن تَنِي کي، ساٿَ سُتئِي ڇَڏِئو.

بيت - 10

اِيءُ ڪَمُ ڪَمِيڻِين، جِئن سُتِينءَ پيرَ ڊِگها ڪَري
ننڊِران نِماڻينِ کي اوڀالا اَچَنِ
ليٽِيين ڪِيئَن لَطِيفُ چَئي هارِي رِي هوتَنِ
سي ڪِيئَن پُنهُون پَسَنِ، جن کي نِيرُ نِنڊرَ جو.

بيت - 11

وَڏي جاڙَ ڪِيَاء، جِئن سُتِينءَ پيرَ ڊِگها ڪَري
دَر ڀَر اُڀِيين دوستَ جي ته سُر ٻُرِ هُوندَ سُياءِ
اَصُلِ آرِيءَ ڄامَ جي سَڳِي تون نه سِياءَ
پُنهونءَ سِين پِيياءِ، تون نِڀاڳِي نِنڊُرون ڪَرِين.

بيت - 12

سُتِيَسِ ڪِنہ سَڀَاڳَ کي ڀينَرُ ڏيئي ڀَرُ
جَتَنِ جَڏَارِي ڪي جو وَٺِي وِئَڙَمِ وَرُ
آڏو ٽَڪَرَ ٽَرُ، مَڇُڻِ روهَ رَتِيُون ٿِئين.

بيت - 13

سُتِينءَ سَوارِي، مُنہُ ويڙهي مُئَنِ جِيئَن
ڏِٺَئِي نه ڏيرَنِ جا چؤڌارِي چارِي
مارِيندَئِي مارِي، پِرِهِ سُورَ پِرين جا.

بيت - 14

مُنہُ ويڙهي مُئَنِ جِئن سُتِينءَ سَنجهيئي
اوجاڳو اکِينِ کي ڄانتوءِ نه ڏيئِي
هَٿان تو پيئِي، ٿِي ڪَچو ڪيچِينِ کي ڪَرِين.

بيت - 15

توکي ڳَهَرَ ڳَرو ڪِئو، هُوءِ ٿا هوتَ هَلَنِ
ڳوڙها سِرِ ڳَلنِ، جِمَ وِهاڻِيءَ وَهائِيين.

بيت - 16

ڪِيُئِي نه ڪَمِيڻينِ جِئن اوجاڳو اَڄاڻَ
اَسارِي، اِهَڙيءَ پَرِ پيَئِي ڪيچينِ سِين ڪاڻَ
ٻانهِي چايو پاڻَ، ٿِي سَڄِيُون راتِيُون سُمَهِين!

بيت - 17

جيڏيُون جي مان وِسَهو ته نِنڊَرِ مَ هيريو نيڻَ
اصَلُ اَسارنِ جا سُتي وَهيا سيڻَ
وِهاڻِيءَ جا ويڻَ، ٿِيُون لُوٺِيون سَهَنِ لوڪَ ۾.

وائي - 1

مُنهنجِي شَهَرِ بَنڀورَ ۾، گِلا ڪا مَ ڪَري
لِکيو تان نه ٽَري، ٻَڙِي جيڏِيُون
گِلا ڪا مَ ڪَري!
جو سِينگارُ سَرَتِيين، سو مُون ناه ڳَري
جِهڙي تِهَڙي حالَ سِين، وَڃان پيرَ ڀَري
جِنہِ وَڻِ ويهِي، هَلئِا سَڄَڻَ سانگُ ڪَري
لامُون تِنہِ وَڻَ سَندِيُون لوڏي لايان ڳَري
قَضا جا ڪَرِيمَ جي ڪِنہِ کان ڪِينَ ٽَري
جيڪِين لِکئو لوحَ ۾، پارِيان سو پَري.

داستان ٻيو
بيت - 1

ڏُونگَرَ تُون ڏاڍو، ڏاڍا ڏاڍايُون ڪَرِين
مُون تَنِ اَندرِ تِيئنَ وَهي، جِئَن وَڻُ وَڍي واڍو
اِيءُ ڪَرَمَ جو ڪاڍو، نا ته پَٿَرِ ڪيرِ پَنڌُ ڪَري.

بيت - 2

ڏُونگَرَ ڏُکَ سَنداءِ، پِرِينءَ گڏِجان ته چَوان
ڀِنيءَ ٿِئين ڀَنوارَئُون، ٻِئا وِنگا وَرَ سَنداءِ
چَڱِي ڪانه ڪَياءِ، پيرُ وِڃائِي پِرِينءَ جو.

بيت - 3

ڏُونگَرَ ڏَسُ پِرِين جو، ڪافَ نه ڏِيين ڪو:
قَطارئا ڪالَهه وِئا ڪي توڏا وَٽان تو
هوتُ مُئِيءَ جو هو، ڪو ساجَنُ اُنَهِين ساٿَ ۾!

بيت - 4

ڏُونگَرَ ڏَسُ پِرِينِ جو، ڪافَ نه ڏئين ڪَلَ
قَطارِئا ڪالَهه وِئا ڪي توڏا توهِين جَهلَ
سُڻِي هوتُ هَڪَلَ، مانَ ٻُڌِي ٻاروچَلُ وَري.

بيت - 5

ڏُونگَرَ ڏوراپو، پِهرِين چُندِيَسِ پِرينءَ کي
پَهَڻَنِ پيرَ پِٿُون ڪِئا، تَرِيُون ڇِنِيُون تو
رَحَمُ نه پِيُوئِي رُوحَ ۾ قَدَرُ مُنهنجو ڪو
واڪو ڪَندِيَسِ وو، مُون سِين جَبَلُ ٿو جاڙُون ڪَري.

بيت - 6

ڏُونگَرَ مُون نه ڏُکوءِ، اَڳَ ڏُکوئِي آهِيَان
تيلاهِين تَنگُون ڪَرين جيلاهِين آءٌ جوءِ
سارِيان ڪونه سُکوءِ، سُورَ گهڻَيئِي سَنڀَران.

بيت - 7

ڏُونگَرَ ڏُکويَنِ کي دِلاسا ڏِجَنِ
گهڻو پُڇجي تَنِ کي جَنِ وَٽان هوتَ وَڃنِ
تُون ڪِيئن سَندا تَنِ، پاهَڻَ پيرَ ڏُکوئِيين.

بيت - 8

ڏُونگَرَ ڏُکَ پَئي، ڪِئَمِ توسِين ڳالَهڙِي
پاڻان آءٌ مُئِي، سُورُ سُڻائي پِرينءَ جو.

بيت - 9

ڏُونگَرَ مُون سِين رو، ڪَڍِي پارَ پُنهونءَ جا
سَڄَڻُ هُئوم هيڪَڙو، وِئو ڦوڙائي سو
”جَف القَلَمُ بِمَاهُو ڪائِنُ“، وَهِي قَلَمُ وِئو
ڪِنہِ کي ڏِيان ڏوه، مُون سِين ايرادي اِيئن ڪِئو.

بيت - 10

ڏُونگَرَ ڏُکويُون، تو سِين اورَڻَ آئِيُون
جي اچَنَ ڦوڙايُون، ڏِجَنِ دِلاسا تَنِ کي.

بيت - 11

ڏُونگَرَ ڏُکويَنِ کي ڳَلِ نه سُڪا ڳوڙا
گهوڙا ڙي گهوڙا، وَڃَنِ جَتَ جَڏِي ڪِئو.

بيت - 12

ڏُونگَرَ ڏينهاڻِي، پاڻُ مَٿانءِ ئي گهورِيَان
تو ۾ رِهاڻِينِ، سَدا ٻاروچَنِ جِيُون.

بيت - 13

ڪي جي ڪَڍيا پارَ، ڏُکيءَ ڏُونگَرَ پاڻَ ۾
سُڻِي سا تَوارَ، مِرُو پِئا مامَري.

بيت - 14

ڏُکِي ڏُونگرُ پاڻَ ۾، ٻَئي ويٺا رُونِ
ڪِنہَ کي ڪِينَ چُونِ، مَنجهِنِ جو مَچُ ٻَري.

بيت - 15

سَڄَڻَ ميخُون ڏونگَرِين، ڏُونگَرَ ڀُونيين ڪيرَ
اِهَڙا سيڻَ سُڌِيرَ، ڪِينَ لَهندِينءَ ڪي ٻِيا.

وائي - 1

آهيان جَنِ سَندِي،
مُونکي تان سي نه ڇَڏِيندا هوتا
پَهائِيندِيَسِ پُنهونءَ کي، آئُون ڳِچِيءَ پائي گَندِي
ويٺِي آهيان واٽَ تي، آهيان آسَرَوَندِي
پِرينءَ پُڄاڻا هِتِهِين، رَتِي تان نه رَهَندِي
ڪَرَمَ ساڻُ ڪَرِيمَ جي، آئُون پِرينءَ مِلَندِي.

داستان ٽريو
بيت - 1

سُتي پُونِ ڇِرِڪَ، آيَلِ ٻاروچَنِ جا
پُنهونءَ جي پيڪانَ جِيُون راسِيُون مَنجهان رُڪَ
هَنيَمِ هوتَ ڪِرِڪَ، لوڏيان لوهُ نه نِڪَري.

بيت - 2

سُتِيَسِ تان ساٿُ وِئو، اُٿِيَسِ تان اُٺُ ناه
وِهاڻِيءَ ٿِي ووَڙِيَان، ڪيچِي وِئَڙا ڪانہِ
جي مُٺِيءَ مَنَ مانہِ، سي اَڄُ نه اوطاقُنِ ۾.

بيت - 3

ڪُوڪِئو پُڇِي ڪوهُ، هَئي هَئي ڪِئو هَٿَڙا هَڻي
سا ڏُکائِي نه ڏِئي مَٿي ڏيرَنِ ڏوهُ
رائو روئِي روهُ، مُنڌَ ڳوڙهنِ سين ڳَچُ ڪِئو.

بيت - 4

ڇَپَر پيرَ ڇِنَامِ، آءٌ ڪَنہِ پَرِ هَلان ڪيچَ ڏي
ڏيرَنِ ڏُکَ ڏِنامِ، ڪِينَ ڏُکويَسِ ڏُونگرين.

بيت - 5

اَچِي رَسُ عَلِيلَ کي اَجها تُون آرِي
وَٺِي ويچارِي، ڪَميڻِي ڪيچِ نِئو.

بيت - 6

جيهِي جي تيهِي، ٻانهِي ٻاروچَنِ جي
حُجَتَ هوتَ پُنهونءَ سين، مُون ڪَمِيڻِيءَ ڪيهِي
اصُلِ آرِيءَ ڄامِ جي پَلَئهِ آءٌ پيئِي
هُوءِ جا پائنِ پيرَ ۾ تِنہِ جُتيءَ نه جيهِي
وِساري ويهِي، تَنِ ڪيچَينِ کي ڪِيئَن رَهان.

بيت - 7

ٻانهوٽِي ٻانهِي، زر خَريدَ جتن جي
سي ڪِئن وَڃَنِ وِسَرِي، جي جِيءَ اَندرِ جانِي
اَڱَڻِ اَمانِي، شالَ ڪيچِينِ جِي ڪامَ ٿِئي.

بيت - 8

جو سَڳَرُ سنئون مون، سو ئي آڇِئو جيڏِيُون
پَئي پُراڻو نه ٿِئي، اڃان نيہُ نَئون
ته مُون ڏِينهُن سَنئُون، جي ٻِيهَرَ ٻاروچي مِڙان.

وائي - 1

سَڳَرَ مَنجههِ سُڻِين، يا اَللهَ!
سَڏَ مُنهِنجا سُپِرين
ڪاجا اُڻُڪَ اوٺِيين، ڪَرَهَلَ ڪوڏِ ڪَشِينِ
ڪامِلَ ڪَچِيءَ تَندُ جيئَن، ڳالهائِينِ ڳَنڍِينِ.

وائي - 2

مُونکي نيندا ساڻو، ٻاروچا ٻاجَهه پَئِي، اَلو اَلو!
”لاتَقَنطُوا مِن رَحَمةِ الله“، پِرِينِ چَيو پاڻُ
”اِن اللهَ يَغفِرُ الذُنُوبُ جَميعاَ“، سَچو اِيءُ پَرياڻُ
ڏِيندا وِئا ڏُکِيءَ کي اَللهَ لَڳَ اُهڃاڻُ.

وائي - 3

اي ساٿي، اي پانڌي، ڪِيَڙَئي ڪا ڪيچِ پَچارَ
ڪا منهجڙي تو اي سائِين! دوست سان هيڪارَ
اُڀي پڇي مُنڌ پَهيڙا، سندا جي ڪوهيارَ.

داستان چوٿون
بيت - 1

پَرَتَوو پُنهونءَ جو جھُڙَ جِئن جهالا ڏي
آءٌ تِنہِ آرِيءَ کي، وَٺيو راهَ رُئان گهَڻو.

بيت - 2

پَرَتَوو پُنهونءَ جو سَهائِي سياهُ
مُنہُ ڏيئِي مُون آئِيو رَنگا رَنگي راهُ
پِهِرين ڏِيندا پاهُ، پوءِ رَڱِيندا رَڱَ ۾.

بيت - 3

پَرَتَوو پُنهونءَ جو، ڪِين ڇانئِين ڪِين اُسَ
قَريباڻِي ڪُسَ، آهي ڪَرَ ٻَڪَرَڙي.

بيت - 4

پَرتَوو پُنهونءَ جو رُڳيائِي راحَتَ
ڀانيان ڏيههُ ڀَوارِئُون ساجَنَ لاءِ صِحَتَ
مِٺِي مُصِيبَتَ، آهي آرِيءَ ڄامَ جِي.

بيت - 5

ڳائو نه وائو، اديُون آرِيچَنِ جو
لَنگهي پَٻُ پَري ٿِئا، ڇَڏي رِڻُ رائو
ڏيئِي ڦوڙائو، وِئا ويچارِيءَ سُپِرِين.

بيت - 6

جِئَنِ جِئَنِ تَپي ڏِينہُ، تِئَن تِئَن سَڄَڻُ سارِيان
پَگهَرَ سا ئِي پَرِ ڪِي جِنہِ پَرِ وَسي مِينہُ
ڇالَ مَ ڇِڄِي نِينہُ، ڪَمِيڻيءَ جو ڪيچَ ڏي.

بيت - 7

جِئَن جِئَن ڀِڄي راتِ، تِئَن تِئَن ساجَنُ سارِيان
مُونکي مُون پِرِينِ جِي، تَنَ ۾ طَلَبَ تاتِ
ٻاروچاڻِي ذاتِ، ڀينُرُ بُکِي آهِيان.

بيت - 8

سُمَهو ڪِيمَ سَرَتِيُون، جيڏِيُون ڙِي جاڳو
هَلَڻَ جو هُلُ ٿِئو، سَنڀُوڙو ساڳو
ڏيندِي سُنگُ سَڀَڪا، لَڪَ مَٿي لاڳو
اَدِيُون اوجاڳو، ڀينَرُ مُون ڀاڱي پِئو.

بيت - 9

مُونکي جَنِي ماريو آن ڪي گڏئا سي
تَنَ ۾ طاقَتَ ناه ڪا اَدا اُنِي ري
سُورُ سَلِتُمِ تي، جيلانَہ ڳالههِ ڳَرِي ٿِئِي.

بيت - 10

سُڃاتُمِ سيئِي، مُونکي جَنِي ماريو
پُنهونءَ پيڪانَ پَڇَنڊِئا، ٻِلَهُڻ ٿِئا ٻيئِي
ويڄَنِئون ويئِي، ٿِي وَهِيڻِي سَڄَڻين.

بيت - 11

سي ٿي سُڃاڻان، مون کي جَنِي مارِيو
لوهُو ناهِ لِڱنِ ۾، سَنڌَ مِڙَئِي ساڻا
دارُونءَ جا داڻا، ڏِنمِ هوتَ هَٿنِ سِين.

وائي - 1

ٻاروچي ساڻُ ٻَڙِي جيڏيُون
هيڪَرَ ٿِيان هيڪاندِي
چَڙهي نه سَگهان چوٽيين، دوستَ بِنا دِلِ ماندِي
پَهُچائيجُ پُنهونءَ کي، هيءَ پيادَڙِي پانڌِي
ڀينَرُ هِن ڀنڀورَ ۾، آئُون اَيرادڙِي آندِي
پورِهيتِ پُنهونءَ ڄام جِي، باندِين جي آءٌ باندِي
ڪَرَمَ ساڻو ڪَرِيمَ جي، ڪيچِي ٿِيندَمِ ڪانڌِي
نِماڻِيءَ نَصِيبَ ٿئي پُنهونءَ پيراندِي.

وائي - 2

ڏيرَنِ مُلِ ڏاڍائِي، يا اِلاهي!
آئُون اَسُونهِين، اَوَتَڙ آڏا
سَوَلِي ڪَرِين سَچا ڌڻِي، اڳيان اُونداهِي
آهي اَڀاڳَ اُنِ کي، جَنِي واٽَ وِڃائِي
رِءَ فَضلَ رَبَ جي، مُوران ماڙِ نه ڪائِي.

داستان پنجون
بيت - 1

رءَ قَرِيبَنِ قُوتُ ڪِئو وِيٺِي وِرِهِ چَران
اِنَ عَذابان اڳهِين مادَرِ ڇونه مَران
ادَيُون سي نه اوهان، جي مان سُورَ سَرِتِيون.

بيت - 2

رءَ قَرِيبَنِ قُوتُ ڪِئو، وِرِهَ چَران ويٺِي
ٻانڀَڻَ کي ٻَروچَ رَءَ ٿِي ڏُکَنِ سان ڏيٺِي
تو پُڄاڻان سُپِرين آءٌ سُورن سانڀيٽِي
جا مَرضَنِ مَريٽِي، سا سَرتِيُون ڪِيئن سَگهِي ٿِئي.

بيت - 3

سَرتِيون ڪِيئَن سَگهي ٿِئي، ويڙهي جا وِرِهَنِ
چِتُ جِنہِ جو چُورُ ڪِئو ڏُکويو ڏُکَنِ
پُڄاڻا پِرِينِ، اَدِيون اَگهِي آهِيَان.

بيت - 4

سَرَتِيُون سَرَهائِي، مُون تان ڏِٺي ڪانَه ڪا
ڏِيهاڻِي ڏيرَنِ ۾ وَڃَڻَ جِي وائِي
جي نه آءٌ ڄائِي، ته عَيبُ نه لَڳو اوٺِيين.

بيت - 5

جي حَبَ نه هَلَڻُ سِکِيُون، سي جَڏِيُون ميڙِ جَليلَ
لَنگهائي لَطِيفُ چَئِي نِجَنِ ڪيچِ قَلِيلَ
ثَمرُ ٿِئڙَمِ سُڃ ۾ دوساڻا دَلِيلَ
وِساري وَسِيلَ، مَتان مارڳِ ڇَڏِيين.

بيت - 6

اَچئو اَچِئو چُون، ’ويههُ، وِئا ته گهورِئا‘
سَرَتِين سانگُ سُکَنِ سان، مُون جِئَن رَتُ نه رُونِ
اُوءِ مَرُ ويٺِيُون هُونِ، مُون سانگاتُو سُورَ ٿِئا.

بيت - 7

سُکِيُون سَورِيتينِ جي ڪُہُ ٿيون پٿر پُونِ
گهاء نه لڳن گهَٽ ۾، رياءَ مان ٿيون رُوَنِ
چيتاريو نه چُونِ، پارَ منهنجي پرينءَ جا.

بيت - 8

پَسي اُڃ اُساٽَ، ڏُونگَرَ کي ڏارُ پِئو
سَسُئِي سندي سُورَ جي لَڪَنِ مَٿي لاٽَ
ڇَپَرَ ۾ ڇُونڇاٽَ، ڏِٺَمِ ڏُکويَنِ جا.

بيت - 9

پَسو جوءِ جَرا ٿِي، ٻِلَرُ لَڳُسِ ٻاڻُ
سا مُنڌَ مَري نه جيئي، پيئِي پَڇاڙي پاڻُ
سَسُئِي سُورَنِ ساڻُ، سَنڀُوڙِي سَيدُ چَئي.

بيت - 10

پاڙِي ناهِ پَرُورَ، ته ڪا راتِ رَنجائي گُذرِي
ٻانڀَڻِ ٻاروچَلَ جي گهائي وِڌِي گهُورَ
پَلٽِيَسِ پُنهونء ڄامَ جا پُورَنِ مَٿي پُورَ
هِڪ سَسُئِي ٻِئا سُورَ، وِئا پِٽِيندا پاڻَ ۾.

بيت - 11

پيئِيءَ اچن پُورَ، ويٺي پاڻا وِتَرا
گهڻين ڀتين گهائِيو، گهَٽُ پريان جي گهُورَ
هڪ سَسُئِي ٻِيا سُورَ، وِئا وَڳندا پاڻ ۾.

بيت - 12

واٽُنِ صَحيُ وِئا، وَڻَ مَنجهائُنِ واسِئا
اِهَڙا هوتَ هُئا، سُڃَ ڪِئائُون سُرَهِي.

وائي - 1

توڻي نِينِ نه نِينِ، اَلو مِيَان!
آئُون اُنِي جِي آهِيان
زورو هِن ضَعِيفَ سِين ڪامِلَ ڪوهُ ڪَرِينِ
پيرين آءٌ نه پُڄَڻِي، ڪَرَهَلَ هُوءِ نه جهَلِينِ
جَتَ پانهِنجِيءَ جُوءِ ۾، جانِبَ مانَ جَٽِينِ
پِڪَ پَدَمنَئُون اَڳرِي، سُرڪِي مانَ سَڃِينِ
ٻانهِي ٻاروچا پانهِنجي، سَڳرِ مانَ سَڏِينِ.

داستان ڇھون
بيت - 1

ڪِنہِ پَرِ رُئان پِرينءَ کي، روئِي نه ڄاڻان
مَٿي ڪِئو ڀُوڻان، هَنجهُنِ هاڻا هَٿَڙا.

بيت - 2

ڪِنہِ پَر رُئان پِرينءَ کي، پُڇڻِ ناه پَچارَ
اَندرِ ٿِي آهُون ڪَرِيان، کاڻِي مَنجهه خُمارَ
گِريي جِي گُفتارَ، ٻِيءَ ڀَتِ ٻاروچَنِ ۾.

بيت - 3

ڪِنہِ پَرِ رُئان پِرينءَ کي، پارُ نه ڄاڻان پَنڌُ
ڪيچِينِ ڪارَڻِ ڪَنڌُ، نايو ٿِي نَعرو هَڻان.

بيت - 4

ڪِنہِ پَرِ رُئان پِرينءَ کي، پارُ نه ڄاڻان پيرُ
ڀَنَڻُ مون ڀيڙو ٿِئو، سُورَنِ لايو سيرُ
آرِيءَ لاءِ اُلِيرَ، رَقصُ ڀاڱي رَنَ جي.

بيت - 5

ڪِنہِ پَرِ رُئان پِرينءَ کي، رُئَڻُ مُون نه رِهاءِ
بَرَنِ مَنجههِ بُڪاءُ، ٻِيءَ ڀَتِ ٻُڌُمِ جيڏِيُون.

بيت - 6

ٻِيُون ڏيئِي ٻَنَ کي، هَلِجُ پاسي هيڪَ
وَرُ نه سَهي ويڪَ، تون ٽريڏِي ٽريڏايُون ڪَرِين.

بيت - 7

اَڃان تون اَواٽَ، واٽان پاسي ويسَرِي
سُونهِين ٿِيءُ سُواٽَ، ته مَنجهان دِلِ دَڳُ لَهِين.

بيت - 8

مَتان ڪا مُنڌَ ڏِئين پانهِين پَسِي پَٻُ
اڳيان ڪَئهُ مَ ڪَٻُ، اِيءَ قالِي آڏو ڪيچَ کي.

بيت - 9

ڏاڍي لُکَ لَڪَنِ جِي، پَٽَنِ پوءِ پَچاءُ
ڇَپَرِ ڪوسو واءُ، هَريا مُون نيڻَ ٿِيا.

بيت - 10

”مَنزِل دُور مَن تَنها“، رِڻَ ۾ نَڪا راهَ
جَبَلَ جوراڻا گهَڻو، ڏُونگَرَ ڏُکيا ڏاهَ
ويچاريءَ جِي وَرَ ري وِندرُ ڪانهي واهَ
هوتاڻِي همَراهَ، اَچِي رَسُ عَليلَ کي.

بيت - 11

”مَنزل دُور مَن تَنَها“، جِت ساٿِي نه پانڌِي
سسئي جي سِڙيءَ سِين ڪيچَ ڌَڻِي ڪانڌِي
هي جا دوست دَرِماندِي، تِنہِ کي پارس رسج پٻ ۾.

بيت - 12

ڇِنَنِ توءِ مَ ڇِنُ، پاءِ اُميرِي اُن سِين
جي اُوءِ اوڳُڻَ ڪَن ئي اَسُئِي، ته تون ڳُڻانِي ڳِنُ
پُٺيءَ لَڳِي پِنُ، هِنَ سُونهاري سَنگَ ۾.

بيت - 13

مَنَزَلِ دُورِ مَ مَٽِ، ڇَڏ مَ سيرُ سِڪَڻَ جو
لَئُون جِي واٽَ ۾ لَٽِ، لَئُون رِءَ حَيفُ هُوئَڻَ کي.

وائي - 1

زارِي سا ڪَندِيَسِ زارِي، اَلو اَلو!
ڪوهياري ساڻُ آءٌ جا ڪَندِيَسِ زارِي
ٻاروچي ساڻُ، آءٌ جا ڪَندِيس زارِي
ڪِينَ جِيندِيَسِ جيڏِيُون، سُورَ پِريان جي آءٌ مارِي
ڪَري ڪوهيارو هَليو، مُون سِين قِيامَتَ ڪارِي
هندُوئَنِ جِئن هولِي ڪَري، مُون ڌوُڙِ مَٿي تان وارِي
مُونکي ڳَهَرَ ڳَرو ڪِئو، نِنڊرَ نِدورِي آءٌ ڳارِي
چُڪِيءَ کي چاڙهي نِئو، آڻي سي بوتا بارِي
مان وِرِمَنِ وِچَ ۾، اولاڻي اُٺَ آرِي.

وائي - 2

جِنہِ لَئِي آهِيان ڏُونگرِ ڏورِي، ماڙهُو چُونَمِ ڀوري
تِنہ ٻاروچي کي ٻاجَهه پَئي!
تِنہ ڪوهياري کي ڪَهَلَ پَئي!
آئُون سُتِي هُو هَلِيَا، لائي وِئَڙا لورِي
روئِي رڱِيندِيَسِ رَتَ سِين، ساڻُ چُئاڪَنِ چوري
نِئو نماڻي پاڻَ سِين، ڇَپَرِ ڇَڏئو مَ ڇورِي
مانَ موٽَن سپرين، آهيان جَنِ جِي گهوري

سُر حسيني

داستان پھريون
بيت - 1

لَڙُ مَ لاڙائُو ٿِئو، لاهه مَ لَڏو، لَڏِ
ته ساٿِ پِريان جي سَڏِ، مُنڌَ ميڙائو تو ٿِئي.

بيت - 2

لَڙُ مَ لاڙائُو ٿِئو، هَلِي ڪَرِ هِمَتَ
سِجُ مُنہ ۾ سامُهون ڪَہَ ۾ ڪَجِ مَ ڪَٿَ
ته سُپيريان جي سَٿَ، ڳاڙهي سِجِ ڳالَهه مِڙِين.

بيت - 3

لَڙُ مَ لاڙائُو ٿِئو، وَرَ چُونڊِيندِي وَڃُ
آهي اِيءُ اُهُڃُ، هاڙهي هَلَندِيَنِ جو.

بيت - 4

اُلَهِي سِجَ اَويرَ، مَ ڪَرِ مَعذورِينِ کي
پَسِي مَران پيرَ، ڏُونگرِ ٻاروچَنِ جا.

بيت - 5

ويٺي مون وِئو، لَڙِي سِجُ لَڪَنِ تان
آءٌ ڏورِيندِي ڪيتَرو، پَهَڻَنِ پيرُ پئو
سُورَنِ ساڻُ سِهو، اَچِي ٿِيُمِ جيڏِيُون.

بيت - 6

لَڙئو سِجُ لَڪَنِ تان راسيُون رَتائِين
مونکي ماريائِين، اُلَهِي اُونداهِي ڪَري.

بيت - 7

وِئو سِجُ وَڻَنِ تان راسِيين ڏيئِي رَڱُ
مون جَنهِين سِين سَڱُ، سو ڪوهيارو ڪيچِ وِئو.

بيت - 8

ٻيلِينِ ڌاران ٻَنِ، ڏِجي ڏُونگَرُ جيڏِيُون
وِڌِيَسِ وَراڪَنِ ۾ ڪيرائي ڪَهُنِ
سَڄَڻَ ڏُونگَرَ چوٽِيين، آڏا سيلَ سُڄَنِ
سي ڪِيئَن پنهون پَسَنِ، جَنِ کي نِيرُ نَنگَ جو.

بيت - 9

سَرتِيون سُڄي سُڃ، متان ڪا مون سِين هَلي
پاڻِي ناهِ، پَنڌُ گهڻو، اڳيان رائو رُڃ
متان مَري اُڃ، ڪا ڏِئي پاراتو پُنهونءَ کي.

بيت - 10

ڇَپَر جا سِينگارَ، وارِجِ واڳَ وِلهِيءَ تي
ڏُونگر توهان ڌارَ، مون سين جَبَلُ ٿو جاڙوُن ڪَري.

بيت - 11

وِئو ٻاروچو نِڪَرِي، هاڻِي ڪَريان ڪِيئَن
سِڄَ اُلَٿي سِيئن، سَٽُون ڏِيندِيَسِ سُڃَ ۾.

بيت - 12

لاڳاپا ئِي لاهِ، لَحِظي ۾ لَطِيفُ چَئي
تِهان پوءِ پُڇاءِ، پِريان سندو پيچرو.

وائي - 1

جي هُوندَ ڏِٺائُون، وو جيڏِيُون!
حالُ مُنهنجو هِهَڙو جِهڙو
چَڙهِي نه سَگهان چوٽِيين، مارَڳُ مَٿاهُون
ڏُکِيءَ سَندي ڏيجَ ۾، ڏُونگَرُ ڏِنائُون
هِنيَڙو ڏَندَڻَ پاڙَ جيئن، ڇِڪي ڇِنائون
هِنيڙو ڏاڙِهُونءَ گُلَ جِيئُن، ريهِي رَتائُون
هُوءِ جِي پَهَڻَ پَٻَ جا سي مَڻيان مُڪائُون
هُونِ سلامَتَ سُپرين، تان گهورِي مَرُ آئُون
سو جي سُئومِ ڪَنَنِ سِين پَہُ جو ڪيائُون
ٻانهُون ٻيلَ نه لاهِيان، پُنهَل کي آئون

داستان ٻيو
بيت - 1

ڪِين ڌَرَ تَتِي ماءِ، ڪِين ڄَرَ سَندِي سَڄَڻين
هَلي ۽ واجهاءِ، ٻِنهِي ڄيرَنِ وِچِ ۾.

بيت - 2

مَٿئان مَٿي مَچُ، ٻَرِيُمِ ٻاروچَلِ جو
جيڪِين چيو جيڏِيين سو سَڀوئِي سَچُ
اَمَڙِ اوري اَچُ، ته سِٽَ سُڻايَئِين سُورَ جِي.

بيت - 3

مَٿي منجهان مِينہُ، پَسو جئن پاڻِي وَهي
مون ڀانيو هيءُ نِينہُ، تان ڄِڀِيُون ڄيري سَندِيُون.

بيت - 4

لَڳي مون کي لُوهَ، وِرِهَ واٽُون لائِيُون
رازُ جِنهين سين رُوحَ، سو ڪوهيارو ڪيچِ وِئو.

بيت - 5

ٽِمَنِ نيڻَ رَتُ وَهي چُئاڪا ڪِئو
مونکي ڏَنءُ ڏِئو، اَئِين ٿا وڃو اوٺِيا!

بيت - 6

چَرَخو آتَڻَ وِچَ مان اَمَڙِ وَڃي آڻِ
ڪَتِيُمِ جِنهِين ڪاڻِ، سو وَڃي ڪيچِ قَرارِئو.

بيت - 7

آتَڻِ چُونِمِ ڪَتُ، تاڻيان تَندُ نه نِڪِري
پاڻان روئِي رَتُ، چَرَخو مون چِڪَ ڪِئو.

بيت - 8

اَمَڙِ جي ڏِٺوءِ، مُون جِئن هوتُ اکينِ سِين
چَرَخو چيهاڙِيُون ڪَري، ڀيري هُوندَ ڀَڳوءِ
آتَڻِ رَتُ رُنوءِ، تَندُ نه ڪَتِيئِي هيڪَڙِي.

بيت - 9

تاڻيان تَندُ نه نِڪَري، جِيءُ نه منهنجو جاءِ
ساجَن ڌاران سَرَتِيُون، سَڀُ ئِي مون نه سُهاءِ
جِيڻُ ڪِينَ جُڳاءِ، آيَلِ ٻاروچَنِ ري.

بيت - 10

نَڪو ليکوئِي ٿِئو، نَڪو تَتو ڏِينہُ
تِهان اوري نِيہُ، ڇِنو آتَڻَ وارِيين.

بيت - 11

کُوءِ ڪَتَڻُ ٻَنِ ڪَپاهُ، کُوءِ آتَڻُ ٻَنِ جيڏِيُون
ساجَنُ مُنهنجو ساهُ، هاڃي مَنجههِ هَڻِي وِئو.

بيت - 12

جِئن جِئن تَپي ڏينہُ، تِئن تِئن تاڻي تِکَ ۾
ڪو اڳانجهو نِيہُ، ٻانڀَڻِ ٻاروچَنِ سِين.

بيت - 13

جِئن جِئن ڀِڄِي راتِ، تِئن تِئن تاڻي پَنڌَ ۾
ڀورِيءَ ٻِي نه تاتِ، جيڪا سا جَتَن جِي.

بيت - 14

کاڻِيءَ کي کورا، جَبَلُ پَسِي جاڳِئا
گُوندَرَ جا گورا، وَڃَنِ جانِ جُدا ڪِئو.

بيت - 15

کُوءِ ٻولِي ٻَنِ ٻَروچُ، گهورِي ذاتِ جَتَنِ جِي
مونکي چَئِي ’لوچِ‘، پاڻَ پيهِي وِئا ڇَپَرين!

بيت - 16

کُوءِ هاڙهو ٻَنِ هوتُ، کوءِ پُنهون ٻَنِ پريتَڻو
مادَرِ مون موتُ، پَسَڻئان پِرائِيو.

بيت - 17

جان جِيين تان جَلُ، ڪانهي جاءِ جَلَڻَ رِي
تَتِيءَ ٿَڌِيءَ هَلُ، ڪانهي ويلَ وِهَڻَ جِي.

وائي - 1

شادِيءَ جو سِينگارُ، آيَلِ! آيَلِ!
مَرَڪُ منهنجو مون پِرِين
آهي ڳہُ ڳچِيءَ جو، ڏِئي هالُورا هارُ
آهي اُگهاڙَنِ کي، جانِبَ جو جنسارُ
آهي کاڄُ بُکِيين جو توڙان طعامُ تيارُ
اَعليٰ اَڇو عيدَ ۾ دوساڻو ديدارُ
حُسُنَ هوتَ پُنهونءَ جي، ڪَڪَورِئو ڪوهيارُ
سُڃَ ڪِيائين سُرَهِي، واسِيائين وَڻڪارُ
ڇَپَرَ ڇَٽُون مُڪِيُون، عَطَرُ ٿِئو آوارُ
ڪوڙيين ٿِئا ڪيتَرا نالي تان نِثارُ
شَيدا صَلابَتَ جِي، گولي گِرفتارُ
گهوريا گهَرَ گهَٽِيءَ تان اَچي جِئان آڌارُ.

داستان ٽريو
بيت - 1

بُرو هو بَنڀورُ، آرياڻِيءَ اُجارِيو
لاٿو سَڀَهِين لوڪَ تان هاڙهي ڌَڻِيءَ هورُ
ڇوريون ڇُرَڻُ سِکِيُون، پُنهون ڪِئائون پورُ
آيو سو اَتورُ، جِنہِ ڏُکيون ڏِکِ وِهارِيُون.

بيت - 2

ڀينَرُ ڀنڀورا، ڀَڄو ته اُبُهو
اڳي اِنَ ماڳا، سَرتِينِ سُورَ پِرائِيا.

بيت - 3

ڪُلهَنِ ڦاٽو ڪَنجَرو، مَٿو اُگهاڙو
منهنجو ڪُڄاڙو، ڀينَرُ هِنِ ڀَنڀورَ ۾.

بيت - 4

ڏُکويَنِ اُهڃاڻُ، ڪُلهي ڦاٽو ڪَنجُرو
وَڃَنِ گُوندَرَ گَڏِيُون، لوڪَ نه آڇِنِ پاڻُ:
’سُورَنِ اَسان ساڻُ، ننَڍي لاڪُون نِيہُ ڪِئو.‘

بيت - 5

اَمَڙِ مُون اُماڻِ، ڀَنڀوران ٻَهَرِ ٿِي
مَڇُڻُ ڪا رِهاڻِ، مون تو موٽِي مَسَ ٿِئي.

بيت - 6

وَرُ لَڪَنِ جي لوڏَ، گهورِئا سُکَ ڀَنڀورَ جا
اَمَڙِ جي تون آڇِيين، سي ڪَمِ نه اَچَنِ ڪوڏَ
هنِيين مُنهنجي هوڏَ، ٻَڌِي ٻاروچَنِ سِين.

بيت - 7

ڏُکَنِ پُٺِيان سُکَ، سِگها ٿِيندَءِ سَسُئِي
پيرَ مَ ڇَڏجِ پِرينءَ جو توڙي لَڪَنِ لُکَ
ڏورِجِ پاسي ڏُکَ، ته پوي ٻاجهَه ٻَروچ کي.

بيت - 8

ووءِ ووءِ وَڃَنِ نِڱِئا، گهوڙا! گهَڻِيءَ ڀُون
مادَرِ مٿان مُون، ڪانگَ لَمَندا ڪَڏِهين!

بيت - 9

’ووءِ ووءِ‘ ڪَندي وَتُ، متان ’ووءِ‘ وِسارِئين
رَندَنِ مَٿي رَتُ، هارِ ته مِلِين هوتَ کي.

بيت - 10

’ووءِ ووءِ‘ ڪَندي وَتُ، متان ’ووءِ‘ وِسارِئين
پاڻي هارِ مَ پَڌَرو، روءِ مَنجهائِين رَتُ
صَبَرُ وڏو سَتُ، سِگها ميڙي سُپِرين.

بيت - 11

رَنُنِ ڪارَڻِ جا هُئِي سا ووءِ ووءِ پُڻ ويئِي
پُنهونءَ کي پيئِي، رُئندِي ڪيرِ رَتَ ڦُڙا!

بيت - 12

جِنہِ جو ڌَڻيان ڌارَ، ٻيلِي ناهِ ڀَنڀَورَ ۾
تِنہِ ڪميڻِيءَ جي ڪانه ڪِي ساٿَ لَڏِيندي سارَ
عالَمَ جا آڌارَ، وارِجِ واڳَ وِلهِيءَ تي.

بيت - 13

ڀُلِئو سَڀُ ڀنڀورُ، پُٺِيءَ هوتَ نه هَلِئو
شَهَرَ سُڃاتو ڪينَڪِين آرياڻِي اَتورُ
ماڻِئو تَنِي مورُ، جَنِي ديکِئو دِلِ سان.

بيت - 14

جَنِي ديکيو دِلِ سِين، پُٺيءَ سي پييُون
ته پُڻُ ٿي وييُون، جي پُنهونءَ پاڻ لِڪائيو.

بيت - 15

مُئِي مَ ماريجِ، ٻاروچا ڀنڀور ۾
پُنهون سا پاريجِ، جو تو آرياڻِي اَڳُ چيو.

بيت - 16

گهورِئو هِيءُ ڀَنڀورُ، مون سَڱُ ٻاروچَنِ سِين
آهي آرِياڻِينِ جو، ديوانِيءَ کي دَورُ
سندو هوتَنِ هورِ، مَرڪُ ٿِئو مَعذورِ کي.

وائي - 1

لَڳو مَنجهه لَڪَنِ، آيَلِ! آيلِ!
تازو پيرُ پُنهونءَ جو
نَڪين واءُ وڃائيو، جهوريو تان ته جهَڪَنِ
کِہَ کَٿورِيان اَڳَرِي، هاڻِي جا هوتَنِ
بورائو بَرَن جو، ريڙهي منجهه رُڃنِ.

داستان چوٿون
بيت - 1

لَڄايا مُونهان، ساجهُرِ تي سيڻَ وِئا
پييَنِ ڀنَڀوران، سُڌِ مُنهنجي ذاتِ جي.

بيت - 2

هُيَسِ جي آئُون، ٻانهِي ٻاروچَنِ جِي
هُوندَ نه ڇَڏِيائُون، ڏُکِيءَ کي ڏُکَنِ ۾.

بيت - 3

آءٌ جي هُيَسِ هَڏُ، اَدِيُون آريچَنِ جو
ساٿُ لَڏِيندي سَڏُ، هُوندَ ڪوهيارا ڪَرِينِ مون.

بيت - 4

هُيَسِ جي سِيَاءُ، ته ڪِئُمِ ڏُکُ ڏيرَنِ تي
اَدَبَ وِچان اُنِ سِين ڳالهه نه ڪِئَمِ ڪاءِ
ذاتِ مُنهِنجي ماءُ، ڪَچو ٿِي ڪيچِين کي.

بيت - 5

اڳي اِيئَنِ هُيَاسِ، جِئَنِ پنهونءَ ڌوتَم ڪَپَڙا
هاڻي هِيئَن ٿِيَاسِ، جِئنَ جَتَ نه نِينَمِ پاڻَ سِين.

بيت - 6

ساٿِيَنِ سَنئِين نه جاڳئِين، پوءِ ڪُڄاڙِئان روءِ
اِيءَ پَرِ ڪُپَرِ هوءِ، جِئن هُو سانگِي تون سُمَهِين.

بيت - 7

ساٿي توءِ هَلَنِ، پَٿَرُ جي وارَ ڪَريان
جيڪُسِ ٻاروچَنِ، ڪو ڏِٺو عيبُ اَکِينِ سِين.

بيت - 8

نِيہَ مَ نالو ڳِنُ، پِريتَڻِي پيرَ ٻِئا
سُورَنِ ساڻُ مَ ڇِنُ، وِرهُ وِهائِجُ وِترو.

بيت - 9

هوتُ نه مَٽيان ماءُ، ٻئو مالُ مِڙوئِي مَٽيان
جَهِين جِي ساڃاءِ، رِڙهان ٿِي رَندَنِ ۾.

بيت - 10

مَرِي وِيندِيَسِ ماءِ، لَڪَ لَنگهَندي لَڪِيُون
وَڃِي ڪيچِ قَرارِئا جَت پَنهِنجِي جاءِ
روئَڻُ رَتُ جَڳاءِ، تَنِ هوتَنِ جِي هيڪاندِ لَئي.

بيت - 11

جَفا وارِين جَسُ، جَسُ جَفا رءَ نه ٿِئي
سُکَنِ ساٿُ وِڃائيو، گولِي ڇَڏِ مَ گَسُ
ليڙَنِ جو لَطِيفُ چَئي ڏونگَرُ آهي ڏَسُ
پُنهون هَلِي پَسُ، سِرَ ڀَرِ سِري سَسُئي.

بيت - 12

جوڀَنُ جانِبَ لاءِ، نيئِي وِجههُ نِڪوُنِجَ ۾
روئِي روپُ وِڃاءِ، پُنهونءَ ڪارَڻِ پَٻ ۾.

بيت - 13

سَڄَڻُ ڏِٺو جَنِ، تَنِ ڳِچيءَ سِرِ ڳَہُ ڪِئو
ٻيون ڪوهُ ٻُجهَنِ، قَدُر اِن ڪِيمياءَ جو.

بيت - 14

ڏِٺَمِ اُٺَ اَکِينِ سِين، مانَ ٻاروچا هُونِ
جَنِي ڌاران پُونِ، مورِيسَر اَکِينِ ۾.

بيت - 15

سَڄَڻُ ڏِٺو جَنِ، موٽَڻُ تَنِي ميهَڻو
ايءُ مَرڪُ معذورِينِ، جئن مَرَنِ پِريان جي پيرَ تي.

بيت - 16

مُون جِئن هوتُ اکِينِ سين ڏٺو جي جيڏِينِ
ته وِڄا سَڀِ ويينِ، پاڻا پيٺِيُون ڇَپَرين.

بيت - 17

مون جئن ڏِٺائُون، جي هوند هوتُ اَکِينِ سين
ڪَٽُ نه ڪُڇئائُون، هوند مِڙيئِي پييُون مامَري.

بيت - 18

ساٿِي نه پَسان سي، جي هُئَم هنِيين ٿُوڻِيُون
هاڻي ڪَنِي جي، وَڃئو اَڱڻِ اُڀِيان.

بيت - 19

ڪَهان تان ڪيچان پَري، وِهان تان وَٽ مُون
ڀُلِي ڏورِيَمِ ڀُون، عَبَثُ آرِيءَ ڄامَ کي.

بيت - 20

ڪَهان تان ڪيچان پَري، سُمهان تان سِرَ هيٺِ
ٻاروچي سِين ڏيٺِ، جيڏيون جيهِيءَ پَرِ ٿِي!

بيت - 21

ٻاروچِي لاڏاڻِ، آن ڪا ڏِٺِي ڏوٿِيا
ماڃُوٺِي رِهاڻِ، مون سِين ڇِني هَلِيَا.

وائي - 1

هوتَ هوتَ! اي هوتا!
ڏِيندِيَسِ ماهُ مِرُن کي، آئُون جَرا جِيءُ ڪَري
ڏيئي باهِ بَنڀور کي، آيَسِ تو ڳَري
آءُ اوراهون سُپِرين، وَڃ مَ پِيَه پَري
آرياڻي پُنهونءَ ري، هَڏِ نه ساهُ سَري
جَنڊرِي پايو جانَ ۾ ڏُکِي ڏُکَ ڏَري
مون ڏٺو مون وِسَهو، هِيءَ وِرِچِي تان نه وَري
ڏُکِيءَ جي ڏيکارِيين، ڌاران مُنہَ مَري
پِيالي پِرينِ جي موهِيَسِ ميٺَ ڳَري
توکي توءِ نه ڇَڏِيان، جي وڃان ڀُونءِ تَري
ڌَڙُ وِجهنديسِ ڌوڙُ ۾، مٿو ڌارَ ڌَري
آرِيءَ جي عشق جي اندَرِ آڳَ ٻَري
پِرِين کَڻِجُ پانهجيون اکيون ٻاجهَه ڀَري.

داستان پنجون
بيت - 1

وَڏِي وَسَ هُئا، ٻاروچا بَنڀورَ ۾
وَڃي ڏُور پِئا، سانگَنِ پُٺِيءَ سُپِرِين.

بيت - 2

ليڙَنِ لَنگهي لَسَ، مانباڻِئان مَٿي ٿِئا
وَٺِي وَرُ واٽ ٿِئا، پُنهون ڄامُ پَهَسَ
هُئا وَڏيءَ وَسَ، ٻاروچا ڀنڀورِ ۾.

بيت - 3

سَسُئِي سُکائُون، وِيندي ڪِيون وَڻَنِ سِين
پُنهون وَٺِي پاڻَ سِين اِيندِيَسِ جي آئُون
ته وَڻِ وَڻِ واچائُون، ڏِيندِيَسِ ڏارَ سَڀَڪَنهِين.

بيت - 4

ڏِنِي سِڪَ سَسُئِيءَ کي ٻيلياڻِي ٻَروچَ
لوڪَ وچان ئي لوچَ، پَهُچائِي پُنهونءَ کي.

بيت - 5

ڪوجو آهِسِ ڪوڏُ، ٻاروچاڻِيءَ ذاتِ سِين
هُوءِ جي چُونِسِ ’ٻوڏُ‘، ته ’جِيءُ‘ سُڻائي جَڳَ کي.

بيت - 6

ڪوجو مَٿِس مِينہُ، آرِيءَ جي اُڪِيرَ جو
راتِيان روئي رَتَ ڦُڙا، سُکِ نه سارو ڏِينہُ
ٻاروچاڻو نِينہُ، مُٺِيءَ ماٺو نه ٿِئي.

بيت - 7

کُٽِيءَ لَئي کاڻِي، رَکِيَئِه پِرتِ پُنهونءَ سِين
سُهِيو سُکيو جِندَڙو، وِڌُءِ ڄيري ۾ ڄاڻِي
هاڃو هوتاڻِي، تو صُباحَ ڪَندا سَسُئِي.

بيت - 8

ڪِيئن اَڙايُئه پاندُ، پَلَئهُ پَرَڏيهَينِ سِين
مَتيون مُوڙهيَئه سَسُئي، ڪِيُئِي ڪوهِيارو ڪانڌُ
رُلِي ڀانيَئِه راندِ، ٻانڀَڻِ عِشقُ ٻَروچ جو.

بيت - 9

لَکين لوڙائُو، سسئي آهِنِ سُڃ ۾
بَرَ ۾ بورائُو، کَڻُ پِيادِي پَنڌَ ۾.

بيت - 10

ڏونگَرَ ڏَنا نُوڻِ، مون پارِکُو پُڇئا
هيڪَلِيون هَلَنِ جي سي تاڪُنِ سَندِي تُوڻ
اِيءَ اَهُکِي ڀُوڻِ، سُونهَنِ ري نه سُٿِري.

بيت - 11

مُسافِرَنئُون ماءُ، وِرِهُ وِهايُمِ وِتَرُو
اَچِي ٿِئَمِ اوچَتِي تَنِ سانگِينِ سِين ساڃاءِ
جِيجان جهَلَ مَ پاءِ، هِنيُون هوتَ هَڻِي وِئا.

بيت - 12

جِئنِ جِئن جهَلي جَڳُ، تِئن تِئن مون تاڪيدُ ٿئي
ڳَهَرئو ٿو ڳالهِيون ڪَري وِرِسئو ڀُڻِي وَڳُ
لوڪُ لَتاڙي ننڊَر ۾، پُٺِيءَ لالَڻَ لَڳُ
آرِياڻِي اورَڳُ، ڀَنڀوران ٻَهَرِ ٿِي.

بيت - 13

وِندُرَ وَرَ ڏنامِ، ڪيچِينِ ڪارَڻِ ڪيترا
ٻاروچا ٻاجَهه ڀَرِئا، جي گوشي هوند گڏيام
ته چيتاري چَيامِ، سَڀَ عَرضَ پنهنجا اُنِ کي.

بيت - 14

ٻِيون سَڀِ سَڱيڻيُون سَرَتِيُون، مون چُکَ (تو) سين چاءِ
اَندَرِ آهِم ڳالَهڙِي ڪوهيارِي جي ڪاءِ
لَڳُمِ ذَرو واءُ، سَڄو سَڱُ نه سارِيان.

بيت - 15

جي ڏُونگَرَ مون ۾ ڏُکَ، سي پَڌَرِ پُونِ مَ پِرِينءَ ري
وِهَڻُ مون وِهُ ٿِئو، ڪير سانڍيندِي سُکَ
هُيَمِ هوتَنِ سِين چُکَ، سَڄو سَڱُ نه سارِيان.

بيت - 16

هِڪَ پاهَڻَ، ٻِيون پَٽِيُون، ٽِرئا جَبَلَ جِتِ جاڏا
اَڳيان اَسُونهِينِ کي ٿا تَوَنگ سُڄَنِ تاڏا
جي مُٺِيءَ مُنہَ آڏا، سي ٽارِجِ لَڪَ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 17

ماٺِ مارِيندِيَئِي پِرينءَ جي، مَتان روئِين رَتُ
ڇورِي ڇَڏِ مَ سَتُ، هِمَتَ هوتُ وِڃائيو.

بيت - 18

تَتِيءَ تايائين، جهولو مُنڌَ جهُڙُ ٿئو
رائي رُنائِين، اُٻَهَرِي کي اوٺِيين.

بيت - 19

ڇِپُون ڇَپَرَ کَٽ، پَهَڻَ پَٿَراڻِي ڀانئِيان
سيڻَنِ جِيءَ سَهَٽَ، ڏُونگَرُ ڏولِي مون ٿِئو.

بيت - 20

ڏيرَنِئون سُورَنِ کي سَئين ڀَتين شاباسِ
هُوا هَماري پاسِ، ٻيلِي ٿِئَڙَمِ ڇَپَرين.

بيت - 21

حُسيني جي هاڪَ، مادَرِ مارِي آهِيان
ڏِينهان ڏورَڻُ ڏُکَ سِين، راتِيان چِڪَنِ چاڪَ
ڊِرڄان ڀَرِ فِراقَ، متان پوئِمِ پِرِينءَ سِين.

بيت - 22

جيڪِين فِراقان، سو وِصالان نه ٿِئي
اَچِي اوطاقان، مُونکي پِرينءَ پَري ڪِئو.

بيت - 23

ڦِرِي آءٌ فِراقَ، مونکي وصالان وِچُ پِئو
جي ٿي چِڪِيَمِ چاڪَ، سي پِرينءَ گَڏجِي پُوريا.

وائي - 1

پُنهون پِريشانُ، ٻَرِ ٻَرِ! نَه ڪو خانُ نه مانُ
هَئي هَئي حالُ مُنهِنجو!
مونکي بُکَ بوتَنِ جِي، ناقي ڀانيان نانُ
شَهرُ صِحرا ڀانئِيان، مون ليکي مَيدانُ
رُئان ٿِي رُڃنِ ۾، آرِيءَ لَئي عُريانُ
پٽيان مُنہُ پَسَڻَ لَئي، هِتي ٿِي حيرانُ
آهي آرِيءَ ڄامَ جو مونکي ڪارِي ڪانُ
ديوانِيءَ کي دِلِ ۾، سُورَنِ جو سامانُ
وِجهِجِ پِڪَ پينارَ تي، پِرِيَمِ کائِي پانُ
ڪَڏِهن ٿيندو ڪيچَ ۾، مُٺِيءَ جو مَڪانُ
آهِين عبداللطيفَ چَئي، آرياڻي اڳوانُ.

وائي - 2

آءٌ ٿِي ڇُلان ڇَپَرين،
جان ٻاروچي ٻاجَهه گهَڻِي
آئُون پنهنجي پِرينءَ سِين، وِيندِيَسِ واڳَ وَڻِي
مَرُ جان پوئيمِ مُنہَ ۾ سَندِي پِرينءَ پَڻِي
ڪانهي هِنَ ڀنڀورَ ۾، ڌاران تو تَڻِي
تورِيءَ تيلُ نه پائِيان، نَڪا سِينڌ ڦَڻِي
ڪَندِيَسِ وَسُ وِندُرَ ۾ ميڙيندومِ ڌَڻِي
هَٿان هَڏِ نه ڇَڏيان، آرِيءَ جي اَڻِي
آهي هوتَنِ هَٿَ ۾ سَندي جِيءَ جَڻِي
ڪِينَ وِرِمِئا وِچ ۾، جهُلِئا جهُنڊَ هَڻِي
مونکي ڪوٺيو پاڻَ ڏي هاديءَ هٿُ کَڻِي
پنهونءَ ڌاران پَٻَ ۾، ٻيلِي ناهِ ٻَڻِي
جَتَنِ ڇَڏِي آهِيان، ڇَڏِ مَ ڪيچَ ڌَڻِي.

داستان ڇھون
بيت - 1

ڏيکارِيوسِ ڏُکَنِ، گُوندَرَ گَسُ پِرِيَنِ جو
سُونهائي سُورَنِ، ڪي هيڪاندِي هوتَ سِين.

بيت - 2

سُورَ مَ ڏيهمِ ڌُوڻَ، آءٌ اڳهِين ڪانهرِي
جا پَرِ پاڻِيءَ لُوڻَ، سا پَرِ مُنهِنجي جِندَڙي.

بيت - 3

سُورَ مَ وَڃيجاهُ، سَڄَڻَ جِئن سانگ وِئا
پِرِينِ پُڄاڻاهُ، آءٌ اوهان سِين اورِيان.

بيت - 4

سُورَنِ سانگهارو، ڪَڏِهن تان ڪونه ڪِئو
آيَلِ اوڀارو، ٻاڙوڌو ٻوڙَ وَهي.

بيت - 5

مُٺِ مٺِ سُورَنِ سَڀَڪَهِين، مون وَٽِ وَٿاڻانِ
ڀَريون ڪِئو ڀُوڻانِ، وِئا وِهائُو نِڪَرِي.

بيت - 6

سُورَ نه ساڱاهِينِ، ڏِينِ اُڌَما اوچتا
مونکي مون پِرِينِ جا اَڻ مَيا آهِينِ
لَڄُون جي لاهِينِ، سي مون گُوندَرَ گَڏِئا.

بيت - 7

سانگهارو سُورَنِ، ڪَڏهِن تان ڪونه ڏنو
ٻائِڙَ ٻوڙَ وَهَنِ، ڪالهُوڻِئان اَڄُ گهَڻا.

بيت - 8

سُورَنِ لَڌو سَجههُ، پاڻَهِين پيهِي آئِيا
ڪِنہِ کي ڏِيان مَنجههُ، مَرُ ٿا چُڻِڪَنِ چِتِ ۾.

بيت - 9

سُورَ مَ مَٽِجِ ساءُ، آءٌ نَوِڪَڻِي آهِيان
وَڃيجُ مَ ويلَ ڪَهِين وِرِهِ مون وَٽاءُ
تون پُڻ تَڏِهن جاءُ، جَڏِ ٿِيان هيڪاندِي هوت سِين.

بيت - 10

سُورَ به ڀَتَئُون ڀَتِ، هِيءُ چُڻِڪِئو ڪِين ٻِئو
پريتَڻِي پِرين جي، ماءُ مُنجهايَمِ مَتِ
ڀينَرُ ڀَلِيءَ ڀَتِ، لَڳُمِ ٻاڻُ ٻَروچَ جو.

بيت - 11

لَڳُمِ ٻاڻُ ٻَروچَ جو، اَمَڙِ جهَلِ مَ مُون
سَڀِ رَڱِيندِيسِ رَتَ سِين ڪيچان اوري ڀُون
مادَرِ مَٿان مُون، ڪانگَ لَمَندا ڪَڏِهِين.

بيت - 12

لَڳُمِ ٻاڻُ ٻَروچَ جو، ڪَرَها ٿِئا قَزاقَ
اَهُکِي جا اُٺَنِ کي، سا مَيَنِ پوءِ مَ ماڪَ
اَکَڙِينِ خوراڪَ، پَسَڻُ پَرَڏيهِيَنِ جو.

بيت - 13

ڏَنءُ لَڳو، ڏُونگَرُ ٻَريو، ڀينرُ کاڻِي ڀُون
مَنَا لاٿو مون، سندو جِيَڻَ آسرو.

بيت - 14

ڏُکويُون ڏيها، جيڪُسِ لَڏي ويئِيُون
هاڻي ڪَنِ مُلا، پُڇان پِرينِ خَبَروُن.

بيت - 15

ڏُکيون جان نه مِڙَنِ، تان تان ڀَنَڻُ نه ٿئي
ٻِيُون هُنهِين هَٿَ هَڻَنِ، رُئنديون رُئَڻَ وارِيُون.

بيت - 16

سُورَ وِرهايان سَرَتِيُون، جي وِرهايا وَڃَنِ
ٻِيُون ڪوهُ ٻُجهَنِ، جَنِ سندا تَنِ سامُهان.

بيت - 17

ڀيڙي ڀيڙي ٻَنڌُ، سُورائتِي سَندَرو
ڪيچُ پراهُون پَنڌُ، سُورَنِ رِءَ نه سُٿِرو.

بيت - 18

ڀيڙي ٻَڌُ ٻِيهارَ، تون سُورائتِي سَندَرو
ڏونگرُ توهان ڌارَ، ڪانَه ڏورِيندِي ڏُکَ سِين.

بيت - 19

مڙو سُورَنِ وارِيُون ڪريون سُورَ پَچَارَ
مُٺِ مُٺِ سُورَنِ سَڀَڪَهِين، ڪانهي سُوران ڌارَ
ڏِنَمِ جي ڏاتارَ، سي مون جهولِي پائِي جهَلِئا.

بيت - 20

وِرِهُ جَنِ وَٿاڻُ، سُورُ سَلامِي تَنِ جو
جَنِ لَڳو تَنِ لَکِئو ٻاروچاڻو ٻاڻُ
جيڏِيُون هي زِيانُ، مون سِين نِسوروئي نِنڊَر ڪِئو.

بيت - 21

تَن سُورَنِ کي شاباسِ، جَنِ مون سان گهارِئو
ٻيلِي ٿِئڙَمِ ڇَپَرِين، هئا هَمارِي پاسِ
جَڏِ پُنهونءَ کي گَڏِياسِ، تَڏِ ويچارا وَرِي وِئا.

وائي - 1

ڪوهياري جي ڪاءِ، ماريندِيَمِ ماءُ
جا مَنَ اندرِ ڳالَهڙِي
هوتَ هَلَنِ، آئُون وِهان، ته ڪا اِيئنءَ جُڳاءِ
چَڙهان ڏُونگَرَ چوٽِيين، سُپيريان جي ساءِ
نِهارِينديَسِ نِڪَڻِي، هاڙهو هوتَنِ لاءِ
موليٰ مونکي ميڙيين سَندِي جانِبَ جاءِ
سَسُئِي جي سِڙِيءَ کي اوڏاهِين اُٺاءِ
پانڌِيَڙا پيرَ ڀَري، پِريان کي پَهُچاءِ
پيراندِيءَ پُنهونءَ جي منهنجو لوڙههُ لَٽاءِ.

داستان ستون
بيت - 1

پُڇَنِ سي پَسَنِ، جَڏهنِ تَڏهِن پِرِينءَ کي
ڏورِينديون ڏِسَنِ، اَڱڻَ عَجِيبَنِ جا.

بيت - 2

پُڇيوءِ تان پُورِ، نا تَه پُڇَڻُ هوءِ نه پِرينءَ کي
ڏورَڻَ واريون ڏُورِ، هَڏِ نه آهِنِ هوتَ کي.

بيت - 3

ڏوريان ڏوريان مَ لَهان، شالَ مَ مِلان هوتَ
مَنَ اَندرِ جا اوتَ، مَڇُڻِ سا ماٺِي ٿِئي.

بيت - 4

ڇَڏِيَمِ حُجَ هَلَڻِ جي، چُڪِيَمِ چاڙِيڪا
اَدِيُون آڙِيڪا، هِنيَڙِي پِئَمِ هوتَ سِين.

بيت - 5

چاڙيڪَنِ چَڙهِي، ڇَڏِيَمِ حُجَ هَلَڻَ جِي
آڙِيڪَنِ اَڙِي، هِنيَڙي پييمِ هوتَ سِين.

بيت - 6

ڇَڏِيَمِ حُجَ هَلَڻِ جِي، چاڙِيڪا چُڪِيامِ
آرِياڻِيءَ جي آسَري، ڏُونگَرِ ڏِينہَ لَڳامِ
پُڇِجِ پِرين سَندام، وِرِتِيَسِ وِکَ نه اُپِڙي.

بيت - 7

ويٺِيَسِ وِکَ نه اُپِڙي، آرياڻِي تون آءُ
چُڪِيءَ توسِين چاءُ، پاسي ڀَرِ پيئِي رِڙهي.

بيت - 8

جيڪا ڪَندِي نِيہُ، مون جئِن ٻاروچَنِ سِين
سِڪَڻُ سارو ڏِينہُ، چَڙهڻُ چاڙِيڪَنِ تي.

بيت - 9

جيڪا ڪَندِي سَڱُ، مون جئن ٻاروچَنِ سِين
اَنگهُنِ چاڙهي اَڱُ، رُئَندي سا رَتَ ڦُڙا.

بيت - 10

جيڪا ڪَندي مَنجههُ، مون جِئن ٻاروچَنِ سِين
مٿان ڳَلَنِ هَنجههُ، ڪِينَ لاهِيندي ڪَڏَهِين.

بيت - 11

جي هِت نه هوتُ پَسَنِ، سي ڪنہ پَرِ ڪيچِ پَسَندِيُون
مُوڙَهِيُون توءِ وَڃَنِ، ڀينَرُ هِنِ ڀَنڀورَ ۾.

بيت - 12

آءٌ ڏوريَئِين، شالَ مَ لَهئين، پِرِين هُئين پَري
هَڏهِن ساههُ سَري، تَنَ تَسَلِي نه ٿِئي.

بيت - 13

موٽِي ٿِئا مَعذور جا، حالَ نه ڀائِي هوتَ
ڏِنِيَمِ ڏاڍين ڏُونگَرِين جَتَنِ ڪارَڻَ جهوتَ
هِنَيَڙو ٿِئو ٻه پوتَ، وَهَم پِريان جي وَڍِئو.

بيت - 14

هوتُ نه چُنِيءَ پوچُ، ڦاڙي جو ڦِٽو ڪَريان
هاڙهي جو بلوچُ، ڏاڍي ڪِنہِ ڏُکِ مِڙي.

بيت - 15

هِنيون منهنجو هيڪَڙو سو تان هوتَ نِئو
ڪونهي ڪو ٻِئو، آءٌ جو آڇيان عامَ کي.

وائي - 1

منهنجِي حُجَتَ ناهي واٽَ، ڪانهي واٽَ
جِيجان تَنِ جَتَنِ سِين
کاڻِيءَ کي کانئي ٿِي، ڄيري جِي ڄَراٽَ
سبَبَ تِنہِ سُتي وِئا، جهُوٽي ڏنِيَمِ جهاٽَ
آهيمِ آريءَ ڄام جِي اندر منَجههِ اُساٽَ
تازو پيرُ پُنهونءَ جو لُڙئو منجهه لُڙاٽَ
ماريو ڪِيمَ مُٺِيءَ کي ڪيچي ڪاهي ڪَنواٽَ
نهارِيندِيسِ نِڪَڻِي، ڳوڙهَنِ ڀَرئو ڳاٽَ
ڏِٺَمِ ڏُکويَنِ جا ڇَپَرَ ۾ ڇُونڇاٽَ
ڪَندِيَسِ ڪيچَ ڌَڻين لاءِ لَڪَن ۾ لُولاٽَ.

وائي - 2

مونکي لَڪَ مَ لوڏو ڏي،
آئُون جا پَٻَ پِهوڙي آهِيان
آرياڻِي پُنهونءَ جو نِيہُ نِهوڙِئو ني
مون جيهيءَ مَعذورِ سِين، شالَ نه ڪَندا ڇي
ڀَڳو هِنيُون سَڄو ڪندا، ڏيئِي رُپي ري.

داستان اٺون
بيت - 1

آتَڻُ اورانگهي وِئا، آءٌ ٿِي مَران ماءِ
پِٿُون ٿِيندِيَسِ پيرَ تي هَئي هَئي ڪري هاءِ
جِيَڻُ مون نه جُڳاءِ، گُنگَنِ تان گوشو ڪِئو.

بيت - 2

آتَڻُ اورانگهي وِئا، اڱڻِ مون افسوسُ
دِيوانيءَ کي دوسُ، ساٿِي ٿيندو سُڃَ ۾.

بيت - 3

آتَڻُ اورانگهي وِئا، پُٺِيءَ توڏَنِ تاڻِ
ويههُ مَ مُنڌَ بنڀورَ ۾، هُن پُڄَندينءَ هاڻِ
رائي منجهه رِهاڻ، هَلُ ته ٿِيَئِي هوتَ سِين.

بيت - 4

آتَڻُ اورانگهي وِئا، ڪَري ڪَمِيڻي ڪيئن
هاڻِ گهُرجِي هِيئَنِ، ته ڏِجي باهِ بنڀورَ کي.

بيت - 5

آتَڻُ اورانگهي وِئا، پارِي ڇَڏي پوءِ
آريجا اُٺُنِ تي، هِيءَ تان جَڏِي جوءِ
ڪِين هَلي، ڪِين هَٿَ کَڻي، ڪين رَڙي، ڪين روءِ
ڪو پِريان کي چوءِ، ته مُٺِيءَ ماتَمُ آئِيو.

بيت - 6

ڄاڻِي سُڃاڻي، مونکي ڇَڏي هَلِئا
آءٌ ڪِيئن ڇڏيان پانهنجو، اَديُون آرِياڻِي
ڀَرِيُمِ جو پاڻِي، سو ڪيچِينِ ڪَمُ نه آئيو.

بيت - 7

ڇِڄُ مَ قَطارا، ساٿُ چَڙهندو لَڪِيين
مَڇُڻِ ٿِئين پُئا، وَڳَ وانئُٺَ ئِي نه لَهِين.

بيت - 8

ڪاجا ڪِيائُون، وائِي واري وِنگَڙِي
آيَلِ اُنِ آئوُن، ٻولِيءَ ٻاتاڙِي ڪَئِي.

بيت - 9

وائِي واري وِنگڙي، ٻولِي ٻِي نه ڪَنِ
اَلا ڪيچَ ڌَڻِينِ، مون سين پوءِ مَ مامرِو.

وائي - 1

مونکي ڇَپَرِ تان مَ ڇَڏيجاهُ، ٻاروچا!
پَلئهِ لَڳِي آهِيان
ڇورِي ڇَڏي ڇَپَرِين، ڪيچِي ڪِيمَ وِڃيجاهُ
ڇورِي ڇِنِي آهِيان، مون سِين نِيہُ نِباهي نيجاهُ
پُنهون منهنجو آن سِين، اَئِين ساٿُ سَلامَتَ نيجاه
آرِياڻِي عَبداللطِيفُ چئي مون تي وَهِلو وَرُ ڪَرِيجاه.

وائي - 2

جان تون وَڃِي ڪيچِ ڪَهِي،
ڏيجِ پاراڀا پِرينءَ کي.
1. ڏُک مُنهنجي ڏِيلَ ۾، سَگهان ڪِينَ سَهِي.
2. آءٌ ڦوڙائي مارِئِي، مُنهنجا واقِفَ وِئا وَهي.
3. ڀينَرَ هِنَ ڀَنڀورَ ۾، ساريان ڪونه سَهِي.
4. مون مُئيءَ مَٿان ڪيتَرا وِئَڙا ڪانگَ لَئِي.

داستان نائون
بيت - 1

ڪاتِيءَ تان نه ڪَنهِين، مَنُ وِنجهُلَڻَ وَڍِيو
مارِيَسِ سُور تَنهِين، جو نه جِياري جيڏِيُون.

بيت - 2

ڪاتيءَ تان نه ڪُٺو، ماءُ مُنهنجو جِندَڙو
جَنِي ماءِ مُٺو، سي جَتَ نه پَسان جُوءِ ۾.

بيت - 3

جِيءُ منهنجو جَنِ، اَنگُڙِيَارو وَڍِئو
پُڄاڻا پِرِينِ، سِبان سَڄو نه ٿِئي.

بيت - 4

اَچِئو مَرُ اَچَنِ، ٻاروچا بَنڀورَ ۾
پُٺِيءَ لَڳِي جَنِ، ڪَمِيڻِي ماڙهُو ٿِئي.

بيت - 5

روءِ وِسانئي راندِ، پَہَ پَرُوڙِجِ ساٿَ جا
هوتَنِ سِين هيڪاندِ، هُيَئِي ٻاٽري ڏِينهَڙا.

بيت - 6

رُئَڻُ ۽ راڙهو، مون نماڻيءَ جي نِجهُري
ڪُٺَلِ کي قَلَبَ ۾، قُربَ جو ڪاڙهو
هوتَنِ لَئي هاڙهو، رِجائِيندِيَسِ رَتَ سِين.

بيت - 7

روئِي ڪَندِيَسِ ڪوهُ، هاڻي ڪو هوتُ وَري
جيڏِيُون جيڏوئِي ڪِئو، سيڻَنِ راتِ سَتوهُ
ڊروهِي اَٿيان ڊروهُ، متان ڪا مون سِين ڪَري.

بيت - 8

کاڻِيءَ مَ کانيو، مُٺيءَ مَڱَرُ مَ ڏِيو
هيڪَرَ اُجهانيو، ڏيئِي ٻُرَ لُهَارَ جِين.

بيت - 9

کاڻِيون لُوٺِيون اَکِيُون، ڪُٺِيُون ڪِينَ ڪُڇَنِ
مُٺِيُون ماٺِ نه ڪَنِ، هَنيُون رَهَنِ نه هوتَ ري.

بيت - 10

وَسِي وِساڻِيُون، رَتو روئِي پِرِينءَ کي
پييُون کَڻَنِ پَٻَ ڏي نَظَرَ نماڻيون
سي ڪِيئن ٻيلاڻيون، جَنِ وِيندو هوتُ نه وارِئو.

بيت - 11

کاڻِي کيرِنِ هيٺِ، ويٺِي روءِ رَتَ ڦُڙا
ڪا مون ٿِيندِي ڏيٺِ، ٻِيهَرَ ٻاروچَلَ سِين.

بيت - 12

وَسِي وَسِي مِينہَ جئن لَٽي وييَسِ کيہَ
توءِ پِريان جي ڏيہَ، پيئِي پُڇي خَبَرون.

بيت - 13

پُنهونءَ پيرِڙِيُون، گهَرِ گهُمَندي جي ڏنيون
سي مان سيرِڙِيُون، نِتُ نِهارَڻُ آئِيُون.

بيت - 14

سُيَسِ وِچِ سَرَتِينِ، مُيَسِ مَرُ مَران
پورِهَيتِ ٿِي پَران، پاڙي پُنهونءَ ڄامَ جي.

بيت - 15

ماريو جي مَعذورِ، ته هيڪارِهِين هورُ لَهِي
ساجَنَ اَهِنجي سُورَ، ڪِينَ جِيانَ ٿِي ڪيچِيا!

بيت - 16

نَڪِين ٿِي جِيَان، نَڪِين مُئِي آهِيان
ساجَنَ ساهُ ڏِيان، توکي سارِيو سُپرِين.

بيت - 17

تون جي ڪالَهه مُئِي، ته ڪالَهه ئِي گَڏي پِرينءَ کي
مُئنِ جي ماتامَ ۾ اِها ڳالهه هُئِي
ڪَڏِهن ڪانه سُئِي، ته ڪا سَگهِي گَڏِي سَڄَڻين.

بيت - 18

مَرُ مَٿا ڏيئِي، پنهونءَ ڪارَڻِ پَٻَ ۾
ته صَباحِ سَڀيئي، واکاڻِينَئِي ويٺِيُون.

بيت - 19

مَري ٿِيندِيَسِ مُڃَ، جَتَنِ ڪارَڻِ جِيڏِيُون
ڪَري ڪوهيارو سُڃَ، وِئو ڇُلائي ڇَپَرين.

بيت - 20

مَرُ مَران مون ڪَمُ، اَوَ- ڪَمِي ڪانه مَري
دوسَتَ پُڄاڻا دَمُ، شالَ مَ جِيَان جيڏِيُون!

بيت - 21

اَڄُ نِماڻا نيڻَ، ٻاجهارا ٻَروچَ رِي
وِرِهُ وَٽِيندِيَسِ ڪَنِ سان، نه مون سَڄَڻَ سيڻَ
وَرُ جي ٿِئڙَمِ ويڻَ، پُنهونءَ جا پَرديسَ ۾.

بيت - 22

مَٿان جِيءُ جَتَنِ، گهورِئو گهوري سَسُئِي
پازِي جي پُنهونءَ جا، ڪاروُن ڪَرِي تَنِ
ڪيچِ متان ڪا ڪا ڪَنِ، بي شُڪِرِي بَنڀورَ جي.

بيت - 23

جيڏيون ڪوهُ پُڇَنِ، پَرَپُٺِ پيرُ پُنهونءَ جو
لُوٺِيُون ٿِيون لُڇَنِ، ڏِٺو جَنِ اَکِينِ سِين.

وائي - 1

لائي جَڙَ جَتَنِ سِين، آءٌ جا چَڙهيس نِيہَ نِظاري
آءٌ جا ڪُٺِيَسِ ڪوهياري
مَچُ مُنهنجي مَنَ تي، ويو ٻاروچو ٻاري
ايندو، اٿم آسرو، واڳَ وِلهِيءَ تي واري
آري عبداللطيفُ چَئي، مون چاتو عشق اجاري.

داستان ڏھون
بيت - 1

واڪِئو واڪِئو وِکَ، پاٻوهيو پيرُ کَڻي
سي نه چَڙهنديون ڏِکَ، موڙي پيرُ مَڻَنِ جي.

بيت - 2

وِجههُ وَڌندِي وِکَ، مَڇُڻِ لِکَ لَکائِيين
ڏُکَ تَنِي کي ڏِکَ، حُبَ جَنِي کي هوتَ جِي.

بيت - 3

سَڏَنِ مَٿي سَڏَڙا، واڪو هَڏ مَ لاهِ
مانَ تُنهِنجِي ڪاءِ، سَڳرَ ۾ سارَ ٿِئي.

بيت - 4

سَڏَنَ پُٺِيءَ سَڏَڙا، واڪو وِجههُ وَڻين
سَڄَڻُ پَنڌِ گهَڻي، مانَ ڪوهيارو ڪُوڪَ سُڻي.

بيت - 5

ڪُٺِيَسِ ڪوهياري، هاڻِ نه جِيان جيڏِيون
مادَرَ وِڌِيَسِ مَچَ ۾، ٻاروچي ٻاري
مُيُون جو ماري، مون سو گُوندَرُ گَڏِئو.

بيت - 6

ڪوهيارو ڪيڻانِ، ڪيڻَ وَڃِي ڪاڏي وڃان
مون ڀانيو سيڻانِ، ڇَپَرِ ڪَندِيَسِ پَنڌَڙا.

بيت - 7

ڪوهيارو ٿِي ڪاتُ، مُيُون ماري هَلئِو
هوئي مَرُ حَياتُ، آءٌ مُيَائِي گهورَئِي.

بيت - 8

پاڙيچِيءَ روئِي، چاڪَ مُنهنجا چورِئا
پَگهَرُ وِجهنِديِسِ پِرينءَ جو، ڌَڪَنِ ۾ ڌوئِي
ساجَنَ سَڀوئِي، ساهُ اوهان تان صَدَقو.

بيت - 9

هُوءِ جي سُورَ سُڄَنِ، سي مون پينگهي ۾ پرائِيا
سانڍيياسِ سُکَنِ، سُورَنِ ڪارَڻِ سَرِتيُون.

بيت - 10

سِرِجِي تان سُورَ، ساماڻِي تان سُکَ وِئا
اِهي ٻيئِي پُورَ، نِماڻِيءَ نصِيبُ ٿِئا.

بيت - 11

مُونهان مَهَندِ ٿِئا، سُورَنِ ٻَڌا سَندَرا
ڏورِ ته ڏورِيُون اُنِ کِي، وِندُرِ جي وِئا
ڪَندِيَسِ ڪِينَ ٻِئا، هوتَ مَٽائي اَڳِيَان.

بيت - 12

اڃان راتِ رَتومِ، ڪوڏِ ڪوهياري ڪَنَجرو
روئِي پُسايومِ، سَوارو سُورَنِ سين.

بيت - 13

سَرَتِيَنِ سَهَجَ مَنجهاءُ، ٿِي ڪوڏِ وهايا ڪَپَڙا
تَڏِهن مُنهنجي ماءُ، ٿِي پَهَڻَ آڇَئا پٻَ جا.

بيت - 14

ڪَڏهِن ڪَڏِهن جيڏِيُون، ڪو پَہُ اَچِئو پوءِ
سو پُڻُ ساڻو هوءِ، هُوءِ جو ساهُ سَريرَ ۾.

بيت - 15

جيڪر ڪَريان اِيئن، جيئن ڪَميڻي ڪانه ڪَري
سندو نالو نِينهن، هوند ڪَڏهِن وَٺي ڪانه ڪا.

وائي - 1

وَڃي وَڃي ويٺَڙي تِتي،
جِتي پيرُ سڃاتائين پِرِينءَ جو
جِنہ ڇيڙي وِڌِيَسِ ڇَپَرين سو ڪوهيارو ڪٿي
هُوءِ وَهيا وَڻَڪارَ ڏي، هِنَ ڀوريءَ ڀانيا هِتي
مُئِي ماري هَلِئا، ڪاجا پييَنِ پِتي
پِٿون ٿينديَسِ پيرَ تي، منجهان نِيہَ نِرِتي.

وائي - 2

ڏُکِي ڏِينهاڻِي ڏي، ڏينهاڻِي ڏي
پاراڀا کي پانڌِيين
نِماڻِيءَ جو ناهِ ڪو، حامِي هوتَ هِتي
پورهِيَتِ ڇَڏئو مَ پاڻَ ري، کاڻِي جا کِجي
سُتي وِئا جي سُپرين، ساٿِي پُڇان سي
نِيءَ نِڪَڻِي آهِيان، آرِي تو اَجهي
پَلَئهِ لائي پاڻَ سِين، نِماڻِي نِجي
پَرِيٽَ نِئو پاڻَ سِين، ڇَپَرِ وِئاهُ جا ڇَڏي.

داستان يارھون
بيت - 1

سپيرِيان جي ڳالَهڙِي رُڳو رَنجائو
ڏُونگَرَ ڏولائو، ڏِيندا مون ڏيرَ وِئا.

بيت - 2

اُونءِ تان اوٺِينِ نه ڪِئو، آرِيءَ اُتُنِ جيئن
ڪيچِ پَهُچي ڪِيئن، اِهَڙَنِ اَٻاجهَنِ سِين.

بيت - 3

اُونءِ تان اوٺِينِ نه ڪئو جِئن اُتُنِ آرِيءَ ڄامَ
ٻَرَڪِي ٻاهَرِ نِڱئِي گاذَرِ منجهان گامَ
ساهُ ڏِنائِين سامَ، سُتِي سَنگهَرِ پَٽِيين.

بيت - 4

لَڪِيون آن ڀَرِ لِکَ، ڪِين ڪوهيارا وِرِمِئَا
جَنِي سَندِي سِڪَ، رُنَمِ راتِ رَتَ ڦُڙا!

بيت - 5

ڪوجو لَڳُسِ ڪانُ، آرِيءَ جي عشق جو
ٿِي نِماڻِي نِيشانُ، ڇَڏي سانگو ساهَ جو.

بيت - 6

ڏوٿِينِ چَيُسِ ”ڏُورِ، ڪيچُ اڳاهون پنڌُ ٿِئو!“
پاڻان چَڙهي پُورِ، وِکَ وِڌائِين وِتَري.

بيت - 7

سو جي پَسان ڪيچُ، جو ڏيہُ ٻاروچَنِ جو
پُنهون وِڌُمِ پيچُ، نِسوروئِي نِيہَ جو.

بيت - 8

پَسڻَ ڪارڻِ پرينءَ جي هَلِي هيڪاندي
لکيي مُنڌَ لَطِيفَ چَئي ارادي آندي
پُنهونءَ پيراندِي، نِماڻِيءَ نَصِيبُ ٿِئي.

بيت - 9

اَوجهَڙِ وَتان آنءُ، ٻيون سَڀ سَڳرَ ساٿَ جي
جا نِيہَ ڳَنهندِي نانءُ، سا مون جِئن پُندِي مامِري.

بيت - 10

لَڪَڙِياريُون آڱُرِيُون، ٻاروچاڻو ڀيرُ
اَچِي پَسو جيڏِيُون، تازو پنهونءَ پيرُ
ويچاريءَ سِين ويرُ، جَتَنِ جيڏوئِي ڪِئو.

بيت - 11

لُڇَڻُ نه لاهِينِ، گُوندَرَ هِنَ غَرِيبَ تان
پَرِ ۾ پَچائِينِ، جيجان جوشَ جَتَنِ جا.

بيت - 12

هَئي ٿو وڃي هوتُ، آءٌ ڪِين اَڳَڀَرِي ٿِيان
متان چوءِ بلوچُ، ’ڪَميڻِيءَ مان ڪِينَ ٿئو.‘

بيت - 13

نَڪِين ٿِيَان سَڱَ ۾، نَڪِين سَڱيڻِي
آهيان ڪَميڻِي، ذاتِ ٻاروچِيءَ نه جُڙان.

بيت - 14

ڪَمِيڻِينِ هَٿاءِ، ٿِيَنِ مُورائِين مَدِيُون
تون ڪر پاڻَ- وَڙاءَ، مُوٽُ سَٻاجها سُپرِين!

بيت - 15

ڪيچِ مَ خَبَرَ هوءِ، هِنَ مُنهِنجِيءَ ذاتِ جِي
مَتان پُنهون پوءِ، لَڄَ پنهنجي لوءِ ۾.

بيت - 16

لَڳُمِ ٻاڻُ ٻَروچَ جو وَسان تي وييَاسِ
پُرزا پَٻَ وَرَنِ ۾ پِٿُون ٿِي پيياسِ
توڙي ماءُ مُياسِ، ته پُڻُ ڪاڍو ڪيچَ ڏي.

وائي - 1

منهنجو ساهُ وِئو سيڻانِ،
آيَلِ آيَلِ وِهانَ ڪِيئن ڀنڀور ۾
مونکي وِئا نه وِسَرِي، نِيہَ ڀَرِئا نيڻانِ
سو ڪِيئَن هنِيَڙو جهَلِيان، جهِڄي جو ڪيڻانِ
مادَرِ پايو مُنڊيُون، ڪُوڪِيان وَرُ ڪيڻانِ.

وائي - 2

وسان تي ويياس، آيل! آيل!
لڳَم ٻاڻُ ٻَروچَ جو
پييَمِ وِچُ وِصالَ ۾، سَنجهي آءٌ سُتياس
’پاڻُ‘ وِڃايُمِ پيرَ تي، ڇُٽِي ’آءٌ‘ ڇُٽياسِ
آيَمِ اَنڌي لوڪَ سِين، مُٺي آءٌ مُٺِياسِ
اَلله اُنِ مَ وِسَران، ڏِٺي جَنِ جِيَاسِ.

داستان ٻارھون
بيت - 1

آيا آسَ ٿِيامِ، ٻاروچا بَنڀورَ ۾
پَسِي پَهَرَ پُنهونءَ جي نُہَ سِين نيڻَ ٺَرِيامِ
گُوندَرَ وِسرِئامِ، سُکَنِ ساکُون مُڪِيُون.

بيت - 2

ٻاروچا ٻِئا گهَڻا، منهنجو اَجهو آرِياڻِي
چُونڊي رَکِئُمِ چِتَ ۾، ساجَنُ سُڃاڻِي
جا وِندُرِ وِڪاڻِي، تِنہِ جو موٽَڻُ مَسَ ٿِئي.

بيت - 3

ٻاروچا ٻِئا گهڻا، منهنجو پُنهون سَرُ سَڀنِ
چانگي تي چڙهِي ڪري ڪندو وَرِ وِلهنِ
مَٿي مَعذورِينِ، هوتُ ڌَرِيندو هَٿَڙا.

بيت - 4

هُوءِ جا گهورِي گهوٽَ جِي، تِنہِ کي چَرِي چُونِ
اُگهاڙِيُون عالَمَ ۾ هوتَ پُڄاڻا هُونِ
پَرا تَنِي پُونِ، ڏٺو جَنِ اکينِ سِين.

بيت - 5

جي تون ڳالهائي، ماءُ ٻاروچا پُڇئا
اُني جي وائِي، هوندَ نه وييان وِسَري.

بيت - 6

ڏِٺان جي ٻَروچُ، مون جِئَن هوتُ اکين سِين
مونکي چَيان لوچِ، پاڻان پيٺِيُون ڇَپَرين.

بيت - 7

ٻاروچو ٻِيءَ ڀَتِ، جِيڪُسِ ڏِٺو جيڏيين
مون جئن مُوڙَهينِ مَتِ، پَسَندِهِين پُنهونءَ کي.

بيت - 8

ٻاروچو ٻِيءَ رُوءِ، جِيڪُسِ ڏِٺو جيڏيين
سَنجهي ۽ صُبُوحِ، هُوندَ سُورَنِ ٿِيُون سَجهَڪِيُون.

بيت - 9

آنِ جي ڏِٺي جيڏِيُون، پُنهونءَ جِي پاٻُوهَ
سَنجهي ۽ صُبُوحَ، هُوندَ نه وييان وِسرِي.

بيت - 10

مون جئن مُلاقاتَ، جي هُيَان هوتَ پُنهونءَ سِين
ٻانهُنِ وِجهِي واتَ، رِيهُون ڪِيان رُڃنِ ۾.

بيت - 11

مَرُ مَعذورِ هُئان، اَللهَ چَڱِي مَ ٿِيَان
رِڙهان ۽ رُئان، پُٺِيءَ سَڳَرِ ساٿَ جِي.

بيت - 12

جَڙَ جِيَري جَنِ سِين، مُئي پُڻُ سِين تَنِ
جي هِتِ نه هوتُ پَسَنِ، سي ڪِنہِ پَرِ ڪيچِ پَسَندِيُون!

بيت - 13

سُورَنِ سانڍِيَاسِ، پُورَنِ پالِي آهِيان
سُکَنِ جي سَيدُ چَئي، پُکِي آءٌ نه پِياسِ
جِڪُسِ آءٌ هُياسِ، گُرِي گُوندَرَ وَلَ جِي.

