Lexical Density of the verse, for usage of Artificial Intelligence (AI) & Computational linguistics
| Number of words: | |
|---|---|
| Lexical Words:* | |
| Non-lexical words:** | |
| Lexical Density: |
* Words of Noun, adjective, verb & adverb
** Words of Pro-noun, post-position, conjunction & interjection
ڀٽائي پيڊيا جو واٽس ائپ چئنل فالو ڪريو
- سُر سارنگ جَي بادل نيڻ ۽ مينھن جو بيت
مُندَ ٿِي مَنڊَلَ وَڄَئا، ڳورِي پِيُ ساري،
وَڏَ ڦُڙو واڪا ڪَري، اُٺو اوتاري،
کَرڪَڻُ ڪَڍي ڇڏِئو، مينهِڙِيَنِ ماري،
ڪَڪَرَ اَڄُ ڪاري، وارو ڏِنو وِڄَڙِيين.
رسالن ۾ موجودگي: 46 سيڪڙو
سمجهاڻي
سانوڻ جي مُند اچڻ سان مينھن جا ساز وڄڻ لڳا (رم جهم ٿيڻ لڳي) ۽ هن عورت کي پنھنجو پيارو وَرُ ياد اچڻ لڳو (جيڪو پرديس پورهيي لاءِ ويل هو ۽ مينھن جي موسم ۾ موٽڻ جو انجام هوس). آرهڙ جي گرميءَ ۾ وڏڦڙو مينھن وڏي آواز سان وسڻ لڳو. اهڙي قسم جي (بابرڪت) مينھن گهرن مان هر قسم جي ڏکن ڏولاون کي تڙي ٻاهر ڪڍي ڇڏيو. آسمان ۾ ڪڪرن گوڙ ڪري کنوڻين کي وارو ڏنو تہ گهڻو مينھن وسائين.
[ شارح: ڊاڪٽر عبدالغفار سومرو ]
ھِي بيت ٻين سھيڙيندڙن وٽ ڏِسو
TRANSLITERATION
सिन्धी देवनागिरी
मुंद थी मन्डल वजि॒आ। गो॒री पियु सारे।
वड॒ फुड़ो वाका करे। उठो ओतारे।
खरकणु। कढी छडि॒ओ। मेंहिड़ियनि मारे।
ककर अजु॒ कारे। वारो डि॒नो विज॒ड़ियें।
ROMAN SINDHI
mund'a thi manDal'a wajja'aa, ggori pee'u saaray,
wadd'a phurro waakaa karay, uthho aotaaray,
khharkann'u kadhhay chhaddi'o, meenhirriyan'ay maaray,
kakar'a ajj'u kaaray, waaro ddino wijjarreen.
TRANSLATIONS
داستان اندر ٻيو اندراج
- (بيت) آءُ بادَلِيا ڪِجِ بينِتِي، ڪَونُ…
- (بيت) اَري بادَلِيا تُم اُتِ بَرسَ…
- (بيت) اَڄُ رَسِيلا رَنگَ، بادَلَ ڪَڍِئا…
- (بيت) اَڱَڻِ تازِي ٻَھَرِ ڪُنڍِيُونۡ، پَکا…
- (بيت) بادَلِيا تُم بِين ڪَرُون، سُورَجَ…
- (بيت) جِھَڙِي لالِي لاکَ جِي، تِھَڙِي…
- (بيت) سارَنگَ سارَ لَھيجِ، اللهَ لَڳِ…
- (بيت) سارَنگَ کي سَعيو، توکي سَعيو…
- (بيت) سارَنگُ سِينگاري، وِڄُون وَسَڻَ آيُون،…
- (بيت) سارَنگُ سِينگاري، وِڄُون وَٺِي آيُون،…
- (بيت) ماڻُهو مِرگهَہ مينھِيُون، سارَنگَ کي…
- (بيت) مُندَ ٿِي مَنڊَلَ وَڄِئا، آيو…
- (بيت) مُندَ ٿِي مَنڊَلَ وِڄِئا، تاڙي…
- (بيت) مِينھان ۽ نِينھان، ٻَئِي اَکَرِ…
- (بيت) وَسي سارِي راتِ، صُبوحَ جو…
- (بيت) وَسَڻُ اَکَڙِيُنِ جان، جي تُون…
- (بيت) ڀَرِيائِين ڪُنَ ڪِراڙِ جا، وَٺو…
- (بيت) ڀِرِي ڀِٽَ تي آيو، سارَنگُ…
- (بيت) چِيھو چُکِيءَ ڪَنڌيين، ڪِئائِين گَڙنگَ…
- (بيت) ڏَڙَھ رِيا ريجَ ٿِئا، ڪِي…
- (بيت) ڪانڌَ تُنھِنجي پاندَ ري، سَنجهي…
- (بيت) ڪانڌَ تُنھِنجي پاندَ ري، سِيءَ…
- (بيت) ڪُڻِڪَن ڪانڌُ چِتِ ڪِئو، جُهڙُ…
- (بيت) ڪُڻِڪَنِ ڪانڌُ چِتِ ڪِئو، پَسِئو…
سُر جا ٻيا داستان
رسالي جا ٻيا سُر
ھِن سُر جي راڳ بابت
سارنگ راڳ جو جنم سنڌ جي قديمي ٺاٺ ڪافي مان ٿئي ٿو. ھي راڳ اوڍو ۽ کاڍو يعني پنجن ۽ ڇھن سرن جي روپ ۾ سرگم تي ٻڌل آهي. ھن راڳ ۾ گنڌار (گا) جو سر ناھي لڳائبو. ھن راڳ جو وادي سر رکب (ري) ۽ سم وادي سر پنچم (پا) آھي. سارنگ راڳ ۾ ڌيوت جو سر خلاصو ڪري استعمال ۾ آڻبو آهي. دکن جي گرنٿن ۾ ھن راڳ ۾ تيور گنڌار ۽ تيور مڌم جو استعمال ڏيکاريو آھي، پر ھي قانون ھند جي ڪنھن سنگيت يا قانون ۾ لاڳو ناھي. سنگيت پاريجات ۾ شڌ سارنگ ۾ ٻئي مڌم يعني (ما) ۽ (مي) ۽ ٻئي نکاد يعني (ني) ۽ (نا) پڻ راڳي لڳائيندا آھن. ھي مت بہ رواجن شڌ سارنگ جي استعمال ۽ راڳ جي شڪل ٺاھڻ کان غير رواجي ثابت ٿيندي .صحيح شڌ سارنگ جي شڪل ھندستان جي سنگيتڪار چتر پنڊت پنھنجي سنگيت ۾ ھن ريت ڏني آهي:
آروھي: سا، ري، ما، پا، ني، سا
آمروھي: سا،ڌا، ني، پا، ما، ري، سا