نيڻَ، نظرون، چشم، نگاھون، دِيدُون

Eyes

• جيڏانھَن قاتِلَ ڪُلَ، اَکِيُون اوڏانھِين کَڻي، مَٿو ڪَنِ نَہ مُلَ، پِڪَ بَرابَرِ پانھِنجو.[ سُر يمن ڪلياڻ - سري پيالو ۽ موکي متارا ]
• جيڏانھَن قاتِلَ ڪوڙَ، اَکِيُون اوڏانھِين کَڻي، وِھُ تَنِي جي ووڙَ، جَنِي سانگُ نَہ ساھَ جو.[ سُر يمن ڪلياڻ - سري پيالو ۽ موکي متارا ]
• ناسِيندي نِگاھَ، پھرِين ڪِجِ پِرِيَنِ ڏي، اَحوالَ عاجِزَنِ جا، آکِجِ لَڳِ اللهَ، روزُ نِھارِينِ راھَ، اَکِيُون اَوَھانجي آسِري.[ سُر کنڀات - چنڊ ]
• ناسِيندي نَظَرُ، پھرِين ڪِجِ پِرِيَنِ ڏي، قَمَرَ ڪَھِجِ قَرِيبَ کي، نِسَتُ ۽ نِٻَرُ، ٻِئو ڀَروَسو نَہ ڀَرُ، اَکِيُون اَوَھانجي آسِري.[ سُر کنڀات - چنڊ ]
• ناسِيندي نِرتِ، پھرِين ڪِجِ پِرِيَنِ ڏي، قَمَرَ ڪَھِجِ قَرِيبَ کي، ساري ساڻُ سُرِتِ، ٻِئو ڀَروَسو نَہ ڀَتِ، اَکِيُون اَوَھانجي آسِري.[ سُر کنڀات - چنڊ ]
• ناسِيندي نِھارَ، پھرِين ڪِجِ پِرِيَنِ ڏي، آئُون جي ڏِيَئِين سَنِيھَڙا، چَئِجِ چَنڊَ اَپارَ، ساجَنَ سَڀَ ڄَمارَ، اَکِيُون اَوَھانجي آسِري.[ سُر کنڀات - چنڊ ]
• سانگِ مَ وَڃَنِ سُپِرِين، مَرُ ھيڪاندا ھُونِ، اَکِيُون رَتُ نَہ رُونِ، جِهڄَڻ کان جَهلَ ٿِئي.[ سُر کنڀات - چنڊ ]
• چَنڊَ ٿو چُئَئِين حَقُ، وِڙِھين جي وِچِڙين، ٻَہ اَکِيُون ٽِئون نَڪُ، تو ۾ ناھِ پيشانِي پِرَ جِي.[ سُر کنڀات - چنڊ ]
• اَکِيُون مُنھُن ميھارَ ڏي، جَنِ رَکِيُون جوڙي، ريءَ سَنڊَ سَيِّدُ چئَي، تارِ گهِڙَنِ توڙي، تَنِي کي ٻوڙي، سائِرُ سَگهي ڪِينَڪِي.[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
• ڪا جَا ڪُنَ ڪَرِينِ، ڀِنِيءَ ڀُڻِ جُهڻِ پاڻَ ۾، آڌِي اُنهِينءَ آبَ کي، اَکِيُون اُڪيرِينِ، توڙي تِڪُون ڏِينِ، تَہ اُڃَ…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
• ھُوءَ جا ٻَري باھِ، سانڀاراَ ساھَڙَ جِي، اَکِيُون اُنَ اُھاءِ وَڃَنِ ڪُنَ ڪَپِينديُون.[ سُر سھڻي - ساھڙ، اڀو آڇي ۽ سانڀارا ]
• اَکِيُون پيرَ ڪَري وَڃِجي پَرَ وَڃِجي، سُپيرِيان جِي ڳالِهڙِي، ڪَنھِن سان ڪِينَ ڪِجي، لِڪائَي لوڪَ کان، ڳوٺان ڳُجَهڙِي نِجي، مَحبَتِيءَ…[ سُر سھڻي - وايون ]