بيت - 14

نَه ڪي رُئڻَ وارِيُون، نه ڪي اوسارِينِ
مُونهِين کي مارِينِ، مُونهِين سَندا ڏُکَڙا.

بيت - 15

ٻَڌو ڪِنہِ ٻانڌاڻِ، هنِيَڙو هوتاڻِيءَ سِين
پَليان پَليو نه رَهي، ڀَرئو اچي ڀاڻِ
ڪاجا پِييَسِ ڪاڻِ، نِبيريانسِ نه نِبِري.

بيت - 16

ڪُہُ ڄاڻان ڪُہُ ٿِئو، ڪيڏانہَ ٿِي وڃان
هَٿ، ڪَرايون، آڱريون ڀيري سَڀَ ڀَڃان
ٻِئَنِ ڳَرِ ڳَڃان، مون هارِيءَ هوتُ وِڃائيو.

بيت - 17

ڇِپُنِ ڇِنا پيرَ، هَلِي هَلِي ماء
ڪوهياري جِي ڪاء، ڳَنِهيو ڀُڻان ڳالَهِڙي.

بيت - 18

چان ڪِ آيَسِ اڳاهِين، تان اُتَهِين بِيٺِي آهِيان
پِرِتِ پَراهِينِ، هاڻي مَران مَ جِيان.

بيت - 19

ڪوهيارو ڪاري، پَنڌَ اَڙانگا پَٽيين
سي ڏيہَ ڏيکاري، جي اَڳَ نه ڏِٺا ڪَڏَهِين.

بيت - 20

جيڪَرَ اَچينِ هاڻِ، مون سارِيندي سُپِرِينِ
ڪَريون رُوحَ رِهاڻَ، لَڪَنِ مَنجهَه لطيفُ چَئي.

بيت - 21

ڀَلِي ڪَري ٿِيومِ، هِيءُ سَڱُ ٻاروچَنِ سِين
وَڃي ڪيچُ ڏِٺومِ، پُٺِيءَ لَڳِي جَنِ جي.

بيت - 22

سَرَتِيُون سُورُ پنهونءَ جو، سُڃن ۾ شامِلُ
ڪوهيارو ڪامِلُ، مونکي ڏُکَ ڏيکارِيو.

بيت - 23

سَرتِيُون سَڀوئِي ٿِئو اَندَرِ آرِياڻِي
ويٺِي پَسان پاڻَ ۾ ڏُونگرُ ڏِينهاڻِي
هُيَسِ جَنِ هاڻِي، سي ڪيچِي گَڏِيَمِ ڪَہَ ۾.

بيت - 24

جان جان هُئِي جِيرَي، وِرِچِي نَه ويٺِي
وَڃي ڀُونءِ پيٺِي، سارِيندي کي سَڄَڻين.

وائي - 1

ڪارُون وَسَ ڪِئامِ، وَس ڪِئام
ڏاڍي زورِ وِئامِ
مُئِيءَ جو مُحبُ نه موٽِئو!
ٻَنڌَڻَ ٻاروچَنِ جا، پِينگهي مَنجههِ پِئامِ
ٻَڌِي سُورَنِ سَندَرو، لولِي ماءُ ڏِنِيامِ
آءٌ سينڌِي سُورَ جِي، تِيلانہَ سُورَ ٿِئامِ
جَنِ رِءَ سَري نه ساعَتَڙي، تَنِ کان پَري پَهَرَ پِئامِ
لَڪَنِ سِرِ لَطِيفُ چَئي، لَٽي لوڙهه وِئامِ.

وائي - 2

پِرِيَنِ جِي ادا پانڌِي،
ڪَرِ ڪا ڳالَهڙِي
حِڪايَتَ هوتَنِ جِي، ادا تو ڪا آندِي
ڏيئِي باهِ بَنڀورَ کي، جَتَنِ سِين آءٌ جاندِي
آهِيان آريجَنِ جي گولِي آئُون باندِي
مونکِي پِيتَم پِيارِئو، خُمُرَ جِي آءٌ خاندِي
پَسَڻَ ڌاران پِرينءَ جي مُٺِي پَسُ هِي ماندِي
ڪَڏهِنِ ٿِيندِيَسِ ڪيچَ ۾ هوتَنِ سِين هيڪاندِي
ڪَرَمَ ساڻُ ڪَرِيمَ جي، ڪيچِي ٿِيندَمِ ڪانڌِي.

سُر راڻو

داستان پھريون
بيت - 1

ڪالَهه گڏيوسُون ڪاپَڙِي، بابُو بيکارِي
ساميءَ سيلو سِرَ تي، مالَها موچارِي
ڏيئِي ڏيکارِي، ڦَٽَي دِلِ فقيرُ وِئو.

بيت - 2

ڪالَهه گڏيوسُون ڪاپَڙِي، بابُو رَنگ بَڀُوتُ
سَرِئوسُون سُڪُوتُ، جوڳِيءَ سَندِي ذاتِ کان.

بيت - 3

ڪالَهه گَڏيوسُون ڪاپَڙِي، بابُو بانَ بَرِي
سائِي سالَ ڪُلهَنِ ۾، سامِيءَ سونَ سَرِي
ڏيهُون خَبَرَ کَرِي، ڪا مومَلَ جي مَجازَ جِي.

بيت - 4

ڪالَهه گڏيوسُون ڪاپَڙِي، جَهڙو ماهُ مُنِيرُ
فَيضُ فِراقُ فَقِيرُ، جوڳِي جاڳائي وِئو.

بيت - 5

ڪالَهه گڏيوسُون ڪاپَڙِي، پَهَرَ ڏِينهان پوءِ
سامِيءَ سونُ ڪَنَنِ ۾، رَتَ وَرَنو روءِ
ڪَرِئو ڳالهيون ڪاڪِ جِيون، چِٽيون اُڀو چوءِ
’جو مُنہ مُومَلَ پوءِ، تِنہِ جو موٽَڻُ مَسَ ٿئي.‘

بيت - 6

بيکارِيءَ کي بَرَ ۾ وِئو ڪَيفُ چَڙهِي
ڳالهِيُون ڪَندِي ڪاڪَ جِيُون ڳوڙها پِيَسِ ڳَڙي
ڪا جا اَنگههَ اَڙِي، جِئن ڇُٽا ڦَٽَ ڇُڙِي پِيا.

بيت - 7

آءٌ لانگوٽِيا لالَ، ڪِنہِ پَرِ ڏٺِيَئِه گُجَريون
آبُ اَرتو اَکيين لُڙَڪَ وِهائِين لالَ
ڏِٺَئِي جي جَمالَ، سي سامِي ڪُہُ نه سُلائِيين.

بيت - 8

پِرِهَ جو پَيدا ٿِئو، ڪِين سامِي ڪِين سِڄُ!
مَٿِسِ رَتو مولهِيو جِئن سا ڪَڪَرِ وِڄُ
ڪَنهِين ڊراءِ مَ ڊِڄُ، کَريون ڏي تون خَبَرُون.

بيت - 9

پِرِهَ جو پَيدا ٿِئو، ڳاڙهائِيءَ جو ڳَچُ
سامِي چَئِجُ سَچُ، ڪِٿان اَچِين ڪاپَڙِي.

بيت - 10

جوڳِي اِيئن جَرَڪِئو جِئن اُونداهِيءَ ۾ آڳِ
آديسِي عِشق جِي لائي آيو لاڳِ
آيو تِنہِ سَڀَاڳِ، جِئن ڪوسُ ڏِيهاڻِي ڪاڪِ تي.

بيت - 11

جوڳِيءَ تي جَڙاءُ، نِسوروئِي نِيہَ جو
پَتَنگَ جِئن پيدا ٿِئو، سامِي سِجَ وَڙاءُ
آيو ڪاڪِ تَڙاءُ، ڪُنوارِينِ ڪَڪَورِئو.

بيت - 12

سِجُ اُڀَرنَدي جا ڪَري، سامِي سائِي رُوءِ
اَچي ٿِي عَطُرَ جي منجهان مُگهَٽَ بُوءِ:
’سا سَليهُون جُوءِ، جِئان لانگوٽِئا لالُ ٿِئين‘!

بيت - 13

سِجُ اُڀَرَندي جا ڪَري سامِيءَ سا وَڻِڪَ:
’سَهِي نه سَگهان ساعتَ سِين، تِنہِ جي
راسِينِ جي رونَقَ
ڪي رَتائِين لاکَ ۾، ڪنِ ڏِنائِين پانَنِ پِڪَ
سَندِي سَوڍَلَ سِڪَ، ڪپر ڪورُون جهَلِيُون‘.

بيت - 14

جوڳِيءَ جاڳائِي، مارِي وِڌا مامِري:
’لَئهُ لَڊُوري ڪَنڌِيين اَڻَ- مَيو آهي
وَڃو جي ڪاهي، ته نِڪُون پَسو نِيہَ جيُون‘.

بيت - 15

ڪاهي آيا ڪاڪَ تِي، پَسَندا مُومَلَ
ڪَنِي ريکُون رَتِيُون، ڪَنِي ڳاڙِها ڳَلَ
مَسَڙيارا مَلَ، دانَہَ گهڻا دَهوڙِيَا.

وائي - 1

مُومَلَ صَحي پَسندا
راڻا ۽ هَمِيرَ، مُومَلَ صَحِي پَسَندا
توڻي پَڙهِيا پِيرَ، مُوملَ صَحِي پَسَندا
مَڃي رَضا رَبَ جِي، هِتان سَڀَ هَلَندا
اَصُلُ لِکئو اَنگَ ۾، ٿِيندو تان اَدا
ڪُلُ نَفسٍ ذائقَةُ المُوتِ، سَچِي اِيءَ صَدا
ڪَلِمي ساڻُ لَڏائِيين هادِي هِن هَنڌا
سَهُکِي سَڪَراتَ ڪَرِين، والِي ويرَ وَدا
اَهُکِيءَ وِيرَ اچيجُ تُون، اُتي اَحمدا
مَتان ڇَڏِين مَڱڻو مَهَندان مُرِشدا.

داستان ٻيو
بيت - 1

هَلو هَلو ڪاڪِ تَڙِ، جِتي نِيہَ اُڇَلَ
نَه ڪا جهَلَ نه پَلَ، سَڀُڪو پَسي پِرِينءَ کي.

بيت - 2

هَلو هَلو ڪاڪِ تَڙِ، جِتي نِيہَ پَچَارَ
ڪانِهي ٻِي تَوَارَ، سَڀُڪو پَسي پِرِينءَ کي.

بيت - 2

ڪاڪِ نه جهَلِئا ڪاپَڙِي، موهيا نه مَحَلَنِ
ٻائِنِ ۽ ٻانهِينِ جي ٻَنڌَڻِ ڪِينَ ٻَجهَنِ
لَکين لاهُوتِينِ، اِهَڙِيُون اورِيان ڇَڏِيُون.

بيت - 3

هَلو هَلو ڪاڪِ تَڙِ، جِتي گهَڙِجي نِيہُ
نَڪا راتِ نه ڏِينہُ، سَڀُڪو پَسي پِرِينءَ کي.

بيت - 4

هَلو هَلو ڪاڪِ تَڙِ، چَرُون جِتِ چَڙهِن
ڪوڙين رَنگَ رَچَنِ، پانَوَراڻِيءَ پِڪَ سِين.

بيت - 5

لوڌِي لَکَ اَچَنِ، رُوءِ راڻي جي ناهِ ڪو
هيڪُ اَکِيُون، ٻِئا اَنگَڙا، پَرِ ۾ ٿا پَچَنِ
سي ڪِيئن مينڌرا مَچَنِ، جي تو سوڍا
سُورِيءَ چاڙهِيُون!

بيت - 6

جي ڪاڪِ ڪَڪورئا ڪاپَڙِي تَنِ لَهي نه لالِي
کَري کيپَ خُمارِئا مَئي پِي مَوالِي
ڪَري حاصُلُ هَلئا ڪيفُ ته ڪَمالِي
وَتَنِ وِصالِي، لُڊُوڻئا لوڌِي ٿِئا.

بيت - 7

لُڊُوڻِئا لوڌِي ٿِئا، وَتَنِ مَنجههِ وِصالَ
اَڄُ اَرَتو اَکِيين، ڪاڪِ پِيتائُون ڪالَ
ويئِي ويچارَنِ وِسَرِي صُبُحَ جِي سَنڀالَ
پِرينءَ کان پاسِي ٿِئا ماموين مِثالَ
جانِبَ جي جَمالَ، رَڱي پَسُ ريٽو ڪِئا.

بيت - 8

لُڊُوڻِئا لَطِيفُ چَئي، کَٽُون کَنيائُون
وَڃِي ڪاڪَ ڪَنڌِينِ ۾، لَڏُون لاٿائُون
ڇَڏي حِيلا هَلِئا، مُومَلَ ماڻيائُون
ڀيرو ڀَڳائُون، آسَڻِ آرامِي ٿِئا.

بيت - 9

وِيرَئُون تارَ وِصالَ ۾ گهُورَنِ گهايا جي
تَنِ ڪاڪِ اورِيائِين ڇَڏي، وَڃي پِئا پَري
تَنِ ناتَرِ ڪِينَ ڪَري، مُومَلَ سِڪي جَنِ کي.

بيت - 10

سُتا سي سُونهَنِ، جِي هُئا ڪوڏيا ڪاڪِ جا
لُڊورِئا لَطِيفُ چَئي لَڏَئو لوڌِيڙَنِ
سي موٽِي مَسَ اَچَنِ، جي آسَڻِ آرامِي ٿِئا.

بيت - 11

ڪاڪِ ڇَڏِيائُون ڪُنڊَ تي پاڻان وِئا پَئِي
لوڌِيڙَنِ لَطِيفُ چَئي سوجهي ڪِئو صَحِي
مُومَلَ ماڳِ رَهِي، ٿِئو مِڙوئِي مَينڌرو.

بيت - 13

اِهَڙِيُون اوريان ئِي ڇَڏي وِئا لاهُوتِي لَکَ
پايو پِٽِينِ وِيٺِيُون ڪاڪِ ڌَڃاڻيون ڪَکَ
پيئِي اِيءَ پَرَکَ، ته سوڍيون سِجهائي وِئا.

بيت - 14

ڪاڪِ نه جهَلِئا ڪاپَڙِي، موهيا ڪِنہِ نه مالَ
سوڍيون سِجهائي هَلئا، هَهَڙا جَنِي حالَ
جي ڇورِينِ ڏنا ڇالَ، ته پِه لاهُوتِي لَنگهي وِئا.

بيت - 15

رَچِي جي ريٽو ٿِئا ڪِينَ اُٻاٽِجَنِ اوءِ
کُنڀُ نه کاري تِنہِ کي جو هالارِي هوءِ
توڻي ڌوٻِي ڌوءِ، توءِ لالِي تَنهِين نه لَهي.

وائي - 1

تان تُون ويههُ سَنبهَي ساٿِي!
ڪاڪِ هَلِبو ڪَڏهِين
لَکين لوڊَرَ لُڊُوُڻو مَڻي، مَٿي واٽَ وِئا ٿِي
جِنہِ کي پُڇان سو چوي: آيو ڪونه اُئان ٿي
ڪوٺائو ڪَرِيم جو، آيو پَهِي پَرئان ٿِي
حُڪمُ ڏِيندُئِي هَٿَ ۾، ’هاڻي هَلُ هِئان ٿي‘.

داستان ٽريو
بيت - 1

سونَ وَرَنيون سوڍِيُون، رُپي رانديون ڪَنِ
اَگَرُ اوطاقُنِ ۾، کَٿُورِي کَٽُنِ
اُپٽِيائُون عَبِيرَ جا مَٿي طاقَ تَڙَنِ
ٻاٽَنِ ٻيلُون ٻَڌِيُون، پَسئِو سُونہَ سَڙَنِ
ٿِئا لاهُوتِي لَطِيفُ چَئي، پَسَڻَ لَئي پِرينِ
اِجهي ٿا اَچَنِ، ڪاڪِ ڪَڪورِئا ڪاپَڙِي.

بيت - 2

جِهَڙا گُلَ گُلابَ جا، تِهَڙا مَٿنِ ويسَ
چوٽا تيلَ چَنبيلِئا، هاها هُو هُٻيسِ
پَسئو سُونہَ، سَيدُ چَئي، نِيہَ اَچَنِ ٿا نيسَ
لالَڻَ جي لبِيسَ، آتَڻِ اَگَرُ نه اُڄُهي.

بيت - 3

جِهَڙا پانَنِ پَنَ، تِهَڙيون سالُون مَٿَنِ سائِيُون
عَطُرَ ۽ عَبِيرَ سِين تازا ڪِئائُون تَنِ
مَڙهِيائُون مُشڪَ سِين چوٽا ساڻُ چَندَنِ
سُونهَنِ رُپِي سون سِين سَندا ڪامِڻِ ڪَنَ
ڪِيائِين لالَ لَطِيفُ چَئي، وَڏا ويسَ وَرَنَ
مَنجههِ مَرَڪِيَسِ مَنَ، ته سوڍي سِين سَڱ ٿئو.

بيت - 4

جِنہِ تَڙِ ڌوڙُون ڌُونِ، چوٽا چَنَدَنَ چِڪَ ڪِئو
اَچَنِ ڀَونرَ ڀَنڀُولِئا، پاڻِيءَ تَنهِين پُونِ
راوَلَ رَتو رُونِ، ڪو وَهُ لَڳو واسُئِين.

بيت - 5

مُومَلَ کي مَجازَ جا اَکِين ۾ اِلماسَ
نه ڪا عامَ نه خاصَ، جي وِئا سي وَڍِئا.

بيت - 6

مُومَلَ کي مَجازَ جا اَکين مَنجهِه اَنبُورَ
هَڻِي حاڪَمَنِ کي پَٽَ نِهارِي پُورَ
گهوٽَ پِهرِينءَ گهُورَ، گُجَرَ گهڻا گهائِيا.

بيت - 7

گُجَرَ کي گَجويلَ جون تارَنِ ۾ تَبَروُن
هڻي حاڪِمَنِ کي زورَ ڀَريون زَبَروُن
ڪاڪِ ڪَنڌيءَ قَبَروُن، پَسو پَرَڏيهِينِ جون.

بيت - 8

جا کَني رءَ خُونَ ڪَري، ڌَرِ نِئو ماري ڌِڱَ
ڪوڏَئُون قَرِيبَنِ جا، آرِ ڪَري ٿِي اَڱَ
لالَ جَنِي جا لِڱَ، تيرَ چَکائي تَنِ کي.

بيت - 9

گُجَرَ گاروڙِيَنِ، اَچئو آڏِيءَ اُڀيي
مَٿان پَئي تَنِ، ٻَڌا ٻاڻَ هڻَنِ جي.

بيت - 10

مُومَلَ ماري مِيرَ، آهيڙِينِ کي آڪِرِي
سوڍِيءَ گهَڻا سِجهَائِيا، پَڙهيا پَنڊتَ پِير
هَڻي تَنِ کي تِيرَ، مَڻيون جَنِ مَٿَنِ ۾.

بيت - 11

گُجَرِ گهَڻا گهائِيا، پاڻان لَڳُسِ گهاءُ
مينڌري مُلاءُ، لَڳُسِ ڪانُ ڪَپارَ ۾.

بيت - 12

مُومَلَ ويٺِي مَينڌرو سَدائين ساري:
وَليون واس وَرِنِيُون چانگي کي چاري
’جَڏهِن تڏهِن جيڏِيُون اِيندُمِ اوتاري
سوڍي سِين ساري، ڳالهيون ڪَندِيَسِ ڳُجهَه جِيُون.‘

بيت - 13

جِتِ رانِيَائِين راڻَنِ کي، چَندن چِڪَ ڪَري
هاڻي اُنِي ڀيڻِيين وِرهُ وَراڪا ڏي
سوڍو سُڃ ڪري، مُومل ماري هَلِئو.

وائي - 1

ڪِين جو ڪاڪ تَڙاء، ڪَرَهي چَرَهو چَکئو
ڪَرَهو سَرَهو ڏيہَ ۾، نه تِنہ ڊَرپُ نه ڊراء
پاهُ پِرائي آئِيو، لالِي لُڊُوڻئاء
ڪَرَهي ڪاڻيٺا رَتا، نائي ناگيلاء
پِڪُون جي پانَنِ جون هاريائين حَلَقاء
وَڳُ واسِيائِين پانهنجو، سَڀَ ئي سُراهياء.

داستان چوٿون
بيت - 1

سَڱُ ڪَري سِين سِينہَ، ڪَنڌُ مَ ڦيرجِ ڪيڏَهِين
رَمِجِ راڻي پُٺِ ۾ نِرتئون منجهان نِيہ
اِيئن مَ وَسِجِ عام تِي، جيئن مُومَل وَسَنِ مِينہَ
سَندي حَشَرِ ڏِينہَ، سوڍو سارِيندِينءَ گهڻو.

بيت - 2

وَٺِئو وَڃجُ واٽَ، ڪَنڌُ مَ ڦيرجُ ڪيڏَهِين
لوڻي ڦيرِ لَپاٽَ، لَڳَندِيئِي لَطِيفُ چَئي.

بيت - 3

وَٺئو وَڃجُ راهَ، ڪَنڌُ مَ ڦيرجِ ڪيڏهِين
اَڄُ ڪِ سَنجهه صُباحَ، نيئِي ڌَرِيندَئِي ڌُوڙِ ۾.

بيت - 4

راڻو ڀانيو راندِ، وڃئو ڪِيئن وِڙَ رانئِيين
وَرُ وِڏوڻو اِيَهِينِ، جئن پَرُ پُڄِتوءِ پاندُ
هَئي ڀَڳِيءَ هيڪاندِ، سوڍو سارِيندِينءَ گهڻو.

بيت - 5

سوڍا تُنهنجي سُورَ، اَندر آڳِيون لائِيُون
راڻا رهاڻِينِ جا مارِنهُون مَذڪُورَ
طعَنا ڏِينهُون تُورَ، آءُ ته پَرچُون پاڻَ ۾.

بيت - 6

رُسُ مَ، رُسَڻُ گهورِئو، ڇَڏِ راڻا ريڏائِي
مُنهنجي ميٽ مَينڌرا، عاقِلَ اگلائِي
لَپيٽجِ لَطِيفُ چَئي، ڪامِلَ ڪَچائِي
ڪِجِ معافِي مَدائِي، ته سوڍا سُکياڻِي ٿِيان.

بيت - 7

رُسُ مَ، رُسَڻُ گهورِئو، پَلُ مَ پَري جا
پرِيَمِ پِييُون ڳالهِيون مُٺيءَ مُون هَٿا
ڪَميڻَينِ ڪَنا، ٿِينِ مُورائِين مَٺِيُون.

بيت - 8

رُسُ مَ، رُسَڻُ گهورِئو، پَرِچُ، مَ وانءُ پَري
وِڌَم ڦَٽَ فِراقَ جي جهِتَ جي ذَري
لالَڻَ جِي لَطِيفُ چَئي، سُونهائِي سَري
لَڳِين جي ڳَري، ته سوڍا سُکِياڻِي ٿيان.

بيت - 9

رُسُ مَ، رُسَڻُ گهورِئو، راڻا ڇَڏِ رِياءُ
ميٽ مَدايُون موٽُ تون، ڪري نِرتِ نِياءُ
لالَڻ جو لَطِيفُ چَئي، ڪونهي سُونہَ سِياءُ
اوَڳُڻَ ڍَڪي آءُ، ته سوڍا سُکِياڻِي ٿِيان.

بيت - 10

ڪِيَمِ توبَہَ تَنِ کان جَڳتُ جَنِ گَواهُ
روز نِهارِيان نِڪَڻي، راڻا تُنهنجو راهُ
پَرچِي لَڳِ اَللهَ، موٽُ ميان تُون مَينڌرا.

بيت - 11

سوڍي سِرُ نِئو، هِتِ ڪَرنگهَرُ سَکَڻو
مَنُ مينڌَري وَڍِئو، ڌُٻِي ڌَڙُ پِئو
راڻي جي رِهاڻِ کي سِڪي ساهُ پِئو
پَسان ڪِي نِه ٻِئو، تو رِءَ آتَڻُ وِسِرِئو.

بيت - 12

سوڍي مُنهنجي ساهَ سِين جيڏِيون جيئن ڪِئو
ڪَڙِي مون ڪاڪِ ٿي، آتَڻُ وِهُ ٿِئو
پَسان ڪِي نَه ٻِئو، تِنہ رِءَ اَکڙِينِ سين.

بيت - 13

ڪاڪِ ڪَڙهِي، وَڻَ وِئا، جَلِي مُنهنجي جانِ
رَکِي ڪامَ ڪَڻِڪِئو، مارِيَسِ تِنہِ گُمانَ
ٿِي جِيان منَجههِ جَهانَ، سِگهو موٽِجِ سُپِرين.

بيت - 14

ڪاڪِ ڪَڙهِي، وَڻَ وِئا، ٻَرِئا مَحَلَ ماڳَ
سوڍي جي سَرتِيُون وِڌِيَسِ وَهِ ويراڳَ
سُورَنِ لايا ساڳَ، سگهو موٽِجِ سُپرِين.

بيت - 15

ڪاڪِ ڪَڙهي وَڻَ وِئا، ٻَرِئا رنَگ رَتوَلَ
تو پُڄاڻا سُپِرين، هِنيَڙي اَچَنِ هولَ
جي مُون سِين ڪِيَئِي قَولَ، سي سِگها پارِجِ سُپِرين.

بيت - 16

ڪاڪِ ڪَڙهِي، وَڻَ وِئا، لُوٺو لُڊاڻو
تو پُڄاڻا سُپِرين، آتَڻُ اُجهاڻو
مُيَنِ سِين ماڻو، مُناسِبُ نه مينڌرا.

وائي - 1

وهان ڪِيئن ڪَري، مُون سِرِ باهِ ٻَري
راڻا تو رِءَ رِڻُ ٿي ڀانئيان
سوڍو سي سارِيندِيُون، لَڳو جَنِ ڳَري
آءُ اوراهون سُپِرِين، وَڃ مَ پِيَه پَري.

داستان پنجون
بيت - 1

ڏِيا تيلَ ڦُليلَ جا ٻارِئَمِ تائِين ٻانگَ
ڍولو ڍَٽِ رَهائِيو ڪَنہِ سَٽاڻي سانگَ:
چانگي چَڙهي آءُ تُون لال وَرائي لانگَ
ڪوڙين ڀتين ڪانگَ، اُڏايامِ اَچيجُ تون.

بيت - 2

ويٺِي ٻاريان ٻانگَ سِينءَ ڪوڙين اَڄُ قَندِيلَ
هَي هَي هَنجهُون هارِيان منجهان سِڪَ سَبِيلَ
متان مونکي ڇَڏِئين، جاني! لَڳَ جلِيلَ
آهَرَ تو اَصِيلَ، ڪانگَ اُڏايَمِ ڪاڪَ جا.

بيت - 3

اُڀِي اُڀارِئامِ، نَکَٽَ سَڀَ نَئِي وِئا
هيڪُ مَيو، ٻِئو مينڌرو، راتِ سَڄِي سارِئَامِ
ڳوڙها ڳَلِ ڳارِئامِ، سُورِجَ شاخُون ڪَڍِيُون.

بيت - 4

ڪَتيون ڪَپاران ويون، لُڌا وِئا لَڙِي
راڻو راتِ نه آئِيو جِنہِ سين جِيءَ جَڙِي
موٽُ مُئِيءَ جا وَلَها چانگي تي چڙِهي
سوڍي لاءِ سَڙِي، ويئِي وِهامِي راتِڙِي.

بيت - 5

پِرِهَ لَکايا پارَ، موٽُ سِگهو تون مَينڌرا
ڍولا ڍَٽَ ڪَنڌينِ ۾، ساڄو ٿِيءُ سَوارَ
ڀيرو ڪِجُ ڀَتارَ، نِماڻِيءَ جي نِجهُري.

بيت - 6

شَمَعَ ٻارِيندي شَبَ، پِرَهَ باکُون ڪَڍِيُون
موٽُ مَران ٿِي مَينڌرا، راڻا! ڪارَڻِ رَبَ
تُنهِنجِيءَ تاتِ طَلَبَ، ڪانگَ اُڏايَمِ ڪاڪَ جا.

بيت - 7

وَٽِ سورِيندي وَلَها، وِئو تيلُ ٻَرِي
آلا ڦَٽَ فِراقَ جا تَن چاڪَنِ ڪِيَسِ چَرِي
راڻي لاءِ رَڙِي، ويئِي وِهامِي راتَڙِي.

بيت - 8

ڪَتِين ڪَرَ موڙِيَا، ٽيڙُو اُڀا ٽريئِي
راڻو راتِ نه آئِيو، ويلَ ٽَرِي ويئِي
کُوهِ سا کاڻِي راتِڙِي جا پِريَنِ رِءَ پيئِي
مونکي ڏَنءُ ڏيئِي، وَڃي ڍولو ڍَٽِ قَرارِئو.

بيت - 9

سوڍي ڌاران سَرَتِيُون، پِئو ڀِتِين ۾ ڀَنگُ
اُٻاٽِجِي اَڄُ وِئو راڻا تو رِءَ رَنگُ
هِنيين سان هاڃُو ٿِئو، پِئو اوسيڙي اَنگُ
مون تو هِي سِين سنَگُ، پُڇايو پُڇان پَهِي.

بيت - 10

راڻو ڪا راتِ وِئو ڪَري ڳالههِ ڳُجهُي
تِنہِ سان مَنُ مُنجهي، منهنجو پِئو مامِري.

بيت - 11

راڻُو ڪا راتِ وِئو ڳُجهِي ڳالهَه ڪَري
سوڍي رِءَ سَرِتِيُون هَڏِ نه ساهُ سَري
وڃي مانَ وَري، آسائِتِي آهِيان.

بيت - 12

سوڍي سُتي لوءِ، مون سِين جا ڳالههِ ڪَئي
سا جي پَڌَرِ پوءِ، ته سَرَتِيُون ڪا مَ سُمهي.

بيت - 13

راڻا تُنهنجي راهَ ٿي ڏينهاڻِي ڏيکان
راڻا تو رِهاڻِ جِيُون رُوحَ اندرِ ريکان
محبت جون ميکان، توسِين لالَ لَپيٽِيُون.

بيت - 14

آءُ راڻا راحَتَ، ڌُوڃَ ڌرتيءَ جا ڌَڻِي
سِڪَنِ ٿِيُون سُهاڳِڻِيُون سوڍا تُنهنجي سَٿَ
مون تان لاههِ مَ هَٿَ، ڪامِلَ ڌَڻِي ڪاڪِ جا.

وائي - 1

ڏُور وِڃئو ڏِينہ لائي، ڪا سوڍلَ کي سَمجهائي
منهنجي راڻي کي ڪو رحمُ پَوي، ڏُورِ
وَڃئو ڏِينہَ لائي
ميڙِ مُنجان ٿِي مينڌري، پاندُ ڳچيءَ ۾ پائي:
سوڍا سُورَ ڳَرَهِيان، آءُ ڪَرَهو ڪاڪِ وَرائي.

داستان ڇھون
بيت - 1

مَيي ۽ مَينڌري ڏٺِي ٿِئڙَمِ ڏِينهن
هاڻي ڪريان ڪِيئن، ويٺِي ڳوڙها ڳاڙِيان.

بيت - 2

پَسُ توشَڪُون تَڪِيا، سيئِي وِڇاڻا
پَسِئو (هَنڌَ) پَچي هِنِيُون، جي حَبِيبَنِ هاڻا
هِڪُ ڏُنگا ڏاڏاڻا، ٻِئو موٽئو تان نه مَينڌرو!

بيت - 3

ڏِجاهُ ڍاٽِيءَ ڍولَ کي، سَنيهو ساري:
’مونکي ڦَٽُ فِراقَ جو ٿو مينڌَرا ماري
اَچين نه واري، ڪَرَهو ڪَمِيڻيءَ تي!‘

بيت - 4

سِگهو موٽِجُ سُپرين ڪَرَهَلَ کي ڪاهي
سوڍا سُورُ تُنهنجو اَندر ۾ آهي
تِنہِ هنِيين سين هاڃو ڪِئو، مَنُ پِئو مُنجهائي
سوڍَلَ سِجهائي، مونکي وِئين تون مينڌرا.

بيت - 5

رُسُ مَ، رُسَڻُ گهورِئو، اُٺُ اوراهُون ڇوڙِ
تو رِءَ ڪاڪِ ڪَڙِي ٿِي، ساڻُ سِرکَنڊَ سوڙِ
اَچِي چَندَنِ چوڙِ، ته سوڍا سُکياڻي ٿِيان.

بيت - 6

راڻا رُسَڻُ ڇَڏِ، وارِ ڪَرهو ڪاڪِ تي
حُبَ هنِيين سِين گَڏ، ته وَڃَنِ سُورَ سَنڌا ڪَري.

بيت - 7

ڪَرهو ڪَمِيڻيءَ تي سوڍا وارِ سُڄاڻَ
آءٌ ڪُہُ ڪَريان هِنَ ڪاڪِ کي، تَنَ توهِي ڏي تاڻَ
لاهي غَيرَ گُماڻَ، اَڱڻِ آءُ اُڪَنڊِيين!

بيت - 8

جي ننَڍو تان ڪوهُ، وِکِين آهي وِتَرو
وَڃِئو ڪاڪِ ڪَنڌِينِ ۾، پَهَسِ پَکيءَ جِئن پوءِ
اِنَ ڪُڙههِ سَندو ڪوءِ، مَيو ماٺو نه ٿِئي.

بيت - 9

آکُون ڊراکون، سَرکَنَ شاخُون، جِتِ چوکا چَندَنَ ڪؤنرَ
مَيي سيئِي ماڻِيا، جِت نه ڀِرَنِ ڀؤنرَ
ڪُنئاريون ۽ ڪؤنرَ، ڪاهِ ته پَسُون ڪاڪِ جا.

بيت - 10

ڪيڏانہ ڪاهيان ڪَرَهو، چوڏِسِ چِٽراڻو
مَنجههِ هِين ڪاڪ ڪَڪورَئِي، مَنجههِ هِين لُڊاڻُو
راڻو ۽ راڻو، رِءَ راڻي ڪِين ناه ٻِئو.

بيت - 11

ڪيڏانَہ ڪاهيان ڪَرَهو، چِٽراڻو چؤڌارَ
منجههِ هين ڪاڪِ ڪَڪورَئي، مَنجههِ هين باغَ بَهَارَ
ڪانهي ٻِي تَوارَ، ٿِئو مِڙوئِي مَينڌرو.

بيت - 12

ڪَرَها ڪارَڻِ ڪاهَ، توکي ڌَڻين ڌارِئو
ساري ڏيجِ سَيدُ چَئي، لُڊاڻِي تان لاهَ
مُقابِلو مُومَلَ سِين ٿِيندُءِ سَنجههِ صُباحَ
سوڍيءَ جِيءَ صلاحَ، ڪوَنرَ چَرندِين ڪاڪِ جا.

وائي - 1

مَيو تون موٽاءِ، مونکي رُئندي راتِ وِهاءِ
سائينءَ ڪارَڻِ سُپِرين، ميو تون موٽاءِ
گهَرِ مَهارا گهورِيا، سُرَهو مون نه سُهاءِ
اڪِئان وَڃڻُ ڪيڏهِين راڻا تو نه رِهاءِ
سَٺَمِ ساهيڙِينِ جا طعنا توهِي لاءِ
سوڍا سُکياڻِي ٿِيان، پيرَ پَرِچِي پاءِ.

داستان ستون
بيت - 1

راڻا نه ڄاڻان، ڪِيئن وِڏُوڻِين وَلَها
اچي ڪاڪ ڪَنڌين ۾ پَرچِي ڏي پاڻا
ته سوڍل سِياڻا، ڳُجَهه ڳَرَهيان ڳالهڙِي.

بيت - 2

راڻا نه ڄاڻان، ڪِيئن وڏوڻِين وَلَهَا
پيئِي کِہَ کَٽَنِ تي، ٿِئا پَلنگَ پُراڻا
جايُون گُلَ جَباتَ وَڻَ تو رِءَ ڪُماڻا
ڌَرِيائِي ڌَونرا ٿِئا، وَر رءَ وِهاڻا
مَينڌرا ماڻا، تو رِءَ ڪنديَسِ ڪَنِ سِين.

بيت - 3

جيڏيون مُنهنجي جِيءَ سِين راڻي رِڻُ ڪِئو
قَلَبُ ڪاڪِ ڪَنڌِين ۾ پُرزا ٿِي پِئو
ٻُجهان ٻَهَرِ وِئو، هنِيُون هَنڌِ نه اَڳِئين.

بيت - 4

لُوٺِيَسِ لُڊاڻي، پَسان جو پرينِ ري
جيڏيون جيهائِي ڪي راتِ رُسِي راڻي
هَلِبو هاڻي، ويرا ڪاڪِ وِهُ ٿِي.

بيت - 5

تَنِ باغَنِئُون بَس، جي ڪَنڌِيءَ ڪاڪِ ڪَڪورِيا
سوڍي رِءَ سرتِيُون ڪاڪِ نه اچي ڪَس
راڻي پائي رَسُ، تَنُ ٻيڙيءَ جئن تاڻِيو.

بيت - 6

ايندِهِين موٽئِين مَينڌرا، وَڏِي جاڙَ ڪِياءِ
وَرَڻُ نه هوءِ وَلَها، هُندَ جَٽي مون جاڳاءِ
ته سُتِيءَ جِي ساڃاءِ، سوڍا سِگهيائي ٿِئي.

بيت - 7

هُئِي جي نه هُئِي، توءِ راڻو رَنجُ رَکِي وِئو
مارِيَسِ اِنهِين مامِري، جئن سَڀَڪَنہِ ڳالههِ سُئِي
ڪُڻَنَ ساڻُ ڪُهِي، وِئو نِهوڙي ننِڊَر ۾.

بيت - 8

اَڄُ نه پَسان سي، آتَڻُ ڪِتُمِ جَنِ سِين
هاڻي تَنِي کي، ڪَنڌِيءَ ڪاڪِ نِهارِيان.

بيت - 9

اَڄُ نه ڳالهائونِ، هُون ڏيهاڻِي نِجهُري
پَسو پَہُ پِئون، آتَڻُ سُڃو اُنِ ري.

بيت - 10

اَدِيُون آتَڻَ وارِيُون، نِرِجا نَڪَ ٿِئا
وَڍيا تان نه وِئا، پاڻان موريا مُنہ ۾.

بيت - 11

مورِي مُنہِ وَڏا ٿِئا، وَڍئا تان نه وَڃَنِ
اَدِيُون اَناسَنِ، تَنِ ڪوجهَنِ کي ڪيئن ڪَريان.

بيت - 12

سِگهو موٽِجِ سُپرين، کانئياسِ کَرَنِ
ڪُٺِيَسِ ڪَلامَنِ، وجهئو ويڻَ وَڃَنِ جي.

بيت - 13

سُڻِي طَعنو تُنهنجو، حالَ وِڃايَمِ حَقَ
لَکين لوڌِي آئِيا، سوڍي لاٿَمِ شَڪَ
ڏِنَمِ ڪاڪِ ڪَهَڪَ، سِگهو موٽِجُ سُپرين.

بيت - 14

آءٌ طعني سُوڌِي تُنهنجِي، مون طعنوئي تون
سو ڪِين سَرِئو مُون، جو سَرَتيءَ ڪَنہِ نه سَرِئو.

بيت - 15

جان جان ناه نَصِيبَ ۾ مُومَلَ مَينڌرو
پُوندُءِ، جِمَ پانهِين وَرِين، منجهان پِرِت پَرو
راڻي لاءِ مَ رو، ويههُ طَعني سِين واڳِجِي.

بيت - 16

مُوملَ ناهي مَينڌرو توڻي مَنجهه نَصيبَ
مون کي مون حَبِيبَ، تان ئِي طعنو تُنهنجو.

وائي - 1

اَچئو آتڻ واريون، طعنا ڏِينم تي
راڻو تيلاهِين رُٺو، کَرَ سِين کِليمُ جي
مِهڻا تنهنجا مينڌرا، مونکي ڏيههُ سَڄوئي ڏي
کارايان کيرُولِيُون، چاريان چانگي کي
پَٿَرِ وارَ وِڇائيان راڻو جي رِيجهي
ڪِيئن ڪريان، ڪاڏي وڃان، مونکِي سوڍو
سَجههُ نه ڏي.

داستان اٺون
بيت - 1

تون ڍاٽي ڍَٽَ ڌَڻِي، تُون راڻو، تُون راءُ
مُومَلَ مُحتاجِيُون ڪَري عاجزِيُون اڳياءِ
هُوءِ جي قولَ ڪِياءِ، سي سِگها پاڙِجِ سُپرين!

بيت - 2

تون ڍاٽِي ڍَٽَ ڌَڻِي، ڍولا تُنهنجو ڍَٽُ
پائي تُراڙِي تورِيان ته مُلڪُ نه تُنهنجو مَٽُ
لاهي ڪَسَرَ ڪَٽُ، اَچِي کوڙِ قَناتُون ڪاڪِ ۾.

بيت - 3

ڍَٽَ مَ وَڃِجُ ڍولَ، ڪاڻِيارِي ڪاڪِ ڪَري
آءٌ اَڳهِين آهِيان، ٻَڌِي تُنهنجي ٻولَ
توکي ساري سُپِرين، هنئڙي اچَنِ هولَ
ٽِڪاڻا ۽ ٽولَ، وِسَہُ مون وِهُ ٿِئا.

بيت - 4

ڍاٽِي گهڻا اَچَنِ، رُوءِ راڻي جي ناههِ ڪو
تِنہِ سوڍي رِءَ سَرِيرَ ۾ پِئا دُونہَ دُکَنِ
ڍاٽِي اَکَڙِينِ، ويلَ نه ڪِنہِ وسارِئو.

بيت - 5

ڍاٽِي گهڻا اَچَنِ، مون مَنُ راڻي وَنگيو
ڪاجا لائِي مينڌري لالِي کي لِڱَنِ
راڻو اکَڙين، ڪَنهِين ويلَ نه وِسَري.

بيت - 6

ڪِنہِ جِنہِ پُورَ پَچائِيُون، جِئن اکيون آبُ نه ڪَنِ
راڻي جي رِهاڻَ ري وِرُوڻيون وَتَنِ
سي مُٺيُون ڪيئن مَچَنِ، جي سوڍي سُورِيءَ چاڙِهيُون.

بيت - 7

سَڃين ته مان سُورُ لَهي، اکيون ڀَري ٻاجههَ
راڻي جي رِهاڻِ کي ويٺِي وِجهان واجهَه
سوڍا اِنهِين ساجههَ، پَسُ توشڪُون تَڪِيا.

بيت - 8

ڪَري موٽَ مَينڌرو جي لُڊُوڻِئا لالُ
گهَرُ تَڙُ مِڙوئي گهورِيان، هُوندَ، پنهنجو حالُ
راڻي ڌاران راڄِ ۾، مون نه گهُرجي مالُ
سوڍي کي سَوالُ، ڪَريان ٿِي قُربَ جو.

بيت - 9

حالُ قُربانُ، مالُ قُربانُ، گهوريان لُڊاڻو
مون فِدائِتِي فقير جو رُسِي مَ راڻو
مُيَنِ سِينَ ماڻو، مُناسِبُ نه مَينڌرا.

بيت - 10

سِڪي هنِيُون سَڌَ مَري راڻي جِيءَ رِهاڻِ
موٽائي سو مَينڌرو، اَلله اَڱَڻِ آڻِ
تان مون پَئي نه ڪاڻِ، صُباحَ وِچِ سَرَتِيين.

بيت - 11

مون گهَرِ اَچِي جي ٿِئي مَينڌرو مهماڻُ
’آن‘ نِي جهوڪيان آڳِ ۾، ڄيري وِجهان ’ڄاڻ‘
تاڻي تَنُورَنِ ۾ ڀيري هَڻان ’ڀاڻُ‘
پيڪَنِ سُوڌو پاڻُ، گهَرُ تَڙُ گهوريان پِرينءَ تان.

بيت - 12

راڻا رِهاڻِيون، سوڍا ويٺي سارِيان
سَهسِين سِجَ اُلُٿا، راتيون وِهاڻيون
ڪوڙين مون ڪاڻِيُون، ڍولا ڍَڪي آءُ تون.

بيت - 13

نه وارثُ، نه وَلَهو، نه سَڱُ، نه سِياڪو
تو پُڄاڻا سُپرين، آيُمِ اولاڪو
پانڌيا پاراڀو، ڏِجاهُ ڍاٽِي ڍولَ کي.

بيت - 14

سَڱُ تُنهنجي سونُ ڪِي، اَڳِي هُيَسِ لوهُ
مَٿو مَٺايُنِ ناهِ ڪو، توبَہ پِنان توهُ
ڏِسي واسِي ڏوهُ، ڍولا ڍَڪِ ڍِلائِيُون.

بيت - 15

سَڱُ تُنهنجي سونُ ڪِي، اَڳي هُيَسِ رِيءُ
معلوم توکي مينڌرا حالُ منهنجو هِيءُ
ڍولا ڍَڪَڻُ ٿِيءُ، ڪامِلَ ڪَچايُنِ جو.

بيت - 16

راڻا تُنهنجي راهَ تي ويٺِي ريليان رَوَ
دوست دِلاسو نه ڏيين جانِبَ جيڏو جَوَ
توڙي سوَڍَنِ سَوَ، ته به مَٽِ نه تنهنجو مينڌرا.

بيت - 17

توکي مَعلُوم مُنهنجِيُون، سوڍا سڀيئي
آڳانڍو اَرواحَ کي آهنِ اُهيئِي
وِهڪَ مون ويئي، پُڇايو پُڇان پَهِي.

بيت - 18

ڪَڪورِي ڪاڪِ وَهي، راڻا ڀانءِ مَ رَتُ
سوڍا اِيءَ سَربَتُ، نِسوروئِي نِيہَ جو.

بيت - 19

ويٺِي نِتِ نِهَارِيَان راڻا تُنهنجو راهُ
موٽائي ماڳَنِ ۾ آڻيندوءِ اَللهُ
سوڍا تو ڳَرِ ساهُ، ناتَ راڻا گهڻا راڄَ ۾.

بيت - 20

مِيان مَينڌَرا موٽُ، بَخشِ ڪَرِ بُڇائِيُون
تون گهڻن جو گهوٽُ، مون ورُ تون هِين هيڪَڙو.

وائي - 1

نيئِي نيئِي ڏيج، پانڌِي پِرينءَ سَنيهڙو
ڪالَهه ڪُماٽِئا گُلڙا، سُڪا مَٿي سيجَ
تو لئي هنجهون هارِيان، هِي جي منجهان هيجَ
جئن تو ڀيرو نه ڪِئو، تان مون مُئي سُڻيج.

داستان نائون
بيت - 1

ڪِينَ ساڱاهِيُمِ سُپِرينِ جاڙُونِ ڪيَمِ جالَ
سيئي سوڍا ڪالَ، موٽي آيَمِ مُنہَ ۾.

بيت - 2

ڪِينَ ساڱاهِيُمِ سُپِرِين جاڙون ڪِيَمِ جِتِ
سيئِي سوڍا تِتِ، موٽي مُنہ ۾ آئِيُون.

بيت - 3

ڪِينَ ساڱاهِيُمِ سُپِرين، جاڙُون ڪِيَمِ جي
سوڍا مونکي سي، موٽِي آيُون مُنہَ ۾.

بيت - 4

خاموشِي خَبَرَ جِي، مُومَلَ چَئي، مون مَتِ
صَبرُ تو سُپَتِ، حَقِ مُنهنجي مَينڌرا.

بيت - 5

تو ۾ ٻَڌِيَسِ تي، جئن مُنہَ ۾ مَديون نه ڏِيين
ڍولا ڍَڪِيَئِي جي، سي متان عَيبَ اُگهاڙِيين.

بيت - 6

جئن مُنہَ ۾ مَديون نه ڏِيين، تو ۾ تي ٻَڌياسِ
سوڍا ان سُهاڳَ کي، ويٺي واجهاياسِ
ڍولي ڍَڪيياسِ، ڏيئي پاندُ پَناهَ جو.

بيت - 7

پَائي آيُس پاندَ ۾ سوڍا سَڀيئي
ڍولا ڍڪِجِ اِي، مَڇُڻ عيبَ اُپَٽِيين.

بيت - 8

ڍولي ڍَڪي آهِيان، هُيَسِ اُگهاڙِي
ڏيئي لِکَ لاڙِي، ڪَڪَرُ ڪِئائيمِ ڪاڪِ جو.

بيت - 9

ڍولي ڍَڪِي آهِيان، هُيَسِ اُگهاڙي اَڳَ
جوڙي وچان جَڳَ، ڪڪَرُ ڪِئائِيمِ ڪاڪِ جو.

بيت - 10

ڍولي ڍَڪي آهِيان، هُيَسِ اُگهاڙي اَتِ
پاري پنهنجي پَتَ، ڪَڪَرُ ڪئِائِيمِ ڪاڪِ جو.

بيت - 11

ڍولي ڍَڪِي آهِيان، هُيَسِ اُگهاڙي آنءُ
رکي پنهنجو نانءُ، ڪَڪَرُ ڪِئائِيم ڪاڪِ جو.

بيت - 12

ڪَڪَرُ ڪِئائِيمِ ڪاڪ جو، ڏيئي لاڙي لِکَ
هاڻي مَٿي ڏِکَ، چَڙهئو ٿِي چاڳَ ڪَريان.

بيت - 13

سوڍا صَبَرُ تُنهنجو، مَرَڪُ لَڄايَنِ
’چُپُ‘ سين جي چَوَنِ، اَدَبُ ڪِجي اُنِ جو.

بيت - 14

سوڍا صَبَرُ تُنهنجو، لَڄايَنِ مَرَڪُ
نه ڪُڇَڻَ سِين نَڪُ، رِءَ رُڪَ راڻي وَڍِئو.

بيت - 15

سوڍا صَبرُ تُنهنجو سَڀِني سيکاري
مُومَلَ جي واري، ڪُہُ ڄاڻا ڪوهُ ٿِئو.

بيت - 16

سوڍا صَبرُ تُنهنجو سَڀِنِي سُنهائي
’چُپُ‘ سِين چَلائي، چِٽيون جي چُئَڻَ جيون.

بيت - 17

سوڍا صَبرُ تُنهنجو سيکاري سَهَسَ
پُڄِي تِئان پَهَسَ، مونکي نيئي نَصيب جهَلئو.

بيت - 18

سوڍا صَبرُ تُنهنجو، مُومَلَ مَتِ ٿِئو
تو جو ڪالَهه ڪِئو، تِنہ مَديون ميٽي ڇَڏِيُون.

بيت - 19

سوڍا صَبَرُ تُنهنجي ماڙهُو ڪِي مُومَلَ
ڪُپَرَ منجهان ڪَلَ، پييَمِ پِرين تُنهِنجي.

بيت - 20

سوڍا صَبُرُ تُنهِنجو بي عَقُلَنِ عَقُلُ
آهي اَنگُ اَمُلُ، ماٺِ تُنهنجِي مَينڌرا.

بيت - 21

موٽِي آيو مُنہَ ۾، سوڍا صَبَرُ جَنِ
سي لَڄايُون لُڇَنِ، پَسئِو عيبَ اڳِيَان.

بيت - 22

پَسِي عيبَ اَڳِيَان، سوڍا شَرمايُون
نَڪَ نِرِجايُون، موٽِي آيُنِ مُنہَ ۾.

وائي - 1

مَينڌرا مون کي،
راڻا! جِم وِساري ڇَڏِيين
مونکي طعنا تُنهنجا، ڏيہُ مِڙوئي ڏي
مُنہَ ۾ مديون نه ڏِيين، سِي مون ڏي سڀي
متان عيبَ اُپَٽِئين، ڊوهَ جي ڍَڪَيئي
وِڌَم ڦَٽُ فِراقَ جو، جِهَتَ جي ذَري.

داستان ڏھون
بيت - 1

راڻي جي رِهاڻ مان ڪو آديسِي آئو
چوڏهينءَ ماهَ چَنڊرَ جئن ڪِئو سامِي سَهائو
لَٿو اونڌائو، جوڳِيءَ سَندِي جوتِ سان.

بيت - 2

راڻي جي رِهاڻ مان ڪو آيو آديسِي
کَٿُورِيءَ خُوشِبُوءِ سِين، وِلاتَ سَڀِ واسِي
سُوڌو سَناسِي، اُتاهِين ٿِي آئِيو.

بيت - 3

راڻي ريٻارو، تو ڏانہَ مُڪو تَڪَڙو
لُڊُوڻِئا لَطِيفُ چَئي، مانجِهي موچارو:
’صُبحِ سَوارو، ڪاڪِ گهِڙَندو ڪَرَهو.‘

بيت - 4

نَئُون نِيَاپو آئِيو راڻي مُلا راتِ
لَڌيسُون لَطِيفُ چَئي، ڪَنا ڏاتَرَ ڏاتِ:
’ڪانه پُڇي ٿو ذاتِ، جي آيا سي اَگهِيَا.

بيت - 5

راڻو رَبُ راضِي ڪَري مانَ وَرائي واڳَ
چَندَنَ سِين چِڪَ ڪِئو، مومَلُ لِنبي ماڳُ
سوڍي جي سُهاڳَ، ڍَٽُ مِڙيئي ڍَڪِئو.

بيت - 6

راڻي سندو رُوحَ ۾ پَسو پَڳَههُ پِئومِ
ٻيڙِي جيئن ٻَڌِي وئو سوڍو ساهُ سَندومِ
وِهَڻُ وِهُ ٿِئومِ، جاڳيو ٿِي جَرُ هارِيان.

بيت - 7

جَڳُ جِيهَين چوءِ، سوڍو تِيئن نه سِکِيو
راڻو تيئن نه هوءِ، جئن ڪا لوڪَ لَکَ پَئي.

بيت - 8

ڪَثافَتَ جا ڪاڪِ جي سا مَينڌري ميٽيام
اوڳُڻَ عيبَ سَندامِ، سَڀَ ڍولي ڍَڪي ڇَڏِئا.

بيت - 9

سوڍو سوائِي، ٻِئو رُوءِ راڻي جي ناه ڪو
لُڊُوڻِئا لَطِيفُ چَئي، لالِي تِنہِ لائِي
ڪانهي ٻِي وائِي، ٿِئو مِڙوئِي مينڌرو.

بيت - 10

رُوءِ راڻي جي ناهِ ڪو، سوڍو سَڀنِ سُونہَ
لاٿائِين لَطيفُ چَئي مَٿان دِلينِ دُونہَ
ڪانهي ٻِي وِرُونہَ، ٿِئو مِڙوئي مَينڌرو.

بيت - 11

سوڍا ٻِئا سُجانَ، پَرَ رُوءِ راڻي جي ناهِ ڪو
نِسوريائي نِيہَ جي ڪَسيائين ڪَمانَ
ڇَڏِي وِئا ڇوهَ ۾ دَعوائُون ديوانَ
ٻِي رهيائِي ڪانه، ٿِئو مِڙوئِي مَينڌرو.

بيت - 12

پَلاڻِيائُون پَنڌِ ٿِئا، لَڏيو لَطِيفَنِ
هَٿان حَبِيبَنِ، ڪونه ڏُکويو ڪَڏِهِين.

بيت - 13

جا ڀُون پيرين مُون، سا ڀُون مَٿي سَڄَڻين
ڌِڱ لَٽبا ڌُوڙِ ۾، اُڀِي ڏٺاسُون
ڏِينہَ مِڙيئي ڏُون، اُٿي لوچِ لَطِيفُ چَئي.

وائي - 1

ويهِي ويهِي سو هرگز هَلِبو،
پانڌيئڙا پَرَ ڏِيهي
ويهِي ويهِي سو البَتَ هَلِبو، ساٿيڙا پَرڏيهي
گَڏُ گُذارِيَئِي جَنِ سان، ساٿِ نه هَلندَئِي سيئِي
ڌَڙُ لَٽيندَئِي ڌُوڙِ ۾، مَٿان ڏاڪِين ڏيئي
ڪِهڙِيُون ڪَبِيُون ڳالهِڙيون، اُتِ ڀَرِ ڀنجوءَ ويهِي
اِيندَئِي مَلَڪ موتَ جا، ڳالهه ڪَندين تون ڪيهي.

سُر ليلان

داستان پھريون
بيت - 1

داغُ تُنهنجو دائمَا ماري مَعذُورِي
سائينءَ ڪارَڻِ سُپِرِينِ وجهِجِ مَ دُورِي
آءُ تون حُضُورِي، ته مَڻيُون وِجهان مَچَ ۾.

بيت - 2

مَڻيُون وِجهان مَچَ ۾، هائِيءَ هَڻان هارُ
ڀري جي ڀَتارُ، ته ميريائِي مانُ لَهان.

بيت - 3

هائيءَ وِجهان هارَ کي منجهان کارَ کَڻِي
ڦِڳائِي ڦِٽو ڪريان هَٿنِ ساڻُ هَڻي
تو سِين ڄامَ تَڻِي، اَگِليُون اوڇيون ٿِيُون.

بيت - 4

مَڻِيُون سو نه مڻيُون، جو تون پَسي هارُ هرکِيين
اَصُل آهي اَڳِهِين سندو ڪُوڙَ ڪَڻِيُون
اِنَ گهوڙَنِ هَنئي گهَڻيُون، دوسنِئان دُورِ ڪِيون.

بيت - 5

جو تو مَڻيون ڀانئيو، اَصل ڪُوڙو ڪَچُ
هِن ڌُتيري هارَ کي تون سوڀِي ڀانءِ مَ سَچُ
هِتِ ڳالهيون ڪَرِين ڳَچُ، هُت حرفُ نه هلندُئي هيڪڙو.

بيت - 6

مَڻيُون هارُ هَڻِي، پَلنگَ سِرَ پِٿُون ڪَريان
جِنہ تان چِتُ کَڻِي، وِئو وِينڊَڙِيارو وَلهَو.

بيت - 7

مَڻيين اُتي موهِجي چَرِئو چِتُ ٿِئوءِ
هارُ کَڻِي هوڏَ مان ڪُڄاڙو سَرئوءِ
اَڳِهن اَنگُ وِنگوءِ، آيُئه ڏَنءُ ڏُهاڳَ جو.

بيت - 8

مَڻيين اُتي موهِجِي هارِي ڳِيَڙُءِ هارُ
ڪوڙيين ڪَيا ڪيتَرا اِنَهِين خَرَ خُوارُ
ڀِري وِئوءِ ڀَتارُ، آيُئِي ڏَنءُ ڏُهاڳَ جو.

بيت - 9

مَڻيين اُتي موهِجي، هارِي پاتُئِي هَسُ
تو ڀانيو مون سين هُوندا راڳُ رِهاڻِيُون رَسَ
وَري ويئِي وَسَ، تي آيوءِ ڏَنءُ ڏُهاڳَ جو.

بيت - 10

مَڻِيين مَٿي موهِجي، مُوڙهِي ڪِيوءِ مَرَڪُ
چَئي چَنيسرَ ڄامَ سين وِڌوءِ وڏو فَرَقُ
وَرِي وِئو وَرَقُ، آيُئِي ڏنءُ ڏُهاڳَ جو.

بيت - 11

مَڻيين مَٿِي جي هُئا تَنِ چِٽَرنِ ڦيرِيُمِ چِتُ
’هارُ کَٽيندِيسِ‘ هوڏَ سِين، ڪِين نيبَہُ ٿيندُمِ نِتُ
ڪَونرُوءَ جو ڪِرِتُ، مُونهان مَٿاهُون ٿِئو.‘

بيت - 12

جيڪَرَ ڀانيَان اِيئن، ته ڪو دِلِ مَٽيندو داسَڙو
ته سُوڙههَ لَڳندي سِينئن، هُوندَ هَٿين هارُ نه جهَلِيان.

بيت - 13

هُيَسِ گهَڻو هُشيَارَ، پر ڪَلَ نه پييَمِ ڪانڌَ جِي
مُون ڀانيون موچارِي ٿِيان هنِيين وجهي هارُ
ڪانڌَ ڪُوڙيءَ جو نه وڻيو سَئين ڀَتين سينگارُ
وَهمُ لَهِي وِينجهارُ، ٿو دِليُون پَرکي داسَڙو.

بيت - 14

ساهيڙيون ۽ سَرَتِيُون کِلَنِ سَڀِ مَٿامِ
جِڪُسِ ڪَمَ سَندامِ، جُوٺا ڏِٺا جيڏِيين.

بيت - 15

ٿِڙِڪِي پَسِي ٿوڪُ، تِرِڪِي تَڪَبُرِ پَئِي
اَچئو اچئو ’اَگلِي‘ چَئي لِيلان کي لوڪُ
اَندرُ اوڀالَنِ سِين ساڙي ڪِئائُونسِ سوڪُ
ٻالاپَڻَ جو ٻوڪُ، وِئو ويچارِيءَ وِسَرِي.

بيت - 16

چَنيسَرُ چَورَنگُ، ٻِه- رَنگو لوڪُ ٻِئو
تِنہِ سِين ڇِنئو سَنگُ، وَڃئو هارَ هَٿُ ڇُهِين.

بيت - 17

چَنيسَرَ جي چِتَ ۾ ڪِين جو اَڳَ هُئو
تِهان پوءِ ٿِئو، مَڻيين سَندو مامرو.

بيت - 18

ڏاهِي هُيَسِ ڏيههَ ۾، سَرتِينِ مَنجههِ سُڄاڻِ
ڪا جا پييَمِ ڪاڻِ، جِئن مُنہُ مَٿاهُون نه کَڻان.

بيت - 19

اَللهَ ڏاهِي مَ ٿِيان، ڏاهِيُون ڏُکَ ڏِسَنِ
مون سِين مون پِرينِ، ڀورائِيءَ ۾ ڀالَ ڪِئا.

وائي - 1

اَگَلِي آئُون، ڍولا مون نه پَرُوڙِئو
خاوَندُ کَنئي خطائُون، ڍولا مون نه پَروڙِئو
چَنيسَرَ جي راڄَ ۾ لَکين لِيلائُون
اُڀِيُون سي اَدَبَ ۾ ٻَڌئو اُوءِ ٻانهُون
ڍولي تيلاهِين ڍيلِي جيلانہ اَگَلِي آئُون.

داستان ٻيو
بيت - 1

وڏيرِي هُياسِ، چَنيسَرَ جي راڄَ ۾
دُهلين دَمامين نَقُرين پَرَ ۾ پُڇِيياسِ
جيلاه ڍولي ڍيلياسِ، تي ٿِيَسِ ڏُهاڳِڻ ڏيہَ ۾.

بيت - 2

وَڏيرِي هُياسِ، ميڙو مون ڳَرِ سَرِتِيين
هَٿِ ڇُهَڻِ سِين هارَ جي ڪَڙِي ڪانڌِ ٿِياسِ
ڍولي ڍيلِياسِ، آيُمِ ڏَنءُ ڏُهاڳَ جو.

بيت - 3

آيَمِ مَنجههِ ڏُهاڳَ، سَندا جوڀَنَ ڏينهَڙا
مڻيين سَندي مامِري لَکين ڀَڳا لاڳَ
آءٌ سِڪان کي سُهاڳَ، تان پِرين پَهاڳُ ئِي نه ڪَري.

بيت - 4

چانڪِ چَڙهندِيَسِ کَٽَ تي، رِيجهائِيندِيَسِ راءُ
اِهڙوئِي اللهُ، جو پورهيتُون پيشِ ڪَري.

بيت - 5

جو تو ڀانيو هارُ، سو سُورَنِ سَندو سَڳڙو
چَنيسَرُ چِتُ کَڻِي، ٿِئو پورِهَتِ جو پارُ
اَوِڻَتِ جو آچارُ، ڪانڌُ ڪَنهين سِين نه ڪَري!

بيت - 6

چَئِي چنيسَر ڄامَ سِين لِيلان تون مَ لَکاءِ
دوسَت تُنهنجو داسَڙو کاندِ وَڏيائِي کاءِ
ڍولو ڍَڪُ سَندياءِ، عَيبَنِ کي آڏو پَئي.

بيت - 7

چَئِي چَنيسَرَ ڄامَ سِين لِيلان لَکاءِ مَ تُون
ايءُ ڪانڌُ ڪِنہِ جو نه ٿِئي، نَڪا مُون نه تون
رُوندِيُون ڏِٺِيون مُون، اِنَ دَرَ مَٿي دادِليُون.

بيت - 8

ليلان جِمَ لَکائِيين سوڀي ساڻُ سُڄاڻَ
آهِيين گهَڻو اَڄاڻَ، مَڇُڻُ پُوري نه پُئين.

بيت - 9

لِيلان جِمَ لَکائِيين، چَئي چَنيسَرَ ساڻُ
وَرَ سِين وِڙهئو اُٿِيين، مُوڙهِي مُٺُئِه پاڻُ
ڀورِي ڪِيُئِه ڀاڻُ، تي آيُئِه ڏَنءُ ڏُهاڳَ جو.

بيت - 10

ليلان جِمَ لَکائِيين، چَئي چنيسر ساڻُ
تو جو ڀانيو پانهنجو سو رِيساڻو راڄاڻُ
پاڻان ڌارَ پَرِياڻُ، ڪانڌَ ڪِنہِ جو نه وَڻي.

بيت - 11

چَئِي چَنيسَرَ ڄامَ سِين لِيلان لَکايوءِ
تو جو ڀانيو پانهنجو تِنہِ جو پَرو ڪونه پيوءِ
ڪَونروءَ ڪانڌُ سندوءِ، دَستِ ڪِئو داسڙو.

بيت - 12

لِيلان لَکَڻَ پانهِنجا سارِجِ سَڀيئِي
وَرَ سِين وِڙهئو اُٿِيين ڏوراپا ڏيئِي
ڪُہُ ڄاڻان ڪيهِي، چَنيسَرَ جي چِتَ ۾.

بيت - 13

هُلِي هارُ وِئو، ٿِئو بَهانو بوڇَ جو
وَرَ ٿو وِلهِي ڪَرين ڏوڀالا ڏِئو
هَٿان مُون پِئو، تُون کَمِين نه کانديلا پِرين!

بيت - 14

لِيلان لُڇُ مَ ايترو، اُٿِي اڱڻُ سُورِ
اَبو ڏاڏو گهورِ، پاڻَ سُوڌو پِرينءَ تان.

بيت - 15

لِيلان لُڇُ مَ ايتَرو، ويئِي ڳالههِ هَٿا
چَنيسَرَ ڪانڌا، ڪونه پُنو تو ڪاڄَڙو.

بيت - 16

سُتي خوابُ لَڌومِ، چان هُيَسِ هوتَ حُضُورَ ۾
گهَٽيون گهُمندي ڍولَ سِين، نَئُون نِيہُ لڳومِ
جاڳِي جان ڏِٺومِ، تان پاڻان ڦٽُ فِراقَ جو.

بيت - 17

ڀينَرُ ڀِنيءَ راتِ، مُون چَنيسَرُ چِتَ ۾
سُتو لوڪ ننِڊُون ڪَري، مُون پريان جي تاتِ
سَڄَڻُ سِينءَ پِرڀاتِ، مَنان مُورِ نه وِسَري.

بيت - 18

ڀينَرُ ڀيرِئو داسَڙو، چَنيسَرُ چَئِي
هِيءُ جو ڏَنڀُ ڏُهاڳَ جو سَگهان تان نه سَهِي
مون کان تان پَئِي، تون کَمِ کانديلا سُپِرين.

بيت - 19

عَيبَ نه اچَڻُ ڏِينِ، مونکي مون پِرينِ ڏي
اَڳئان اَکينِ سامُهان اُڀائِي آهِينِ
اَوڳُڻَ پاسي ٿِينِ، ته ڍولا ڪِنہِ ڍَنگِ ٿِيان.

وائي - 1

مونکي وَرَ وَرِي، وارو ڏِئين وَلَها
توکي ساري سُپرِين آءٌ پُندِيَسِ ماڳِ مَرِي
توکي سَري سُپرين اَسان تان نه سَرِي
مُنهِنجي تو ريءَ ناهِ ڪا ڳُجھاندَر ڳَرِي.

داستان ٽريو
بيت - 1

چَنيسَرَ سِين چاڳُ، مَتان ڪا مُنڌَ ڪَري
جان مُون پوءِ پَروڙِئو ته هِيءُ نه ماڻي ماڳُ
ڏَمِرئو ڏُهاڳُ، سِگهو ڏِئي سُهاڳِڻين.

بيت - 2

چَنيسَرَ سِين چاءُ، مَتان ڪا مُنڌَ ڪري
ڪانڌَ ڪِنہ جو نه وَڻِي گيرَبُ ۽ گاءُ
جي ٿِڙي ٿورَڙياءِ، ته توڙِ تَڙائي داسَڙو.

بيت - 3

لَکين لِيلائُون، چَنيسَرَ جي راڄَ ۾
ٻِيُون سڀيئي سَگَلِيُون، اگَلي آئُون
صِدقَ صَدائُون، ڪهڙيون ڪَريان تَنِ سِين.

بيت - 4

ڪارا ڪَري ڪيسَ، مَتان ڪا مُنڌَ وِرِسي
ڍولُ پَراهي تَنِ کي وِلهَا جَنِي ويسَ
پَسي نه لالَ لِبيسَ، ٿو دِليُون پَرکي داسَڙو.

بيت - 5

وَصُلُ تِنہِ وڃائِيو سِينڌِ سُرُمي سِيئَن
سا لُوٺِي لِيلان جِيئَن، مَڻيون جِنہِ مِٽرُ ڪِئو.

بيت - 6

ڏُهاڳان سُهاڳِڻِيُون سَڀيئي ڪَنبَنِ
ڪوه ڄاڻان کي ڪَنِ، وارو ڏيندو وَلَهو.

بيت - 7

ڏُٻَرِيُون ڏُهاڳَڻيون، ميرا مُنہَ سَندانِ
ويهِي وَرُ سيڻانِ، ڪانڌَ نه اوريو ڪَڏِهِين.

بيت - 8

ڏوري لَههُ ڏُهاڳُ، جِنہِ ڪَرَلاهُو داسَڙو
گهورِئو سو سُهاڳُ، جِنہِ ۾ پَسِين پاڻَ کي.

بيت - 9

ڏَمرِيوئِي ڏَسِ، حيلو هُنهِين هارَ جو
سُڻو سَڀِ سُهاڳَڻيُون، اِيءُ وَرُ نه ڪَنهِين وَسِ
دَعويٰ پِهرين دَسِ، ڀَڃئو ٿو ڀورا ڪَري.

بيت - 10

جي ڪارُون آڻيين ڪانڌَ کي، ته روئِي ريجهائيجِ
سوڀي اِنَ سُهاڳَ کي ڀوري ڀَرُ مَ ڏيجِ
لِيلان لِيلائيجِ، اِت آهي ماڳُ مِنَٿَ جو.

بيت - 11

جي لِيلائي نه لَهِين ته پُڻُ لِيلائِيجِ
آسَرَ مَ لاهِيج، سَڄڻَ سَٻاجها گهَڻو.

وائي - 1

مُون نِماڻِيءَ کي يا اَللهَ، ڍولو مَ ڍيلي
ڍولو ڍيلَڻَ سَندِيُون، وايُون وَرُ ڪَري
پائي عَيبَ پَلئَه ۾، تو دَرِ آيَسِ تي
ڍولا ڍَڪَڻُ جي ٿِئين، لوئيءَ لَڄَ رَهي
ڪَونُروءِ جِهَڙيُون ڪيتَرِيُون لَکين لالڻَ کي.

داستان چوٿون
بيت - 1

اَوڳُڻَ ڪَري اَپارَ، تو دَرِ آيَسِ داسَڙا
جِئن تو رُسَڻ سَندِيُون رُوحَ ۾ ته مُون ڀيڻِي ناهِ ڀَتارَ
سائينءَ لَڳِ سَتَارَ، ميٽِ مَدايُون مُنهنجِيُون.

بيت - 2

تان ڪا وائِي وارِ، دِلاسي جي داسَڙا
تون منهنجو وَلهو، آءٌ تو ۾ طَمعدارِ
ڍَڪي ڍولَ گُذارِ، لَڄَ منهنجِي لوڪَ ۾.

بيت - 3

ڍولا ڍيل مَ مُون، ڪانڌَ ڪَميڻِي آهِيان
سِڪَ تنهنجيءَ سُپِرِين ڀيري وِڌيَسِ ڀُون
مون وَرُ تُون هِين تُون، تو وَرَ وَهُون ڪيتريون.

بيت - 4

ڍولا اولا نه سَهان، آڏا اَڏيَئِي جي
تو وَرَ وَهُون ڪيتَريُون، مون وَرُ تون وَري
پِرِتان پيرَ ڀَري، ڏُکِيءَ کي ڏِسيجُ تون.

بيت - 5

ڍولا ڪُڄاڙِئا، ٻولايو ٻوڏَ چَئين
آءٌ تو پيراندِئا، ڪَرَ موڙِئو وَرَ اُٿِيان.

بيت - 6

هِتي هُتِي تون، آهِين سُونهون ساٿَ جو
اِي گناهُ نه بَخشِين مون، جِئن ڌَڻِي آهِينمِ داسَڙا!

بيت - 7

ڪوڙين تُنهنجيون ڪامِڻِيُون، تون ڪوڙين سَندو ڪانڌُ
مونکي ڇَڏِ مَ داسَڙا، ته وَڃان نه وڻاندَ
مون ڳِچِيءَ ۾ پاندُ، تو چَنيسَرَ هَٿَ ۾.

بيت - 8

تون ڪوٺيين، تون ڊوهيين، ڏيين تون ڏُهاڳُ
دوستَ تُنهِنجو داسَڙا دِلِ اَندر مون داڳُ
ڀانيان سَڀَ سُهاڳُ، جي مُون وَرَ وِهارِيين.

بيت - 9

لَکَڻَ ڪِيمَ لَکيجِ، جِئن مُون مُوراهِين ناهِ ڪو
مونکي مَلهائيجِ، وارو ڏيئِي وَلَها.

بيت - 10

جي مان مُوڙهِي مَتِ، ته تُون پاڻُ سُڃاڻِجِ سُپِرين
اَصُلِ اَوائنِ جا عيبَ ڍَڪين تُون اَتِ
اِي پِرِين تُنهنجِي پَتِ، جِئن وِلهِيُون ڍَڪِين وَلَها.

بيت - 11

ڪانڌَ ڪَمِيڻِي آهِيان، هَلايان نه حُجَتَ
چَنيسَرَ جي چِتَ، هُوندَ ڪَٽُ نه لايان ڪَڏهِين.

بيت - 12

ڏِئين جي ڏُهاڳُ، ته سَنئون سُهاڳُ آءٌ ڀانئِيان
تُنهنجو مونکي سُپرِينِ، سَڀوئِي سَڀاڳُ
دوستَ تُنهنجو داڳُ، ڌُئان ڌوتو نه لهي.

بيت - 13

جي وِلهِي ڪَرِين وَلها، توءِ اڱڻِ تو آئي
ڪانڌَ نه ڪوٺئين ڪَڏهِين ٻَرِ ٻَر ٻاجهائِي
وارِجِ ڪا وائِي، دِلاسِي جي داسَڙا!

بيت - 14

ڏِئِين جي ڏُهاڳُ، جي مون وَرَ وِهارِئين
تُنهنجو دوسَ داسَڙا مُحب نه ڇَڏيان ماڳُ
اَجهو ۽ تون آڳُ، وَڏو آهِينم وَلهَا.

بيت - 15

توڻي ڏي نه ڏي، توءِ منهنجو وَلهو
آءٌ تِنہِ ڀَلي کي، پاڻُ پَرَنِيان ڪيتَرو.

سُر ڪاموڏ

داستان پھريون
بيت - 1

تون سَمُو، آءٌ گَندِري، مون ۾ عَيبَ اَپارَ
پَسِي لِيءَ لَغارَ، مَتان مان ڳَرِ مَٽِيين.

بيت - 2

تُون سَمُو، آءٌ گَندَرِي، مُون ۾ عَيبَنِ لَکَ
هِنَ منهنجي حالَ جِي توکي سَڀَ پَرکَ
ڪارَڻِ رَب اَلکَ، متان مان ڳَرِ مَٽِيين.

بيت - 3

تون سَمُو، آءٌ گَندَرِي، مون ۾ عَيبَنِ ڪوڙِ
پَسِي کِکِيءَ کوڙِ، مَتان مان ڳَرِ مَٽِيين.

بيت - 4

تون سَمُو، آءٌ گَندَرِي، مون ۾ عَيبَنِ وِيہَ
پَسِي مِئَڪِي ڌِيءَ، متان مان ڳَرِ مَٽِيين.

بيت - 5

تون سمُو، آءٌ گَندرِي، مون ۾ عَيبَنِ لَکَ
پَسِي مِئڪا ڪَکَ، مَڇُڻ مان ڳَرِ مَٽِيين.

بيت - 6

تون سمُو، آءٌ گَندَرِي، مون ۾ عَيبَنِ جُوءِ
پَسِي راڻينِ رُوءِ، متان مان ڳَرِ مَٽيين.

بيت - 7

تون تَماچِي تَڙَ ڌَڻِي، آءٌ مُهاڻِي مي
کِکِيءَ هاڻِيُون کارِيُون، حالُ منهنجو هي
مون ڏُهاڳُ مَ ڏي، آءٌ جا نالي سُيَسِ تُنهِنجي.

بيت - 8

مُهاڻِيءَ جي مَنَ ۾، نه گِيرَبُ نه گَاءُ
نيڻَنِ سِين نازُ ڪَري رِيجهايائِين راءُ
سَمُو سَڀنِ مُلاءُ، هيريائِين حِرفَتَ سِين.

بيت - 9

پاٻوڙو پِيش ڪِئو، نَئُون نُوريءَ نيئِي
حاضُرُ هُيُون هَڪِيُون سَمِيُون سَڀيئِي
نوازِي نيئِي، گاڏيءَ چاڙهي گَندَري.

بيت - 10

کُوءِ سَميُون ٻَنِ سُومَرِيُون، جي اَچَنِ اُوچِيءَ ڳاٽِ
وَرُسِي ڪِينجهَرَ ڄائِيُون جَنِ تَماچِيءَ تاتِ
راڻينِ مُلا راتِ، ماڻِڪُ ميءِ پِرائِيو.

وائي - 1

هِيري هَٿُ وِڌائِين، ويهي ساٽِيَنِ وِچَ ۾
نَوازِشِ نُورِيءَ جِي آههِ تَماچِيءَ تائِين
گندگيءَ گوشو ڪِئو، عَطُرُ اوتِيائِين
اَنڌا مَنڊا آئيا، سخا سَڏُ وِڌائِين
پَسو جُودُ جُوان جو، ڪو هَنڌُ ڪونه مَٽِيائين
قيمت ڪَمِيڻينِ سين جِهڙِي وَٽَ وَٽِيائِين
موتِي مَڇيءَ هَٽ تي ڪوڏِين جِيئن ڪَڍيائِين
پَسو ايءُ پيدا ٿيو جوهَرِي جِيائِين
ماڻِڪَ مياڻِين ۾ ڇِلرُنِ جِيئن ڇَٽيائِين
ڏيئِي سونُ سُوالَ ۾، رُپي راندِ ڪَيائِين
پاڻِيٺُ آڻي پاڻَ سِين، لَعلُون سَڀِ لُٽيائِين
فيروزا فَقِيرَنِ تان گهوري سَڀَ گهورِيائِين
اُتي عبداللطِيفَ چَئي اُڇلي اَمُلَ ڏِنائِين.

داستان ٻيو
بيت - 1

ميءَ هَٿَ ۾ مَڪُرِي، ڄامَ هَٿَ ۾ ڄارُ
سڄو ڏِينہُ شِڪارُ، ڪِينجهُرِ ۾ ڪالَهه ۾.

بيت - 2

سمَيُون ڪَري سِينگارُ، راءُ رِيجهائِڻَ آئِيُون
ڄامُ هَٿَنِ ۾ ڄارُ، جهُلي جهَٻيرَنِ وِچَ ۾.

بيت - 3

گَندَ جِنِي جي گوڏِ ۾ ڪَڍَنِ ڪالوڙا
لوڙيُون کِينِ لَطِيفُ چَئي، آسَڻِ اَجوڙا
تَماچِيءَ توڙا، وَڻِي ويچارَنِ سِين.

بيت - 4

گَندَ جِنِي جي گوڏَ ۾، ڪُلهَنِ تي ڪُونڙيُون
اَنَ ناپي جِيُون اُنِ کي مَٿي تي مُوڙيُون
اَچَنِ سَنڀُوڙِيُون، سَمي جي سلامَ تي.

بيت - 5

گَندَ جَنِي جي گوڏِ ۾، پاٻوڙا پوشاڪَ
اُنِي جي اوطاقَ، راجا رِيجهِي آئِيو.

بيت - 6

گَندَ جَنِي جي گوڏِ ۾، پاٻوڙا پِينَامُ
اُني کي اِنعامُ، مَڃرُ مِڙوئِي ٿِئو.

بيت - 7

کاڄُ جَنِي جو کِکِيُون، مالُ جَنِي جا مَڏَ
سَمي سيئِي سيڻَ ڪِئا، هيڻا جَنِي هَڏَ
ڄامَ پَرِتَيئِي لَڏَ، ساٽِينِ جِي سَيدُ چَئِي.

بيت - 8

ڄارا ۽ کارا، مالُ جَنِي جو مَڪَرِيُون
تَماچِيءَ جي تَڪِيي اَچَنِ سَوارا
جي ميءَ مَڇيءَ مارا، سَمي سيئِي سيڻَ ڪِئا.

بيت - 9

کِکيءَ هاڻِيُون کارِيُون، ڇِڇِيءَ هاڻا ڇَڄَ
پاندُ جَنِي جي پاندَ سِين لَڳو ٿئي لَڄَ
سَمُو ڄامُ سَهَڄَ، اُڀو ڪَري اُنِ سِين.

بيت - 10

کارِيُون ڄارِيُون ڇَڄَ ڇِپِرِيُون، جِنِ جي مَحَبَتَ مَڇيءَ ساڻُ
رَهَنِ وِهَنِ سِرِ ٻانڌيين، سَڀَئي بَدبُوءِ هاڻُ
لُڌَڙَنِ جيئن لَطِيفُ چَئي، پاڻِيءَ وِجهَنِ پاڻُ
تَنِ مَلاحَنِ جو ماڻُ، سَمي سِرِ ڪِئو پانهنجي.

بيت - 11

ڪارِيُون ڪوجهِيُون ڪُوَڙَيُون، مُنہَ ميريون مييُون
ڀاڪُرَ پائي ڀَنَ کي پاڻِيءَ ۾ پييُون
جي سامَ سَمي وييُون، تَنِ تان لَٿو حَرفُ حِسابَ جو.

بيت - 12

ڪارِيُون ڪوجهِيُون ڪُوَڙِيُون، مُنہِ نه موچارِيُون
وَٺِي ويٺِيُون واٽَ تي کِکيءَ جِيُون کارِيُون
اُنِي جِيُون آرِيُون، سَمي ري ڪيرُ سَهي.

بيت - 13

پَنَ پَٻُڻِ، ڪُمَ ڪُوڻِيُون، مَٿي جَرَ جَرَڪَنِ
اچي رهيا ريلَ ۾ ڪارَڻِ ڪالُوڙِنِ
سَهسِين راڄِ سِيدُ چَئي پاسي تَنِ پَرَنِ
مڙِي مَلاحَنِ، راتِ تَماچِي رانئِيو.

بيت - 14

پَنَ پَٻُڻِ ڪُمَ ڪُوڻِيُون، ڏوڏا بِههَ ڏاجونِ
نَعمتَ لوڙَ لَطِيفُ چَئي، کيَڻُ مَڇِي کاڄُونِ
رَهَنِ ٻَهَنِ سِرَ ٻانڌِيين، دُوءِ دَرا داجونِ
پارَسَ سِين پاسونِ، لڳا تي لالَ ٿيا.

بيت - 15

قُوتُ جَنِي جو ڪُوڻِيُون، پَرَهَنِ پاٻوڙا
پايو مُنہُ مِهراڻَ ۾، ڪَڍَن ڪالوڙا
جَنِ تي ڏَنَ هُئا ڏوڙا، سي سَڀَ اِنعامِي ٿِئا.

بيت - 16

تَڙِ تَريون ڍوئِينِ، ڪَنِ رِهاڻِيُون ريلَ ۾
رَڇَ پنهنجي راڄ ۾ ويٺِيُون سَموهِينِ
مُهاڻِيُون موهِينِ، تختُ تَماچِيءَ ڄامَ جو.

بيت - 17

ڪُمَ ڪالوڙا ڪُوڻِيُون، پَهَتِ جَنِي جِي پَرِ
لائي لِينگَ لَطِيفُ چَئي جُنبَنِ جَجهي جَرِ
گهوٽُ اُنِي جي گهَرِ، راجا ريجهِي آئِيو.

داستان ٽريو
بيت - 1

هيڏِيءَ ويرَ ڪِئاءُ، ڪِينجهُرَ ۾ باهِ ٻَري
نَڪو وَرنُ وِڄَ جو، نڪو چَنڊرَ اُهاءُ
لَٿو پاندُ مُهاءُ، ميءِ چَڙهندي مَڪُرِي.

بيت - 2

نه وَڍي نه وِڪَڻِي، نه کِکيءَ لائي هَٿَ
ڪَرُ نايو ڪيتريُون مِڙِئو ڪَنِ مِنَٿَ
جا سَمي وِهارِي سَٿَ، تَنہِ سِين ريسَ نه
ڪَنديُون راڻِيُون.

بيت - 3

نه وَڍي نه وِڪَڻي، نَڪِين کِکِي کاءِ
ڄامَ تَماچِيءَ لاءِ، پاڪُ رَکيائِين پِڃرو.

بيت - 4

نه وَڍي نه وِڪَڻي، نه کَڻي ۾ کاري
اَهَنَ سَهَنَ ساهِميون، ڌُرئان نه ڌاري
سا ئِي پَرِ پاري، جا گهَرِ سَمي جي سَپِجي.

بيت - 5

نَه وَڍي نه وِڪَڻي، نه ماري نه ڏاري
کارو وِڌائِين کُوهَ ۾ نِرتَئُون نِهاري
سائِي پَرِ پاري، جا گهَرِ سَمي جي سَپِجي.

بيت - 6

ٻِيڙو پوئي ٻانہَ ۾ ٻِي نه ٻَڌي ڪا
توڏَرُ تِنہِ جُڳاءِ، سَمُو سِڪي جِنہِ کي.

بيت - 7

هٿين پيرين آرکَڻينِ، مُنہِ نه مُهاڻِي
جِئن سَڳو وِچِ سُرَندَڙِي، تِئن راڻِينِ ۾ راڻِي
اَصَلِ هُئي اُن کي اَهَلَ ڄاماڻِي
سَمي سُڃاڻي، ٻِيڙو ٻَڌُسِ ٻانہَ ۾.

بيت - 8

ڪو جو ڪامَڻُ مي، آهي اکَڙِيَنِ ۾
تَنُ تَماچِيءَ ڄامَ جو ناڀُون پايو ني
عِشقُ اِيئن ڪَري، جِئن ڄارو ڄامَ ڪُلهي ڪِئو.

بيت - 9

جِهَڙِي سِجَ ڪَڪورَ، تِهَڙِي ميءِ اکينِ ۾
ڪِينجهُرِ ٻِنهِي ڪَنڌيين، ميئُون ٽِلَنِ مورَ
تماچِيءَ طَنبورَ، راتِ وڄايا ريلَ ۾.

بيت - 10

جي ڄامان اڳي ڄائِيُون، تَنِ جِي نِرِتِ نورِيءَ کي ناهِ
نه مَنَهِن نه مارَڪي، نه وَڃَنِ ڪَنہِ وِهانہِ
سي ڪِينجهُرِ ڪَنڌيءَ ڪانہِ، جَنِ تماچِي تَڪِيو.

بيت - 11

تِهڙو ڪِينجهرُ ۾ ڪِينَ ٻِئو، جِهَڙي سُونہَ سَندِياسِ
مَڏَ مِياڻيون مَڪُرا، مِڙَئِي مَعافُ ٿِياسِ
رِيسُون راڻِينِ ڇَڏِيُون، وَهي ڪانه وَٽاسِ
مورِڇَلُ مَٿاسِ، هَڻي ڄامُ هَٿَنِ سِين.

بيت - 12

ڄارو ڄامَ ڪُلهي ڪِئو، عِشقُ اِيئَن ڪَري
جَنِ وِهَڻَ نه ڏِنُسِ وَٽَ ۾، ٿِئا سَلامِي سي
نورِيءَ نازَ ڪَري، عالَمُ اِنعامِي ڪِئو.

وائي - 1

تِنہ کي ڪيرُ چَوندو مي،
اِيءَ سَمي جا سَمَگَئِي
سَمي جي سُهاڳ جو مِينڍو ڳُتو مي
عالَمُ انعامي ڪِئو نوريءَ نازَ ڪَري.

داستان چوٿون
بيت - 1

نه ڪِنہ ڄائو ڄامَ کِي، نَڪو ڄامَ وِياءُ
ننڍي وَڏي گَندَري، سَڀِنِ آه سِياءُ
”لَم يَلِد وَلَم يُولَد“، اِيءَ نَجابَتَ نِياءُ
ڪِبِرُ ڪِبِرِياءُ، تَختُ تَماچِي ڄامَ جو.

بيت - 2

تَڙُ تَماچِيءَ ڄامَ جو، تَماچِي تَڙ راءُ
تَماچِيءَ جي تَڪِيي، تُون تماچِي کاءُ
ته تون تَماچياءُ، تَماچِي تي لَهِين.

بيت - 3

ڄامُ تَماچِي آئيو سُڀَتِ ٿِي صلاحَ
مورُ مَرَڪِي هَليو سَندو راڻين راءُ
لَٿِي لِڪَ لَطِيفُ چَئي ڪيو شمسُ شُعاعُ
پِيڙهِيءَ ويٺو پاتشاه مَٿِس ڇَٽُ ڇُڳاءُ
ڪوڙَين قَناتُون لَڳِيُون مياڻينِ مَٿاءُ
لٿو ڏَنُ ڏيهاءُ، مَرُ ٿِيُون مَرَڪَنِ مَڇِيءَ وارِيُون.

بيت - 4

ڄامُ تماچِي آئيو، وَرِي ٿِي وَراڻَ
ڪِينجهُرِ ٻِنهِي ڪَنڌِيين راتو ڏِينہِ رِهاڻَ
پَرچِي ويٺو پاڻُ، ٿِيُون مَرَڪَنِ مَڇِيءَ وارِيُون.

بيت - 5

سَڀيئِي سُهاڳِڻِيُون، سَڀِنِ مُنہَ جَڙاءُ
سَڀَڪَنہِ ڀانيو پاڻَ کي، ايندو مون گهَرِ راءُ
تان پيٺو تِنہ دَراءِ، جِئن پَسي پاڻَ لَڄائِيُون.

بيت - 6

نُوريءَ جي نَوازِئو، ٿِئو تَماچِي تي
گاڏي چاڙهي گَندَرِي، ماڙهُو ڪِئو مي
ڪِينجهُرِ چوندا ڪي، ته سَچُ سَڀائِي ڳالَهڙِي.

بيت - 7

سَرَ صَلابَت سُپرين، مَرَڪَڻَ تون مَ مَريجُ
آهِين ٺارُ اَکِينِ جو، وَٽان مُون مَ وڃيجُ
تَماچِي تَڳِيجُ، ڪو ڏِينہُ ڪِينجهُرِ ڪَنڌِيين.

بيت - 8

ڪو ڏِينہُ ڪِينجهُرِ ڪَنڌِيين تُون تَماچِي تَڳُ
اُوچو ٿِئو اَڳُ، مون ڪَرُ مَلاحَنِ ۾.

بيت - 9

هيٺِ جَرُ، مَٿي مَڃَرُ، پاسي ۾ وَڻراهِ
اچي وَڃي وِچِ ۾ تَماچِيءَ جي ساءِ
لَڳي اُتَرَ واءُ، ڪِينجهُرُ هِندورو ٿِئي.

بيت - 10

هيٺِ جَرُ، مَٿي مَڃرُ، پاسي پِرِين سَندامِ
ڪوڙيين ڪاڄَ سِڌامِ، اڻَ سِڌو ڪونه رَهيو.

بيت - 11

هيٺِ جَرُ، مَٿي مَڃَرُ، ڪَنڌيءَ ڪَونرَ ٽِڙَنِ
وَرِي واهُوندَنِ، ڪِينجهُرُ کَٿُورِي ڪِئو.

بيت - 12

پَکَنِ پوءِ پَچَارَ، اَڄُ تَماچِي آئِيو
مَرَڪَنِ مَلاحَنِ جا مَٿي ٻانڌَنِ ٻارَ
نَنڍي وَڏي گَندَرِي پُويو پائي هارَ
وَڏِي ڄام ڄَمارَ، جِنہِ مِياڻِيُون موکِيُون.

بيت - 13

پَکا پَکارِئو، ڄامُ تَماچِي آئِيو
گُوندَرُ لاهيو گَندرِيُون، آتَڻُ اُجارِئو
مَڪُرِيُون سِين موتِيين سَهجان سِينگارِئو
ڪِينجهُرُ قَرارِئو، سَمي ڄامَ سَمَگِئو.

بيت - 14

مَنَهِن مَلاحَنِ جي آيو ڄامُ ڄُلِي
ماڳِينِ پييُون مَسنَدُون جهُڳينِ پاسِ جهُلِي
عَطرَ ۽ عَبِيرَ جي اچي ڇولَ ڇُلِي
ڪِينجهُرُ سَڀُ ڪُلِي، اُنِي کي انعام ٿِئو.

وائي - 1

تو دَرِ آيَسِ سامَ، سَما ڄامَ!
سامَ تنهنجِي
نه سَمِي نه سومَرِي، آهيان گَندَرِي غلامَ
آهي مُنهنجِي مُنہَ ۾ مَڇِيءَ بُوءِ مُدامَ
سَمي بِنا سَرتِيُون، ڪينجهُرُ ڀانيان قِيامَ
اَللهَ، عبداللطيفُ چَئي، مون تان لاهِه مَلامَ.

سُر سورٺ

داستان پھريون
بيت - 1

اَللهَ جي آسَ ڪَري ٻيجَلَ ڪِي ٻَاڪَارَ
’لَااِلَہَ اِلااللهُ مُحَمدُ رَسُولُ اللهِ‘ رکيائين
تَندُنِ مَنجههِ تَوارَ
ماڙِيءَ ۾ مَلُوڪَ جي سِيباڻِي سَردارِ
جيڪِين خَلقِئو خِلقَڻهارَ، سو مِڙوئِي ڏِنائِين مَڱڻي.

بيت - 2

اَللهَ جِي آسَ ڪَري هَلِي آيو هِتِ
جاجِڪُ اُڀو جِتِ، سِرَ جِيُون صَدائُون هَڻي.

بيت - 3

اَللهَ جِي آسَ ڪَري هَلِي آيو هِيءُ
مالُ نه مَنگي مَڱڻُو، جاجِڪُ مَنگي جِيءُ:
’وَڍِ وَهِلو ٿِيءُ، ساعَتَ صَبُرُ نه سَهان.‘

بيت - 4

اَللهَ جِي آسَ ڪَري هَلِي آيُسِ هيرَ
هاتڪَ تو حَضُورَ ۾ پِرتان ڀَري پيرَ
وِيرَ لَڳاءِ مَ ويرَ، وَڍي ڏي ته وَٺِي وَڃان.

بيت - 5

اَلله جي آسَ ڪَري سُڻِي آيُسِ شانُ
مَڱان ڪِهَڙِيءَ مَتِ سِين، نِسورو نادانُ
سو ڪو ڏياريين ڏانُ، جو طمَعَ کي تَرَڪُ ڪَري.

بيت - 6

آءٌ سوالِي سِر جو آيُسِ اَڳاهُون
مَٿي ري مَسَ رکان پيرُ کَڻِي پاهُون
داتا سُڻُ دانهُون، جي ڪَريان ڪوڏِ ڪَپَارَ جِيُون.

بيت - 7

تو دَرِ آيُسِ راڄِيَا، هِهَڙو وَٺِي حالُ
اُونائيجِ عَلِيلَ جو سَٻاجها سُوالُ
اڱڻَ مَٿي آنهجي ڪَهي ڪِين قَوالُ
ڀَلا ڪَري ڀالُ، اَمُنُ ڏِيو اُنِ کي.

بيت - 8

تو دَرِ آيُسِ راڄِيَا، ٻِئا دَرَ ڪَري دُورِ
سائِلُ ٿو سَينِ هَڻي، هَرَدَمِ آن حَضُورِ
ٻِئو نه مَڱي مُورِ، اَمُنُ ڏيو اُنِ کي.

بيت - 9

تو دَرِ آيُسِ راڄِيَا، ٻئا دَرَ ڏيئِي ٻَنِ
ڪَهان جو ڪُماچَ سِين، سو سُڻُ سَٻاجهِي ڪَنِ
جا مَنگَ مُنهنجي مَنِ، سا توکي مَعلُمَ سَڀَڪا.

بيت - 10

ٻِئا دَرَ ڏيئِي ٻِئَنِ کي، آيُسِ تُنهنجِي دَرِ
سُونهارا سورَٺِ- وَرَ، ڪا مُنهِنجِي ڪَرِ
ڀَلا ڀيري ڀَرِ، پالهو پاندُ پينارَ جو.

بيت - 11

ڪِين جو ٻِيجَلَ ٻولِيو ڀِنيءَ ويهي ڀانَ
راجا رَتولَنِ ۾ سيباڻو سُلطان:
’آءُ مَٿاهون مَڱڻا، مُقابِلِ ميدانَ
گهورِيان لَکَ لَطِيفُ چِئي تُنهنجِي قَدمَن تان قُربان
مَٿو هِيءُ مِزِمانَ، هَلِي آءُ ته هِت ڏيان.

بيت - 12

مَنگَ نه تُسِي مَڱڻُو، مِلِڪَ نه مَنگي مالُ
ڏانَنِ- ئُون ڏُورِ ٿِئي، ڪا جا ڪَڻسِ ڳالِ
آهي اِن خِيالِ، ته ڏيٺِي ٿئي ڏاتارَ سِين.

وائي - 1

ڏيٺِي سِين ڏاتارَ، ٿي موچارِي مَڱڻي
اَچي چارَڻَ نه چورِيين، ڪاجا تَندُ تَوَارَ
راڄيي سَٻاجهي سَتارَ
نِڀاڳَنِ نَوازَ ٿِي، ٽِلَنِ ٿا ٽاٽارَ
هَٿَ ۾، لَنگهي جِيءَ ڀَتارَ.

داستان ٻيو
بيت - 1

مَحَلين آيو مَڱڻو، سازُ کَڻِي سُرَندو
سِرَ جِي صَدا سُرَ ۾، گهورَ هَڻِي گهُرندو
مَٿي رِءَ ملُوڪَ جي چارَڻُ نه چُرَندو
جهُونا ڳَڙَههُ جهُرَندو، پُندِي جهانءِ جهَروڪَ ۾.

بيت - 2

سارِي راتِ صاحِبَ کي ڳَڙههَ ڀَرِ ڳايائين
اُٺَسِ ماڻِڪَ مِينہَ جان، هَٿِ نه ڇُتائِين
تي لائِقُ لَڌائِين، جي هو ميراثِي مَڱڻو.

بيت - 3

چارَڻَ چَنگَ ٻَنگُ لَهِي، وَڄايو وِڏاڻُ
سِرُ تان هَڏِ آسانُ، پَرَ مڱڻهارُ مَٿي وَهي.

بيت - 4

چارَڻَ تُنهنجي چَنگ جو عَجَبُ آهِمِ اِيءُ
هَڻين اُڀو هَٿَنِ سِين جِئرو رکيو جِيءُ
راتِ منهنجو رِيءُ، ڪاٽيو تو ڪماچَ سِين.

بيت - 5

ماڙِيءَ هيٺِ مَلُوڪَ جي چارَڻَ چورِئو چَنگُ
مِرُو پِئا اُت مامَري، ريڌا پَسِي رنَگُ
ٻِيجَلَ لَڌو ٻنگُ، راجا تي راضي ٿِئو.

بيت - 6

ماڙِيءَ هيٺِ مَلوڪَ جي، ڪا جا ڪِيائين ڪُوڪَ
راجا رَنگَ مَحَلَ ۾، هَنڌِ هَنڌِ پيئِي هُوڪَ
’مَٿو ڏي مَلُوڪَ، ته ڏيهه کي آءٌ ڏيکارِيان.‘

بيت - 7

ڪَنجهي ڪِيرَتِ ڪِينَرو، واڄو وِلاتِي
هَنئِي تَندُ حُضُورَ ۾ تِنہِ پارَسِ پيراتِي
سُڻيدِهِين سُلطانَ کي ظاهر ٿِئو ذاتِي
ڪَڍِي تِنہِ ڪاتِي، وِڌو ڪَرَٽُ ڪَپَارَ ۾.

بيت - 8

نِرِتي تَندُ نِيازَ سان ٻُرائِي ٻِيجَلَ
راجا رَتوَلنِ ۾ اُونائِي اَمُلَ
رازُ ڪَيائِين راوَ سِين موچارِيءَ مَحَلَ
”اَنا احَمَدُ بِلا مِيم“، سَينَ هَنئِي سائِلَ
ڪِنہِ ڪِنہِ پيئِي ڪَلَ، ته هردوئِي هيڪُ ٿِئا.

بيت - 9

نِرِتي تَندُ نِيازَ سان ٻِيجَلَ ٻُرائِي
راجا رَتولَنِ ۾ وَرَنائِي وائِي
ڪوٺايائين ڪوٽَ ۾ ٻارِٽُ ٻاجهان ئِي
راجا راڳائِي، هَر دوئِي هيڪُ ٿِئا.

بيت - 10

اِي تانُ نه آهي تَندُ جو، ٿو رُون رُون ڪَري رازُ
هَڻَندَڙَ سَندا هَٿَڙا، سَڀُڪو چوي سازُ
سَٽَ ڏيئِي شهَبازُ، ٿِيءُ ته ٿوڪُ پرائِيين.

بيت - 11

ڪا جا تَندُ تُنبِيرَ جِي سُتي سُئائِين
موٽِي مڱڻهارَ کي پَرِ ۾ پُڇيائِين:
’ڪ تون مَڱڻو مالَ جو، ڪِ سِرُ مَڱين سائين‘!
تان ڪَنڌَ ڏي ڪِئائِين، اِشارو آڱرُ جو.

وائي - 1

تو تان سانگُ نه ڪو، ماري مير وِڌُوءِ
هيڏو قهرُ ڪيوءِ
موليٰ جا مَڱڻا، هادِيءَ جا مڱڻا!
آيُون جو آسَ ڪَري، سو مَرُ پاندِ تُنهنجِي پوءِ
جِمَ موٽايين مَڱڻو، اُڀِي خاتُون راڻِي چوءِ
ڏِنُئِي نامَ اللهَ جي، سو سِرُ سُڳنڌو هوءِ.

داستان ٽريو
بيت - 1

رِءَ مَصلِحتَ مَڱڻا قَصَرِ ڪِينَ اَچَنِ
نُورَ تَجَلِي نُورَ سِين، نَيو نيڻَ پَسَنِ
خيمي ۾ کَنگهارِ جي چانڊُوڻا چَمَڪَنِ
لَڌائِين لَطِيفُ چَئي سَندا ڏاڻَ ڏِسينِ
تيلاهَ مُلڪَ ڌَڻينِ، مڃئو مَڱڻهارَ کي.

بيت - 2

ڪوڙين آيا ڪيرتِيا، ڀَتو ڀَتين ڀانَ
جَنِ ڳَڙهان ٻَهَرِ ڳائِيو ظاهِرُ ساڻُ زِبانَ
هيءُ منجههِ پيٺو مَڱڻو اَپَرِ سِين احسانَ
’اَلتَحياتُ لِلهِ وَالصلواتُ والطِيبَاتُ‘، ساراهي سُبحانَ
جِهَڙو ڀَلو ڀانُ، تِهڙا ڏانَ ڏياچَ جا.

بيت - 3

سَهِسين آيا سورِٺِيا مانجِهي مَڻيادارَ
جَنِ ڳڙهان ٻَهَرِ ڳائِيو سَهجان سَڀِ ڄمارَ
تُنبيري جي تَندُ جي اُت پهرِين هُئي پَچَار:
”آءٌ مَٿاهُون مَڱڻا چَڙَهِي دَرَ دُئارَ“
توکي گهوٽَ گھُرائيو، خلوَتَ لاءِ کنگهارَ
”اَلسلامُ عَليڪَ اَيُهَا النَبِي“ اي کِلِي ڪِيائِين کِينڪارَ
سُئو ۾ سَنسَارَ، ته مُلڪُ ڏِنائِين مَڱڻِي.

بيت - 4

آءٌ مَٿاهُون مَڱڻا، چَڙهِي ۾ چَوڏولَ
توکي گهوٽ گهُرائِيو راجا مَنجهه رَتولَ
ٻِيجَلَ تو سِين ٻولَ، وِهاڻِيءَ وَڍڻَ جا.

بيت - 5

پائي پَٽ ڪَڻان، مون تان مُور نه مَنڱئو
تازِي طَبيلَنِ ۾ گهوڙا گهَرِ گهَڻان
هاٿيءَ ڪارَڻِ هيڪَڙي آءٌ ڪا تَندَ هَڻان
جا مٿي تو مَڻان، تِنہِ سِرَ جو آيُسِ سيڪڙو.

بيت - 6

ٻيلي ٻيئي پارَ، مُون نيڻين گهڻو نِهارِيا
چوري رکيمِ چِتِ ۾ ڏِسينِ جا ڏاتارَ
هيءُ سِرُ توهان ڌارَ، ٻِيجي ڪِنہِ نه ٻولِيو.

بيت - 7

جاجِڪَ تو جُهَارُ، ڏههَ ڀيرا ڏِياچُ ڏي
جِنہِ ۾ مالُ نه مِريءَ جيتَرو، تون تِنہِ ۾ طمعدارُ
جي اَچي ڪَمُ ڪَپارُ، ته وِيهه ڀيرا وڍي ڏِيئِين.

بيت - 8

جوتو ’ڏيَڻُ‘ ڏِياچَ ڀانئيو، ايئن سِرُ سَڀُڪو ڏي
ڪِين نانِہ جِهَڙو ني، جو سَندَ ٿِيين سُوالِيين.

بيت - 9

’ڏيَڻُ‘ گهَڻو ڏُهلو، سِسِي ڏِيَڻُ سُکُ
سو تان ڏِياچَ ڏُکُ، جو تَعلقُ رکي تَندُ سِين.

بيت - 10

جو تَعلقُ رَکي تَندُ سِين سو ڪِين پَلئه پاءِ
مُونکي مَ موٽاءِ، آءٌ اڳاهُون آئِيو.

بيت - 11

مون ڳُجههُ پَنهنجِي ڳُجهَه سِين رِندَ رَساڻِي لاهِ
اَجَلُ اُڀو آهِ، پُٺِيءَ تو پَلاڻِيو.

بيت - 12

مَٿو مُورِ نه پاڙِيان، تُنهنجِيءَ تَندُ تَوارَ
سِرَ ۾ سَڄَڻَ ناهِ ڪِين، موٽُ مَ مڱڻهارَ
ڪِينهِين مَنجههِ ڪَپارَ، لَڄيندو ٿو لاهِيان.

بيت - 13

جِيءُ مڱڻا هوءِ، جو تو مَٿي سِرِ سَٺو ڪيو
جو مُلِ مون نه سَپجي، تان جي سو گهُريوءِ
ته جُڳان جُڳِ ڏِنوءِ، ڏُنگهو ڏاتارن کي.

بيت - 14

مَٿو مَٿائِين گهورِيَان، مَٿو تو مَٿاءِ
سو مون ٿِئي نه هَٿاءِ، جِنہِ تون لائِقُ مَڱڻا.

بيت - 15

چارَڻَ ٻولِجِ ڪِين ٻِئو، گهُريوءِ سو گهوريان
ڳڙههُ سورَٺِ ئِي نه پَڙي، جي تَندُنِ سان توريان
ڳُجِهي آهِمِ ڳالهَڙِي، آءُ اوري تان اوريان
ڪُلهَنئون ڪورِيان، ڪِ جاجِڪَ جُسي سِين ڏِيئين؟

بيت - 16

پَسي پاٺُ پُرِ ٿِئو، سَندو جادَمَ جُودُ:
’مَنگَ وِهاڻِي مَڱڻا، هيرَ مَٿو موجُودُ
بَلڪِ آهي بُودُ، ناقصِي نابُودَ ۾.‘

وائي - 1

مٿو ۾ کينڪارَ يارَ، ڏانَ ڏيندوسَئِين مَڱڻا
مون من آهي موهِيو، تُنبي جِي تَوارَ
ٻِيجي ڪِنہ نه ٻولِيو، هيءَ سر تو هان ڌار
لَڄيندو ٿو لاهيان، ڪِينهي منجهه ڪَپارَ
مَڇُڻُ موٽِي ڪا ڪريين گِلا جي گُفتارَ
ڪُل نَفس ذائقَةُ الموتَ، پَروُڙِ اي پَچارَ.

داستان چوٿون
بيت - 1

سَرديءَ سالم نه رَهان، گرِميءَ ٿيان گُدازُ:
اَمُنُ ڏيجِ اَمانُ تون، سائِلُ هَڻي سازُ
رَبابِيءَ کي رازُ، خالِصُ ڏيجِ خَلِيلَ جو.

بيت - 2

سَردِيءَ سالِمُ نه رَهان، ڪوسِي سَهان ڪانه
اَمُنُ ڏيجِ اَمان تون دُورِ ڪَري ٻِئا دانَ
پانڊَپَ کائِي پانَ، وجهِجِ پِڪَ پينارَ تي.

بيت - 3

مَرُ ته آئِين مَڱڻا، مامَ پَروُڙي مُون
جيڪا ڳاهَ ڳالهائِيين، سا سَڀِ سَمجهيسُون
تنہِ تي تُسجِ تون، جيڪِين پوئي پَٽَ ۾.

بيت - 4

تَندُ تُمهارِي تانُ، ڪَهيو سو قَبُولُ پِئَو
سِرُ تان آهي سَٽَ ۾، ٻِئو ڪِين مَڱجِ ڏانُ
خاڪَ مِٽيءَ ڪا بانُ، ڪاٽِئان پوءِ ڪُجههُ نَهِين.

بيت - 5

ڏَهئِي سَڄِيُون ڏَهه سِسيُون جي مٿي هُيُون مان
وَڍي نام الله جي هُوندِ ڏِهاڙي ڏيان
پر اِنهِينءَ لَڄَ مَران، جئن ڌَڙَ مٿي سِرُ هيڪَڙو.

بيت - 6

جي مَٿي اُتي مُنهنجي هُئا سِرَن سَوَ هَزارَ
ته تُنهنِجيءَ تَندُ تَوارَ، هَرَ هَرَ وَڍِيُمِ هيڪَڙو.

بيت - 7

مَٿي اُتي مُنهِنجي، جي ڪوڙين هُونِ ڪَپارَ
ته واري واري وَڍِيان سِسيءَ کي سَئو وارَ
ته پُڻ تَندُ تَوارَ، مُونهان مَٿاهِين مَڱڻا!

بيت - 8

جان تَندُ بَرابَرِ تورِيان سئو سِرَنِ پائِي
اُٽَلَ اوڏاهِين ٿِئي جيڏانہَ ٻِيجَلُ ٻُرائي
سَکَڻو هَڏُ آهي، سِرَ ۾ سَڄَڻَ ناهِ ڪِين.

بيت - 9

وَڍِ سِرُ، ٿيءُ سَرَهو، مَ ڪِين ڳاءِ مَ گهاءِ
جاجِڪَ تو مٿاءِ، مُلڪُ مِڙوئِي گهورِيان.

بيت - 10

ٽيئِي پَرچئا پاڻَ ۾، تَندُ ڪَٽارو ڪَنڌُ:
”تنہ جهوئِي ناهِ ڪِين جو تو چارڻ ڪِئو پَنڌُ
اِيءُ شُڪرُ الَحَمدُ، جِئن مَٿو گهُريوءِ مَڱڻا.“

بيت - 11

گُلُ ڇِنو گِرنارَ جو، پَٽَڻِ ٿِيُون پِٽِينِ
سَهسين سورَٺِ جِهَڙِيُون اُڀِيُون اوسارِينِ
چوٽو چارَڻَ هَٿَ ۾، سِرُ سينگارِيو ڏِينِ
ناريُون ناڏَ ڪَرِينِ، راجا راتِ رَمَ گيو.

بيت - 12

ڏاتارَ ۽ مَڱڻي ڪونه وَسِيلو وِتِ
سا ئي تَندُنِ تالَ جي، سا ئِي چارَڻَ چِتِ
جي هُتي جي هِتِ، ڳالههِ مِڙيائي هيڪَڙي.

بيت - 13

مِيين ۽ مَڱڻي ڪا جا ڳالههِ ڳُجهي
سا ٻايين دايين ٻانهِيين سوجهِي تان نه سُجهِي
پِيا وِيرَ وِماسَ ۾، عاقِلَ وِئا اُجهِي
ڪوڙيين جي ڪَريمَ ري ويئِي مَتِ مُنجهي
هِڪُ ٻيجَلَ ٿي ٻُجهِي، ٻي خَبَرَ هُئِي کَنگهارَ کي

بيت - 14

ڪَنِي ڪَنِي ماڙهُوئين پيئِي ڪَلَ ڪائِي
رَسئا جي رَمز کي، تَنِ پارِسِي پائِي
’الانَسانُ سري وَانا سِرُهُ‘، وَرَتِي ايءَ وائِي
راجا راڳائِي، هَر دوئي هيڪَ ٿئا.

وائي - 1

اَلوداع وو اَلوداع! جانئان ڪِئڙَئِي جُدا
وو سورَٺِيا ساري، معذورِ وئين ماري
اَلوداع، وو الَوداعَ، وو الوِداع!
جانِي ڪَيڙَءِ جُدا، وو سورَٺِيا ساري
هَڻُ تون تَندُ طريقتَ جِي، ٻئا سڀ واڄَٽَ وساري
سورَٺَ سَرتِين وِچ ۾، اُڀِي اوساري:
هيءُ جو آيو مَنگتو سو متارا ماري
دوسَ دوسنِئُون دُورِ ڪَري، ڏَيا ڏيکاري.

سُر رپ

داستان پھريون
بيت - 1

گُوندَرَ ڪِئو غَرَقُ، ماءُ مُنهنجو جِندَڙو
ڏُکويَنِ مَرڪُ، مَٿي سَڳرَ پَنڌڙا.

بيت - 2

گُوندَر گڏِيياسِ، صِحَتَ نييَمِ سَڄَڻين
مادَرِ مارِياسِ، ڦوڙائي پِرِينِ جي.

بيت - 3

گُوندَرَ وِڌو پيچُ، ماءُ مُنهِنجي جِيءَ کي
ڏکويَنِ جو ڏيجُ، رُوئَڻُ رَتُ پِرينِ لَئي.

بيت - 4

گُوندَرَ هَٿَ نه پيرَ، وِرِههُ مَنجهِهِين وِهَڻو
ڪُڙِه ۾ قَطارُون ڪَري، سُورَنِ لايا سِيرَ
مون جِيئن گهاري ڪيرَ، هيڪَلِي رِءَ سَڄَڻين.

بيت - 5

ڪَنِي ڪَنِي ماڙُهوئين گُوندَرُ وَڏي وَٿُ
ٻَڌِي گوڏِ گَرَٿُ، ساٽو ڪجِي سُورَ جو.

بيت - 6

اُٺي جِئن مورَنِ، اوڀَڙَ وَلَهارَنِ ۾
سا پَرِ گُوندَرَ ڪَنِ، جُہ ڦوڙايو سَڄَڻين.

بيت - 7

وَڻَ جِئن وِرِهَ وَڌَنِ، شاخون ڪِئو سَرِيرَ ۾
سَڄَڻَ مون مِلَنِ، ڳُجههُ ڳَرِهيان جَنِ سِين.

بيت - 8

سَلا ڪَري سُڪِيُون ڳالهيون مَنَ مَنجهان
ڪِنہِ کي حالُ چَوان، مَرُ ٿِيُون ڏُکَنِ ڏيلَ ۾.

بيت - 9

اُڀَرِيامِ اَنگُورَ، سُتي سُپيرِينِ جا
کايو کايو سُورَ، لوچِئو لُڇِئو اُٿِيان.

بيت - 10

جَڏهان ڪَرِ ٿِيامِ، ساڃاهِ سُپيرِينِ سين
تَڏهانڪُون تِلَ جيتَرو، ويلَ نه وِسَرِئامَ
اَندَرِ رُوحَ رَهيامِ، سَڄَڻَ اوطاقُون ڪَري.

بيت - 11

لائي جو وِئا، مَنجهِين ٿو مَچُ ٻَري
سو اُجهامي ڪِئا، جِنہ سورِيندَڙُ سُپرِين.

بيت - 12

سُپيريان جي سُورَ جي ڪَنہِ ڪَنہِ دُڪي دُکَ
ڏُکِيءَ وٽان ڏُکَ، وَڃَنِ نه ويرَ ڪَهين.

بيت - 13

ڏُکَ سُکَنِ جي سُونہ، گهورِئا سُکَ ڏُکَنِ ري
جَنِي جِي وِرُونہَ، سَڄَڻُ آيو مان ڳري.

بيت - 14

سَؤ سُکَنِ ساٽي ڏيئي، سِرُ پُڻ ڏيان سَٽِ
جي مُون مِڙي مَٽِ، ته وِرِهُ وِهايان هيڪڙو.

بيت - 15

سَؤ سُکَنِ سَٽِ ڏيئي، وِرِهُ وهايِمِ هيڪڙو
مون کي تنہِ نيئِي، پيرُ ڏيکاريو پِرينءَ جو.

بيت - 16

ڪَهَڻُ ته ڪَچائي، سُورَ نه سانڍَڻُ سُٿِرَا
اڃان تان آئِي، ڏيلَ مُنهنجي ڏُکَ سِين.

بيت - 17

نَڪا ڏِسان ڏُکَ سان، نڪا ڏُکوئِي
جَهِين سان روئِي، حالُ ڳَرهيان هوتَ جو.

بيت - 18

نَڪا ڏسان ڏُکَ سان، نَڪا ڏُکَ پَچارَ
ڪانهي پِرتِ پَچارَ، لَئُون ويچارِيءَ لَڏِئو.

بيت - 19

جِئَن سو تَئِيءَ تَرو، کامي کُوري وِچَ ۾
مُونکي ڏِنو سَڄَڻين مَنجهان سِڪَ سَرو
وَرُ جهِيڻو ٻَرو، کُہِ ڦوڙائو سَڄَڻين.

بيت - 20

لاههِ مَ پَچارانِ، سُکِ مَ سُمَههُ جِندَڙا
ڪَرِ جهورِي ڪيڻانِ، ڪالهُوڻِئان اَڄُ گهَڻي.

بيت - 21

جهورِي جهِڄَڻُ جهانءِ، مون جَنِي جي نه لَهي
آيَلِ اِيئن مَ ڀانءِ، ته آءٌ ڪا جِيَندي اُنِ ري.

بيت - 22

جِهڄي جهانءِ ڪَري، ماٺِ نه اَچي مون هِنيين
سَڄَڻَ سي ساري، هو جَنِي جو هيرَئُون.

بيت - 23

جاءِ نه سَڄو ڏِينہُ، هنيَڙو اوٺي وَڳَ جِئَن
مون پِريان سين نِيہُ، ڇِنَڻُ ڪارَڻِ نه ڪيو.

بيت - 24

مُوڙهو ڳِنهي نه مَتِ، پَليان پَليو نه رَهي
ڪاجا ٿِيَسِ ڀَتِ، جئن اَڄو اوتائو پِرينءَ کي.

بيت - 25

هنِيَڙو پِريان ڪَڏِهِين ڏُکِ نه ڏُکويو
سُکَنِ جان پِيو، تان ڦوڙايو سَڄڻين.

بيت - 26

ڪَٽئو هومِ ڪَٽَ، هنِيَڙو ٻاجهان هوتَ جي
ڪَڙو هَڻِي قَلَبَ کي لاٿا لالَڻَ لَٽ
سيڻَنِ جِيءَ سَهَٽَ، ڪِي صَفائي ساههَ کي.

بيت - 27

لاهِيان جي نه چِتان، اَللهَ اُنِ مَ وِسَران
مَڙهيو منجهاران، جِيءُ مُنهنجو جَنِ سِين.

بيت - 28

ڏُونگَرِ لَڳَنِ ڏِينہَ، مانَ وَرُ ڪَنِ سُپرِين
ڪِيَسِ نِماڻي نِينہَ، آيَلَ ٻاروچَنِ جي.

بيت - 29

پَلِپَلِ ٿو پَليانسِ، پَلَڪُ نه رَهي پِرينءَ ري
جِنہِ جهوريءَ کان جهَليانس، جهِڄئو تِنہِ جهوريءَ پَوي.

بيت - 30

ڀَلا پِرين ڀَرجهَلا، وِچِينءَ ڪِينَ وِرِچَنِ
ڏِينِ بَرادُون بُکينِ کي، عِيدوُن اُگهاڙَنِ
تون ڪِيئن سندو تَنِ، ديوانا دَرُ مَٽيين.

بيت - 31

لُوٺِيَسِ لاڳاپَنِ، نَنگَ نِهوڙِيَسِ جيڏِيُون
ڪيرايَسِ ڪُنَنِ ۾ واري وَراڪَنِ
سڄَڻَ ڏُونگَرَ چوٽِيين، آڏا سيلَ سُڄَنِ
سي ڪِيئن پِرين پَسَنِ، جَنِ کي نِيَرُ ننَگَ جو.

بيت - 32

سُوڌو سوالُ پُڇَنِ، توڻي جانِ جُدا ٿِئي
سَندا سُورَ پِرينِ، سانڍي ڪِجَنِ سُوکَڙِي.

بيت - 33

هَرِئو هَٿُ ٿِئومِ، ڳُلِ وِهاڻو پُسئو
سَڄَڻُ يادِ پِئومِ، صُبحاڻي صُبوح جو.

بيت - 34

سُتي سَنڀَرِئومِ، ڪو ڳُڻُ ٻاروچَنِ جو
ڪَنڌَ وِهاڻو ڀِنو هَرِئو هَٿَ ٿِئومِ
سَڄَڻُ يادِ پِئومِ، جاڙَ جِيان ٿِي جيڏِيُون.

بيت - 35

سَڄَڻَ سَنڀَرِئامِ، پييَمِ ڪَرَ ڪَپارَ ۾
جِهڙي تِهڙي حالَ سين وير نه وِسَرِئامِ
هَرِئا هَٿَ ٿِئامِ، نيڻَنِئُون نِيرُ وَهي.

بيت - 36

سَنڀَرِئو جِيَان، ڳالهيون پِرين تُنهنجِيُون
ڪهڙا ڳُڻَ ڳَڻيان، ٿورَنِ مَٿو ناههِ ڪو.

بيت - 37

جُہُ سي سَنڀَرجَنِ، سَههُ جَنِي سِين اورِيَان
لَئُون لَئُون هيٺِ وَڄَنِ، رَڳُون رَبابَنِ جِئن.

بيت - 38

چَتُرُ رَهي نه چِتُ، ويڻَنِ واڳِئو نه رَهي
رَئِي لَٽِجي نِتُ، هِنيڙو واٽَ وِرکَ جئن.

بيت - 39

چَتُرُ رَهي نه چِتُ، سُورين صَبرُ نه ڪَري
سَڄَڻَ ساري نِتُ، ويڳاڻو ٿِئو وِنجهُلي.

بيت - 40

چوري چوري چِتُ، جان نَئِيءَ وِهاڻيءَ نِڪَران
نِيہَ کُرائِي نِتُ، پِريان سَندِي پيرَ ۾.

بيت - 41

چيتارِيان چُڻڪَنِ، سَنڀارِيانِ صَحِي
اَندرِ رُوحَ رَهِي، صورت سُپيرينِ جي.

بيت - 42

چيتارِيان چُڻڪَنِ، وِساريان نه وِسرَنِ
ويرُون تارَ ڏُکَنِ، سَڄَڻَ ڀَڳي هَڏَ جَئن.

بيت - 43

چيتاري چُوندِياسِ، ڳالهيون سڀ کي سَڄَڻين
جُہُ مُقابِلِ ٿِياسِ، ته مِڙَئي وييمِ وِسَرِي.

وائي - 1

هاڙهو ڳاڙهو هوتَ، ڪيچي ڪالَهه لَنگهي وِئا
سِڪَ ٻاروچي نه لَهي مَٿي تائِين موتَ
لَڳَندي لَڪَن ۾، پاڻان ٿِيَسِ پوتَ
متان مونکي ڇَڏيين هِتِ هوتاڻِي هوتَ
ڏِيندِيَسِ ڏاڍي ڏُونگرين توهِي ڪارَڻِ جهوتَ.

داستان ٻيو
بيت - 1

سَڄڻَ نه سانڀيٽَ، ڳُجُهه ڳَرهيان ڪَنِ سِين
ڳالهيون اَندرِ پيٽَ، سَلا ٻَڌي مورِيُون.

بيت - 2

اَڱڻِ آيا نه سَهان، گهرِ ويٺِي گهُرانِ
مُنہَ مُقابِلِ سُپرِينِ، پَسئو ٿِي پَچانِ
وارُ نه سَهان وِچِ ۾ اَڃان دَر ڌَريانِ
ڳَرا مَنجههِ ڳُڻانِ، پِرين وِجهِبا پيٽَ ۾.

بيت - 3

ڳَرَهِ مَ، ڳُجهو روءِ، پَڌَرِ وِجههُ مَ پِرينءَ ري
سُورَنِ سُڀَرُ هوءِ، هِنيَڙا ڪُمَ ڪَڻَنِ جِيئَن.

بيت - 4

ڳَليين مَ ڳَرَهيجُ، روئي ڪِجِ مَ پَڌرا
تان سُوران ئي سَهيجُ، جَان لاهِيندَڙُ ڪو لَهِين.

بيت - 5

سُورَ مَ سَلَڻُ سِکُ، پَڌَرِ وِجههُ مَ پِرت کي
مَنَ اَندرِ مَجنون جان لِڪُون پائي لِکُ
هِيءُ هَڏُ ڪَري مِکُ، مَرُ مَنجهِهين ماتُ ٿي.

بيت - 6

سَنئين نه سيڻانِ، ناهِ اُبَتِي اُنِ سِين
وَنءُ سَهِي ويڻانِ، تو نه سَرندِي تَنِ ري.

بيت - 7

نيڻَ نه نِنڊرون ڪَنِ، ڀڳو آرَسُ اکيين
اُجهامِئو ٻَرَنِ، توکي سارِئو سُپِرِين.

بيت - 8

ياد ڪريان نه جَنِ کي، نَڪِين وساريانِ
سَرِتِيُون ساريانِ، ڳُجهو ڪري اُنِ کي.

بيت - 9

گوَنِي ۽ گُونِي، پِرين پَٽائين گجَ جِين
جي مَنَ مَنجهُوني، سي ڪِيئن وَڃَنِ وِسَرِي.

بيت - 10

اَندَرِ انَدَرِيُون، جئن ني وانجهِي لَٺَ ۾
مون تَڻُ تيتَرِيُون، ته ڪِيئن مِلِبو سَڄَڻين.

بيت - 11

جِئن سي کُوهِيءَ نارَ، وَهَنِ وارِيءَ گاڏُئان
هنِيڙو پِريان ڌارَ، نِبيرِيانسِ نه نِبَري.

بيت - 12

ڪِين جو ڪُنڀارَنِ، مِٽِيءَ پائِي مَنيو
تِهين مان تِرَ جيتَرِي جي خبر پَئِي کَرَنِ
هِي تان هُوندَ مَرَنِ، هُنِ اڱڻِ اوراتو ٿئي.

بيت - 13

نِيہُ نِهائِينءَ جان، ڍَڪِئو ڪوهُ نه ڍَڪِئين
جُہ ڄَرَ ڄيري ڇَڏِي ته ڪِيئن پَچَندا ٿان
سَندِي ڪُنڀاران، ڪَنِ ڪَريجا ڳالهڙِي.

بيت - 14

نِيہُ نِهائِينءَ جِيئن، ڍَڪِئو ڪوهُ نه ڍَڪِيين
جو ڄَرَ ڄيري ڇَڏي ته رَڇَ پَچندا ڪِيئن
تون پُڻ ڪَريجِ تِيئن، جئن ڪُنڀارَ ڪَرِينِ ڪَمَ سِين.

بيت - 15

نِهائِينءَ کان نِيہُ، سِکُ مُنهنجا سُپِرِينِ
سَڙي سارو ڏِينہُ، ٻاهَرِ ٻاڦَ نه نِڪَري.

بيت - 16

نيڻَ نِهائِينءَ جان، سُتي لوڪَ ڌَڳِيا
اُجهامِئو ٻَران، توکي سارِئو سُپِرين.

بيت - 17

رِءَ پِريان پَرديسَ ۾ وِرِهَ وَڌي ڪِي ويڙ
اکيون پارِ پِرينِ جي سارو ڏِينهُن سُکيڙِ
پانڌِي پَروَرَ ميڙِ، جي کينءَ جون ڏِينَمِ خَبَروُن.

بيت - 18

سُورُ جَنِي کي سَهَڄَ جو تَنِ کي پُڻي نه پارو
ٻارَڻُ ٻارِينِ نه باههِ جو سَڄو سيارو
آرَهَڙُ اُونهارو، اُو لُکَ لَکايا ڪِينَڪِين.

بيت - 19

جهوتُون ڏِيندي جهَنگَ ۾، ميان آءٌ مُيَاسِ
بازَنِ کاڄُ ٿِياسِ، سِگهو موٽِجُ سُپِرين.

بيت - 20

جَرَ سِرِ ڪَؤُنرَ ڪَرِين، رُوءِ تِهڙي سَڄَڻين
جُہ لَهَرِينِ لوڏي ڇَڏِيا تَپِ رَنگُ نه مَٽائِين
پِرِهان پاٻوهِينِ، وِچينءَ وَڻِڪَ وِتِرا.

بيت - 21

ڌَرَ جيڏو ڌَڙونِ، پاسَنگُ مُورِ نه پُڇڻا
عادَتَ عَنبَرَ جهڙي، ساڌَڻُ لوڪُ سندونِ
جيڏو ڀَرُ ڏِيُون، تيڏو سَهندَلَ سُپِرين.

بيت - 22

ڪُڇَنِ ڪِينَ مُهَا، اوتُون ڏِينِ اکينِ سان
اِنَهِين واٽَ وِئا، پاٽُوندَرَ ماڻِڪَ پِرين.

بيت - 23

اَڄُ اڱڻُ ڪيڻانِ، آسَرَ لَڳِي سورِيَان
ڏُونگَرَ ڏِينہَ لَڳانِ، مانَ وَرُ ڪَنِ سُپِرين.

بيت - 24

سِجُ لَهِي سانجهِي ٿِي، وَڻين هَنئِي وَڻِڪَ
ساجَنَ تُنهنجيءَ سِڪَ، موٽِئو ماڳَ نِهارِيان.

بيت - 25

سِجُ لَهِي سانجهِي ٿِي، وَڻين ڪئائُون ويرَ
ڪِٿي هُوندا هيرَ، صاحبَ منهنجا سُپرِين.

بيت - 26

سِجُ لَهِي سانجهِي ٿِي، ڪِٿي هوندَمِ هيرَ
ٿي وانهيري ويرَ، هُونِ سَلامَتَ سُپرِين.

بيت - 27

سِجُ لَهِي سانجهِي ٿي، پَکِي وِئا پيهِي
پِرين پَرڏيهِي، حالُ ڳَرهيان ڪَنِ سِين.

بيت - 28

ڌَڻِي سو وارِيين واءُ، جو ميڙائو سَڄَڻين
وَنهِينءَ واٽَ مَٿاءُ، هنيَڙي آسَرُ نه لَهي.

بيت - 29

ڍوليو وِئڙو ڍورِ، تي ٿِي سِيءَ گُذارِيان
مادَرِ مون مَ چورِ، ناته پَڌَرِ پُوندِيَسِ پِرِينءَ ري.

وائي - 1

لائي جا وِڙَان کي، ڪانڌَ مُنهنجي ڪورا
اَچَنِ پِرين پَتَنگئا، ڪَرَ ٻاٻيهَلَ جي ٻورا
سيڻين سَرَکَنڊُ سَپَڄِي، عَطرُ پِريين اتورا
ڇَپَرُ کَٿُورِي ٿِئو، ٻِئو تازڙِي ڦُلَنِ ڦورا
ماءُ مارِيندُمِ ڪَڏِهين هوتاڻِيءَ جا هورا.

داستان ٽريو
بيت - 1

ڪَرِ ڪو ڀيرو ڪانڌَ، مون نِماڻيءَ جي نِجهُري
پِرِين تُنهنجي پاندَ، ڍولا ڍَڪِي آهيان.

بيت - 2

جي تُون قائِمُ ڪانڌَ، ته آءٌ وَرَ وِلهيائِي نه ٿِيان
پَکِي ڇِنا پاندَ، ڳَنڍُ نه ڄاڻي ڪو ٻِئو.

بيت - 3

ڪانڌَ ٻِئَنِي ڪيتَرا، مون وَرُ وَڏِي وَٿُ
مَٿان ڏيئِي هَٿُ، جِنہِ عَيبَ منهنجا ڍَڪِئا.

بيت - 4

ڪانڌَ ٻِئَني ڪيتَرا، مون وَرُ وَڏي جُوءِ
لوڪَ نه آڇي اُوءِ، جي ڏِسي ڏوههَ اکِيُنِ سين.

بيت - 5

ڪانڌَ ٻِئَنِي ڪيتَرا، مون وَرُ وَڏي کاندِ
پاڻان ڍَڪي پاندِ، جي ڏِسي ڏوههَ اکِينِ سين.

بيت - 6

ڪانڌَ ٻِئَنِي ڪيتَرا، مون وَرُ وَڏي ذاتِ
لوڪَ نه آڇي واتِ، جي ڏِسي ڏوههَ اکِيُنِ سين.

بيت - 7

ڪانڌَ تُنهنجِي پاندَ ري، سيءُ مَران سَڀَ راتِ
ڪوڙين ڪَپاهَنِ ۾، جَپُ نه اچي جاتِ
اَچِين جي پِرڀاتِ، ته وِلهه نه سارِيان وَلَها.

بيت - 8

ڪانَڌ! تُنهنجي پاندَ ري سَنجهي سيءَ مَران
ڪامِلَ! ڪَپاهَنِ ۾ پيئِي ٺار ٺَران
تارِيءَ تِنہ تَران، جِنہِ وَرُ وِهاڻِيءَ آئيو.

بيت - 9

نه مون سوڙ نه گَبرو، سَٻَرُ سِيءُ پِئو
نه مون ڪانڌُ نه قُوتُ ڪِينِ، جوڀَنُ وَهِي وِئو
تَنِي حالُ ڪِهو، نِڌَرَ جَنِي نِجهُرا.

بيت - 10

نه مُون سوڙِ نه گَبَرو، اُترُ اوتُون ڏي
سِيءُ سارِيندِيُون سي، جَنِي نِڌَرَ نِجهُرا.

بيت - 11

نه مُون سوڙِ نه گَبرو، اُتَرَ ڏِني اوتَ
چارَئِي چُنِيءَ پوتَ، مون ريڙِهيندي راتِ ڳَئِي.

بيت - 12

اوڇَڻُ گهُرجِي آجِڪو، پَکو نه پِيتَمُ
دوسِتَ پُڄاڻا دَمُ، جا رَهي سا رَنَ ٿِئي.

بيت - 13

اوڇَڻُ گهُرجي آجِڪو، جهُوپو سَهي نه سيءُ
سُڻائيجِ سُوَڙَ کي حالُ منهنجو هِيءُ
اڱَڻِ آيو ٿِيءُ، ته ڍولا ڪِنہِ ڍَنگِ ٿِيان.

بيت - 14

وَرَسِين وِجهئو ڪاڻِ، کَرَسِين کِلُون پائِيين
ڀورِي مُنڌَ اَڄاڻَ، ڪَڻَ ڇَڏِئو تُههَ ميڙِيين.

بيت - 15

سَڄِيُون راتِيُون سُمَهِين، ڇَڏئو پِيَه پَچَارَ
ڀانيوءِ سَڀَ ڄَمارَ، سڄَڻَ هُوندا مان ڳَري.

بيت - 16

ڍولُ مَ کَڻي ٻانهَڙِي، پِرَههَ مَ کَڻي پاندُ
آءٌ پَنهنجو ڪانڌُ، لوڪان لِڪي رانئِيان.

وائي - 1

نيئِي پِريان کي ڏيجُ، تان ڪو نِيہَ نِياپو
ڪَڏهن مون سين ڪونه ڪِئو سيڻَنِ سياڪو
ڪڏهن مُڪائون ڪونه ڪو ڏُکِئان ڏوراپو
اَٿَمِ گهڻو اُنِ جو اَندَرِ اولاڪو
وَڃي ڏِجا مُئِيءَ جو پانڌِيا پاراپو.

سُر پورب

داستان پھريون
بيت - 1

پُورَبَ مارِييَاسِ، ڪَنہِ دَر ڏِيان دانهَڙِي
مَتيُون ڏِيندي لوڪَ کي چَري پاڻ ٿِيَاسِ
جَنِي نه جيهياسِ، مان لَئهُ لَڳو تَنِ سِين.

بيت - 2

پُورَبُ پُورَبُ تَبِ ڪَرُون، جَب هنِيَڙي آوَنِ پُورَ
سِڪَندِيءَ کي سڄڻين نِڪُونَ لايُون نُورَ
مارِيَسِ اِنَ مذڪُورَ، جِئن ساجَنُ سُڄي نه مِلي.

بيت - 3

ڪينَرَ کَڻِي ڪاپِڙَي، صُبُحِ ٿِئا ساڄا
پُورِيائُون پُورَبَ ڏي وَڄائي واڄا
هُوءِ جي سامِي سَٻاجا، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 4

ڪَمَرَبَسَتَا ڪاپَڙِي سامِي سڀيئِي
هِڪڙا ٻِئنِ کي، هَلئا ڏَسَ ڏيئِي
سِڱِڙِيُون سيئِي، وَڄائي واٽَ ٿِئا.

بيت - 5

ڪَمَرَبَستا ڪاپَڙِي، جَنِ ڪَڙَنِ ۾ ڪَچڪولَ
گِلا ۽ غيبَتَ جا سَڀَ ڀَڳائُون ڀولَ
ڳوٺِ ڪِجائُنِ ڳولَ، گڏِجَنِ مان گَداوَ ۾.

بيت - 6

ڪَمَرَبَستا ڪاپَڙي چَلَڻَ جِيُون ٿا چُونِ
سِڱيون سَناسِين جِيُون وِڃئو پُورب پُونِ
جوڳِي هِتِ نه هُونِ، ڪِينِ ٽِڪَندا ڪاپَڙِي.

بيت - 7

مون پوربي نه پڇئا، جوڳي جاڙ ڪري
هنِيُون جن ڳري، سُڌيون سنديون سڄڻين.

بيت - 8

پُورَبَ وِئا پيهِي، تان مون گهَڻو نِهارِئا
سُڌ نه مُڪي سَڄَڻين، جيهِي نه تيهِي
هُئا پَرَڏيهي، وَڄائي واٽَ ٿِئا.

بيت - 9

جُوءِ جيڏاهِين جوڳِيين، نِتُ تيڏاهين نيڻَ
آيَلِ آديسِينِ جا وِروُهَ ٿِيَمِ ويڻَ
ڪَري سَناسِي سيڻَ، هنِيَڙي حالُ پِرائِيو.

بيت - 10

جُوءِ جيڏاهِين جوڳِيين، نِيڻَ تيڏاهِين نِتُ
آيَلِ آديسِين کي ڏي چارِيڪَا چِتُ
سامِينِ جو سَنگتُ، سارِئو ٿِي سُورَ چَران.

بيت - 11

جُوءِ جيڏاهِين جوڳيين، اُنَ مُنہ اکَڙِيُون
سَڳا سيليُون سِڱيُون تَنِ سِين تُنبڙِيُون
مُونکي جَنِي مارِئو، اُنِ تي اَڳَڙِيُون
اُن جِيُون عبداللطيف چئي، مَرَڪَنِ ماڳَ مَڙهِيُون
کوڙي لَڪَڙِيون، چُندا ڪِين چيلَنِ وِئا.

بيت - 12

جوڳِي جُڳُ ڇَڏي، پُرِئا پُورَبَ پارَ ڏي
لاهُوتِي لَطيفُ چَئي، هَليا لالَ لَڏي
وَالله يَدَعُو اليٰ دارالسلام، صاحبُ سَڀِنِ سَڏي
هَئي هَئي هِنَ هَڏي، هَمَہَ کي حيرانُ ڪِئو.

بيت - 13

پُورَبَ پُورِيائُون، مٿي راههَ رَوان ٿِئا
هِيءُ گهَرُ گهورِيائُون، اَڳانڍيائُون اَڳِيان.

بيت - 14

جان مَڙهيانِ مُنہُ پائيان، جوڳي وِئا جاميرَ
ٻِئا پُوڄينديَسِ ڪيرَ، ڌُونڌاڻِيءَ ڌُوپُ ڌَري.

بيت - 15

پُورَبيا پُوري وِئا آسَڻَ اَڄُ صُبوحِ
کَٿُوري خُشِبُوءِ، آهي آديسِي گَيا.

بيت - 16

پُورَبِيا پوري وِئا آَسَڻَ آڌيءَ راتِ
سُيَمِ نه سَناسِين جيون پَچاروُن پِرڀاتِ
جوڳي ڪا جا ذاتِ، مِٽَ نه مَعذورِينِ جا.

بيت - 17

خِيما جَنِ کَڻي، مَٿي پُورَبَ مَنڊِئا
آيَلِ آديسِينِ کي پَسِئو ٿِيان پَڻِي
جِيءَ ۾ جَڙَ هَڻِي، نانگا وِئا نِڪِرِي.

وائي - 1

سائين سَڱُ سَندومِ، مَ ڇِڄي سِين جوڳيين
هَلَڻَ جو هِنگلاجِ ڏي آديسِينِ اُتومِ
نيئِي پُورَبِ پارَ ڏي ويراڳِينِ وِڌومِ
سوئِي تِيرٿَ تَڪِيو، سوئي پَنڌُ سَندومِ
هُو جو تِيرَٿَ تَڪِيو سامِينِ سُنهايومِ.

وائي - 2

ويڙِيين منجهه وَڙالَ،
آن ڪي گَڏِئا هوتَ مُنهِنجا
ماءُ مُنهنجي جوڳِيين، ڪَنِين ڪُنرَ لالَ
ڪڪورِيائُون ڪَپَڙا، رَتائُون رُومالَ
وَتَنِ ڌُوڙِ ڀَڪُلِئا، ڪِنہِ سان ڪَنِ نه ڳالَ
تَنِ ڄاڻي ڄَٽائُون ڇَڏِيُون، چوٽا چَڱِيءَ چالَ
کامِي کُوري وِچَ ۾ پاڻَ ڪَيائُون پيمالَ
بابُو بيکاري ٿِئا، وَتَنِ منجهه وِصالَ
جَڏو جيءُ جِيارِئو جوڳِينِ جي جَمالَ.

وائي - 3

آسَرو آهي، موٽي ايندا مون نه ڇَڏيندا پاڻُ پَسَندا
پَٿَرِ وارَ پِرِينِ لَئي ويههُ تون وِڇائي
ڏُکَ لاهِيندا ڏيلَ جا ڳُجهو ڳالهائي
ڪالَهه سَناسِي سِڱِيُون وِئڙا وَڄائي
اِيندا آديسِي وَرِي دُونهِيُون دُکائي
مونکي نِيندا پاڻَ سِين، اِي سَڱ ساڱاهي.

داستان ٻيو
بيت - 1

نانگَنِ ڪِينَ نَمائِيو، ناٿُ نَمايو نِيہَ
مَڙهِين اُٺا مِينہَ، جوڳيان سَندِي ذاتِ کي.

بيت - 2

نَڪِين نَمَنِ ناٿَ کي، ناٿُ نه نَمَائِينِ
جاٽَرا ڪَنِ نه جوڳَ کي، جوڳُ نه جُهارِينِ
آديسِي آڻِين، اُهڃاڻيُون الِماسَ جِيُون.

بيت - 3

جا گُرَ ڏِنِي گودڙي سا مونکي ٿي مَرَڪُ
چيلا ماري چَرَڪُ، اوڍي ويههُ اَدَبَ سِين.

بيت - 4

گُرَ جا ڏِنِي گودَڙِي سا ٿِيي لاهِيندي لَڄَ
سَندا تِنہَ سَهَڄَ، چيلو چُندو ڪيترا.

بيت - 5

گُرَ جا ڏِنِي گودَڙي سا مون گهَڻو سُهاءِ
نيئِي رَساڻي ماءِ، اوڍِيين جي اَدَبَ سِين.

بيت - 6

گُلَ گُلَ پَسِي گودَڙِيا، گهڻا مَ ڀانئيجِ
سوئِي سُڃاڻيجُ، هِيءُ هُو آهي هيڪَڙو.

بيت - 7

سامِي تون سُلوڪَ کي هَٿان هَڏ مَ ڇَڏِ
لَڏِيندَنِ سِين لَڏِ، ته رَهِينِ تون راڄُ ڪَري.

بيت - 8

لَنگههِ لاهُوتان ڪاپَڙِي، دُونهِين ڪيمَ دُکاءِ
اوري ڪَرِ مَ آسَرو، پَري پيرُ مَ پاءِ
جِنہِ جِي جاءِ نه ماءِ، وانءُ تَهِين سِين واڳِئو.

بيت - 9

لانگوٽِي لائي، وانءُ ويراڳِينِ سامُهُون
ٻَڌُ سُورَنِ جو سَندَرو مَنجها سِڪَ ساهي
اُنِي وَٽِ آهي، اوڇَڻُ ڳالَهه اُگهاڙَ جو.

بيت - 10

سامِي مَڙهي سَندياءِ، سامُهِين مُون سيلَ ٿِي
اِيءَ تان ڪوهُ اَڏياءِ، جان نانگا وَڃين نِڱِئو.

بيت - 11

جي تُون چيلو چائِيين تان پَرِ گُروءَ جي پارِ
هَوائُون هِنگلاجَ ڏي وِيندي سَڀِ وِسارِ
نانگا ناٿُ نِهارِ، سامِي وَڏيءَ سِڪَ سِين.

بيت - 12

جي تون چيلو چائِيين ته ٿيءُ گُروءَ جي گَسِ
ڏُکَ پاڻَ کي ڏَسِ، ناٿُ نِهارجِ نِيہَ سِين.

بيت - 13

جوڳِي ٿِينِ نه يارَ، ڪَنهِين ساڻُ قَرِيبُ ٿِي
مُون مُلاقِي جَنِ سِين، تَنِ پُورَبَ جي پَچارَ
اَٺَئِي پَهَرَ اُنِ جي آهي نانِيءَ ڏانہَ نِهارَ
لائي وِئا لَطِيفُ چَئي اَندَرِ مَنجهه اَپارَ
سامِين ساڻُ سَتارَ، لاهُوتِي لالَ ٿِئا.

بيت - 14

جِيَاسُون جوڙَ ٿِي، جوڳِي لاٿو جارُ
سَندو پُورَبَ پارُ، آڇِئائُون اِيندَنِ کي.

بيت - 15

جِياسُون جوڙَ ٿِي، جوڳي ڏِٺوسُون
مُلا تَهِين مُون، حاصُلُ ڪِين حالُ ڪِئو.

بيت - 16

جِيَاسُون جوڙَ ٿِي، جوڳِي ڏِٺوسُون جان
هو سَڱَ جَنهِين سان، سامِي سو سانڀيٽيو.

بيت - 17

دِل ڌوتائِين دُکَ سِين، ڌاڳا هَڏِ نه ڌوءِ
لاهُوتِي لَطِيفُ چَئي، رُوحان اَندَرِ روءِ
ڪونه ڏٺوسُون ڪوءِ، سَناسِي ۽ سُورَ ري.

بيت - 18

وِلهُون ويلا واءَ، جوڳِينِ جهَلِئا جانَ ۾
اَجهو ري اَللهَ، ڪونهي ڪاپِڙِينِ جو.

وائي - 1

جَنِ کي مَنَ ۾ مالا، جوڳِي سيئي
جَنِ کي مَنَ ۾ مُنڊرا، سامِي سيئي
گَڏِئا گورکَناٿَ کي، سَتَ گروءَ جي سَنگا
پيٺا سي مڙهيءَ ۾ ڪري الاالله.

وائي - 2

توبَہَ! توبَہَ! اِيءَ طَلَبَ،
تُنهنجِي دَران مَنگان
مونکي پِرِينِ ميڙِيين، سائين ڪَنہِ سَبَبَ
جي مُون هَٿان ڪارِيين، ڪَمَ موچارا رَب.

سُر رامڪلي

داستان پھريون
بيت - 1

جوڳِيئَڙا جَهانَ ۾ نُورِي ۽ نارِي
ٻَرِي جَنِ ٻارِي، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 2

جوڳِيئَڙا جَهانَ ۾ هُئا مَنجههِ حِمَامَ
آرامَا اَرَڳِ ٿِئا، اوڏا نه آرامَ
ڪِئائُون قِيَامَ، آءٌ نه جِيندِي اُن ري.

بيت - 3

جُسي سَندو جوڳِيين مون نه گهُرجي ماهُ
سامي منهنجو ساه، آءٌ نه جِيَندِي اُنِ ري.

بيت - 4

سَتُرُ سِڱَڙِيَنِ سِين لَحظي لاٿائون
ڪِينَرَ ڪُٺِي آهِيان اُنِي جي آئُون
مونکي مارِيائُون، آءٌ نه جِيَندِي اُنِ ري.

بيت - 5

ڳولِيان ۽ ڳَنڌِيانِ، وِئا ويراڳِي نِڪَري
صُحَبَتَ جا سَنديانِ، آءٌ نه جِيَندِي اُنِ ري.

بيت - 6

وَٽَنِ ويٺِي آهِيان ڏِسئو ڪِينَ ڏِسانِ
جَنہِ جهِوئِي ناهِ ڪِين، سا ڪا سونہَ سَندِيانِ
پَسِئو ڪِينَ پَسانِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 7

مَران، مَٿو پِٽِيان، نِهارِيان نيڻَانِ
سُخَنَ جي سَندانِ، آءٌ نه جِيندِي اُن ري.

بيت - 8

واڄَٽَ ويراڳِينِ جا، مون کي وَڏِي وَٿُ
سونُ سَڀوئِي سِڱِيُون، پَسِي ڪِينَ مَ ڪَٿُ
ويساهي ويلَ ڪَنهِين پُورَبِ وِيندُءِ پَٿُ
هَلُ کَنيائُون هَٿُ، آءٌ نه جِيندي اُنِ ري.

بيت - 9

واڄَٽَ ويراڳِينِ جا، مون وَٽِ وڏو مالُ
مَقالان مَهندِ ٿِئا، ڪِينهِين وَٽَنِ قالُ
حاصُلُ جَنِي حالُ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 10

سُتِي سيجَ هُياسِ، مونکي آهَ اُٿارِئو
جَنِي جاڳاياسِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 11

هَي هَي ڪِئو هَٿَ هَڻان، جوڳِي وئَڙا جاٽَ
پيهِي وِئَڙا پاٽِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 12

سامِي سَفَرِ هَليا، ڪو جو پُڇَنِ پَنڌُ
جَنِ هيٺاهون ڪَنڌُ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 13

مِٽَ نه مَعذُورِينِ جا، جوڳي جاٽَ نه نِينِ
اِنهِين ۾ آهِينِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 14

نانگا نانِي هَلئا، ويراڳِي وِئا
ڪِينَرَ ڪاپَڙِيَنِ جا صُبُح تان نه سُئا
هُوءِ جي هِتِ هُئا، آءٌ نه جِيَندِي اُنِ ري.

بيت - 15

نانگا نانِي هَلئا، سامِي سڀيئِي
وِهِڪَ مون ويئِي، آءٌ نه جِيَندِي اُنِ ري.

بيت - 16

نانگا نانِي هَلِئا، چيلا چيلهه ٻَڌَنِ
هَئي هَئي ٿا هَلَنِ، آءٌ نه جِيَندي اُنِ ري.

بيت - 17

نانگا نانِي هَلِئا، هَئي مُنهِينجي حالِ
هُوءِ جي ڪَهِيا ڪالَ، آءٌ نه جِيَندِي اُنِ ري.

بيت - 18

نانگا نانِي هَلِئا، لوڪان ڪَري لِڪَ
ويئِي مون وِهَڪَ، آءٌ نه جِيَندي اُنِ ري.

بيت - 19

جيڪِي مونکِي نِي، ناتَه نانگا وانءُ مَ نِڪَري
پَههَ پَروڙِيَمِ پَٿَ جا، ڪِينَرَ منجهان ڪي
هاڻي جي هَنيَئي، آءٌ نه جِيَندِي اُنِ ري.

بيت - 20

جيڪي مون کي تاڻِ، پَڳہُ پائي پاڻَ سِين
هُو جي هَنيَئِي هاڻِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 21

جيڪي مون نِهو، ناته جاٽَ مَ وَڃو جوڳِيَا!
قُوتَ مُنهِنجو ڪاپَڙي، سِڱڙِيَنِ سِهو
ڦِري ڦُوڪَ ڏِهو، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 22

سَڳا سيليُون تُنبِيُون ڌاڳا ڌوتائون
پاڻُ پنهنجو پرينءَ سِين پَرِ ۾ پوتائون
رَتو رُنائُون، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 23

سُوڌو سِڱَڙِيَنِ سِين ڪِين جو ڪَهيائُون
هُوءِ جي هَنيائُون، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 24

وَڄائي واٽَ ٿِئا، جوڳِي جُڳاڻي
هُئا جي هاڻي، آءٌ نه جِيندِي اُن ري.

بيت - 25

صُبُحِ سِڱڙيُون کَڻِي وِئا وَڄائي وِيرَ
ڏورِيان ڏورِيان نه لَهان تَنِ بيراڳِين بَهِيرِ
آسَڻَ جَنِ عَنبِيرَ، آءٌ نه جِيندِي اُن ري.

بيت - 26

ميڙِيون ڀاڻُ ڀَريون ڪِئو جوڳِي جَلائِينِ
سامِي سِڱڙين سين خُودِيءَ کي کانئِين
هُوءِ جي تارَ نه تَڳائِين، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 27

پَسِئو آسَڻَ اُنِ جا اَچي نه آرامُ
ڪينَرَ ڪُٺِي آهِيان تَنِي جي تَمامُ
مونکي ٿِئو ماتامُ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 28

پَسِئو آسَڻَ انِ جا اوڇَنگاروُن اَچَنِ
آيَلِ آديسِين جا مونکي ماڳَ مُهنِ
پاڻان وِڌِيَسِ پَٽَ تي لاهي لاهُوتِينِ
جي راڙي مَنجههَ رَهَنِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 29

پَسِئو آسَڻَ اُنِ جا اَندوها اَچَنِ
ڪِينَرَ ڪاپَڙِينِ جا صُبُحِ تان نه سُڄَنِ
وَڏي ڀاڳِ ڀِرَنِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 30

پَسِئو آسَڻَ اُنِ جا ٻانهُنِ وِجهان واتَ
جي ڪَهيا ڏونہ قَلاتَ، آءٌ نه جيندِي اُنِ ري.

بيت - 31

آسَڻَ وَٽِ آهُون ڪَرِيان، وَسِ نه مُنهنجِي واتُ
لَڳُمِ لاهُوتِينِ جو مَنجهان ڪِينَرَ ڪاتُ
هَلَڻُ جَنِ هيهَاتُ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 32

بابُو بِيکارِي ٿِيا، اَڄُ نه آسَڻَ وَٽِ
خُودِي کانئِي هَلِيا، پيرُ نه لايَئُون پَٽِ
هَي هَي جَنِي هَٽِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 33

بابُو بيکارِي ٿِيا، ڀَڃي ڇَڏيائون ڀاڻُ
نِسوروئي نانہِ جو نانگن وَٽِ نِڌاڻُ
سَرِکَنڊُ جَنِي ساڻُ، آءٌ نه جِيندي اُنِ ري.

بيت - 34

بابُو بيکارِي ٿِئا، آسَڻَ وَٽِ نه اَڄُ
نِسوروئي نانہِ جو سامِي ڪَنِ سَهَڄِ
هنِيڙا تَنِ سِين هَڄُ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 35

نَڪِين کَڻَنِ پاڻَ سِين، نه ڪو ساڻُنِ پاڻُ
اِهڙو جَنِ اُهڃاڻُ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 36

پاڻِهِين ويٺا پاڻَ سِين پَرِ ۾ پَريَاڻِينِ
سامِي سَفَرِ هَلِيَا، آسَڻُ اُجهائِينِ
رُخَصَتَ رُئارِينِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 37

پاڻهِينِ ويٺا پاڻُ سِين پَرِ ۾ پَرياڻينِ
هُوءِ جي هَلَڻَ سَندِيُون ڳاهُون ڳالهائِينِ
وَڃڻُ وِڃائِينِ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 38

پاڻِهِين ويٺا پاڻَ سين، پَرِ ۾ ڪَنِ پَرِياڻُ
اِهَڙا جَنِ اهڃاڻَ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 39

لکين ڪِئا لِسَان سِين لاهوتِينِ لوڙا
گهوڙا ڙي گهوڙا، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 40

ويراڳِينِ وَرَنَ، ڏِسڻُ گهَڻو ڏِهلا
هڪ ٻولَڻُ ٻوڙَنِ سِين، ٻِئا سَندا فانِيُنِ فَنَ
ڪِين گهُرِجنِ ڪَن، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 41

وارُو ويراڳِينِ کي ويلَ مَ وِساريجِ
قَدَمَ ڪاپَڙِينِ جا لِيلائي لَهيجِ
پيرَت پَسئو پَٿَ جي وَڃَڻ کي وڃيج
راتو ڏِينہِ رِڙهيجُ، آءٌ نه جِيندِي اُن ري.

بيت - 42

قَدَمَ ڪاپَڙِينِ جا لَڳا ۾ لاهُوتَ
جَنِي سِين ياقُوتَ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

بيت - 43

”جُزُ“ وڃايو جوڳِئين، ”ڪُلَ“ سِين آهِنِ ڪَمُ
آسَڻُ جَنِ عَدَمُ، آءٌ نه جِيندِي اُنِ ري.

وائي - 1

سَندِڙِيانِ سِڱَڙي، ڳالِهه ڳُجهَڙِي
مون مارِيندي ڪَڏهِين
جا وَڄائِينِ جَتَڙا، نه تِنہِ نَڙ جهڙي
مُرلِيءَ کي جِنہِ ماتُ ڪِئو، نه تِنہِ تُلَ تُنبَڙِي
توڏِي تاري جِنِہِ ٿي نه سا گهَنڊَ گهَنڊَڙِي
ڏارِئو جِنہِ ڏِياچ کي تَندُئان تِنہِ تِکَڙي
نه سِري، نه سِنڌِ ڪا، نَڪا هِندِ هِهَڙِي
ڪوڙين واڄَٽَ ڪيتَرا لَکين لائِيندَڙِي
ڪَڙي ڪُلاٽَنِ کي، مَحبتَ وارَنِ مِٺَڙي
مٺايان مِٺي گهڻو، چندان جَنِ چَکَڙِي
وَنءُ اُونائي اُنَ کي، ويههُ مَ کَڻُ وِکَڙِي
بيخُودَ بابُو سي ٿِئا، ٻُرَندي جَنِ ٻُڌڙِي
جا ساراهِيلَ سُبحان جِي، تِنہِ واکاڻَ ڪِهَڙي
سَهسين سُرُودَنِ کي پاڻان پوءِ وِجهَندَڙِي
گهانڊار مِرُو موهِيا، هِيءَ ماڙهُو مُهَندَڙِي
آهي عبدالليف چَئي مُئا جِيارِيندَڙِي.

داستان ٻيو
بيت - 1

جي ڀانئِينِ جوڳِي ٿِيان، ته سَڱَ سڀيئِي ڇَڏِ
اوڏو ٿِي اَلَفَ کي مَنُ مِيمَ سِين گَڏَ
هِتان لاهُوتِي لَڏِ، ته گُرَ کي گڏجِين ڪاپَڙِي.

بيت - 2

جي ڀانئِين جوڳِي ٿِيان ته سَڱَ سَڀيئِي ڇِنُ
مَٿي دَرِ دوستنِ جي نانگا ڪِيمَ نِنُ
پَٿِ تَنِي جي پِنُ، جَنِي پُڄِي نه پُڇِئو.

بيت - 3

جي ڀانئِين جوڳِي ٿيان ته طَمَعَ ڇَڏِ تَمامُ
گولا جي گولَنِ جا تَنِ جو ٿِيءُ غُلامُ
صَبُرَ جي شَمشِيرَ سِين ڪَرِ ڪينِي کي قتَلَامُ
ته نانگا تُنهنجو نامُ، لِکِجي لاهُوتَ ۾.

بيت - 4

جي ڀانئِين جوڳِي ٿِيان ته پَرِ جوڳِينِ جِي پارِ
لوڪان لِڪِي لَطِيفُ چَئي مَنَ ۾ مالا وارِ
سَههُ سَڀاڳِي آرِ، آگي جي اَدَبَ سِين.

بيت - 5

جي ڀانئِين جوڳِي ٿِيان ته مُورکَ مَنجهِهِين مَرُ
تَنُ کُڏِي، مَنُ حُجَرو، گهورِجِ پنهنجو گهَرُ
دَرِ ٿِي پُورجُ دَرُ، ڳولا ڪِجُ مَ ڳوٺَ ۾.

بيت - 6

جي ڀانئِين جوڳِي ٿيان ته تَرَڪُ طَمَعَ کي ڏي
نانگا وَڃي ناٿَ جي تائِبُ ٿِيءُ تَڏي
ويراڳي وُجُود کي لاشَڪُ ڇَڏِ لَڏي
جو اَجهائُون اَڏي، پَري پُورَبُ اُنَ کي.

بيت - 7

جي ڀانئين جوڳِي ٿِيان ته ڪِينَ پِيَالو پِيءُ
نانہ نِهارِي هَٿ ڪَري آئُون اُتِ نه ٿِيءُ
ته سَندو وَحَدَتَ وِيءُ، طالِبَ توڙا ماڻِيين.

بيت - 8

جي ڀانئِين جوڳِي ٿِيان ته مُنهَن ۾ مُنڊرا پاءِ
ڪَنَنِ ڪِينَ وڃائيو جَنِ ۾ ڪوري ڪَڪَرَ وِڌاءِ
ڇَڏِ چادَرَ، ٻَڌُ چَمِڙو، جُتِي تونه جُڳاءِ
ته سامِيڙا سَندياءِ، گُرَ وَٽِ گِلا نه ٿِئي.

بيت - 9

جي ڀانئِين جوڳِي ٿِيان ته سِڱِيُون سيليُون ڇَڏِ
دُونهِينئُون دُورِ ٿِيءَ، مَڙهِي مُورِ مَ اَڏَ
سُپيريان جي سَڏَ، نانگا وانءُ نِڱِئو.

بيت - 10

جوڳَ نه جوڳو تُون، ڪَرِين پَچاروُن جوڳَ جيون
هِڪو پَنڌُ پِرِين جو، ٻِي تُنهينجِي ٻُون
سامِي سيڻَنِ ڏُون، رُوندائِي رَتُ وِئا.

بيت - 11

جوڳِي هُونِ نه جِيَرا، پائي جوڳُ مَ جِيءُ
هارِئا هُنِ ڪَنَنِ سِين سُڻُ سَنيهو اِيءُ
وِڃائي وُجود کي پاڻان پاسي ٿِيءُ
هَڏِهِن ڪونهي هِيءُ، ٿو اَسارا ”آئُون“ چَوِين.

بيت - 12

ويٺو پُڇِين پَرُ، ڪَرِ هِيارَ هَلَڻَ جِي
اَڄُ آديسِي مَرُ، صُباحَ مَرَندو سَڀُڪو.

بيت - 13

جوڳِي تُنهنجي جوڳَ ۾ ڳالِهه گهُرجي ڳَچُ
سَڳا سيليُون چَمڙا، اِيءُ پُڻِ ڪُوڙو ڪَچُ
وَڍيو چِيرِيو چِچِريو، پَرِ ۾ اڀو پَچُ
سوئِي ٻارِجُ مَچُ، جِئن ٻاهَرِ ٻاڦَ نه نِڪري.

بيت - 14

سامِي چائِين، سُکَ طَلَبِين، سُکين نه سامي
اَڃان اورِيين پَنڌَ ۾ ويٺين وِسامي
گُرَ کي تون نه گڏِيينِ چائين اِنعامِي
دائِمُ مُدامِي، پُورو رَهجُ پِرينءَ سِين.

بيت - 15

سامِي چائين، سُکَ طَلَبِين، هومَ هُوندَن جيئن
لاهُوتِي لطيف چَئي، آديسي نه اِيئَن
سي ڪاپَڙِي ڪِيئن، جي ڌَرِينِ تَعَلقَ تَڪِيا.

بيت - 16

سامِي چائين، سُکَ طَلَبِين، هُوندَنِ جِئن مَ هو
توکي ويسَ وِڃائِيو، ويسُ وِڃايو تو
سامِي آهي سو، جنہِ پاڻُ وِڃائي پُورِئو.

بيت - 17

سامِي چائِين، سُکَ طَلَبِين، تَسا ڏئين نه تَنَ
مِنہَ ڪِئو ماڙُهنِ کان پِنِي اَٽا اَنَ
ڪاپَڙِي تو ڪَنَ، ڪِين چِيرايا چَسَنِ کي.

بيت - 18

سامِي چائين، سُکَ طَلَبِين، وارِيين نه ويراڳُ
لاڳاپا لطيف چَئي ڇڏي جوڳي جاڳُ
جِئن تون ڀُڻين سَنَرو اِيءُ آديسِي اَڀاڳُ
لاهُوتِيئَڪو لاڳُ، مَرِي جِيءُ ته ماڻِيين.

بيت - 19

جيڪي جوڳُ مَ پاءِ، ناتَ نانگنِ سِين ناٿُ وانءُ
سامِي سي مَ لڄاءِ، مُنڍان جي مَرڪڻان.

بيت - 20

جيڪِي جوڳِي ٿيءُ، ناته وانءُ نِرِجا نِڪرِي
ڪُہُ ٿو ڪَنَ ڪَپائِيين، جان نه سَهندِين سِيءُ
ڀَڄُ پَراهُون ٿِيءُ، مَتان لانگوٽِيا لَڄائِيين.

بيت - 21

جِندا هو مَ جوڳَ رءَ، جِندا جوڳَ مَ پاءِ
ڪُوڙِي ڪِجُ مَ ڪَڏِهِين، سَچي ڪامَ سُلاءِ
پَهُچَڻِ پارِينداءِ، مَتان رامُ رُسائِيين.

بيت - 22

ڪَنَ ڪَٽائي ڪاپَڙي، جندا ٿِيءُ مَ جُوءِ
جيڪِين پُڇِين پُڇُ سو، گُنگا نِينِ نه گوءِ
’سِرَ سَپاين وِڪِيا‘، سو ڪَ نه سامي سوءِ
لَنگهه لاهوتِي لوءِ، عَجزُ ڪِين آڏو ڪَري.

بيت - 23

ڪَنَ ڪپائي ڪاپَڙِي، جِندا ٿِيءُ جوانُ
ڪاههِ ته لَڳيئِي ڪانُ، ناگنِ هٿان نِيہَ جو.

بيت - 24

ڪَنَ ڪَپائِين ڪاپَڙِي، اِيءُ زَنانو جوڳُ
سامِيءَ سُڃاڻڻ پئو هِڪَ دُئِي ٻئو دوڳُ
جَنہِ وِڙَ ڀانيو ڀوڳُ، رامَ تَنهِين کي ريبِئو.

بيت - 25

هِي جي ڪَنَ ڪَپَارَ جا سُوڌو سي نه سُڻِينِ
اَندَرِ جي آهِينِ، سُڻُ سَنيهو اُنِ سِين.

بيت - 26

پُوڄا ڪارِ مَ پاڻَ کي، کوءِ راوَلَ ٻَنِ رُجاتُ
لِباسان لَطِيفُ چَئي پَلِ ويراڳِي واتُ
مَنُ ماري ڪَرِ ماتُ، ته تِيرَٿُ پَسِين تَڪِيو.

بيت - 27

پُوڄا ڪارِ مَ پاڻَ کي، پَلُ پُوڄا کان پاڻُ
لاهُوتِي لَطِيفُ چئي سَڌَ نه کَڻَنِ ساڻُ
ڇَڏڻُ تعلقَ تَڪِيا، اِيءُ آديسِينِ اهڃاڻُ
ڄاڻِي ڇَڏي ڄاڻُ، پُرئا پُورَبَ پارَ ڏي.

بيت - 28

پُوڄا ڪارِ مَ پاڻَ کي، جوڳِي رَکِجُ جوڳُ
خَلقَ خادِمَ جِئن ڪَرِين، اِيءُ راَوَلَ وڏو روڳُ
ڀَڳَنِ ڪونهي ڀوڳُ، نانگا وَڃنِ نِڱِئا.

بيت - 29

پُوڄا ڪارِ مَ پاڻَ کي، سَمُجههِ ڪين سامي
ٿِيءُ سُورَنِ سِين سَنَرو، ويههُ مَ وِسامِي
خَطَرا ڇَڏِ خامِي، ته نانگا رَسِين ناٿُ کي.

بيت - 30

کُوءِ گودَڙَ ٻَنِ گَبَرِيُون، نيئِي کدائون کانءِ
جيڏاهِين جوڳُ وِئو، نيڻَ تيڏاهِين نانءِ
ڀُڻو اِيهِين ڀانءِ، ته سِڱِيُون سامَتَ هَٺَ جي.

بيت - 31

کُوءِ گودَڙَ ٻَنِ گَبَرِيُون، کانءِ مَ کِدائون
جِندا وَڃي جوڳَ سِين لَهَجُ تون لائون
اِيئَن ڪُہُ اتائُون، ته ’سڱيُون شامَتَ هَٺَ جِي‘.

بيت - 32

پُوري پَئي رَههُ، اُپٽي اُجُهه مَ ڪاپَڙِي
اُلا جي عِشق جا سي تون سَهيو سَههُ
پُڇُ پاڻَ کي پَههُ، هِنگلاجِ جي هَلَڻَ جو.

بيت - 33

نسورِيائِي نانہِ جي دِلِ ۾ دُونهِين پاءِ
آڻي آڳَ عِشق جي لاهُوتِي تون لاءِ
جِندا تِئن جاڳاءِ، جِئن سا آتش آبُ ٿِئي.

بيت - 34

ڪَري مَرِجِ ڪاپَڙِي، گُرَ وَٽِ گَدائِي
اِشارَتُون اُنَ جِيُون، وانءُ کَپِي کائِي
راوَلَ رُباعِي، اِيءَ اِنهِين ڳالِهه جِي.

بيت - 35

ڀانئِين آءٌ جوڳِي ٿِئو لائي لِڱَ بَڀُوتَ
تو سارِيکا ڪاپَڙِي پيٺا ۾ لاهُوتَ
جي پِرت پِريان سِين پُوتَ، تَنِ ويسَ وَرائي ڇَڏِئا.

بيت - 36

اَندَرِ نه ساههُ سُڪائِيينِ، ٻَهَرِ سُڪايينِ ٻانهُون
مُٺا مُٺئِي پاڻ کي، چَئينِ ”آديسي آئون“
او پَنڌُ پَراهُون، جِتي نظرُ ناٿَ جو.

بيت - 37

سُپيريان جي ڳالهه کي سامِي ڪِين سَمجهُه
نانگا تون نانيءَ ڏي ڪِيم آديسِي اُجُهه
ويهِي تون وُجُودَ مان ڳولي لَهجُ ڳُجههُ
ٻِي ڏانہَ هَڏِ مَ ٻُجههُ، اَلکُ اتي ئي ڪاپَڙي.

بيت - 38

ڪَريو تَڪَبرَ تَڪِيا، حيلا ڪِئو هلنِ
مُوڙها تان نه لَهَنِ، لَمِي راهَ لَطِيفُ چئي.

وائي - 1

وِيههُ مَ ويسَري، تان ڪين اور اللهَ سِين
مَحبَتَ جي ميدانَ ۾ سُڄي ڳالِهه ڳَري
سي پڻِ رُوندا رَتُ وِئا مِلئا جي مري
سُتي ساجنُ نه ملي، خَبَرَ اِيءَ کَرِي
اِنَ اوسِيڙي آڌيءَ اُٿَنِ، تون ڪيئن ڍَٻَ ڍَرِي
ويئِي ميرائِي مَنَ تان سڀڪا ڳالهه سَرِي
لَطف ٿئو لطيف چئي، وَرَ ڏي دِلِ وَرِي.

وائي - 2

راوَلُ رَهي نه راتِ،
منهنجو راوَلُ رَهي نه راتِ
مٽُ نه مَعذُورِينِ جا، ڪاجا جوڳِي ذاتِ
لَڳَمِ لاهُوتِينِ جو منجهان ڪينَرَ ڪاتُ.

داستان ٽريو
بيت - 1

مونا طُورِ سِينا سَندا سَنَاسِينِ
سَجَدِي ۾ سَيدُ چَئي گوڏا گودَڙِيَنِ
فَکَانَ قَابَ قَوسِين اَو اَدنيٰ، نانگا اِيئَنِ نَمَنِ
کُلَ مِنَ عَليهَا فانِ، باقِي ڪِين بَچَنِ
اللهُ وَلِي الذين آمنَوا يُخر جُهمِ مِن الظلمَاتِ اِليٰ النُورِ، اِهڙيءَ پَرِ پَرَنِ
وَخَر مُوسيٰ صَعِقا، ٿا جوڳي جُنگَ جَلَنِ
مازَاغُ البَصَرُ وَمَا طَغيٰ، اِهڙيءَ رَوِشَ رَوَنِ
مُشاهِدو مَحبُوب جو اُتي آدِيسِينِ
بِي يُبصِرُ بِي يَسمَعُ بِي وِصالَ وَهَنِ
بِي يَمشي بي يَنطقُ، ٿا اِهڙي چالَ چَلَنِ
سيدُ چَئي سَندِينِ، ڪَلَ پُڇِين تون ڪِهڙِي.

بيت - 2

مُونا طُورسِينا سَندا سَناسِين
پُورَبِ کَنيو نه پاڻَ سِين بُغضُ بيراڳِينِ
ردا آهي رازَ جي اوڇَڻُ آديسِينِ
قُربُ ڪاپِڙِينِ، نُههَ چوٽيءَ سِين ڍَڪِيو.

بيت - 3

مُونَا طورُ سينَا سَندا سَناسِينِ
”طالبُ الموليٰ مَذَکِرُ“ اِيءُ ڪَلامُ ڪئائُون ڪَنِ
سُکَنِ کي سَڀين پَرين ٻُجهِي ڏِنائُون ٻَنِ
اَلفُ آديسِينِ، چوري رکيو چِتَ ۾.

بيت - 4

مُونَا جَنِ مِحرابُ، جُسو جامِعَ تَنِ جو
قِبلَہ گاهَ قَلب ڪَرِي تَنَ ۾ ڪَنِ تَوابُ
تَحقِيقَ جي تَڪَبِيرِ چَئي جِسمَان ٿِئا جوابُ
تَنِ ڪِهَڙو ڏوههُ ثوابُ، جَنِ هِنيڙي هادِي حَلُ ٿِئو.

بيت - 5

سامِي کامِي پِرينءَ لَئي ڪُسِي ٿِئا ڪَبابُ
اوتِينِ اَرَتي گاڏَئُون منجهان اَکِينِ آبُ
جِهَڙو ڏِسَنِ ڏوههَ کي، تِهَڙو تَنِ ثوابُ
سَندو جاتِ جوابُ، تون ڪِئن پُڇين تَنِ کي.

بيت - 6

سامِي چَئِجي تِنہ کي جِنہ سَڀَنئان سَري
پَرَ گهَرِ وَڃي ڪينڪِينِ، گهَران ڪِينَ گهُري
پُٺيءَ پيرَ پُري، حقيقت هادِيءَ جي.

بيت - 7

سَناسِي سيئيِ، جي آدَما اَڳِي هُئا
اورِيان اورينِ عامَ سِين، پَريان پَريئي
تَنِي کي ڏيئي، بادِ وِڃاءِ مَ بِکِئا.

بيت - 8

مَنجههِ مَحَبَتَ مَچُ، ٻَهَرَ ڌؤنَرا ڌوڙ سِين
ڇَڏِيائُون ڇرِ لَهي ڪُوڙَ ڪُلکَڻُ ڪَچُ
اَوڳُڻِ اوڏا نه ٿِيا، ڳُڻَ ڪِئائُون ڳَچِ
جِئن سَڙَنِ تِئن سَچُ، جِئن سِڪَنَ تِئن سَنرا.

بيت - 9

جِتي ايرُ نه ڀيرُ سا جُوءِ سُڃاتِي جوڳِيين
اُتي ڏيئي پيرُ، آسَڻَ آديسِينِ ڪِئا.

بيت - 10

ويٺا ئِي وِهُسَنِ، پايو مُنہُ مُونَنِ ۾
جوڳِي جاتَرا ڪَنِ، جُہ آيا اُلوُهِيَتَ ۾.

بيت - 11

آيا الُوهِيَتَ ۾، لاهُوتُ لَنگهِئو جَنِ
منجهان تَنِ جُسَنِ، حرفُ نه سُڄي هيڪَڙو.

بيت - 12

نِڱِئا ناسُوتان، مَڻيائُون مَلڪُوتَ کي
جوڳِي جَبرُوتان، وَڄائي واٽَ ٿِئا.