• ھوئِجِ ھوشِيارِ، خَبَرِدارِ، تِرِڪَڻِ آھي تَڙَ ۾، کَڏُون کُوٻا چِڪَ چِڪَندِيُون، تان ڪِي نَئِي نِھارِ، آڌِيءَ سي آکُڙَندِيُون، اَکِيُون جَنِ…[ سُر سھڻي - وايون ]
• ٻَھَرِ ڪَڪَرُ نَڪو، اَندَرِ جُهڙُ جهورَ وَھي، وَسائِيندِي وِڄُڙي، حُبَ جَھِين کي ھوءِ، لالَڻُ جَنِي لوءِ، تَنِ اوڪاڻِيُون نَہ اَکِيُون.[ سُر سارنگ - ڌرتي ڍُري ]
• اَندَرِ جُهڙُ جهورَ وَھي، ٻَھَرِ بَرَسي اَپارَ، وَرَ جَنِ جا پارَ، تَنِ جُون اوڪاڻِيون نَہ اَکِيُون.[ سُر سارنگ - ڌرتي ڍُري ]
• ڪَڪَرَ مَنجِهہ ڪَپارَ، جُهڙُ نيڻين نَہ لَھي جِھَڙا مُنھِنجا سُپِرِين، تِھَڙا ميگهَہ مَلهارَ ، کَڻُ اَکِيُون کِلُ يارَ، تَہ وَڃَنِ…[ سُر سارنگ - ڌرتي ڍُري ]
• مُنھِنجي سَيِّدُ سارَ لَھَندو، مُون کي آھي، اُميدَ اللهَ ۾، جَڏھِن صُورَ ڌَڪاءُ ٿِيندو، سَڀَ اَکِيُون سِجُ ڪڍندو، ميڙو ٿِيندو…[ سُر سارنگ - وايون ]
• اَکِيُون ڪَڍُ مَ ڳَجَهڙِي، تارا تَڻِ مَ کاءُ، پِيو نَہ ڏِسين پَٽَ ۾، رِيڳَڙِيارو راءُ، جيري تَنھِن جُوانَ جي، لَڳا…[ سُر ڪيڏارو - ڳجهُون ۽ چنڊ ]
• ھَئَي ماتامُ ٻَرِ ماتامُ، اِمامَنِ جو ڪَرِيو ماتامُ، شَھِيدَنِ جو ڪَرِيو ماتامُ، روئِي روئِي اَکِيُون، رَتُ ڇو نَہ ڀَرِيو، جيڪِي…[ سُر ڪيڏارو - وايون ]
• جِيئَڻُ جَتَ ڌاران، مَعذُورِ جو مَسَ ٿِئي، چانگَنِ سِرِ چَڙِهي وِئا، ساٿِي سَوارا، اَکِيُون اوتارا، پَسِئو رُونِ پُنهونءَ جا.[ سُر آبڙي - جِيئڻ، ور ۽ ھيڪاندي ]
• پَسئِو رُونِ پُنهونءَ جا، اَکِيُون اوتارا، مُون ڀانيو مُون وَٽِ، ھُوندا ڄَمارا، ساٿِيَنِ سَوارا، ڪِئو ڪيچُ اَکِيُنِ ۾.[ سُر آبڙي - جِيئڻ، ور ۽ ھيڪاندي ]
• آئُون نَہ گَڏِي پِرِينءَ کي، عُمِرِ تان ويئِي، وِلِهِيءَ ڏِينھَن وِڃائِيا، سَرَتِيُون سَڀَيئِي، پيرِيءَ ۾ پيئِي، اَکِيُون آرِيءَ ڏي کَڻي.[ سُر معذوري - نہ گڏجڻ ۽ وڻين چڙهڻ ]
• اَکِيُون آرِيءَ ڄامَ جُون، اَنڌِيءَ سين آھِينِ، ھُو جٖي وَڻَ وِندُرَ جا، سي مُون سُونھائِينِ، ڏِسِئو ڏيکارِينِ، پيشانِي پُنهونءَ جي.[ سُر معذوري - سُڻڻ، ٻُڌڻ ۽ مڃڻ ]
• اَکِيُون آرِيءَ ڄامَ جُون، آھِينِ اَنڌِيءَ ساڻُ، پَسِي ڪَندِيُون پاڻُ، پيشانِي پُنهونءَ جِي.[ سُر معذوري - سُڻڻ، ٻُڌڻ ۽ مڃڻ ]