بيت - 13

جَنِ اُجهئو تَنِ نه ٻُجهئو، ويٺِي گَڏِيُنِ وِيرُ
ڏوري ڏِٺائون ڏُکَ سِين پاڻَ مَنجهيئِي پيرُ

بيت - 14

ڪيهي ڪامَ ڪاپَڙِي ايهِيءَ رَوَسَ رَوَنِ
نَڪا دِلِ دوزخَ ڏي نَڪِين بِهشِتُ گهُرَنِ
نَڪو ڪَمُ ڪُفارَ سِين، نَڪا مُسلمانِي مَنِ
اُڀا اِيئَن چَوَنِ، ته پِرِين ڪِجاهُون پانهِنجو.

بيت - 15

نا اميدِي آجِڪو، اوڇَڻُ آديسِين
سدا سُکُ وَسَن، طالِبَ او تقدِيرَ تي.

بيت - 16

”لا“ لَڳِي ”لا“ ٿِيا، ”لا“ لَکِئو جَنِ
عَدَمَ جي اوڙاههَ تي ڪِئا آسَڻَ آڌوتِينِ
گَردانِئو گُنگَنِ، گردابَ کي گِيانَ سِين.

بيت - 17

لُنگ ڪَڍِيائون لانگَ، موٽِي ڪَنِ نه مَسَحو
جا اِسلاما اڳي هُئي سا سُئائون ٻانگَ
سامِي ڇَڏِي سانگَ، گڏيا گورکَناٿ کي.

بيت - 18

آڌِيءَ آديسِيَنِ جون دُونهيون ٿِيون دُکَنِ
سي وَري واجهائِينِ ڪِينَڪِين سامِي ڏانہَ سُکَنِ
لاهُوتِي لُکَنِ، اُجاري اَڇا ڪِئا.

بيت - 19

پُوري مَڙَههِ مَهيسَ، ڪِنہِ تيرَٿِ وِئا تَڪَڙا
جوڳي جُنبِي هَلِئا ڪِنہِ ڏوراهينِ ڏيسِ
اُنِ اَڳَهِينِ ٿي ڪِئا پَہَ مٿي پَردِيسِ
اُنِي جي آديسِ، ساريان گهڻو سَيدُ چَئي.

بيت - 20

مَڙَهه پُوريا، ماٺِ ٿي، تَڪِيينِ ناهِ توارَ
آسَڻَ مَٿي انِ جي نِتِ ٽِمايَمِ نارَ
سامِي سَڀِ ڄمارَ، ڏيئي ڏُکُ ڏورِ وِئا.

وائي - 1

تَنِ ڳڻَنِ ڳَهَرَ وِڃائي، هو مائِي!
جوڳِينِ مون سِين جي ڪَيا
ننڊر تَنهِين کي ناههِ ڪا جا آديسِين اُٺائِي
اَکِينِ آرَسُ ڇَڏِئُو، دِلِ ۾ ناهِ دَغائِي
هيڪائِي هيڪُ ٿِئا ٻُجهَنِ تان نه ٻيائي
”اُنِ اللهَ وِترُ يُحِبُ الوِتر“ ايءَ اُنِي لاءِ آئِي.

داستان چوٿون
بيت - 1

ڪِنہِ جِنہ ڪُٺا ڪاتَ، جِئن سامِي مُورِ نه سَنَرا
ڏِينهان ڏکِي ڏِيلَ ۾، سُورُ سَڄيائِي راتِ
سَندِي جوڳِيان ذاتِ، جانڪيتان جَڏارِئِين.

بيت - 2

سامِينِ سَمَرُ سُورَ، گوندَرُ گَبَرِيُنِ ۾
جوڳِينِ جَڙِئا جِيءَ ۾ پيغامَنَ جا پُورَ
آديسِي آسُورِ، وَڄائي واٽَ ٿِئا.

بيت - 3

گوندَرَ گَبَرِيَنِ ۾، سامِي سُورَ سِبَنِ
ڪِنہ جِنہ ڪَيفَ ڪَڪورِئا کِجِئو کَڻَ هَڻَنِ
سَونڪَو سَناسِينِ، آهي پُورَبَ پَنڌَ جو.

بيت - 4

رُوحَ ۾ رَهينِ رامُ، ٻَهَر ٻولِينِ ڪِين ٻِئو
ويهي ڪِئو نه وِچ ۾ آديسِينِ آرامُ
ڪَري هِيءَ حرامُ، نانگا گَڏِئا ناٿَ کي.

بيت - 5

رامُ رَهينِ ۾ روُحَ، ٻَهَرِ ٻولِينِ ڪِين ٻِئو
سَدائين سَفَرِ ۾ مَٿا ٿِئُڙُنِ مُوهَ
تَنِ سامِينِ جي صبُوحَ، سارِئو ٿي سُورَ چَران.

بيت - 6

راتِيان رُڻِ جهُڻِ رامَ سِين، ڏينهان ڪَنِ سَنانَ
جوڳِي سي اَنانَ، وَٿون جَنِ وِراهِيُون.

بيت - 7

مَٿا مُوهَ ٿِئان، سَدا سُوئيتا ڪاپَڙِي
ڪوٺي ڪِنَہِ نه پُڇِئَا، ته ڪِ اَندَرَ اَندوهِيانِ
جيڪا ڄَمارانِ، سا مَنجههِ گُوندَرَ گذرِي.

بيت - 8

جوڳِيءَ کي جُڳَ ٿِئا مَٿي سِين ميري
اکيون اَلکَ سامُهِيون ڀُونءِ ڏي نه ڀيري
ڪَڪَا وارَ ڪُلهَنِ تي ڄَراٽِئا ڄيري
لُڙُڪَ لالَ، لَطِيفُ چَئي، ڪَنبي ۽ ڪيري
نِيہُ نه نِبيري، سُورَ چَري تِئن سَنَرو.

بيت - 9

مَٿي کان مَٿي وڃي جوڳِيءَ ڏِٺي جُوءِ
اوڏو ٿِئو الَکَ کي وَڃي رُوءِ بَرُوءِ
بابُوءَ چَکِي بُوءَ، مَنجهان باغَ بَقاءَ جي.

بيت - 10

ڄَرَ ڄَراٽِينِ جِندَڙا، صُورَتَ ساڙِيَنِ سِيءَ
اُڀينِ گهَڻي اَدَبَ ۾، عادَتَ سَندِيَنِ اِيءُ
جوڳِينِ پنهنجا جِيءَ، لِلهِ ڪارَڻُ لُوپِئا.

بيت - 11

سانگو ڪَنِ نه ساهَ جو، اُتَرَ اوٽَ نه ڏِينِ
جِئن پارو پَواڙا ڪَري تِئن سُمَرڻِيُون سورِينِ
جهُوپا نه جوڙِين، مَڇُڻُ پوئينِ وِٿُ وِصالَ ۾.

بيت - 12

پارو پَواڙا ڪَري لَڳي اُتَرَ مُٺِ
لاهُوتِي لطيفُ چئي ڪَنِ جُسي سِين جُٺِ
پَوَڻِ نه ڏِينِ پُٺِ، مَڇُڻُ پوئينِ وِٿُ وِصالَ ۾.

بيت - 13

هَرَ هَرَ ڪَنِ هَرنامُ، ڌُونِ ڏِينهاڻِي ڌوتِيا
جَنِ نه رِيجهايو رامُ، ناٿُ نه نَمي تَنِ کي.

بيت - 14

هَرَ هَرَ ڪَنِ اُميسَ، ڌُون ڏينهاڻِي ڌوتِيا
جَنِ نه مارِي ميسَ، ناٿُ نه نَمي تَنِ کي.

بيت - 15

گهنڊَنِ پاسي گِهنڊَ، گَڏُ گذارينِ گودِڙِيا
پَليتيءَ کان پانهِنجا پاڪَ رکَائُون پِنڊَ
نانگا ڪَنِ نه نِنڊَ، وِئا رُئندا رامَ ڏي.

بيت - 16

جِهَڙا ڪَڻجَ ڪَکَڙا، تِهَڙا جايَنِ ڦُلَ
تَنِ سامِين جي سَڌَ مَران جَنِ گودَڙِينِ ۾ گُلَ
اَندَرِ مُلَ اَمُلَ، ٻَهَرِ ڪوجها ڪاپَڙِي.

بيت - 17

ارَتو اکِيَنِ مان وَهي، مَٿان ڳَلَنِ ڳاڙَ
ڪوري ڪَنَنِ وِچَ ۾ ڦَچَ وِڌائُون ڦاڙَ
هَڻِي توبہَ تاڙَ، نانگا نِسورا ٿِئا.

بيت - 18

اکيُون آلوماهُ، سَدا سَناسِيَنِ جِيُون
واري نيڻَ نِنڊاءَ، جانڪي جهَليا جوڳيين.

بيت - 19

اَڌَ لَڳِيُون آهِينِ، جِيجان سَنديُون جوڳِيين
ويهِي وِهائِينِ، ڪا قَضاني راتَڙِي.

بيت - 20

ڪي جي سَڳا سُورَ جا ويٺي وَٽيائُون
پُويو پاتائون، ساڄا ڪِئو سِڱِيَنِ ۾.

بيت - 21

اُکولِيندي اُٿِيَا، ويٺِي وَٽيائُون
اُنِي جِي آئُون، ڪِهَڙِي ڳالهه ڳَنڍِ ڏِيان.

بيت - 22

ڪِين جو ڏِٺائون، ڏِسي سو ڏُورِ ٿِئا
وِهَڪَ نه ڪِئائُون، اُڀيَڻُ عَينُ اُنِ جو.

بيت - 23

جوڳِيَڙا پاڙي، ڪَرَ نه هوا ڪَڏهِين
وِئا مَڙَهه تاڙي، ڪالَهه وَڄائي سِڱيُون.

بيت - 24

اَڃان سي آهِين، جي سَزاوارَ سِڱَينِ جا
ويٺا وڄائِينِ، جي سَناسِي تون سُڻين.

وائي - 1

مَڙِهنِئُون موڪَلَ، ڪالَههَ ڪَندا وِئا ڪاپَڙِي
بابُو ڪَنِ نه بِکيَا، نَڪا وَلَنِ وَلَ
ڪَڏِهِن اتَرَ سامُهَان، ڪَڏِهن دُونهَنِ جهَلَ
هُنِ سيڪِيندي هَٿَڙا، مون ڳاڙيندي ڳَلَ
ڄَرَ ڄَراٽِينِ جِندَڙو، کوري کانينِ کَلَ
چيرِي چَندَنِ ڪاٺَ جئن، سُورَ ڏِنائون سَلَ.

داستان پنجون
بيت - 1

بُک وِڌائُون بَگَرِيين جوڳِي ڪَندا جُڃ
طَلَبَ نه رَکَنِ طعامَ جي اوتِئو پِينِ اُڃ
لاهُوتِينِ لَطِيفُ چَئي مَنُ ماري ڪِئو مُڃ
سامِي جهاڳي سُڃ، وَسونءَ کي ويجها ٿِيا.

بيت - 2

بُکَ اُنِي جِي بکيَا، ڌُوڙِ اُنِي جو ڌُوپُ
ڪِئائُون سو رُوپُ، جِئان لوڪ لَڄَ ٿِي.

بيت - 3

قُوتِ ڪَڙايا ڪاپَڙي طَعامَ نه طامائو
سَينَ هَنيائون سُڃ ۾، پَهَرَ نه پينَائُو
اَوَسَرِ آسائو، اُٺي گوندرِ گَڏِيا.

بيت - 4

قُوتَ ڪَڙايا ڪاپَڙِي، طَعامَ نه طَمَعدارَ
سَينَ هَنيائون سُڃِ ۾ جوڳِي ڪِنہِ نه يارَ
اوَسَرَ جي آڌارَ، اُٺي گوندَرِ گَڏِئا.

بيت - 5

قُوتَ ڪَڙايا ڪاپَڙِي، بُکَ چَکِيائُون بُوءِ
وِئا نيرانا نِڪَرِي جوڳي مَنجهان جُوءِ
اَوَسَرِ آجا اوءِ، اُٺي گوندَرِ گَڏِئا.

بيت - 6

ڪَسي چيلِهه ڪَسَا، ڏِيلَ ڪِئائون ڏُٻَرا
لاهُوتِي لَطِيفُ چَئي تَنَ کي ڏِينِ تَسَا
گروءَ جي گَسَا، پاسي ڪَن نه پاڻَ کي.

بيت - 7

ڪَسي ساڻُ ڪَسَنِ، ڏِيلَ ڪِئائون ڏُٻَرا
پيٽَ نه هيريَئُون پانهنجا چوري ساڻُ چَسَنِ
اِهَڙِيءَ راههَ رَسَنِ، ڪاپَڙي ڪابُولَ ڏي.

بيت - 8

نَڪِين طَعامُ تُنبِين ۾، نَڪِين گَبَرِيَنِ
مون پُڻ مُلا تَنِ، حاصُلُ ڪِين حالُ ڪِئو.

بيت - 9

نَڪِين هيٺِ نه بيٺِ، نَڪِين گَبَرِيَنِ ۾
رامُ ڪِئائون ڏيٺِ، وَڃَنِ ڪِينَ ڪُلهي ڪِئو.

بيت - 10

جا بَرادَ بُتَنِ جِي سا اُڃ بُکَ آديسينِ
روزا رِندَ رَکَنِ، عِيدَ نه اوڏا ڪاپَڙِي.

بيت - 11

گَندِي ۽ گِراهُ، جَنِ سَناسِينِ سانڍِيو
اُنِي کان اَللهُ، اَڃان اَڳاهُون ٿيو.

بيت - 12

گولا جي گَراهَ جا، جُوٺا سي جوڳي
ڦِٽَلَ سي ڦوڳي، جَنِي شِڪَمَ سانڍِئا.

بيت - 13

سَٻيرِيءَ سَيدُ چَئي جي ٿا پُڇَنِ اَنُ
تَنِ ڪاپِڙينِ نه ڪَنُ، جوڳي چائِينِ جاڙَ ٿا.

بيت - 14

جِيئَن ٿا پُڇَنِ اُنَ کي تِيئَنِ جي پُڇَنِ پَنڌُ
رِڙَهِي لَڌائون رَندُ، لَٿِينِ لُکَ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 15

جِئَن ٿا پُڇَنِ اَنَ کي، تِئَن جي پُڇَنِ اَللهُ
ته رِڙهي لَڌائون راهَ، لَٿِينِ لُکَ لَطيفَ چئي.

بيت - 16

پِنَنِ جو پَٽُ کَڻِي سو جي سُڃاڻنِ
ته بَرَ ۾ بِيکَ لَهَنِ، پَهَرُ نه پُڇَنِ ڪاپَڙِي.

بيت - 17

اَسُکُ جَنِ اَويرَ، سي سانجهِيءَ رَهَنِ سُمَهِي
لاهُوتِي لَطيفَ چَئي آڌيءَ ڏينِ اُليرَ
اٿئا لوڪُ سُتو پَسي، پئا سامِي مَٿي سيرَ
ڪيڏانہَ ڪَندا پيرَ، جُہُ مِڙوئي مَٿو ٿِيو.

بيت - 18

وِچينءَ ويراڳِينِ جِي مَٿي ڪَڻجَ ڪُوڪَ
ساڙي سِڪَ سَنها ڪِئا مَحَبَتِي مَلُوڪَ
تَنِي سَندِي هُوڪَ، جيڪَرَ جوڳِياڻِي ٿِيان.

بيت - 19

وِچينءَ ويراڳِينِ جِي مَٿي دُونهِنِ دُوسَ
ساڙي سِڪَ سَنها ڪِئا بيراڳِي بيهُوسَ
اِيءَ نانگَنِ جِي نامُوسَ، جِئن پَٽَ نه کَڻَنِ پاڻَ سِين.

بيت - 20

وِچِينءَ ويٺا هُونِ، سانجهِيءَ رَهَنِ سُمَهِي
آڌِيءَ راتِ اُٿِي ڪَري راوَلَ رَتو رُونِ
وِهاڻِيءَ واٽَنِ تي پاسا کوڙيو پُونِ
مَهيسِي مُنہُ پانهِنجو ڌاران ڌوڙِ نه ڌونِ
ڪِنہِ کي اِيئن نه چُونِ، ته اسين آديسِي آهِيُون.

بيت - 21

وِچِينءَ ويٺا هَنِ، سانجهِيءَ رَهَنِ سُمَهِي
بُکَ مَرَندي بکِيا ڪِنہِ کان ڪِينَ گهُرَنِ
ڦَڪِي فقِيرَنِ، ماڳهان پِئِي ماٺِ جِي.

بيت - 22

گُوندَرِ گُذارِئو ڪاپَڙِي پَڌَرِ وِجهَنِ نه پاڻِ
تَنِ آيَلِ آديسِينِ جِيءَ رُئان ڪاڻِ رِهاڻِ
هِتِ نه پَسجَنِ هاڻِ، وِئا ويراڳِي نِڪَري.

بيت - 23

نه کِلَنِ نه کِينِ ڪِين، نه ڪِين ڳالهائِينِ
ڪِنہِ جنہِ ۾ آهِين، سا پَروڙَڻ ڏاکَڙو.

بيت - 24

تَنِ اکين اُتا سُکَ، کِلَندي کَڻَنِ جي
پِرِينِ پاٻوهَڻَ سان ڏورِ ڪِئا سَڀ ڏُکَ
ماڻُهنِ ليکي بُکَ، سامِي سُورَ سَنَها ڪِئا.

بيت - 25

ڪِنہِ جِنہِ کيپَ خُمارِئا، ڀَنوَارِئا ڀُوڻَنِ
ڳالهيون ڳَهلي لوڪَ سِين پَڌَرِ پَئِي نه ڪَنِ
سونڪو سَناسِينِ، آهي پُورَبَ پَنڌَ جو.

بيت - 26

جوڳِيان سَندِي ذاتِ جِي ٻولِي ٻُجهارَتَ
ڏورَڻُ گهڻو ڏاکَڙو هَلڻَ ۾ حيرتَ
عَجَبُ عِبارتَ، پَہُ پَروڙَڻُ اُنِ جو.

بيت - 27

آديسِي آديسُ، هِئان ڪَري هَلِئا
ڪاپَڙِينِ قَلَبَ ۾ ڪِئو ڏوراڻو ڏيسُ
ويراڳِيڻون ويسُ، راوَلَ ڍَڪي رَمئا.

بيت - 28

ويراڳِي وَاڳِي، ڏِينِ ڏِينهاڻِي ڏيلَ کي
راوَلَ رَتين مولهيين سامِي سُهاڳِي
لَئُون جَهين لاڳِي، سو جوڳِي پَسان نه جِيَان.

بيت - 29

ويراڳِي واري، اَللهَ اَڱڻِ آڻيين
ڏُکَ لاهِيندا ڏيلَ جا تُهَنِ جِئن تاري
اِيندَمِ اوتاري، کِينئَن جون ڏِيندَمِ خَبَروُن.

وائي - 1

ڪاپَڙِي ڪَنَچِير،
وِئا ويراڳي نِڪَرِي
دِلِ هَڻِي وِئا دَردِ سين
ڦورُو هُئا فقِيرَ
هَڻِي وِئا حِلمَ سين
سِڱيون منجهه سَرِيرَ.

داستان ڇھون
بيت - 1

ڪَنَ- ڦَٽَ ڪاپَٽَ ڪاپَڙِي، ڪَنَ جي ڪَٽائِينِ
لاهُوتِي لَطيفُ چَئي ماڳَ نه مَٽائِينِ
هُوءِ جي خودِيءَ کي کائِينِ، هَلو تڪيا پَسُون تَنِ جا.

بيت - 2

دُونهان جَنِ دُکائِيا هَلِي مَٿي هَٽَ
خاڪَ جَنِي جي کٽَ، هَلو تَڪيا پَسُون تَنِ جا.

بيت - 3

ڪَنَ- ڦَٽَ ڪاپَٽَ ڪاپَڙِي، لُنگَ لانگوٽِيا لالَ
لاهُوتِي لَطيفُ چَئي ڪَنہ نه موهِيا مالَ
هِهَڙا جَنِي حالَ، هَلو تَڪيا پَسُون تَنِ جا.

بيت - 4

ڪَنَ- ڦَٽَ ڪاپَٽَ ڪاپَڙِي، ڪَنوٽِيا ڪَنَ ڍارَ
هَلَنِ هُو هنگلاچِ ڏي بابُو ڇَڏي بارَ
جي ڪِينَ قَبُولڻهَارَ، هَلو تَڪيا پَسُون تَنِ جا.

بيت - 5

ڪَنَ- ڦَٽَ ڪاپَٽَ ڪاپَڙِي، ڪَنوٽيا ڪَنَ- چِيرَ
سَدا ويهَنِ سامُها عاشِقَ اُتَرَ هِيرَ
تَسَا ڏيئِي تَنِ کي ساڙِيائون سَرِيرَ
هُوءِ جي فَنا ٿِئا فَقِيرَ، هَلو تَڪيا پَسُون تن جا.

بيت - 6

ڪَنَ- ڦَٽَ ڪاپَٽَ ڪاپَڙِي، ڳَلَ- ڦَٽَ ڳاڙِهِيءَ رُوءِ
پَنڌُ جَنِي جو پُورَبَ ڏي مُشڪِ کَٿُورِي بُوءِ
هَنڌَ جَنِي جا هُوءِ، ڪِينهِين ڪالهه کَڻِي وِئا.

بيت - 7

ڪَنَ- ڦَٽَ ڪاپَٽَ ڪاپَڙِي جَنِ ڇَڏِيون ڄاڻِي ڄَٽائُون
خُودي کانيائون، هَلو ته تَڪيا پَسُون تَنِ جا.

بيت - 8

سَدائينِ سفر ۾ رَمَنِ مٿي راهَ
جَنِ جي اَلَکَ سِين آگاهَ، هَلو تَڪيا پَسون تن جا.

بيت - 9

ڪِنہِ جِنہِ سَناسِي سُورَ ۾ جئن وَتَنِ ٿا وَهلورَ
ٻاهَرِ ٻولِي ٻِئي پَرِينِ، گهَٽَ ۾ گهايَلَ گهُورَ
چِتَ جَنِي جا چُورَ، هَلو تَڪيا پَسُون تَنِ جا.

بيت - 10

ڪِنہِ جِنہِ سَناسِي سَورَ ۾ وَهلُورِئَا وَتَنِ
اَٺَئِي پَهَرَ اَلَکَ جو ڪو وَڍُ ويراڳِينِ
سَدائِين صاحِبَ ڀَر ٿا ڪاپَڙِي ڪَنَبنِ
جي راتو ڏِينہَ رَمَنِ، هَلو تَڪيا پَسُون تَن جا.

بيت - 11

جوڳِي جَڳَ نه وَڳِ، جَڳُ نه ڏِٺو جوڳيين
آديسِي عالَمَ کان لاهي چُرِئا لَڳِ
سامِي ٿِئا سُرَڳِ، هَلو تَڪيا پَسُون تَنِ جا.

بيت - 12

تَڪيا پَسُون تَنِ جا هَلِي منجهان حالَ
ڪوڙين ڪَنوٽينِ جا ڀينَرُ ڀانيان ڀالَ
سامِينِ جي سَنڀالَ، منهنجو چِتُ چَڱو ڪيو.

بيت - 13

تَڪِيا تاڪيائون، وِئا رَمَندا رامَ ڏي
کِجان خَبَرَ نه لَهان تَنِ آديسِينِ آئون
ڪَنهِن کُوڻِ کَنيائون، ڪاڏي وِئا ڪاپَڙِي.

بيت - 14

کَڻي کِدائون هَليا، جوڳي جيڏاهين
آءٌ پُڻ اوڏاهِينِ، تَنَ کي تَندو پائِيان.

بيت - 15

نه گِندا، نَه گَبَري، نه لانگوٽِي، نه لينگَ
ڀُنگَا جَنِي ڀِينگَ، صاحِبُ تَنِي سامُهُون.

بيت - 16

نه گندا، نَه گَبَري، نه لانگوٽِيءَ ليڙَ
جيڏانہَ ڪَرِينِ ڀِيڙَ، تيڏانہَ صاحبُ سامُهُون.

بيت - 17

نَه گندا، نَه گَبَرِي، نَه لانگوٽِيءَ لِکَ
جيڏانہ کَڻَنِ وِکَ، تيڏانہ صاحِبُ سامُهُون.

بيت - 18

نَه گندا، نَه گَبَرِي، نَه ڪَڇين ڪاڇوٽِي
سامين ٻارِي سُڃ ۾ بابُنِ باهوٽِي
جوڳِي جَبَرُوتِي، وَڄائي واٽَ ٿِيا.

بيت - 19

هُوءِ جي ٿِئا هَرڪيسِ، تَنِ لَڳي ڪِينَ لَباسَ سِين
وَتَنِ وِلهي ويسِ، لاهُوتِي لَطيفُ چَئي.

بيت - 20

ڀِنِيءَ ڀَڙڳَ ڪَنِ، باهِيُون بيراڳِيَنِ جِيون
هَلو ته سيڪيُون هَٿَڙا مَٿي تَنِ مَچَنِ
مُلا سَناسِينِ، مون جَڙَ لَڳي جانِ ۾.

بيت - 21

پَرِيندَهِين پيرِ ٿِئا، ڇڏي گنجو گامُ
ويهِي ڪئو نه وِچَ ۾ تَنِ آديسِين آرامُ
گَروءَ سَندي گَس ۾ ڪِئائون تَنُ تمامُ
رَههَ ۾ گڏيُنِ رامُ، ڪَسان ڇُٽا ڪاپَڙِي.

بيت - 22

رينگڙِيَارا رَمِيَا، لوٺِيَسِ لانگوٽِينِ
مُنهنجو جِيءُ جَلائِيو اَندَرِ آديسِينِ
لانجهِيُون لاهوُتِينِ، چوري ڏِنيون چِتَ کي.

بيت - 23

چيلههِ چَڪَرِ، ڳَلِ سِڱيُون، مَٿَنِ مُگهَٽَ موڙَ
جوڳِي اِهڙيءَ جوڙَ، مُون ويسَرِيءَ وِڃائيا.

بيت - 24

پَٽَ ڇَڏِيائُون پَٽَ ۾، ڏَنڊ ڇَڏيائون ڏورِ
مَهيسِي مَعمُورِ، وَڃي ڪالَهه ڪُلُ ٿئا.

بيت - 25

پَٽَ ڇَڏيائون پَٽَ ۾، ڏَنڊَ ڇڏيائون ڏِسُ
اَلآئِشان اڳي ٿِئا، موٽِي ٿِينِ نه مِسُ
هيءُ ڇڏيائون حِسُ، وَڃي ڪالَهه ڪُلَ ٿِئا.

بيت - 26

ڪَشي ڪاڇوٽِي، نانگَنِ ٻَڌِي نِيہَ جِي
سُکُ نه سُتا ڪَڏهِين لاهي لانگوٽِي
جِهَڙا آيا جَڳَ ۾، تِهَڙا وِئا موٽِي
تَنِي جِي چوٽِي، پُوربِ ٿِيندِي پَڌَرِي.

وائي - 1

شالَ سي اوڏَڙا آهِنِ،
پَلَڪُ پِريان ري نه رَهان
اُپَڙِي نِتِ نِهارِيان تَنِ واٽُون ويراڳِينِ
اُتَرُ اَجهو جَنِ جو، بُکَ بِکيا تَنِ
نَڪِين هيٺ نه بيٺِ ڪِين، کِدا تان نه کَڻَنِ
لوڪَ سُتي ئِي ڇڏيا آسَڻَ آديسِينِ
اگَرُ چَندَنُ اُڀري، منجهان دُودَ دُنهِينِ
پَسِي آئون پُرِ ٿِي، تَنِ صُورَتَ سَناسِينِ.

داستان ستون
بيت - 1

رَهيا اَٿَئِي راتِ، صُبُح وِيندَءِ صابِرِي
لَئُون لَئُون مَنجهه لَطِيفُ چئي ڪَرِ تَنِي جي تاتِ
سَندِي جوڳيان ذاتِ، ٻِئي ڀيري ڀاڳِ مِڙي.

بيت - 2

اڱڻِ آهِنِ اَڄُ، صُبُحِ وِيندَءِ صابِري
ڪِجِ ڪو ڪاپَڙِينِ مان رُوحَ رُچَندو رَڄُ
پير اُنِي جا پَڄُ، مَتان سِڪين سَناسِينِ کي.

بيت - 3

تانِ ڪِين ساڻُنِ اورِ، جان آهِنِ اوطاقُنِ ۾
ڏَههَ ڏَهه ڀيرا ڏِينہَ ۾، پاڻُ مَٿائِنِ گهورِ
وِئا جو هنگلورِ، ته ڪَرَمين مِلَندءِ ڪاپَڙِي.

بيت - 4

تان ڪِين وَٽِنِ وِيههُ، جان آهِنِ اوطاقُنِ ۾
سامِي سَفَرِ هَلِيَا ڏُورِ چِتائي ڏيههُ
ڇَڏي سُکَ ساڻيههُ، مَٿي گنگا گَجِئا.

بيت - 5

تان ڪِين وَٽَنِ وَڃُ، جان آهِنِ اوطاقُنِ ۾
سامِي سَفَرِ هَلِيا راهَ چِتائِي رُڃ
اِهَڙو جَنِ اَهُڃُ، سي ڪَرَمِين مِلندا ڪاپَڙِي.

بيت - 6

تان ڪِين وَٽِ آ، جان آهِنِ اوطاقُنِ ۾
وِئو تَنِ نه وِسَري لاهُوتيڪو لا
فَنا ۽ فِراقَ جو سامِينِ چکئو سا (ءَ)
وٽان تو وِيندا، ڪاپَڙِي ڪابُولَ ڏي.

بيت - 7

اَڄُ نه اوطاقُنِ ۾ جاڳَرُ جوڳِينِ جو
ساري سَناسِين کي رُوئَندِينءَ تان رو
پَسُ پاڙِئان تو، لاهوُتِي لَڏي وِئا.

بيت - 8

اَڄُ نه اوطاقُنِ ۾ طالِبَ تَوارِينِ
آديسِي اُٿِي وِئا مَڙهيون مون مارِينِ
هُوءِ جي جِيءَ کي جِيارِينِ، سي لاهُوتِي لَڏي وِئا.

بيت - 9

اَڄُ نه اوطاقُنِ ۾ سَندِي جوڳِينِ جوڙَ
سارِي سَناسِين کي کامِي ٿِيَسِ کوڙَ
مَنَ جَنِي سان موڙَ، سي لاهُوتِي لَڏي وِيا.

بيت - 10

اَڄُ نه اوطاقُنِ ۾ سَندي جوڳِيان ذاتِ
ڏِينهان ڏورَڻُ ڏُکَ سِين، رُئَڻُ سَڄيائِي راتِ
تَنِ جِنِي جي تاتِ، سي لاهُوتي لَڏي وِيا.

بيت - 11

اَڄُ نه اوطاقُنِ ۾ تازا پَٿَرِ ڪَکَ
دُونهِين دُکَڻُ ڇَڏِيو پيئِي اُڏامي رکَ
سامِي کَڻِي سَنکَ، وَڄائي واٽَ ٿِئا.

بيت - 12

اَڄُ نه اوطاقُنِ ۾ سَندِي بابُنِ بُوءِ
ڏورِيان گهوريان نه لَهان راوَل رَتِيءَ رُوءِ
هُيَمِ جَنِ سِين هُوءِ، سي آديسِي اُٿِي وِئا.

بيت - 13

اَڄُ نه اوطاقَنِ ۾ سَندِي بابُنِ باسَ
وِئا ويراڳِي نِڪَرِي وِلها ڪَري واسَ
جَنِ جِي اَندَرِ ۾ اُداسِ، سي لاهُوتِي لَڏي وِئا.

بيت - 14

جوڳِي نه جاهِلَ، پَنڌُ پَريندهِين سِکئا
ڪَنِ سِين ڪَنِ نه کِلَ، پُوتارَهِيا پِرينءَ سين.

بيت - 15

دُونهِين ڌنڌَ نه لاٽَ، نه سي جوڳِي جُوءِ ۾
وِئا ويراڳي نِڪَري، چِتَ جني سِين چاٽَ
گهڻا نِهارِيَمِ گهاٽَ، تَنِ سامِين جي صحبت کي.

بيت - 16

ماءُ مُنهنجي جوڳِيين ڪَنين ڪُنَرَ لالَ
آن ڪي ڏٺا ڪالَ، وِيندا واٽڙِيُنِ تان.

بيت - 17

هَي جي هُئا هِتِ، مَٿَنِ هُوندَ حَقُ ٿِئو
جوڳِينِ جِي جُڳَتِ، سارِئو ٿِي سُورَ چَران.

بيت - 18

هي جي هُئا هاڻِ، ته مَٿَنِ هُوندَ حَقُ ٿِئو
پيهي وئا پاڻ، مَڙِهيون مون ماريندِيُون.

بيت - 19

هي جي هُئا هِتِ، ته مَٿَنِ هُوندَ حَقُ ٿِئو
مَڙِهيئون مُورَتَ مَتِ، مانَ وِسَرئونِ ڪِين لَهان.

وائي - 1

جوڳِي جَڳِ گهَڻا، مون وَههُ ويراڳِينِ سِين
پاڇِي ڪَنِ نه پاڻَ کي تُنبيءَ مَنجهه ڪَڻا
وِئا ويراڳِي نِڪري، جَنِي مُنہِ مَڻا
آيَلِ آديسِينِ جا مونکي گُنَ گهَڻا
ساريون سَناسِين کي ويٺي هَٿَ هَڻان
مونکي نِيہ نِهوڙئو، تُنبي جِيئن تَڻان
لاهوتِيءَ- ڪِيُون لَطيفُ چَئي، لَڳِيم جِيءَ جَڙان.

وائي - 2

شُڪُر آڻِ بجاءِ، آهيين اَهلُ اللهَ سِين
گهوڙو هِنَ گِروهَ ۾، حمدَ ساڻُ هَلاءِ
سُرَهِي هِنَ سِلَڪَ سين، پُڄي ڪين پُڄاءِ
ٿيءُ ته ٿوڪَ پِرائيين لاشڪَ تَنِي لاءِ
ترڪُ ڪَر طلبَ سِين، لاهوتِي مَ لَڄاءِ
خودِي کَڻُ مَ پاڻ سِين، جوڳِينِ وَٽِ جَلاءِ
مَهندان مَشائخن جي چَوَڻُ سَڀُ چَلاءِ
ڪامُ تُنهنجو ڪاپَڙِي سامِينِ وَٽِ سَماءِ
آسَڻَ اڳيان اُنِ جي ٻَر ٻَرِ ڪِئو ٻاڏاءِ
سيهو جا سونُ ڪَري تِنہِ صُحبَتَ کي مَ سِڪاءِ
سُرَهِي سَناسِين جي سُڻِي ڪا سُڻاءِ
آهِمِ آسَ اِسَمَ، جي ڌاڳو تون ڌُلاءِ
اَلله عبداللطيفَ کي اُني وَٽِ اَگهاءِ.

سُر آسا

داستان پھريون
بيت - 1

لُڇان ٿِي لاحَدَ ۾، هادِي لَهان نه حَدُ
سُپيريان جِي سُونہَ جو نَڪو قَدُ نه مَدُ
هِتِ سِڪَڻُ بي عَدَدُ، هُتِ پِرينِ پَرواهِ ناههِ ڪا.

بيت - 2

ڪا جا پِرِيَنِ، نه سا سُئِي نه ٻُڌِي
مَتيُون سَڀِ مُنجهَنِ، اِهَڙي ڏِٺي قَضِيي.

بيت - 3

نَڪو ڊيگههُ نه وِيلُ، نَڪو مُنہُ مُهَاڙَ ڪا
اِيءُ اُهوئِي کيلُ، ڪُورُ پَروُڙي ڪِينَڪِين.

بيت - 4

حوصِلو حَيرَتَ ۾، ڪَري ڪِينَ دَرَڪُ
حُسنَ سَندو حَقُ، ڪُورُ پَروُڙي ڪِينَڪِين.

بيت - 5

حوصلو حَيرَتَ ۾ ويڇُون ٿِي وِئو
حُسنُ حَقَ سَندو، ڪُورُ پَروُڙي ڪِينَڪِين.

بيت - 6

حوصلو حيرَتَ ۾ وڃي ٿِئو ويڇون
مَحَبَتَ جيون ميڇُون، ڪُورُ پَروڙي ڪِينڪِين.

بيت - 7

حوصلو حَيرَتَ ۾ آهِ نه مَٿي عام
محَبَتَ سِندِي مامَ، ڪُورُ پَرُوڙي ڪِينَڪِين.

بيت - 8

حوصلو حيرَتَ ۾ وَڃي لَڄاڻُو
ويچارو ڪاڻُو، ڏِسي ٿو ڏِسَڻَ کي.

بيت - 9

حَقِيقَتَ هَڻِي، مُنهنجِي جانِ جُدا ڪَئِي
هِڪُ پَساهُ پِرينءَ ري سگهان تان نه کَڻِي
ڌَڻِي ۽ ڌَڻِي، رَهيو آهِمِ رُوحَ ۾.

بيت - 10

حَقِيقَتَ هِنَ حالَ جي ظاهِرُ ڪَريان ذَري
لَڳي ماٺِ مِرُنِ کي ڏُونگَرَ پَوَنِ ڏَرِي
وَڃَنِ وَڻَ ٻَرِي، اوڀَڙُ اُڀَري ڪونَه ڪو.

بيت - 11

حَقِيقَتَ هِنَ حالَ جِي، ظاهِرُ ڪَريان زَبانَ
ٽاڪَري ٽِڪي ڪانَ، لَڳي ماٺِ مِرُنِ کي.

بيت - 12

سَنئين سُنهائي سَڀَڪا، ڪا مُون مُنجهائي
طَلَبَ ۽ تَحصِيلَ سَڀُ اورِيائِين آهي
مان تَڻُ تِتِ لائي، جِتي آهِ نه ناهِ ڪا.

بيت - 13

جِتي ”آهِ“ نه ”ناهِ“ ڪا، اِيءُ خاڪِيءَ جو خِيالُ
جانِبَ جو جَمالُ، پَسَڻان پَري ٿِئو.

بيت - 14

جِتي ”آهِ“ نه ”ناهِ“ ڪا، اِيءُ خيالُ خاڪِي
پِريان جِي پاڪِي، پَسَڻان ئي پَري ٿي.

بيت - 15

وِردَ وَظِيفا وِسَرِئا، نَڪا رَهِي نَمازَ
هِنيَڙو بَحرِي بازَ، چوري چَنَبَنِ ۾ ڪِئو.

بيت - 16

روزا ۽ نَمازُون، اِيءُ پُڻ چَڱو ڪَمُ
اُو ڪو ٻيو فَهَمُ، جِنہِ ۾ پَسڻُ پِرينءَ کي.

بيت - 17

ڪيهِي پُڇِين ڪالَهه ڪَرَ، نَڪا اَڄُ صُباحَ
وانءُ تَهِينِ سِين واڳِيو جو پِرين مَنجههِ پَساهَ
رَمُ رَبانِي راهَ، مَٿي حالَ هُوشِيارُ ٿِي.

بيت - 18

اَحَدَ جي اِسرارَ کي جُنبي ڏِٺو جَنِ
سي موٽِي ڪِينَ پَسَنِ، ڌاران هاديءَ هيڪَڙي.

بيت - 19

مُئي هاٿِيءَ سِين مَامِرو اَچِي پيو انَڌَنِ
مَناڙِينِ هَٿَنِ سِين، اَکِيينِ ڪِينَ پَسَنِ
فِي الحَقِيقَتَ فِيلَ کي سَڄا سُڃاڻَنِ
سَندِي سَردارَنِ، بَصِيرَتَ بِينا ڪري.

بيت - 20

ڳالِهه پِريان جي ڳُجههَ جِي، ڳالِهه مِڙيائِي ڳُجههُ
هِنيَڙا اُجهُه مَ مُنجههُ، ته پِرِينِئون پَري نه ٿِئين.

بيت - 21

آهي اُونداهِيءَ جو شِرَڪُ سَهَائِي
چِٽي چِٽائِي، اَلفَ جِي عَمِيقَ ۾.

بيت - 22

سُتي جا ساڃاءِ، سا جاڳندي نه ٿِئي
تِهان پوءِ مون ماءِ، نيڻَ هيرايا نِنڊَر سِين.

بيت - 23

سَڄَڻَ سَنيُون ڪَنِ، لوڪان ليکي وِنگِيُون
سَندِي سُپيرِينِ، پَرِ پَروڙڻُ ڏاکَڙو.

وائي - 1

پِريَنِ ئُون پوءِ، موٽِي موٽِي نه وِهامِي راتِ
راهَ رَمَندڙي روءِ
ڦوڙائو فَقِيرَ کي، قادرَ ڪوهُ ڏنوءِ
چَڙهيا ڏاڍين ڏُونگرين، سيڻَنِ سانگُ نه ڪوءِ
اَچِي اوراهُون ٿِئي، ساجَنَ سانگُ سَندوءِ.

داستان ٻيو
بيت - 1

اُڀَرنَدي ئِي سِجُ پِرين جي نه پَسَندِيُون
سي ٻَئي ڪَڍِي ڏِجِ، اکڙيُون ڪانگنِ کي.

بيت - 2

مونکي اَکَڙِيَنِ، وَڏا ٿورا لائِيا
تَپُڻَ پِرين پَسَنِ، کَڻان جي کَرَ سامُهِيُون.

بيت - 3

اَکَڙِيُون پِريَنِ ري جي ڪِين ٻِئو پَسَنِ
ته ڪَڍي کي ڪانگَنِ، نِوالا نيڻَ ڏِيان.

بيت - 4

نيرانائِي نيڻَ، نيئي آڇِ پِريَنِ کي
سَتَرِ کاڌا کيڻَ، جُہُ ڏِٺو مُنہُ مَحبوب جو.

بيت - 5

تَنِ نيڻَنِ ڪِي نيرانِ، جَنِ ساجهُرِ سيڻَ سانڀيٽِئا
جِيءَ جُسي ۽ جانِ، ڪَرَ حَضُورِي حَجُ ڪِئو.

بيت - 6

اَکِيُون عَلي الصُباح، دوستُ ديکَڻَ آئِيُون
اُڀيندِيُون اَرداسَ ۾، ٻِي نه ڪَنديون ڪاء
رَچَندِيُون ري پاهَ، پَرچَنديون پِريَنِ سِين.

بيت - 7

ڪِين جو ڪيڏاهِين، اَکيون پَسِي آئِيُون
تاڻِينِ تيڏاهِينِ، پييُون پاڻَ مُنهائِيون.

بيت - 8

ڪِين جو ڪَنهين پارِ، اکيون پَسِي آئيُون
ٿِيون ديوانيون دِلِ ۾، اَپَرَ لَڳِينِ آرِ
تِهان پوءِ قَرارِ، سُتيون ڪِينَ سَيدُ چَئي.

بيت - 9

ڪِين جو وَڃي اَڄُ، اکيون پَسي آئِيُون
سيڻَنِ ڪِيو سَهَڄُ، لالُون ٿِيون لَطِيفُ چَئي.

بيت - 10

ڪين جو وَڃي ڪالَ، اکيون پَسِي آئِيُون
لالُون ڪِيُون لَطِيفُ چَئي، جانِبَ جي جَمالَ
ٿِئا نيڻَ نِهالَ، جَنِي دِلَبَرُ ديکِيو.

بيت - 11

اَکين کي آهِينِ، عَجَبَ جِهڙيون عادَتُون
سُورَ پَرائي ساٿَ جا وڃئو وِهائِينِ
اُتي لَئُون لائِينِ، جِتِ حاجَتَ ناهِ هَٿيارَ جي.

بيت - 12

اَکَڙِيَنِ آرامُ، ڪَڏهِنِ تان ڪونه ڪِئو
هَنيُون منجههِ حِمَامَ، کاڻِيُون کُوري وِچَ ۾.

بيت - 13

اَکِينِ کي آرامُ، پِرينءَ ڍاران نه پِئو
ٿِيَنِ تي تَمامُ، جي پَسَنِ مُنہُ مَحَبوبَ جو.

بيت - 14

اکيون پِريَمِ تُنهنجِيون، ڪَٽاري جي ڪارِ
کوڙِي کَڻُ مَ سُپرين، چاڪَ وِجهَنِ چَؤڌارِ
ساجَن سَنئون نِهارِ، ته وَڃنِ سُورَ سَنڌيون ڪَيو.

بيت - 15

اَکِينِ کي آئون، جانڪي جهَلون پائِيَان
کوڙي کَڻُ مَ سُپِرين، چاڪَ وِجهَنِ چَؤڌارِ
ساجَنِ سَنئون نِهارِ، ته وَڃنِ سُورَ سَنڌِيون ڪَيو.

بيت - 16

اَکِينِ کي آئُون، جانڪي جهَلُون پائِيَان
رَءِ جَهِين جي رَتِيُون، سو سوجهي سونٺائون
پَسَنِ پَراهُون، اورانگهي عالَمَ کي.

بيت - 17

اَکِينِ کي آهِينِ، وَڏا واجَهه وِڙَهڻَ جا
اُڀِيُون مَنڊي مامِرو، جهيڙو نه لاهِينِ
جِئن سي ڪَڪَرَ اُڀَ ۾ تِئن آگمِيُون آهِينِ
جهُڙِ ڦڙِ نه لاهِينِ، وَسَنِ ساوَڻَ مِينهَن جِين.

بيت - 18

اَکِينِ اَدَبُ ڇَڏِئو، ڪوجها نَظرَ ڪَنِ
کَرَنِ ساڻُ کِلَنِ، پييُون وَهِ وَرَنَ سين.

بيت - 19

اَکِيُون تان عيدَ، ڪانِهي عِيدَ اَکِيَنِ ري
خوشي ۽ خَريدَ، ويئِي ويچارِينِ وِسَري.

بيت - 20

اَکِيون مون نه وَهيڻيُون، اکيون پنهنجيءَ مَتِ
اُتي وَڃي اَٽَڪِيُون جِتي جان کَپَتِ
نَڪا ڳالهه نه ڳَتِ، جِيءَ ڏنِي رِءَ نه جُڙي.

بيت - 21

اَکَڙِينِ آرو، مُونهان پُڇِي نه ڪِئو
اُتي وَڃي اَڙِيُون جِتِ چَوَڻُ نه چارو
هنِيَڙو ويچارو، واٽون جهَلِئو وِنجهُلي.

بيت - 22

وَسَنِ ۽ وِهُسَنِ، ڏينهاڻِي ڏِسَڻَ لَئي
جِئن جِئن پِرين پَسَنِ، تِئن تِئن نَشا نِينهَن جا.

بيت - 23

وَسَنِ ۽ وِهُسَنِ، ڏِينهاڻِي ڏِسَڻ لَئِي
ڏِسِي ڏِسِي آئِيُون، توءِ تلَاشُون ڪَنِ
ڍايُون نه ڍاپَنِ، ڪا جا اُڃ اَکِينِ کي!

بيت - 24

ڏِسَنِ ڏِينهاڻِي، توءِ تَرَسَنِ اوڏَهِين
آيا سُڃاڻِي، نيڻَ نِهاري پِرينءَ کي.

بيت - 25

ڦيرِ مَ تون اُبَتِ، کَڻُ سُبَتِيُون سُپرِين
مونکي موهي جَنِ سِين اري ڳيڙَيَئِي مَتِ
اِيءَ پِرين تُنهنجِي پَتِ، هاڻِ جَڏو جِيي نه مَري.

بيت - 26

جِتِي آڻي ڇَڏِيَئِي، اُتِي ئِي آهِينِ
سي سٻاجهيون اَکِيُون ماڳُ نه مَٽائِينِ
جيٿِي لِکَ لاهِينِ، ته ڪَڍِي ڪانگَنِ کي ڏِيان.

بيت - 27

جِتِي آڻي ڇَڏِيَئِي اُڀِيُون آهن اُتِ
ٻيو ڀَروَسو نَه ڀتِ، اکيون اوهان جي آسَري.

بيت - 28

کُتِيُون ڪِينَ کِسَنِ، ڪِنہِ جِنہِ آگَمِ اُڀِيُون
پييُن پِنبڻينِ ۾ کُورِي جيئنِ کامَنِ
لاٽُون ڪِئو لُوسَنِ، لالَڻَ لاءِ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 29

کُتِيُون ڪِينَ کِسَنِ، ڪِنہِ جِنہِ آگَمِ اُڀِيُون
نيڻين جهيڙو پاڻَ ۾، ويڻين ڪِينَ وڙَهنِ
اَکينِ ۽ پِرينِ، پُوريون پاتِيُون پاڻَ ۾.

بيت - 30

اَڄُ پُڻِ اکَڙِيُون، سارِئو رُونِ سَڄَڻِ کي
جانِبِ جي جَمال ڏانہ تاڻنِ ٿيون تَڪَڙِيُون
جي وَهَمَ پِريان وَڪَڙَيون، تَنِ اُڃ اَکينِ کي نه لَهي.

وائي - 1

تَنِ اَکينِ آءٌ اَڙائِي، ٻَڙِي جيڏِيُون
ڪَنهن دَر ڏِيان دانهِڙِي
ڦَڪِيون ڏيئِي ڦِڪِيُون، ويڄَنِ آءٌ وِرچائِي
حُسنُ جو حَبِيبَ جو تِنہِ لالِيءَ آءٌ لُڇائِي
اُلفَتَ ڪَرِ مَ اُنِ سِين، قُربَ جا ڪَڙائِي
صُحبَتَ سُپيرين جي، مِٺِي آههِ مِٺائِي.

وائي - 2

اي ميان سَڄَڻَ توري توري
ڪيئن رَهندا نيڻَ مُنهِينجا
جَنِ جو آڌرُ تون
جِئان اُلَهي اُڀُري، توڙي تِئان پَري
توءِ وَڃبو تَنِ ڏي، اکڙيون پيرَ ڪَري.

داستان ٽريو
بيت - 1

ڇا کي وَڃِئو ڇو، ٻيلِي ٿئين ٻِئَنِ جو
وَٺُ ڪَنجَڪَ ڪَرِيمَ جِي جَڳَ جو والي جو
سَهُکو هوندو سو، جنهن جو عشق الله سان.

بيت - 2

موهِيندوءِ مَجازُ، ٿورين گهڻين ڏِينهڙين
هَٿان ڇَڏِ مَ بازُ، هارِيا حَقِيقَتَ جو.

بيت - 3

مَجَازِي موهي، ڪَڏِهن وِيندُءِ نِڪِري
اکَڙِيُون اوهي، جِمَ وِهين وِسَهِي.

بيت - 4

مونکي ماءُ مَجاجَ، پِڃَاري جِيئن پِڃئو
هَٿَنِ ڇَڏِي حاجَ، ويئِي سارَ سَرِيرَ مان.

بيت - 5

ديک مَ تون سِين تَنِ، هِي جي مَجازياڻِيُون مُنہَ ۾
ڪِينَ سُڃاتو سُپرين نِهاري نيڻَنِ
پِرين سي پَسَنِ، ٻيئِي جَنِي ٻُوٽِيُون.

بيت - 6

نَئون نِيہُ لَڳوسِ، راتِ رَمَدِي ڍولَ سِين
سو سِينگارُ ٿِئوسِ، صُباحَ وِچ سَرتِين.

بيت - 7

نِيہُ سُڃاڻي نيڻَ جي، وِچان سي وِصالَ
عَيبُ عاشِقَنِ جو سَبَبَ جِي سَنڀالَ
جو هُوءِ ٿئا ڀائي حالَ، ته ويئي وِچوتَڻ وِسَرِي.

بيت - 8

ڦِران ڦيريدارُ، سَدا شوقُ پرين جي
مانَ سَڃيهُون يارُ، اَکا اَکَڙِيُون کَڻِي.

بيت - 9

نيڻين نَظَرُ نِيہَ جو، جِتي جوڙِجَنِ
ساهُ اُنِي تان صَدَقو اَندرُ سِين عُضوَنِ
لاهي سِرُ لَطِيفُ چَئي، اَنگَ پُڻ آڇِجَنِ
قَلبُ قُربانِي ڪَريان مٿان دِل دوسَنِ
هنِيين ۽ اَکينِ، پاهِ هيڪاندي پِرينِ لَئي.

بيت - 10

اَکِينِ ۾ ٿِي ويههُ، ته آءٌ واري ڍَڪِيان
توکي ڏِسي نه ڏيههُ، آءٌ نه پَسان ڪِين ٻِئو.

بيت - 11

تارَنِ ۾ ڪَرِ تَڪيو، وَنينِ ۾ ٿِي وِيہُ
پِرِين اَکينِ ۾ پيہُ، ته آئون اَڇارو ٿِيان.

بيت - 12

کَران وِجههُ مَ واتِ، ڍولَ هَمارِي ڳالَهڙِي
مَڇُڻُ رَتِي راتِ، اورَڻَ ۾ اُوڻِي وَهي.

بيت - 13

سِڪَ سِڪائي سِڪُ، سِڪَ نه آهي سُٿرِي
لِڪَ لِڪوٽِي لِڪُ، ته کَرَنِ خَبَرَ نه ٿِئي.

بيت - 14

کَرُ کارِيندو سي، ماٺو جَنِ پِرِيتَڻو
جوشَ جَلايا جي، ماري تَنِ ماتُ ڪِئو.

بيت - 15

کَرَ کي کَپُرُ کاءِ، نانگُ مَڻيارو نِڪَري
اُڀو جو اُوناءِ، سُرڀُرِ سَندِي سَڄڻين.

بيت - 16

کَرَ جا کَڏَ کَنئِي، پَوَڻَ ڪارَڻِ پِرينءَ جي
تِنہِ ۾ پاڻ پَئِي، غِيبَتِي غارُ ٿِيو.

بيت - 17

اَللهَ کَرَ جِيَنِ، کَرُ مَ مَري هيڪَڙو
اَسان ۽ پِرينِ جون اُمِيدُون پُڄَنِ
تِهان پوءِ مَرَنِ، سَڙِي اِنَهِين سُورَ ۾.

بيت - 18

اَللهَ کَرَ جِيَنِ، جي پاڙي رَهنِ پِرينءَ جي
پُنيون مون پَسَنِ، اُميدُون سِين سَڄَڻين.

بيت - 19

آءٌ سي ڪَندِي سيڻَ، راتَڙِيُون جاڳَنِ جي
جَنِي سَندا نيڻَ، اوجاڳي اُجارِيا.

بيت - 20

لُڏِي آيا لالَ، پاٻوهِي پَيدا ٿِئا
ساجَنُ اکيون جي کَڻي ته ڪوڙين ڀانيان ڀالَ
مُنهنجِي ناههِ مَجالَ، ڪو ويڻُ ورائي وارِيان.

بيت - 21

لوڏان ئِي لَکُ لَهي، پاٻوهيو پَروڙِ
اَکَڙِيُون ڀَرپُورُ، سَڃي توءِ سُهاڳِڻيُون.

بيت - 22

آيا پرين گهُرَنِ، اوتارو اَکينِ ۾
ويڙو ڏِيان ويڪرو، وَنِينِ مَنجِهه وِهَنِ
آءٌ ڏِيندِي کي تَنِ، مَٿي تارَنِ تَڪِيا.

بيت - 23

تان جي ٿِيَنِ سامُهان پُٺيرا سُونهَنِ
سَنئون وَرائِي سُپرِينِ مُنہَ جي مُون ڏي ڪَنِ
ته رَڳُون سَڀِ رَچَنِ، تَن ۾ تازائِي ٿِئي.

بيت - 24

پَساهَ سِين پَسان پِرين، ساهَ سِين سُڃاڻا
اِيهي ٻه ٽاڻا، اَچِي رَهيا رُوحَ ۾.

بيت - 25

مَنجهان مُنهِنجي رُوحَ، وَڃي ساجَنُ وِسرِي
ته مَرُ لَڳِي لُوهَ، ٿَر ٻاٻِيهو ٿِي مَران.

وائي - 1

اللهَ سائين سائين، پُئان مَ پِرِينَئُون پاهِين
هنِيَڙي آسَرَ اوڏاهِين
وَڏي آسَرَ آه اوڏاهِين
جِتي ديرو دوستَ جو، سا ڪِيئَن ڀُونءِ اڳاهِين
ڀَنڀِيُون ڀِري آئِيُون، آيَلَ مون اُتاهِين
قَلَمُ جَنِ جي هَٿَ ۾، سي سيڻَ سَٻاجها سائين
بَندِيءَ جِي بازارَ ۾، شالَ مَ لِکَنِ لائِين.

وائي - 2

جيڏيون آءٌ ڪا پاڻَ وَهِيڻي آهِيان
ڪا مون سارَ لَهيجا!
واڳَ ڌَڻينِ هَٿَ ۾، ڪيڏانہ ڪَرَهَلُ ڪاهيان
جيڏانہَ وارِينمِ سُپرِينِ، پيرُ اوڏاهِينِ پايان
قَلَمُ ڪاتِبَ هَٿَ ۾، آءٌ ڪا لِکيي مان لِکَ لاهيان.

داستان چوٿون
بيت - 1

ديکِيندي دِيدارَ کي ”ڪُلُ“ سُڃاتَئُون ڪِينَ
تازي طَبيلَنِ ۾، آهِ اِحاطو زِينَ
هُئا جي اَمِينَ، سي حِسابان هَڄِي وِئا.

بيت - 2

ديکِيندي دِيدارَ کي ڪِينَ سُڃاتَئُون ”ڪُلَ“
تازِي طَبيلَنِ ۾، آهِ اِحاطو جهُلَ
هُئا جي اَمُلَ، سي حِسابان هَڄِي وِئا.

بيت - 3

ديکِيندي دِيدارَ کي ”ڪُلُ“ سُڃاتَئون ڪِين نَه
جانِبَ مَنجهان جِين نه، مَحرُوم ئِي مَري وِئا.

بيت - 4

تَرڪُ ڪَرِ تَرڪ کي، وَڃَڻَ ڪَنا وَڃُ
آهي اِيءُ اُهَڃُ، سُڻِي سُڻائيج تون.

بيت - 5

تَحقِيقَ جي تون ڀَري مَٿي رِءَ کَڻيجُ
ٻانهُنئان ٻَهَرِ ٿِي ڪُشتِي ڪَمائيج
سَنڌَنِ رِءَ ساري، ڄَنگهَنِ رِءَ ڄُليجُ
جا حاجِ هَٿَنِ رِءَ نه ٿِئي سا ٽُنڊو ٿِي ڪَريج
هَڪَلَ حَقِيقَتَ جِي ٻوڙو ٿِي ٻُڌِيجُ
اَنڌو ٿِي پسيجُ، مُشاهدو مَحبُوبَ جو.

بيت - 6

اَکِ اُلِٽِي ڌارِ، وانءُ اُلِٽو عامَ سِين
لاهوارو لوڪُ وَهي، تون اُوچو وَههُ اوڀارِ
مَنجهان نُوچِ نِهارِ، پُرِ پُٺِيرو پِرينءَ ڏي.

بيت - 7

هَٿَنِ سِين حاجَ ڪَرِ، نيڻَنِ سِين نِهارِ
اُڀا اَڱڻَ پارِ، پَسُ پَنهنجا سُپرِين.

بيت - 8

اَکيون سيئي ڌارِ، جَنِ سان پَسِين پرينءَ کي
ٻِئي ڏُونہ ڪِيمَ نِهَارِ، گهَڻو رِيسَارا سُپرِين.

بيت - 9

وَنِيَنِ ۾ وِصالَ جِي تان ڪا ڪانِي پاءِ
دُوبينَائِي دُورِ ڪَري مَعرفَتَ مَلهاءِ
سُپيرِيان جي سُونہَ ۾ رُخنو ڪونه رِهاءِ
اَکِ اَشهَدُ چاءِ، ته مُسلِمانِي ماڻِيين.

بيت - 10

سُرُمو سَياهِيءَ جو رَنُنِ کي رِهاءِ
ڪانِي ڪارائِيءَ جِي پُرسُ ٿِي مَ پاءِ
اَکِينِ ۾ اَٽڪاءِ، لالائِي لالَڻ جي.

بيت - 11

سُرُمُو سُفيدِيءَ جو جڏهن پاتو جَنِ
تَڏِهن ڏِٺِي تَنِ، اَڇائِي عالَمَ جِي.

بيت - 12

سُرُمُو سُفيدِيءَ جو جڏهن پاتو جَنِ
تَڏِهن ڏِٺِي تَنِ، رونَقَ ريٽي جِهڙِي.

بيت - 13

ڳاڙهو ئِي ڳاڙهو، ڪارو پَسَنِ ڪينَڪِين
اَکَڙِيَنِ پاڙو، وَڃي ڪِئو لاکَ سِين.

بيت - 14

جِهَا تان نه تِهَا، نيڻَ پِريان جا نائُڪُون
ڪوڙين ڪُٺا ڪيتَرا اِلماسِينِ جِها
پَسِي پَرِ اِها، عَجَبُ ٿِئو اَجَلَ کي.

بيت - 15

اَڄُ پُڻ اَکَڙِيَنِ سِين ڪوٺي ڪُٺائُون
ماهُ وَڍي اَنگڙا ڪري، ڪَرَنگهرُ ڇَڏِيائُون
وَتَواصَوا بالحق وَتَواصوا بالصبرِ، ايهِين اُتائُون
مُرِڪي مارِيائُون، کِلِي گهايو سَڄَڻين.

بيت - 16

نَظَرُ نَزِدِيڪون، سَهي نه سَگهانِ ساعتَ سين
پَسَڻُ پَري سَندونِ، آءٌ نالي ڳيَڙِي نِجهُران.

بيت - 17

ڏورِجُ ڏِيو هَٿ ڪَري، ڏورِ مَ ڏِيان ڌارَ
ڪوڙين لَکَ هَزارَ، اِنَ اُنداهِي اَنڌا ڪَيا.

بيت - 18

جو تون ڏِيو ڀانئِيو، سو سُورجُ سَهائو
اَنڌَنِ اونڌائو، جي راتِ وِهامِي ڏِينہُ ٿِئي.

بيت - 19

ڏورِ مَ رءَ ڏِئي، ڏورَڻ گهَڻو ڏاکَڙو
تان تان هوئِجُ حُجَري جان جان يار هُئي
جَڏِ پاسي پاڻُ ٿِئي، تڏهن ڇَڏجِ تَڪِيو.

بيت - 20

وَڃي رَسُ وَڃڻَ کي، وَڃڻَ کي وَڃيجُ
لِڪان تون لِڪيجُ، لوڪان لِڪي ڪونه ڪو.

بيت - 21

وَڃي رَسُ وَڃڻَ کي، وَڃڻُ پُڻِ وِڃاءِ
لوڪان پاڻُ لِڪاءِ، لِڪان پُڻ لِڪيجُ تون.

بيت - 22

آءٌ ڏورِيَئِين، شالَ مَ لَهَئِينِ، پِرين هوئِين پَري
هَڏِ نه ساهَ سَري، تَنِ تَسَلِي نه ٿِيي.

بيت - 23

آءٌ ڏورِيَئين، شالَ مَ لَهَئِين، تَڻُ مَ مِلينِ تون
لَئُون لَئُون منجهان مون، لَوچَ تُنهنجِي نه لَهي.

وائي - 1

سَمِيع بَصِيرُ حَيُ هميشہ
سو سائِين سَدائِين
هيڏي هوڏي هَٿَڙا، ڇا کي ڇو پائِين
”وَ فِي اَنفُسکُم اَفَلا تُبصِرُونَ“ اِيءُ ڏَسڙو ڏِنائِين
جانَ ڪو جِيين ڏِينهَڙو، تان ڏوري لَههُ مَنجهائِين.

داستان پنجون
بيت - 1

مُنہُ مِحرابُ پِرينءَ جو، جامِعُ سَڀُ جَهَانُ
سَڀوئِي سُبحَانُ، ڪيڏانہ ڪَري نِيتِيان.

بيت - 2

حَبِيبَنِ هيڪارَ، مَنجهان مِهرَ سَڏُ ڪِئو
مونکِي سَڀَ ڄَمارَ، اورَڻَ اُهوئِي ٿِئو.

بيت - 3

پِريان سَندي پارَ جِي مِڙَئِي مِٺائِي
ڪانهي ڪَڙائِي، چَکين جي چيتُ ڪَري.

بيت - 4

جيڪين ڏِنائُون، سو سِرُ ڏيئِي سَههُ جِندَڙا
مَ چَئهُ ڇِنائُون، اِي پُڻ ڳَنڍِئو سَڄَڻين.

بيت - 5

جيڪِين ڏِنائُون، سو مان ڳڻُ ڳَنڍِ ٿِئو
مونکي پُڇئائُون، تون ڪِئن اِيهِين ٿوڪَ سِين.

بيت - 6

مَيَن مَٿي ثَمَرا، کُهِينَ سَڏَ ڪَرِينِ
ساٿُ نِباهِيو نِينِ، اِيءَ پَرِ سَندِي سَڄَڻين.

بيت - 7

اَوَڳُڻ رُسي سَڀُڪو، ڳُڻينِ پِرين رُٺامِ
ليکَيمِ جي لِسانَ سِين، سي ڪَرَ ڪِينَ ڪِئامَ
پاڻُ وِڃائي پانهِنجا، ٿورا ٿوڪَ هَنيامِ
”بَندگي اَفگندگي شَرمندگي“، اها ميڙِ مُڪامِ
پِرين تَبَ پَرتامِ، ”آئُون“ جَبَ اُٺ ڳَئِي.

بيت - 8

اَلَتَيمِ جا هنِيان، سا نه سَلِتَيمِ ساهَ کي
سُپيريان جي ڳالَهڙِي لِڪايَمِ لوڪان
ويئِي مون وَسان، تي پَڌَرِ پيئِي پِرينءَ ري.

بيت - 9

مُون تان لِڪائِي گهَڻُو پَرَ رُوئَڻَ ڪِي روشَنُ
رَسِيو رِيزالِن کي زَردِيءَ مَنجهان ظنُ
ويرِي مون وَرَنُ، ڳالِهه ڪَيائِين ڳُجَهه جِي.

بيت - 10

مِٺايان مِٺو گهَڻو، ڪَڙو ناهِ ڪَلامُ
سُڪُوتُ ئِي سَلامُ، پِريان سَندي پارَ جو.

بيت - 11

سِڪِين ڪُہُ سَلامَ کي، ڪَرِيين ڪُہُ نه سَلام
ٻِئا دَرَ تَنِ حَرام، هِيءُ دَرُ جَنِي ديکِئو.

بيت - 12

رُٺي جا رِهاڻِ، سا پَهَڻي نه ٿِئي
ڪنہِ کَرَ وِجهِي ڪاڻِ، پاڻان نِيہُ نِکارِئو.

بيت - 13

رُٺِي ناهي رِيتِ، پَهَڻي پاهَتُ ناهِ ڪو
پَسو مَنجههِ پِرِيتَ، جيهائِي جوڙَ وَهي.

بيت - 14

کُهنڊڙِي مَ لاهيج، پاتَئِي جا پِريتِ سِين
ڪو ڏِينہُ تَڳائيجِ، رُسَڻَ سَندِي رِيتَ سِين.

بيت - 15

هَرَ هَرَ هرَڙائِي، وَڃڻُ دَرِ دوستَنِ جي
پاڙي ڏانہ پِرِينِ جي اُجهُه مَ اَوائِي
اَلَهڙِ ٿِي مَ آڇِ تون واٽَهڙُنِ وائِي
لائِيندَئِي لطِيفُ چَئي سُوران سَرهائِي
ڳُجهي ڳالَهان ئِي، پِرتِ وَٽِجي پاڻَ ۾.

بيت - 16

پِٿُون پَرُوڙي جَنِ، جَڙان هَڻِي جَڪوڙِيَا
تُون ڪِيئَن اڳيان تَنِ، پُورا پاسُنگَ پائِيين.

بيت - 17

جِئنِ جِئن ڏَمَرَ ڪَنِ، تِئن تِئنِ نَشا نِيہَ جا
مَحبَتَ مَحبُوبَنِ، ماڻي مان مَعلُوم ٿِئي.

بيت - 18

جيڪِين ڏِنائُون سو سَڀوئِي صحَتَ
مَ چَئُه آزارُ اُنِ کي، مَ ڪِين مُصيبَتَ
ڪُهَڻُ قَرِيبَتَ، ڪوٺَڻُ پَرِ پِرينِ جِي.

بيت - 19

ڦُٽو ڦوڙائو، وَرِئو وَرَقُ وِصالَ جو
مونکي ڏِنو سَڄَڻين ڏوران ڏيکائو
هِنيَڙو اڳ ڍائو، ويتَرِ پِرينءَ پَراهِئو.

وائي - 1

دِلِ لائي دُورِ نه جا،
آئُون تُنهنجي دَرسَ ديوانِي
تون موٽُ مِيان! دِلِ لائي مَنُ لائي دُورِ نه جا
قاضِي پَڙِهئا پُڇُ رَهيئَان، هِتِ ناهِ طبيبان دِي جا
اَکِينِ آگَمَ لائِيا، لالَڻَ توهِي لاءِ.

داستان ڇھون
بيت - 1

لوڪان لِڪي سَڀُڪو، لِڪان لِڪي ڪونَه
اُٿِيي ويٺي اَونَ، اِنَ اُلِٽِي ڳالِههَ جِي.

بيت - 2

لوڪان لِڪي سَڀُڪو، لِڪان لِڪي ڪونَه
سَچِي جِهَڙِي سونَ، مُنہِ نه پيئِي ماڙهُوئِين.

بيت - 3

مَتِيُون سَڀِ مُنجهاءِ، پاڻُ ڇَڏي اُو ڄاڻُ تون
پِهرِينِ پاڻُ پِٿُون ڪَري پِرين پوءِ پُڇاءِ
وَحدَتَ ساڻُ وِڃاءِ، ڪَثافَتَ ڪَثرتَ جِي.

بيت - 4

جِتي ماڻِڪَ ماڳُ، تِتي چوران تَڪِيو
سَنئون تَنِ سَڀاڳُ، اَمُل جَنِ اوباهِيو.

بيت - 5

چورُ اُڀوئِي چوءِ، ته آءٌ اُهوئِي آهِيان
جي اَسِي اَکِينِ هوءِ، توءِ لِڪيي کي ڪونَه لَهي.

بيت - 6

جي ڀائِين پِرينءَ مِڙان ته سِکُ چوران ڪِي تاتِ
جاڳڻُ جَشَنُ جَنِ کي، سُکُ نه سارِي راتِ
اُجِهي ٻُجهِي آئِيا، وائِي ڪَنِ نه واتِ
سَلي سُورِيءَ چاڙِهئا، بيانُ ڪَنِ نه باتِ
توڻي ڪُسَنِ ڪاتِ، تَپِ ساڳِي سَلَنِ ڪِينَڪِين.

بيت - 7

پاڻِهِين هاڻُو، پاڻِهِين واهَرُو، پاڻِهين چورَنِ گَڏِ
ڪِنہَ کي ڪَريان سَڏُ، جِئن پانهنجِيُون هَنِيُون پاڻُ ڏي.

بيت - 8

چُپ ڪَرِ چَپَ مَ چورِ، پُور اَکيون ڍَڪُ ڪَنَ
ته جا مُورَتَ مَنجهان مَنَ، تِنہِ مُشاهِدو ماڻِيين.

بيت - 9

ڪَنِ گهُرجِي ڪَلِمُو سَڀِڪِي سُڻَڻَ لاءِ
فِڪرَ سِين ڦيراءِ، ته هَمہَ کي حَقُ چَئِين.

بيت - 10

اِيئَن چَوَندِي ڪيرَ، ته آءٌ ساڃاررِي سِين سَڄڻينِ
دائِم انَ دَربارِ جا ڦِرَندا پَسان ڦير
جَن حُضُورِي هيرَ، ڪَري تَغِيرِي تَنِ سِين.

بيت - 11

مَتان ڀانيين تون، ته ٿِيَسِ ساڃاري سِين سَڄِڻين
رُونديون ڏِٺيون مُون، اِنَ دَرَ مَٿي دادِليُون.

بيت - 12

لَکين سَئين مِهرانَ، آٽِي سَڀَ اُڌَمئا
سَڙان مَنجِههين مانَ، ٻَهَرِ ٻاڦَ نه نِڪري.

بيت - 13

سُڃ وَسَندِي تَنِ کي جوشَ جَلايا جي
طالِبَ جي تَحقِيقَ جا، نِيہُ تَنِي وَٽ نِي
تيڏي پَسي ٽِري، هُو تان آهي هيڪَڙو.

بيت - 14

وِياسُون پاڻان، سَڀُ ٿِياسون سُپِرين
پاڻِهِين جِي ڄاڻان، رَتِي رَهِي نه هيڪَڙي.

بيت - 15

سُتوئِي سيجَ گهُرِين، جَفا ڏِيين نه جانِ
صُلِحَ رءَ سيڻانِ، مَتان نُونڌين نه چَڙهِين.

بيت - 16

سُتوئِي سيجَ گهُرِين، جَفا ڏِيين نه جِيءَ
پَهڻي ڌاران پِيءَ، متان نونڌين نه چَڙهِين.

بيت - 17

صُلحُ جَنِ سَڄَڻَ سِين، سيجَ ماڻِيندا سي
”اَلذِين آمَنُوا وِکانُوا يَتقُون“ اِنَ پَرِ اُڀا جي
سي نيئِي نُونڌين تي، چِٽين ڏِکين چاڙِهيا.

بيت - 18

جي ٿِئا حَلُ حَبِيبَ سِين، سُمَهڻُ تَنِ صَوابُ
نيڻَ هيرائي ننڊَر سِين، خوش ڪِئائُون خُوابُ
اوسِيڙو عَذابُ، دِلئان دُورِ تَنِ ٿِئو.

بيت - 19

نا اُميدي نُورُ، اُميدَ اُونداه اُن کي
سَندو ساجَنَ سُورُ، سَرِئو تَنِ سُکُ ٿِئو.

وائي - 1

ڪِين اُنِي ۾ آهي،
هُوءِ جي جهُونا پَسجَنِ جهُوپَڙا
اِنَ دَرِ سيئِي اَگهِئا جَنِ کي ڪونَه چِتائي
ڌاريان ڀانئِين ڌارِيُون، پاڻُ پِريان سِين کائي
”اِن اَولِيائِي تَحتَ قَبائِي“ پنهنجا پاڻَ پَراهي
”لَا يَعرِفُهُمِ غَيري“، پَرَ کي ڪِينَ پَسائي
پَنهنجِيون ڇَڏي پَٽَ ۾، رِڙَههُ اُنِي جي رائي
خِذمَتَ ڪَرِ خُلقَ سِين، پاندُ ڳِچيءَ ۾ پائي.

داستان ستون
بيت - 1

سَڀيئِي سُبحَان جي ڪَرِ حَوالي ڪَمَ
ٿِيءُ تَحقِيقُ تَسلِيمَ ۾ لاهِي غَمَ وَهَمَ
قادِرُ ساڻُ ڪَرَمَ، حاصلُ ڪَري حاجَ تو.

بيت - 2

سَڀيئِي سَنئِين ڪَرِين، ڪومَ مُنجهائِين راهَ
سَڄَڻَ جِي صَلاحَ، لائُون لَڱو ميڙِيين.

بيت - 3

تَنُ تَسبِيحَ مَنُ مَڻِيُون، دلِ دَنبُورو جَنِ
تَندُون جي طَلَبَ جِيُون وَحدَتَ سِر وَڄَنِ
”وَحدهُ لا شَرِيڪَ لَہُ“ اِهو راڳُ رَڳَنِ
سي سُتائِي سُونهَنِ، نِنڊَر عِبادَتَ اُنِ جي.

بيت - 4

ٽَڪَ مَ ويهجِ ڀِتِينِ جي ٺَرِيي پاسِ ٺَرِي
ٻيلِيَنِ سِرِ ٻَرِي، مُنہُ پِٽي مَريج تون.

بيت - 5

جي ڪِيڙِيءَ ڀَرِ ڪَنبَنِ، نانگَ پِه نَمَنِ اُنِ کي
آگو اَمُنُ تَنِ ڪري جي اِنَهِين ڀَئي ڀَڄَنِ
مُشاهدو مَحبوب جو اَپَرُ لاءِ اُنهنِ
”اِن اولِيائِي تَحتَ قَبائِي“، ٻوڙا ڪِينَ ٻُجهَنِ
ڳُجَهان ڳُجُهه وَڃنِ، اَحدَ جي اِسَرارَ ۾.

بيت - 6

چڱنِ ساڻُ چڱائِيون، اِيئَنِ سَڀُڪو هوءِ
تو جِئن ڪَري نه ڪوءِ، بُڇَنِ ساڻ ڀَلائِيُون.

بيت - 7

جي هُوءِ تاڻِينِ تَندُ کي، ته تون هَڏِ مَ تاڻِ
اَڳي اِنَ اُهَڃاڻِ، سالِمُ تَندُ سَڄِي رَهي.

بيت - 8

ويٺي جَنِي وَٽِ، ڏُکَندو ڏاڍو ٿِئي
سا مَجِلسِ ئِي مَٽِ، جي حاصُلُ هوءِ هزارَ جو.

بيت - 9

ويٺي جَنِي وَٽِ، ڏُکَندو ڏورِ ٿِئي
تون تَنِي سِين ڪَٽِ، اوڏا اَڏي پَکَڙا.

بيت - 10

جَنِي سَندِي جِيءَ ۾ ڀَتون ڀَتين ٻوڏُ
ڪَهڙو ڪَريين ڪوڏُ، هِنيَڙا پَسِي تَنِ کي.

بيت - 11

جو ڪَهندُ سَهندُ سامُهُون، پِرتِ تَهِين سِين پارِ
نِيہُ جَهِين سِين نِبَهي، تَنہَ سِين تون مَ تَوارِ
هَڏِ مَ واٽَ وِسارِ، ٿِيءُ نِرالو نِبَري.

بيت - 12

مُورکَ مامَ نه ٻُجھَڻا، آنڪا جِفَا اَڪَ
پَڪا جي نه سُپَڪَ، مَ ڪَرِ ميڙو تَنِ سِين.

بيت - 13

چُوندَنِ ڪِيمَ چَئيجُ، ويڻَ ورائي سامُهان
ڪا مَتَ قِيمَتَ جِهَڙي، روزُ ڏَمَرَ کي ڏيجُ
ويڻَ مَ ورائيجِ، ته سَڀِ دَرِ سُهاڳِي ٿِئين.

بيت - 14

سُڻِي ويڻَ ڪَنَنِ سِين وارِجِ ڪِيم وَرِي
هادِيءَ جي هِدايَتَ جِي آهي اِيءَ ڳَرِي
جَنِي ساهَ سَرِي، تَنِ مارِيو نَفسُ ماٺِ سِين.

بيت - 15

هو چُونَئِي تون مَ چَئهُ واتان وَرائي
اَڳِ اَڳرائِي جو ڪَري خطا سو کائي
پَلئه ۾ پائي، وِيو ڪيني وارو ڪِينَڪِين.

بيت - 16

اَڻَ چُوندَنِ ڪِين مَ چَئُه، چُوندَنِ چَيو وِسارِ
اَٺَئِي پَهَرَ اَدَبَ سِين پَر اِهائِي پارِ
پايو مُنہَ مُونَنِ ۾ غُربَتَ ساڻ گُذارِ
مفتِي مَنجههِ وِهارِ، ته قاضِي ڪاڻِيارو نه ٿِئين.

بيت - 17

هو چُونَئِي تون مَ چَئهُ واتان واري ويڻُ
سَڀِن سِين سَيدُ چَئي، مَنُ ماري ڪَرِ ميڻُ
کاندِ وَڏوئِي کيڻُ، ڪِيني مَنجهان ڪِينَ ٿِئي.

بيت - 18

نَمِي کَمِي نِهارِ تون، ڏَمَرَ پاسو ڏُکُ
منجهان صَبُرَ سُکُ، جي سَنوارِئا سَمُجهِين.

بيت - 19

نَمِي کَمِي نِهارِ تون، ڏَمَرُ ڏولائو
ٿِيين ساڃائو، جي اُڀيين اِنَهِين پيرِ تي.

بيت - 20

کَمُ کَمَندَنِ کَٽِيو، هارايو هُوڙهَنِ
چَکيو نه چُوندَنِ، هُو جو ساءُ صَبَرُ جو.

بيت - 21

نَفِيءَ سَندِيءَ نانہِ سِين پَهِي پُڇيائُون
ڀِڙا جي ڀانئَڻَ جا سي ڀيري ڀَڳائُون
”اَسِين“ ۽ ”آئُون“، آتَڻِ هُئِي نه اُنِ جي.

بيت - 22

مَوت مُندَ نه آهي، تائِبَ ٿِئو تَڪَڙا
”عَجلوا بالتوبَة قَبلَ المَوتُ“، وِيههُ تون ويرَمَ لاهي
پِريان ڪارَڻِ پاڻَ کي سَگهو ويهه سَنباهي
اَجَلُ اَسارَنِ کي ڪامَ وَٺيو ٿو ڪاهي
وِڌائِين وَڍَڻَ لَئي ڳَنُ ڪُهاڙِيءَ پاهي
عِمَارَتُون اَنڌَنِ جِيون ڊاهيو ٿو ڊاهي
نبا گهوٽ گهَرَنِ ڏي ڪِنہِ وَڏِيءَ وِيرَ وَناهي
اُتي عبداللطيفُ چَئي، نِبَا ڪَفَنَ پَراهي.

سُر مارئي

داستان پھريون
بيت - 1

اَوَلُ نامُ اَللهَ جو مِڙِنِئُون مَٿاھون
ڪِئن ڪَري قبُولِيَان عُمرَ کي آئُون!
رازِقَ رَضائُون، مون مَٿي تي مَڃِيُون.

بيت - 2

وَطَنُ مُون مَلِيرُ، قَضا آندِيَس ڪوٽَ ۾
چانڪِ پِينَدِيَسِ پِرينءَ سِين، پائُرَ جو پَنِيرُ
ھاڃا ڪِئو ھَمِيرُ، بِاللهِ ني ٿو بَندَ ۾.

بيت - 3

بِاللھ آھيان بَندَ ۾، ڌُئان ڪِيئن ڌَٻَرُ
ويڻَ وَراڻِي ناہ ڪا، سومَرو سَٻَرُ
ميان! مهربانُ ڪرين اِلاھي عُمَرُ
ويڙِ پَسان سو وَرُ، جيڏانهَ عالَمَ آسرو.

بيت - 4

کُوءِ آسون عُمرَڪوٽَ جون، وَرُ جهَنگرُ ۾ جهُوپي
جو اَباڻَنِ اَڏيو ڳُڻَنِ سِين ڳُوپي
وِيندِيَس وِيڙِيچَنِ ڏي، لوہُ ڀَڃِي لُوپي
چِڀَڙَ آءٌ چُوپي، سِڪَ لاھِيندِيَس سومرا!

بيت - 5

کُوءِ آسُون عُمرڪوٽَ جون، وَرُ وِھَڻُ وَسِڪاري
منهنجو تُورُ تَلِيَنِ ۾ چِيهَا ٿو چاري،
مَري رَھندِيَسِ ماڳِهين ساھيڙيون ساري
ڍائِي ڍَٽَ ڌاري، اَٿمِ اُٺي مِينهَڙين.

بيت - 6

نَنگان آھيون نِڱئا اَسين مارُو لوڪَ
ٿَرَ کي ڀانيُون ٿوڪُ، جو ڍَڪُ ڍاٽِيئَڙَنِ جو.

بيت - 7

سَدا جَنِ پَرياڻُ، پانڌي پَکي لَڏَ جو
وِئا ڳُڻنِ ساڻُ، مارُوئڙا ٿرِ اُڪَرِي.

بيت - 8

وِئا ڳُڻَنِ ئي ساڻُ، ماروئڙا ٿَرِ اُڪِري
تَني پُڄاڻا ھاڻِ، جاڙَ جِيان ٿي جيڏِيُون.

بيت - 9

اوڏا جان ھُئا، تان نِتُ نِياپَا آئِيا
مارُوئڙا مَليرَ ڏي واري وَڳَ وِئا
تَنِي ڏونهَ ڪِئا، ڏيئي ڏوراپا چائِيَان.

بيت - 10

“اَلسَتُ بِرَبڪُم” جَڏھن ڪَنِ پَيومِ
“قالُوا بَليٰ” قَلبَ سِين تَڏھن تِتِ چَيومِ
تَهِين ويرَ ڪَيومِ، وَچَنُ ويڙِيچَن سِين.

بيت - 11

نڪا “ڪُن فَيَڪُونُ” ھُئِي، نڪا مُورتَ ماہَ
نڪا سُڌِ ثَواب جِي، نَڪو غرضُ گُناہَ
ھيڪائِي ھيڪُ ھُئِي، وَحدانِيتَ واہَ
لکيائِين لَطِيفُ چَئي، اُتِ ڳُجهاندَرَ ڳاہَ
اَکيَنِ ۽ ارواحَ، سائي ساڃاءِ سومرا.

بيت - 12

نَڪا “ڪُن فَيَڪُونُ” ھُئي، نَڪو لِڱَ لِحَمُ
بَنيو ھو نہ بُتَ ۾ اڃان ڪو آدَمُ
مون مارُوءَ سِين سَڱُ، سوئِي آھي سومَرا.

بيت - 13

چَئي “ڪُن فَيَڪُونُ” جَڏِ خَلقِيا رُوحَ خُدا
گَڏُ جِتِ گُذرانُ ھو، جَڙ لَڳي تِنهِ جاءِ
مون ماروءَ سِين ساڃاءِ، سائي آھي سومَرا.

بيت - 14

نڪا “ڪُن فيَڪُونُ” ھَئِي، نڪا ھُونگَ نہ ھُون
سَڄڻُ تِنهِ ساعتَ ۾ اُڀي ڏِٺاسُون
مون مَنَ تَڏھانڪُون، مِلِي ملاقاتَ ڪِي.

بيت - 15

قِسمَتَ قَيدُ قَويءُ، ناتَ ڪيرَ اچي ھِن ڪوٽَ ۾
آڻي لِکيي لوحَ جي ھنڌُ ڏيکاريُمِ ھِيءُ
پَرچي ڪِينَ پَهُنوارَ رءَ، جانِ جُسو ۽ جِيءُ
راجا راضي ٿِيءُ، تہ مارُنِ مِلي مارُئِي.

بيت - 16

قِسمَتَ قَيد ڪِيَاس، ناتَ ڪيرَ اَچي ھِنَ ڪوٽَ ۾
“وَنَحنُ اَقرَبُ اِليه مِن حَبلِ الوَرِيدِ” وَطن آءٌ ويندِياسِ
مارُنِ کي مِلَندياسِ، ڪوٺيون ڇَڏي ڪوٽَ جون.

بيت - 17

“قَيدُ الماءِ” ٿِئومِ، ھِتِ اَڙانگِي گهاريَان
“ھِناڪَ جِسمِي وَالَفُوادُ لَدَيڪُمَ” ھِنيُون ھُتِ سَندومِ
قادِرُ شالَ ڪَندومِ، ميڙائو سِين ماروئِين.

بيت - 18

“قيدُ المآءِ” ڪَهَنِ جو، سو مُون پاند پِئو
“جَفَ القَلمُ بِمَا ھُو ڪائنُ”، وَھِي قَلمُ وِئو
اِيءُ قضا ڪَمُ ڪِئو، جئن ٿَرِ ماروُ آءُ ماڙيين.

بيت - 19

جِهَڙو “قَيدُ المآءِ”، تهڙو بَندُ نہ ڪو ٻِئو
“جَفُ القَلَمُ بِمَا ھُوَ ڪائِنُ” لَهي نہ تِرُ تِئا
عُمَرَ تو ھَٿَا، شالَ آجائِي ٿِئي آجڙيين.

بيت - 20

گهنَگهَرُ گهارَڻُ مون ٿِئو، رِءَ اعرابِينِ اِتِ
“بَکَتِ العَينَينِ فِي ھَواڪَ دَما” پُڄان ساڻُ پِرِتِ
مون اکيون تَنُ تِتِ، جِتي جَنَبُ جِيڏِيين.

بيت - 21

ھي ھَنڌَ ماڙيون ھاڻِ، ساڙيان سَڀَ ڏيهِينِ ري
“ڪُلُ شَيٰ يَرِجعُ اِليٰ اَصِلِهِ” ٿِي جَهڄان جهانگيَنِ ڪاڻِ
ڀِرِي پنهنجي ڀاڻِ، پَسان مُلڪُ مَلِيرَ جو.

وائي - 1

پَرچَنِ شالَ پنهوارَ،
ڍولا ماروُ مون سين
پَرچَنِ وو!
پائي آيَس پاندَ ۾ اَوڳُڻَ عيبَ اَپارَ
مون مُورائِين مَدِيُون، آھِين سيڻ سَتارَ
قضا آنديس ڪوٽ ۾ لکيي جي لَغارَ
ميخون محبت سَنديُون ھنيڙي منجهہ ھَزارَ
اُٺا مِينه مَليرَ ۾ پِيَنِ پِسُ پَهَنوارَ
آھِين عبداللطيف چَئي سَرَھا سيڻ سَنگهارَ.