• اَکِيُون لَٽَ اوراٽِيُون، ڪَنھِن پَرِ ڪَڙِيان پيرُ، لَٺِ لائِيندو ڪيرُ، مُون جيھِيءَ مَعذُورِ کي.[ سُر معذوري - سُڻڻ، ٻُڌڻ ۽ مڃڻ ]
• ٻيلِي ٿِئو مِرُوئا، تَہ ڏُونگَرَ ڏورِيان پِرِينءَ لاءِ، ھَڏُ وِجَهندِيَسِ ڇَپَرين ماھُ آن جو ڳاھُ، اَکِيُون ڇَڏيجا، جَنِ سان پَسان…[ سُر ديسي - واٽُون ۽ سُور ]
• کاڻِيُون لوٺِيُون اَکِيُون، ڪُٺِيُون ڪِينَ ڪُڇَنِ، مُٺِيُون ماٺِ نَہ ڪَنِ، ھَيُون رَھَنِ نَہ ھوتَ ري.[ سُر حسيني - ووءِ ووءِ ڪرڻ ۽ روئڻ ]
• ڏِيندِيَسِ ماھُ مِرُنِ کي، آئُون ذَرا جِيءُ ڪَري، اي ھوتا، ڏيئِي باھِ ڀَنڀورَ کي، آئُون آيسِ تو ڳَري، آرِياڻِيءَ پُنهونءَ…[ سُر حسيني - وايون ]
• ڀَؤُنرَ اَکِيُون ڀالا، نيزا نيڻَ پِرِيَنِ جا، يارُ ميڙِيين يا اَلا، جَنھِن سان ساھُ سُڌِيرُ ٿِئي.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• اَکِيُون پِريَمِ تُنھِنجُون، ڪاتِيءَ جِھَڙِيءَ ڪارِ، کوڙي کَڻُ مَ سُپِرِين، چاڪَ وِجَهنِ ٿِيُون چارِ، ساجَنَ سَنئُون نِھارِ، تَہ وَڃَنِ سُورَ…[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• اَکِيُون پِريَمِ تُنھِنجُون، ڪَجَلَ ريءَ ڪارِيُون، مَولا ڏِنَئِي مُنھَن ۾، سُونھَنِ سُونھارِيُون، کَڻين جَي کارِيُون، تَہ پِہ سَڃِيندي سُورُ لَھي.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• اَکِيُون پِريَمِ تُنھِنجُون، رُپي جِي رَئِي، اَسِين جاڳِياسُون جَنِ لَئِي، سُتا سي پَئِي، اَکِيُنِ آبُ وَھِي، پَٿَرُ سَڀَ پُسايو.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• اَکِيُون پِريَمِ تُنھِنجُون، گَهِليُون ۽ گهوڙا، لاھِينِ نَہ لوڙا، جي تو حاجَ ھيرِيُون.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• اَکِيُون پِريَمِ تُنھِنجُون، اَلبيلِيُون ۽ آلي، موھِيو مَنُ مَجازَ سين، نيڻَنِ جي نالي، سَگهان نَہ جالي، تو ريءَ ساعَتَ سُپِرِين.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• آءُ تَہ پَرچُون پاڻَ ۾، رُسِي راتِ مَ رَنڊِ، سَڄَڻَ اُلَٿِيُون ڇَنڊِ، اورِ تَہ ٺَرَنِ اَکِيُون.[ سُر بروو سنڌي - دل جو دلبر ]
• آءُ تَہ پَرچُون پاڻَ ۾، رُسِي رَنڊِ مَ راتِ، اَسِين تائِبَ تُنھِنجا، تُون زوراوَرِ ذاتِ، سَڄَڻَ گَهڙِي ساعَتَ، اورِ تَہ…[ سُر بروو سنڌي - دل جو دلبر ]