داستان ٻيو
بيت - 1

اوٺِي ڳوٺِي آڻِيين ڪو ھُتي جو ھِتِ ھيرَ
تہ ڪِنا جي ڪوٽن جا سي ٿين سُرَھا سيرَ
آءٌ تہ اَکيين اُگهان، جي پائِرُ ڏِنَئِين پيرَ
لِلهِ لَڳَ لَطِيفُ چَئي، تون لاءِ ڪِيمَ اَويرَ
ڪوٺيين گهاري ڪيرَ، مَحلين مُنجهي مون ھِنيُون.

بيت - 2

اَللهَ اوٺِي آڻِيين، جي نِيَاپا نِينِ
آءٌ اُنِي جِي آھِيان، توڻي مون نہ مَڃينِ
مَسُ مُنهنجِي ھٿَ ۾ ڪاغَذَ ڪي آڻِينِ
لُڙڪَ نہ لِکَڻُ ڏِينِ، ڪِرِئو پُونِ قَلَمَ تي.

بيت - 3

پَهِي سُکُ پيرين کيهَ، ڪو نيهَ نِيَاپو آئِيو!
اَتِ اُڪَنڊِي آھِيان، تِنِ ڏوٿِينِ تنِ ڏيهَ
سَندِي جا ساڻَيهہ، کيهَ کٿُورِي ڀانئِيان.

بيت - 4

نَڪو ايرُ نہ ڀيرُ، نڪو اوٺِي آئِيو
مون وَٽِ آيو ڪونہ ڪو پائُران ڀَري پيرُ
ڪِتابَتُون ڪيرُ، ڏِيندُم ڏِھايَنِ جيون.

بيت - 5

نہ ڪا خَبَرَ نہ ڪو خوابُ، نَڪو اوٺِي آئِيو
ھُتي جَنِ ھِت اچي ڏنو ڪونہ جَوابُ
ھَمِيرَنِ حِسابُ، ڪُهُ ڄاڻان ڪِيئن ٿئو!

بيت - 6

اُتان اوٺِي آئِيو، خَبَرَ اِيءَ کَري
وِسارِجِ مَ وَرَ کي، پَئجُ مُنڌَ مَرِي
وِيندِينءَ اُتِ وَرِي، ڪو ڏِينهُ آھِين ڪوٽَ ۾.

بيت - 7

اُتان اوٺِي آئِيو، خَبرَ کِينءَ کَرِي
ٻِنهِي پارين ٻاجَهہ ٿي، پَئُہ مَ مُنڌَ مَري
وِيندِينءَ ويڙِ وَري، مليرِ اُٺِي مِينهَڙين.

بيت - 8

ڪو ڏِينهُ آھِين ڪوٽَ ۾، لوئِي ھَڏ مَ لاہِ
ڪامَڻِ آنهِ جي ڪُرَ جِي آڏِ وَڏائِي آہَ
ھِتِ مَ پاڙِجِ ھيڪَڙو پائُرَ جي پَساہِ
سَتِي سِيلُ نِباہِ، مَليرِ وِيندينءَ مارُئِي.

بيت - 9

عُمرَ اوٺِي آئِيو ڪاڪاڻئان ڪالَ
اُٺا مِينهَ مَليرَ ۾، جَرَ ٿَرَ ڀَرِئا جالَ
ھَئي مُنهِينجي حالَ، جئن مُندون سارئو نہ مَران.

بيت - 10

جو ڏيهَ ڏاڏاڻِئان آئِيو، پيرين تِنه پُئان
سانگائتيون سيد چَئي، سَنديون چِتِ چُئان
ھِتي تان نہ ھُئان، حَرفَ لَٿي ھيڪَڙي.

بيت - 11

جو ڏيهَ ڏاڏاڻِئان آئيو، ڏِنَمِ تِنهِ طعنو
سَرتِيَن سِيلُ چَئايو، جورِ ھَڻِي جانو
پائي ويهہُ مَ پَلنگين، ڳچيءَ سِرِ ڳانو
مٿان لَڪَ، لَطِيفُ چَئي، کانءِ مَ خزانو
ٿِئو سَڏُ سَمانو، حَرفَ لَٿي ھيڪَڙي.

بيت - 12

عمرَ مارُئڙَن جو ٿَرَ ٿَرَ اَندرِ ٿانءُ
سَڀَ تُنهنجوسومرا ويٺا ڳِنهَنِ نانءُ،
اُتي ويندِيَس آنءُ، لوئيءَ لَڄَ مَٿي ڪَري.

بيت - 13

عُمرَ مارئڙَنِ جا ٿَرَ ٿَرَ اَندرِ ٿاڪَ،
لاٿائُون لَطِيفُ چَئي مَٿان لوئِيءَ لاکَ
عُمرَ اٿمِ آکَ، پهَرِئو ٿِي پَن چَران.

بيت - 14

ٿَرَ لَيا، ٿاڌيلَ ٿي، پَهرئو چَرَنِ پَنَ
ھنِيَڙي راتِ اُڪِيرئو، مارُوءَ ڪارَڻِ مَنَ
زيرِيون لاہِ ضعِيفَ تان، اَلا ڪَرِ امَنَ
سَرتِيَن ساڻُ سَمُنَ، مُنهنجِي وٺي وَلهارَنِ ۾.

بيت - 15

سي ٿاريلا ٿَرَنِ ۾، جي مان گهَٽُ گهُري
وَطَنِ وَسَ وَسَندِيُون، ھنيَڙي نِتُ ھُري
اَندرِ چِتَ چُري، وِرِہُ ويڙِيچَنِ جو.

بيت - 16

سَهسين سيبا ڪَنجُري، لوئِي لِيڙ ٿِيامِ
اَباڻَن جي آسَري ڪَتي ڪانہ ڪِيامِ
جا ڍَٽِ ڍَڪييام، تِنه جو پَروَرَ پَنُ رَھائِيين.

بيت - 17

سَهسين سيبا ڪنجُري، لِيڙُون ٿِي لوئي
واسي وارَ نہ ويڙھِيَان، ڌارينِ سِين ڌوئِي
مَليرُ مِڙوئِي، مَرَڪِي شالَ مَلهائِيان.

بيت - 18

سِبي سيبا ڏي، ڀوريءَ نِيهُ نہ لَڄِئو
کَٿيءَ وَٽيون کَٿِيون، سِبي سيري سي
مَڇُڻُ چُونَمِ ڪي، تہ لَڄايَئِي ٿَرَ ڄائِيُون.

بيت - 19

اَڳَڙِيارو ڪَنجُرو، لوئِي سِين لِيڙُنِ
ھِهَڙو حالُ وٺي ڪري، وڃان مَنجهہ ٿَرَنِ
مارُو مانَ چَون، ھُئِي اَسانهِين آسَري.

بيت - 20

سَتِيءَ ڳالهہِ سُئِي، سَرتِينِ سِنجَڻُ ڇَڏِئو
‘ماروئڙِي محلن ۾، اَڳي ڪانہ ھُئي’
عُمرَ آءٌ نہ مُئِي، اِنَ اوڀالِئان اَڳَ ۾.

بيت - 21

ماڙيءَ چَڙھِي سُومَرا، آءٌ ھَڏِ لڄاڻِي
ھَٿان مون مَ ھارجي پائُرَ جو پاڻِي
ٻولِي ٻاٻاڻي، وٺي شالَ ويڙِ وڃان

بيت - 22

ھِڪُ سِري ھِڪُ ساہُ، ٻِئو ناہ جو ٻِئي ڏيان
ڄاڻي ھڪ اَللھَ، سو کِيتَ خريدَ ڪِئو.

بيت - 23

ھنِيون ھڪ ھُئو، سو پُرزا ٿي پِئو
ڪِين کيرين، ڪِين ٻيرين، ڪين وَلهارين وِئو
مُٺيءَ موتُ ٿِئو، تون ٿو ساہِ ڳڻائِين سُومَرا.

بيت - 24

ھنِيُون ھِڪُ ھُئومِ، جو مون ڏنو پِرينءَ کي
ٻئو تان ڪونہ ڪِئومِ، جو آءٌ آڇيان عام کي.

وائي - 1

ويڙيچَنِ ڏي ويندِي، عُمرَ!
آئون ماروئڙن ڏي وِيندِي
ڏيهَ ڏاڏاڻين پَکڙين
سَڱرَ ساھيڙين سِين، ساڻيهہَ مَنجهہِ سَٽِيندي
اُٺا مينهن مَليرَ ۾، ڌاڳا ڌَٻَرَ ڌُوندِي
گولُون گولاڙَنِ جون جهَپي ساڻُ جهَٽِيندِي
ڪوڪَڙِ ڪُنديَرنِ ۾، ڦُوڪِئو ڦَڪَ ڀَرِيندي
عيدَنِ بَرادَنِ تي کيهَ مانڌاڻا کِيندي
وڃي شال وَطَنِ ۾ ڪِرڙَ قُوَت ڪَرِيندِي
جهُوپا جهانگيڙَن جا، آءٌ ماڙِينِ تي نہ مَٽيندِي.

داستان ٽريو
بيت - 1

مينڍا ڌوءِ نہ مارُئِي، پِييَسِ پَهُنواريون چتِ
راڄ رُئارِي، ھَنجهُون ھاري، ھِيءَ ھُتِي جِي ھِتِ
آھِسِ پائُرَ پارَ جو کِجَڻُ ۽ کَپَتِ
وِينگسِ ويڙِيچَنِ رِءِ مَسَ سُڻي ڪا مَتِ
سُومَرا سُپَتِ، ڪَرِ تہ ڪوٽِئان نِڪَري.

بيت - 2

مِينڍا ڌوءِ نہ مارُئي، آھِسِ مَنِ مَليرُ
ڪَڍي تہ ڪاڻِ لَهي ھِتان ھيءَ ھَميرُ
کائُڙِ پِيَنِ کِيرُ، جي امانَتَ اُتِ وڃي.

بيت - 3

مِينڍا ڌوءِ نہ مارُئي، نہ کِلي نہ کاءِ
عُمرَ جي انصافَ جا ويٺي واساما ڳاءِ
ھيءَ جا ڪِيَئِي ھاءِ، سا مَهندان اِينديَئِي مُنهَ ۾.

بيت - 4

مِينڍا ڌوءِ نہ مارُئِي، ٿِيَسِ ڳُرِنڍيون وارَ
سَتيءَ سيئي ساريا جي پائُرَ جا پَهُنوارَ
عُمَرَ اُنِهون ڌارَ، مُورِ نہ وِھي ماڙيين.

بيت - 5

مينڍا ڌوءِ نہ مارُئي، مَحلين مارُوئان ڌارَ
پايو ميٽُ مَليرَ ري مُنڌَ نہ ويڙھي وارَ
جا ھُتيجَنِ ھارَ، سا ڪِيئن وِھَندِي ڪوٽَ ۾.

بيت - 6

مِينڍا ڌوءِ نہ مارُئِي، ڪونهي اُنِ اوڄاہُ
عُمرَ جي انصاف جو پِئُسِ ڪَنِ پَڙاءُ
ويٺِي چوءِ اللهَ، مون تي مِٽَر نہ موٽِئا.

بيت - 7

مينڍا ڌوءِ نہ مارُئِي، ٿِئسِ ڳُڙلُون ڳاہُ
ڪِينَ کَڻندِيَسِ ڪوٽَ ۾، پائُرَ ري پَساہُ
سَرتيون ڏيان ساہُ، جيڪَر مِلان مارُوئين.

بيت - 8

مَحلين ماندِي مارئي، ماڙيين ڪِي مَلُورَ
اَڻڀا سَڻڀا نہ ڪَري، سُونهَ وِڃايَسِ سُورَ
پِئَسِ لوہَ لَطِيفُ چَئي، لَٿَسِ ڪوڏَ ڪَپُورَ
چِتَ جَنِي جا چُورَ، سي مَکي مَرَڪُ نہ ڪَندِيُون.

بيت - 9

ماروُئَڙِي روئِي، نِياپا چائِيا
آن جو ڳُتو جيڏِيُون مِينڍي وَرُ سوئِي
لاٿُمِ نہ ڌوئِي، ساڻ سَرَچِي سومَري.

بيت - 10

ھُنَ ڀُڻندي ڀُونِ، گَسُ نہ لَڳِيَمِ گَسَ جي
آيَس عمرڪوٽ ۾، ٿئو مٿو ميرو مون
جادُنِ پييُون جُون، آءٌ ڪِيئن مَرَڪان ماروُئين.

بيت - 11

ڪَرِئو مُهاڙَ مَليرَ ڏي، روءِ اُڀِي چوءِ
سَهَجُ سُورِي ڀانئِيان، سومَرا سَندوءِ
سو قَلبُ ڪوٽِ نہ ھوءِ، جو ھُتيجَن ھَٿِ ڪِئو.

بيت - 12

ڪَرِئو مُهاڙَ مَليرَ ڏي، اُڀيائِي آھي
جا مَٿي ڏِنِيَسِ ماروُئين، سا لوئِي نہ لاھي
سومَرا ساھي، تِنه سَتيءَ وِجُهمَ سَنگهَروَن.

بيت - 13

جا عُمَرَ تو مِلُ عِيدَ، سا ھُنِ سوءِ وَرِتي سُومَرا
ويئِي ويچارَنِ وِسَري، خوشي ۽ خَرِيدَ
سِڪَڻَ ڪِئا شَهِيدَ، مارُو جي مَليرَ جا.

بيت - 14

آءٌ ڪِيئن سوڙيين سُمَهان، مون وَرُ گهاري وِلَ
کَٿيرِيءَ تان کِلَ، عُمَرَ اِھَڙي مَ ٿِئي.

بيت - 15

آءٌ ڪيئن سوڙيين سُمَهَان، مون وَرُ گهاري سُڃ
وَرُ اَباڻَنِ سِين اُڃ، کُوءِ سَربَتُ تنهنجو سومَرا.

بيت - 16

ڄارين نارِين نِيسَ آءٌ ڪيئن ويڙ وِسارِيان
ڍُرِڪَنِ ٿيون ڍاٽيلِيُون ڪُلهن ڪارا ڪيسَ
عُمرَ ماري ميس، وِھان ڪِيئن وَطَنِ ري.

بيت - 17

وَرُ سي وَطَنَ ڄائِيَون، صَحرا سَتُرُ جَنِ
گولاڙا ۽ گَگِريون اوڇَڻُ اَباڻَنِ
ويڙھيا گهُمَنِ وَلِيين، جهانگي منجهہ جهنگنِ
مونکي ماروئڙَنِ، سُڃ ڳڻائي سيجَ ۾.

بيت - 18

پَلَرُ پِيَڻُ، اُنَ اوڍَڻُ، جَنِ جا پير مَٿي پَٽَ پاڪَ
ويهَڻُ وَڻاچَنِ ۾، اُنِ جي اَجوکِي اوطاقَ
پاڻُ نہ پَسَنِ پاڻُ کي، ويچارا ويباڪَ،
عُمَرَ اُوءِ نہ عاق، ڏُکِئا جِمَ ڏُکوئِيين.

بيت - 19

کارا کَٻَڙَ ڏيهَہ ۾، ٻئا واريءَ مَنجهِہ وَٿاڻَ
ساٿِينِ کي سَيدُ چَئي ڀَرِئو ڏِينِ ڀاڻَ
عُمَرَ اِيءِ اُماڻُ، ثابتُ رَکِجُ سُومَرا.

وائي - 1

کارا کَٻَڙَ کُوہ، ٻيرِين ۽ ٻُوہَ،
آءٌ سيئِي ويئِي سارِيَان
اُٺا مِينهَ مَليرَ ۾، ٽَهڪِي اُڀا ٽُوہَ
سُتي سَڄَڻَ سارِئا، راتِ مُنهنجي رُوحَ
ھَلَنِ ھيلُون، ٻَڌَنِ ٻيلُون، مُدَ موچارِيءَ مُوہَ.

وائي - 2

مُنهِنجو مَنُ مِيَان، واڳئو ويڙيچَنِ سِين
قضا آندِيس ڪوٽ ۾،ڪنهن کي ڏوہُ ڏِيان
ڪانڌُ نہ ڪنديس ڪو ٻئو جانسِين ٿِي جِيان
آءٌ ڪيئن لوئِي ھيڪَڙي، ھِتي تان نہ ھُئان
پَهِي پاکي پَٽَڙِي، پِرينِ ساڻُ پِيان
کيرُون کَٿيريَنِ کي، وڃِي ڏيهِ ڏيان.

داستان چوٿون
بيت - 1

سُونهَ وِڃايَمِ سومَرا، مارُو مَسَ مَڃينِ
ڏُنگا ڏاڏي پوٽِيينِ ڪَنِ ڏِنا ڪي ٿيون ڏِينِ
جي مان لوہَ لاھِين، تہ ڪوٺِين ۾ ڪِينَ ھُئان!

بيت - 2

سُونهَ وِڃايَمِ سُومَرا، سَکَرَ جِهَڙِي سُونهَ
دِلِ ۾ دُکي دُونَهَ، منهنجو مُنهُ ميرو ٿِئو.

بيت - 3

سونهَ وِڃايَمِ سُومَرا، ميرو مُنهُ ٿِئومِ
وَڃڻُ تِتِ پِئومِ، جِتِ ھَلڻُ ناہِ حُسنَ ري.

بيت - 4

سُونهَ وِڃايَمِ سُومَرا، ھِتي اچي ھاڻِ
ڪِيئن لَهندِيَمِ ڪاڻِ، حسنُ مون ھِتِ وِئو.

بيت - 5

سُونهَ وِڃايَمِ سُومَرا، ڪوجهو ٿِئُم ڪَمالُ
وڃان ڪِيئن وَطَنَ ڏي، ھِهَڙو وَٺي حالُ
جي مون ڏِين جمالُ، تہ پَسان مُنهُ پَهُنوارَ جو.

بيت - 6

سُونهَ وِڃايَمِ سُومَرا، وَطَنِ وڃان ڪِيئن
حُسنَ ڌاران ھِيئن، پَسان ڪِيئن پَهُنوارَ کي.

بيت - 7

سُونهَ وِڃايَمِ سُومَرا، پَسان ڪِيئن پَهُنوارَ
ڌُڻِي جا ڌَرارَ، تِنهِ رِءَ رُوءِ رُچَڻُ ناہ ڪو.

بيت - 8

سُونهَ وِڃايَمِ سُومَرا، عُمرَ ٿِيسَ اسِيرَ
مارُو منجهہ مَليرَ، مون سِين ھِتِ ھِيئن ٿِئو.

بيت - 9

سُونهَ وِڃايَمِ سُومَرا، ٿِيندِيَسِ ڪِيئن قَبُولُ
ڪونهي سُهُکُ سُولُ، پوچي مُنهِ پَهُنوارَ سِين.

بيت - 10

مُنهَ موچارا ماروئين، مَليرُ جَنِي ماڳُ
ناقِصَ نَوازي گهڻا سندو تَنِ سَڀاڳُ
اَکرُ مون اَڀاڳُ، حُسنَ تي ھِيئن ٿئو.

بيت - 11

اُنهِين جو اَڀاڳُ، ڪونهي قادِرُ ڪو ٻِئو
“قُلَ لَن يُصِيُبنَا اِلاَ مَاکَتَبَ اللهُ لَنا ھُوَ مولنا”،
اِيءُ مَعذرَت ماڳُ
سَڀوئِي سَڀاڳُ، مارُئِي مَساوِي ٿِئو.

بيت - 12

نِيَرُ نہ لَهي نِيهَ جو، لوہَ جا وِئا لهي
ڪنجيون جي قُفلنِ جيون، سيڻَنِ ھَٿِ سَهِي
وِئڙا راڄ رَھِي، ڏيان ڏوراپا ڪَنِ کي.

بيت - 13

نِيَرُ نہ لهي نِيهَ جو، لوہَ جا لهِي وِئا
مارُنِ ڌاران ماڙِيين، ڏُھلا ڏِينهَ ٿِئا
ڏيهِي ڏُورِ وِئا، ڏيان ڏوراپا ڪَنِ کي.

بيت - 14

چِڪِي چِڪيَم چاڪَ، وَنهِين ويڙِيچَنِ جا
واجهِيندي وِصالَ کي فاني ڪِيَس فِراقَ
سيئِي ساريَمِ سومَرا، ٿَرِ جَنِي جا ٿاڪَ
ماروءَ جي اوطاق، گهڻو اُڪنڊِي آھِيان.

بيت - 15

مُنهُ منهنجو سُومَرا، مَرُ ميروئِي ھوءِ
‘ڌوتوءِ ڌئُونرارَنِ ۾، متان مارُو چوءِ
ڳنهِي وڃان لوءِ، لاروُن جي لُڙِڪَنِ جيون.

بيت - 16

سِيلَ ڀَڃڻَ جِي سُومَرا، مونکي مَٺِ مَ آڇِجِ پاڻِ
گهڻين ٿورين ڏِينهَڙِين، ھِتان ويندِيَسِ ھاڻِ
مَڇُڻُ پوئِمَ ڪاڻِ، مَهندا ڪا مَليرَ ۾.

بيت - 17

سيل ڀڃڻ جي سُومَرا، مَٺ مَ آڇِجِ مُور
گهَڻين ٿورين ڏينهڙين وِيندِيَسِ ھُتَ حُضورِ
مَڇُڻُ ٿِي مَلورُ، ڪَنڌُ مٿاھون نہ کَڻان.

بيت - 18

سِيلَ ڀَڃڻ جِي سومرا مَٺِ مَ آڇِجِ ميرَ
گهَڻين ٿورين ڏِيبهڙين وِينديَس ھُتِ ھَمِيرَ
مَڇُڻُ منجهہ مَليرَ، ڪَنڌُ مٿَاھون نہ کَڻان.

بيت - 19

مارُوءَ جي مَذڪُورَ جِي سُڌِ نہ سُومَرِينِ
سَنڪو ناہِ سَرِيرَ ۾، تي البيليون اُٿِينِ
سَتُرُ سي سِکَنِ، جَنِ ويڙِيچو وُجُودَ ۾.

بيت - 20

ھِنَ مُنهنجي حالَ جو وِرہُ نہ وِيڙِيچَنِ
عُمَرُ اَٻاجهو گهَڻو، سانگُ نہ سُومَرِينِ
چُران تان چُورُ ٿِيان، نِيرَ ڪِينَ نَمَنِ
ھِڪُ لِڱَين لوہَ چُرَنِ، ٻِي وَجُلَ ويڙِيچَنِ جي.

وائي - 1

عُمرَ آءٌ مَري تان نہ ڇَڏيندي، لو!
مِٽي مارُوئَڙَنِ جي.
مِينهين اُٺين مارُئِي، لالَڻُ ساڻَ لَڏِيندِي
سِڙي مُنهنجِي سومَرا، ٿَرين ڪِينَ ٿَڪِيندي
ھَميراڻا ھَٿَڙا، مِهِرِي ڪِين مَڃيندي
جهُوپو جهانگِيَڙَنِ جو، ماڙِيءَ سِين نہ مَٽِيندي.

داستان پنجون
بيت - 1

جِهَڙِي آيَسِ جِيئن، تِهَڙِي وڃان تَنِ ڏي
لالائِيءَ جا لَطِيفُ چَئي، ڪَرِ مُندَنِ اُٺا مِينهن
ماڙِيءَ لَڳُمِ ميهَڻو، سَڀَ ڄماندَرَ سِيئن
ٿِيَسِ ڪاڻياري ڪانڌَ جي، ھِتي اچي ھِيئن
ڪَنڌُ کَڻندِيَسِ ڪِيئن، مَنَهن مارُوئَڙَنِ جي.

بيت - 2

جِهَڙِي آيَسِ جِيئن، تِهَڙِي وڃان تَنِ ڏي
“ڦِران ۽ ڦَر چارِيان”، ھنِيُون چَئيم ھِيئن
وڃان ڪِيئن وَطَنَ ڏي، ڪاڻِ لَهَندِيَمِ ڪِئين!
مُندائتي مِينهَن، سُونهان سَرِتِيَنِ وِچَ ۾.

بيت - 3

ھيڪَ نہ جي ڄاياسِ، ٻِئو ڄاپَندِھِين جي مَران
گَنگهَرُ گهڻو ٿِياسِ، ڄاپِي مارُوئَڙَنِ کي.

بيت - 4

پَڪا پَهُنوارَنِ ڏي ميوا مَڃَرَ مَڪَ
عُمَرَ اَت اُڪَنڊِئو حال ھَماري حَقَ
لوئِي ۽ لَڪَ سَمُن سُپيرِين سِين.

بيت - 5

سَکَرَ سيئي ڏِينهَ، جي مون گهارِيا بَندَ ۾
وَسايَمِ وَڏَ ڦُڙا مٿي ماڙِيءَ مِينهَ
واجهاڻِيسِ وِصالَ کي، ٿِيَسِ تَوانِي تِينهَ
نِيرُ منهنجي نِيهَ، اُجاري اَڇو ڪيو.

بيت - 6

اَللهَ! اِيئن مَ ھوءِ، جِئن آن مَران بندَ ۾
جِيڙو جَنجيرَنِ ۾ راتو ڏِينهان روءِ
پِهرِينِ وڃان لوءِ، پوءِ مَرُ پُڄَنمِ ڏِينهَڙا.

بيت - 7

بَندِي ٻِئا قرارَ، آءٌ ٿِي لوچان لوہَ ۾
مَٿي تَنَ تَوارَ، سَدا سانبِيڙَنِ جِي.

بيت - 8

آءٌ بَندِياڻِي بَندَ ۾، ڪِہ ڪي ٻِئا بَندِ
ڪِہ مُونهِين لَڳو ميهڻو، ڪہ مُونهين ڪَڙو ڪَنڌِ
مَران جي ھِنِ ھَنڌِ، نِجاہُ، مَڙھُہ ملير ڏي.

بيت - 9

حَقاڻُو مون ھُتِ ٿِئو، آءٌ ھِتِ بَندِياڻِي
ساري ساڏوھين کي، ڪوٺِيين ڪُمَاڻِي
لَڳَمِ لوہَ لطيفُ چَئي، ويٺِيَسِ وِساڻِي
مَنان مارُوءِ جِي نہ لَهي کَپَتِ کِجاڻِي
سَمُنِ سَچاڻِي، اُٺي آھِمِ اُنِ سِين.

بيت - 10

منهنجو تورُ تَلِيَنِ ۾، آءٌ ھِتِ بندياڻِي
مون ڏاڏاڻي ڏيهہَ ۾، ڦِڙَہِ ۽ لاڻِي
ڪَندِيسِ رِھاڻِينِ، مارُوءَ پاسِ مَليرَ ۾.

بيت - 11

لوءِ وِڃي ڪو چوءِ، منهنجو ماروئَڙنِ کي
ڇانگان ڇِڄي ڇيلڙو، جي ڪَنهِ جو ھوءِ
صَحِي وَڙولِينِ سوءِ، آءٌ ڪِيئن وييَسِ وِسَري!

بيت - 12

جي ڪَرَ لَڌائُون، تہ بَندِيءَ بَندُ نہ سارِيو
مارُوئَڙَنِ آئُون، جيڪُسِ وييَسِ وِسَرِي.

بيت - 13

جيڪَرَ ڪِينَ جِيَان، جاڙَ جِيان ٿِي جيڏيُون
اکيون مُنهُ مَليرَ ڏي، ڪِهَڙو نَڪُ نِيان
ڪَنهِ کي ڏوہُ ڏِيَان، اڳهِين مُنهنجي انگَ ۾.

بيت - 14

واجهائي وَطَنَ کي آءٌ جي ھِتِ مُياسِ
کَورَ منهنجي سُومَرا ڪِج پَهنوارَن پاسِ
ساري ڏين سرتيون منجهان وَلِينِ واسِ
مُيائِي جِياسِ، جي وڃي مڙھہُ مَليرَ ڏي.

بيت - 15

واجهائي وَطَنِ کي، ساري ڏِيان ساہُ
بُتُ منهنجو بَندَ ۾، قيد مَ ڪَريجاہُ
پَرَڏيهياڻي پِرينءَ رءَ، ڌارَ مَ ڌَريجاہُ
ٿَڌي وَسائجاہُ ٿَرَنِ جِي، مِٽِي مُئيءَ مَٿاہُ
جي پويون ٿِئي پَساہُ، تہ نِجاہُ مَڙھُہ مَليرَ ڏي.

بيت - 16

واجهائي وَطنَ کي ساري ساہُ ڏِيان
ھِيءُ سِرُ ساڻيهہَ سامُهون منهنجو نِجُ مِيان
مُقامياڻِي مارُوئِينِ وڃي ٿَرِ ٿِيان
مُيائِي جِيان، جي وَڃي مَڙھُہ مَليرَ ڏي.

بيت - 17

ڳِچيءَ ڳانا لوھہَ جا، زيريون ۽ زنجيرَ
پَيڪڙا پيرن ۾، ڪوٺِيَنِ اندرِ ڪِيرَ
چارِي چوگاَنَنِ ۾، واھِيتَ ڪَنِ وَزِيرَ
ڇَنَنِ ڇِڄِي آھِيان، اِھَڙيءَ سِٽَ سَرِيرَ
مارُو ڄامَ مَليرَ، پُڇِجُ ڪِين پَنهوارَ کي.

بيت - 18

ڇَنِ نہ ڇَڄي ھيٺِ، ڪُڇَنِ آھيان ڪوٽَ ۾
لوئِيءَ سِين لَطِيفُ چَئي، ڀيڙيو ٻَڌان بيٺِ
سَرَھِيون سي سَرِتِيون، وَطَنِ جَنِي ويٺِ
اُت سَپِجي اُنَ سَسَنِ جي، ھِتِ رَچائِن ريٺِ
ماڻِيان شالَ مَليرَ ۾، مُندائتِي ميٺِ
ڏيهِيا مون سين ڏيٺِ، ڪا مدَدَ ڪِجاہُ ماڙِيين.

بيت - 19

ڇَنِ نہ ڇَڄِي آھِيان، ڪُڇَنِ ۾ ڪوٽَنِ
اِيندَھِينِ پييمِ اُبَتا، پيڪَڙا پِيرَنِ
ھَٿَ ڪَڙِيون ھَٿَنِ، ڄَنگهُون ٻانهون ڪاٺَ ۾.

بيت - 20

ھٿين ھَٿَ - ڪَڙولَ، ھِنيَڙي پييَمِ ھُنَ جا
سانگِي سارِيَمِ سومَرا، جي ڍاٽِي پاسي ڍولَ
ٻاٻاڻن سِين ٻولَ، ڪِئَمِ نہ ڪوٽ وِھَڻَ جا.

بيت - 21

ھَٿين ھَٿَ- زنجيرَ، ھِنيَڙي پييَمِ ھُنِ سان
مارُو منجهہ مَليرَ، آءٌ اُڪَنڊِي ڪوٽَ ۾.

بيت - 22

زيرييين ٻيڙيين لوھہَ ۾، ڳَٽين ٿِيَسِ ڳاہُ
سَنئُڪي سَندي سُومَري، ھَڏِ نہ چاڙِھيُم ماہُ
سرتيون دُعا ڪِجاہُ، تہ ڀَرَمُ ڀاروڙِيءَ رَھي.

بيت - 23

ڪانڌُ نہ ڪَندِيَسِ ڪو ٻئو، کَٿيروئي خُوبُ
ميروئِي مَحبوبُ، اسان مارو مَڃئو.

بيت - 24

ميرِي جي ڌَٻَرِي، مَرُ مَٿي تي ھوءِ
متان مارُو چوءِ، تہ واچا ويئي وِسَرِي.

بيت - 25

اڃان ڪَتي ڪالَ، جا مٿي ڏنِيَمِ ماروئين
سا ڪيئن لوئِي لاھِيان مٿان لِڱَن لالَ
مارُنِ مِڙِي شالَ، ڏَھِيُون توءِ ڏيکارِيان.

بيت - 26

اڌُ لوئيءَ جو انگ تي، اَڌَ ۾ ٻچا ٻارَ
اِھَڙا جن اطوار، تن جي سامَ پريتَڻِي سومرا.

بيت - 27

جيڪُسِ اُٺا مِينه، مُونهان پوءِ مَلير ۾
ڪالَهہ سڄِوئي ڏِينهُ، اَکَڙِيَنِ اُڪِيرئو.

وائي - 1

رَھِي منجهہ مَليرَ، مون تان ڪوہُ ڪِئو
مون تان ڪِينَ ڪِئو.
مون ھَٿان منهنجا ڌَڻِي، سَهسين ٿئا صَغِيرَ
پَکي مَنجهہ پَهُنوارَ جي، ڪوڙين ڪِئَمِ ڪَبِيرَ
تون ڏِئي مون ڌڻي دِلاسو دِلگِير.

داستان ڇھون
بيت - 1

لينگڙِياري لوءِ ۾ جَنِي لاءِ ٿِياسِ
تَني تان تِرَ جيترو پَلڪُ نہ پُڇِيياسِ
جهَروڪَنِ جهوريو ھنِيُون، ڪوٺِينِ آءُ ڪُٺِياسِ
مارُنِ مُونجهَہ مُياسِ، ماڙينِ ماريَس ڪِينَڪِين.

بيت - 2

ٿَرَنِ ٿيلِي نہ مَران، مون مارُو مَ ٿيلينِ
پَتَ ڀَريي پَهُنوارَ جا مَرُ ٿِيون ڏُنگا ڏِينِ
اَمُرُ جي نہ مَڃِين، سي ڏوٿِي ڏولائي پِئا.

بيت - 3

آءٌ ڪِيئن ڇَڏيان سومَرا، تَن پَهُنوارَنِ پَچارَ
جَڙَ جَنِي جِي جانِ ۾ لَڳِي رِءَ لُهارَ
ميخون محبت سَندِيُون، ھنِيَڙي مَنجهہ ھزارَ
کارو پاڻي کُوھَرِين سِنجيان آءٌ سَوارَ
ٻَڪَرَ شال ٻِيهارَ، عُمَر چارِيان اُنِ جا.

بيت - 4

پَهُنوارَنِ پاٻوھِيو، وَريا واھُوندا
سارِيَم سيڻَ سَيدُ چَئي، گاڏيليُون گُوندا
ڀِٽُنِ ڀَرِ ھُوندا، ڀُنگا ڀتارَ جا.

بيت - 5

پَهُنوارَنِ پاٻوھِيو، ڪِي وَسَ واھُوندَنِ
لَٿو سيءُ لَطِيفُ چَئي، ٻَڌو ڦَنُ ڦَرَنِ
پائُرِ ڏِنيون پُٺِيُون نَنڍن نوراڀَنِ
اُوءِ ٿا ڪَورينِ ڪُنئري سرتيون مٿان سَسَنِ
عُمَرَ اُنَ اَگُوندَرِي پاسي ڪانڌَ ڪَتَنِ
کائُرِ کَٿيون خاصِيُون اونچيون اُت اُڄُن
ڪَڍيو پيڻَ ڪَهَنِ، مَليرِ گهُرِجِين مارُئِي.

بيت - 6

پَهُنوارَنِ پاٻوھِيو، ڪي واھُوندَنِ وَسَ
عُمَرَ اُنَهِين ڏيهَ جا ڏوٿين ڏِنَمِ ڏَسَ
وَلِيون وَڻَ ڦُلاريا، لُلُرُ، نِڱئو لَسَ
آڻيو وجهن آھُرين سَندا ٽُوھن ٽَسَ
ميوا مَڃَرَ ماکِيُون، سَڀَڪا چَکَنِ چَسَ
ماڙيءَ وِھي مَسَ، مَليرَ وِيندِي مارُئِي.

بيت - 7

آڻِينِ ۽ چاڙھِينِ، ڏُٿُ ڏِيهاڻِي سُومَرا
سَٿا ڪِئو سيدَ چئي سانئُون سُڪائِينِ
منجهان لَنبَ، لَطِيفُ چَئي، چائُرَ چاڙھِينِ
پُلاءُ نہ پاڙِينِ، عُمَرَ آرھاڙيءَ سِين.

بيت - 8

تَنِ وَنهيَنِ ويڙيچَنِ ۾ سَدائِين سُڪارُ
چُونڊئو آڻئو چاڙھِين سندا ڏونرَنِ ڏارَ
جَنِ جو ويڙِين سِين واپارُ، سي ڏوٿِي ھُونِ نہ ڏُٻرا.

بيت - 9

مَٿَنِ ٽُوہَ ٽَسَڪَڙا، چِڪَندڙا اچن
کُڙيون کيهَ ڀَڪَليُون پَگهَرُ سِين پيرَنِ
اِيءُ وَرُ ويڙِيچَنِ، مون لوڏائِين لَکِيو.

بيت - 10

ٿوري قوت قَرارِئا وَڏي سُٻَرَ سَتِ
کَٿينِ کيهَ ڀَڪُلِئا، ڀُوڻَنِ اِھڙيءَ ڀَتِ
پَهُنوارَڪِي پَتِ، پيهِي پُڇُ مَليرَ ۾.

بيت - 11

پاڻهي پَچي پيئيُون، رِءَ واھِيَتَ رِءَ واڙِ
جُوءِ ڪُشادِي جيڏيين، مَليرَ موڪَ مُهاڙِ
اُتِ اَباڻا جِنهِ جا، سا ماڙِيءَ مُورَ مَ چاڙِ
جي اُڪَنڊِيُون آراڙِ، لوہَ تَنِي کي لاھِيين.

بيت - 12

سَنِهينءَ سُئِيءَ سِٻِيو، مون مارُوءَ سين ساہُ
ويٺِي ساريان سُومَرا، گولاڙا ۽ گاہُ
ھنِيُون منهنجو ھُتِ ٿِئو، ھِتِ مِٽي ۽ ماہُ
پَکَنِ مَنجهہِ پَساہُ، قَالِبُ آھي ڪوٽَ ۾.

بيت - 13

سَنهِين سُئيءَ سِبِيو، مون مارُوءَ سِين مَنُ
ھَڻي کَڻَ حِلِمَ جا، تَه وِڌائون تَنَ
ڪِيئن ٽوپايان ڪَنُ، اَباڻِيءَ اِبِرِ ري.

بيت - 14

جئن ڳنڍيون منجهہ ڳنڍيرَ، تئن مون مَنُ مارُوئَڙَنِ سِين
سي مارُوئڙا ٿَر ٿِئا جي ڳُڻنِ جا ڳَهيرَ
تَنِي ري ھَمِيرَ، گهَنگهَرِ گهاريان ڏِينهَڙا.

بيت - 15

جئن ڳنڍيون منجهہ ڳنڍِيرَ، تَئن مون مَنِ مارُوئَڙَنِ جِيون
پييون لَسَ لَطِيفُ چَئي، ھنِيَڙي مَنجهہ ھُميرَ
وَڃِي منجهہ مَليرَ، سَڀِ ڇوڙينديَسِ سُومَرا!

بيت - 16

وَنهيان ٿِيَنِ وَٿاڻَ، ڏوگاھي ھَنيَانِ جي
اُوءِ ڀيڻيون ۽ ڀاڻَ، موٽِي مارُنِ اَڏِيا.

بيت - 17

ٿورا مَنجهہِ ٿَرَنِ، مون سين مارُوءَ جي ڪِئا
عُمرَ اُنِ ڳُڻَنِ، آءٌ ڪِئن لوئِي لاھِيان.

بيت - 18

ھَڏِ نہ پَڙان ھيڪَڙي، ٿوري ٿَرَ ڄايَنِ
مونکي ماروئَڙَنِ، ميرِي ڪَري نہ مَٽِئو.

بيت - 19

ٿورا نہ ٿورا، مون سين مارُوءَ جي ڪِئا
ڀَلائيءَ ڀيرا، ڳڻي ڳڻيان ڪيتَرا.

بيت - 20

ھِتِ جي گهارِيَمِ ڏِينهَڙا وطن رِءِ ويهِي
اُوءِ مارُو ڏِيندَمِ مُنهَ ۾، ڏاڏاڻا ڏيهِي
پَکَنِ ۾ پيهِي، شالَ مَحلَنِ جِي مَرُ ڌُئان.

بيت - 21

پاڇاھِي نہ پاڙِيان، سَرتيون سُئيءَ ساڻُ
ڍَڪي اُگهاڙَنِ کي، ڪِينَ ڍڪيائين پاڻُ
ٻِيهَرَ ڄاپِي ڄاڻُ، اِبرَ جي اوصافَ کي.

وائي - 1

عمر آءٌ ايندَڙو پڇان ڪوءِ
عمر ميان وِيندَڙو پڇان لوءِ
جِتي مارُو اَلو!
پَهي پهنوارَنِ جو، ڪالهہ نہ آيو ڪوءِ
مٿي ماڙيءَ مارُئِي، رُئاري ۽ روءِ
پَنڌان کارئو پَهيَڙا، ڪِين جو اُڀِي چوءِ
مِلڪَ مارُوءَ جي آھِيان، جورِ نہ ٿِيان جوءِ
سَهَجُ سُورِي ڀانئِيان سومَرا سَندوءِ
وطن جَنِ وِسارِيو، حيفُ تَنِي کي ھوءِ
اتي عبداللطيفُ چَئي، سدا سانوڻ ھوءِ.

داستان ستون
بيت - 1

سونَ بَرابَرِ سَڳَڙا، مارُوءَ سَندا مون
پَٽولا پَهُنوارَ کي، عُمرَ آڇِ مَ تون
وَرُ لوئِيءَ جِي لُون، ڏاڏاڻَنِ ڏِنيامَ جا.

بيت - 2

سونَ بَرابَرِ سَڳڙا، لُونءَ بَرابَرِ لکَ
رُپو جِنهِ رَدِ ڪِئو، ڪوڙِ تِهين کي ڪَکَ
مون مارُوءَ جو مَکُ، تيلُ نہ لايان تُنهِنجو.

بيت - 3

مون مارُوءَ سِين لَڌِيُون، لوئِيءَ ۾ لائُون
سونِ بَرابَرِ سَڳَڙا، مونکي ٻانهُنِ ٻَڌائُون
عُمَرَ ڪِيئَن آئُون، پَٽُ پَرھيان سومَرا!

بيت - 4

اَجوکا اُٿَنِ جي ڏينهان جَهڻِ جهانپي
ماروُئڙا مَليرَ ۾ ڦِرَن سِين فاقِي
آءٌ ڪِيئن اُنِي ري، مُنهِ مِٺايون لائِيَان.

بيت - 5

ڇَڏِ سَٻَرايُون سُومَرا، عُمَرَ لَڳِ اَللھَ
ٿِئَمِ نہ ٿورا ڏِينهَڙا، ماڙيين ڳارِيَمِ ماہُ
سِڪَ مُنهنجي ساہَ، مارُوءَ جِي مَسَ لَهي.

بيت - 6

پَٽُ نہ پَرَھيان سومَرا، جانڪِيتان جِيَان
آءٌ ڪِئن لوئِي لاھِيان، ڪارَڻِ ٻن ڏِھان
جانسِين ٿي جِيان، ڪانڌُ نہ ڪَندِيَسِ ڪو ٻِئو.

بيت - 7

پَٽولا پَهُنواريُون مُورِ نہ مَٿي ڪَنِ
جُهُ لالَ رَتائُون لوئِيُون تہ سالنِئُون سُونهنِ
اُنَ ايلاچَنِ اَڳَرِي، بَخمَلَ بافَتَنِ
سَکَرَ ڀانيان سُومَرا کَٿي ان کُنهنبن
جا ڏِنِيَمِ ڏاڏاڻَنِ، سا لاھِيندي لَڄَ مَران.

بيت - 8

اَرِمَقَ ھَڏِ نہ اوڍِيَان پَٽولا پَٽَچِيرَ
ٻانڌُڻان ئي ٻَنِ ڏِيان اَرغَچَ ۽ عَبِيرَ
شالَ مارُوءَ سِينَ ماڻِيان کَٿِي جِهَڙي کيرَ
اَندَرِ اُڃ اُڪِيرَ، مونکي پِرين پَهُنوارَ جِي.

بيت - 9

لوئَڙِيارِي آھيان، واريان تان نہ وَرَقُ
سانڍِيَمِ سُپيرِين لَئہ، لوئِيءَ اندر لَڪُ
ڪَنڌِ ڪاسو، پَٽِ پاسو، ڏِنُم تَنِ تَرِڪُ
سَندو مارُوءَ حَقُ، جان جِيان تان پارِيان.

بيت - 10

ڪارا ڪَرايُنِ ۾، سونَ اسان کي سُوءِ
وَرُ جيڏين سين جُوعِ، فاقو فرحتَ ڀانئِيان.

بيت - 11

ڪَرايُنِ ڪَرُوڙَ جا چُوڙا ڪُوڙا جَنِ
سو مَرَڪُ ماروُئَڙَنِ، جِئان لوڪَ لَڄَ ٿئي.

بيت - 12

جَنِ ڪَرايَنِ ڪَچَ جا، وَرُ ساھيڙيون سي
اَتِ اُڪَنڊِي آھِيان مَنهِ مارُوءَ جي
پَکَنِ سِين نہ پاڙِيان، ھنڌَ ھِتي جا ھي
اَھلَ اَباڻَنِ کي، مَرِي شالَ مَلهائِيان.

بيت - 13

سي ساھيڙيون سارِينِ تو، سِيلُ جَنِي جو سَچُ
مارُوءَ رِءَ مَ مَچُ، سِيهو ڀانئجِ سونَ کي.

بيت - 14

ساھيڙيون سارِينِ تو، سَچُ جَنِي جو سِيلُ
نَڪو قالُ نہ قِيلُ، اُنِي جي اَدَبَ ۾.

بيت - 15

پيئِي پاڻَ مَران، اچي ڪَننِ ڪَرَ لَهان
قادِرَ ڪِئا گهڻا، ڏُکيءَ سَندا ڏينهڙا.

بيت - 16

ڪِيئن ڌُئارِيان ڌَٻَرا، وينديَسِ ڪِنه وِھَاہِ
مون مُلِ مارُو ناہِ، اَڇا اوڍيان ڪِنهِ کي.

بيت - 17

جِئن عُمَرَ اَڇو تون، تئن آءٌ مَرَڪان وِچِ مارُوئِين
مُنه نہ ميرو مون، سِيلِ تُنهنجي سومَرا.

بيت - 18

مَ ڪِين رُوءُ، مَ رَڙُ ڪِين، مَ ڪِين ھَنجُون ھارِ
جِهَڙا اَچَنِ ڏِينهَڙا، تِهَڙا ويٺي گهارِ
ڏُکَنِ پُٺِيءَ سُکَڙا سِگها ٿِينِ سَنگهارِ
لَٿَا لوہَ لَطيفُ چَئي پَرُوڙَجِ پَهُنوارِ
ٻيڙِون نيئي ٻار، توتان بَندُ بِدا ٿِئو.

بيت - 19

مَ ڪِين رُوءُ، مَ رَڙو ڪِين، مَ ڪِين ڪَرِ دانهُون
سُتي لوڪ لَطِيفُ چَئي، ٻِيَئِي کَڻُ ٻانهُون
لَڌَيَئِي جِتِ لائُون، سو ماڳُ پَسَندِينءَ مارُوئِي.

بيت - 20

سُڻي ساڻيهہَ ڳالَهڙِي، وِھُسي ويڙِيچِي
سَڀِ سُڌِ پييمَ سُومَرا ھِتي ھُتي جِي
ڀينَرَ ۽ ڀيچِي، سُوايا سارينِ مون.

بيت - 21

سُڻِي ساڻيهہَ ڳالَهڙِي، لَهي وِئا لوہَ
اَندرَ جا اَندوہَ، لٿا ڏُکَ سُکَ ٿِئا.

وائي - 1

تان تون پَرِ پَرُوڙِ، لَڏَڻَ ضَرُورِ
سومرا! سِيلُ مَ ڀَڃُ سَتِينِ جو
ڏِينهَ ڏُھلا ڀانئِيان، پَهسِ پِريان جي پُورِ
اُڀِي اَرَداسُون ڪَري ھَمِيراڻي حُضُورِ
مونکي ويلَ نہ وِسَري، مارُوءَ سَندي مُورِ
سانبِي سارِيَمِ سومَرا، ڏيهِي وِئَڙا ڏُورِ.

داستان اٺون
بيت - 1

ھِن مُندَ مارُو سَنَرا، ويڙيين وَڳَ وارِينِ
ڇَنين ڇِيڪارئو ڇيلَڙا، پَٽينِ پَهَرائِينِ
نيڻَ مُنهِنجا اُن کي جهڄئو جَرُ ھارِين
تاڙا تَوارِينِ، مِينهَ وَسندا موٽُ تون!

بيت - 2

ھِن مُندَ مارُو سَنَرا، کائُڙَ ۾ خوشحالِ
کِهُ مانڌاڻو مَکَڻِي، جيڏيون آڻِينِ جالَ
اُتان اوٺي آئيو ڪَهِي مون وَٽِ ڪالَ
سَتيءَ جي سَيدُ چَئي ڪا ساڻيهہ منجهہ سَنڀالَ
لِڱَنِ تان لطيفُ چَئي لوئي لاہِ مَ لالَ
ڀَلو ڪَندو ڀالَ، مِينهَ وَسندا موٽُ تون.

بيت - 3

ھِنَ مُندَ مارُو سَئَرا، ڍَنگرَ ڍارَ رَھَنِ
پاڻِي پوڄُ پَٽَن ۾، پَکي پاندِ پِيَنِ
ھِنَ کي لوہَ لَطِيفُ چَئي، ھُوءِ کائُڙَ منجهہ کِلَنِ
کاٽُونبا کاڄَنِ، مِينهَ وَسندا موٽُ تون.

بيت - 4

ھِنَ مُندَ مارُو سَنَرا، ساڻيهہ َ مَنجهہِ سُڌِيرَ
ھِنَ کي لوہَ لَطِيفُ چَئي، ڪوٺِينِ اَندَرِ ڪِيرَ
مِها منجهہ مَليرَ، مِينهَ وَسندا موٽُ تون.

بيت - 5

ھِنَ مُندَ مارُو سَنَرا، جِيَائِي جالِينِ
چارِئو لَنبَ لَطِيفُ چَئي، واگهين وِھارِينِ
ڪيٽائي ڪاھِين، مِينهَ وَسندا موٽُ تون.

بيت - 6

چُرَنِ چُڻِڪَنِ چِتِ ۾، ھِنئَڙي نِتِ ھُرَنِ
“لَيسَ کَمَثِلِهِ شَيءٌ” پَسَڻُ اِيءُ پِريَنِ
پَکا پَهُنوارَنَ، نيئي اَڏيا نانهِ ۾.

بيت - 7

چُرَنِ چُڻِڪَنِ چِتِ ۾، گهارِين مَٿي گهَٽَ
کِهَ، مانڌاڻُو، مَکَڻِي، ڍوئِنَ پاسي ڍَٽَ
پَهُنوارَڪي پَکَڙينِ وَڃِي ڪريان وَٽَ
ساڻيهہَ مَٿي سَٽَ، ڪَندِيَسِ ڀَڃِي ڪَڙَنِ کي.

بيت - 8

چُرَنِ چُڻڪَنِ چِتَ ۾، ھُرَنِ مَنجهہِ ھنِيين
لُطفُ ٿئو لَطِيفُ چئي مِهَرَ ڪَئي مِيين
ڏُکيءَ کي ڏِيين، سَرَھايُون ساڻيهہَ جون.

بيت - 9

چُرَنِ چُڻَڪَنِ چِتَ ۾، ھُرَنِ مَنجهہِ ھنِيان
ڪَڍُ بندياڻِي بَندَ مان، موڪلَ ڏي مِيان
وڃي ڏيهِ ڏِيان، کِيرُون کَٿيرِين کي.

بيت - 10

چُرَنِ چُڻِڪَنِ چِتَ ۾، سَدا منجهہ سَرِيرَ
لَڏي ڪِنهِ لوءِ وِئا، مارُو منجهہ مَليرَ
ويٺِي پوڄان پِيرَ، مانَ مِلِنَمِ ڪَڏِھين.

بيت - 11

چُرَنِ چُڻِڪَنِ چِتِ ۾، رَھيا اَندرِ رُوحَس
اُٺي وِئڙا اُڪَرِي مارُو مٿي مُوہَ
وِيرُون وِلوڙَنِ جون ساريان گهڻو صُبوحِ
وَرُ سي کارا کُوہَ، سِنجئَمِ جي ساڻيهہَ جا.

بيت - 12

کاروڙِئان کَڻِي ويڙِيجَهپَ وِئا
سيڻ مُنهنجا، سَيدُ چَئي، ھاڻي ھِتِ ھُئا
پَسي پَڊَ اُنِ جا لَڙِي لُڙڪَ پِئا
ڏيهِي ڏُورِ وِئا، ڏِيان ڏوراپا ڪَنِ کي.

بيت - 13

آڌِيءَ اُٿِيَنِ تي، جيلانهَ پاڻِي پاتارَ ۾
وارو ويسرِيَنِ کي ڏِينهان ڪونہ ڏي
مون ڪَمِيڻيءَ کي، مٿان کوہَ کَڻي وِئا.

بيت - 14

بِيرَ کَنيائُون بَرَ ۾، پِيَارِينِ پَهُون
سِنجَنِ ساٺيڪَنِ تي وَڏيءَ وِيرَ وَھُون
پايو جَرُ جَنڊن ۾، ڪوڏان ڪَنِ ڪَهُون
ڏينهان ڏِينهن نَئُون، مونکي وِرِہُ ويڙيچَنِ جو.

بيت - 15

سِنجي سِنجي کُوھَڙا، ويڙھي وِئا وَرَتَ
مونکِي مارُوئَڙن جي ھنِيَڙي ۾ حَيرتَ
چُڻِڪَنِ اندرِ چِتَ، سانَبِيڙا ساڏوھِيُون.

بيت - 16

ڀُوڻَ ڀُڻِڪو نہ سُڻيان، ٻُري نہ ٻَڪَرَ دانهَ
ميان ماروئَڙن جا اُوڻا پَسان آنهَ
جَنِ ساٺِيڪا سِنجِئا، سي ڌَڻِي ڪِئڙَم ڪانه
پَکا کَڻِي پَرانهَ، جِڪُسِ لڏيو لوئِڙِياريين.

بيت - 17

ڀُوڻَ ڀُڻِڪو نہ سُڻيان، ڀِنيءَ جو ڀُوڻَنِ
سِنجَڻَ واريون سُتِيُون وَڃِي ويڙ وڻنِ
پِئا سيٽَ سَڙَنِ، تَرَھي ٻِنهي ڪَنڌِيين.

بيت - 18

سَڀِ نہ وڃي سُتِيُون، اڃان ڪي سنجَنِ
پِيون سي پَهرَنِ، جي اُڃائجِي آئِيُون.

بيت - 19

عُمَرَ ٿِيَمِ اَپارَ، وِرہَ وَٽيان ڪَنِ سِين
ڏوٿيَڙا ڏُور ٿِئا، تَڳان جَنِ تَوارَ
سِٽائُون سَنگهارَ، کُوھَنِ تان کَڻي وِئا.

بيت - 20

وَرُ اُھائِي ويرَ، جئن ڌَڻُ تُسِي تَڙِ آئِيو
سَرتين ڏُٿُ سَبيلَ ڪِئو، اڱَڻ ڍوئي ڍيرَ
ھنِيُون اُنِ جي ھيرَ، ٿو جهِڄي جهَروڪَنِ ۾.

بيت - 21

ٿَرِ ٿُوھَرَ، ڀَرِ جهُوپَڙا، ٻارَڻُ جَنِي ٻُوہَ
اُٺا مِينهَ مَليرَ ۾، ٽِرمَڻُ لَڳا ٽُوہَ
راتِ مُنهنجِي رُوحَ، سُتي سَڄَڻَ سارِئا.

بيت - 22

کُوھَرَ ٿُوھَرَ ٿَرَ، جِتِ ساٺِيڪا سَتِيُون
چارِينِ اُت چاہ پِئو، ڦوڳَنِ پاسي ڦَرَ
ڪِيئن لَهندَمِ ڪَرَ، جئن مارُو پاڻَ اَپارِيا.

بيت - 23

ڍَٽين پَٽين ڍيرَ، مَهِيَنِ مارُوئَڙَنِ جا
پائُرُ سَڀُ پَچي پِئو، گهَرِ گهارِيندِي ڪيرَ
جَنِ ھيڪاندِيءَ ھيرَ، تَنِي ڦوڙائو مَ ڏِئين.

بيت - 24

مَٿي ٿَرَ رَھِي، وِئا گُذاري ڏِينهَڙا
ڪَڏھِن ڪونہ آئيو پَهُنوارَنِ پَهِي
وِئَڙا سي وَھِي، جَنَبُ گُذارِيُمِ جَنِ سِين.

بيت - 25

پاسا پولَڙِيَنِ ۾، ٻانهُون سِرِ ٻيئِي
اکيون نَڪُ اَريج رءَ، ٽِمايَمِ ٽيئي
ڏوُرِ ٿِئا ڏيهِي، پِرين پائُرَ وَٽِ ۾.

بيت - 26

مونسين ماروئَڙَيون ڪِهَڙِيءَ رِيتِ رُسَندِيُون
جوٽِيءَ ۾ چِيڙُ پِئو، پِيَنِ رَتُ ڄَيُون
نيڻين نِنڊَر وِہُ ٿِي ساري ساڏھويون
ھِتي جي ھُيُون، تہ سُڌَ پيينِ سِيلَ جِي.

بيت - 27

ٿاجا ٿَرَ بَرَ جهَلَ، پَکا پائُرَ وَٽِ ۾
سيئِي ساريو سومرا، اَچي آبَ اُڇَلَ
تَنِ سانبِيَنِ وِڌَمِ سَلَ، ڏِٺي جَنِ ڏِينهَ ٿئا.

بيت - 28

سَتِي تُنهنجي سَتَ ۾ ڳالِهہ گهُرجي ڳَچُ
سارِئَو سانبِئَڙَنِ کي، پَرِ ۾ اُڀِي پَچُ
ساڻُ اَمانَتَ اَچُ، تہ ٿيين سَمانِي ساڻيهہَ ۾.

بيت - 29

جُهران جِهڄَان تي، جئن پَسَڻان پَري ٿئا
اَللهَ اوٺِي آڻِيين، جو کِينءَ جِي خَبَرَ ڏي
مَنَ مُنهنجي کي، واڪو لَهي ويڙ جو.

بيت - 30

نَڪا جهَلَ نہ پَلَ، نَڪو رائُرُ ڏيهَ ۾
آڻِئو وِجهَنِ آھُرِين، روڙِئو رَتا گُلَ
مارُو پاڻَ اَمُلَ، مَلِيرونِ مَرَڪَڻو.

بيت - 31

سُتي لَڌُمِ سُهِڻو، لوئيءَ ۾ ليٽِي
تہ مَنڌِي پايو مَٽَ ۾ وِلوڙيان ويٺي
پَکي آءٌ پيٺِي، کيروُن ڏِينَمِ جِيڏِيُون.

وائي - 1

آءٌ ماروُءَ جي آھيان، مونکي مارُوءَ جو آسَرو
ماروُ مون نہ ڇَڏِيندو
ميڙو ٿيندو مومنين، قَضا پاڻُ ڪَرِيندو
اُتي مَليرَ ڄائِيُون سَڀَ نَوازي نِيندو
والِي ٿِي وَڳَ جو، ھِئائِين ھَلَندو
ڪوٺي ڪوثَرَ ڪَنڌِيين پاڻِي پِيارِيندو.

داستان نائون
بيت - 1

جُهُ سي لوڙائو ٿِئا جَنِي ڀَرِ رَھَنِ
ماروُ منجهہ ٿَرَنِ، ڪِنهِ دَرِ ڏيندا دانهڙي.

بيت - 2

جُه سي لوڙائُو ٿِئا جَنِي سَندِي ڌِيرَ
مارُئڙا فقيِرَ، رَھِي رَھندا ڪيتَرو!

بيت - 3

جي گهَرِ گهارِيَمِ ڏِينهَڙا ھيڪاندِيءَ حُضُورِ
سيئِي سِڪان سارِيان، پَچان پائُرَ پُورِ
ھَمِيراڻا ھَٿَڙا ڪِين مَڃِيندِيَسِ مُورِ
سَنجهِي سَتِ گُذارِيان، اچي شالَ اَسُورِ
دَران ٿِيان مَ دُورِ، ماروءَ ڄامَ مَليرَ جي.

بيت - 4

اُت اُڪَنڊِي آھيان، عُمَرَ آءٌ اَڪاڄَ
سُومَرا سَڪاڄَ، جهَلِ مَ بَندَ جهِڄَنديُون.

بيت - 5

اَڄُ اَڍَنگا ويڻَ، مونکي مُڪا جيڏيين
ھارِي! ھَمِيرَنِ جا جِڪُسِ کاڌَئي کيڻَ
سانبِيَڙا ۽ سيڻَ، ڪِہ تو وِئڙا وِسَرِي!

بيت - 6

ويٺِي ڪوٽَ وَٽَنِ ۾ ڪامَڻِ ڪُوارُي
مَلِير ساريو مارُئي، رويو رُئاري
اَللهَ اوتاري، مُنڌَ ماروءَ جي ميڙِيين!

بيت - 7

جِهاَ جي تِهَا، مون مارُو مَڃئا
مون جيڏيون مَليرَ ۾ چُونڊِنِ موڪَ مِها
منهنجِي آہَ اِھا، ڪيرائِيندِي ڪوٽَ کي.

بيت - 8

توڻي تُوتَ پچن، کَجوريون لامون ڪري
ساءَ نہ تِنه اچن، سڱَرَ جو ساڻيهہ جو.

بيت - 9

آما ڀانيان اَڪ، کَٻڙ کَٿوريان اڳرا
پَٽيان ڀريان پيٽ کي، ماکيان مِٺي مَڪَ
ڪوڪڙ ڪنديرن ۾، ڦُوڪيو ڀريان ڦَڪ
وَرُ ھلاکي سين حق، کوءِ وَڌائُون وِڙن سِين.

بيت - 10

مارُوءَ پَاسِ مَليرَ ۾ ڌوئِي مَرُ مَران
پاڻِي واري پانهنجو، وِينديائِي وَران
ٿورو منجهہ ٿَران، ھُوندَ لَڳي لوئڙِيارِيين.

بيت - 11

مارُوءَ پاسِ مَليرَ ۾، ھَميشهَ ھُئان
پيرين تِنهِ پُئان، نَئِي وِھاڻِيءَ نُورَ سِين.

بيت - 12

جي لُوڻُ لِڱَنِ لائِيين چِيري چيري چَمُ
مون ڪُرَ اَڳي نہ ڪِئو، اِھڙو ڪوجهو ڪَمُ
جان جان دعويٰ دَمُ، تان تان پِرتِ پَهنوارَ سان.

بيت - 13

ايءَ نہ مارُنِ رِيتِ، جِئن سيڻَ مَٽائنِ سونَ تي
اَچي عُمرڪوٽَ ۾، ڪَندِيسِ ڪا نہ ڪُريتِ
پَکَنِ جي پريتِ، ماڙِيءَ سين نہ مَٽِيَان.

بيت - 14

پانڌِي پِرين پَهنوار جو، مون وٽ جو آئو
اُٺا مِينهَ ملير ۾، سڀُ ڏيهُ سُوائو
ٻاجهَرَ پَڪِي ٻاجهہَ ٿِي، لٿو ڏوگائو
جو سَرتِينِ ساڃائو، سو ھنيڙو ھِتِ نہ وِندُرِي.

بيت - 15

پانڌِي پرين پَهُنوار جو آيو ڪالَهہ ڪَهِي
وَٺا مِينه مَلِيرَ ۾ وئڙا ڏُکَ لَهِي
ڏٿُ پَچي ڏيهہَ ۾، گهڻي مَوڪَ مَهِي
ويڙِيچَنِ وَھِي، سِڪُون لاھِيان سُومَرا.

بيت - 16

پانڌِي پِرينءَ پَهُنوارَ کي، چِيَمِ تيئن چَئيج
سَندا سَنگتَ ڏينهَڙا، وَرَ مَ وِسارِيجِ
ڪوٺِيينِ ڪُٺِي آھِيان، سِگهي سارَ لَهيجِ
مُٺِ مانڌاڻي مُنجيج، تہ نِيرَ ۾ نَئُون ڪريان.

بيت - 17

پانڌي پِرين پَهنوارَ سِين روئِي ڪِجِ رِھاڻَ
جئن ٿَرِ وِڄُون اُٺِيُون، تئن آن سُورَنِ ساڻُ
ڪِجان ڪا وَراڻِ، ڏُکَنِ ڏيلُ ڏھيون ڪِئو.

بيت - 18

پانڌِي چَئِجُ پَنهُوارَ کي، جورَ ھَڻِي جانا
پيڪَڙا پيرَنِ ۾، ڪَرايَنِ ڪانا
آن رِءَ اَمانَا، گهَنگهَرِ گهاريان ڏينهَڙا.

بيت - 19

پانڌِي پِرين پَهُنوارَ جا نِيَاپا نِي ڪي
ساري ڏَيجِ سَرتِيين يادِ پُونَئِي جيڪي
سَڱَرَ کِينِ سرَتِيُون، سييَنِ جئن سيڪي
زيرِ ڀَڄَنِ جي ڪي، تہ مِلان پِرينءَ پَهُنوارَ کي.

بيت - 20

پانڌِي پِرينءَ پَهُنوارَ کي، ساري ڏيجُ سَلامَ
سِيلُ نہ ڀَڳو سومَري، مَٿسِ ناہ مَلامَ
سَندي اُمتَ ڄامَ، رَکئو پَنُ پَهُنوارَ جو.

بيت - 21

کَنيائون کائُڙَ مان ساري حاجَ ھِئا
لائي لَڏَ لَطِيفُ چئي، پَريين ٿَرِ ٿِئا
ڏَلهي کُوہَ ڏِسِ ڪَنهِين وِيڙِيچا وِئا
ڇَڏي ڳُڻَ وِئا، ماروُئڙا مَلِيرَ ۾.

بيت - 22

جهَجها ڏيجِ جُهارَ، مُنهنجا مَلِيرَ ڄائِيينِ
آسَرَ ڀَرِي آھيان، پَرَچَنِ مان پَهُنوارَ
ويڙيون ۽ وَلهارَ، ڪِہ سُوايا سارِينِ مون!

وائي - 1

رُوندي راتِ وِھاءِ، مونکي رويو راتِ وِھاءِ!
عمر ميان سومرا!
آئون بندياڻِي بَندَ ۾، ڪِہ ڪي بَند ٻِئا
مونکي ڏيهان نِڪَرِي، ٻہ ٽي ٿوڪَہ ٿِئا
ھڪ عمر مَنڊيا مامَرا، ٻئو مارو ٿَرِ ٿِئا
عمر بندياڻين سين، جورو تو نہ جُڳاءِ!

داستان ڏھون
بيت - 1

‘زُمَرِ’ ‘زُخرِف’ سومرا، ‘حَمدُ’ جَنِي جو ھَنڌُ
“اِھِدنا الصَراطَ المُستَقِيمَ” اِيءُ پَهُنوارَنِ پَنڌُ
بارِي لاھي بَندُ، تہ مِلان ماروُئَڙَنِ کي.

بيت - 2

‘زمَرِ’ ‘زُخُرف’ سومرا ‘قُل’ جَنِي جو قُوتُ
“فَاذَڪُرُوني اَذڪُرکُم”، ساڻيهہَ ۾ ثابُوتُ
جُنبِي وِئا جَبَروتَ ۾، ماڻيائون مَلڪُوتُ
لَڳا ۾ لاھوتَ، پَکا پَهنُوارَنِ جا.

بيت - 3

‘زُمَرِ’ ‘زُخرُف’ سومرا، ‘سَبِح’ منهنجا سيڻَ
وَرُ ڏُٿُ ڏاڏاڻي ڏيهِ جو، کُوءِ تُنهنجا کيڻَ
وَرُ ويڙِيچاڻا ويڻَ، کُوءِ سونُ تُنهنجو سومَرا.

بيت - 4

‘زُمَرِ’ ‘زُخِرُف’ سومرا، ‘سَبِح’ سيڻَ سَندامِ
بَندَ ۾ بَدَويَنِ لئي ڳوڙھا نِتُ ڳاڙيامِ
عُمَر اَباڻَنِ کي ڏِٺي ڏِينهَ ٿيامِ
ويڙيچا وُجُود مان ڪَنه ويلَ نہ وِسَرِيامِ
پانڌِي روزِ پُڇيامِ، اُڀِي اَباڻَنِ جا.

بيت - 5

‘زُمَرِ’ ‘زُخِرُف’ سومرا، حُدنِ ۾ ‘حجُراتِ’
سُورَنِ ڪارڻ سَرِتِيُون ‘رعدُ’ مُڪائون راتِ
ھَميشهَ ‘حِجرِ’ ۾ لَئنِ لَطِيفي لاتِ
مون تَنِ تَنِي جي تاتِ، اورِينِ جي ‘اَحقافَ’ ۾.

بيت - 6

‘زُمَرِ’ ‘زُخِرُف’ سومرا، مارُو مون مهَندارِ
“اُولائِڪَ اَصحَابُ الجَنة”، ماڳَ سَندُنِ موچارِ
“وَسَقاھُمِ رَبُهُم شَرابا طَهُورا” پِينِ پوڄَ پَهنُوارِ
ويروتارَ وُجُودَ ۾، پرينِ جِي پَچارَ
سٻاجها سَتارَ، مونکي مارُنِ ميڙِيين.

بيت - 7

‘زُمَرِ’ ‘زُخِرُف’ سومرا، مارُو ‘مومِن’ پاسِ
اَعرابِي ‘اَحقافِ’ ۾ رَھِي ويٺَمِ راسِ
مارُنِ مُلا ماڙِيين ايرادِي آندِياسِ
وَطَنِ آءٌ وِيندِياسِ، وَرِئو وَرقُ وصال جو.

بيت - 8

‘فاتحَه’ ‘بَقَرَ’ سومرا، وَطنُ ويڙيچَنِ
‘نَحلُ’ ‘حجر’ ‘بَنِي اِسرائيلَ’، اِيءَ پَنڌُ پَهنُوارَنِ
‘سَجَدہ’، ‘اَحزَاب’، ‘سَبَا’ منجهين ‘روُم’ رَھَنِ
نيئِي اَڏيا اَمَنَ ۾، پکا پَهنوارَنِ
مونکي منجهان تَنِ، پئا لوہَ لطِيفُ چئي.

بيت - 9

‘فاتِحَه’ ‘بقر’ سومرا، جَڙيائون سِين جانِ
اَپَرَ ‘اَلِ عِمرانِ’ سِين قربُ ٿِئو ڪيڻانِ
ھُوءِ جي سُخَنَ سَندانِ، سي ئِي ويٺِي سارِيان.

بيت - 10

‘تَوبَه’ جَنِي تَنِ ۾، اندرِ اُنِ ‘اَنفالِ’
‘يُونُس’ رکِي جانَ ۾، پِئا حقيقَتَ حالِ
جي وِڌا ‘ھُود’ وِصالِ، سي سانبِي ساريُم سُومَرا.

بيت - 11

‘تَوبَه’ جَنِ جي تنِ ۾، ‘نَمِل’ نِهايَتَ
‘اعَراف’ اباڻنِ کي، ‘فاتِحه’ ۾ فَرحَتَ
‘لَقمانِ’ جاءِ لَطِيفُ چَئي، سَجَدہَ ساڻُ صِحَتَ
‘نِساء’ ‘نُور’ نِيتَ، مونکي مارُنِ ميڙِيين.

بيت - 12

‘توبَه’ جَنِي تَنَ ۾، سي ‘نَملِ’ نِهارِينِ
‘قُل يا’، ‘قَدسَمعِ’، ‘جاثِية’، دل ‘دُخانِ’ ڌَرِينِ
‘تَبارَ’، ‘تَبَت’، ‘اِذاجاءَ’، ‘اِذازُل’ سِين اورين
جيڪِين پَهنُواريون پَهرِين، سو مُيَسرُ سَڀُ مَليرَ ۾.

بيت - 13

‘شُوريٰ’ شهَرُ سُومَرا اُنِي جو آھي
لَڏي وِئا لَطِيفُ چَئي ‘قصَص’ ڏونه ڪاھي
واحِدَ وَرائي، ڪَهِي ‘قاف’ وِئامَ جي.

وائي - 1

منهنجو مَنُ مَلير،
ڪوٽَنِ ۾ آءٌ ڪِيئن گهارِيان
پيان شال پِڪُون ڪَري، پائُرَ جو پَنِيرُ
مون جيڏِيون ملير ۾، کِليو پين کِيرُ
سرتيون پسان سومرا، جئري لاءِ زنجيرُ
اُنِ کي عبداللطيف چئي، ساري ٿو سَريرُ.

داستان يارھون
بيت - 1

جانڪِين سَتيين سِيرُ، تان ڪِينُ وِھندِيَسِ ڪوٽَ ۾
سِپَ سَمُنڊرين سَپِجي، نَدِيءَ پِئي نہ نِيرُ
جئن اُوءِ اَبُرَ آسَري، تِئن منهنجي مَنِ مَليرُ
کائُڙِ پِيَنِ کِيرُ، جي اَمانتَ اُتِ وَڃي.

بيت - 2

جَرَ ۾ سِپُون جِيئن، آھِن اَبُرَ آسَرِي
ڪُونجُون سارِينِ روہَ کي، مون تَنَ اَندَرِ تِئين
ھُتِ وَعدا وَڃڻَ جا، ھِتِ نہ ڀانيُمِ ھيئن
ڪوٺيين وِھان ڪِيئن، جي نظربَندي نہ ھُئان.

بيت - 3

سِپَ سَمُنڊرين سَپَجي، اَبُرِ آساروسِ
ٻاڙو پِيي نہ ٻِپُڙِي مِٺو مُنهِ لڳوسِ
ماڻِڪَ تي مِڙيوسِ، جئن تنگُ ڪَڍيائين تارَ ۾.

بيت - 4

سِکو سَڀِ سَرتِيُون، سِپُنِ مُلا سِيرُ
ٻِئو مَٽائي نِيرُ، اُڀيون اَبُرَ آسَري.

بيت - 5

سِکو سِپُنِ کان، سرتِيون ريتِ سِڪَڻَ جي
مَنگنِ جَرُ مَٿان، اوري ڪَنِ نہ آسَرو.

بيت - 6

پَهرِي ڪِئا، پَٽَنِ ۾ وِڄُنِ وَڌاڻا
سُورَ اُنِي جا سُومَرا، مونکي عُمرَ اُڌاڻا
اُٺي وِئڙا اُڪَري عُمرَ اَباڻا
ٻَڪرَ ٻاٻاڻا، پَسان شال پَرِ ڪَنهِين.

بيت - 7

وِڄُڙِيَنِ ويسَ ڪِئا، موٽِي آئِي مُندَ
اَکِيون اَباڻَنِ ڏي، بَسِ نہ ڪَرِنِ بُندَ
ھيئَن نہ ٿِيَسِ ھُندَ، جي ڪَرَ لَڌائُون ڪَڏِھِين.

بيت - 8

تِنهِ کُوڻِ ٿِي کِواءِ، جا ڏِسِ ڏاڏاڻَنِ جي
ساريو سانبِيڙَنِ کي، رَويو راتِ وِھاءِ
سُوٺا ڪِيَمِ سَهاءِ بندياڻيءَ کي بَندَ ۾.

بيت - 9

ڪَنهِ کِوَندِيءَ کُوڻِ وِئا ڪاھي ڌَڻَ ڌَرارَ
پائُرَ جا پَهُنوارَ، موليٰ مونکي ميِڙيين.

بيت - 10

جِت ڀُنگا ڀِٽُون ڀيڻِيُون، تِنهِ کُوڻِ ٿِيون کوَنِ
پائُرِ سَڀُ پُسائِيو، وَسِي وِڄُڙِيَنِ
مارُوءَ رِءَ مَ مَرَنِ، اَللهَ ھِي آسائتِيُون.

بيت - 11

جِتِ ڀُنگا ڀِٽُون ڀيڻِيُون، تِنهِ کُوڻِ ٿِي کِواءِ
سا وِڄَ پَسئو وِندُران، مون رُوندِي راتِ وِھاءِ
سِيليتِيءَ سُهاءِ، مارُو جو مَلِيرَ جو.

بيت - 12

جُهڙِ ڦُڙِ مَٿي ماروُئين، جِت چِيها چِلُڙَ چِڪَ
اَندرُ ٿو اُڃِ مَري، ساہُ اُنِي جي سِڪَ
پِيان شالَ پَهيون ڪَري تِئان ڏيئي تِڪَ
وَرُ پِريان سِين پِڪَ، ٻئا ڀاڻَ ڀَريائِي گهورِيا.

بيت - 13

جهُڙِ ڦُڙِ جِتِ ٿِيَان، اُتِ اَڏِيائون پَکَڙا
ھِنَ منهنجي حالَ جو، قَدُرُ نہ ڪيڻانِ
آن جِڪُسِ وِسِريان، مارُو قُوتِ قَرارِئا.

بيت - 14

اُٺَنِ مِينهَ گهڻا، ٿِيَنَ موڪَ مَليرَ ۾
اَکڙيون آبَ ڀَرئو، اُنَهِين کُوڻِ کَڻان
مارُن شالَ مِڙان، ڪوٺيون ڇَڏي ڪَڏھِين.

بيت - 15

تَنِ ساڏوھِينِ سَڌَ مَران، ڏِنگا جَنِي ڏارِ
ڀُڻي سان ڀَتارَ، پائُرِ پيرون چونڊِيان.

بيت - 16

جي ڌُريائين ڌار، وَڍي وَڻَ جُدا ڪِئا
تَنِ سُڪَنِ ڪِهَڙِي سارَ، تہ اُٺا مِينهَ مَلِيرَ ۾.

بيت - 17

جَنِي راتو ڏِينهَ، اَکڙيون مَليرَ ڏي
ھاڻي ڪندين ڪِيئن، تَنِ عُمرَ آسائُنِ سِين.

بيت - 18

پاران پيهِي آئيو مَليران مارُو
وَريا وَھاروُ، ھاڻُو سَڀ ھيڻا ٿئا.

بيت - 19

آيو ڪيرُ ڏيهاءَ، جِنهِ ڪَرَ پُڇان خَبَرون
‘وِڄُون اُنِ وَراءَ’ (ڪي) راتِ مارُوءَ تي وُٺِيُون!

بيت - 20

ڪَنڊِ لَنگهِيندي ڪاڻِ پِييَمِ پَهنُوارَنِ سِين
اُتي عبداللطيفُ چَئي رُنو سَڀَ رھاڻِ
ھن ھِيڻائِيءَ ھاڻِ، مُنهُ مٿاھُون نہ کَڻان.

بيت - 21

عُمَر اڄُ گَڏِيامِ، ڏوٿِي اُنَهِين ڏِيهَ جا
پاراڀا پِرين جا اُڀِي اُنِ چِيامِ
لَهي لوھہ وِئامَ، لُطفَ ساڻُ لَطِيفُ چَئي.

بيت - 22

مارُن ڌاران ماڙِيين، آءٌ جي ڏِيان ساہَ
سِڙي مُنهنجي سُومَرا قيد مَ ڪريجاہُ
ساڻيهَ ڏي سَيدُ چئي، کِلِي کڻيجاہُ
مارُن مُئِي نِجاہُ، تہ لوئِيءَ جي لَڄَ رَھي.

بيت - 23

اُٺِي ٿِي وَراڻِ، کِينءَ واڌايُون آئِيُون
لَٿي لوئِڙِيارِيين، مِڙِنِي کي مُنهَ ڪاڻِ
صُلحُ واريو سُومَري، چَئي پَهنوارِن پاڻِ
ھَمِيرِنئُون ھاڻِ، مُهُتُ لَهندِي مارُئي!

بيت - 24

کَٿِيءَ مَنجهہِ خِلافُ، رَھيو نہ رَتِيءَ جيتَرو
لَٿو لوئڙِيارِيين گُوندَر جو غِلافُ
ميرا لاٿا مارُوئِين سَڀَ اوڍِيائُون صافُ
مَليرُ مِڙوئِي مَعافُ، عُمَرَ اِنعامِي ڪِئو.

بيت - 25

وَرِئو وَرَقُ وِصالَ جو، موڪَلَ جُڙِي مون
“لحماً طَرِياً وَتَسَتَخَرِجُونِ حِليَةَ تَلبسُونَها”،
تَنَ ۾ ‘تون ھين تون’
مَنَ منجهارا مون، آھي ماروُ ڄامُ مَليرَ جو.

وائي - 1

تَپُ تَڙيائِين، سَمُنڊر وِڌائِين،
نِئائِين مَرضُ مومِننِ تان
دَردُ پاڻُ دَردَ ۾ ٻُڏو ٻاجهہَ ڪِئائِين
اَگها سَڀَ سَگها ٿئا، ڏُکندو ڏُورِ نئائِين
گِروہَ گودَڙِيَنِ جي، سِلڪَ صِحَتَ ڏِنائين
ميڙي مُرِيدَ پانهنجا، رَحمتَ ھيٺِ رَکيائين.

وائي - 2

کَٿِيءَ منجهہِ کٽيائين کٽيائين،
مارُو ڄامُ مَليرَ جو
پَرَچِي پنهوارَنِ سِين، لوئِي ڏيجُ لَڌائين
سِيلُ نِباھي سومَري، پنهنجيءَ پَرِ پڇيائين
جهُوپو جهانگيِيڙَنِ جو ماڙيءَ سِين نہ مَٽِيائين
سونَ بَرابَرِ سَڳَڙا ٻانهُنِ ۾ تہ ٻَڌائِين
مارُوءَ پاسِ مَليرَ ۾، چَسا سَڀِ چَکيائين
گولون گولاڙَنِ تان جهَپي ساڻُ جهَٽيائين
سَڱَر ساھيڙيَنِ سين کاٽُونبا کاڌائين
اتي عبداللطيف چَئي شَرمُ رکين رَبَ سائين.

سُر سنھڻي

داستان پھريون
بيت - 1

وَھَ تِکَ، واھُڙَ تِکَ، نِيهَ تِکَ نِرالي،
جَنِ کي عِشقُ عَمِيقَ جو، سي خُلَتَ خيَالَي،
وارِيين سي، والِي! ھِنيَڙو جَنِي ھَٿِ ڪِئو.

بيت - 2

اَنڌِيءَ وَڇُون، ڪَنڌيءَ وَڇُون، تَنگئان لَهي نہ تِکَ
صورتَ جا ساھڙَ جِي، ڏِيلَ مُنهنجي ڏِکَ
واھُڙُ تَنِي وِکَ، جَنِ سانڀاران سُپِرِين.

بيت - 3

واھُڙَ وَھَنَ نَوان، اَڃان وَہُ اڳي ٿِئو
گهَرِ وِيٺيون گهڻا ڪَريو سَرتيون سَڱَ سَنوان
صورَتَ جا ساھڙَ جِي سا جي ڏِٺِي آن
تہ ھُوندَ نہ پَليو مان، گهِڙو سڀ گهَڙاَ کڻِي.

بيت - 4

جيڏيون ڏٺيان جي، صورتَ ساھَڙَ ڄامَ جِي
سُک ٿيِ سُتيون ڪين ڪين، ڪانڌَن پاسي ڪي
ھوندَ مُونهانئِي اڳي، گَهِڙو سَڀَ گَهڙا کَڻِي.

بيت - 5

ڏٺيان جي ھيڪارَ، صُورتَ ساھَڙَ ڄامَ جِي
سُک ٿِي سُتيون ڪينَ ڪِين ڀِرِي ساڻُ ڀَتارَ
گهِڙيون گهَڙِنئا ڌارَ، ڪاھي پييون ڪُنَ ۾.

بيت - 6

ساھَڙُ مون جِئن سَرتُيون! جِيِ ڏسو سَڀيئي
تہ سُمهو ڪِين سُکِ ٿِي، وَرَ پاسو ڏيئي
مُونهان اڳيئِي، گهِڙو سَڀَ گهَڙا کَڻِي.

بيت - 7

جيڪين ڏٺو مان، سو جي ڏٺو جيڏيين
گهرَ وَرَنِ ئِي سان، ھوندَ گهَڻِنِ گهوري ڇَڏئا.

بيت - 8

گهَڙَنِ واريون تَڙن تي گِهڙَنِ گهڻيئِي
سَڀَڪَا چئي؛ آن سونهَڻِي لَئہَ پِريان پيئي
صُباحَ سَڀيئِي، پَسِبِيُون پاتارَ ۾.

بيت - 9

ڪَنڌيءَ ڀَرِ ڪِلا، دُونهان دوست ميهارَ جا
لَهرِين مَنجهہ لَطيف چئي، دَھَلِجُ ڪيَمَ دِلا!
گوليءَ کي گِلا، متان ساھڙُ سَمُنِ جي ڏِئي.

بيت - 10

ڪَنڌِيءَ اُڀيون ڪيتَريون ‘ساھَڙُ’ ‘ساھڙُ’ ڪَنِ
ڪَنِي سانگو ساھَہ جو، ڪي گهورِيَس ڪِئو گِهڙَنِ
ساھڙ سندو تن، گهاگهائي گهڙن جي.

بيت - 11

ڪَنڌيءَ ڪَنَ ڏِنامِ، سانڀارنِ ساھَڙَ جي
آسانگي اَرواحَ جي اُڀِي تَڙَ تَڪِيامِ
وَڏِي ويرَ لڳيامِ، گِهڙان گهورئو جِندَڙَو.

بيت - 12

پَرِينءَ ڀَر پِرِيتَ مان ٿو ساھَڙُ سَڏَ ڪَري
جي نہ گِهڙان موٽِي وڃان، تان ڪا ساہَ سَري
مَرُ جان پَتِ پَري، گِهڙان گهورِئو جندَڙو.

بيت - 13

گِهڙي گهَڙو ھَٿِ ڪَري، ٻَهُون نِهاري ٻَنگُ
“سَر دَر قَدَمِ يار فدا شُدِ چه بَجا شُد” وَصُلَ
اھو ئِي وَنگُ
“ايِن بارِ گرِان بُود، اَدا شُد چِه بجا شُدَ” آجو ٿيو
سَڀُ اَنگُ
راتِ جَنِي جو رَنگُ، آران سي اُڪاريين.

بيت - 14

گِهڙي گهَڙو ھَٿ ڪَري، ٻَهُون نهاري ٻَنگُ
“وَ اَمَا مَن خَافَ مَقَامَ رَبِهِ” اِي لنگهيائين لَنگهہُ
سِڪَندينِ کي سَيدُ چئي، ڪِينَ جَهليندو جَهنگُ
راتِ جَنِي جو رَنگُ، آرَان سي اُڪارِيين.

بيت - 15

گهِڙِي گهَڙو ھَٿ ڪَري چيلهہ ٻڌَي چوتو
گوتي ۾ گوتو، اچي ڪومَ اَڄاڻ کي.

داستان ٻيو
داستان ٽريو
وائي - 1

مَدَتَ ٿِيءُ ميهَارَ يارَ!
ساھَڙ! سائرَ سِيرَ ۾
اُونهان ڪُنَ، اَتَانگهَہَ تَڙَ، اوَليين مون آڌارَ
ڏيِنهَ ڏُھلا ڏَمَ سِين، آھيان آھَان ڌارَ
ٻِڇَلِ ٻَانڌي ٻَار ڪَري، اَت اُبَتَا آرَ
ٿيلهي گهِڙي سونهَڻِي، آڳَهَ رءَ آڌارَ
ڪارِي راتِ، ڪچو گهَڙو، توڏِي ڪِي تَوارَ
سَنڀُوڙو سيَڻاہِ سيِن سِگهو رَسُ سَنگهارَ
اوراران آھُوَن ڪَريان، پَهُچان شالَ پَرارَ
سُڻِئو جهَانءِ جِهڄي ھِيُون سانڀَارا سَنڀارَ
آيَم ريلي ريءَ سين، اللهَ تو آھارَ
تارِ تَرَنديِس، پِرين پَسندِيَس، وِيندِيسِ وَٽِ وَڇَارَ
پُورِينديس پارُ مَڻي، سَهَسينِ جي سينسارَ
گولِي گهاگهائي گهِڙي، جَڪَنِ ٿا جانارَ.

بيت - 8

دَھشتَ دَمُ دَرياہَ ۾، جِتَ ڪُنَنِ جو ڪَڙَڪو
ڪونهي ڪاڻِيارِينِ جو تارَ بِنا تَڙُ ڪو
آھِمِ اُنهِين پارَ جو دِلِ اندرِ ڌَڙَڪو
ڀَڃي سِڪَ سيدُ چئي، سِيرَ سَندو سَڙَڪو
والِي ڪجِ وَڙُ ڪو، تہ ٻارِ لنگهيان آءٌ ٻاجَهہ سِين.

بيت - 9

دَھشتَ دَمُ دَرياہَ ۾، جت لُڙُ لَهريُون لَسَ ليٽَ
آڻِيو اوڀارَن ۾، ٻَانڌِي ٻوڙي ٻيٽَ
جِتِ چِڪَڻَ جِي چَپيٽَ، اُت ساھَڙَ سِير لنگهاءِ تون.

بيت - 10

دَھشتَ دَمُ دَرياہَ ۾، جِتِ تِکيون تَوارُون
مُنهنجيون مانَ ميهارَ کي، پَهُچَنِ پُڪارُون
لَهہُ ساھڙَ سَنڀارُون، تہ لَهرِينِ لوڏِي نہ مَران.