• لوڊِي لَکَ اَچَنِ، رُوءِ راڻي جي ناھِ ڪو، ھِڪُ اَکِيُون ٻِئا اَڱڙا، پَرِ ۾ ٿا پَچَنِ، سي ڪِيئَن مَينڌَرا مَچَنِ،…[ سُر راڻو - چندن، لوڊي، ڪاڪ ڇڏڻ ]
• سَڃِ تَہ مانَ سُورُ لَھي اَکِيُون ڀَري ٻاجَهہ، راڻِي جِيءَ رِھاڻِ کي، ويٺِي وِجهان واجهَہ، سوڍا لَھِي ساجَهہ، پَسُ تو…[ سُر راڻو - رُس مَ رُسڻ گهورئو ]
• سوڍا سُورَ سُڪايُون، اَکِيُون آبُ نَہ ڪَنِ، راڻي جِيءَ رِھاڻِ کي، وِڏُوڻِيُون وَتَنِ، سي ڪِيئَن مَينڌَرا مَچَنِ، جٖي تو سوڍا…[ سُر راڻو - رُس مَ رُسڻ گهورئو ]
• جِيءُ جِيارِئو جَنِ، سَڄَڻَ مانَ اَچَنِ، مُنھِنجو پَرَڏيھِي راڻو ڪا واري، ھِينئَڙا ٿِيءُ مَ ڪانھِلو، سَدا سانگَ پَوَنِ، کاڻِيُون لوٺِيُون…[ سُر راڻو - وايون ]
• سَدا سَناسِيَنِ جُون، اَکِيُون آلو ماھُ، واري نيڻَ نِنڊان، جانۡ ڪي جَهلِئا جوڳِيين.[ سُر رامڪلي - آديسي ۽ مونا طور سينا ]
• ويٺي جَنھِن وَرِھَ ٿِئا، مَٿي سين ميري، اَکِيُون اُنَ جُون الَکَ ۾، ڀُونءِ ڏي نَہ ڀيري، ڪارنِئُون ڪَڪا ٿِئا، ڄَراٽِئا…[ سُر رامڪلي - بازار، ناٿ، گرو ۽ ھرنام ]
• ريءَ پِريان پَرَديسَ ۾، وِرِھَ وَڌِي ڪِي وَسَ، اَکِيُون پارِ پِرِيَنِ جي، گامَ نِھارِينِ گَسَ، ڏِيندا پانڌِي ڏَسَ، کِيئَن جُون…[ سُر پورب - ڪانگ ]
• وَنءُ مَدِيني مَڱڻا، اَکِيُون پيرَ ڪَري، جِتِ ماڻِڪِي مُحَّمَدَ مِيرَ جِي، جَهرڪِيو جوتِ ڪَري، پَسِئو جوتِ جَمالَ جِي، جِتِ اُمَتِيَنِ…[ سُر ڏھر - اڱڻ، ڌڻي ۽ مدينو ]
• سَڄَڻُ ڏِٺو جَنِ، تَنِ اَرٽَ اولاڻي ڇَڏِئا، مَٿي مُونَنِ ھَٿَڙا، اَکِيُون ڏانھَن پِرِيَنِ، توڻي ڪِينَ ڪَتَنِ، تَہ نَہ ڪانڌُ اُنِ…[ سُر ڪاپائتي - چائت ۽ محبت ]
• اَکِيُون تان عِيدَ، ڪانِهي عِيدَ اَکِيُنِ ري، خُوشِي ۽ خَرِيدَ، ڳِنِهئون وَڃَنِ پاڻَ سين.[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
• ڪِي جَو وَڃِي اَڄُ، اَکِيُون پَسِي آيُون، سيڻَنِ جي سَھَڄَ، لالُون ڪِيُون لَطِيفُ چئَي.[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
• ڪِي جَو وَڃِي ڪالَهہ، اَکِيُون پَسِي آيُون، لالُون ڪِيُون لَطِيفُ چئَي، جانِبَ جي جَمالَ، سي ٿِئا نيڻَ نِھالَ، جَنِي دِلبَرُ…[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