بيت - 11

دَھشتَ دَمُ دَرياہَ ۾، جِتِ جايُون جانارَنِ
نَڪو سَنڌو سِيرَ جو، مَپُ نہ مَلاحَنِ
دَرِندا دَرياہَ ۾، واڪا ڪِئو وَرَنِ
سَڄا ٻيڙا ٻارِ ۾، ھَلئا ھيٺ وَڃنِ
پُرزو پَيدا نہ ٿِئي، تَختو مَنجَهان تَنِ
ڪوجو قَهَرُ ڪُنَن ۾، وِئا ڪينَ وَرَنِ
اُتي اَڻتارُنِ، ساھَڙَ سِيرَ لَنگهائيين!

بيت - 12

دَهشتَ دَمُ دَرياہَ ۾، ٻئا اُت اُبَتا آرَ
ڪَپَرَ ڪارُونڀارَ جِي، ڪنڌِي ناَہ ڪنارَ
بَلائن ري بَحرَ ۾، سُڄي ٻي نہ تَوارَ
مونکي مُحِبَ مِيهارَ، اچِي آرَ اُڪارِئين.

بيت - 13

دَڙَهَڙَ دئُونسَ درياہَ ۾، جِتِ لَهريون ڪَنِ لوڙا
سَهَسين اَچئو سِيرَ ۾ ٿين سيڻهايا سوڙا
جي تارُو هُئا توڙا، تَنِ هُڻبُ ڀانيو هيڪَڙو.

داستان چوٿون
بيت - 1

تَڙَ تَڪَڻُ، تارِ گهِڙَڻُ، اِيءُ ڪاڻيارِنِ ڪَمُ
ڏُہَ ڏہَ ڀيرا ڏِينَهَ ۾ ڏِئي ڏَواراَپا ڏَمُ
عَقُلُ مَتِ شَرمُ، ٽِريئِي نِيهَ نِهوڙِئا.

وائي - 1

ڪوہُ ڄاڻا (وِئا) ڪيڏَاھِين،
منهنجو تَنُ تَڻي تيڏاھِين، ميان سَائين!
دُونهِين دوست ميهارَ جِي، ڏِيي جيئن ڏٺائِين
ساري سُپيرِين کي، رَتو رُنائين
‘جيڏانهَ عالَم آسَرو، ھِنِ پڻ آہِ اوڏاھِين.’

بيت - 2

گهيڙان ڪَري نَہ گهُورَ، تَڙُ تَڪَڙِ کان نَہ لَهي
جَنه کي سڪَ ساھَڙَ جي، پُورَنِ مَٿي پُورَ
ڪارِيءَ راتَ ڪُنَنِ ۾ وَھمَنِ ڪِي وَھلُورَ
جِنهِ ساڻُ پِرياَن جا سُورَ، تَنهِ نَدِي ناہِ نِگاہَ ۾.

بيت - 3

جِئان وَھي تِئان واٽَ، ڪُوڙيُون پُڇَنِ ڪَپَرا
جَنِ کي سِڪَ ساھَڙَ جي سي گهيڙَ نہ پُڇَنِ گهاٽَ
جَنِي عِشقَ اُساٽَ، سي واھُڙُ ڀائِين وِکَڙِي.

بيت - 4

ڪنهِ جنِهِ گهيڙ گهڙِي، جِين اَوَتَڙُ تَڙُ ٿِئوسِ
سالَم ويئي سُونهَڻِي، ڪُنَنِ ڪِينَ ڪِئوسِ
اُھُسُ اَکڙِينِ ۾ پريان جو پِئوسِ
حَقان حَقُ ٿِئوسِ، ھُئِي طالِبَ حَقَ جِي.

بيت - 5

ھيءَ ڀَرِ ھيءُ ھَنڌ وسِ، ڪؤڙو ٿِئُسِ قريبِ ري
روزِ ڏِينهاڻِي راتِ کي، مٿي پارَ پنڌوسِ
عشق جو عبداللطيف چئي، نڪو سڪ سَنڌوسِ
ساھڙ ساھہ نَڌوسِ، نيرُ پاڻي نِيهَ جو.

بيت - 6

توڏِي توڙائين، نِيهَ نَوازِي سُونهَڻِي
ڳِچِيءَ ھارُ حَبِيبَ جو لائقُ لَڌائِين
ڪوڙينِ سندو ڪارَڻي مُحمدُ مڃيائين
سَو تَڙُ سُوٺائِين، جيڏَنهَ عالَم آسَرو.

بيت - 7

ھُئِي طالب حَقَ جي توڏي لاڪُون توڙَ
نَہ مَلاحُ، نَہ مَڪُرِي، نَڪِي ٻَڌيِ نوڙُ
پاڻِي پِنِيءَ ٻوڙُ، سَنهِڻِيءَ ليکي سِير جو.

بيت - 8

وڃي ڪُنَ ڪَپِيندِي، سُنهِڻِي منجهان سِڪَ
ھَڏِ نَہ ڀِڳِيَسِ ھِڪَ، مَحبَتِي ميهَارَ جِي.

بيت - 9

سُنهِڻِيءَ ليکي سِيرَ جو پاڻِي پِنِيءَ ھيٺ
ٻَڌئو بِرِہ بيٺِ، وڃي ڪَپِيندِي ڪَنَنِ کي.

بيت - 10

توڏي، تُهَائين جي سي ھتهين ڇَڏِ حرِصَ
ساھَڙَ ڌارَان سُنهَڻِي، کوٽَيون ڪَنِ کِرِسَ
وَڏِي اِيءَ وِرِسَ، جِئن ڏَمَ وَٽِ ڏينهَ گُذاريين

بيت - 11

ساري سِکُ سَبَقُ، شَريعَتَ سَندو سُنهَڻي
طَريقَتان تِکو وَھي، حَقِيقَتَ جو حَقَ
مَعَرَفَتَ مَرَڪُ، اَصُلِ عاشِقَنِ جو.

بيت - 12

پَلِ پَلِ ٿي پَلِي، ڏَمَ ڏِيهَاڻِي ڪيترو
پَسِي دورُ درياہَ جو وِچان ڪينَ وَلِي
ڪاريءَ رات قَريبَ ڏي مَنجهان حُبَ ھَلِي
نَہ ڪَنهِ جهولَ جَهلِي، ھُئِي سَمُنِ پُورِي سُنهَڻِي.

بيت - 13

جهولَ نہ جَهلِي سُنهَڻِي سائِرَ سَٽَ سَندياسِ
جَنهِ اِھَڙِي ڄائِي عاجِزا، سا مَرُ مَرَڪي ماسِ
پِسين جي پِئَاسِ، تہ ڪِين عِشقُ آڻِيين.

بيت - 14

نَڪا جهولَ جَهليسِ، نہ تانگهو نہ تارُ ڪيِن
ڏَمُ ڏِينهاڻِي ڪيترو پَرَ ۾ ٿو پَلِيسِ
تان تان جِيءُ جَليسِ، مل جان نہ ميهارَ کي.

بيت - 15

سِهُ سيَارو، پاڻي پارو، جت جَرَ جُهڳهَ ۽ جهولَ
مَنَ اَندَرِ مِيهَارَ جا ھِنيَڙِي اَچَنِ ھولَ
جيلاَہ ٻَڌِيِسِ ٻولَ، تي اَڻَانگا آرَ تَران.

بيت - 16

ٻانڌِي جي ٻيلِي ٿِيين تہ حالُ ڳَرھيَان ھِيءُ
سَگهو ساعتَ نہ جِندَڙو جَرَ رِءَ منهنجو جِيءُ
ساوَڻُ سِيارو ڀانئيَان وہَ پرِيان جي وِيءُ
پارِ جَنِي جو پِيءُ، وَڃَڻُ واَجِبُ تَنِ تي.

بيت - 17

اَدا ڙي ٻانڌي، توکي ڪَڙھان ڪِہ پاڻَ کي
سُوڌِي خبَرَ سَڄَڻين توڪا تَڙِ آندِي
تون پَاتارين پانڌِي، اسان پَنڌُ پِرِينِ ڏي.

بيت - 18

واھُڙَ ڀَريُون مَ پاءِ، تو پُڻِ ليکو ڏيَڻُو
سَدا سانوَڻَ ڏِينهَڙا، ھِيَهِين نہ ھُونداءِ
وِھاڻِيءَ وِينداءِ، اوڀَرَ اُتاھان لَهِي.

بيت - 19

واھُڙَ وَھين مَ جارَ، سُڪِي ٻيلاٽيُون ٿِيين
پَسان تُنهِنجي پيٽَ ۾، لاڻا لُوتَ ليَارَ
جئن تو سَڀ ڄَمَارَ، آسائِتيُون ٻوڙِيُون.

بيت - 20

مَحبَتي ميهارَ جون دَلِ اَندرِ دُونهيُون
آڻيو وِجهي آرَ ۾ ڏي لوھاڻو لُوھيُون
جي ساھَڙَ جِون سونهيُون، سِيرَ سِراڙو تَنِ کي.

بيت - 21

ڪَڙِ ڪَڙِ ڪُنَ مَ وَڄُ، ٻانڌي ٻوڙ مَ ٻارِ ۾
تو گهِڙَنديَسِ اَڄُ، جي اُبَتَا آرَ ڪَرِين.

بيت - 22

سيَاري سهَ رات ۾ جا گهڙي وَسندي مينهَ
ھَلَو تہ پُڇُوَن سُنهَڻِي جا ڪَري ڄاڻي نِينهُ
جِنهِ کي راتو ڏِينه، ميهارُ ئِي مَنَ ۾.

بيت - 23

لَهَرِ مِڙوئي لاَلَ، وَھَڻُ کَٿوريان وِتَرو
اوٻارَا عَبِيرَ جا جَرَ ۾ اَچَنِ جَالَ
ڪُنَنِ گِهڙِي ڪاَلَ، سِڪَ پِريان جي سُنهَڻِي.

بيت - 24

تُرھي سَندِي تارِ ۾، رِٿَ نہ رَکيائِين
ٻَنڌَڻَ جي ٻڌَڻَ جا، ڇِڪي ڇِنائِين
درياہُ سڄو دَمَ ۾، لَئہُ سين لنگهَيائين
پِريان پِيتائِين، منجهان سِڪَ ساھَڙَ کي.

داستان پنجون
بيت - 1

اَديُون سَڀَ اَندامَ، چَڙَنِ مُنهِنجا چورِيَا
لارُن جا لَئُون لائيِي سا ڪِئن آڇِيان عامَ
لَڳِيَسِ جِنه جِيءَ لام، سو دلاسا دوستُ مُهي.

وائي - 1

مونکي ڪا مَ جَهلي، سڀڪا پاڻ پَلي
آءٌ وِڌَڙِي نِيهَ اُڇَلي
ويندِي آءٌ پارَ پِريان ڏي، مونکي ڪامَ جهلي
پَسئو دُونهِيون دوستَ جيون، جيءَ منهنجو جَلي
ڏَمُ ڏِيهاڻِي ڪيترو پَرَ ۾ ٿو پَلي
مَحبَتِي ميهارَ جو سُورُ مُونهِين کي سَلي.

بيت - 2

چَوڌارِي چَڙَا، ٻُرَنِ ٻيلايِن جا،
سُتي سَنڀارَنِ جو پِيُمِ ڪَنِ پَڙَا
وِھَڻُ مُون نہ وَڙَاَ، سُڻئو جهانءِ جِهڄي ھنيُون.

وائي - 2

نَهِين نَهِين مَيڏي وَس، وو!
بِنَا دِلبر ھي دِل ماندِي
سِڪان ٿي سِينگارَ کي، بَاب نہ منهنجي بَسِ
مونکي مَت ميهارَ ري ڪانَہ اچي ٻِي ڪَسِ
دَردَ دَسِي آھِيَان، دردُ مُونهين جو دَس
سُکَ نہ پُڇي سُنهَڻِي، ڏُکَ ڏُکيءَ کي ڏس.

بيت - 3

چَڙِنِ چورِي آھيَان، سُک ٿي سُمهان ڪيئَن
سارِيان ساھَڙَ ڄامَ کي ڏَہَ ڏَہَ ڀيرا ڏِينهَن
ميهارَ مَرَڻَ سِيئَن، نِيرُ پاتَمِ نِيهَ جو.

بيت - 4

ڪارا ڪُنَ، ڪارِي تُڳِي، گَرَھَڙَ ڪَنِ گَڙَڪَا
مَئي مَتي مِهرَاڻ جا دُپَارَا دَڙڪَا
ويندي ساھَڙَ سامُهان جهولَ ڏنَسِ جَهڙَڪا
اَچِي پيئِي اُتَهين جت سيرَ سَندا سَڙَڪا
کَرڪَنِ جا کَڙَڪا، سُونهان ٿئَڙَسِ سِير ۾.

بيت - 5

کَرَڪن خوش ڪِيَاسِ، مَحبتي ميهارَ جي
پَسَڻَ ڪارَڻِ پرِينءَ جي، اَڌي اُٿييَاسِ
سُتي جاڳاياسِ، سانڀَرَ سُپيرينِ جي.

بيت - 6

جيَارِيَسِ سَنڀَارَ، ڪوہُ ڪَرِيندَمِ گَڏجي
وِيرئُون تارِ وُجُودَ ۾ پِرِينِ جِي پَچارَ
سي ڪِئن سَڄَڻَ ڌارَ، جي ھِنيين ۾ حلُ ٿِئا.

بيت - 7

ٻيلي پار ٻُرِي، مونکي چَڙَنِ چورِئو
مَحبَتَ جا ميهارَ جي ساھنيَڙي منجهہ ھُرِي
مَٿي جهوڪَ جُهرِي، پُندِيَسِ مُنهِ ميهارَ جي.

بيت - 8

ھُنَ ڀَر سُيَمِ ھُوءِ، سُتي سَنڀارَنِ جي
چتَ چَڙَنِ چورِئو، جَئُنڪُ ٿِيُم ڏونه جُوءِ
مَحَبَتِي ميهارَ جِي باللهَ پييَم بُوءِ
وَڃي رُوءِ بَروءِ، ديکَيان دوست ميهارَ کي.

بيت - 9

ھُنَ ڀَرِ سُيَمِ ھاڪَ، سُتي سَنڀَارنِ جِي
مَحَبَتِي ميهَارَ جي چَڙَنِ چورِئا چاڪَ
اُنِي جِيءَ اوطَاقَ، وَڃڻُ واجِبُ مون پِئو.

بيت - 10

ڪِٿي ٿِئو ميهَارُ، ڪِٿي ٿو گهَنڊُ گُڙي
ڪٿي دونهين دوستَ جي، ڪِٿي پَرِيون پارُ
جُهُ مون سَڀِ ڄَمارَ، جَرَ ۾ جهوتُون ڏنِيُون.

بيت - 11

وَڇُنِ سِين ويٺِي، سُورَ وِياچي سُنهَڻِي
آن ڪا ٿِي ڏيٺِي، مينهِينِ جي ميهَار سِين.

بيت - 12

ڳَچِيءَ پايو ٻانهَ، ويٺِي روءِ وَڇُنِ سان
لايان لالَ لِڱَنَ کي، اَئِين جي چَرو ڪانهَ
آءٌ اَوھان جِيءَ دانهَ، سدا ڀُوڻان سَنِرِي.

بيت - 13

ميهاران مِرِڪَ، پِيتائين پِريمَ جِي
تنه مُنڌَ مَتوالِي ڪئي سَندي ساءَ سُرِڪَ
لَڳَيسِ ڪاَمَ ڪِرِڪَ، لوھان تِکِي لطِيفُ چَئي.

بيت - 14

مَري تان مَ ميهَارُ، وَٿاڻُ وِلهو مَ ٿئي
وَڇُن جي وَڇارَ جو، وِنگو ٿئي مَ وَارُ
ساھَڙُ مون سينگارُ، ماڙُھنِ ليکي مِيهَڻو.

داستان ڇھون
بيت - 1

کامان، پَچان، پَڄُرَان، لُڇان ۽ لوچَان
تَنَ ۾ تَونسَ پِريان جِي، پِيَان نہ ڍَرَاپَان
سَمنڊُرر مُنهِ ڪَرِيان، توءِ سُرڪِيائِي نہ ٿِيي.

وائي - 1

ھوئِجِ ھُشِيَارِ، خبردار
تِرِڪَڻِ آھي تَڙَ ۾
کَڏُون کُوٻا، چِڪَ چِڪَنديُون، تان ڪين نَئِي نهَارِ
آڌِيءَ سي آکُڙَنَديُون اکيون جَنِ ڪَپَارِ
مون سُئو مَلاحَنِ کان، تَڙَ اَڙاَنگا تارِ
پَڪو کَڻِجُ پاڻَ سِين، پِرين تُهنجو پَارِ
کُوءِ آتَڻُ، ٻَنِ جيڏُيون، ڏيراڻُيون ڏُئارِ
پُندينءَ مُنه ميهارَ جي، ڏَمَ وَٽِ ڏينهَ مَ گهارِ
ھوتُ ھَلَندَينِ کَٽئو، وِھَڻُ مُنڌَ وسَارِ
وِيندي واٽَاَڙُوئنِ کي، پَٽِي ڪيمَ پَچَارَ
ساھَڙَ کي سُڻُ سُنهَڻِي، ٻِڇَلَ آڏِي ٻارَ
تَار تَرَندينءَ، لُڙُ لَنگهندِينءَ، عشقَ جي آڌارِ
پَانَدُ مَ ڇَڏج پرِينءَ جو، پِهين جي پاتارِ
ٿِيندُءِ سَڏُ ساھَڙَ جو، توڏِي ٿِيءُ تَيارِ.

بيت - 2

کامان، پَچان، پَڄُران، ٻَران ۽ ٻَڙڪان
اُڇرئو پَوان آرَ ۾، تَرسان نہ ڪِنه تَڙ کان
ڪاري ڪارُونڀار ۾ واڳُن جئن وَڙڪان
لَهرِينِ ۾ لَڙَڪان، ساھَڙَ رَسِجُ سِيرَ ۾.

بيت - 3

کامان پَچَان، پَڄُران، سَڙَان ساري راتِ
ٻَن ٻِئائِيءَ کي وِجهِي، ڪَرِ پريان جي تاتِ
سيرُون سَنديون سَڄڻين اُڀَرنِ آڌيءَ راتِ
نَڪِين هَٿِ نَہ ساٿِ، ڏيهاڻِئُو چَنگِ چَڙهان.

بيت - 4

پَسِي دَورُ درَياہَ جو، وَرِي ڪيئن وِھَان
مَحَبَتَ کي ميهارَ جي سسِي ساہُ ڏيان
وَڃِي جَالَ جِيَان، لالَڻَ ڀَرِ لَطيفُ چئي.

بيت - 5

کَرَڪَنِ ڪئو کَڙو، مَنهنجو مَنُ ميهارَ ڏي
آڏو لُڙُ لطيفُ چئي، لهرِيُون لَسَ لڙو
چارِي ٿِئُم چَڙو، ٻُرِي ٻيلايِن جو.

بيت - 6

ڪارِي راتِ، ڪَچو گهَڙو، اُڻَٽِرِيهين اُونداھِي
چَنڊرَ نالو ناہ ڪو، دَريَاہَ دَڙَ لائي
ساھَڙَ ڪارَڻِ سُنهَڻِي، آڌِيءَ ٿي آئِي
اِيءُ اَمُرُ اِلاھِي، نہ تہ ڪُنَنِ ۾ ڪيرَ گهِڙي!

بيت - 7

ڪاَرِي رَات، ڪَچو گهَڙو، نَڪا سِيڻَهِ سَاڻُ
وِجهِي، ويرَمَ نَہ ڪَري، پِريان ڪارَڻِ پاڻُ
مَحبَتَ کي مِهَراڻ، سُڪِي سَڀُ پَٽُ ٿئو.

بيت - 8

ڪَارِي راتِ، ڪَچو گهَڙو، مَٿان وَسي مِينهُ
ھِڪَو ڀئو بيراہَ جو، ٻِئو سَانبارَان سينهُ
شَالَ مَ ڇِڄي نِيهُ، گهِڙَان گهورِئو جِندَڙو.

بيت - 9

مَتان گهِڙِين سُنهَڻِي، اَڄُ دَرياہَ ۾ دَمُ
ڪاريءَ راتَ ڪُنَن ۾، ڪِهَڙو اَٿئِي ڪَمُ!
مَتان جاڳَي ڏَمُ، پُڇي پاڙي وارِيُون.

بيت - 10

پُڇِي پاڙي واريُون، ڪوہُ ڪَرِيندو ڏَمُ
ڪارِي راتِ ڪُنَنِ ۾ ڪاڻِيارِنِ جو ڪَمُ
ھِيءُ ھَڏو ۽ چَمُ، گهورِئو مُحِبَ ميهارَ تان.

بيت - 11

ڏِينهَاڻِي ڏَمُ ڪري ڏَمَرُ مَٿي مون
تِنهِ کي اچِي تون، پِرِيم ڪوہُ نَہ پَلِيين!

بيت - 12

گهَرُ نہ وَرُ، نَہ وَٿُ ڪا، آھِمِ مَنِ ميهَارُ
اِنَ اوسيڙي اُٿِيَان، سَنجهي ڪَري سينگارُ
پِرِين تُهِنجو پارُ، پَسَان مَان پَرِ ڪَنهِين.

بيت - 13

گهَرُ نَہ وَرُ، نَہ وَٿُ ڪَا، ميهَارُ ئي مون مَنِ
سَاھَڙَ ڌاران سَرتُيون وِجِهان ٻِيُون ٻَنِ
“مَن لَهُ المَوليٰ فَلَهُ الکُلُ” ڪِجُ اَھِائِي ڪَنِ
جي سَنگهارَنِ سِڪَنِ، سي گهَرِ گهارِيندِيُون ڪيتَرو.

بيت - 14

ھنَ پَار نَہ ھُنَ، ويچَارِي وَہَ وِچَ ۾
نِيَڇُ نِهَاري نَہ گهِڙِي، تنهِ ۾ پِئَسِ تُنِ
آگا ساڻُ اَمُنَ، آرَان پارِ اُڪَارِيين.

بيت - 15

نہ اوراڙِ پَرَارِ، ويچاري وَہَ وِچَ ۾
سُڪِيءَ ڏَنِيءَ سُپرين، ٻِئو مڙوئِي تارِ
گِهڙُ تون، ڪيم نِهارِ، ٻُڏَنِ سِين ٻاجَهُون ڪَري.

بيت - 16

سَاھَڙُ سُڪِيءَ ۾ ٿِئو، ھِيءَ پاڻِيءَ مِنجهہ پُنُو
سَندو ڪَچَ ڪُنُو، تارِ تَرَندو ڪيتَرو!

داستان ستون
بيت - 1

سَانَدہِ سَڀُ دَرياہُ، پَري ڪَنڌِي پَارَ جي
ڇِڪي ڇوليءَ ۾ گهڙي، جتي جِيءَ وِڻَاہُ
پَسِئو ڏوہَ ڏَڪي ھنيُون، آرَ مَٿي اَروَاحُ
جي توہُ ٿِئي تو ڏانهُ، تہ وِيرِ وَھِيڻو ناہِ ڪِين.

وائي - 1

پوءِ مَ پَاڙيچِيءَ سَارَ، ڏَمُ مَ جَاڳي لو!
آءٌ جا ويندَڙِي مُلِ ميهَارَ
آءٌ جا ويندڙي وَٽِ ميهَارَ
مُونکي تِتي ميڙئين جِتي ڪُنڍينِ جِي قَطارَ
ٻُرَنِ ٻيلَايِنِ جا، سَانڀَارَانَ سَنڀَارَ
گَهرِ گَهرِ گَلا جَا وَھي، پَاڙِي پوءِ پَچَارَ
آءٌ ٿي لِکيو لوڙِيَان، خَلقَ وَڃنِ ٿا کَارَ
مُنهِ چَڙھِئو مهڻا ڏِنا مونکي ڪالَهہ ڪُنڀارَ
آڻي ڪِيرا کوڙئا سَانڀاران سَنگهارَ
وچُ مَ پوءِ وصَالَ کي سَٻاجها سَتار.

بيت - 2

آڌِيءَ اُڌَاڻو، ھِنيَڙو مون ھَٿَنِ مان
وَہِ پِئو واھُڙُ تَري ساھَڙَ سِيبَاڻو
ڀيڄ ڀِنيءَ ڀَاڻو، پِيہَ جو پَسِي آئيو.

بيت - 3

جيڏانهَ چِتَ چاہُ گهڻو، آرَ پِہ اوڏاھِين
وَھي وَہُ واڪا ڪِئو تکو تِئائِين
ميهَرُ مِلائِين، لَهِرِن مَنجهِہ لطيفُ چَئَي.

بيت - 4

مُنهُ اَکيُون ميهارُ ڏي جَنِ رکيون جوڙي
ڌاران سَنڊَر سَيد چَئي، تارِ تَرَن توڙي
تِنِي کي ٻوڙي، سائرُ سَگهي ڪِينَ ڪيِن.

بيت - 5

پَليان پَليو نہ رَھي، نِرتو نِيهُ نِبَارُ
گَهڙان، گهورئو جِندَڙو، اُٿَلَ مون اُڀَارُ
جَنِي مَنِ ميهارُ، ھَلَڻُ تَنِي حَقُ ٿيو.

بيت - 6

ڪاڏي وڃي ووء، وَھَڻُ وَڇارنِ مَٽِئو
ڏوڌِي پُڇي ڏيهہ جا، جَرَ سِرِ اُڀي جوء
شِڪَستي، سيد چئي، چيهَانَ ڪَرئو چوءِ
سَاھڙَ! سَانگُ سَندوءِ، شالَ اَچِي اوراھُون ٿِئي!

بيت - 7

ڏمُ ڏِيهَاڻي ڏي، سَندا ميهَرَ مِيهَڻا
جَهلِيان ٿِي جهولِيءَ ۾، پَلَئہ پَايو سي
مَرُ تان چالِيهہَ چَئي، سَڱان سُپيرِين جي.

بيت - 8

ڪيرَ ڪُنَ، آءٌ ڪيرَ، ڪيرَ ڏَمَرَ سَهي ڏَمَ جا
قَضا رءَ ڪيرَ ڌَري مَٿي پاڻِيءَ پيرَ
ڀينَرَ ڀِنِي ويرَ، لِڌو تي ٿِي لوڙِيَان.

بيت - 9

جيهَرَ لوڪُ جَهپُ ڪري، ذرو جاڳَ ھوءِ
اوھيرَ اَچَئو اَدِيُون، پَهُ پِريان جو پوءِ
جي ڪَچو چُونِمِ ڪوءِ، توءِ مَرڪُ ڀانيان مِيهَڻو.

بيت - 10

جيڪيِن ڏِٺَئہ تَارِ ۾، ڪَنڌِيءَ سو (مَ) ڪَهيجُ
جَرُ وَڏو، جَهاجَهہَ گهَڻِي، پاندُ مَ پُسَائيجِ
ساھَڙُ ساڱاھيجِ، تہ ثابِتُ لَنگهين سِيرَ مان.

بيت - 11

ڪا جا ڪُنَ ڪَرينِ، ڀِنِيءَ ڀُڻِ جُهڻِ پاڻَ ۾
اَکيُون اُنَهِين آبَ کي آڌيءَ اُڪيرِينِ
توڻي تِڪُون ڏِينِ، تَہ پِہ اُڃ اُنِي کي نہ لَهي.

بيت - 12

ڳورَا ٻَئِي پَارَ، ھِيُون حَيرَتَ ۾ پئو
وِھَان تان ويَرَم ٿيي، نِيهَ ۾ پوءِ نِهَارَ
وَڃان تان وَاڪو ٿِيي، پَاڙي پوءِ پَچَارَ
ھُتي وَعدي وَارَ، ھتِ سوٽُون ڏِينَمِ سَرَتيُون.

بيت - 13

جَا ھَڙَ اَندَرِ جِيءَ، ساھَڙَ ٻَڌِي ساہَ کي
سا ھَڙَ ڇُڙي نہ ساہَ جِي، سا ھَڙَ ساھَڙَ رِءَ
ساھَڙُ ميڙِ سَمِيعَ، تہ سا ھَڙَ ڇُڙِ ساہَ جِي.

بيت - 14

ھهَڙِي تان نہ ھُيَاسِ، عشقَ اُٿِيارِيَسِ اوچِتي
پَڌَرِ پوءِ پيياسِ، سَتُرُ سِڪَ وِڃائيو.

بيت - 15

جان جان ھُئِي جِيَري ويٺِي نہ وِيساندِ
لُڙھِي لَهِرِنِ پاندِ، مُيَائِي ميهارَ ڏي.

بيت - 16

ڪَنڌِيءَ جهَلِئو ڪانهَ، عاشقُ اُڀو آھُون ڪَري
تو ڪِئن ٻوڙي سُنهڻِي، ٻيلِي مُنهِنجي ٻانهَ
دَرياہَ توتي دانهَ، ڏِيندُسِ ڏِينهَ قِيَامَ جي.

داستان اٺون
بيت - 1

ساھَڙَ جا سينگارَ، اَزلَ کان اڳي ھُئا
نَڪا “ڪُن فَيَڪُون” ھُئي، نَڪا ٻِي پچارَ
مَلَڪَنِئان مَهندَ ھُئي، توڏيءَ جي تَوارَ
محبت ساڻُ ميهارَ، لاَيَئيِن لَنئہُ لَطيفُ چئي.

وائي - 1

اَچي اولَڙِي ڪيرَ! ڪيرَ!
وَٽان پاڻيءَ وارِيينِ
نالي سُڄي سونهَڻِي، ذاَتِ نہ ڄاڻان ڪيرَ
گَهڙي گهورَ نہ جَهلِي، پَٽِ نَہ کُتَسِ پيرَ
کُڙيون کُنهِنبي رَتِيُون، مينديءَ رَتَڙَسِ پيرَ
ھيڏيءَ ويَلَ وَڻَنِ ۾، ھِيءَ ٻانهيارِي ڪيرَ
سَنڀوڙو سِيڻاہَ سين، ھت گُهرِجِين ھيرَ.

بيت - 2

گهيڙُ لَنگهِي گهَاري، ميثَاقَان ميهارَ ڏي
“اَلَستُ بِربَکُم قالُوا بَليٰ” پَرِ اِھا پَاري
ڏسئو ڏيکاري، پِرتِ پِريان جو پيچِرو.

بيت - 3

“اَلَستُ” اَرواحَن کي، جَڏھِن چَيَائُون
مِيثاقان ميهارَ سِين لَڌيُون مُون لائُون
سي موٽن ڪيئن پاھون، جي مَحفوظان مَحوَ ٿيون.

بيت - 4

“اَلَستُ” اَروَاحَن کي، جَڏِھِن چيائين جِيئن
“قالُوا بَليٰ” قَلبَ ۾، ٿئو تَفَاءُلُ تيئنِ
مَحبَتي ميهار جي، آءٌ، نِهوڙِي نيهَن
سَرَتِيُون ساھَڙَ سِينءَ، ھَلَڻُ مون حَقُ ٿِئو.

بيت - 5

“اَلَستُ” اَرواحَنِ کي، جَڏ اَمُرُ ڪئو اَحَدَ
ھو مَنَ ڪَاڍو ميهار ڏي، سُنهَڻِيءَ سَڪَڻَ سَڌَ
دِلو دَورَ دَرياہَ جي، ڪئو اراَدي اَڌَ
جيڪِين آيُس ڏُونهَ عَدَدَ، سو پَاري مُنڌَ پاتارَ ۾.

بيت - 6

“اَلَستُ” اَرواحَنِ کي، جَڏ فرمايو فتاحَ
ھو مَنَ ڪاڍو ميهَار ڏي، سُنَهَڻِيءَ سِڪَڻُ ساہَ
دِلو دورَ دَرياہَ جي ڪِئوارِادي اَداہَ
جيڪِين آيُسِ ڏونهَ اللهَ، سو پاري مُنڌَ پاتارَ ۾.

بيت - 7

“اَلستُ” اَرواحَنِ کي جَڏھِن فائِقَ فرمايو
ھو مَنَ ڪاڍو ميهَارَ ڏي، سُنهَڻيءَ کي سعيو
دِلو دور درياہَ جي، اوڏاھين آيو
جيڪِين ھاديءَ ھَلايو، سو پاري مُنڌَ پاتَارَ ۾.

بيت - 8

“اَلَستُ” اَرواحَن کي جَڏھِن فرمايو فائِقَ
ھو مَنَ ڪاڍو ميهَارَ ڏي، سُنهَڻيءَ سڪَڻُ سِڪَ
جيڪِين آيُسِ ڏَھُون حَقَ، سو ٿِي پَاري مونَڌَ پاتارَ۾.

بيت - 9

“اَلَستُ” اَرواحَن کي جَڏھِن چَيَائين
ھو مَنَ ڪَاڍو ميهَارَ ڏي سُنهَڻَيءَ سَدائِين
جيڪِين آيُسِ اوڏاھِين، سو پاري مُنڌَ پاتارَ ۾.

بيت - 10

“اَلَستُ” اَرواحَنِ کي جَڏھن جاڳايو جَلِيلَ
سَنئين راہَ سَيِدُ چَئي، سُوٺَائُون سَبِيلَ
وَحدَتَ جِي واَدِيءَ ۾، قَدُر وِئا قلِيلَ
دَرياہَ جي دَلِيلَ، لوڙھي لهَوَارا ڪِئا.

بيت - 11

سائِرَ سَهَسَ گَجَنِ، توءِ سَهَجَ نَہ مَٽي سُنهَڻِي
تَہ ڪي نِيهَ ڇِڄَنِ، پَرِ ڪَهِين پِرِينِ سِين.

بيت - 12

سُپيريان جي تُرَھي، ٻُڏي ھَٿ مَ لاءِ
سُڀان تان چُنداءِ، اسان تو اُڪارئو.

بيت - 13

سُپيريان جي تُرَھي، ٻُڏين توءِ مَ لَڳُ
جان ڪو جيين ڏينهَڙو، پُر اُبتي وَڳُ
پَاءِ تيڏاھِين پَڳُ، ناہ جيڏاھِين نِجُهرو.

بيت - 14

سُڪيءَ جِيءَ سَانباہ ۾ جَڏِھن ٻُڏيون جي
سَاھَڙُ تنِي کي، ٻيَلِي ٻِنهِي ڪَنڌيِين.

بيت - 15

سُڪيءَ جِيءَ سانبَاہ ۾، ٻُڏين توءِ ٻُڏُ
ڪَکَ، ڪانڊيَرا، ڪاٺيُون، ميڙي ٻَڌُ مَ مَڏُ
نڪو سَاھَڙَ سَڏُ، نَڪاَ سُڄي سُونهَڻِي.

بيت - 16

سُڪِيءَ ٻُڏَنِ جي، سَاھَڙُ ساڻي تَنِ جو
لَهِرِين سِرِ، لطيفُ چئي، ڪُلَهنِ چاڙِھيو ني
جي پُڇَنِ پَنڌُ پَري، تَنِ اُمَاڻي اوَرَھُون.

بيت - 17

جي ٻُڏان تان ٻَنِ، مَرُ اولِجَان اُنِ پِارَ ڏي
ڪَنڌِيءَ اَچِي ڪارَڻِي، مانَ ٻَرِ ٻَرِ ڪَنِ
مُيَائِي سِين تَنِ، ھيڪَرَ اُتي نِڪَران!

داستان نائون
بيت - 1

تَڙِ نَہ گهڙي تُورُ، توءِ مَنَ ڪَاڍو ميهَارَ ڏي
ڏاڍو دَورُ دَرياہَ ۾، سِڪَڻُ وَڏو سُورُ
مَنَ ۾ موجَ ميهارَ جِي، پَهسِ پِرِيان جو پُورُ
ٻيلي ٻنِهي ڪَنڌيين، نِتُ نِهَاري نُورُ
مَنجهان جَرَ ضَرُورُ ڪَچي کي ڪو مَ ٿِيي.

بيت - 2

ڪَانڌِي ڪَنگَ ٿِئاسِ، وَھَڻِ جَنَازو سُنهَڻِي
ٻَگا جي ٻيٽَنِ جا، ڪُلها تن ڏنَاسِ
اَکيين مَلَڪَ ڏِٺَاسِ، توءِ مَنَ ڪَاڍو ميهَارَ ڏي.

بيت - 3

اُڀو تَڙِ ميهارُ، مَلاَحَنِ سَڏَ ڪَري
آن پڻ وِجَهان ھَٿَڙَا، اَئِين پڻ وِجهو ڄَارُ
گهورِيُون ڪارُونڀارُ، مانَ مِڙَنِهُون سُپِرين.

بيت - 4

ميهَارُ مَلاَحَنِ کي اُڀو آڇي اَڇَ
آن پڻ وِجَهان ھَٿَڙا، اَئين پُڻ وجهو رَڇَ
سَندِيءَ ڪُنَ ڪُڙَڇَ، مانَ ھُونِ سَلامَتَ سُپِرِين!

بيت - 5

ميهَارُ مَلاحَنِ کي اُڀو ڪَري سَڏَ،
ادا، اِنَهِين پارَ جا موڙي اَچو مَڏَ
وِئا جي وَہَ گَڏَ، ھَلو تہ ڏوريون سُپِرين!

بيت - 6

جتي ڀيرَ ڀِرَنِ، ڀَريُون پَوَنِ ڀَواريوُن
تَانگهَہ نَہ لَڀي تَارُوئين، مَپُ نَہ ماٽيئڙَنِ
ڪَنڌِيءَ اُڀا ڪيتَرَا سيڻاھيا سَنڪَنِ
تون ڪِيئن تَنِ تَڙَنِ، اَچِئو اَسَارِي گهِڙين!

بيت - 7

ڀَريُون ڀَرِ دَرياہَ، پَسُ جي پار پَوَن ٿيون
ٻَڌُ تَوَڪَلَ تُرَھو، آھَرَ ساڻ اَللهَ
جَنِ ساھَڙَ ساڻُ صَلاحَ، سي ڪِينَ ٻُڏنديون ڪَڏِھِين.

بيت - 8

سَانڀَارَان سَڏَ ڪِئو، اُڀَا چُونَمِ آءُ
ھِڪُ تِکوئِي تَارِ وَھي، ٻئو لُڙُ لَهريُون ۽ واءُ
ساڻِي جَنِ اَللهَ، ٻُجهان سي نَہ ٻُڏندِيُون.

بيت - 9

سَانڀَاران سَڏَ ڪِئو اُڀَا چُونِمِ اَچُ
ھِڪُ تکوئِي تَارِ وَھيَ، ٻئو ھَٿِ ڪَمِيڻيءَ ڪَچُ
ساڻِي جَنِي سَچُ، ٻُجَهان سي نہ ٻُڏَنديُون.

بيت - 10

ھاري حَقُ رَکيجُ، سانڀَاران سَاھَڙَ جو
خَوابَ خِيالَ ۽ خَطَرا، تَنِي تَرَڪُ ڏيجِ
اَندَرُ آئِينو ڪري، پَرِ ۾ سو پَسيجُ
اِنَهِين راہَ رَميجُ، تَہ مُشاھِدو ماڻِيين.

بيت - 11

ھارِي رَکِجُ حَقُ، سانڀَارَان ساھَڙَ جو
خَوابَ خِيالَ ۽ خَطَرا، تَني ڏيجُ تَرَڪُ
ڪَريين غَيرُ غَرَقُ، تَہ مُشَاھِدو ماڻِيين.

بيت - 12

لَيَا ڏِٺَمِ لاَرَ، سَانڀَاران سَاھَڙَ جا
ھنيُون ھِت نَہ وِندُري، ڌَراڙَنِئُون ڌارَ
مُنهنجو مَنُ ميهار، پَڳهِيو پاڻُ ڳَري.

بيت - 13

گهڙي ۽ گهوري مٿان پِرين جِندَڙو
مَحبَتَ جا مِهرَاڻَ ۾ تلَ تَسُو توري
ڏَمَ وِڌِي ڏوري، نَاتَ ڪُنَنِ ۾ ڪيرَ گهِڙي!

وائي - 1

اَکيون پيرَ ڪَري وڃجي
وو وڃجي! پر وڃجي!
سُپيريان جي ڳالَهڙِي، ڪنه سان ڪِين ڪِجي
لِڪائي لوڪَ کان، ڳوٺان ڳُجَهڙِي نِجي
مَحبَتِي ميهارَ، جو سُورُ نہ ڪنه سَلَجِي.

داستان ڏھون
بيت - 1

ٻُڏَندي ٻُوڙَنِ کي، ڪي ھاتِڪَ ھَٿَ وِجَهنِ
پَسو لَڄَ لطيف چئي، ڪيڏي کي ڪَکَنِ
جيڪي ڪَنڌِيءَ ڪَنِ، نا تہ ساڻُنِ وَڃَنِ سِيرَ ۾.

بيت - 2

ڪَچِي ڪاني ڪَانهَ، ٻُڏَا ڪَڍي ٻارِ مان
لَنگهَائي لطيفُ چئي، يا ڌُرئان ڪَري دانهَ
ڪَکَنِ جي ڪَمَاحَقُون آھي ڳالهہِ اَڳانهَ
يا ٻُڏَندنِ ڏِيَنِ ٻَانهَ، نَا تَہ ساڻُنِ وَڃَنِ سِيرَ ۾.

بيت - 3

جان ڪي ڪَنڌِيءَ ڪَانهَ، تان تاڻي ٻَڌِجُ تُرَھو
ھَٿُ پِريان جي ھٿَ ۾، ٻئي کي ڏجُ مَ ٻَانهَ
سندِي ڪَپَرَ دانهَ، ڪِ تو ڪَنين نَہ سُئِي!

بيت - 4

ھاواڻا ھُلَنِ، ڪَپَرَ ڪارُونڀارَ جا
لَهرِون لُڙَ لَطيفُ چئي، ڀيلي تي ڀُلَنِ
ڪَچو جَنِ ڪُلَهنِ، آگا تَنِ اوباھِيين.

بيت - 5

آھِيين ھتِ اُماڻَ، ٻَڌُ تُرَھو تَارِ جو
لَهرِينِ لَکَ لَطيفُ چئي، جَهلئا جُنگَ جواڻَ
اُونِهين ڪُنَ آگهٽِئا، آڏِي پائي آڻَ
جي پِئا مُنهِ مِهَراڻَ، تَنِ ٻَانڌِينِ ٻيٽُ نَہ اُڄهي.

بيت - 6

ڪَچو کانءُ ڪُنڀارَ، اوڳِي کَڻِئو اُٿِيين
ڪِہ تو ڪَنين نہ سُئِي “ ڀيلي تي ڀُلِڪَارَ”
لوڙَھئا لَکَ لطيفُ چئي، ڪوڙيين ڪارُونڀارَ
اُڪارِين آڌارَ، آران آنڪي وارِسيُون.

بيت - 7

ڪَچي ساڻُ ڪَهي، پَڪو پُڇي نہ سُنهَڻي
لَنگهِئو لُڙُ لطيفُ چئي، وَڇَارَنِ وَھي
سا ڪِئن نِيهُ نَهي، جنه کي نِيهَ نَڌو کَڻِي.

بيت - 8

اُونِهين ۾ اوھَري، ڪَهي ڪَچي سَاڻ
سُپَڪَ جو، سَيدُ چئي، پُڇي نہ پَرياڻُ
جَنِي پَاسي پاڻُ، سي اَوَتَڙان ئي اُکَتِيُون.

بيت - 9

اَنگُ پُسي رَنگُ ڪِئو، ڪوجو دَورُ دِلي
ٻِرِ ٻَر ٻيلِي نہ ٿئو، ڪَچو مَنجِهہ ڪِلي
تَران ٿِي تارِ گهَڻوتُنهنجي بَحر بِلي
ميهارومِ مِلي، آھِيان جَنهِ جي آسَري.

بيت - 10

ڀَانيَمُ نَہ ڀيلو، مونکي ڌَاءَ ڌُتَارئو
آنڪي مَٿي اُسَرِي رُوحَ ڏنو ريلو
تيلاھِين ويلو، پِئُمِ واھُڙَ وِچَ ۾.

بيت - 11

ڪَڍئا جي ڪُلاَلَ، سي پَسِي خَالَ خُوش ٿِي
پاڻِيءَ چِٽرَ پُسَائيَا، جَهلِي نہ ڌَاءَ ڌَمَالُ
سُپَڪَ ڀانِيا سُنهَڻي جوڀنَ جي جَمَالَ
آنڪي جا اَحوالَ، مَعلُمَ ٿئا مِهراڻَ ۾.

بيت - 12

ڪارِي رات، ڪَچو گَهڙو، نَہ مون اڏي اَڏَ
ساھَڙَ سُڻِجُ سَڏَ، آءٌ تو آھَرَ تَارَ تَران.

بيت - 13

ڪَچو تان ڪوہ، پَڪو نظَرُ پِرِينءَ جو
ساھَڙُ مُنهنجو سپِرين، ڏَمَ ڏِٺي ٿيي ڏوہُ
جي ڇِٽرو جي ڇوہُ، پُورِينديسِ پَارُ مَڻي.

بيت - 14

آنڪو نِي آنڪو، ڪَچو آيُم ڪَمِ
جِيءَ جَني جا جَمِ، پَڪا سي پُڇَندِيُون.

بيت - 15

پَڪا رَڇَ ڪُنڀارَ جا، پَڪِي نِهائِين
مُونکي تِئائِين، ڀيلو ڀاڱي آئِيو.

بيت - 16

چِٽرايوم چَئي، عِشقَ پَئِي عَميقَ جي
آڻَي رَکئُم آبَ تي مَٿي ڪُنَ ڪَهِي
لَهرِينِ مَنجِهہ لطيفُ چئي، پُرزا ٿئو پَئي
سُپَڪُ ھو صحِي، پَرَ ڪَرَمَ کَڻِي ڪَچو ڪئِو.

بيت - 17

جتِ پَڪو ٿو پُرزا ٿِيي، تت ڪَچو ڪَندو ڪيئن
ھُتِ حَقيِقت ھِيئَن، ھِتِ ٿَي نالا پُڇين نِيهَ جا!

بيت - 18

ڀيلي ڀُلائي، پَسِي چِٽرَ چرِي ٿِي
“ٻَرِ ٻَرِ! ٻُڏَي سُنهڻِي” ويرِينِ ۾ وائِي
ڪَچي ڪيرائِي، لاَلَ لهرِنِ وِچَ ۾.

بيت - 19

ڪوجو وَريو واءُ، جئن ٻَرُ ٻانهُن ڇَڏيو
اڳي اِنَ تَڙَاءِ، اُونداھِيائي اُڪَرَاَن.

بيت - 20

ھَڻَندي ٿَڪَمِ ھَٿَ، ھنِيَڙي حُجُون ڇَڏِيُون
لَڪُ لَهرِينِ گَڏئو، موجون وَريون مَٿَ
نِيَمِ ڪُنَ قُوت، ڀِرُ ڀَليرا سپِرين.

وائي - 1

آيَل! اَمَڙِ! تي جيَان تي جِيَان
جي سارِينَمِ سُپِرين
گَهڙو ڀَڳو تان گهورِئو، تان ڪين تَرُ ھنيان
اَدَبُ اَکڙِيَنِ کي، ڏِيهاڻي ڏَيِان
سَئُون سُنهايَمَ پيچَرو ميهَارَن ميَان
مَٿان ماڻِڪَ ھيڪَڙي، لَعلُون لَکَ ڏيان
ساھَڙَ مَٿان صَدَقو، ڏَہَ ڏَہَ ڏَمَ ڏَيان
اچين عبداللطيف چئي تہ جانبَ نِتِ جِيَان.

وائي - 2

ويٺِي ڪِينَ وِسَاري، مَحبتَ وِڌَڙي ماري
سا ديوانِي يار وو! سا مَستانِي
دلبر جاني ٿو جياري
جنه کي سِڪَ ساھَڙَ جي، سا گهايَلَ گهَرِ نہ گهاري
ڏَمُ ڏَھيلو ڏُکِئو، سِرَ ۾ سوٽا ماري
ٻيلي پاسِ ٻُرَنِ جي، تَنِ کَرَڪِن وِڌيَسِ کاري
ٻِيلي ٻنهِي ڪَنڌيين، مُحِبُ مينهِيُون ٿو چاري
ھُونِ ھُنگارُون، پُونِ پُڪَارُون، تَڙِ تَڙِ دوستُ تَواري
ھُوءِ جا پِڪَ پِرينِ جِي، آھيان تِنهِ آساري.

داستان يارھون
بيت - 1

جَرِ تَڙِ تِکَ تَوارَ، وَڻِ ٽِڻِ وائِي ھيڪَڙي
سَڀيئي شَيءَ ٿئا، سُوريءَ سَزَاوَارَ
ھَمَهَ مَنصُورَ ھَزَارَ، ڪهِڙِا چاڙِھئو چاڙھئين.

بيت - 2

چُونِمِ جي ھيڪَارَ، ‘مَ وَنءُ موٽِي سُنهَڻِي’!
دُونهِينءَ پاسي دوستَ جي، گهاريان سَڀ ڄَمَارَ
ٻاَنڌَيِڙَا ٻيهارَ، ھُوندَ نَہ لِڱين لائِيَان.

بيت - 3

جيڪي گهَرَان مَ وَڃ، جيڪي موٽُ مَ سُنهَڻي
ٻِيُون ڀيري ڀَڃُ، ھيڪَڙِائِي ھَٿِ ڪَري.

بيت - 4

مَرِجُ وَٽِ مِيهَارَ، مَتان موٽين سُنهَڻي
ساھَڙَ جا سِينگارَ، مَڇُڻ ڏَمَ ڏيکارِيين!

بيت - 5

وَڃان ڪِينَ وَرِي، ھُندَ رِءَ چَئي رَھي رَھان
دُونهينءَ پاسي دوستَ جي، ماڳِنهِ پئان مَرِي
نہ صُورَتَ، نہ سُونهَ ڪا، ڪيَسِ چِتَ چَرِي
وِصَالان فراقَ جي سُڄي ڳالهہ ڳَرِي
تيلاھِين تَرِي، مُنهُ ڳِنِئو موٽِئو وَڃان.

بيت - 6

آءٌ ڪِ نَہ ڄاڻان اِئين، تہ جَرَ گهڙيي جوکو ٿِيي
قَضا جَا ڪَرِيم جِي تنه کان ڪَنڌُ ڪَڍيو ڪيئن
ھِڪُ لِکيي ٻئي نِيهَنِ، آڻي اولِيسِ اولَ ۾.

بيت - 7

نہ ڪَانِيءَ نہ ڪانهَ، نَڪو ڏوہُ قَلَمَ جو
اَنگُ اُتي ئِي لکئو، جت ٻئي جِي رَسي نَہ ٻانهَ
ڪَنهِ کي ڏِيَانَ دَانهَ، جئن قَضا قَلَم وَھَائيو.

بيت - 8

تَرَڻَ جا طَعنَا، سُھمَا ڏينَم سَرِتِيون
دَرياہَ ديوانا، سُڻُ حَقيقتَ حالَ جِي.

بيت - 9

تَرَان لَئہ طَعني، مٿي وَہَ واڪَا ڪِئو
آڻي وِڌِيَسِ آرَ ۾، دَرياہَ ديواني
قَلَمَ جي ڪاني، آڻي اوِليَسِ اولَ ۾.

بيت - 10

تَران تان مَرَان، وَران تان وَہُ وِتَرو
مَنَ ۾ مُحِبَ ميهَارَ جا، اَچَنِ گهُورَ گهَران
پَسئو پاڙي وارِيُون، ڏِسئو ڏوہَ ڏَرَان
وِچان ڪِيئَن وَران، ڪَنڌِيءَ مُنهِنجو ڪَارَڻِي.

بيت - 11

سڪَ تُنهنجي سُپرِين، جيئن تَران تئن تارِ
تُونهِين رَھِين روحَ ۾، تُونهِين اَنگنئان ٻارِ
پِرين تُنهنجي پارِ، واجهائيندي وَرِہَ ٿئا.

بيت - 12

سڪَ تُنهنجِي سُپِرين ڪَپي ۽ ڪوري
سَگهان نہ چوري، ڏاڍو نِيَرُ نِيهَ جو.

بيت - 13

سِڪَ تُنهنجي سُپِرين، اَندَرِ ٿِي اَجَهلَ
ٻَڙِھڪِئو ٻاھرِ نڪري، کُورِي کانئي کَلَ
ري سِيرَاھِي سَلَ، مونکي ڏِنا سَڄَڻين.

بيت - 14

سِڪَ تُنھِنجي سُپِرين، اَندَرِ ٿِي اَجھاڳَ
مَنجِھ ڀَريائِين ماڳَ، پَلِٽئو پاريون ڪَري.

بيت - 15

ڪين تَران، ڪِين تارِ مون، ڪِين سگھان ڪين سَگُھ
آڏو ڏيج مَ گَگُهہ، مُون ھيڪَلِيءَ وَلَها.

بيت - 16

سڪَ سڪَنديِن لاءِ، وِڇُوڙِئا ميڙ پرين
ايڏَي سَگهہ سَچَا ڌَڻِي، توھِين کي جُڳاء
تَنُ جَنِي جو طالِبُو مِهَرَ تَنِي کي پاء
ميڙائي جو ماءُ، ڪانگُ لوَندو ڪَڏَھِين.

بيت - 17

ڏِٺي ٿئَڙَم ڏِينهَ، ڪُهُ ڄاڻان ڪِهڙا پرين
نيڻَ ڀَرِجِي نِيهَ، پلٽِئا پاريُون ڪَري.

بيت - 18

ڏٺي ڏِينهَ ٿِئامِ، ڪُهُ ڄَاڻان ڪهڙا پِرين
وَلِينِ جيئن وَرئامِ، گُوندَرَ غَمَ پِرينِ جا.

بيت - 19

ڏِٺي ڏينهَ ٿِئام، ڪُهُ ڄاڻان ڪِهڙا پِرِين
سَهِسِين سِڄَنَ اُلَهِي واجهائندي وِئامِ
تَنِ رِءَ سالَ پِئام، جَنِ رِءَ ساعَتَ نہ سَهَان.

وائي - 1

وَڃي سَا راتِ وھَاڻِي
پَسَڻَ ڌَارَان پِرِينءَ جي
ھِھِڙا اوڏا سُپِرين، تون ڪِئن ننڊرَ رِھاڻِي

داستان ٻارھون
بيت - 1

ٻوڙِين چاڙِھين تون ڌڻي، ٻئي جِي دَعويٰ رسي نَہ دَمُ
ھن مُنهنجي حالَ جو ميهَرَ ئي مُعلَمُ
رَکُ ڀيلي جو ڀَرَمُ، جو اَوَتَڙِ پِئو اَجهورَ ۾.

بيت - 2

پاڻِي سَهي نہ پيرُ، لَهرِ نِيَاپو نَہ مُئي
آڻي ڏيندُمِ ڪيرُ، سُڌيون سانڀارِنَ جيون.

بيت - 3

لَهِريين لَکَ لِبَاسَ، پاڻِيءَ پَسَڻُ ھيڪَڙو
اُونهي ھِنَ عَميقَ جِي واري ڇَڏِ وِمَاسَ
جت ناہِ نهِايَتَ نِيهَ جي اُت کوءِ پنهنجي خاصَ
تَرَڻَ جِي تلاس، لاَہِ تہ لالَڻَ لَڳِ ٿِيين.

بيت - 4

نَڪو سَنڌو سُورَ جو، نڪو سَنڌو سِڪَ
عَدَدُ ناہِ عِشقَ، پُڄاڻيءَ پاڻَ لَهي.

بيت - 5

عَدَدُ نَاہ عِشقَ جو، سُڻي ٿِيءُ سِياڻِي
ڪانهي پُڄاڻي، مَهندا مُنڌَ ميهارَ جي.

بيت - 6

گهِڙئا سي چَڙِھئَا، اِيِهيِن اُٿيئِي
مَئي مَتي مهِراڻَ ۾، پَئہُ ٽَپو ڏيئي
تہ ميهارُ مِليئِي، سَنڀُوڙو سِيڻاہَ سِين.

بيت - 7

تَہ ڪَرَ ڪِيئَن سُئِي، جي سيرَ نَہ گهِڙي سُنهَڻي
ھت حَيَاتيءَ ڏِينهَڙَا، ھَڏِھن تان نہ ھُئِي
چُڪَي تِنهِ چَرِي ڪِي، جو ڏِنُسِ اُن ڏُھِي
سُنهَڻِيءَ کي سيدُ چئي، وِڌو قُرَبَ ڪُهِي
ھُنهين ھوندَ مُئِي، پَرَ ٻُڏِيءَ جا ٻِيڻا ٿئا.

بيت - 8

سَهَسين سَائرَ ٻوڙِيُون مُنڌَ ٻوڙِئو مِهَراڻُ
وَہِ وِڃايو پَاڻُ، ھَڻي ڪَنڌُ ڪَپَنِ سِين.

بيت - 9

سو ساھَڙُ، سو سُنهِڻِي، سائرُ پُڻ سوئِي
آھي نِجوئِي، ڳُجهہ ڳُجهاندَرَ ڳالَهَڙِي.

بيت - 10

جي تو بيتَ ڀانئيا، سي آيَتُون آھِين
نِئو مَنُ لائِين، پِريان سندي پارَ ڏي.

بيت - 11

جي قيَامَ مڙَنِ، تہ ڪَرَ اوڏا سُپِرِين
تِهان پَري سُڄَنِ، واڌايو وِصالَ جيون.

وائي - 1

ڪِھَڙي منجهہ حسابَ، ھُئڻُ منھنجو ھوتَ ري
گولِي ڀڄُ گناھَ کان، ڪونهي سُولُ ثواب
نَڪين تَقاوَت ۾، نَڪين منجِهہ رَبابَ
خُديَان ئِي خوبُ ٿيين، لاھِيين جي لُعابَ
پليتُ ئي پاڪُ ٿيين، جُنُبِئو منجهہ جُنابَ
ھاديءَ سين ھُن پارَ ڏي، رَھي ساڻُ رڪابَ
چَنبو وجهي چور جيئن ”آءٌ“ جَهلِ عُقابَ
ديدُ وِڃاَءِ مَ دوستَ جو، ھَلي منجهہ حجابَ
ڪَثرتَ آھي قربَ ۾، اِدغامين اِعرابَ
ڏي طَھُورا تَن کي جي سڪَن لاءِ شرابَ
مُٺيءَ ڪِئا مَرض ۾ جاوا سَڀِ جَوابَ
ھُئڻ منھنجو ھوتَ ري، ڪھِڙي منجهہ حسابَ.

سُر سارنگ

داستان پھريون
بيت - 1

لَڳَهَ پَسُ لَطيفُ چئي، آگَمَ ڪِئا اَللهَ
پَلُرَ جي پالوٽَ سِين، پَٽَنِ جَهلئا پاہَ
واحد وَڏائي ڪِئا، مَٿي گَسَنِ گاہَ
سانَگِينِ وريا ساہَ، اُٺُنِ آبَ اگُوندَرو.

وائي - 1

کَرُ مَرُ کامي پَچي، آءٌ وِيندي دَر دوستَ جي
جِئائِين ڏُڄُڻُ تَڪيو، سَڄَڻُ تِئائِين اَچي
وَسِئو مِينهُ وَڏَ- ڦُڙو، ڪي سَڻائِي سچي
نُورا پايو نِيهَ جا، دَر ڀَلي جي نَچي.

بيت - 2

لَڳَہَ پَسُ، لَطِيفُ چئي، آگَمِئو آهي
وُٺو مِينھُن وَڏَڦُڙو، ڪَڍو ڌَڻَ ڪاهي
ڇَنَ ڇَڏي پَٽِ پَئو، ثَمَرُ سَنباهي
وِهو مَ لاهي، آسَرو اَللهُ مان.

بيت - 3

آگَمَ اِيئن نہ اَنگَ جِهَڙو پَسَڻُ پرينءَ جو
سيڻَنِ رِءِ سَيِدُ چَئي، رُوح نہ رُچَنِ رَنگ
سَهسين ٿِئا سارنگَ، جانِي آيو جُوءِ ۾.

بيت - 4

جانِي آيو جُوءِ ۾، ٿيو قَلبُ قَرارُ
وَھلو وچِان ئِي وِيو ڪَري غَمُ گُذارُ
نِظَارو نِروارُ، پِيہَ پَسايو پانهِنجو.

بيت - 5

مِينهان ۽ نِيهان، ٻَئِي اکَرِ ھيڪَڙي
جي وَسَڻ جا ويس ڪَري تہ ڪَڪَر ڪَنِ ڪيهان
بادَلُ ٿِي بِيهان، جي آگَمُ اَچَڻَ جا ڪَري.

بيت - 6

وَسِي سارِي راتِ، صُبُحَ جو ساہُ کَڻي
مون جئن مِينهَ پِرين جِي، جي تن ۾ ھو ئي تاتِ
تہ وھِاڻيءَ پرِڀاتِ، ھوندَ بادَلُ بَسُ ئِي نہ ڪَري.

بيت - 7

مُحب منهنجا سُپرين، آڻيئِي اَللهُ
توکيَ سارِئو ساھہُ، اُڪَنڊِئو آھُون ڪَري.

بيت - 8

پِيہَ پَسايو پانهِنجو نظِارو ناگاہَ
لَٿو ڪَٽُ قُلُوبَ تان ٿِي وِرُھَڻَ واہَ
اُميدون اَرواحَ، پِيہَ پَسَندي پُنِيُون.

بيت - 9

آگَمَ ڪئو اَچَنِ، سَڄَڻَ سانوَڻَ مِينه جئن
پاسي تَنِ وَسنِ، جي سڀ ڄَماندَرَ سِڪِئا.

بيت - 10

سَڄَڻَ سانوڻَ مِينه جئن جُهڻِڪَنِ پاسي جهوڪَ
ڏيندا پاہَ پٽَنِ کي منجهان مينهنِ موڪَ
لَسَ پيارِينِ لوڪَ، آگَمَ ڪِئو اَکينِ سِين.

بيت - 11

مينڍو مِينهَ پُسَائِيو، سُري ٿو سيلو
پَکي پيهِي آئيو رَحمتَ جو ريلو
ساجَنُ سَويلو، ڀيڄَ ڀِنيءَ گهَرِ آئيو.

بيت - 12

ڪَڪَرَ مَنجِهہ ڪَپارَ، جُهڙُ نيڻَنِ- ئُون نہ لَهي
راتِ مُنهنجي رُوح ۾ اُٺا پِرين اَپارَ
آءُ ساجَنَ لَهہُ سارَ، وِرہَ ويڙھِي آھِيَان.

بيت - 13

ڪَڪَرَ مَنجِهہ ڪَپَارَ، جُهڙُ نيڻَنِ- ئُون نہ لَهي
جهَڙا منهنجا سُپِرين، تِهَڙا ميگهہ مَلارَ
کَڻُ اکيون کِلُ يارَ، وَڃنِ سُور سَنڌا ڪِئو.

بيت - 14

وَسڻُ اکَڙِينِ کان جي تون سِکيين مِينھنَ
تہ ھُوندَ راتو ڏِينهَ، بَسِ بُوندَنِئون نہ ڪَرِين.

بيت - 15

ڪَڪَرَ ھُونِ نہ ھُون، مَينهُ مَنجهائِين نِڪَري
ساريو سُپيرينِ کي لُڙڪَ لَڙيو پُونِ
سي مَرُ رويو رُونِ، جَنِ مُسافِرَ سُپِرين.

بيت - 16

اَندَرِ جُهُڙُ جهورَ وھَي، ٻَهَرِ ڪَڪَرُ نہ ڪوءِ
وَسائِيندِي وِڄُڙِي حُبُ جنَهِين کي ھوءِ
لالَڻُ جَنِي لوءِ، سي اوڪاڻِينِ نہ اکِيُون.

بيت - 17

اَندرَ جُهڙُ جهورَ وھِي، ٻَهَرِ نہ بَرسي بُوندَ
سَڄَڻُ جِنهيِن ھُوندَ، سي اوڪاڻِين نہ اَکيُون.

بيت - 18

مون منجهيئِي مِينهُ، ڪوہُ ڪَرِينديسِ ڪَڪَرين
سَرلَو سارو ڏِينهُ، مون پِريان جو نہ لَهي.

بيت - 19

اَکينِ جا آگَمَ، مون تان لاھہ مَ سُپِرين
ڪَري مَلارَ مِينهَ جئن وَسِي لاھہ وَھَمَ
تو ڏِٺي مون غَمَ، ڏِينهَن جا ڏُورِ ٿِئا.

داستان ٻيو
بيت - 1

مُندَ ٿي مَنڊَل وَڄئا، تاڙي ڪي تَوارَ
اَڄُ پُڻ مُنهِنجي يارَ، وَسَڻَ جا ويسَ ڪِئا.

وائي - 1

گهڻو گهُرِجَنِ ماءُ، اَڄُ گهُرِجَن ماءُ
سڄڻَ سانوَڻ مِينهَ جئن
اوچِي ماڙِيءَ ڏئو ٻَري، ٻاھِر ڦُڙيءَ ٺَڪاءُ
آءٌ پنهنجي پِرينءَ کي لوڪان لِڪِي راءِ
ڪونجَ ڪُڻڪي، مورُچُڻِڪي، پَپيهَل پِي پي ڳاءِ
سَڄڻُ آيَو مون ڳَرِي، جِيَڻُ مون جُڳاءِ
ڪيرِ موھِيندو وَلهَو، ڏَيئِي ٻانهَ ڳَراء.

بيت - 2

مُندَ ٿِي مَنڊَلَ وَڄئا، ڳوري پِيہَ ساري
وَڏڦُڙو واڪا ڪَري اُٺو اُونهاري
گهنگهَرُ گهَرئُون ڪَڍئو مينهِڙَنِ ماري
ڪَڪَرَ اَڄُ ڪاري، وارو ڏِنو وِڄُڙِيين.

بيت - 3

سَڄو صافُ نہ اُڀَري سَرلَي وِچان سِڄُ
مُنه چَڙھيو کي ماڙُھئين ڏئي واڌايُون وِڄُ
ھنيَڙا کَپُ مَ کِجُ، سِگها مِلندءِ سُپِرين.

بيت - 4

سَرَلي سُونَهنِ سي، جَنِ گهَرِ سَڄَڻَ سُپِرين
جي وانڍِيون وَرَنَ ري، تَنِ کي مِينهَنِ ميڙِئا.

بيت - 5

ڪُڻڪَنِ ڪانڌَ چِتَ ڪِئو، جُهڙُ پَسئِو جُهڻڪَنِ
سُڻَيو رَڙ رَعَدَ جِي ڪَليون ٿيون ڪَنبنِ
وارثُ وَري تَنِ، اَچِي شال اولو ڪَري.

بيت - 6

ڪُڻڪَنِ ڪانڌَ چِتِ ڪئو، جُهڙُ پَسئو جهڄَنِ
وَرِي وانڍيِن اَڏِيَا پَکا سي مَ پُسَنِ
اُتَرُ ڊاھي اُنِ جا تہ ڪِنهِ کي ڪارُون ڪَنِ
ڪَليون ڪِينَ ڪُڇنِ، ويچاريون وَرَنِ ري.

بيت - 7

گَنَيَرَ گَتَ سِکَنِ، چَلَڻَ جي چاہِ پَئي
ھنڊُوا حيرتَ ۾ پِئا، لالِي ڪِي لَبَنِ
چَمَڪَنِ چوڏِسِ چَنڊر جئن وِڄُڙُيوون وِھِسنِ
لوچَن ٿيون لطَيفُ چَئي پَسَڻَ لَئي پِرينِ
ڪيسَرَ قَرِيبَنِ، سَنباھي ساڻُ ڪِئا.

بيت - 8

اڱَڻ تازِي، ٻَهَرِ ڪُنڍيُون، پکا پَٽِ سُونهَنِ
سُرَھِي سيجَ، پاسي پِرين، مَرُ ٿا مينهَ وَسَنِ
اسان ۽ پِرِينِ، شالَ ھُونِ بَرابَرِ ڏِينهڙا.

بيت - 9

جِهَڙِي لالِي لاکَ جِي تِهَڙي سارَنگَ سِٽَ
اِيئنَ سي اَٻَنِ اَنگِيَا جِيئن سي چُنِيءَ چَٽَ
بَرسيو پاسي ڀِٽَ، ڀَريائين ڪُنَ ڪِرِاڙَ جا.

بيت - 10

اَڄُ رَسِيلا رَنگ، بادَلَ ڪَڍيا بُرجَ سِين
سازَ سارنگيون سُرندَڙا بَجايَئين بُرچَنگ
صُراحيون سارَنگ، پَلٽيُون راتِ پڊامَ تي.

بيت - 11

ٿَرُ گَجِئو، گَجِئو، گجِئو ديسان ديسِ
واہَ تَنِي جي ويسِ، جي وِڄُون وَسَڻَ آئِيون.

بيت - 12

وَسي تَڏِھن وَسَ، مُندَ مِڙيئِي مِينهَ جِي
کَٽَرُن کيٽا ڇڏَيا جي مِڙيون ٿي مَسَ
گابا مٿي گَس، ڏُکَ نہ ڪَندا ڏُٻَرا.

بيت - 13

ڏَرَ رَيَا، ريجَ ٿئا، ڪِي اوھِيرن اوڪَ
ميها چِڀَڙَ ڦنگيُون، ٿِيا سَڀَئِي ٿوڪَ
ڇاڇَر ٿِي ڇَنُنِ ۾، مينَهيُون چَرَن موڪَ
سَرھيون سَنگهاريون ٿيون پائين تَوسيُون طوقَ
لاٿَئِين مَٿان لوڪَ، ڏوگاھي جا ڏيِنهڙا.

بيت - 14

رَحمَتَ ڀريا راڄِيَا، موليٰ مِينهَ وَساءِ
ماڻُهون ڍَيين مانِيين ، ڌَڻَ ڍَيين سِين گاہَ
ايڏي سَگهہ سچا ڌڻي، توھي کي جُڳاءَ
ميڙَائي جي ماءِ، ڪانگُ لَوَندَو ڪَڏِھِين.

داستان ٽريو
بيت - 1

اَڄُ پُڻ اَتَرَ پارَ ڏي ڪَڪَر ڪَيائِين
مُندائِتَنِ مِينهَن جي رُتِ نہ روڪيائِين
پَلُرُ پَلٽيائِين، سَنگهارَن سُکَ ٿئا.

وائي - 1

اکِيان ميگهہ، مَلارَ، صُورَتَ تُنهِنجي سَڀُ جَڳُ موھيو
سَجَدو فِيلَ فِي الحالُ ڪِئو، پَسي مُطلبَ نُورَ نروارَ
ڄاپَڻ وَقتَ وَريَامَ جي، ڪِريا ڪُنگرا ڪوٽ ڪُفارَ
اَگي آسمانَنِ جو توکي ڪِارئو سَيرُ سَتارَ
“وَلَسوفَ يُعطِيڪَ رَبُڪَ فَتَرَضيٰ”، توسِين قادِرَ ڪِئا قَرارَ
اُڪَنڊِئا جي اَبُرَ کي، سي سَرھَا ٿئا سَنگهارَ
موڪَل ٿي مِينهنِ کي دوستَ ھَٿان دِلدارَ
آھِنِ ڪَرَمَ ڪَرِيمَ جا اَحمدَ ساڻُ اَپارَ.

بيت - 2

اَڄُ پُڻَ اُتَرَ پارَ ڏي ڪَڪَريُون ڪاريُون
وَسي ٿو وَڏڦُڙو، ٽَهڪَنِ ٿيون ٽاريُون
لَٿِينِ لُکَ لطَيفُ چَئِي ڍايون تاساريون
ڀِڄَندَي ڀَٽاريُون، وَرِي وَٿاڻين آئِيون.

بيت - 3

اَڄُ پُڻ اُتَرَ پارَ ڏي ڪَڪَر ٿو ڪَري
واحِدُ واٽَڙِينَ تي خالقُ کَنڊَ ڀَري
پاساڙِئان پَري، سانگِ مَ وَڃنِ سُپِرين.

بيت - 4

اَڄُ پُڻ اُتَرَ پارَ ڏي ڪَڪَر ٿو ڪَري
وَسِئو سي ڀَري، جي ڏڙَ ڏينهنِ کانئِيا.

بيت - 5

اَڄُ پُڻ اُتَرَ پارَ ڏي ڪارا ڪَڪَر ڪيسَ
وِڄُون وَسَڻَ آئِيُون ڪَري لالَ لبِيسَ
پِرِين جي پَرَديسَ، سي مونکي مِينهَنِ ميڙِيا.

بيت - 6

اَڄُ پُڻ اُتَرَ پارِ ڏي ڪَڪَرَ ڪِي چوٽِي
مُندائتِي مِينهَن جي کِنوڻِ نہ کوٽِي
آءُ لالَڻَ موٽِي، گهورِئا رُسَڻَ ڏِينهَڙا.

بيت - 7

اَڄُ پُڻ اُتَرَ پار ڏِي ٿو گَجي ۽ گُڙي
وڄُڙِيِن وَراڪا ڪَيا، وڏي تيزَ تُڙي
وَسِي وَڏڦُڙي، ڀَريا تَلَ تَرائِيُون.

بيت - 8

اَڄُ پُڻ اُتَرَ پارَ ڏي ڪَڪَر ٿو ڪَري
روضي پاس رَسُولَ جي پَلٽئو پَٽَ ڀَري
وِڄُنِ ساڻُ وَري، تہ سَنگهارَنِ سُکُ ٿئي.

بيت - 9

اَڄُ پُڻ اُتَرَ پارَ ڏِي ڪَڪَر ڪَيائِين
روضو پاڪَ رَسولَ جو ريجهي رَيَائين
آڻي ڏِنائِين، عالَمِ آبُ اگُوندَرو.

بيت - 10

ڪَڪَرَ پَسو اَڀَ ۾ اُتَرَان جي اَچَنِ
اَبُرَ سَندي اوج ۾ وِڄون وَراڪا ڪَنِ
وَسِي وَڏَڦُڙَنِ، ساڻيهہُ سَڀِ سُکي ڪِئو.

بيت - 11

اُٻُون، ڪَڪَرَ، ڪَڍرُون، اُتَرَ ڏي آھِينِ
جو آگَمُ ڪَري آئيُون تہ مُند نہ مَٽائينِ
مَٿان لوڪَ لَطيفُ چئي، گُوندَرَ گَمائينِ
پَلُرُ پِيَارِين، اُڃَنِ آبُ اَگُوندَرو.

بيت - 12

بَرَ وَٺا، ٿَر وٺا، ڀريُون تَرايُون
پرِہَ جو پَٽَنِ تي ڪَنِ وِلوڙا وايُون
مَکَڻَ ڀَريُنِ ھَٿڙا سَنگھاريُون سايُون
ساري ڏُھَنِ سامُھيُون ٻولھايُون رايُون
ٻانھِيون ۽ ٻَايون، پکي سَونھن پانھِنجي.

بيت - 13

بَرَ وَٺا، ٿَر وَٺا، وَٺو جيسَرَميرُ
آگَمَ ڪري آئِيُون پائُر ڀَري پيرَ
لاٿائُون لَطيفُ چِئي وانڍين مٿان ويرَ
سُرھَا ڪِئائُون سيرَ، سَرھيون سَنگهَاريون ٿيُون.

بيت - 14

بَرَ وَٺا، ٿَرَ وَٺا، وٺَي ڪَڇَ ڪِنارَ
پُوڃاڙيءَ پَٽَنِ تي ڏَسُ نايائون نارَ
سَٻاجهي سَتارَ، لاٿا ڏُرِتَ ڏيهہَ تان.

بيت - 15

حُڪمُ ٿِيو بادَلَ کي تہ سارنگَ ساٺَ ڪَجِنِ
وِڄُون وَسَڻَ آئِيُون ٽَهِ ٽَهِ مِينهَن ٽَمَنِ
جَنِ مَهانگي مَيڙِيو سي، ٿا ھَٿَ ھَڻَنِ
پَنجن مان پندرھن ٿئا، ائين ٿا ورق وَرَنِ
ڏُڪاريا ڏيهَ مان مُوذِي سَڀ مَرِنِ
ميِنهيون پاڻَ مَراديون ٿَڌا ٿَر چَرَنِ
وھُڪي جَنِ ورَھيه ٿِئا، موٽئو سي مِڙَنِ
وَري وَڏيءَ وَسَ جون ڪِيون ڳالهيون ڳَنوارَنِ
سَيِدُ چَئي سَڀِنِ، آھي توہَ تُنهِنجوآسَرو.

بيت - 16

واڳِئا جي وَجَهَ سِين، رُبُ نہ سُڃاڻَنِ
ميڙيان ميڙيان ڪَنِ، اِيءَ ميڙَ مُهندِينِ ڪَڏھِين.

بيت - 17

بِرہَ منجهارا بوندَ، اچي جي عالَمَ کي
تہ ‘ھَي ھَي’ بانگَ ھُوندَ، ٻي ٻولي ٻُجهنِ ڪانَہ ڪا.

داستان چوٿون
بيت - 1

سارنگُ سِينگاري، وڄُون وَسَڻَ آئيُون
مونکي کنوڻ خوش ڪَيو جا ڪَڪَرَ ۾ ڪاري
جُهڙِنِ جُهونگاري، لاٿُم ڪَٽُ قُلوب تان.

وائي - 1

آئِي مُندَ مَلارَ،
آءٌ کُنهَنبا ڪَنديَسِ ڪپِڙا
وَسَڻَ جا ويسَ ڪئا، اَڄُ مُنهنجي يارَ
لَٿي ڪَسُ قُلُوبَ تَان، تاڙي ڪِي تَوارَ
اُتران ٿي آئيو ڪَڪَرُ ڪارونڀار
روضي پاسِ رَسُولَ جي اُٺو آبُ اَپارَ
ٿَرَ بَرَ وِڄُون وَٺِيون، سرھا ٿيا سنگهارَ.

بيت - 2

آگَمجِي آئيُون، اُتَران ڪَري اُورِ
جي پِرين ھُئڙا ڏُور، سي مونکي مينهَن ميڙئا.

بيت - 3

سارنگَ سِينگاري، وِڄُون وَسَڻَ آئِيُون
اُڃئا لَکَ لطيفُ چَئي پَلَرُ پِياري
وِڄُڙِينِ واري، ڪَعبي تي ڪَرَ نائِيا.

بيت - 4

مَڪي کان ٿِي موٽِيُون اُٺيون تي عرفاتَ
روضي پاڪَ رَسولَ جي ريجهہ ڪَيائون راتَ
وڄُڙِيُون پِرڀاتِ، موٽي مِصرِ آئِيُون.

بيت - 5

روضي تان رَسُول جي وڄُڙَينِ ڪِئو وارو
ڀَريائُون ڀيرَ پَئي نَظَرَ سِين نارو
ھادِي ڀَرِ حُڪُمَ سِين ھر تَڙُ تاسِيارو
نِرمل نِظَارو، پِيَہ پَسايو پانهِنجو.

بيت - 6

واھُندِ-ئان وِڄُ ٿِي، گُڙيو ڏُونهُ گَنباٽَ
ڪُنڍيون ڪاھي ڪَسِ ڪَريو، وَڇُون ڪَريو واٽَ
سَنگهارَنِ سُکِ ٿِئا لَٿي اُڃَ اُساٽَ
جُهڙِ ڦُڙِ ڏيئِي جهاٽِ، پُسائِيندو پَٽِيُون.

بيت - 7

سارَنگَ کي سَعيو، توکي سَعيو نہ ٿِئي
گُڙي ٿو گَنباٽَ ۾، آيو ڪِين آيو
مَتان ايِئن ڀانيو، تہ بادلَ وَسِي بَسِ ڪِي.

بيت - 8

وِڄون وَسَڻ آئيُون سارنگُ سينگاري
بَرسِي ڀِٽاري، ڀريائين پَٽَ پُراڻَ جا.

بيت - 9

ڀِري ڀٽَ تي آئِيو، سارنگُ سَهجَ منجَها
کِڙِيُون کَٽَڻَهارَ جِئَن وِجُود اُتَرَ واءِ
سَرَ سُڪا سَبز ٿئا، ڊامَڻَ ڊِٻَ ڪَيَا
پَهَرِي پَٽَنِئا، ڀَريَائِين ڪُنَ ڪِراڙ جا.

بيت - 10

گُنگُوجِي_ئان گوڙِ ٿي، ڪَهيو ڪاھُوجِيءَ ڏانهَ
وُٺو مينهُ وَڏڦُڙو چُري ڀَريائين چاہَ
ڏيئي پَٽَنِ پاہَ، ڀَريائين ڪُنَ ڪِراڙ جا.

بيت - 11

ڀَريائِين ڪُنَ ڪراڙَ جا، وَٺو وارياسو
کُوڻيتيءَ کنوَڻَ جو چڱو چَوماسو
ماڪاڻِيءَ تان موٽيو ڏيئي پَهِيءَ پاسو
خالقَ ڪِئو خاصو، چِيهو چَکيءَ ڪَنڌِيين.

بيت - 12

چيهو چُکِيءَ ڪَنڌيين، ڪئائين گَڙنگَ تي گُلَ
ھڏا ڪُٽِئان ھَليو ڀَري ترايُون تَلَ
آندَئين آبَ اُڇَلَ، مَٿي باغ بَهاريو.

بيت - 13

ڍَٽِ ڍُري پَٽپ پيئيُون، آيُون عُمَرَڪوٽ
پُسايائُون پَلُرَ سِين سُڪا پَٽَ جي سوٽَ
چَئِنچَلَ ڏيئي چوٽَ، سامارو سَرِ ڪئِو.

بيت - 14

ڍَٽ ڍُري پَٽ پيئيُون، آيون ڪاھي ڪاماري
وَٺا پَٽَ پُراَڻِ جا، وَٺيون ساماري
ڪَڪَر ۾ ڪارَي، پَسو وِڄُڙِيَنِ ويسَ ڪئِا.

بيت - 15

ڍَٽِ ڍُري پَٽ پيئيُون، ٿئا وَلهارين وِيءَ
شمسُ قَمَرُ نہ پاڙِيان سيڻَنِ جيءَ شَبيهَ
جي جانِي اَندَرِ جِيءَ، سي پِرِين پيهِي گهَرِ آئِيا.

بيت - 16

ڍَٽ ڍُرِي پَٽ پيئيُون، آيُون اَبُوءَ جَهلَ
پييُون پارَڪرَ تي، ڪَري آبَ اُڇَلَ
تَرايُون ۽ تَلَ، سَڀ ڀَريائون سِڪَ سِين.

بيت - 17

ڍَٽ ڍُرِي پَٽ پيئيُون، وڄُون ويسَ ڪَري
مينهَنِ وَسِي مُلڪَ جا ڇَڏيا تَلَ ڀَرِي
قادِرَ ڪَرَم ڪَري، سُڪا پَٽَ ساوا ڪَيا.

بيت - 18

ڍَٽ ڍُري پَٽِ پيئيُون، پاسي پارَڪَرَ
سَڀَ ڀَريائُون سَرَ، پَلُرَ جي پالوٽَ سِين.

بيت - 19

اَچِي اَڇَ اُکَتِيُون، ڪِئائون پُرِ پُراڻَ
وَسي وِڄُڙِيَنِ ڪاڻ، لاٿِي ڪَڇَ وَڻَنَ تان.

بيت - 20

ڏيئِي ريجُ رائُڪَ کي، ڪيائِين لُوتَڙِيءَ تي لَلُ
ڏَلهي ڇڏيائين ڏَڙھہ کي، پَڌريي ڀريائين پَلُ
آندَئِين آبَ اُڇَلَ، موڪَلَ ٿِي مِينهَنِ کي.

بيت - 21

موٽي مانڊاڻَنِ جي جُڙِي ڪَيائين جوڙَ
وڄُون وَسَڻَ آئِيَون، ٻَهِ ٻَهِ ٻَنَڌين ٻوڙَ
اَنَنِ جا عالَمَ ۾ خاوند ڪِئا کوڙَ
سارنگَ لاٿِي سوڙَ، ساندَہِ سَهائو ٿيو.

بيت - 22

موٽِي مانڊاڻَن جي ڀِري ڪئائين ڀيڄَ
وِڄون وَسڻَ آئيُون، سارنگُ چَڙھيو سيجَ
تِنه نُوڻُيون سَڀِ نَوازيُون، ڏَنَنِ ڏيئي ڏيجِ
ٻِجَ کَڻِي پَٽِ ھَلِيَا ھاري منجهان ھيج
راضِي منجهان ريجَ، عالَم سَڀُ آبادُ ٿئو.

بيت - 23

موٽِي مانڊاڻَنِ جِي، واري ڪِيائِين وارَ
وِڄُون وَسَڻَ آئِيُون، چَؤڏِسِيين چَؤڌارَ
ڪي اُٺِيُون اِستَنبولَ تي، ڪَنِ مَڻِئو مَغرِبَ پارَ
ڪي چَمَڪَنِ چِينَ تي، ڪي لَهَنِ سَمَرقَندِ سارَ
ڪي رَمِي وييُون رُومَ تي، ڪي ڪابُلِ ڪي قَنڌارَ
ڪي دِلِي، ڪي دَکَنِ، ڪي گُڙَنِ مَٿي گِرِنارَ
ڪي جُنبِيُون جيسَرَميرَ ڏي، ڪي بيڪانيرِ بَڪارَ
ڪي پُرِيُون پَنجابَ ڏي، ڪي هَلَنِ مَٿي هالارَ
ڪَنِي ڀُڄُ ڀِڄائِيو، ڪَنِي ڍَٽَ تي ڍارَ
ڪَنِ اَچِي عُمَرڪوٽَ تان، وَسايا وَلهارَ
سائِين! سَدائِين ڪَرِين، مَٿي سِنڌَ سُڪارَ
دوستَ! تُون دِلدارَ، عالَمُ سَڀُ آبادُ ڪَرِين.

سُر ڪيڏارو

داستان پھريون
بيت - 1

ڏِٺو مُحَرمُ ماهُ، سَونڪو شـَھزادَن ٿيو،
ڄاڻي ھيڪُ اللهُ، پاڻَ وَڻنديون جو ڪَري.

بيت - 2

ڏِٺو محرمُ ماہُ، سَونڪو شَهزادَنِ ٿِئو
مَڪي مَديِني ماڙُھوئين رُنو مَٿي راہَ
تِنهِ واحِدَ کي واہُ، جو حُڪمُ ھِهڙائِي ڪَري.

بيت - 3

محرم موٽِي آئِيو، آيا تان نہ اِمامَ
مَدِيني جا ڄامَ، موليٰ مون کي ميڙِئين.

بيت - 4

مِير مَدِينئان نِڪَري، ڏيرا ڏِنائُون
ڪَاٺيءَ پاڻيءَ گاہَ کي ماڙھُو مُڪائُون
چَڙھندي چَيَائُون، ٿِيندِي ويڙھہ وَڏاندَري.

بيت - 5

ميِرَ مَدِينئان نِڪَري رِڙھا مَٿي رَندَ
گهوڙا تَنِ گهوٽَنِ جا، پُرِئا مٿي پَنڌَ
جِتي رَھنِ راتَڙِي سي سُونهارا ھنڌَ
ڪُلها ڪَرنگهَرَ ڪَنڌ، جُهرَنِ جهونجهارَنِ جا.

بيت - 6

ميرَ مَدِينِئان نِڪَري، آيا نہ موٽِي
ڪارا رڱِجِ ڪَپَڙا ادا نيروٽي
آءٌ تِنه لئي لُوٺِي، جئن مِيرَ مُسَافِرَ مارِئا.

بيت - 7

سَختِي شهادَتَ جِي مڙِوئي مَلارُ
ذَرو ناہِ يَزيدَ جو، ايءُ عشَقَ جو آثارُ
ڪُسَڻَ جو قَرارُ، اَصلِ امامَنِ سِين.

بيت - 8

سَخِتِي شَهَادتَ جِي مَلارُ مڙوئِي
ذَرو ناہِ يَزيدَ جو، آثارُ اُھوئِي
ڪُسَڻُ ھو ڪوئِي، اَصَلِ امامَنِ کي.

بيت - 9

سَختِي شَهَادَتَ جِي، سُڻُ شادِيءَ جو ڏِينهُ
ذَرو ناہِ يَزيدَ جو، اِيءَ نِسورو نِيهُ
محبتَ اُٺو مِينهُ، عليءَ جي اولاد تي.

بيت - 10

سَختِي شَهَادَتَ جِي نِسوروئِي نازُ
ڪي رِندَ پَروُڙِنِ رازُ، قَضِيي ڪَربلاءَ جو.

بيت - 11

قَضِيو ڪَربلا جو مِڙوئِي مَلارُ
ڳالهَہ سَڄيائِي ڳُجهَہ جي، اِلاھِي اِسرَارُ
مالڪُ ٿيو مختارُ، پَنهنجَنِ جُون پَرکُون لَهي.

وائي - 1

ميندِي لاوَڻ ڏي لال، جِيوين شاھہ ميندي لاوَڻ ڏي
جيوين قاسم شاھہ سيج وِڇاوَڻ ڏي
ميندِي تيڏِي رَنگ رَنگيلي، چوٽا لال گُلال
ما پِيو ڏِتِڙُئِي سِهرا قَبَر نِماڻيدي نال.

داستان ٻيو
بيت - 1

جهِيڙو لاھِي يَزِيدَ، عَليءَ جي اولادَ سِين
ڪانہَ پَسَندين عِيدَ، ھُوندي جا حسينَ سين.