• ڪِي جَو ڪيڏانھِين، اَکِيُون پَسِي آيُون، تاڻِينِ تيڏانھِين، پييُون پاڻَ مُھاڙِيُون.[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
• ڪِي جَو ڪَنھِين پارِ، اَکِيُون پَسِي آيُون، ھِڪُ ديوانِيُون دِلِ ۾، ٻِي اَپَرِ لَڳيَنِ آرِ، تِھان پوءِ قَرارِ، سُتِيُون ڪِينَ…[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
• اَکِيُون عَلَي الصَبّاحَ، دوسِتُ ديکَڻَ آيُون، اُڀِيَندي اَرداسَ ۾، ٻِي نَہ ڪَندِيُون ڪا، رَچَندِيُون ريءَ پاھِ، پَرَچَندِيُون پِرِيَنِ سين.[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
• اَکِيُون سيئِي ڌارِ، جَنِ سين پَسِين پِرِينءَ کي، ٻي ڏانھَن ڪِيمَ نِھارِ، گهَڻو رِيسارا سُپِرِين.[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
• عاشِقُ ڀانئِين اِيئَن، تَہ سِڪَ ڪَنھِن کي نَہ سَلان، وَھَنِ اَکِيُون وِرڄي ھِنيُون، وِچِ رَھَندِي ڪِيئَن.[ سُر آسا - ترڪ، ڪلمو ۽ سرمو ]
• لُڏِي آيا لالَ، پاٻُوھي پَيدا ٿِئا، ساڄَنُ اَکِيُون جي کَڻي، ڪوڙيِين ڀانيان ڀالَ، مُنھِنجي ناھِ مَجالَ، تَہ ڪو ويڻُ وَرايان…[ سُر آسا - پاڻ پردو پاڻ ]
• ريءَ اَعرابِيَنِ ھِتِ، گَهنگهَرُ گهارَڻُ مُون پِئو، بَڪَتَ الۡعَینَینِ بما ھُوَ قَدَما ، پُڄان ساڻُ پِرتِ، مَنُ اَکِيُون تَنُ تِتِ،…[ سُر مارئي - ڪن فيڪون ۽ قيد ]
• پاسا پولَڙِيُنِ ۾، ٻانھُون سِرِ ٻيئِي، اَکِيُون نَڪُ اَريجَ ري، ٽِمايَمِ ٽيئِي، ڏُورِ ٿِئا ڏيھِي، پِرِين پائُرَ وَٽِ ۾.[ سُر مارئي - جھ سي لوڙائو ٿئا ]
• اُٺَنِ مِينھَن گَهڻا، ٿِئَنِ موڪَ مَلِيرَ ۾، اَکِيُون آبَ ڀَرِئو، اُنِهين کُوڻِ کَڻان، مارُوئَنِ شالَ مِڙان، ڪوٺِيُون ڇَڏي ڪَڏهين.[ سُر مارئي - مُونھان پوءِ ملير ]
• وِڄَڙِيُنِ ويسَ ڪِئا، مَٿان آئِي مُندَ، اَکِيُون اَباڻَنِ ڏي، بَسِ نَہ ڪَرِينِ بُوندَ، هِيئَن نَہ ٿِيَسِ هُوندَ، جَي ڪَرَ لَڌائُون…[ سُر مارئي - مُونھان پوءِ ملير ]
• زُمَرِ زُخرُفِ سُومَرا، سَبَحَ سيڻَ رَهَنِ، بَرَ جي بَدَوِيَنِ لَيءِ، اَکِيُون رَتُ رُئَنِ، اوٺِي اَباڻَنِ جا، اللهَ ڪي اَچَنِ، مُون…[ سُر مارئي - زمر زخرف سومرا ]