بيت - 2

جَنِي جهيڙيو اڄ، عَلِيءَ جي اولادَ سِين
ڀَئِي تَنِي جي ڀَڄُ، جي جَماعَتِي يَزيدَ جا.

بيت - 3

جَنِي جهيڙيو ڪالَ، عَلِيءَ جي اولادَ سِين
ھَئي تِنِي جي حالَ، جي جَماعِتي يَزِيدَ جا.

بيت - 4

ڪِلي ويِرَ ڪَٽَڪَ ۾، ھئي جي حَسَنُ ھوءِ
ڀيڙو پَنهنجي ڀاءَ تي ھوندَ پَتنگَ جِئن پوءِ
آھي ڪيرُ ٻِئو، جو ڪَري ھَلانِ مِير حُسين تي.

بيت - 5

ڪِلي ويرَ ڪَٽَڪَ ۾ سائُو سَڀ نَہ ھُونِ
پِڙَ تي سيئِي پُونِ، موٽَڻُ جَنِي ميهَڻُو.

بيت - 6

ڪِلي ويرَ ڪَٽَڪَ ۾، پاکَرَ جو پائي
اَڃَان اُنِ کي جِيَڻ جو آسانگو آھي
سُورھيہُ سو چائي، جو رُڳوئِي رِڻِ چَڙھي.

بيت - 7

حَسَنُ ناہِ حُسينَ وَٽِ، نہ ٻيلي نہ ٻانهُون
ساڻيهہُ شهزادَنِ جو، آھي آڳاھُون
يَزِيدَ جُلاھُون، تيلانهَ ڪَري ٿو تَڪَڙيُون.

بيت - 8

حسنَ مِيرَ حُسينَ جِي سُئِي جَنگَ جَهَان
اُڏاڻا اُورِ ڪَري ڪارين پَکِين ڪان
پِيءُ ڏاڏاڻا پاڻَ، سَيِدُ سَڀَ مَلهائِيا.

بيت - 9

حَسَنَ مِيرَ حُسينَ کي رُنو ٽِنِ ٽولن
گهَرِ ماڻُهن جَهنگ مِرُن اَڀَنِ ۾ مَلڪن
پَکين پاڻُ پَڇاڙِئو تہ لڏيو ھوتَ وَڃنِ
اَللهَ شهَزادَنِ، سوڀون ڏِيين سَچا ڌَڻِي.

بيت - 10

حَسَنَ مِيرَ حُسينَ جو جَنِ نہ ھِنيَڙي جارُ
خالِقُ رَبُ جَبَارُ، ڪِينَ مَرَھِيندَو تَنِ کي.

بيت - 11

پاوَنگُ اُڀو پِڙَ ۾ ھَڻي ھَزارِي ھولُ
جَنهورَ ۽ جَڙاءَ سِين ڪامِل سِرِ ڪنگولُ
رَتو رَتَ رتولُ، مولَهيو مِيرَ حُسينَ جو.

وائي - 1

داغ سِيني پَر غم ڪا ھي،
ماتم ڪاھي،
قاسم ڪا،
جَهنڊا جُهلِئا خبر نہ آئِي،
سوز ڪرو شاھہ حُسين ڪا.

داستان ٽريو
بيت - 1

ڪُوپا ڪِلي ڪوڏِيَا راوَتَ ڪِينَ رَھَنِ
سائُوئَنِ سِرَ فِدا ڪَيَا اڳيان اِمامَنِ
يُجَاھِدُونَ فِي سَبِيلِ اللهِ، ڪَمُ اِھوئِي ڪَنِ
حُورُون ھارَ ٻَڌَنِ، سِهِرا شَهِيدَنِ کي.

بيت - 2

ڪوپا ڪِلي ڪوڏِيَا سائُو سِلَحَدارَ
ھڪُ ڀائِرَ ٻيا ڀائِٽيا ٽِئان جاني جِگرَ يارَ
آرَڻَ ۾ احسانُ چَئي صُوبِا ھُئا سَردارَ
حُورُنِ ٻَڌا ھارَ، سِهرا شَهيدَنِ کي.

بيت - 3

ڪامِلَ ڪَرَبَلا ۾ اَھَل بَيتَ آيا
ماري مِصِريَنِ سين تن ڪُوفِي ڪنبايا
سچ ڪي بِيبِيءَ ڄايا، اَھڙا سُورھيَہ سُپِرِين.

بيت - 4

ڪامِلَ ڪَربَلا ۾ آيا سَيدَ شيرَ
سِجُ لَهِي سانجهِي ٿِي مُنهَ اونداھِي ميرَ
ھَڻَنِ ھاتِڪَنِ کي، پانَوَ ڀَري پير
ماري مصِريِنِ سين ڍُونڍَ ڪَيائُون ڍير
دَھِلئا اُتِ دِليرَ، پَسِي حَملو مِيرَ حُسين جو.

بيت - 5

ڪامِلَ ڪَرَبَلا ۾ آيا جُنگَ جُوَانَ
ڌَرِتي ڌُٻِي لَرزي ٿَرٿِلئا آسمانَ
ڪَرَہِ ھُئِي ڪانہَ، ھو نِظارو نِيهَ جو.

بيت - 6

ڪامِلَ ڪَرَبَلا ۾مَرَڪِي اُڀا مِيرَ
وڙھِي ويرِيَنِ سامُهَان تِکا ھَنيائُون تِيرَ
ھُئِي اِيئين تقديرَ، اَصُلِ امامَنِ سين.

بيت - 7

ڪامِلَ ڪَرَبَلا ۾ آيا پاڻَ امامَ
ماري مِصِرِينِ سين ڪَيائُون ڪمامَ
ڪَپيائُونڌ ڪُوفينِ جا اُتي اِزِدحَام
ڪاڙھو ٿيو قيامَ، حادِثو حُسينَ جو.

بيت - 8

ڪَرَبَلا جي پِڙَ ۾ پاڻَ آيا پيهي
پَهَ ڪَيائُون پاڻَ ۾ مُقابِلِ وِيهي
قَضا ھِيءَ ڪيهِي، ھئي ھئي ٿِي حسين سين.

بيت - 9

دوستَ ڪُهائي دادَلا مُحِبَ مارائي
خاصَ خَليِلَنِ کي سَختيون سَهائي
اِنَهِين ۾ آھي، ڪا اُونهِين ڳالهِہ اِسرارَ جي.

بيت - 10

ڪانڌَ ڪَلارين ڪَپَڙينِ، وَرَ وَناھيون آءُ
جِتِ سانگينِ جِي سَٽِ وَھي اُتِ وِکَ وڌَندِي پاءِ
تان تان ڀَئُہ مَ لاہِ، جان جان نُونڌين نہ چَڙھِين.

بيت - 11

جِهمَنديُون اَچَنِ، جهوليون جهُونجهارَنِ جيون
پايو ٻُڪَ ٻُهارَ جا اُن جون وَھُون واڪا ڪَنِ
پِٽئو پارَ ڪَڍَنِ، رڻُ گَجِئو راڙو ٿِئو.

بيت - 12

ڏِٺو ڪالَهہ ڪَنهِين، جونجهارِڪو جَهڳڙو
ھاٿِينِ ھَڏَ مُڇائِيا، ريلي رَتُ نَئِين
ڀانئينِ سا سَنئين، جِتان جيءَ جوکو ٿَئي.

بيت - 13

ڀَڳو آن نہ چَوان، جي ماريو تان وِسَهَان
ڪانڌ مُنهَ ۾ ڌَڪَڙا سيڪيندي سُنهان
تَپُڻُ لَڄَ مَران، جي ھُونِسِ پُٺِ ۾.

بيت - 14

آيا اُجارِينِ، تَنڪَ تَراريون تيوَرا
سانگيون سائُنِ ھَٿَ ۾ ڪُلهنئُون نہ لاھِين
اُڀائي آھِين، مَهَائِين مَرَڻَ تي.

وائي - 1

اَڄُ نہ آيو اِمامُ وا ويلا،
مومِنا ماتامُ واويلا
اَنُ نہ پاڻِي اُنِ کي، نَڪو وَٺَڙُنِ مِينهَ
ھئا سَٽاڻِي جَنگَ ۾ نَوَ راتيون نَوَ ڏِينهَ
دُلدُلُ گهوڙو شاھَہ جو، اُٺَنِ لالَ پَلاڻي
شيرَ شَهزادي لَڏِيو، سَيِدَ سيجَ نہ ماڻي.

داستان چوٿون
بيت - 1

ڪا جا ڍَري ڍَنگري، ڪو جو وَريو واءُ
اَڀَنِ ۾ اوسُ پيو سَفَرِ چڙھيو شاھُہ
عَلِيءَ شيرَ وِياءِ، رِڻَ ۾ پيئي راتِڙِي.

بيت - 2

مَرُ مَرِيِن، آءٌ روئِين، موٽِي ڪانڌَ مَ آءٌ
مَڇُڻُ تو پُئاءُ، ڪَچو ڪَنَمِ جيڏيُون.

بيت - 3

مَرُ مَرِين، آءٌ روئَين، موٽي آءُ مَ ڪانڌَ
ڪَچَنِ وَڏائِي پاندَ، جِيَڻُ ٿورا ڏِينهَڙا.

بيت - 4

گهوڙَنِ ۽ گهوٽَنِ، جِيَڻُ، ٿورا ڏِينهَڙا
ڪَڏِھن مَنجهِہ ڪوٽَنِ، ڪَڏِھن راھِي رِڻَ جا.

بيت - 5

فائِقَ ھليا فِردوسَ ڏي جَنتَ سَندِيَنِ جُوءِ
فانِي فنا فِي الله ۾ ھُوءِ سِين ٿِئا ھُوءِ
رَب ڏيکاريين رُوءِ، اُنِي جِيَ احسان کي.

بيت - 6

مون جهيڙِيندي ڇَڏيا ڪاري ڪَڪَرَ ھيٺِ
ڪارا ڪُندَ ھَٿَنِ ۾، اَرَلَ وَڇيڙا ھيٺَ
ٿي تَنِي سين ڏيٺِ، موٽَڻُ جَني مِيهَڻو.

بيت - 7

بَهادُرَ گَڏئا بَهَادُرين، کَڙڳَ کِلِوِلِ ڪَنِ
وِجَهنِ ڌَڙَ ڌَڙَن تي، ھوڪارينِ ھَڻَنِ
ڪِرَنِ ڪُونڌَ نَچَنِ، رِڻُ گَجِئو راڙو ٿَيو.

بيت - 8

ھُئِي ھِدايَتَ حُرَ کي اَزَلَ ۾اَصُلاَ
چَڙَھِي آيو جَنگِ تي ھَلِي ھُنَ پارا
ايندھين چيائين امامَ کي؛ گهورِئس آن مَٿا
لَاَيَڪَلَفُ اللهُ نَفَسا اَلاَ وُسعَهَا، جيڪا پُڄَنديمِ سا
گهوٽَ پِہ لڳا گهَا، اي پُڻ شيرُ شهيدُ ٿِئو.

بيت - 9

حُرُ ھَلِي آئِيو مانجِهي مَردانُو
آھي عاشِقُ آڳ جو پَتنگُ پَروانو
مانَ راضِي ٿِيي رَسُولُ رَبَ جو، نَبِي تو نانو
ھِيءُ سِرُ سَمانُو، گهوٽَ مَٿان ئِي گهورِيَان.

وائي - 1

وا ويلا وا ويلا ڪِئو مَلَڪَنِ رِڻُ ماتامُ
ھَئي ھَئي وو شاہَ حَسين سِڌاريو
ڪَرَبَلا جي پِڙَ ۾ خِيما کوڙيائُون
جيڪا تقديرَ رَبَ جِي لکيو لوڙيائون
ڪَرَبَلا جي پِڙَ ۾ آيا اَڄُ اَمِيرَ
جُهڙَ وَرائي جَهلِيَا، طرَفَ سَندِي تَقدِيرَ
پَسِي سَخِتِي مِيرَ حُسينَ جِي، رُنو نَبِيَنِ زارو زارِ
مَلَڪَ فَلَڪَ ڌَرِتِي ڌُٻِي، عَرشَ مَٿي اوڇَنگارَ
فرزَندَ عَلِيءَ جا دادَلا، چيو بيبِي فاطِمَة
خُونُ ڇِڪِيندِيَسِ، ڪينِ ڇَڏِيندِيَسِ جانِي
اَھِنجو ڏِينه قِيَامَة
فَرزندَ عَليَ جا دادَلا، مون تان ڪوڏِ نپايا
بيبِي بَتول جَنتَ خاتونءَ پارَ
ڪَڍِي سِرڳَري لايا.

داستان پنجون
بيت - 1

ڏاڙھِي رَتَ رَتياس، ڏَندَ تہ ڏاڙُھونءَ گُلَ جِئَن
چوڏَھِينءَ ماہَ چَنڊر جِئن پِڙَ ۾ پاڳَڙياسِ
ميڙي ۾ مُحمدَ جي مَرُ مَرَڪي ماسِ
تِنهِ سُورِہَ کي شاباسِ، جو مَٿي پِڙَ پُرزا ٿيو.

بيت - 2

ڏاڙھي رَتَ رَتياسِ، ڏَندَ تہ موتيءَ ڳُتِئا
چوڏھينءَ ماہ چَنڊر جِئَن پَڙَ ۾ پيشانياسِ
اَللهُ نُورُ السمواتِ وَالاَرض، جُلوو زميناسِ
سيماھُم فِي وُجُوَھِهِم، مُنهَ ۾ مَڻِ ڳُتيِاسِ
ڪَڪَرا ڪَرَبَلا جا مادَرِ ميڙِيَاسِ
ڦَٽَنِ اُتان رَتَ ڦُڙا عَلِيءَ ٿي اُگهياسِ
مِڙَئي مَعافُ ڪِياسِ، خالِقَ بَدلي خُون جي.

بيت - 3

ڪُوفِيَنِ قَهرُ ڪِئو، ٿئا جَماعَتِي يَزيدَ جا
پَليتَنِ کي پِڙِ ۾ وَرَنَهُ وَرِ پِئو
سَڌَرُ ھونِ سِهو، شيرُ شَهادَتِ رَسِئو.

بيت - 4

ڪُوفِي ڪَرَبَلا ۾ پاڻِي، نہ پيارِينِ
اُتي عَليءَ شاہَ کي شهزادا سارِينِ
نِڪِرئو نِهارِين، چَڙھُہ مِيرَ مُحمدَ عَرَبِي.

بيت - 5

ڪُوفِيَنِ ڪاغَذُ لِکِئو وِجهِي وِچُ اَللهُ
اَسِين تابِعُ تنهنجا، تُون اسان جو شاہُ
ھيَڪَرَ ھيڏي آءُ، تہ تَختُ تابِيني تُنهنجي.

بيت - 6

پِرہَ پَکِي آئِيو ڪَرَبَلان ڪَهِي
روضِي پَاڪَ رَسَولَ جي تِنِه اَچِي ھاڪَ ھَنئِي
ڏِٺِيَمَ رُڪَ رَئِي، چَڙُھہ مِيرَ مَحَمدَ عَرَبِي.

بيت - 7

پِرِہَ پَکِي آئِيو، صُبُحِ سَوارو
روضي پاسِ رَسُولَ جي، ھَنيائين ھاڪارو
مانجِهِينِ ڪِئو مارو، چَڙھُہ مِيرَ مُحمدَ عَرَبِي.

بيت - 8

پِرَہَ پَکِي آئِيو ڪَرَبَلا مان ڪالَ
آہِ آلُودو رَتَ ۾، ھَئي ھَئي مَنجهان حالَ
گَهوٽَ وَناھيا ڪالَ، ٻيلي مِيرَ حُسينَ جا.

بيت - 9

ڪَرَبَلا ۾ ڪُوڪَ، ساجُهرِ شَهزادَنِ جي
عالَم جا مَلوڪَ، رُڪَ وھِي رِڻُ جَهِلَيَا.

بيت - 10

ڪَرَبَلا ڪَڪورِي دُلِدُلِ رَتا پيرَ
سَٽُون ڏِيندي شيرَ، مٿَان سِجُ مُرِڪِئو.

بيت - 11

چارَ تَراريُون چيلهہ سين ٻَڌي ٻہ پاڳُون
اڳينِ جِيُون آڳُون، ڪَونَر ڪِلي ۾ موکِيُون.

بيت - 12

گهوڙو گهوٽَ پَلاڻِئو، مَٿِسِ زِينَ ڌَري
عَلِي شاہُ پُٽَنِ کي بيٺو سَڏَ ڪَري
قضا ڪيئن ٽَري، جيئن اَمُرُ اِلاھِي آئِيو.

وائي - 1

چَلو يارو مسلمانو، شهيدان ڪِنه پَرِ ماراھَي
حُسين ڪُون نُور ڪا پيالا خدَا ني ڀر پلايا ھَي
جِنهان دي گهوڙي ۽ ٻيڙي
تِنهان دي مال دي جهيڙي
وڃي ٿِئا خاڪ سِين ڀيڙي
جِنهان دي لَک ٿي ميڙي
سَدا مُک پان دي ٻِيڙي
اُنهان ڪون کا ڳَئي ڪِيڙي
زُليخان مِصر ڪِي راني
يوسف ھا مصر ڪا ثانِي
ڏُونهين وَڃ خاڪ ٿَئي فاني.

داستان ڇھون
بيت - 1

ڪَونَر ڪِلي جا ڪوڏَيا جانڪِيتائين جيءُ
مٿانَ اَڙَنِ اُسِرِي رُڪَ پِيالو پِيءُ
ڳاہُ ڳِجُهنِ جو ٿِيءُ، ويٺي جَنِ وَرِھيہ ٿَئا.

بيت - 2

پاڪَ جَنِي جا پيرَ، کَٽان ھيٺِ نہ کوڙِئا
تَنگَ تَرارين تِڇِئا، ڇَڻِئو پُونِ ڇُڳيرَ
ڌَڙَ تَنِي جا ڍيرَ، ڳجهَڙِيَنِ ڳَرِ لائِيا.

بيت - 3

ڇَپَرِ جِيئن پَهُون، تئن رِڻُ ڳِجهِڙَين ڇانئيو
وَنڪا وَنڪَنِ سامُهَان ڊوڙيو ڏِينِ ڊَھُون
تَنِ مَهَايَنِ وَھُون، نِيرُ مهِنگو ڪَندِيُون.

بيت - 4

ڳِجهُون ڳوٺ نہ ھُون، وَتَنِ ڪلي ڪوڏُيِون
حَسَنَ ميرَ حُسينَ کي لَمِئو لائُون ڏِينِ
ڳُتا اُکولِينِ، چوٽا چُوڙِليَنِ جا.

بيت - 5

ڳجهڙِيَنِ ڳارو، راتو ڏينهان رِڻَ ۾
ڀڻيون پُڇَنِ پاڻَ ۾؛ ڪنه مُنه ڪيڏارو؟
کِين کَڳَ- مارو، ڪانئرُ پيو ڪِنو ٿِئي.

بيت - 6

ڳائو ڳجهَہ نہ کاءِ، ماھي ماسَ نہ ھيرَئِين
ويٺِي تَنِ واجهاءِ، ڪَلَنگِيون جَنِ ڪَپارَ ۾.

بيت - 7

اَکيون ڪَڍُ مَ ڳِجَهڙِي تارا تان مَ کاءِ
پِئو نہ پَسين پَٽَ ۾ ريکَڙيارو راءُ
جؤنري جِنهِ جُوانَ جي لڳا نَوَ سَئو گهاءِ
راتِ جِنهِين جي ماءُ، روئِي پَرَنِئو رَب کي.

بيت - 8

کَنڀَ کُسَنِي ڳجَهڙِي لِڱَين پوئِي واءُ
اَمِيرَنِ مَٿَاءُ، جِئن تو ڦُلين ڇانئون نہ ڪِيُون.

بيت - 9

ڳِجُهنِ ويٺي ڳَرَھِيَا ڏَنجها ڏُکَ گهڻا
تَنگِي لَٿِيَنِ توڻِ جي سُورِہَ ساماڻا
ڪَندا راماڻا، ڪؤنَر ڪِلي جا ڪوڏِيَا.

بيت - 10

سُورِھہَ مَرِين سوڀَ کي تہ دِل جا وَھَمَ وِسَارِ
ھَڻُ ڀالا، وِڙھُہ ڀاڪُرين، آڏِي ڍالَ مَ ڍار
مٿان تيغ تَرارَ، مارِ تہ مَتارو ٿِيين.

بيت - 11

ھَڻَڻُ ھَڪَلَڻُ ٻيلِي سارَڻُ مانجِهيان ايءُ مَرَڪُ
وِجهنِ تان نہ فَرقُ، رُڪَ وَھندِيءَ راندِ ۾.

بيت - 12

ڀَڄِي آئين ڀَڄَڻا، لَڄايُئِي ٻَئِي پارَ
ويٺيُون ڪَنِ ڪُوارَ، مُنهَ مٿاھان جَن جا.

بيت - 13

مُنهَ مٿاھان جَنِ جا سِي پِٽئو ڪَڍَنِ پارَ
جيڏيون ھِنَ جُهونجهارَ، سَڀَ اُجاري اَڇا ڪيا.

بيت - 14

ڀَڄِي آئين ڀَڄَڻا لَڄايُئِي مون سيڻَ
ويٺيون وِجهنِ ويڻَ، مُنهَ مَٿاھَان جَنِ جا.

بيت - 15

چَنڊرَ وِھاڻيءَ چَڙِھَيا مَلَ مَدينِئان مِيرَ
اُن سين طَبَلَ بازَ، تَبَرون، ڪُنَدَ، ڪَٽارا ڪِيرَ
عَلِيءَ پُٽَ اَمِيرَ، ڪَندا راڙو رُڪَ سِين.

بيت - 16

چَنڊرَ وِھاڻيءَ چَڙھيا مَلَ مَدينِئان گهوٽَ
اُن سِين طَبلَ- بازَ، تَبرُون، ڪُندَ، ڪٽارا ڪوٽَ
عَلِيءَ پُٽَ اَموٽ، ڪندا راڙو رُڪ سين.

بيت - 17

چَنڊرَ وِھاڻِي، چَڙھئا مَلَ مَدينئان ڄامَ
اُن سِين طَبَلَ- بازَ، تَبرُون، نيزا ۽ نِشانَ
عَلِيءَ پُٽَ اِمام، ڪندا راڙو رُڪَ سِين.

وائي - 1

ھئي ماتامُ؛ ٻرِ ماتامُ! اِمامَنِ جو ڪَرِھو
ھئي ماتام شهيدن جو ڪرِھو
روئي روئي اکيُون رَتَ ڇو نہ ڀَرِئو
جيڪِين اِمامَنِ سِين ٿئو سو پاڻ ڌَڻي پَيدا ڪِئو.

داستان ستون
بيت - 1

مِيرَ مَدِينِئان ھَلِيا ڀَري مُبارَڪَ پيرَ
جِتِي پيينِ راتڙِي سي سُونهَڻَ لَڳا سيرَ
ٻِي قَضا پاري ڪَيرَ، حَسَنَ مِيرَ حُسينَ ري.

بيت - 2

مِيرَ مَدِينِئون نِڪَري پُرِئا مَٿي پَنڌَ
جِتِي پييَنِ راتَڙي سُونهارا سِي ھَنڌَ
ڪُونڌَ ڪَرَنگهَرَ ڪَنڌَ، ٿا ڇَڻَنِ ڇُڳيرَنِ جا.

بيت - 3

ڪَرَبَلا جي پِڙَ ۾ خيما کوڙيائُون
جهيڙو يَزِيدَ سامُهِون جُنبِي جوڙيائُون
مُنهُ نہ موڙيائُون، پَسِي تاءُ تَرارَ جو.

بيت - 4

ڪامِلَ ڪَرَبَلا ۾ سُورِہَ ساماڻَا
ڪَندَا راماڻا، ڪَونرَ ڪِلي ڪوڏِيَا،

بيت - 5

پِرہَ پَکِي آئَيو لُڇئو ليلائي
ڪَرَبَلا جي پِڙَ ۾ ايرادو آھي
چَڙھِي رَسُ ڪاھي، مير مُحَمدَ عَرَبي.

بيت - 6

ڍالَ ڍَڙَڪو، پاڳَ ڦَڙَڪو، ڪُندَ ڪَڙڪِو
مانجهي جِت مَرَنِ
مصريَنِ مُنهَ ڪَڍِيا، ھَڏَ ڪَڙِ ڪَڙِ ڪَن
اَللهَ شهزادَنِ، سوڀُوَن ڏِيين سَچَا ڌَڻَي

بيت - 7

ڍال ڍَڙَڪو، پاڳَ ڦَڙَڪو، ڪُندَ ڪَڙِڪو
مانجِهيان ايءُ مَرَڪُ
وِجهَنِ ڪونَہ فَرَقُ، رُڪَ وَھَندِيءَ راندِ ۾.

بيت - 8

ھوڏانهَ ھُنِ ھاڪارِئو، ھيڏانه ھِي ھَڻَنِ
سُرنايُون ۽ سُرِندَڙا ٻِنهي پار ٻُرَنِ
گهوٽَنِ ۽ گهوڙَن، رِڻَ ۾ لائُون لَڌيُون.

بيت - 9

ڳِجهُون ڳاڙھي وات، اَڄُ اُڏامِي آئُيون
پُڇَنِ ٿيون پِرڀاتِ، ڪِٿي راوَتَ رانَئيا.

بيت - 10

سُورِھَہ مَرِين سوڀَ کي تہ جَنگَ جامي سِين جوڙ،
وَھَم حيلا خَطرا منجها مَنَ واڍوڙِ،
آرَڻِ جَا عِشق جِي تنه کان مُنهُ مَ موڙِ،
ناجِي نَفسُ نِهوڙ، تہ رَازُ پَسين ھِڻ رڻُ جو.

بيت - 11

سُلطاني سُلطانُ، ڪَلنگيون جَنِ ڪَپارَ ۾،
ڪيڏو شَرَف قرآن ۾، شاہَ تُنهنجو شان،
ڪوفي ڪَربلا ۾، ماريائُون مِزمَانَ،
مُنهَ ڪاري مَرَوَان، لَعنتَ لِکِي لَعَينَ کي.

بيت - 12

مُحَرمُ موٽِي آئيو، آيا تان نہ اَميرَ،
مَدِيني جا مِيرَ، ڏاتَرَ مون ڏيکارَيين.

بيت - 13

ڪَرَبَلا جو قضِيو جَڏِھن پوَي منجهہ جِيءَ،
وَسَن ٿا وُجُودَ تي سَندا سُورَنَ سِيءَ،
ڏُھٽَنِ ڏٺا ڏُکڙا ناني ري نَبِيءَ،
فَرزنَدَ بِيبِي فاطِمَة پاڪ پيارا پِيءَ،
وَالِي وارِثَ وِيءَ، رِڻَ ۾ رُڪَ رَھائيا .

بيت - 14

آيو عَلِي شيِرُ، مَرَڪئو مَديِني ڌڻي،
سونهاري سيدِ ري ڪَوٽَ ڀڃنَدو ڪير،
شيرَ وَرتو وير، پِڙَ ۾ پَواڙا ڪَري،

وائي - 1

سارو ڏينهن رڻ ۾ رھياسي امام،
رڻ ۾ رھيا سارو ڏينهن رڻ ۾ رھيا،
تون جا وڃين ڪونجڙي ھي ھي ناني ڏيج سلام،
مون کي ويرن ويڙھئو ھئي ھئي مولا مينه وساءِ،
سارو ڏينهن رڻ ۾ رھيا سي امام.

وائي - 2

ياعلي، ياعلي، سر يتيمن جي آئي،
آيو حڪم الله جو يا امام،
يِاعلي ياعلي سر يَتيمن جي آئي،
ٻن وڇوڙو موت جو يا امام،
ھَي وو اُلا چارئي پهر جدائي،
آيو حڪم الله جو يا امام،
آٿر پٿرميڙي سائين الا بيبي ديڳ چڙھائي،
جنهين ڪارڻ چاڙھائين سي ڪرڻ لڙائي،
آيو ڪارڻ چاڙھيائين سي ڪرڻ لڙائي،
آيو حڪم الله جو يا امام،
ياعلي ياعلي سر يتيمن جي آئي.

وائي - 3

اڄ مير مومنن جا مدينو ڇڏي ھليا،
مدينو ڇڏي ھليا سي مدينو لڏي ھليا،
سج چنڊ مصطفيٰ ڏي يڪدل گڏي ھليا،
ھئي ھئي انڌارو ٿئو ان ري تارا لڏي ھليا،
اڄ مير مومنن جا مدينو ڇڏي ھليا.

سُر ڌناسري

داستان پھريون
بيت - 1

مَدِيني جا مِيرَ، سُڻُ مُنهنجَا سَڏَڙا
جي سَرَنِ تُنهنجيءَ سِيرَ، پارِ لَنگهايين پَهِيڙَا.

وائي - 1

منهنجِي سَيِدَ سارَ لهَيجُ،
آءٌ جا پَلئِہ لَڳِي پِيرَ تُنهنجي
ميان مُريدَ پنهِنجا، پرڏيهي پُڇيجُ
اَللهَ لڳ اکيون تَنِ ڏُونه سُهِندِ سِين سڃيجُ
حالُ منهنجو تان تون پيرُ (پاڻُ) پَسيجُ
آھيان نِماڻي نِڪَڻِي، مُنهنجي وَھلڙَي وَھَرَ ڪَريج.

بيت - 2

مَدِيني جا مِيرَ، سُڻُ مُنهِنجا سَڏَڙا
اَوکِيءَ ويرَ اَمِيرَ، عاصي تُنهِنجي آسَري.

بيت - 3

مَدِيني جا مِيرَ، سُڻُ منهنجا سَڏَڙا
عالَمَ جا اَمِيرَ، پار لنگهائِج پَهيَڙا.

بيت - 4

مَدِيني جا مِيرَ، سُڻُ منهنجا سَڏَڙا
جي لَڳا تنهنجي سِيرَ، سي پارِ لنگهائجِ پَهيَڙا.

بيت - 5

مَدِيني ڌَڻِي، سُڻُ مُنهنجا سَڏَڙا
تُنهِنجِي آھِہ تَڻِي، ٻِي ڪَنڌِي ساريان ڪانہ ڪا.

بيت - 6

مَدِيني ڌَڻِي، سُڻُ مُنهنجا سَڏَڙا
خطائُون کَڻي، ڏِٺا ڏوھہَ بَخشيين.

بيت - 7

مَدِيني جا گهوٽَ، سُڻُ مُنهِنجا سَڏَڙا
ڪِجُ مُحَمدَ موٽَ، عاصِي تُنهنجي آسَري.

بيت - 8

مَدِيني جا گهوٽَ، سُڻُ مُنهنجا سَڏڙا
اَجهِي تُنهِنجي اوٽَ، پارِ لَنگهايين پَهِيَڙا.

بيت - 9

مَدِيني جا گهوٽَ، سُڻُ مُنهِنجا سَڏَڙا
جي لڳا تُنهنجي چوٽَ، سِي پار لنگهائجِ پَهِيَڙا.

بيت - 10

مَدِيني جا شاھَہ، سُڻُ مُنهنجا سَڏَڙا
ڪارَڻِ لَڳِ اَللهَ، سگهو رِسِجُ سيگهَہ ۾.

بيت - 11

مَدِيني جا شِيرَ، سُڻُ مُنهِنجا سَڏَڙا
ڀَرِ مُبارَڪَ پيرَ، عاصِي تُنهنجي آسَري.

بيت - 12

مَدِيني جا ڄامَ، سُڻُ مُنهِنجا سَڏَڙا
آھيان تُنهنجيءَ سامَ، سِگهو رَسِجُ سُپِرِين.

بيت - 13

مَدِيني جا ڄامَ، سُڻِجُ مُنهنجا سَڏڙا
ننڍا وڏا اُمَتِي اوباھِين اَڀَامَ
جي سَرَنِ تُنهِنجي سامَ، سي پارَ لَنگهايين پَهِيڙَا.

بيت - 14

مَدِيني جا ڄامَ، سُڻُ مُنهنجا سَڏَڙا
جي لڳا تُنهنجِيءَ لامَ، سي پارِلنگهايين پَهِيڙَا.

بيت - 15

مَدِيني جا مَلَ، سُڻُ مُنهِنجا سَڏَڙا
ري تو ٻِي نہ جَهلَ، آھيان تُنهِنجي آسَري.

بيت - 16

مَدِيني والِي، سُڻُ مُنهِنجا سَڏڙا
اَجهو تون عالِي، ٻِي ڪَنڌِي نہ آھِمِ ڪيڏَھِين.

بيت - 17

مَدِيني جا ماہَ، سُڻُ مَنهنجا سَڏَڙا
ٻئو نہ وَسيلو واہَ، آھيان تنهِنجي آسَري.

بيت - 18

وانءُ مديني مَڱَڻا، اکيون پيرَ ڪَري
سُنَتَ سِرُ ڌَري، چُمِجُ چَانئُٺَ رَسولَ جي.

بيت - 19

وانءُ مَدِيني مڱَڻا، اکيون پيرَ ڪَري
جِتي ماڻِڪِي مُحَمدَ مِيرَ جِي جَرَڪِئو جوتِ ڪَري
پَسِي جوتِ جَمالَ جِي جت نُهَ سِين نيڻَ ٺَري
پِرتان پيرَ ڀَري، ڪِجُ زِيارَتَ ذوقَ سِين.

داستان ٻيو
بيت - 1

شيخان سُونهَ بَهَاوَدِينُ، نَبِيَان نُورُ رَسُولُ
حضرِت پيرُ حُضُورَ ۾ آہ موليٰ دَر مَقبولُ
قادِرَ ڪَرِ قبولُ، اَگلايُون عِناتُ چَئي.

وائي - 1

تيري نيڻان دِي عادت ڪيهي!
نيڻان ڪون مَت ڏي.
عاشق ٻَڪرا، معشوق ڪاسائي
ڪُهندا نماڻيان لَت ڏي.
شاھہ حسين فقير اَلله دا
پِن مَنگ ٽُڪرا وت ڏي.

بيت - 2

مِلُ مُلتانِي پِيرَ کي نوئِي نائي ڪَنڌُ
اکڙين عِناتُ چَئي آہِ اوڏاھين پَنڌُ
جئن تارَنِ ۾ چَنڊُ، تئن شيخان سُونهَ بهاودين.

وائي - 2

تُسان چَنگا ڪَرو چَنِگي
مئن تہ مَندِي، سائين مئن تہ مَندي.
مَندِي ڪَنُون جو ھووَن مَندِيان
مندَي ھَٿ جو ٿِيوَن منديان
دامن لڳي دا شرم تسان نون
تون صاحب مئن تيري بندي.
آپڻا ڪِيتا ھر ڪو لوڙي
ڪوئي نہ ڏيوي ڪس ڪُون چنگي جوڙي
شاہ حسين فقير اَلله دا
ترت طبيب رنگ بَرنگي.

بيت - 3

روضو شاہ رُڪَنَ جو گوھر مٿس گُلَ
سَماعَ جا سَيِدُ چَئي، ھاتِڪَ ڪَرينِ ھُلَ
اھَڙا پِيرَ اَمُلَ، ڪوہُ نہ ڀيٽيو ڀيٽيين.

وائي - 3

مِٽِي سُون مِل رَھنا،
بابو جِي مِٽي سون مِل رھنا
ھِتِ نہ ھوسِين، اڪثر چَلسين، ڇَڏي ٽول ٽڪاڻا
نيچي مِٽي اُوپرمِٽي، مِٽي ڪا طُول وِھاڻا
دنيا دولت مال خزانا ڇڏي سڀ سِڌاڻا
نہ ڪَر گِيرب، ڇوڙ وڏائي، تيڏا نانءَ نِماڻا
شاھہ حسين فقير اَللهَ دا، تان ڪِين سمجهہ سياڻا.

بيت - 4

اُچَ اوراھيِن ڀانئِيان، گهَلُو ڀانيان گهَرُ
لَنگهئاسون لطيف چئي سندو واھُڙِ وَرُ
اِھَڙو پيرُ سَڀَرُ، ھَلِي ڇو نہ ڀَليرو ڀيٽِئين.

وائي - 4

آپ سَڏاوين فقير،
تئن نون لڄ نهين آوَندي
ساري رَين غفلت گذرِي، ڏينهان سَڏئيندئين پِير
لوڪان ليکي اَن نهين کاوندا، لُڪ لُڪ پيوين کِير
آپڻا بار چا نهين سَگهدا، ڏيندا ٻيان نُون ڌِير
شاہ حسين فقير الله دا، نِت نِت رووي نِيرَ.

بيت - 5

راوِيءَ ريلَ ڪَنڌِينِ ۾ کٿُوريءَ جا کوڙَ
روزا ٻَئِي راولُ چَئِي، جِنسَ موچاريءَ جوڙَ
لَٿِي تَنِ تان سوڙَ، جَنِي بهاء دين ڀيٽئو.

وائي - 5

قُبو ۾ مِلتانَ، گَجِئو غوثُ بهاوَدِينَ
نوِئي سَڀَ نَوازِئا، شَرَفَ تُنهنجي شَانَ
پَهرائين پينار کي، دُھَرا ڏيئي دانَ
اَگَلَنِ کي اوڏو ٿِيي، گَندا ڇَڏي تان نہ.

بيت - 6

قريشي ڪرمُ ڪَري منهنجو حالُ پَسيجُ
حَشَرَ ۾ ھاشمِي نَبِيءَ نُورَ رَسيجُ
سو ڪو ڏانُ ڏيجُ، جو عَيبن کان آجو ڪَري.

بيت - 7

مَڪي ۽ ملتانَ کي وِچان اَتُ ناہ
ھُتِ مُحمدُ ڪارَڻِي، ھِتِ بهاء الدينُ بَرجاءِ
سو مون سُڌُ سُهاءِ، شاھن جو صَمدُ چَئي.

بيت - 8

موڙِ مَ مُنهُ ملتانَ کان، وَڃ مَ ٻِيءَ وِلاتَ
شاھَنِ جي صَمَدُ چَئي جُڙِي ٿيءُ جَماتَ
ڪَندو پِيرُ پَهَاتَ، مخدوم مُريدَنِ تي.

بيت - 9

مُنهن مُناري سامُهُون توڻي ڪافِرَ ڪَنِ
مَگَرُ مَٿاَن تِنَ، ڏِينهاڻِي ڏوُر ٿِيي.

بيت - 10

مُنهُ مُناري سامُهُون، پَٽِينِ مَٿي پيرَ
پِيرُ نہ ڇَڏي پانهنجا توڻي ڏَڏَ ڏَڦيرَ
شَرفَ تُنهنجِي شيرَ، نالائِقَ نَوازِئا.

بيت - 11

مُنهُ مُناري سامُهُون ڏِٺِيمَ نُورِي نِيلَ
ٻَرَنِ ٻاھَرِ مَنجهہ ٿا ڪوڙين جِتَ قَندَيلَ
حضَرت جِي حضورَ ۾ زاريون ڪَنِ ذَليلَ
سَيِدُ پِيرُ سَبيلُ، ٿو پوڄَ پياري پَهِيَڙا.

بيت - 12

مُنهُ مُناري سامُهُون، اکيون مَٿي راہَ
شرفَ تُنهنجي شاہَ، نالائقَ نَوازِئا.

بيت - 13

لَڳو ٿو لَهريون ڪَري نُورُ نِيلَڪُنِ ساڻُ
مون تان کَڻُ مَ پاڻُ، پُرياڌا پِيڙھيءَ ڌَڻي.

بيت - 14

لَڳو ٿو لَهريون ڪَري نُورُ نِيلڪُنِ وَٽِ
مون تان مِهِرِ مَ مَٽِ، پُرياڌا پِيڙھيءَ ڌَڻيءَ.

بيت - 15

لَڳو ٿو لَهريون ڪَري، نُورُ نِيلُنِ ڀَرَ
منهنجِي لَهجُ ڪَرَ، تون اَھلُ قُريشي آھيين.

بيت - 16

لڳو ٿو لهريون ڪري نُورُ نِيلُنِ ھيٺِ
توسان منهنجي ڏيٺِ، پُرياڌا پِيڙَھي ڌَڻِي.

بيت - 17

پيراندِيءَ پِيرَنِ جي جُنبِي ڪجِي جاٽَ
جَنِي سَندِي واٽَ، ماڻِڪَ لَڀَنِ مَنگِئا.

بيت - 18

پيراندِيءَ پِيرَنِ جي جُنبِي ڪجِي جاٽا
جَنِي جِيءَ واٽا، ماڻِڪَ لَڀَنِ مَنگِئا.

داستان ٽريو
وائي - 1

ھيءُ گَسُ پِريَنِ جو، ھيءُ ھَٿُ ھاديءَ جو،
متان ڇَڏِھو جيڏيون وسيلو وَليَن جو،
......... ٿيندو مَرَڪُ مَعذُورِينِ جو،
لاھُوتي لَڏي وِئا پَسو پارِئَان تو.

بيت - 1

مِيران شاہَ مَددَ ٿيءُ تون جيلاني جاڳُ
غوثَ خطائُون گُمُ ڪَرِ، ڀيرِ اسان ڏي ڀاڳُ
سِگهو وارِ سَڀاڳُ، سائينءَ لڳَ سَيدُ چَئي.

بيت - 2

ميران شاہَ مَدَدَ ٿِيءُ مُحُي الدِينَ مَلي
آھيين عبداللطيفَ جو وسيلو وَلِي
حَسَنِي پَيرَ ھَلِي، ڪَر ڪا ماڙَ مُريدَ تي.

بيت - 3

ميران شاہَ مَدَدَ ٿِيءُ، دانهہَ سُڻِي دادِي
آھيين عبداللطيفَ جو حَسَنِي تون ھادي
بادشاھہ بغدادي، ڪَرِ ڪا ماڙِ مُريدَ تي.

بيت - 4

ميران شاہَ مددَ ٿيءُ، اَچِي اَھُکيءَ ويرِ
الله لَڳِ لَطيفُ چِئَي، ڀَرِ پازيءَ ڏي پيرَ
اَولَاد عَليءَ شيرَ، ڪِجُ ڪا ماڙِ مُريدَ تي.

بيت - 5

تون داڙوُ ٿي دَرگاہَ ۾ حضرتَ پِيرَ ھَلِي
مِيران شاہَ مَلِي، مدد ڪَرِ مُريدَ جي.

بيت - 6

مَدَدَ ڪَرِ مُرِيدَ جي سِگهو تون سُلطان
ڏيارئوم ڏاتارَ دِلِ گهُرئا منجهان دَرگهَ دانَ
آءُ دادُلا دَرِگاہَ جا، داوُرَ جا دِيوانَ
ڪَنڌِي ساريان ڪانہ، مُحمدَ‏ٍﷺ ري ٻي مُورِھِين.

بيت - 7

پِيرَ منهنجا پاتِشاہَ سَڳورا شَريفَ
تون حمايَتَ ھِيڻَن جِي ڪوڙا جي ڪَثِيفَ
توڻي خَرَ خَفيفَ، تپُڻ پازي نوازِجُ پانهنجا.

بيت - 8

مِيران مُرِشدَ منهنجا جيلانِي جنابَ
جي مون سين کوَنسَنِ خارِجِي، سي ٿِيَنِ خرَ خَرابَ
سُڻي سَڏَ سائِلَ جا اُٿِي غوثَ گلابَ
ڪَرِ وسيلو وِيرَ تَون محمد(صلعم) لَڳِ مَهتابَ
واحِدَ وَڏا ڪئا تو سندا خاوندَ سَڀِ خطابَ
صَمَدانِي شِتابَ، مددَ ڪَرِ مُريَدَ جِي.

بيت - 9

مَددَ ڪَرِ مُرِيدَ جِي گِيلانِي گُلزارَ،
رکو پازِي پانهنجو پِير اڳيان پيزارَ،
نَوازي نادانَ کي بُڇئان ڪَرِ بيزارَ،
اوِليَان رَکِي اُن کي سيڙھيو سَنئين پارَ،
جي مون ۾ عيبَ اَپارَ، سي ڪِرَ تون نانِه نِگاہَ سِين.

بيت - 10

پِيرَ منهنجا پاتشاہَ ڀَلا ڀَرَجِهلا،
جيڪي مُدَعِي مُنهنجا تِنَ کَرَنِ ھَڻُ کَلا،
جَنِ سُڃنِ جئن سَتائِيو بُڇَنِ بَرَمَلا،
جا مَٿي مون بَلا، سا بادشاہ ڪَڍ بغَداد جا.

بيت - 11

پيرَ منهنجا پاتشاہ وَسيلا وريامَ،
اَگهِئا تُنهنجا اَللهَ دَر ڪامِلَ سَڀَ ڪَلامَ،
ڏِنِي توکي ڏيهہ ڌڻي، ضَعِفَنِ زمامَ،
آھين آل رَسُولَ جو حَسَنِي تون ھُمامَ،
مَددَ ڪَرِ مُرِيدَ جي اللھَ لَڳ عَلامَ،
آءُ سَيِدُ پِئُسِ تو سامَ، مُرشِدَ رَسُ محمودَ کي.

بيت - 12

متان منهنجا پِيرَ، ڍَنگرُ ڍيلي ڇَڏيين،
اونهون تون اُڪاريين، صاحبَ شيخ سُڌِيرَ،
جيلاني جَهَانگيرَ، ھَٿين جَهلِجِ ھاڻِ مون.

بيت - 13

پيرَ منهنجا مَلهڻا، واھَرَ ڪَرِ وَرِي،
اَسان تو رِءَ ناہِ ڪا ڳُجهاندَر ڳَرِي،
دستَگِيرَ دَري، اُپَٽِ ڪا احسانَ جِي.

بيت - 14

تون پيرن جو باتشاہ، تون پيرن جپ پَرَمُ،
اَلله لَڳِ اِحسان سين ڪِين نِهارج نَرَمُ،
بغدادي بلالُ چِئي رَکُ وڏا شَيخ شَرَمُ،
ھيءُ جو گوندرَ غم، سو ميران لاہِ مريدَ تان.

بيت - 15

پيرَ منهنجا پاتشاہ بُلند بغدادِي،
اگهيين دَر اَللهَ جي، آھيين اولادي،
دَستگِيرَ دادِي، اگهايين اَٻوجهَہ جِي.

بيت - 16

بادشاھُہ بَغدادَ ۾ ڪُلُ پِيرَنِ جو پِيرُ،
اَڙئُنِ کي اوڏو ٿِئي کُهِيَنِ پياري کيرُ،
صاحبُ شيخ سُڌيرُ، رَسِئو دَر رحمان جي.

بيت - 17

پِيرُ منهنجو پاتشاہ وَلِي سَڀَ وزَيرَ،
ھَلن حضرت پيرَ ڏي فوجون ڪري فقَيرَ،
جو سئونچو منجِهہ سَريرَ، سو غَمُ گيلاني ڪاٽيين.

بيت - 18

پَلئہُ تُنهنجو پِيرَ،سَهجان پُڄُتُمِ سَيدُ چئِي،
لَڳاسُون لغام سين دِليئُون دستگِيرَ،
تون بادشاہ بَغدادَ جو، اسين سِنڌَ فقَيرَ،
ميان مريدن تان لاءِ اوسيڙو اَميرَ،
جو سئونچو منجِهہ سَريرَ، سو غَمُ گيلاني ڪاٽيين.

بيت - 19

ڪَرِ قادِرِي پِيرَ ڪَرمُ، مَٿي پازِيءَ پانهنجي،
جو مَنجهِين مون مَرَمُ، سو غم گيلاني ڪاٽيين.

بيت - 20

ڪوجها پَسُ ڪَرِيمَ، جي آھيِن تُنهنجي آسَري،
پائي پنهنجي پاندَ ۾، سِگها ني سَليمَ،
ھَٿان تو حَليمَ، وِڙَ پُڻُ وَڃنِ واسِئا.

بيت - 21

پِيرَ منهنجا پاتشاہَ جيلانِي جَلِيلَ،
دادَلو درگاہَ ۾ خالق جو خلَيلُ،
حَسَنِي، ھِيڻو آھِيَان تون واھرَ ٿِيءَ وَسِيلَ،
داتا مُنهنجي دلَ کي ڏي دلاسو دَليلَ،
ذِلَتَ ڪِئُسِ ذليلُ، بادشاہَ رَسُ بَغداد جا.

بيت - 22

گِيلانِي_ غَمَ ڪَٽُ. آھيين اَٻوجَهن جو،
ماڻِڪَنِ ۽ موتين جو داتا اُپٽَئو ھَٽُ،
جَنِ ويلو نہ وٽُ، پِيرُ پَراھي تَنِ کي.

بيت - 23

صُبُحاڻي صُبُوحَ جو، ڪِجي پِيرَ سَلامُ،
تِنه ڪابلَ جو ڪَلامُ، اگهِئو دَرِ اَللهَ جي.

بيت - 24

صُبُحاڻِي صُبُوحَ جو،پِيرُ اُٿِي تون پَسُ،
جِنهِين سندو گَسُ، تُرتُ رَساڻي توڙِ کي.

بيت - 25

صُبحَ جو سُوالُ، ڪِئُمِ پَنهنجِي پِيرَ کي،
ميٽ مَدايون منهنجيون ڀَلا ڪَري ڀالَ،
ھهِڙو ڳِنهِي حالُ، تو دَر آيُس تَڪَڙو.

بيت - 26

جو نوازِي ڏَڏَ، آسَرو لاہِ نہ اُنَ جو،
داتا سندي دَرَ تي لاہِ لنگها ھِي لَڏَ،
اوڏائِين اُوڏَڙُو، تون پَري ڪَرِ مَ سَڏَ،
اُو گَندَا ڪَري گَڏ، اَگَلنِ کي اوڏو ٿِئي.

بيت - 27

سَدا چَندَنَ چِڪَ، ھِنَ پِيراڻي گَنجَڙي،
آکَ کٿورِي عنبرين، پاڪَ پَرَمَلَ پِڪَ،
تِئان ڏيئِي تِڪَ، ڪَهَنِ پِيَنِ پَهيَڙا.

بيت - 28

داتا سندي دَرَ تي پَلَئُہ پاتائين،
وَٽِئائِين وِرِہَ سِين، اَمُلَ آندائين،
جا ڪِنه سُواليءَ نہ سَري سا ڳَتِ ڳَتئِائين،
کَنڊون کاڌائين، پائي چَڪُ چائُٺِ ۾.

بيت - 29

آسَ لَڳِيَس آسَري، پِيرَ تُنهنجي پارِ،
اَپَرِ عاجِزُ آھيان، ڪَمُ نہ ڄاڻان ڪارِ،
مَيَا محِيُ الدينِ موجَ ڪَرِ ھِنَ نوئِي ڏونُهِ نهَار،
خَزاني خاوندَ جي مان ڪِين ڏانيءَ کي ڏِيار،
والِي مون مَ وِسار، اُھکيءَ ۾ عبداللطيفُ چَئي.

بيت - 30

ساريان سَگهہ نہ ڪاء، زورُ نہ ذَري جيتَرو،
مٿان مون مَ لاہِ، پيرَ پنهنجا ھَٿَڙا.

بيت - 31

اَصُلِ آھي اَھنجِي ڪامِلَ اِھَڙِي ڪارِ،
سو پازي پَنهنجي پار، جِي وجهو تہ وَڙ پئي.

بيت - 32

اَجهو جي آڳُ، آھم پنهنجي پِيرَ جو،
سَنئُون تَنِ سَڀاڳُ، اَکيين جَنِ اَوڙِکئو،

بيت - 33

آءُ آسائُو آھِيَان پِيرَ پَرَنِيَان تو پاڻُ،
ھَٺُ منهنجو آرَسِي نِسورو نادانُ،
جَنه ۾ بوڇَ بلالُ چَئي آھيان نسورو نادانُ،
سَڳَر تُنهنجي ساڻُ، مون کي راہَ رَساڻيين.

بيت - 34

آءُ پيراڻي آھِيَان پاڻِيءَ ڍوئِي پاڻ،
ھَٿِ گهڙو، سِرَ سينَهِين، تَنَ ۾ تاڻو تاڻَ،
جي گَوليءَ منجهہ گُماڻَ، سي موليٰ تون معافِي ڪرين.

داستان چوٿون
بيت - 1

وانءُ لَلاڻيءَ لوءِ، جِتِ وِلايَتَ وَٽَ ٿِيي،
مَعرِفَتَ مَڪانَ ۾، وَڻِ ٽَڻ وائي ھوءِ،
ساٿيَڙي سَڀَڪهِين پاندِ پِنئوٿو پوءِ،
سَيدُ پِيرُ سَندوءِ مانَ پَسِي حالُ ھَٿُ کَڻي.

وائي - 1

اَللهَ ٻاجهُون ڪو نَهين ساٿِي،
مئن ڦِردي آئِي چُپ چُپاتي،
سِڪَ شاہ رانجهن دِي ميان، ڏينهان جو راتِي،
آکي لطيف فقير غريبي ڪِيجي،
صبر شڪر جي گُهٽنِي پِيجي،
دل ڪُون چا نصيحت ڪِيجي،
نفس ڪُتي ڪون مارو ڪاتي،
آکي لطيف فقير مَن پيا حُجري،
ڪِتني سال ڳڻيدي گُذرِي،
اڃان نهين پَهُتي پِيَہ ڪي حُجري،
من ڪِناري لاتِي.

بيت - 2

پِنبڻيُون پِيرَ ڪَري، پُرُ پيراڻي لوءِ،
سَيدُ پِيرُ سَڀين پَرين مُرشدُ مِٺو ھوءِ،
جي آيا اڳي پوءِ سي رسئا حَقِ حَبيبُ چئي.

بيت - 3

پنبڻيون پيرَ ڪَري، ڪَرِ پَنا ڏي پَنڌُ،
نمَ کٿوُرِي ڪيوڙين وَڻين مَڪِو ڳَنڌُ،
اَھِمِ آسابَندُ، پِيراڻي پيزارَ سين.

بيت - 4

پنبڻيُون پِيرَ ڪَرِي، پُرُ پِيراڻي پارِ،
ڏَٺِي جَنِ ڏُئارِ، رَھي نہ رَتيءَ جيتري.

بيت - 5

قُبا ڪامِلَ پِيرَ جا، مِهت موچارا ماڳَ،
ساري وَٺُ سَيِدُ چَئي، وانءُ وَھلو واڳَ،
جِنه ڪوڙيين لاٿَا ڪيترا ڪِئو سينڌو ڪَنهِ سَڀاڳَ،
جي اِھڙا پِير اَجهاڳَ، سي مَنَ ۾ رَکُ مِيُون چئي.

بيت - 6

سَيدُ سُڃاڻي ڪوہُ نہ پَرين پَهيڙا،
اَھُکيءَ ۾ آڏو ٿئي، سُڃنِ ۾ ساڻِي،
لائِقُ لَلاڻِي، پِيرُ ولايَتُ وِتَرو.

بيت - 7

لَلاڻِي لَهرِ مُئي، سَيدُ مِڙوئي سَچُ،
جَلِي سَڀُ جاءِ ٿئو، ڪُوڙِ ڪُلکَڻ ڪَچ،
محبت جي ميدانَ ۾ مَرد ٻارئِو مَچُ،
سَچَ منجهان ئِي سَچُ، ڪوہُ نہ پِئين پَهَڙا.

بيت - 8

سَيدُ پِيِاري سي، لُڪُن جي لَهَسِئا،
مَجازان ميون چوي، مُوران ڌَارَ ڪَري،
ماڻي تنِي کي، مُشاھِدو محبوبَ جو.

بيت - 9

ميان صاحب پِير منهنجا موچارا مُرشدَ،
ھُوءَ لنگهائِج حَدَ، سُڄي جا صراط جِي.

بيت - 10

ميان صاحبَ پِيرَ منهنجا مُرشِدَ موچارا،
رکِين ڀِيڙ ڀِتينِ کان سِيدَ سونِهارا،
اسين تو ھارا، تون داڙو ٿِيءُ درگاہَ ۾.

بيت - 11

ميان صاحب َ پِيرَ منهنجا سَڏَ تون شاہَ،
آءُ اوھان جو آھِيَان ڪا مِهِرَ ڪَرھو مون ڏاہَ،
اکيون لَڳِ اَللهَ، پازِيءَ ڏي پانهنجون.

بيت - 12

کَڻِ پازِيءَ پانهنجيون ميان مِهربانَ،
ڪَرِ تون مِهرَ مُريدَ تي سَڀِ پَرين سلطانَ،
دَران تو ديوانَ، اگهائِي سَگها ٿئا.

بيت - 13

کَڻُ پازِيءَ ڏي پانهنجيُون اکيون ڀَري ٻاجَهہ،
مِهرَ ڪَرِ مُريدَ تي سَڀِن پَرين سَرتاجَ،
اکيون ڀَري ٻاجَهہ کَڻُ پازيءَ ڏي پانهنجيون.

بيت - 14

اگهائِي سَگها ٿئا جي پِئا اَھِنجي پارِ،
ٻَئِي کَڻِي ٻاجَهہ سِين نِرمَلَ تَون نِهارِ،
تِنِي کي تَمَرُ چَئي تُرت لَنگهايين تَارِ،
ڪامِلَ اَھِنجِي ڪار، اَصُلِ آھي اھَڙي.

بيت - 15

مِيران مُرشِدَ مُنهنجا حضرتَ پِيرَ حبيبَ،
دادُلا دَرگاہَ جا نُورانِي نَجيبَ،
سي نالائِقَ نَوازيين گولا جي غِريِبَ،
جي لُکُن آھِين لوڏئا ضلالتَ ضَرِيبَ،
آءُ قادِرَ جا قَريبَ، مَددَ ڪَر مُرِيدَ تي.

بيت - 16

صُبُحُ سو سَنڀارِ، جوڙُ جِنهِ جو ناہ ڪو،
ھَلُ ھاشمِي حبيبَ ڏي، وَھَمَ سَڀَ وِسارَ،
ڏِٺي جِنه ڏُئارَ، رَھي نہ رتيءَ جيتري.

بيت - 17

صُبحاڻي صُبُوحُ جو سَيدُ جي سورَنِ،
ڏارَتِ ڏُکِ لَهَنِ، مورا تَني مَڱڻين.

بيت - 18

جي آسائُو آھيين، وانءُ ڀَلي جيءَ پِٽَ،
مهتِ موچارا ڪُنگرا، روضي چڱا چِٽَ،
مُورَ مُنهنجا مِٽَ، ڏيندا جاءِ جَنتَ ۾.

بيت - 19

جي تون آسائُو آئيو تان ھَلِي پَسُ حَبيبُ،
ترت ۾ طيبُ چئي ٿيندو ترت طبيب،
نُوراني نَجيبُ، وَٽونُ ڏِينڊُءِ وِتِريون.

بيت - 20

جي تون آسائُو آھيين تہ ھَلِي پَسُ حبيبَ،
تُرتِ ۾ طَبيبُ، ٿيندو وَڏلُ واڍوڙئِن جو.

بيت - 21

جان تون آسائوُ آھيين، تان ڀِري ڀِتِ تي وانءُ،
سونهاري سَيِدَ جو ننگُ موچارو نانءُ،
تہ سهَجَ ڪَري توسانءُ، سداھوئين سُرخُرو.

بيت - 22

جان آسائُو آھيين تان ڀِٽَ تي ڪَرِ ڀيرو،
سونهاري سَيِدَ جو ديکَ وڃي ديرو،
تہ تُرتِ ۾ تيرو، مطلبُ مِڙوئِي ڪَري.

بيت - 23

وَڏَلَ وَڏوئِي، آھِمِ تُنهنجو آسَرو،
ڌوٻين جان ڌوِئي، عُيبن کان آجو ڪَرِين.

بيت - 24

سَيِدُ پِيرُ سَمُونڊر ھي، ڄامَنِ سَندو ڄامُ،
اگهئو دَرِ اَللهَ جي، ڪامِلَ جو ڪَلامُ،
اوڏو ٿئو عَظيمَ کي، لَئہ سِين لائي لامُ،
پُرِي پُڇو پانڌَيا سندو گوھَرَ گامُ،
جَنِ ڏِٺو لالَ لَطيفَ کي آيو تَنِ آرامُ،
ڪو نہ رھيو ڪو خامُ، سَڀَ سُکِي ٿئا صالحُ چَئي.

بيت - 25

ميان صاحِبَ پِيرَ منهنجا ڀَلا ڀِٽَ ڌَڻِي،
تُنهنجِي آہِ تَڻِي، ٻِي ڪَنڌِي ساريان ڪا نہ ڪا.

بيت - 26

توتي لَڄَ لَطيفَ، ھن منهنجي حالَ جِي،
ڪِينهين ٻئا قَريبَ، ڌاران تو دوستَ مون.

بيت - 27

تون داڙوُ ٿيءُ درگاہَ ۾، ڪَرِ وِلهَنِ تي وَرُ،
سَيدَ سارَ لَهِيجُ تون، ميان ۾ محشَرَ،
دائِمُ جَهليمُ دَرُ، تہ عَيبَنِ کان آجو ٿِيان.

بيت - 28

پِيرُ منهنجو پاتِشاہُ نُورِي نيڪَ خصالُ،
ڪَمِي ناھي قطرو تِنهِ ڪامِل جي ڪَمالِ،
دُشمنَ تِنه دوست جا وِئا منجهہ وَبَالَ،
ھَڻِي مُڪَ مُنڪِرَ کي ڪَري جانِ زَوالَ،
خَواصَ تِنه خاصَ جا ڪوڙيين ڪَهَنِ قَوالَ،
جيڪي سنڀارِينِ جِتَهِين، لهي تَنِ سنڀالَ،
وَرُ ڪندو وَڏلَ شاہ تي اَپارِين اَفضالَ،
جَواھَرَنِ جوتَ نِي ڪَري پِرِتَ جا پِيَالَ،
صحُبتَ تِنه سَيدَ جي ڪَڍي خامَ کي.

بيت - 29

صالحَ ٿِيءُ سُڌيِرُ، سُڻُ ھِنيين سِين ھيڪَڙي،
مَنجِهنءِ لَئہُ لَطيفَ جو، پَرِ ۾ پُڇجُ پيرُ،
ڌاران مُنهَ مُرِشَدَ جي، کُوءِ کَنڊون ٻَنِ کيرُ،
جو اِسمُ چوءِ اَمِيرُ، ويهہ تَنهِين سِين واڳِجِي.

بيت - 30

داتا سَندي دَرَ تي ويٺي آہ وَساڻِ،
وَسُو پائي وَڻَ کي، طرفَ پانهنجي تاڻِ.

بيت - 31

دائِمُ آھي دَرَ تي گَنگا گُنهگارَ،
اِيءَ ڪَرِيماڻي ڪار، جئن پُڇَنِ پَلِيتَنِ کي.

بيت - 32

پِنبڻِيُون پِيرَ ڪَري، سَنبهُ ڏانه سَييدَ،
جُمعَون شاہَ جَمالَ جو عبدَلطيفِي عِيدَ،
مَٿان مون مُرشِيدَ، قرضُ لاہِ قُبي ڌَڻي.

داستان پنجون
بيت - 1

پيرُ منهنجو پاتشاہُ اُتَرَ ۾ آھي،
ھيڻَن مٿان ھَٿَڙا لائِقُ نہ لاھِي،
آڳانڍو آھي، ڪامِلُ ڏِينهَ قِيَامَ جي.

وائي - 1

ھَر جاءِ آھي ھادي، ھَمهَ جاءِ ھوندو ھادي،
پِيرُ پنهنجو پاڻَ سين.
سَمَرُ آھي سُڃ ۾، بَقا دارُ بَرادي،
مِيوُن مُريدَنِ جِي دانِهَن سُڻيندو دادِي،
ڪوٺيندو قُرب سِين، مَهندِ ڏيندو مُنادي،
آھي عبداللطيف کي سوءِ اُسِي ڪِي شادي.

بيت - 2

پِيرُ منهنجو پاتشاہُ، لَڪياري لالُ،
مُرشِدُ ڏِئي مريدَنِ کي عاشِقِي احوالُ،
پِي سي پَيَڙا پُرُ ٿيا حقيقتي حالُ،
منجهان نِيهَ نِهَالُ، پِيرُ ڪري پانڌين کي.

وائي - 2

ڪو نہ ٻُجهي ڳجُهہ دِل دا،
ھادي بِنا ڪَو نہ ٻُجهي ڳُجهہ دل دا،
اَللهَ والِي ڪَرم ڪَريگا رَب دليان دا قُفل کوليگا،
اِيهي ڳالهيا چَڱِيان لوڪو، يار اساڏا دِل دا.
روز اَزلِ ڪَنون عشق پَڙھِيوسي،
نام سائين دا در تي ڳِڌوسي،
تِکي رمز نيڻان دي لوڪو، لوڪ واقف نهين تِل دا.

بيت - 3

پيرُ منهنجو پاتشاہ لالُ لڪَياري،
سُونهي تِنهِ سَيدَ جِي ڪامِلَ ڪَچَهَاري،
دانَهَ دلداري، ٿو مُرشِدُ مريدَنِ کي ڏئي.

بيت - 4

جي تون آسائو آھيين تہ وچ ڪَڙيي جي ڪورَ،
عشقَ جِي اُتي ٿِئي اَٺَئِي پَهَرَ اورَ،
ھَمَ غَمَ وَڃنيئِي ھورَ، پَسَڻَ ساڻُ پِيرَ جي.

بيت - 5

جي تو آسائُو آھيين، تہ وَڃ ڪڙَيي تي ڪاھي،
ڏُک تنهُنجي ڏيلَ تان لائقُ سَڀَ لاھي،
پِيرُ تو پاھي، اُجاري اَڇو ڪَري.

بيت - 6

جي تون طالبُ تارِ جو تہ تان ڪيڏي مَ تورِ،
ڪَڙيي وارو قُلبَ ۾ آڌِي اُٿِي اورِ،
ٻيَا ڏيهَ مَ ڏورِ، وانءُ پِيراڻي پارَ ڏي.

داستان ڇھون
بيت - 1

ڌُنُ تون ڌَناسري، ڌَن تون بالا پِيرَ،
مَڪي سَندا پاتِڻِي، ثابتُ لنگهائين سِيرَ.

وائي - 1

ڌُن جوڀن دي نال،
روُپ، جوڀن دي نال،
ڪُوڙي دنيا، ڪوڙا پَسارا، ڪِنهِ نہ نِيتي نال.

بيت - 2

وَليين ڪوہُ ڪماندَ، ڳُڙُ پيرنِئُون سَپجي،
ھَلُ تہ ھَلُون ڪانڌَ، آڱَرِ لائي ڳڀَرُو.

وائي - 2

مئن تيڏڙي ديواني، مئن تيڏڙي مستاني.
آ مل مَينُون پِيرَ پيارا،
صُورت تيڏي ڪَعبا قِبلا، دل دي اندر جانِي،
اکيَان تيڏيان ٻَلَنِ مشعلانَ، جِس وچ جوت رَباني،
مئن جا تيڏي تون مئن وچ وَسدا، مئن تان ڪِيتي قرباني.

بيت - 3

مون پِيراڻي ڳڃڙي، ھَلُ ھَلُون ڪانڌَ،
ڀَري کَٿوريءَ پاندَ جِتان اچي سَڀَڪو.

وائي - 3

اَپڻي ويڻِين دا چا غلام ڪِيتوئي،
اکيان تيڏيان لعل شرابي، مَئي دا مَند پيتوئي،
سِرِ سَيد دي چؤرنگ چِيري، ڪوڙين رَنگ رَتوئي،
ھوش اساڏا سُهڻا سائين، نيڻين نال نِيتوئي.

بيت - 4

اَڇا پِيرَ سَندام، آءُ ميريائي مَ ٿيَان،
وَھَرَ صَحِيُ ڪَندامِ، اڳَ وِسُوڙِي آھيَان.

وائي - 4

تِلفُ نہ تولِئو جاءِ، ماڌُو نا ناتو نِيهَ جو،
عشق نہ واڙيءَ پوکئا، عشقُ نہ ھَٽِ وِڪاہَ،
عشق قُلوبان نِڪَتا، چُن چُن ھَڏيان کاءِ،

بيت - 5

سَيِدُ پِيرُ سمونڊُر ھي، اَنتَ نہ ڄاڻي ڪو،
ڦِر ڦِر سيوا جو ڪري، ماڻِڪَ پاوي سو.

وائي - 5

ڪِس باغان دي مولي،
وي تون ڪِس باغان دي مُولي،
باغان وچ جو طوطا ٻولي، تون ڪيا ٻولين چَنڊُولِي،
باغان وچ جو چَڪُوا مَروا، تون ڪِيون گَند، گندولي.
مُولي پَنان سوڌي تول وِڪاڻي، مُولي سائين قبولي.

بيت - 6

مون تُنهنجو آسَرو، مون تُنهنجوڏَڍُ،
مٿان مون مَ ڪَڍُ، پِير پنهنجا ھَٿڙا.

بيت - 7

مون تُنهنجو آسَرو، مون تنهنجي آسَ،
ڪَرين ڪِيمَ نِراسَ، جَنِي تُنهنجو آسَرو.

بيت - 8

وَسِيلو نہ وَسُ، ڀُنگيءَ ڀَرُ نہ سارِيَان،
پَتَڻُ ڏِيندو پاتِڻي، اَھُکِيءَ ۾ اَوَسُ،
حالُ ھَمارو پَسُ، سَندا روضَنِ راڄِيَا.

بيت - 9

اولي لَڳو اورِ، پانڌِيَڙا پِيرَنِ جي،
توکي نِيندا توڙِ، پَلَئہ لائي پانهنجي.

سُر شينہ ڪيڏارو

فصل پھريون
بيت - 1

مَٿي جِنه مَدارُ، کاندِ تِنهِ جو تَڪِيو
پاڻُ اُونچو، عادتَ نيچِي، اِيءُ سِينهان پَروارُ
ڪَيسرَ ڪَرُ جُهَارُ، ڏِٺي جِنهِ ڏارَتُ لَهي.

بيت - 2

موڪِري تَري، ڇوٽِي نَرِي، ڇوٽو ڪِهَرُ پاڻُ
گَجي تہ گيوَرَ ھَڻي، مِرُو ٻِئا آساڻُ.

بيت - 3

سَهسين مِڙِي سِيَارڙَا، جي جَنبُو جاڳَرَ ڪَنِ
تہ ڪِهَرُ ڪَنَ نہ اُڊَڪي ڊراءِ نہ ڊرڄي تَنِ.

بيت - 4

ڪُڙَھو ڪَيسَر وِياءُ، پَسو واگُهہ وِلاڙِئو
ٻيٽو ٻاپَ مُلاءُ، ذرو ضايعَ نہ ڪَري.

بيت - 5

ٻيٽو ٻاپان وِترو ڪُڙھو ڪَيسر پَسُ
آپُ ڇَپاوَڻُ، پَرُ مارِڻُ ذات سِينهان جِي جَسُ
جِئن وَڄي دَمامَنِ دَسُ، تِئن مَٿي اَڙَنِ اُسَري.

بيت - 6

اِيءَ قَيصر جِي ڪارِ، جئن ھاٿِيءَ کي ھَٿَ ھَڻي
جي ويهِين واگهين وِيڙھِئو، توءِ لانجهو ڪِيمَ نِهارِ
ڪِلي ويرِ قرارِ، رءَ ڪِلي ٿِئي ڪانِهرو.

بيت - 7

اِيءُ ڪَيسر جِي ڪَمُ، جئن ھاٿيءَ کي ھَٿُ ھَڻي
نِهوڙي ناڀُنِ سِين، دَمائيسِ نہ دَمُ
ڪِلي ويرِ قدَمُ، کوڙي پَر کَڻي نهين.

بيت - 8

روجهَہ نہ پَکَرِجَنِ، مَتا جي ماہِ گهڻي
ڪِجي سَنگُ سِينهَنِ سِين، واڪي جي وَرَنِ.

بيت - 9

ڪِهَرَ قَصَدُ ڪَبابَ سِين، مَڇِي مُورِ نہ کاءِ
جي سينهان سَئہُ لَنگهڻين، توءِ نہ لِکَ لَکاءِ
پيرُ تِتَهِين پاءِ، جِتِ ناہِ مَجالَ مِروُءِ جِي.

بيت - 10

نِيهَ سِيچاڻي سِينهَ، ٽِرنهِين قَصَدُ ڪَبابَ سِين
راتِ کاڌائُون ڏِينهَ، تہ پُڻُ ڀُوڻَنِ بُکِيَا.

بيت - 11

سَڱيڻِي تہ اُوچُ سڱيڻِي، نِيچُ سَڱيڻي ڪِرتِ وِڻاہُ
جيلاہَ ڪِهَرَ سين مِٽري، تيلانه گَئُون سِرِ چَري گاہُ.

بيت - 12

گئُون مارِئو گِرَ چَڙھي، گِرَ چڙَھئو گَئُون کاءُ
ڪِهرُ پَلاڻِي جي سَهي تہ لُون لُون لَکَ وڪاءِ.

بيت - 13

ڪهرُ ڇوٽو، ڪَنَ ڪُرا، ڪَنڌُ قَريبو ڪوہُ
ڪُرَ ري ڪَرِہَ نہ ٿِيي، ڀِتِ رِءَ چِٽَ نہ ھوءِ.

بيت - 14

ڪَيسر کي ڪِرندي، لَڪَڙي لَڪَ پِيوسِ
ھَرنا ھٿُ نہ ھڻي، گينوَرُ ڪونہ گَڏِئوس.

بيت - 15

ھاٿِي ھِمَتَ سِين ھَڻي، ھَرَنا ھَٿُ نہ ڏي
سامَهون اَچي جَن کي نهوڙي تَنِ ني
اِنَ ڪِهَرَ ڪنا ڪي، پَڳان ڀاڳين اُبَهنِ.

بيت - 16

ڪُڙَھا ڪَيسَرا، وَرُيَمِ بُکئو
لاھي ھامَ ھِيا، جَنبُو جِمَ جُهَارِئين.

بيت - 17

ڪِهَرَ ڳَري لَڳُ، جي ھاٿيءَ جو ھَڏُ گهُرين
پَسي وڏو وَڳُ، جَنبُو جِمَ نِهارِئين.

بيت - 18

جَنبُو تہ جهونجهارُ، سِينهُ وڏي ئي سَتَ سين
وَنڪو ويرين ويڙھئو توءِ ھَٽائي ھَزار
ڪَيسَرُ ڪِلي وارَ، ٿو گَسَ نِهاري گينوَرين.

فصل ٻيو
بيت - 1

مُوران ماٺو نہ ٿئي تازي جو توڙان
ھاٿِي جي ھِيڻو وَھي توءِ گهَڻَ- مُلهو گهوڙان.

بيت - 2

کَڻ بورائو بازَ کي، ڳِجهَہ جي ڪِجُ مَ ڳولَ
ڊوڙَ جَنهِ جي ڍُونڍَ ڏي، رِڻَ ۾ وَتي رولَ
جو ٻَهون پاري ٻولَ، سو ھٿان ڇَڏِ مَ شِقرو.

بيت - 3

کَڻُ بورائو بازَ کي ڳِجهہَ مَ ڳري لاءِ
آھي اِنَ اَنڌيءَ جي جِيفي پاسي جاءِ
کاڄُ اُھوئِي کاءِ، ھُو جو قوتُ ڪِلابَ جو.

بيت - 4

کَڻُ بورائو بازَ کي، ڳِجهہَ کي ڏي مَ ڳَلُ
ھُماءَ ڏي تون ھَلُ، شِقرو ساڻُ کَڻِي.

بيت - 5

عاشقُ توءِ آزارَ سين جي مٿي وڃِ ڳِيجَ
جي ويٺو منجهہ ڪُريجَ، توءِ سيچاڻي شِڪارَ سين.

بيت - 6

آھي عاشقنِ کي ڪاڙھو منجهہ ڪُريجَ
جي مَٿي وَڃي ڳِيجَ، توءِ نِهاري ڍُونڍَ ڏي.

فصل ٽريو
بيت - 1

سَگبَانَ جي سِينڍارِئا، بَڇئا تي بَهَنِ
ڦِرئا نہ فرمانَ کان مُلُ نہ موتِيئڙَنِ
ڪونهي ڏوہُ ڪُتَنِ، ڏاڪارِئا ڏاڙھين ٿا.

بيت - 2

جُهُ پارُ ڏِٺائون يارَ جو پُٺِيءَ پيرُ ڪَڙينِ
ڦِرِئا نه فرمان کان، اِنهِين ۾ آهِين
ڏسي نه ڏاڙهين، شَبانَ جي سگ کي.

بيت - 3

ڪُتو طالِبُ ڍُونڍَ جو، اَسِين ڪُتي ڪِيڙَ
چَهُٽِي آھي چِيڙَ، ڪارايلَ جي ڪَنَ ۾.

بيت - 4

ڪُتو ڪُرٽي ھَڏِيُون، جوان مرد جِگُر کاءِ
‘الدُنيا جِيفَهُ و طَلابُها کِلاب’، اِي ھنيين سِين لاءِ.

بيت - 5

ڪُتا قَريبَنِ سين ڪَهڙو ڪَريين ڪوڏُ
ھُوءِ جي چُونَئي ‘ٻوڏ’ تہ دَران تون دُورِ ٿِيين.

بيت - 6

جَنِي سَندو آھيين سي جي چُونَئي ڦِٺ!
تہ ڪُتا قَرِيبَنِ سِين ڀيري ٻَڌُ مَ بِٺِ
ھُوءِ جي چُونَئِي ھِٺِ، تہ ڪاڻيارو ٿيِن ڪُڙمَ ۾.

بيت - 7

جَنِي سندو آھيين سيئي چُونَئِي ھَڙُ
تہ ڪُتا قَريبَنِ سين دعويٰ پَئي مَ دَڙِ
جَنِي وِڌوءِ وڙُ، وَرِئو عاقِي ٿِئين اُنِ سِين.

بيت - 8

جَنِي سندو آھي سي جي چُونِسِ آءُ
تہ لَڙَ لَهريون ۽ واءُ، ڪُتي سڀ قَبوليا.

بيت - 9

ڪُتا قرِيبَنِ سِين ڀيڙي ٻَڌُ مَ بيٺِ
جَنِي سَندو آھِيين، سي جي چُونئِي ‘ھيٺ!’
جَنِ ڏيکاريَئِي ڏيٺِ، وَرئو عاقِي ٿِيين اُنِ سِين.

بيت - 10

ڪُتو چَئي، قَريبَ جا آھيون ساڌَ صَحِي
پِهرِين باتِ بَهِي، پُڇُون پوءِ پانڌِيَنِ کي.

بيت - 11

نَڪِين آھِيُون چُوھَڙا، نَڪِين آھِيُون چورَ
ھاگَاما ۽ھور، ڪُتا ڪَريين ڪَنِ تي.

بيت - 12

ڪُهِين تان آپ ڪُهُ، ڏَسِ مَ چوھَڙِيان
سَندا آھيڙِيان، آن نہ سَهندِي ھَٿڙا.

بيت - 13

ويٺو آھي واٽَ تي، ڪُتو ڪُتِيءَ وَٽِ
پوتيون پانڌيَڙَنِ جون، چِيرئو ڪري چَٽِ
جا گُلَرَ ۾ گَهٽِ، سا پُونچِي ٿي پوريون ڪري.

بيت - 14

جاڳايَسِ جَنبُورَ، ڪُتي قَرِيبَنِ جي
بَهي بَهُڪي اُٿيو، گهڏِي منجهان گهُورَ
سَڀُ لاٿائين سُورَ، گِري ھِنَ غَريبَ جا.

بيت - 15

ماٺِ ڪِئو مارِينس، ڪُڇُ ڪُتي سِين ڪِينَ ڪِين
پائي ڳَٽُ ڳِچيءَ ۾، دَرِ دوستَنِ ڪارِينَسِ
سا پَرِ سيکارِينسِ، جئن بَهَڻَ کان بَسِ ڪَري.

سُر ھير

فصل پھريون
بيت - 1

رانجهن والا زھر پيالا، ڳُجهڙي آيم ڀاڄي
ماء پِيُو ڪَنُون چوري پِيتُم ڪِيتُم روح راضي
دEل دِي قضا دل ئِي ڄاڻي، تون ڪِيا ڄاڻِي قاضي.

وائي - 1

سمجهہ نہ لايا نِيه، سَهيوڙي!
مئن سمجهہ نہ لايا نيه
رات انڌاري حاڪم ڏاڍا
جُهڙ ڦُڙ وَسدا مِيه
چَلان تہ پُسي چولڙا
وَلان تہ ٽُٽي نيه
اندر ٻهان تان ٻَهڻ نہ آوي، ٻَهر ٻهان تان ويڙھا ڳاوي
عشق تہ ڪوئي شينه
سيني اندر جهوڪ رانجهن دي، ٻيلي
گَجدا شينه

وائي - 2

ھِير بيراگِڻ ھوئي،
وو ميان رانجها، ھير بيراڳڻ ھوئي
رانجهن مٿي جو لال بوڇڻ، ھير مٿي جا لوئي
جَنهن تَڙ رانجهن مَنجهيان چاري
ڪو تڙ سُونهائي مين سوئي.

بيت - 2

سُڻُ وي سَگ مئن سَگ تيڏا، تون سگ ميڏي دلبر دي در دا
کئُوندي طعام سَٽيندي لُقما ڏيوين تہ ٿيوي تيڪون پاڪ نظر دا
اِھين لُقمي وچون ھڪ لُقما ڏيون تہ ٿيوي قُوت قَبر دا.

بيت - 3

دَرد وَنديان دي در اُتي مئن ڪَک ڳلي دا ٿيوان
لَڳي واء تہ مئن اُڏر وڃ چُلهہ وچ جا سَٽِيوان
محبوب مَيڏي ڪَرَن اَرانڀِي، او ڦُوڪَن تہ مئن جيوان.

بيت - 4

چولي ميلي صابڻ ٿولا، ڪتنا مَلَمل ڌووان
سيني اندر داغ رانجهن دا جيُون ويکان تيُون رووان.

بيت - 5

مَردِي آن مَرِ ويسان رانجهن، مَئن تون ھير سَڏيسين ڪَينُون.
تيڏا شوق نال مَنجهِيندي، چوٽڪ لايُئِي مَينون
ڳَلي اَساڏي آ ميان رانجها، ول ول تاءِ نہ مَينون
تو جِهَا مينُون اور نہ ڪوئي، مئن جيهيان لَک تَينُون.

بيت - 6

تن پِي ٽُڪڙا، مَن ڀِي ٽُڪڙا جِيُون دَرزيان ديان لِيران
اِين لِيران چُون ڪفنِي سِيسان چَلسان نال فقيران
تو جيها رانجها اور نہ ڪوئي مئن جيهيان لک ھيران.

بيت - 7

رانجهن ھووي بَحري شِقرا، مئن بَن بَن طعاما ٿِيوان
ڪَري ڪُلاٽا لي جاوي، مينون کاوي تان مئن جِيوان.

بيت - 8

چوٽي چُوڻي مَک نہ دلبر، ڇوڙ تہ ھووَن سادي
ڏُون نيڻان دي ويکَڻ ڪِيتي وسيِهَر نانگ وِراڌي
جي ڀَني سي ڀَڄ ڇُٽي ائُون جي کَڙي سي کاڌي.

بيت - 9

داغ دَرُني، سَوز ماھِي دا، گهِن قبر وچ ويسان
سيج کيڙيان دِي مُور نہ ماڻان جي وچ دوزخ سَڙسان
مُنڪر تين نَڪِير اَڳُون مئن حرف اِهو گهِن پڙهسان
جي شَهَ رانجها مين نو ميلو، جو شَهَ آکيا ڪَرسان
رُخصت ٻاجهون يار ماھِي دي وِچ جنت نا وڙسان.

بيت - 10

ڪٿ اسان، ڪِٿ يار اساڏا، ڪِٿ ياران دي بستي
رانجها کَسَن، کيڙا ڏسن، ويک ڄٽان دي مستي
ساري لوڪ وچون ھڪ دوست ڪِيتوسي لوڪ تنان نون خَستي.

بيت - 11

اسان لوڪان دِي ڪاڻ نہ ڪائِي، لوڪ اسان تون وڳي
ٻَڪري وانگي آپ ڪُهايوسي، بي قدران دي اَڳي
ڪَڍ ڪتاب قاضي کول مسئلا، عشق شرع ڪيا لڳي

بيت - 12

ڪَڍ نہ ڪاتي، ڏي نہ دَڙڪا، مئن ڪُسڻ قبول ڪَريسان
ماھِي ڪِيتي مرڻ قبُوليا، کيڙيان مُول نہ ويسان
جي ميان رانجها سڏ ڪَريسِي، ڪُٺڙيائِي سڏ ڏيسان.

بيت - 13

چنڊر مُبارڪ تَنِ ڪون ڪيها، يار جنِهان دي رُٺي
ڳلِي ڪُوچي ڦِرن نِماڻي، دو نيڻان دي ڪُٺي
سَڄڻ سانوڻ مِينه جِيُون، ڪيا ڄاڻُون ڪِٿ اُٺي!

بيت - 14

لِک ڪِتابَت تَينُون ڏيوان جي دلبر نون پُهچائين
جيوين آکان تيوين اَکين، ويندي پَل نہ لائِين
ڳل وچ ڪپڙا شير زبانا دَست پيران تي پائين
تہ مئن سِر صحي غلام تساڏا دل دي مهِر نہ لاھين.

بيت - 15

الف الله، تين ميم محمد، عَين عَلي ڪر ڄاڻان
عَرشان لَٿيان چار ڪِتابان، پَڙھيان مسلمانان
وِچ تِنهان دي زيران زبران، مئن ڪِهڙا حرف سُڃاڻان
پَر قَلَم رَباني لِکيا ڪوئي ميٽي، مئن تنهن دِي مَردِي ڄاڻان.

بيت - 16

عِشق ڪَنون ٽرئي ٽول پِرايُم، سُور سِڪَڻ ۽ سُمهان
وَتڻ ڪَنُون ٻاٻَل ماري، ڪَتَڻ ڪنون اَمان
جي مئن ڄاڻان عشق ڏُھيلا، ننَڍڙِيائي مَر وڃان.

بيت - 17

ھِڪ سُهڻا، ٻئا دِل دا ڏاڍا، ٽِريجهي بيپروائي
آہ ڪَران تان جَڳ جَلي، ڪران ڪُوڪان داد نہ ڪائي.

بيت - 18

ڪالي وال لَطيفان والي، اَکيان ٻَلَن مَشعلان
نَڪ ديان نوڪان ڏيوَن چوڪان، وَل وَل ڪُهن ڪَنگالان.

بيت - 19

حاڪِمِ ٿِيوان، حُڪم ھَلاوان، عشق اجاري پاوان
جو ڪوئِي عشق نہ ڄاڻدا، سو سڀَ قَتُل ڪَراوان.

فصل ٻيو
بيت - 1

دلبر ميڏي رنگ سوني دي، ڪِيا ڪَميڻا سونا
سوني دي گهر سون سَپيجي ڪاٽ ڪَريجي سونا
مئن فرياد فقير شِڪستي خير ڊَھيجي سونا.

وائي - 1

وي ميان مار مَ ڇمڪان
تون تان ڏي نہ جهڻڪان
عشق عقل دا راہ وڃايا
سَڀ ئي علم حاصل ڪِيتوسي، جڏان شاہ درسن وِکايا
ڪو جو علم حاصل ڪيتوسي تنه سبق رانجهن دا پڙھايا
ڪوجو عشق بَنئا تَن اندر، نِت نِت سور سَوايا.

بيت - 2

ڇوٽي چُوڻي مُنه تي سُهڻي لُڙڪيان بَڻڇي لائي
ڪُوڙي يار نہ ٿيون سچي توڙي نِت نِت ڪَرن وَڌائي
کاري کوہ نہ ٿيون مِٺي، توڙي سئو مڻ گهت مِٺائي.

وائي - 2

مئن چاڪان دي نال چگهيٽي
سُڻو وي سهيليان محبت واليان
ذات زمات مئن ڇوڙ ڏِتِي، وِرِھہ رانجهن دي وَلهيٽي
پٿر رانجهي دا ٻهون چَڱيرا طول پلنگ تي مئن ليٽي
مَت کيڙي دي مول نہ گهِنسان مئن نال رانجهن دي وَليٽي.

بيت - 3

سُڻ ميان رانجها ھيڪ اساڏِي، ڦيرا پاءِ ڪَڏاھين
آئي ھي رُت ماہ ساوڻ دي، چُليان ڦُلڻ وائين
مُنه ويکڻ ڪون اکيان سِڪَن، ڳَل لَڳڻ ڪون ٻانهِين.

وائي - 3

جَنهن ڪِيتي جوڳڻ ٿَئييان
جنهن ڪيتي سامڻ وو
مل سياليان ڏيَون طعني، دل رانجهو نال لَئييان
کُوءِ کيڙي دي طُول وِھاڻي، پار ماھي دي مئن پَئِييان.

بيت - 4

مِل محبوبان مصلحت ڪِيتِي چَلُون عشَق دي ميلي
خُوبان خوب ڀَريندَئي پاڻي ھردم ويکڻ ويلي
ٻانهان ٻَڌ سلام ڪِيتوسي جون گُر ڪي اڳي چيلي.

وائي - 4

رانجها وو! مَئنِ تيڏڙي آھيان
پيارا وو! مئن تيڏڙي آھيان
اُون ئِين آندڙي ٻانهين وو!
مئن تيري واسطي رھي وو! مئن پيا وو!
مئن نون ڀال، وسار نَهين وو!
چيٽڪ لايُئي مئن نون وو! ڪوڪ سڻاوان ڪنهن نون وو!
شرم شال ساڏا ھووي تئن نون
مئن تيري واسطي رھي وو! مئن پِيا وو!
مئن نون ڀال، وسار نهين وو!

بيت - 5

لَيا سُرما جوئَيان پُوري وَرَن ڪانه
سُک نہ سُتِي نال ڍولڻ دي، ڏي سِراندي ٻانه
جِنان ٻاجهون ساعت نہ سهان، تِنان لايا مانه.

وائي - 5

دِلئان دُور نہ ڪِيجي
پياري والڙي ڳالهڙي
رانجهن والا زھر پيالا، شربت ڪَر پِئيجي.

بيت - 6

ڪِٿ اسان، ڪٿ يار اساڏا، ڪٿ اساڏيا ڄَمان
اُڀي سَرَ دي پکي ھاسي، سانگ پيوسي لَمَان
ائُوندي جوڀن وَھندي پاڻي، ڪنهن نہ گهتيا ٻَنا
رزق مهاران ڇِڪِيان، وَس نہ ڇوڙياسي ڇَمَان.

وائي - 6

ڪِنه نُون مئن آکان ٻول ڪي
گهايَل ڪِيتي مئي سُول سَڄڻ دي
چَنڊر جو چڙھيا ڪُل عالم ويکي
رانجهو لَڌَڙُم ڳول ڪي
مئن رانجهن دي، رانجهن ميڏا، کيڙا گَهتڙُم گهول ڪي

بيت - 7

آ ميان رانجها گهِن مصلحت ميڏي،
ويچ منهين گهِن ڳائين
منجهيان مِڙَنِ ھڪ ويلِي، ڳائين سَنجهہ صُباحين
وَسَن مِينه ڀَريجَنِ ٽوڀي، لڳڙي نال وتائين.

وائي - 7

ميري تيري بابو
سارو جنم گيو
آديسي عالم کان رُٺڙائي رھو
گورک گودڙين وٽ آسڻ تي آيو

بيت - 8

ڪالِي رات ڪاليان منَجهَيان وَيسان ڪالي ٻيلي
دِل دا محرم ڪوئي نہ مِلئا جو چَلي اُس ويلي
اُڀر چنڊر ڪر سَهائي، مان رانجهن سائين ميلي.

وائي - 8

ڍولڻ دا مئن نون، سڄڻ دا مئن نون
اوڳڻ پِي ڳُڻين جيها
آپ نہ آوي، لِکڻ جو نهين، نڪو سار سَنيها
آئون لِکندي ڪيترو، اُن جا جي پارَ ايها
سَرھِي ٿيندي سسئِي، ڪُٺلِ کي ڪوہُ ڪيها.

بيت - 9

دل درياءِ مَحبَت ٻيڙِي، ميڏي لهريين نال لَڙائي
اھا جند چا صدقي ڪيتي، جي رانجهن نال رِھائِي.

وائي - 9

دَرد رانجهن دي ھَئي ماري
اَلله! بِرِہ رانجهن دي....
ھيڪ گهڙي دي ويکَڻ ڪيتِي گهِن ڳِيا دل ساري
ڪوئِي حبيب طبيب بتاوي، ڏيوي داروُن دِل- قراري.

بيت - 10

ڪَنڌِي اُتي کَڙ ويک تماشي، اَئُوندي ٻانڊ لُڙائُو
ڪيئِي آوَن غوطي کؤندي، ڪئين آوَن آسائُو
دولت دنيا مال خزانا نهين نال نيباھو
اين دنيا دا ماڻ نہ ڪرين، ھيئي ساٿ لَڏائُو.

وائي - 10

دارون ڪيٿي لاوان، وي ميان!
مئن درد رانجهن دي سينڌِي
سيني اندر سُور مِٽران دا
جيوان تي غم کاوان وي ميان
ساٿر آھي سپرين
ساجَن صِحَت ڀاوان وي ميان
اَچَڻُ وَسِ نہ منهنجي، جي آڻِينِ تہ آوان وي ميان.

بيت - 11

درد فراق اساڏي دا خط قاضي ڪَنُون لَکِيسن
قلم نِماڻي، ڪاغذ شُهدا، آہِ ڪَنون جَل ويسن
مشڪل پَينڍا بار غمان دي، قاصد ڪهڙا نيسن
جِيندي سي تان ياد نہ ڪِيتُن مَر ويسُون ياد ڪَريسن
“نورنگ” جيهِي نماڻي ڪون ڪَل ھَس تين فاتحہ ڏيسن.

بيت - 12

درد فراق نہ سَهسان صَحي، موت قبول ڪَريسان
جي مَيڪُون شَه رانجهن مِلسي سُهاڳِڻ جِيسان
جي پاروُن آ ڏيوي ڏِکالِي، تہ سَئو دريا تئون تَرسان
سِر ميڏي وچ ڏون شادمانيان، يا مِلسان يا مَرسان.

بيت - 13

عشق پہِ رَتا، مُشڪ پہ رتا، تون ڪيون رتا طوطا
نال پِنبڻيان دي ڌاڳي وَٽيي ھارَ ھَنجهين دا پوتا
سئو ورھيان دي زحمت جاوي، عشق نہ جاوي ڌوتا.

بيت - 14

درد فراق رانجهو دا مئن گهِن قبر وچ ويسان
کيڙي دي مئن ھوئي نہ ھوسان ڪيا جي دوزخ سڙسان
مُنڪر نَڪير اڳي مئن تان سبق اھو کَڙ پڙھسان
پر شاہ رانجهو ميڪون آڻ ملي، جو شاہ ڪَهيا سو مَنسان.

بيت - 15

ٻيلِي ٻيلِي ھرڪو آکي مئن پِي آکان ٻيلِي
ٻيلِي ٻيلِي نِڪلَ ڳيا، خالي رَھِي حويلِي.

بيت - 16

گهڻي گهڻي مَيڪُون راتِ وِھاڻِي، شاھدي ڏيوَن تاري
چنڊر کُليا تين چوڏھين ھوئي، مليي يار پياري
ڪالا نانگ تِنهان ڪون کاوي جنهان دِلئان دوست وساري.

سُر بيراڳ ھندي

فصل پھريون
بيت - 1

پَکُ نَهِين، پاوَرُ نِهين، پَهچُ نَهِين، پِي دُورِ
اُڏِر نہ سَڪان سَکيان، مَران سُور بَسوُرِ.

وائي - 1

پِيا پيا ھو پيا،
آڻِ مِلاوي ڪو ماڪُون ري پِيا
جِيوي جاني دائم قائم،
دوست ھمارا موري جِيا.

بيت - 2

پَرَ ھووَنِ تہ اُڙ مِلان، مُجهہ نِت نِت ماري پِيڙَ
جون جون ساجنُ سَنڀران، تِيون تيون لاگَنِ تِيرَ.

بيت - 3

سَجَنُ بِڇڙئا، دِن ھُئا، رَين پَڙي ظَلماتِ
ڪَهو تہ قيامت دُور ھَي، جا ڀَئي آئِي ساٿ.

بيت - 4

سَجن بِڇڙن ڦِر مِلَنِ، ڪِئا جانُو ڪَب ھوء
لوڪ مَرنا ايڪ ھَي، مُجهہ نِت نِت مَرنا ھوءِ.

بيت - 5

ساجن گئي، دو دن ڀَئي، مَين جانُون وَرس پَچاس
ڀولِي پُڇي پَنڊتان، دِن مين ڪِتني ماس؟

بيت - 6

ساجن ساجن ڪَر رَھِي، چَلِي نہ ساجن ساٿِ
دُکان ڪارن مين رَھي، مَرگ نہ ميري ھاٿ.

بيت - 7

ساجن آيا ھَم سُنيا، ڪِيا لي چَلُون ساٿ
سِيس اُتاري پَئي ڌَرُون، ميري اي بِسرات.

بيت - 8

ساجنِ آيا ھم سُڻِيا، ڪَيسِي جُڳت ڪَرُون
ٿال ڀَري سچ موتِيَان، اُوپر نَينَ ڌَرون.

بيت - 9

ساجِن تُم مَت بسارِيي، ھَم لاگِي تيري پانءَ
ھم جيسي تُجهہ بَهُتُ ھين، تم جَيسي ھم ڪانه؟

بيت - 10

سُولُ بِهانا، دُک ڊوليا، بِرہ ھمارا ليک
آو ساجن تم ديک، ھي ھَمارا جِيوَنا.

بيت - 11

گُرو گوبِند دونو کَڙي، مين ڪِسڪي لاگُون پانءُ
ھم بَلهارِي اُس گرو ڪي، جِس گوبند بتايا نانءُ.

بيت - 12

گُرو گوبند دوھِين کَڙي، پاگين لگان مَين ڪانِه؟
مَين واري تِس گُروِ ڪي، جَس ني گوبند ملايا مانه؟

بيت - 13

ليدي، پر لاگِي نَهِين، ڦُوڪ بانسِلي مانهِ
گُرو بيچارا ڪِيا ڪَري، چُوڪ چاڪِري مانه.

بيت - 14

ڪانِي لاگِي ڪَرم ڪي، ڪِسڪُون ڪَهِي نہ جاءِ
جُون گونگِي مَن سُپَنا ڀَيا، تِيون پَچَتِ پَچَتِ تِن مانه.

بيت - 15

ڪالُو ڪال تَب مَٽئِي جَب صقِلِي ڪي گَهر جاءِ
اَنجَن ڪا مَنجَن ڪَرئِي، ڪَل مين ڪُرنڊُ لگاءِ
ماجِئي اِس تَن ڪُون، مت مورچا پَڙ جاءِ.

بيت - 16

چَمارڪي گهَر چندن گَيا، نِت نِت ٽانڪي چامَ
چَندن بچارا ڪِيا ڪَري، جَب پَڙا نيچ سين ڪامَ.

بيت - 17

صاحب تيرِي صاحِبي گهَٽ گهَٽ رَھِي سَماء
جيون ميندِي ڪِي ھاٿَ مين، لالي لگي ھَر جاءِ.

بيت - 18

ڪالُو ڪال تَب مِٽِيي، جَب صِقِلي بانِي چِتراءِ
ٽُوٽي پِيڇون سانڍيي، گانٺ بِيچ رَہ جاءِ.

بيت - 19

ساجَن ڌاڳا پِريم ڪا، مت تانِئي ڇيتراء
ٽُوٽي پِيڇُون سانڍِئي گانٺ بيچ رہ جاءِ.

بيت - 20

اري ڪَبيرا بَهَر وِکلاوِين، اَنتر لوِين نہ نام
ڪام ڪِيا ھي لوڪ سين، جو پَڙي ڌري سا ڪام.

بيت - 21

تَن مَهِي، مَن ماٽِلي، ھم بِلورَڻهار
مَکڻ ڪبيرا کا گيا، ڇاڇ پِيي سَنسار.

بيت - 22

بان جهَروڪي گِر پڙا، ڦر نہ جهروڪي جاءِ
سجن مَن سين اُتَر گيا، گَر پاسي بَسي تو ڪِيا.

بيت - 23

آہَ ڪَروُن تان جَرُ جَلي، مُشڪُ ڪَرون تان جِيء
ڪو ھووي سَخِي رَب ڪا، جو مُجهہ آڻِ مِلاوي پِيء.

بيت - 24

آہ ڪَرون تو جَگ جَلي، اور چُپڪي لاگي گهاء
اَيسي ڪَٺَن جَگ مين، نِت نِتِ ڪَروُن اُپاء.

بيت - 25

پِي پِي ڪَر نہ پَپيها، پِيہَ ڪا نام نہ لي
مَت ڪو وادِي ھو برہ ڪا، جو ‘پي’ سُني جِيءَ دي.

بيت - 26

بِرہُ بُرا مَت ڪو ڪَهي، برھہ ھَي سُلطانُ
جِس گهٽِ بِرہ نہ سَپَجي، او گهٽ ھَي مَستانُ.

فصل ٻيو
بيت - 1

اُس مَرني نون ڪِيا روئيي، جو گَهرِ اپڻي جاءِ
رووي تہ بَندِي آپ ڪُون، جو ھاٽِ ھاٽِ بِڪاءِ.

وائي - 1

راہ مسافر لُٽِيان وي
واٽ مسافر لُٽيان
ڏوُر ڳيان دي خبر نہ ڪائي
پُڇ پُڇ وينديان نون مئن مُنيان
ڪوئِي آوي خبر سُناوي
لِک لِکدِيان مئن چِٺيان
عشق گهايل دا اَور نہ ڪوئي
ويڄ پُڇدي مئن ٿَڪِيان.

بيت - 2

جِس مَرني سين جَگ ڏري، وُہ مَرن ميرا آنند
ڪَب مَريِي، ڪب پائِيي، پُورَڻُ پَرمانندُ.

وائي - 2

اَوي نهين رھندي، يار نهين رھندي سجن نال اٽڪي
لُٽ ڇُٽي نون مين بيراگن ھوئي ڳل وچ پاوان ھو پٽڪي
ويکو معشوقان دي ويکو محبوبان دي ھو لَٽڪي.

بيت - 3

مَرڻ ھَي آسانُ، مُجهڪُون انديشا اورُ
پِيءُ سين پهتا جو نهين، ڪِيا بيتي ٺُورُ.

وائي - 3

جوگي ڪِس ڪانہ مِيت،
سامي ڪِس ڪانہ مِيت
جان تيري پياري، جان تيري پياري
نا ڪا ھوسي ماتا گوپي، نا ڪا ھوسي پريت
برہ لائي ري گيا، اس منڊل ۾ ڪوئي نِيت
جس سنگ چَلي، اس ڪُون جَهلي، آتا سجن مورا پِيت
آيا سجن ميري گهر، دشمن ڪِي ھوئي ھار ميري جِيت.

بيت - 4

مَرنا مَرنا ھَر ڪِوئي ڪَهي، مَرِي نہ جاني ڪوءِ
ايڪ وار ايسا مَرِئي، جو ڦِر نہ مَرنا ھوءِ.

بيت - 5

نَينا تُم نَينين پَسو، دوُرِ تَهيري مانهِ
ساجن بَڇڙيا جو ڪَهي، پِرين جانَت نانهِ.

بيت - 6

ساجن ميرا ايڪ ھَي، دُوجا ڪَروُن نہ ڪوءِ
دوجا ساجن تب ڪرون، جَب ڪَل دوُجِي ھوءِ.

بيت - 7

ايء ڪاھو ڪِي ريت، جو ساجن بِڇڙا نہ مِلا
ويکو ڪاٺ ڪِي پِريت، جُڳُ ڦُٽا سارِي مُئا.

بيت - 8

حد حد چَليا ھر ڪوئِي، بيحد چليا نہ ڪوء
بيحد ڪي مَيدان ۾، کڙا ڪبيرا روءِ.

بيت - 9

سڀ جَڳ ٻانڌا ڪاچي ڌاڳي، ڪوئي وِرلا ڇُوٽا
اَوَجهَڙِ چليا سو گامِ پهتا، راہ چَليا سو لُوٽا.

بيت - 10

سِڌارو تو سُڌ ڪَرو، بَيٺا آنک سِيباء
زبان ھماري ڪاٽ لو، ھم ڪا پِي ڪَر جاء.

بيت - 11

سَمن گَٺڙي ڌُول ڪي رَھي پَوَن سِين ڦُول
دو گهَڙِي ڪا ديکهنا، آخر ڌول ڪِي ڌول.

بيت - 12

ساجن ھماري پاس ھي، مئن ڍونڍون ديس بديس دس بديس
ساجن بَسي سَرير ۾، ڍونڍون مار ڪَر ميس.

بيت - 13

ساجن ھماري پاسِ رھي، دن ٿوڙي دس بيس
ايڪ ايڪ لاک بَرَس ڪا، اَيسي ھون دن تِيس.

بيت - 14

ساجَن پريت لگاءِ ڪر، ھرگز دور نہ جاء
تيري دشمن دور ھون، تيرِي دور بلاء.

بيت - 15

پِيتَم پِريت لگاء ڪي، ديسان دوُر نہ جاءُ
رَہُ ھَمارِي نَگري، مَين مانگُون تُم کاءُ.

بيت - 16

پيتم اَيسِي پِريت ڪرو، جيسي ڪَک مَسيت
لاتون ساٿ لتاڙيي، ڇوڙون ناہ پِريت.

بيت - 17

پِيتم اَيسِي پِريت ڪرو، جيَسي وِرک ڪَرَن
آپ جَلن سِر ڌُوپ ۾، اَوران ڇان ڪَرَن.

بيت - 18

پيتم اَيسي پِريت ڪَرو، جَيسِي ريک ڪَرن
آپ جَلاوي سِر آگ ۾، اَوران قُوت ڪَرَن.

بيت - 19

ڪڀَي ڪِسُون نہ رَھي گَل سَجَن ڪِي بانه
ڊُلتي ڊُلتي ڊُل رَھي جون تَرورَ ڪِي ڇانء.

بيت - 20

ڪبيرا يہ جڳ جاتاھي جان سُون، راہ ڀُلا گيوار
ھِر سين پوڄا آرسون، ڪاچ سُون ھشيار.

بيت - 21

ڪَبيرا ڪَلجُگ پَڙا، ساڌُو بني نہ ڪوءِ
ڪامي ڪِروڌي مَسڪرا، تِس ڪِي پُوڄا ھوءِ.

بيت - 22

جس مَنڊَل مين ساڌو نهين، ھَرِ ڪي ڀَڳتِ نانهِ
او منڊل مَسوان ھَي، ڀُوت وَسي اُس مانهِ.

بيت - 23

ساڌُو چَليا، ٺَڳ رھيا، ٺڳ ڀِي چَلڻهارُ
آئي اُسِيڪِي وارَ، جو ساچي ڪون جُوٺا ڪَهي.

بيت - 24

ٺڳ چَلي، ٺاڪُر چلي، چَلي ٺڳڻهارُ
آئي تِنهاڪِي وارَ، ساچي ڪون جوٺا ڪهي.

بيت - 25

سُپَنا تُم جوٺا ھَي، جوٺا سارا انيڪ
جَب سوئُون تب دو جَني، جب اُوٺون تب ايڪ.

بيت - 26

سُپَنا تُم سُلطان ھو، اُتم تيري ذاتِ
سَو ڪوھين ساجن بَسي، مُجهہ آڻِ مِلاوي راتِ.

بيت - 27

دَيانت ڪو سڀ دک ھَي، اَديانت ڪو ھَي راج
بَڙون سي ڪِيا بولنا، جو پيٽ ڀَرن سين ڪاج.

بيت - 28

گيا جوبن مانُ، جِٿي سڀ جڳ موھيا
سوئي تيرڪمانُ، مارا پَرِ لاگي نهين.

بيت - 29

پِي پِي ڪرون پيا نهين، پي گيا پرديس
ڳل وچ ڪفني، ڀَڀُوت لگا ڪي، ڦِروُن ديس بديس.

بيت - 30

ساڌُو ڪِي سنگت ڀلي، بَن مُورک ڪا اخلاص
ساڌو ماري گُن ڪري، دل ۾ ڪري تپاس.

بيت - 31

ساچي جگ راچي نهين، جُوٺا مَني نہ رام
ڪهَو ڪبيرا ڪَيسي بَنون دونو ڀاري ڪام.

بيت - 32

ڪَبير ڪَبير ڪيِا ڪَرو، سوجهو آپ سَرِير
آسا تِرشنا بَس ڪرو، تُم ھَي داس ڪَبيرَ.

بيت - 33

نانڪ ڌَنڌا نِت نَيا، سُک نَهين دِن رات
حرص و ھوا مِٽئي نهين، نہ ڪج ھاٿ نہ ساٿ.

بيت - 34

سانچ برابر تپ نهين جوٺ برابر پاپ
نانڪ جس ھِردي سَچ بَسي اُس ڪي ھِردي آپ.

بيت - 35

نا ڪُج لِيا دنيا ني، نا ڪج ڪَڍ دِيا
ڏُوھين ڳَئي نانڪا، ھَٿُون سنگ ڳيا.

بيت - 36

تُلسِي طلب نہ ڇوڙيي. موت رزق سَڀ ساٿ
ڪا جَگت سي روٺنا، قلم اُسِي ڪي ھاٿ.

بيت - 37

تم چلو ھم آوتي ڪَيسي ڪَٿو ڪَٿ
تيرا ڪاغذ بانچئا، ميرا ڪاغذ ھٿ.

بيت - 38

تم داتا، ھم مانگنِي، ھم مورک مت نہ ھِين
ميرِي ڇِينِي تم ڳَنڍو، تم مت ميري ڇِين.

بيت - 39

تُم داتا، جَڳ منگتا، تِيري بَڙِي بَلي دربار
تُم قَلندر ڪُل ڪا ڌني، ھَم پل پل ڪَروُن پُڪار.

بيت - 40

جَلتِي جَلتِي جل رھي، جَلتي جَلِي نہ جاءِ
اگن دُودي جَل بُجهي، جل ڪِي دُودي گهَٽ جاءِ.

بيت - 41

گيا جوڀن پِنڊ سي ڦِر ڪر نہ آوي سوء
ڇُوٽا تير ڪَمان سي ڦِر ڪِيُون آوت سوء.

بيت - 42

آٺ پَهر چَوسٺ گهَڙِي، لوھُو بَرست نَين
سمن بَرڇِي پريم ڪِي جب لاگي تب چَين.

بيت - 43

ڪاغذ نهين ڪِ مَس نهين، ڪِ ديس تُماري ريت
لِکَڻ سُون آرس ڀَيا، ڪِ گهَٽ مان گَئِي پِريتَ.

بيت - 44

ڌرتي سڀ ڪاغذ ڪَروُن، ليکڻ ڪَرون وَنراہ
سارا سمنڊ مَس ڪرون، تان ايڪ گُن لکيا نہ جاءِ.

فصل ٽريو
بيت - 1

دادُو دعويٰ ڇوڙ دي، ھووي خير ڪا خير
نہ ڪِسيڪِي دوستي، نہ ڪِسيڪا بَير.

بيت - 2

دادو دعويٰ ڇوڙ دي، بن وعويٰ دن ڪَٽ
ڪِتني سودي ڪرگئي اس پاساري ڪي ھَٽ.

بيت - 3

ساڌُو مليا تو ھَرِ مليا، اَنتَر رَھي نہ رِيکُ
رام دُھائي سچ ڪَهُون ساڌُو آپ اَنيڪُ.

وائي - 1

درد نہ جاني ڪوئي،
اَلو اَلو لوڪ بيگانا
درد نہ جاني
گهايل ڪِي گَت گهايل جاني، اور نہ جاني ڪوئي
گهايل ڪُون جب ماھر مِليَا، رام سنگت رس ھوئي
ماري جو مَيَنِ کي ھيءُ تان صاحب سوئِي
آلا ڦَٽ فِراق جا، ڌَڪَ ڦِٽا ڪَرِ ڌوئي.

بيت - 4

ڪَٺن ڪَسوٽي پِيہَ ڪي، جُوٺا ٽيڪيا نہ ڪوءِ
جو جِيتا ھِي مر رھي، سنَمکُ پاوي سوءِ.

بيت - 5

ساڌ سَڏاوڻ ڪَٺن ھي، مَت ڪوئِي ساڌ سڏاءِ
ساڌو تب سَڏائِيي جب جِيتا ھي مَرجاءِ.

بيت - 6

بَن ڪا ساجن پَنکي مَين تِس ڪي ٿيوان ساک
ساجن پپيا جو ھووي، پَن پن ٿِيوان ڊراک.

بيت - 7

گُرو مَري، تہ ھَم مَران، ناتہ ميري مَري بَلاءِ
مئن اُسِ گرو ڪا بالڪا، جو مَري نہ مَرنا جاءِ.

بيت - 8

سِکيا پر سَمجها نهين، مَتِيا مَن ڪِي موہ
پارس پَکُ سون پَهچيا، رھيا لوہ ڪا لوھہ.

بيت - 9

سَجَن پِي بَهُوت نالي مِلي اَنيڪ
جِس ديکي ڇاتي ٺَري، سو لاکن ۾ ايڪ.

بيت - 10

ڪاھُو ڪِي ڪُڇ بَس نَهين، ڏوري پريم ڪي ھاٿ
جون جون ناچي باندرا بازيگر ڪي ساٿ.

بيت - 11

مانگ ڪَرتي پَسئو ڪَرِئا، ڀُول پَڙي سنگ مُوڇ
رام نام جانتي بن بيچ داڙھي دو مُوڇ.

بيت - 12

ڌَن ڌَن مَڙھِي ساڌُو ڪِي، جس مين اُٺت بَيٺت رام
اور مِنِک سُون کَر ڀلا جو ھِينگ بَتاوي گام.

بيت - 13

ڌَن ڌَن مَڙھي ساڌُو ڪِي جس ۾ اُٺت بيٺت رام
جو مانگي ھُوئِي لهَي، ايه رامچندر ڪا ڪام.

بيت - 14

نہ مَن ھِلي، نہ مالا ھِلي، نہ مُک سين بولي رام
انتر ڪي گَٺ لَگ رھِي تو ڪِيا بَڪَن سين ڪام.

بيت - 15

تلسي طلب نہ ڇوڙِيي نَيڇَر نِيچي نامُ
منک مَجورِي ڪِيتِي، ڪيا رکيگا رام.

بيت - 16

بلبل رووي رَين دِن ڪَهان ڀَئي گلزار
اُن ڪون قيامت آج ھي جِن ڪُون بِڇڙي يار.

بيت - 17

ڪَون سُني ڪِس نون ڪَهُون موري مَن انتر ڪي بات
موري تَن انَتر بِچُون ايڪ ڪَروَت آوت جات.

بيت - 18

تيري تو نَينا بَسي دُور تُهيري مانه
سجن بڇڙئا جو ڪهَي پريت جانت نانهِ.

بيت - 19

ڪَوا سڀ تو کائِيي، چُن چُن کائِيي ماس
دو نينا مَت کائِيي، پِيَا مِلَن ڪِي آس.

بيت - 20

جِس ديکِي پاپ نہ رَھي سوئي بَسي سرير
سوئي سَجَن ديکِيي جو تَن طاقت مَن ڌِير.

بيت - 21

ڪاگر ٿوڙا نِيه گهَڻا مس سون لِکا نہ جاء
ڇاگر ڪا پاني ڪاگر مين نہ سماء.

بيت - 22

ڪايا ڪون ڪاغذ ڪَرون ليکن ڪَرون انگ
دو نينان ڪِي مَس ڪَروُن ھرگز لکي نہ سَنگ.

بيت - 23

پاس نہ ٻيٺو پارھي، انگ نہ لاگو ٻاڻ
تم ڪون پوڇون پنڊتا ڪِس پَر گيو پراڻ.

بيت - 24

جَل ٿوڙا نِيه گهڻا لڳا پريم ڪا ٻاڻ
پِيتم پِيتم ڪَر رَھِي اُس پَر گيا پِراڻ.

بيت - 25

لاَ اِلٰه ڪَر آرسي الِا اللهَ سين ديک
مُحمد صورت رَب ڪِي اُس ۾ ميم نہ ميک.

فصل چوٿون
بيت - 1

ساجن اَيسِي پريت ڪرو، جيسي ڪَنگهار
آپ جلاوَن پَر مِلاوَن ٽُوٽا سَنڌ نهار.

وائي - 1

اَنند ڀَيو گُر ڪِرپا ڪَرِي ھُو چاہ سَرِي
ٻُڌ آئِي سُڌ ڪِيا پُر ڪاسا
صِقلي من ڪَليان نُواسا
گَئِي نِرمَنا، سَنکِسا بِسري
اَنا حَد وانِي واچن لاگي
سَهج سَڀاہ ڀَيو اَنا راکي
جا ھو ما ساھو ما ناہ جوَھوءِ ماسا ھوءِ بسري
اَچَر جو اَچَر ما ھوء سَمانا
ڀَياوي سَنتوگ گووَند پَهِڇانا
جَن لطيف ميرا مَن مانئا سُنن مَنڊل ۾ سُرت پَري.

بيت - 2

سجن ايسي پريت ڪرو جيسي سوپار سُچنگ
آپ ڪُٽڪا ھو رَھِي، اوران رانگي رَنگ.

وائي - 2

ايڪ ھِي رَين رَھو، بابو!
دوُجِي رات رھو
نِهوڙي نَينَنِ سِين، مُئيء کي مَ مُهو
جوڳي جادوگر، وٽان مون مَ وَھو.

بيت - 3

نينا ڪا نَبوا ڪَروُن وَٽُون ڪَروُنگي جِيَ
لوھو آٽي تيل ڪَروُن ھم گهر آوي پِيَ.

وائي - 3

ڪنِه سين ڪَهون،
ما جِي ڪِي پيَ بنِ بات
ھو موري جِي ڪي
جوڳي ھُوا سو چَل گيا،
ٻيٺي سُول سهُون.

بيت - 4

جس ڪون پَر نهين پاور نهين، تِس ڪون ديتا ھي بنراج
بوک لڳي ڪون بکيا مِلي، صاحب ايسا غريب نواج.

وائي - 4

عَجب نَينِ تيري، سُرسَ نَينِ تيري
جَل وِچ ڪَنولَ، ڪَنولَ وچ مَدُئا،
جُون چاند ڪُون بادل گهيري
چُن پُن ڪَلِيان، سيج وِڇاوان،
آؤ پِيَا گهر ميري.

بيت - 5

سَپني ۾ ساجن مليا ڀِيڙ سُتي انگڙاء
ڏردي ڏردي نَين نہ کُلي، متان اُکَڙ جاء.

وائي - 5

انا نين کهن نہ پان کهوائيي
ھو رات ري
کر مايا پياون کن جي کانکن پوت لگائي
ھو رات ري
شاھہ بهادر تم ھي جانو، انگ انگ بهوت لگائي
ھو رات ري.

بيت - 6

سجن گَمائي ڦِر روئيي، اي ڪاھو ڪي ريت
ساچي ھووي پِريت ، تہ چَلدي سين چَل جائِيي.

بيت - 7

صاحب بَيٺ جَهروڪري، ھر ڪا مُجرا لي
جَيسِي جِس ڪِي چاڪِري، تَيسِي تِس ڪون دي.

بيت - 8

گُل ڦُل کاوڻ، پَن ڦِگاوَڻ بيٺڪ جِيتَل ماہ
تم چلئا ھم اُڏرِئا پريت جانت ناہ.

بيت - 9

آہ ڪَروُن تان جَر جَلي، مشڪ جَهنگل جَل جاء
پاپِي جيوَڙا نہ جَلي جِس ۾ آہ سَماء.

بيت - 10

ڪبير مايا ڪُنجني پَڙي جَهنگل ڪي پاء
جون چاٻو ڪي ڏند جين، کيچ کيچ مَرجاء.

بيت - 11

ڪَبير ڪوٺِي ڪاٺ ڪِي، آگ لَگِي چؤڌار
مَهِ پَڙئا سو او ڳرِئا، چَلِئا ديکڻهار.

بيت - 12

ڪَبير گهَر جَلايا اپنا ڏيئِي پَلِيتا ھاٿ
جو گهر جَلاوي اپنا سو چلي ھماري ساٿ.

بيت - 13

ڪَبير اُت مَريِي جِت ڪُوڪ نہ سُني ڪو
ماس جَناوَر کائِيي، ڌرم سَروُيِي ھوء.

بيت - 14

ڪبير ھُون واسِي اس ديس ڪو جت ذات وَرن ڪل نانه
سَٻڌ ميلاپو ھو رھيو، ديهہ ميلاپو نانه.

بيت - 15

پڇٽ پِنڊان نون پائِيي، چَلَتِ نہ پهچي ڪوء
ڪَبيرا راہ اَٺ ڦُٽِي ٿاڪي ٿاڪي ھوء.

بيت - 16

چَڪِي ڦِرتي ديک ڪَر کَڙا ڪَبيرا روءِ
دو پُڙان ڪي بيچ ۾ ساجا رھيا نہ ڪوءِ.

بيت - 17

چَڪِي ڦِرتِي ديک ڪَر مت ڪَبيرا رو
جس ني کونٽا پَڪڙا پريم ڪا سا جا رھيا سو.

بيت - 18

ڪَهي لوُئِي سن ڪبيرا، تون چِت ڪِلِي سون لاءِ
دو پُڙان ڪي بِيچ ۾ سارا بَچي جاء.

بيت - 19

دادو دنيا ايسي انڌلي، جيسي اَنڌلي گاء
واڇڙا سو مرگيا، کَڙِي چام چَٽاءِ.

بيت - 20

دادو دنيا ايسي ڀولِي جا ڦِرڦرِ مانگي سون
لِکَن والا لِک گَيا، ڪاٽن والا ڪَون.

بيت - 21

دادو دل دَرپَن ڪرو، ھردي ڌرو لوھار
من ۾ مشڪل ڪو لڳي سُوجهو سرجنهار.

بيت - 22

بَڙا ڪَهاوَڻ بَڙا دُک پاوَڻ، ڇوٽي ڪا دُک دُور
جِس ڪِي جاءِ پَسِيي ڦر مِيٺا پر دُور.

بيت - 23

دنِ گيا رَين پَلٽي، چَڪُئي ڪِي پُڪار
ھَم بِڇِلئا جگ مِلئا ڪيا ڪِيتا ڪلتار.

بيت - 24

دن گيا رين پلٽي کَڙا چَڪوئا روء
چلو چَڪوئا اس ديس ۾، جت رين نہ پَلٽي ھوءِ
نہ ھم مران نہ تم مرو، نہ بڇوڙا پوء.

بيت - 25

پيتم پِريت اِڇا ڪِي لائي تو دُک پاءِ
سيوا ڪري بَبول ڪِي، انب ڪهان سون کاءِ.

بيت - 26

سُن ڀَنوَرا اب ڪِيا ڪَروُن، مورا آنکن سُون پي دُور
جَب چُوڪي تب چُوڪو، دل تَن ڪا سينا چُور
ھَم بِڇلي تم ڪول، سَر سدا رھو ڀَرپور.

بيت - 27

شُرفا پودا بَن آئيا، جوڀن گَيا رُوس
دوڙو لوڪو پَڪڙئو، چور چليا کَرَ مُوس.

بيت - 28

شُرفا چُنيا چُن گيان، اپني اپني گُج
مئي پاپُون ڪي پِيا در در ماران چُهج.

بيت - 29

شُرفا ميندي رنگ لي اپني اپني انگ
رنگ سوئي چاھيي، جو چَلِي پِيہَ ڪي سَنگ.

بيت - 30

چَندن تيري باس ۾ موھِي سڀ بنراہ
جَيسي تَيِسي لاڪڙي تيري نام بِڪاءِ.

بيت - 31

صاحب ميرا سَمرت ھي روُکي روٽِي دي
مانگ نہ ساکون جهُوپري مت روکيائي کَس لي.

بيت - 32

ساڌُو جَهنگل ڪيا ڦِرتا ھي، جهنگل پاسي ڌُوڙ
اُوپر چَمڙي ڀِيج رَھِي، انتر ڪُوڙا ڪُوڙ.

بيت - 33

سنت ٻيج پَلٽِئا نهين، جي جائي جهنگ انت
اونچ نيچ گهَر سَپجي تہ اوُ سنت ڪو سنت.

بيت - 34

مُورک ڪون مَتيان دينِي، گيان ڪاٽا جاء
ڪوئلا ڪَڀُون نہ اُوجلي، جي سئو من صابن لاءِ.

بيت - 35

جانَت ڪون سَڀ دُک ھي، اَجانت ڪون سُکرام
مورک بيچارا ڪيا ڪَري جو پيٽ ڀَرَن سين ڪام.

بيت - 36

پان کَرِتي اِيُو ڪَهيا ھَست ڪر پَريان
ھمِ وِيتِي تم وِستوُ ڌيرو پا پريان.

بيت - 37

پان ڪِرتي اِيوُ ڪَهيا سُن سا ڪَر بَنراہ
اَبڪا بِڇِلئا ڪَب مِلي، دُور پري ڪا جاءِ.

بيت - 38

برو قاصد ميرا نامہ سجن ڪون روبرو ديجو
اگر احوال پُوڇي تو تم جلدي سي رو دِيجو.

بيت - 39

جُگ بڇلي ساري مَرت ھي، ويکو ڪاٺون ڪي پريت
ڀِيَ اُڪسي نَڪَسِئا نهين اِي بُري جِي ڪِي ريت.

بيت - 40

پريت ڪيِجي سَکر سين، سکر پريت ڪِي لاج
سئسين مڙجگ مگ مَٿي ناک.

بيت - 41

چَندن پاس اَرُو کِرا، او پِي چندن ھوءِ
سُڪِي ڪاٺِي سَر کَنڊ جِي، واسُ نہ ڇَڏِي توءِ.

بيت - 42

اُونچا ڦَل بيراگ ڪا، ڪَٺن پَنٿِ دُوِر
اوپَر چَڙھي تہ چاکي پِريم ڪا رَس ڪِري تہ چڪنا چُور.

بيت - 43

لال ڪَهي اِڪتال ۾ ھُئا ڀِرانا مال
ڇَتي ڌاکي نَنگا ڪِيا، اڪبر شاھہ جلال.

بيت - 44

جو ڪُج ڪِيَا سو ھَر ڪِيَا، مئن نہ ڪِئا ڪِيا موري ناٿ
جِس ني اَنڌاري سُون ڍونڍيا ھِيرا پايا ھاٿ.

بيت - 45

ھَم پَنڇِي تم ڪَنولَ سِر سَدا رھو ڀرپور
ڪِريا تُمارِي چاھيي، ڪيا نَينين ڪيا دور.

بيت - 46

راڌا ويڌِي جَگ مليا، کايَل مليا نہ ڪوءِ
کايَل سون مايل ملي تب رام ڀڳت رس ھوءِ.

بيت - 47

مَن ڪِي مَت مَت چَلِيي، مَن اَوِراسون لي جاء
مَن ڪُون اِيُو مارِيي جيون ٽوڪ ٽاڪ ھو جاء.

بيت - 48

ڪُج ڪَوني ڪُج ڪَرمَ کَت ڪج پورب جَنَبُ ديک
بَڙا ڀاڳ ڪَبيرا ڪا جِنه پايا پُرس اَنيڪ.

بيت - 49

ري ملِني دُک ڪَٽِيَا، سُک سين ڀِيجِي رَين
جو سُک ٿي اَکانا سُنيا سو سُک ديکئا نَين.

بيت - 50

چاکن ۾ سَڀ ڪُج ھي، ديکَن ۾ ڪُج ناہ
ڪبيرا اوُنَرُ عجب ھي جو ديک چاک رَک جاء.

بيت - 51

پَرڌَن پَٿر ڪرجان، پر نارِي مات سَمان
اتِ ڪِيي ھَر نہ ملي، تلسي داس ضمان.

بيت - 52

رَسُ مڙوئِي رام ڪا، وَھِي ڪينَ وِئو
چِرڪَلِي چُهنج ڀَري تہ ڪبيرا ڪوہُ ٿئو.

بيت - 53

پَٿر پوجي ھَر مِلي، مئن پوجان پهاڙ
اس پَٿر سون چَڪِي ڀَلِي پيس کائي سنسار.

بيت - 54

ساڌو جنگل ڪئا ڦِرتا ھي، وِرجائِي نُوڪَٽ
ڪَئِي سوداگر چل گَئي اس پاساري ڪي ھَٽ.

بيت - 55

سَمنا، ساجن سو ڪري جس مين لکن ڇتيس
جو پير پيڇهي نہ جائي، ڪاٽي اپني سِيس.

بيت - 56

بَهتا پاني نِرملا، بانڌا گنڊا ھوءِ
سامي تو رمَتا ڀَلا، داغ نہ لڳي ڪوء.

بيت - 57

لاَمَا گُنگٽُ لاجَ گهڻيرِي، مورا ھنسکَت ھَلَنِ آءُ
نَوِرِي ناٿُ نہ بَنِئا، ڪِه وَرُ ڪا مَنيِاہ.

بيت - 58

وَنَ جَلِئا وَنراہِ جَلِي، جَلِي تہ جِيتَلَ ماہ
ھمَ جَلا جو پَاڪ نهِين، تُم جَلِي سو ڪاہِ.

بيت - 59

جَالِي جَالِي مئن جَلون، قهرِي لَگا گهاءُ
جا لِکِ ساسُ سَريرَ ۾، تا لَکِ بيٺي بِين بجاءِ.

سُر ڍول مارئي

فصل پھريون
بيت - 1

اُتر واءکِوَندي پِهلِي موسم ميهِ
ٻالاپَڻ رو نِيهَ، والا جِمَ وِسارِيين.

وائي - 1

مين تو نِگُنِي سا ڪنه سَنگ جائي
ري پيا! مون ۾ تو گن ايڪ نهين
ايڪ جو ڪُوجِي، دُوجي صورت ناھين
توسين لگا مورا جي
ري پيا مون ۾ توگُنِ ايڪ نهين
شاہِ نَجف ڪِي نوبت لاگي، پَهِلي ٽڪور
سين جاڳي
ري پيا مون تو گُن ايڪ نهين.

بيت - 2

اُتر ڏيسان آوَڻيان، ڏکڻ ساوَڻِيان
ڍولو نَروَر سيرِيين ڌَڻ ٻَڪَرِيان
پُڇو ڪُونجڙيان، تہ ڪَونہِ ھِياري سَڄڻين.

بيت - 3

ڪُونجان راتِ ڪَرِيڙِئو ٽولي ٽولي بِيس
سُتي ڍول سَنڀرِئو، اُرلي ڀاڳِي اِيس.

بيت - 4

ڍاڍِي جي ڍول مِلي، تہ ڍولا نِي ڪَهيج
کَرسَڻَ پَڪو، ڪَڻ ڇَڻيو، لائو آپ ڪَريج.

بيت - 5

ڍاڍي جي ڍول مِلي، تہ ڪَهِئِي سِين لَج
اَکِيان ڪاجَل موھِيَان، تِلَڪَ تسي پر بَک
پَه پَه بوند پَهوريين اوَسٽ اَوَسٽ لَک.

بيت - 6

ڏينڀو لَڪَ، مُنار کڙ، تِسڪَرَ جيسي تَڪَ
سِسِي سَرو نيسرو، مارُو پاسي لَک

بيت - 7

اُر سَنگا، نُه سِپِيان، ڏند تہ ٻَٽيهہ ٻاڻ
ڍول تماري مارئي جيسا ھَنج نياڻ.

بيت - 8

اُر سِنگا، نُه سِپِيان، نَين تہ وِنگٽ وِنگ
ڍول تُماري مارئي، ھڻي ٻاڻ نِهنگ
ماري مُنڌ نِسنگ، چاڙھي سِيڱ مَلڪ جئن.

بيت - 9

اُر سِنگا، نُه سپيان، نين تہ منجو مَنج
ڍول تُماري مارئي، ھَڻي گهِرندا ھنج.

بيت - 10

آمان پَڪا آمِيَان، وَڻ پَڪا وَڻِيَان
کورِي کِرجَن سَڀ لڪا، رَس وَھي نيڻان

فصل ٻيو
بيت - 1

ڍولا مارئي پاتَلي جيسي رَين کَجُور
مُنه ميٺِي گَن گهڻي، تو ڪيئن ڇَڏي ڏوُر.

وائي - 1

مِلِئو مارو مونکي، حيلن چالن سان ملئو
چَوڪِي چارِي ڪيترا، بيٺا واٽُون جهَلِئو
ساري سُپيرين کي جيرو منهنجو جَلِئو
گهر جو محرم منگتو، عرض اُنَهِين اَلئو
ڪوڙين ٻانڀَڻَ ڪيترا، وِجهَنِ گڏُنِ گِلِئو
سوئِي آيَمِ سُپرين، جِيءُ جنهين لئي جَلِئو
نِگئو نَرورَ سيرئين، راجا رِڻمل مِلِئو.

بيت - 2

سيپ پَٽائِين پاتِلي، ڌَريو ڌاڃ نہ کاء
ڪَرِيهَر جَيسِي ڪامِني، ھاٿ لڳي مَرجاء.

بيت - 3

ڍولا مارِئي اَيسِي پاتِلِي ، سيپ ڀَرِئو اَن کاء
تاء نہ ڄيري سنَگ تو، مَت لَڪ ڪَرڪي جاء.

بيت - 4

رَمَهُون ناہ نِسنگ، رَمَ اَرَوَرَ پاسي ڪَنٺ
گوشي تُري ڪَمان جيون ڪَڀُو نہ ٽوٽي انگ.

بيت - 5

رَمهُون ناہ نِسنگ، رَم اُرسين اُرلگاء
ڦلان ڀَري ٽارڙي، ڀَئونرا ڀڳي نہ جاء.

بيت - 6

اُڀي سُورج سامُهِين مَٿو ڀَري ميٽ
تاس نہ پِني پيٽ، ھِيم وَرنِي مارُئي.

بيت - 7

ساچي ٿيان سِيڱڙي، رِڻمل ھاٿ ڪَري
وِڙھندي سِر ويريين ڪوڏ ڪسيسان ڏي.

بيت - 8

مَنُ چَئي مِيرِي چَڙھان پَڳ ڏي پاوَڻيان
ڍولي سِين واتان ڪَران، ڳل ڏي ٻانهَڙِيان.

بيت - 9

ھَٿان ڪَريان ڏيوَڙا، آنکِليان ڪِي واٽ
ڍول پِروَڻ آئيو، جَمَڪَ وِڇايان ڪاٽ.

بيت - 10

ڍولا پِير سُپِير ڪَر، اُر اُر سِين لاءِ
ڦُلان جَيسي ڪامني، ھاٿ لڳي مَرجاء.

بيت - 11

مُنه ميٺِي گُن ڪَري، ڏِيبُوءِ لَڪَڙيَان
انڌارِي ۾ ڏيکِجي وِجُلِي سانوڻِيان.

سُر بسنت

فصل پھريون
بيت - 1

آئي رُت بَسنت ڪِي کِڙئا کٽڻهار
اُٿي ڳوري ويس ڪر آئي بسنت بهار

وائي - 1

اَڄُ سَڄڻَ گهَرِ آيمَ جيڏيون
اَللهُ اميدون پُڄايَمِ جيڏِيون
اڄ سَڄَڻَ گهَرِ آيَمِ جيڏيون
پِيرين فقِيرين پُنديَسِ پيرين
ڪِيَمِ سُکائون ڪيڏيون.

بيت - 2

آئِي رُت بَسنت ڪِي کٽڻهار کِڙئا
کٿوري خوشبوءِ ٿي اَچي ڀَئُونر ڀِرئا
مونکي محب مِڙئا، لٿا ڏک ڏِتوچوي.

بيت - 3

آئي رُت بسنت ڪِي، باغَنِ مُڪِي مَند
اٿي ڳوري ويس ڪر، آيو بَهار بَسند.

بيت - 4

آئِي بسنت بهار ڪِي، باغَنِ مُڪِي بُوندَ
لالِي ويکو لال ڪِي ھيڪَرَ وڃي ھُوندَ
اُمَتَ جي آخوندَ، اوڀَڙَ سَڀَ اُڀارِئا.

بيت - 5

اُڌَمئا اوڌاڻَ، رُتِ رَساڻِي سَڄَڻين
لڳي واءُ وَڻَنِ کي ڇاڻئا پَنَ پُراڻَ
پَرھيائُون پَهراڻَ، سُڪائِي ساوا ٿئا.

بيت - 6

آئِي بهار بَسنت ڪِي ڦُولي سَڀ وَڻراہ
ايڪ نہ ڦولِي ڪيتڪِي سُڪتِي ھي مر جاء.

بيت - 7

انگوري اور ڪيتڪي ڦُولي ڦڳُڻ ماہ
جي سجن ھو مَن ماہ، تہ ڦل پَسئو ڦولي (ھنِيون).

بيت - 8

اَنگورِيُون ۽ ڪيتڪيون ڦوليون ڦڳڻَ مانه
رِءَ لالَڻَ لاکو چوي، سي آءُ ڪريان ڪانه
جي سَڄڻُ ھُئي مون ٻانه، ڦُلَ پَسيو ڦُولي ھنِيُون.

بيت - 9

اَنگوريُون ۽ ڪيتڪيون ڦوليون ڦَڳُڻَ هيلَ
رِءَ لالَڻَ لاکو چوي سي آءٌ ڀانيان سيلَ
جي سڄڻ ھوئِن ٻيلَ، تہ ڦُلَ پَسيو ڦولي ھِنيُون.

بيت - 10

رُتيان سَڀَ ڀَلِيَان، ڪائِي نہ بَسنت جوڙ
جي وَڻَ پاري ساڙيا تَنِي مٿي موڙَ.

بيت - 11

رُتَيان سَڀ ڀَليان ڪائي نہ بسنت تُلَ
جي وَڻَ پاري ساڙيا تَنِي مَٿي گُلَ.

بيت - 12

ڀَئُونر مَ ڀيرو لاہِ، جيئين واسُ وَڻنِ ۾
کاڌُئِي پيتُئِي جَنِ سين سي وَڻَ سارينداء
اِيءَ نہ پَرِ سَندياءِ، جئن ڦُلَ ڏسِئو ڦِرئو وڃين.

بيت - 13

ڀَئونرُ ڀِرين منجهہِ باغ، ڪَرِہَ ڪِئو گُلَنِ سين
پَلَ پَلَ وِچُڙين پِينءِ کائين دِنِ ماہ دماغ
اِھَڙي دردَ دِماغ، ڪَهَلائي ڪارو ڪِئو.

بيت - 14

ڪارو ڪوہُ ڪِئوءِ، پاڻُ پانهنجو پاڻهِين
ڪو گل ڪِينهين ڪيتڪِي، لوچي تان نہ لڌوءِ
ڀَئونر ڀرين ٿو جوءِ، راتيون ڏينهان باغ ۾.

بيت - 15

آئِي رُت بَسنتَ ڪِي، ڦَڳُڻُ ڦُلارِئو
پيچَرو پرينءَ جو مونکي ڏاتَرَ ڏيکارِئو
جڏ نَمِي نِهارئو، تي ڦُلَ ڏِسئو ڦاٽي ھنِيون.

بيت - 16

کَارا مَائِي کارَا، ڪارو ٿِهرين ڪِيئن
عجَبُ اَٿُون اِيئَن، ڪا سُڻاءِ سُڌِ صادقُ چَئي.

ٽيھ اکري سسئي

ٽيھ اکري
بيت - 1

اَلفُ اکرُ ھيڪڙو، سَسُئِي ڪِئو صَحِي
ھَلي ھوتَ پُنوھَہ ڏي، ڪافن مَنجهہِ ڪَهِي
رانئي راتِ رَھِي، پَسي مان پُنوھَہ کي.

بيت - 2

بي- ئُون بارَ کڻي وِئا، ساٿي سَوارا
ڇڏي نماڻِي ننڊَ ۾، ڪِڙڪِئا ڪوھيارا
ڌوٻَڻِ اُنِ ڌارا، ڪاڙھو ٿِئو قِيامَ جو.

بيت - 3

تي- ئُون طلبَ تَنِ جي، اندر روحَ رھِي
سسئي جو، سيدُ چِي، وِئا ڏِيلُ ڏَھِي
پُڇي روزَ پَهِي، اَدِيون! آريچَنِ جا.

بيت - 4

ثِي- ئُون سَڄَڻَ لَنگهِئا، بُرون ڪري بارِي
ھوءِ ڪاھي رَسِئا ڪيچَ کي، ھِي پيرَ کڻي پارِي
وَسائي واري، اوڏِي ٿِي اُميد کي.

بيت - 5

جيم- ئون جالَ جَتنِ، مارِئو معذوريَنِ کي
اَنگِڙُيارو وَڍِئو، ھنِيُون مون ھوتَنِ
ڦوڙائي ڦَٽَنِ، اَندرُ منهنجواَڌَ ڪِئو.

بيت - 6

حَي- ئون حالُ حوالُ، آءٌ ٿِي ڏونگرُ ڏورِيان
وِئو مون وِلِهيءَ جو، جِيَري جو جَمالُ
ڪري ھوت حلالُ، ڪُهِي ڪميڻِي ھَلئا.

بيت - 7

خَي- ئون سُتِيَسِ خواب ۾، ڪري مَنِ مُدامُ
پاسي منجهہ پُنوہ جي، اندرِ ڪِئُمِ آرامُ
سُورَنِ جو سَر انجامُ، صُبحِ وَسايُمِ سِرَ تي.

بيت - 8

دال- ئُون دِلُ ڦُري، وِئا نِماڻِي جو نِڪَڻي
عشق آرِيءَ ڄام جو، چِتَ ۾ پِيو چُري
ھِنيين نِتُ ھُري، لالائي لالَڻَ جي.

بيت - 9

ذال- ئون زاروزارِ، ٿي رُوئان رَتَ ڦُڙا
اَچِي پيئِي اوچِتي، محبتَ مارومار
ڏُکِيءَ کي ڏيکار، پِرين پيشاني پانهجِي.

بيت - 10

ري- ئُون راضي ٿِيءُ، پاڻُ ڀَلائي پانهِنجو
ساہُ مَٿان ئي صَدَقو، جانِبَ منهنجو جِيءُ
توڻي پوي سِيءُ، ھيڪَلِيءَ کي حَبِ ۾.

بيت - 11

زي- ئُون ٿِيَسِ زَوالُ، آءُ منهنجا سُپرينِ
بُري ھِنَ ڀنڀورَ ۾ ھِهَڙا ٿِئڙَمِ حالَ
ڦوڙائي جا فالَ، وِجِهِئو واٽَ نِهاريان.

بيت - 12

سين- ئون سِياڪو، ڪَندِيَسِ ڪوھيارَلَ سين
گڏجڻ سندو گَس ۾، آھِمِ اولاڪو
ووءِ ووءِ جو واڪو، ساڻِمِ ٿئو سَيدُ چئي.

بيت - 13

شِين- ئون وَٺِي شاہُ، وِئا وٽان مون نڪري
پورِھَتِ ڇڏي پَٽَ ۾، نِٻَرِ ڪيائون نہ نِگاہَ
سَنجهي ڪِئائون صلاحَ، مُٺيءَ جي مَرڻَ جي.

بيت - 14

صاد- ئُون ساہُ پَساہُ، سُڃِ ۾ ٿئو سو ڳَهو
لَڳُمِ ٻاڻُ ٻَروچ جو، وييَسِ پڻِ وَساءِ
گُنگن جي گَساء، آيَم بوءِ بهارَ جي.

بيت - 15

ضاد- ئون منجهہ بَرنِ، وَڻ کَٿُوري واسئا
ٻاڪارِئو ٻانهُون کڻان، ٿَڪِي منجهہ ٿَرنِ
ڳوڙھا سر ڳلنِ، ھي ھي ڪَيو ھاريان.

بيت - 16

طي- ئون طالعُ تَنِ جو، جي ھيڪاندِيُون سِين ھوتِ
تَنِ سالُورَ سقلات جا، پيچِي چڱا پوتَ
جَبَلَ ڏنيَم جهوتَ، اھڙَنِ اوٺيڙَنِ لَئي.

بيت - 17

ظي- ئون اُڄ زبانُ، ڪيچِي ڪري ھَلِئا
ڇُلِي پيٺيس ڇپَرين، ڪارِي لَڳمِ ڪانُ
نِسَت سين نِڌان، جيڏو جَتَ ڪري وِئا.

بيت - 18

عَين- ئُون شالَ اَچَنِ، سي بوتا نِهي بار
سُونهون جو ساٿَ جو، ڏِسان شالَ اکِيَنِ
وِندُرَ واٽڙِيَنِ، دِلاسا دِلگير کي.

بيت - 19

غَين- ئُون غِفلتَ ڇَڏِ، ڇِنِ سِياڪو سَسئي
نِجهُرو نااُميديءَ جو، اوڏانهَ نيئِي اَڏِ
تہ ھاڙھي ڌَڻي ھَڏِ، ڇوري ڇڏي ڪين ڪين.

بيت - 20

في- ئون ٿو ڦاٽي، قَلبُ لاءِ قريبَ جي
مُدامي مجلسِ کي، اندَر مون آٽي
جهنگل ۾ جهاٽي، ڀيڙي ٿيان ڀَتارَ سِين.

بيت - 21

قاف- ئون قُربُ ساڻُ، ماري وِئا مُنڌَ کي
ٻانهي ٻاروچَنِ لاءِ، پيئِي پَڇاڙي پاڻُ
ڄُلان پُوندُمِ ڄاڻُ، اِھَڙَنِ اوٺيڙن جو.

بيت - 22

ڪاف- ئون ڪريان ڪيئن، ھنيون ھوت ھَڻِي وِئا
وِئو ٻاروچو نِڪري، چِتُ مون چاڙھي چِيئن
ھوتَنِ ڌاران ھِيئَن، ڏَھلا مون ڏِينهَ ٿئا.

بيت - 23

لام- ئون آءُ لُفتِ، ڇيڙي وِڌيَسِ ڇَپَرين
چوريءَ چانگا چُرِئا، گَنگنِ ڪي نہ گُفُتِ
نِيَمِ سُورَ سُرُتِ، اَگهِي ٿي آھُون ڪريان.

بيت - 24

مِيم- ئون ٿيو مَهندارُ، ٻاروچو ٻيلين جو
سڀني جو سيدُ چئي، سُونهون ٿِئو سَردارُ
جو مُلڪَ جو مَدارُ، سو موليٰ مونکي ميڙيين.

بيت - 25

نُون- ئون لڳو نينهُ، ٻانڀَڻِ جو ٻروچَ سين
راتيين روئي رَتَ ڦُڙا، مُنڌَ ڏولائو ڏِينهَ
محبت سندا مِينه، ويچاريءَ وسائيا.

بيت - 26

واو- ئون واءُ وِصالي وارِ، آرامِي اَندرِ جو
چانگي سر چڙھي وِئو، ٻارچو ٻي ٻارِ
وِلهي ٿي وڻڪارِ، سُڪو باغُ ڀنڀور جو.

بيت - 27

ھي- ئون لَئي ھيڪاند، اگهي ٿي آھُون ڪَري
بِرہَ آءُ بلوچَ جي، ڀيري ڪَيَسِ باندِ
ڪِنه مان اَچي نہ کاندِ، پَسڻَ ڌاران پِرينءَ جي.

بيت - 28

اَلف- ئون اولاڻو، جِيجان تَنِ جَتَنِ جو
لنگهي پَٻُ پَري ٿِئا، ڪئائون پَرڏيهَ ۾ پاڻو
ساجَنُ سيباڻو، ويچاريءَ وُجودَ ۾.

بيت - 29

يي- ئُون يا خُدا، والِي وارِ وطن تي
تہ گڏجي گُوندَرِ لاھيان، مَنَ جي سَڀ مُدَا
جانِبُ ٿيي مَ جُدا، سدائين سيدُ چئي.

تمر فقير جو ڪلام

سرود ڪاريھل
بيت - 1

جتي ھئا ھنجڙا تتي ٻگا ٻئا ٿئا
ڪُوڙنِ ڪانيرِنِ سين پَسو پَهِ پئا
سي پاريڙِي وِئا، جَن ٿي سَٽون ڏنيون سَرَن ۾.

بيت - 2

سَر سُتيئِي ڇڏئو پَسو پاريڙِينِ
وِٺين ساڻ وڃائيو ڪُوڙنِ ڪانيرَنِ
سندي ذاتِ ھنجن، ڪِنه ڏوراڻين ڏيهِ وَھِي.

بيت - 3

ھنجن سِين ھيج ڪري، ڪندِيسِ ڪين ٻئا
جَنِ ٿي سَٽون ڏِنيون سَرنِ ۾ سي پاريڙِي وِئا
ماڳو ماڳِ ٿِئا، ڪوڙا ڪانيرا گهڻا.

بيت - 4

پارھيڙي پري وِئا خبرَ ڏِيندَمِ ڪِيرُ
ھنجَ ڪالوڻون پيرُ، لڳو آھي نہ لَهي.

بيت - 5

لڳو آھي نہ لهي پئو چڻڪي چِتِ
ھاڻي ويٺي ھِت، گهنگهرِ گهاريان ڏينهڙا.

بيت - 6

گهنگهر گهاريان ڏينهڙا، اُنَهِين ريءَ آئون
اوٽارِجِي اڄُ وِئو، گوندَرِ گَڏئائون
پييُون مون جائون، چُڻندي چِلُڙ ۾.

بيت - 7

چُڻندي چلڙ ۾، جائون پييُم جي
جَنِ ٿِي لَمِئو لاتيون ڏنيون ويٺِي ساريان سي
ھاڻي اُنهين ري، ڏکيا ڏينهن گذارِيان.

بيت - 8

ڏکيا ڏينه گذاريان تَنِ ھَنجهن ري ھاڻِ
ڪوڙنِ ڪانيرنِ سين ٿِيي نہ روحَ رھاڻ
تَنِ پَکِينِ ڌارا پاڻ، جهُرِي من جهِيڻو ٿئو.

بيت - 9

جهُرِي مُن جهيڻو ٿئو ھاڻي ھنجن ري
لالون لَلَنِ ريءَ، ڪونہ ڏيندو ڪو ٻئو.

بيت - 10

ڪونہ ڏيندو ڪو ٻئو للنِ رِيءَ لالُون
تَني رِيءَ، تمر چئي، ٿِيُون جانيُون زوالُون
سارئو سنڀالون، اُني جِيُون اَڄُ ڪري.

بيت - 11

اُني جيون اَڄُ ڪري سنڀالون سارئو
ماٺ نہ ڪري مون ھِنيون ڌُتِئو ڌُتارئو
محبت جو مارِئو، سو ڪِينءَ سَگهو جِندڙو.

بيت - 12

سو ڪِينءَ سَگهو جندڙو سَڄڻَ جو ساري
اونهي عشق عمِيقَ جي وڌو محبت ھِي ماري
پارئو ٿو پاري، رضا جا رحيم جي.

بيت - 13

رضا جا رحيم جي، سا پاري ھِي پِئو
عشقَ اُگهٽي جندڙو جَرا جِيءَ ڪِئو
سڙِي ساہُ وِئو، سنڀاري کي سڄڻين.

بيت - 14

سنڀاري کي سڄڻينِ سڙِي وئو ساہُ
ويٺي وڳرُ نِهارِيان جَنِ پوڄَ ڏِنو ھو پاہُ
آڻيندونِ اَللهُ، آسَرَ ڀَرِي آھيان.

بيت - 15

آسر ڀَرِي آھيان وڳرَ مانَ وَرَنِ
ٻيلون ٻَڌئو ٻِپُڙا مٿي ڍنَڍ ڍَرَنِ
سانڀي منجهہِ سَرَنِ، اَلا! سيئِي آڻيين.

بيت - 16

اَلا! سيئِي آڻيين وڳرِ اُنِ واري
ڦوڙائِي فراقَ جي وڌا ڳَچَ ڳاري
محبتَ ھِي ماري، جهوري پاڻَ جهُنُو ڪئو.

سرود سسئي
بيت - 1

پَرِيندھين پَنڌُ ٿي جَتَنِ ڪارَڻ جوءِ
واڪا ڪيو وڻن ۾، رِيهُون ڪيو روءِ
طالِبَ کي تَمرَ چَئي ڏَسُ ڏيرن جو پوءِ
ڪيچان اوري ڪوءِ، ڪجاہ غور غريب جو.

بيت - 2

ڪِجاہُ غورُ غريبَ جو موٽِي ڪو ميان
پاندُ نہ ڇَڏيان پرينءَ جو جانسين ٿِي جِيَان
سِسِي ساہ ڏِيان، پُنهونءَ ڪارَڻِ پَٻَ ۾.

وائي - 1

مُئِي مَ ماريجاہ، ٻاروچا!
رَھو راتِ ڀنڀورَ ۾
ڏُکي ڏُونگر وَٽَ ۾، چُڪِي چاڙَھيجاہ
موٽي مون معذورتي واڳُون واريجاہ
سانگياڻيءَ جا سُپرين، پُنهون پاريجاہ
طالِبَ کي تَمَرُ چئي، مُحبَنِ ميڙيجاہ.

وائي - 2

ھاڙھي ھَلي روءِ ھلي روءِ
مَنِي پير ھَٿَنِ سان
واڪا ڪِئو وَرَنِ ۾، جَرَبَ ماري جوءِ
ڏينهَ تَتي مَنجهہ ڏُونگرين بازَ پَکي جئن پوءِ
رائي ۾ رڙيون ڪَري گاذَرِ گامُ نہ ڪوءِ
آريچا اٺن تي، ھيءَ تان جَڏڙي جوءِ
پير پيادي پنڌ ۾ رائي اُڀي روءِ
ساٿِين پُڇي خَبَرون، پانڌين پيرين پوءِ
مٺيءَ ماتم آئيو ڪو پُري پُنهل چوءِ
آن جا ڇڏي ڇپرين، تِنهِ ھاريءَ حالُ نہ ڪوءِ
ڪِجا غور غريب جو ڪيچان اوري ڪوءِ
آريءَ جي اولاد جو شال ساٿ سلامت ھوءِ
طالب کي تمر چئي ڪو ڏَسُ ڏيرن جو پوءِ.

بيت - 3

پُنهونءَ ڪارڻ پَٻَ ۾ٿِي ھيڪَرَ ھيڪاندي
ھُيَسِ ھوت پُنهونءَ سين، آڌر تِنهِ آندِي
ڪيچ ڌڻي ڪانڌي، تڏھن ٿِئَسِ تَمَرُ چَئي.

وائي - 3

اوڏِي آيَسِ جا پِريان جي پيچري
ويجهي وِندُرَ جَنِ وَڻَنِ
جي تو اوڏا ڀانئيا، سي ڏُونگرَ ڏُور ڏَسَنِ
مَدي نہ ھُيَنِ مَنَ ۾، ڪيچان ڪوہُ اَچَنِ
مَرَڻُ منهنجي کي ڪِئو، ھِي پَهُ ٻاروچَنِ
سُونهنِ سَڳَرَ پَٽيين، مَنهَ ماروُئڙَنِ
وِندُرِ وائِي جا وَھي، مونکي سانہ سُلَنِ
آڻي ٻَڌا اوٺيين موتي کي مَيَنِ
آئي لاٿيُون اوٺِيين لَڏون ڀَرِ لَڪَنِ.

بيت - 4

لَڪَ چڙھئو رڻ روءِ، ڪَري سَٻاجها سڏڙا
ايندن پُڇي خبرون، ويندن پيرين پوءِ
ڏيرن ۽ ڏاگهن جو مونکي ڏَسُ ڏئو
مُونهان ساٿُ وِئو، ڀُڻِي ڏُونگر ڏورِيان.

بيت - 5

لَڪَ چَڙھئو رڻ روءِ، ساٿين ڪري سڏڙا
رِيهُون ڪِئو رُڃن ۾، چيهون ڪئو چوءِ
طالب کي تمر چئي ڪو ڏس ڏيرِن جو پوءِ
ڪيچان اوري ڪوءِ، مان ٿئي غور غريب جو.

بيت - 6

سَنجهي مون نہ سَنڀالئو، مارِيَسِ سُورَ صُبوح
نيڻ ھيرائي ننڊ سين، جتن لنگهي جُوءِ
ھاڃو ڪري ھُوءِ، آڌِيءَ اوءِ اُٿي وِئا.

بيت - 7

سَنجهي مون نہ سنڀالئو، صُبُح سارِيمُ سُورُ
اَچِئو اوٺيڙن جا پَلپَل پَوَنِ پُور
جَتَنِ لاءِ ضرور، گهڻا گهارِيُمِ ڏِينهڙا.

بيت - 8

سَنجهي مون نہ سَنڀالئو، صُبحُ مارِيَسِ سُورَ
آڌيءَ راتِ اُڌَمِئو ڏِين پَلٽا پُورَ
جَتَن جي ضرور، مادر ماري آھيان.

بيت - 9

ڏير ڏَمرجي ھليا بانڪا چڙِھي بَرِ
جتن ڌاران جيڏيُون ھِنيون جَرِ نہ ٿَرِ
ڪانہ ٻُڌي سُون ڪڏھِين اِھڙي پَرِ ڪُپرِ
ٻاروچا ٻَر ٻَر، رات نہ رھيا ھيڪڙي.

بيت - 10

ڏير ڏِمرِجي ھَلِئا بَرِ چَڙھِي بوتا
نِئو نِماڻِي پاڻ سِين ھيڪَرَ اَئِين ھوتا
مارِين ٿا مَعذورِ کي گُنگن جا گوتا
انهيءَ پَر پُهتا، رات نہ رَھيا ھيڪَڙي.

بيت - 11

ڏيرَ ڏمَرجِي ھَليا جهَلي مَينِ مهارُون
وِجهئو ھَٿَ واڳَن ۾ ڪَري ٻانڀڻ ٻاڪاروُن
وڃي ڪيون وڻڪار ۾ چانگن چانگاروُن
ڪِيَم وَس ڪارُون، رات نہ رَھيا ھيڪَڙي.

بيت - 12

ڏير ڏَمَرجِي ھَليا پائي پاکُوڙا
ڏِينه تتو، ڏنء متو، کامي ٿيس کوڙا
اُٿي ھليا اُس ۾ ٻِہ پهرين ٻوڙا
مون ڳاڙيندي ڳوڙھا، رات نہ رھيا ھيڪڙي.

بيت - 13

ڏير ڏَمرجي ھليا ڪاھي ڪَيچ ڪنواٽ
لنگهيائُون لطيف چئي گهيڙ گهٽيون ۽ گهاٽ
وَٺي وئا وصال جي سَندي وحدت واٽَ
جهٽي ڏيئي جهاٽ، رات نہ رھيا ھيڪڙي.

بيت - 14

ڏيرَ ڏمرجي ھَليا گَس ڪري گورا
وَڃَنِ ويچاريءَ جو جَت ھنيو جورا
ٻانڀڻ ٻَروچن لئي کامي ٿي کورا
ھَئي ھنِيين ھورا، راتِ نہ رھيا ھيڪڙي.

بيت - 15

ڏيرَ ڏمَرجي ھليا، پائي اينڍ پلاڻ
وجهي گوربَندَ گُنگن کي ڏيئي تنگن تاڻ
ڪاروُن ڪِئَمِ ڪيتَريون سَنجهي وِئا سَرواڻ
پُنهون ناہِ پَلنگَ تي سيجَ سُڃي ٿِي ھاڻِ
مون وٽِ ٿِي مهماڻ، رات نہ رھيا ھيڪَڙي.

بيت - 16

ڏير ڏمرجي ھَلِيا اُٺَنِ چڙھي اوءِ
وَڃن ويچاريءَ سين ھاڃو ڪِئو ھوءِ
پُنهون ڪارڻ پَٻَ ۾ ڇُلئو ڇپَر پوءِ
رَندَ نِهارئو روءِ، راتِ نہ رھيا ھيڪڙي.

بيت - 17

ڏير ڏمرجي ھليا چانگن تي چڙھي
ڪٿان ڪوھيارل سان اديون دل اڙي
وڃي وَرُ وَڻڪار ۾ گهاري مان گهڙي
ٻاروچا ٻڙي، رات نہ رھيا ھيڪڙي.

بيت - 18

ڏيرَ ڏمرجي ھليا ڪَرَھَلَ قَطاري
چَڙھئا لَڪَ لَطِيفُ چَئي توڏا تَواري
ٻانڀڻ ٻروچَن لَئي رويو جَرُ ھاري
اديون اوتاري، راتِ نہ رھيا ھيڪڙي.

بيت - 19

ڏيرَ ڏَمَرجي ھَلِيا، ڏيئي ڏُوراڻا ڏَسَ
وڃي ٿئا وڻڪار ۾ ليڙا ڪاھي لَسَ
اوڳي اوٺيڙن جا پوءِ ٿي پُڇي گسَ
وَڏا ڪئِم وَسِ، راتِ نہ رھيا ھيڪڙي.

بيت - 20

تِهِين وير تَمَرُ چَئي گهائي وييسِ گهَٽُ
ٻانڀَڻ ٻَروچَنِ جي ڪِئو ڦوڙائي ڦَٽُ
مادَر ھُيَسِ نہ مَٽُ، آڌِيءَ تي اُٿِي وئا.

بيت - 21

آڌِيءَ تي اُٿي وِئا، ڪيچ رکيائون ڪَرُ
گاذَرِ ھِنِ گوليءَ جو وٺيو وَڃَنِ وَرُ
جَبَلَ پاسي جَرُ، ھار تہ مِلِين ھوتَ کي.

بيت - 22

آڌيءَ اوءِ اُٿي ويا، ڪَرَ رکيائون ڪيچ
ٻاروچاڻي پيچ، منهنجو مَنُ منجهائيو.

بيت - 23

منهنجو مَنُ مُنجهائيو جَتَنِ جي جَمالَ
وِڌو سُورُ سَرِيرَ ۾ ڪيچين جي ڪَمَالَ
ھوتَ نہ ڀائِي حالَ، موٽي ٿئا مَعذور جا.

بيت - 24

موٽي ٿئا معذور سين حال نہ ڀائي ھوتَ
لڳندي ئي لڪن ۾ پاڻان ٿيس پوتَ
مٿي تائين موت، سِڪَ ٻاروچي نہ لهي.

بيت - 25

پاڻِ پيهي وِئا ڇَپَرين، بروھي بُرفَتَ
پُنهون نيائون پاڻِ سِين ھاءِ ڪري حرفتِ
مونکي ڇڏي ماڳِهين، ھلئا سين حِڪمَتَ
جيڏي ڪَري جَتَ، وِئَمِ ڇُلائِي ڇپرين.

بيت - 26

ڀُڻِي ڏُونگرَ ڏوريان ڪيچين لاءِ ڪَڙھئو
پَهاڙَنِ مٿي پَٻَ جي، وڃان چوٽيءَ سينءَ چڙھئو
ڪَري ساجَنَ سوگهو، سَندَمِ جِيءُ جَڙِئو
لَڪَنِ تان لَڙئو، پيرُ نهاريان پِرينءَ جو.

بيت - 27

مون سَڏيندي سَڏڙا، ساٿِي سَڏَ نہ ڏين
وِلهيءَ جي وَٿاڻَ تي توڏ نہ تَوارين
ھيڏا ھاڃا ٿين، بُري ھِن ڀَنڀورَ ۾.

سرود رامڪلي
بيت - 1

ويراڳي واحِدَ سِين رَکِجُ چاہُ چوري
ھِي جي ڪَنَ ڪَپارَ جا سي ڪامِلُ وِجهہُ ڪوري
منجهان ڏِيلَ ڏوري، رِيجهائيج رام کي.

بيت - 2

رِيجهائيج رامَ کي ڀِري ڀَليءَ ڀَتِ
سناسي سنسار جي مُور وڃائج مَتِ
جا جڳائي جوڳ کي پارج سائي پَتِ
ھَڻِي آديسي اَتِ، وانءُ سڱيون سناسي کڻي.

بيت - 3

سِڱيون سَناسِي کَڻِي ٿيجُ پَريين پار
سَڳا سيليون سِڱيُون ڌاڳا ڪيم ڌُئارِ
ھِيءَ جا حاجَ ھٿَن جي سا ڪوڙي آھي ڪارِ
مَنُ مَنجهِهِين مار، تہ اوڏو ٿيين اَلکَ کي.

بيت - 4

ويراڳِي واحدَ سِين، چِتَ سِين رِکجُ چاءُ
خانو وِيندُئي خاڪَ ٿي جِنهِ ۾ اچي وڃي واءُ
ساڌُو رَکِجُ ساءُ، فِڪرُ ساڻُ فقيرُ چئي.

بيت - 5

فڪَرِ ساڻُ فقير چَئي، ھَلُ تون ھيَائين
پُورج تَهِين پيرَ تي وِئا جوڳي جِيائِين
تہ ڪاپَڙِي ڪيائِين، مانَ گُروءَ جي گَسِ ٿِيين.

بيت - 6

مانَ گُروءَ جي گَس ٿيين جي واحِدَ مُنهِ واڻِي
جوڙي جٽي جان ۾ تَندون پائي تاڻي
تہ تحت لَفظان تَمَرَ چئي ميوا سڀ ماڻِي
الوُھيتان آڻِي، سُڌيون ھي سَنسار ۾.

بيت - 7

جي ڀانِيين ٿيان گَس گُروءَ جي تہ واحِدَ منجهہ واڻيج
تحت لفظان تَمر چئي ميوا سَڀِ ماڻيج
اُلوھيت اُڻيج، سُوڌي ھن سنسار ۾.

بيت - 8

سُوڌو ھِنَ سنسارَ ۾ ويهِي ويرَ وڄاءِ
ميخون محبت سَندِيُون تندون تُنبي پاءِ
تہ ساميڙا سَندياءِ، گُرَ وَٽِ گلا نہ ٿئي.

بيت - 9

گُرَ وَٽِ گِلا نہ ٿيي جي مَيلَ ٽارِيين تان مَنَ
آھِينِ جي اَندرَ ۾ سي ڪامِلَ اُپَٽ ڪَنَ
سَناسِي سَمُنَ، رکجُ پوربَ پَنڌُ جِي.

بيت - 10

رکِجُ پُورَبَ پَنڌَ جِي سَمُنَ سَنَاسِي
جُنبِي ڪوہُ نہ جُهَارِيين ڪَروَتُ ۽ ڪاسي
تہ اَندَرِ اُداسِي، تون نانگا ٿِين نِڪڻين.

بيت - 11

جي ڀانيين نانگو ٿيان نِڪَڻي تہ پَرِ گُروءَ جي پارِ
گنگا، مَٿرا، گومتِي وڃي جَمنا کي جُهارِ
ھلڻ جي ھنگلاج ڏي وائي ڪِيم وارِ
سَڳا سيليُون سِڱيُون ايءَ پُڻِ ڪوڙِي ڪارِ
مَنُ منجههِين مارِ، تہ اوڏو ٿِيين اَلکَ کي.

بيت - 12

جي ڀانيين اوڏو ٿيان الَکَ کي تہ وَڃ رامَ سين راھي،
سَناسِي سنسار جا ڇَڏِ لاڳاپا لاھي
جتي جاٽا جوڳَ جي، اُتِ سامِي رَسُ ساھي
ڪاپَڙِي ڪاھي، گنگا ڀيٽجِ گومَتِي.

بيت - 13

گنگا ڀيٽي گومتي پُرِجُ پُورَبَ ڏانهِ
ڪاسِي ۽ ڪَروتَ جي، رَمي پُڇِجُ راہَ
دُئارڪا جي دَرَ تي تون نانگا ڪَرِ نِگاہَ
ناني ۽ ناراڻ_سَرُ سانڍِ منجهِهِين ساہَ
اوڏو آہِ اللهُ، ڪوٽيسَر جي ڪُنڊَ ۾.

بيت - 14

گنگا ڀيٽي گومَتِي سامِي سيرِ ٿِئا
اَندر آديسين کي اَچَنِ جوش جِها
ويراڳي واحِدَ لئي ڪِنهِ جِنهِ پَهِ پِئا
مَٿي تيرٿَ تَمَرُ چَئي واڪِيندا وِئا
تَنِ ڪاپَڙِين ڪِئا، ھَڻِي گَسَ ھِنگلاجِ ڏي.

بيت - 15

ھَڻِي گَسَ ھنگلاجَ ڏي، اُوءِ سامِي ٿِئا سِيرَ
جِتي جاٽا جوڳ جِي اُتِ مَرَڪِي اُڀا ميرَ
ھُتِ ڪيائون راضِي رامَ کي، ھِت ٿا چائينِ پِيرَ
تان پُڻ اِي تَقدِيرَ، مَڃيندي مَحو ٿئا.

بيت - 16

ويراڳي واحِدَ سين رَکِجُ چاہُ چُري
نانگا پنهنجي ناٿَ کي لَهہُ منجهان گهَٽَ گهُري
سِرَ ڀَرِ تون سُرِي، گنگا ڀيٽِج گومَتِي.

بيت - 17

ڪوٽيسَر جي ڪُنڊَ ۾ اُو رَھيو آھي رامُ
جَنِ سَناسِين سورِئو تَنِ اندرِ ٿئو آرامُ
ڪِروڌُ ۽ ڪَامُ، اُن جي وئو وُجودان نِڪَرِي.

بيت - 17

ڪوٽيسَر جي ڪُنڊَ ۾ اُو رَھيو آھي رامُ
جَنِ سَناسِين سورِئو تَنِ اندرِ ٿئو آرامُ
ڪِروڌُ ۽ ڪَامُ، اُن جي وئو وُجودان نِڪَرِي.

بيت - 18

ويئي وُجودان نِڪَرِي اُنِ کي وَحدُ ۽ وڏائِي
سُوڌي ٿئا سَرِيرَ ۾ ماڻيائون مِٺائِي
اُنِي کي آئي، لَذتَ جا لطيفَ جي.

بيت - 19

لَذَتَ جا لطِيفَ جي، سا مَنجهِهِين ٿا ماڻِينِ
ثابِتَ ٻَڌِئو سَندَرا منجهان تِکَ تاڻِينِ
اُھڃاڻيُون آڻِينِ، پَسو پُورَبَ پارَ جون.

بيت - 20

پَسو پُورَبَ پارَ جي، خَبَرَ ڏِينِ کَرِي
تَڪِئا تاڪِي ڇَڏِئا تَنِ ويراڳِينِ وَرِي
سَناسِين سَرِي، پَسو جاٽا جوڳَ جي.

بيت - 21

پَسو جاٽا جوڳَ جي سَرِي سَناسِينِ
ڪِيرَتَ جا قُلُوبَ جي سا ڪِي ڪاپڙينِ ڪَنِ
اوڏا ٿِئا اثباتَ کي مِيمُ رکيائون مَنِ
اوءِ ويٺا ئِي وِھسَنِ، ڪُڇَنِ ڪِنهن سِين ڪِينَڪِين.

بيت - 22

ڪُڇَنِ ڪِنهن سين ڪِينَڪِين، اُوءِ ويٺائِي وِھسَنِ
وائِي واري وِنگُڙِي ڪِي وَسِ ويراڳِينِ
لَڳِي لَئہُ لطيفَ جِي اندرِ آديسِينِ
ٻيون ڏيئي ٻن، پيهي وِئا پاتار ۾.

بيت - 23

پيهِي وِئا پاتارَ ۾ ٿا وِھُسَنِ وِيرُو تَارَ
لَڳِي لَئہ لَطيفُ جِي تَنِ کي اَندَرِ مَنجهہ اَپارَ
سامِيڙا سَتارَ، گَجِي گنگا گڏِئا.

بيت - 24

گَجِي گنگا گَڏِئا پُوربَ پُنا جي
اُھڃاڻيون اِلماسَ جيون تَنِ ڳَرِ تَمرُ چِي
سامِي آھنِ سي، جِي لِڪا ڀوڻُنِ لوڪَ ۾.

بيت - 25

لِڪا ڀُوڻَن لوڪَ ۾، سي پَڌَرِ ڪنهن نَہ پَرِ
بابُو سَڀِ ڀيڙا ٿِئا، اُوءِ دُئارڪا جي دَرِ
صَحِيحُ ڪِئائُون سَرِ، ھُوءِ جا وائِي وِنگڙِي.

بيت - 26

ڪَري وائِي وِنگُڙِي پَلي ڇڏيائون پاڻِ
نانگن پنهنجي ناٿَ سين ٿي راتو ڏينهن رھاڻِ
ھُتِ پُڄندِھِين ھاڻِ، ھِتِ منجههين مَنَ مَحُو ٿِئا.

بيت - 27

مَنجههين مَنَ مَحُو ٿِئا، وارِئائُون وائِي
“تَرڪُ الدُنِيا راسُ کُلِ عِبَادة” اِي اُنَهِين لَئي آئِي
پُڇَنِ ڪانَہ ٻِئائِي، اوءِ پيهِي وِئا پاڻَ ۾.

بيت - 28

رامُ جَنِي جي رُوحَ ۾ سَناسِي سيئِي
اُٿِيَنِ گهڻي ادبَ سِين اُنِ جي عادتَ اڳيئِي
تَنِي کان تَمَرُ چَئي پَڌَرُ نہ پيئِي
سالِڪَ سَڀيئي، کَڻِئو ڀُوڻَنِ ڳالهڙي.

بيت - 29

رامُ جَنِي جي روحَ ۾ سَناسِي سيئِي
ھَلِئا اُوءِ ھِنگلاجَ ڏي سالِڪَ سڀيئِي
تَنِي جي تَمَرُ چَئي پِرتِ پَري پيئي
اُنِ کي وِھامِي ويئي، عُمِرَ سَڀ اَلَکَ سِين.

بيت - 30

عُمِرَ سَڀ اَلَکَ سين ان کي وِھامِي ويئِي
وِئا وَڄائي سِڱِيُون پُورَبَ ۾ پيهي
ڏِسَندِھين ڏيهي، اُو نانگا نِسورا ٿِئا.

بيت - 31

رامُ جَنِي جي روحَ ۾، تَنِ ڪِئو ڪاپَڙِينِ ڪَمالُ
جَنِ پاتو تَن پائيو جانِبَ جو جَمالُ
تَنِي جو تَمَرُ چَئِي، ھوءِ موچارو حالُ
اُوءِ نانگا ٿئا نِهالَ، پُڇن گَسُ گُروءَ جو.

بيت - 32

پُڇَنِ گَسُ گُروءَ جو نانگا ٿئا نهال
مُقالان مَهند ٿئا ڪينهين وَٽَنِ قالُ
ڪِئائون حاصُلُ حالُ، پُري پوربَ پنڌَ ڏي.

بيت - 33

پُرِي پوُرَبَ پَنڌَ ڏي، ڪِئائون سُڃاڻِي سُجُودُ
وِڃائي وُجُودُ، ھيڪائي ھيڪ ٿئا.

بيت - 34

ھيڪائي ھيڪَ ٿئا اوڏا ساڻُ اَحَدَ
ھِيءَ ڇَڏيائون حَدَ، وِئا مُطلَقَ مَحُو ٿي.

بيت - 35

وِئا مُطَلَقَ مَحو ٿي، سُڃاتائون سوئي
تان آھي اُھوئي، ڪَٽُ نہ ڏِسنِ ڪي ٻئو.

بيت - 36

ڪَٽُ نہ ڏِسن ڪِين ٻِئو، پَسو ڌَڻيان ڌارَ
سُڌِ ڇڏيائون سارَ، پَرُوڙئان پَري ٿئا.

بيت - 37

پَروڙِئائون پَري ٿِئا، ھِتِ ڇڏيائُون ھِيءَ
جوڳين پنهنجا جِيءَ، پوئي ڇڏيا پرينءَ سين.

بيت - 38

پُوئي ڇَڏيائون پِرينءَ سين، ٿئا ھيڪائِي ھيڪُ
ساھَہ ڏِنائون سيڪُ، اُھيئِي اَڪسِير ٿئا.

بيت - 39

اُھيئي اَڪسِير ٿِئا جيڪي ڌَڻيءَ ڌُئا
جوڳي ھِنَ جَهان ۾ سامِي سي سُئا
تَنِي جا پُئا مَچَ ماٺائي نہ ٿئا.

بيت - 40

مَچَ ماٺا ئي نہ ٿِيا جي جَلايا جوڳين
جئن عمر گُذري اُنِ کي تئن تَپِي تيزُ ڪَنِ
دُونهان ٿا دُکَنِ، تَنِي جا تَمَرُ چئي.

بيت - 41

تَنِي جا تَمر چَئي دُکن ٿا دُونهان
جَني چوري ڏِنا چِتَ کي لاھُوتِينِ لُوھان
سامِي ٿئا سُونهان، اَواٽان واٽَ ڪَنهِين.

بيت - 42

اَواٽان واٽَ ڪَنهين، سامِين لَڌو سيرُ
پُرِئا ڀَري پيرُ، سڀيئي سونهان ٿئا.

بيت - 43

سَڀيئي سُنهان ٿيا واقفُ ٿي ويٺا
پاڻيءَ جئن پيٺا، پَسو سڀ ڪنهن شيءِ ۾.

بيت - 44

پَسو سڀ ڪنهن شيءِ ۾، ڪَنهن ھنڌ نہ چَئبو ھاڻ
“بِکُلِ شيءِ مُحيطُ” اِي اُنِهين جو اُھڃاڻُ
ڪَنِي ساڃارن ساڻُ، ٿو ڳالهيون ڪري ڳُجهِيُون.

بيت - 45

ڳالهيون ڪَري ڳُجهيون پَسو سِين پَنهنجَنِ
سُڃاتائون سُپرينِ مُحُبُ ڪِئائون مَنُ
ٻِي نہ ڪِئائون ڪَنِ، آھِينِ اُوءِ اُنهِين سِين.

بيت - 46

آھِينِ اُوءِ اُنَهِين ۾، ٿئا نہ ويسَلا وِيرَ
تَسا ڏيئي تَنَ کي ساڙيائُون سَرِيرَ
تيلاہَ ٿئا فقير، جوڳي ھِنَ جَهان ۾.

بيت - 47

ڪالهِوڪو ڪاڏي گيو سندو جوڳين جوش
پُڇِي تَهين پَٿَ کي، ھَڏ نہ رھيو ھوش
آسَڻِ منجهہ افسوس، آءٌ نہ جيندي ان ري.