واٽَ بابت
معنيٰ
رستو، گهاڙو رستو، سڙڪ، پيچرو، دَڳ، گَس، راھ. طريقو، نمونو، سمجهاڻي. ڍنگ، طريقو. لنگهہ، گذر. دستور، رواج. الهندو، طرف ۽ واءُ.
Road, path, way, the way of explanation or detail in any point, admittance, entrance, a perquisite.

بيتن ۽ وائين ۾
- وَڍِيين تان ويھُ، نَہ تَہ وَٺِئو واٽَ وَنءُ تُون، ھِيءُ تَنِي جو ڏيھُ، ڪاتِي جَنِي ھَٿَ ۾.[ سُر ڪلياڻ - سُوري، ڪاتي ۽ زھر ]
- ڪَسَرَ ڇَڏِ ڪَنواٽَ، وِکون وِجُهہ وَڌَندِيُون، سَنئين سُپَيرِيَن جِي، وِنگِي ڀانءِ مَ واٽَ، ڇَڏِ جهورِي ڏي جهاٽَ، تَہ ھُوندِيءَ راتِ…[ سُر کنڀات - ڪرھو، چانگو، اٺ ]
- سَڀَيئِي سَنئينءَ ڪَرِين، ڪومَ مُنجهائِين واٽَ، سَھُکِي ڪَرِين سَچا ڌَڻِي سُڄي جا صِراطَ، سُپيرِيان جي ساٿَ، لَڱو لائُون ميڙِيين.[ سُر سريراڳ - صراف ۽ جوھري ]
- لاڄُو ٿا لَمَنِ، اَچَنِ سِڙَه اُپَڙِئا، ڪارَڻِ تَنِ پِرِيَنِ، ويٺِي واٽَ نِھارِئان.[ سُر سامونڊي - ڳرڻ ۽ چنتا ]
- دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ ڪَڙَڪا ڪُنَ ڪَرِينِ، ٻِڇَلَ ٻانڌِي ٻارِيُون، جِتِ لَهرِيُون لوڏا ڏِينِ، شَناوَرَ سامِها، سِيڻاھِيا نَہ سَنڊينِ،…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
- جِئان وَھي تِئان واٽَ، ڪَپرو پُڇَنِ ڪُوڙِيُون، جَنِ کي سِڪَ ساھَڙَ جِي، سي گهيڙَ نَہ پُڇَنِ گهاٽَ، جَنِ کي عِشقَ…[ سُر سھڻي - سانوڻ، سيارو گهڙي ۽ گهوري ]
- اَڄُ پُڻ اُتَرَ پارَ ڏي، ڪَڪَرَ ٿو ڪَري، واحِدُ واٽَڙِيُنِ تي، خالِقُ کَنڊَ ڀَري، پيکارِئان پَري، شالَ مَ وَڃَنِ سُپِرِين.[ سُر سارنگ - آگمجڻ ]
- واھُوندِئان وِڄُون ٿِيُون، گُڙِيو ڏُونھِن کَنڀاتَ، ڪُنڍِيُون ڪاھي گَسِ ڪَرِيو، وَڇُون ڪَرِيو واٽَ، سَنگهارَنِ سُکُ ٿِيو، لَٿِي اُڃَ اُساٽَ، جُهوپي…[ سُر سارنگ - سيڪارا سارنگ ]
- ڏُورِ مَ ڏيھِ وِئو، پيرُ تُنھِنجي پِرِينءَ جو، وِھَڻُ واٽَڙِيُنِ تي، ڪيچِيَنِ ري ڪِھو، وِندُرِ جو وِئو، اَلا واري آڻِيين.[ سُر آبڙي - جِيئڻ، ور ۽ ھيڪاندي ]
- جُٽَ پِٽي پِھُ جاٽَ، ھاڙِھي پُڇُ مَ ھوتَ کي، لَڪَنِ ۾ لَطِيفُ چئَي، ٿِيندَءِ پيرَ پَيماٽَ، ڇَڏِ مَ گَسُ گُنگُنِ…[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
- اَڃا تُون اَواٽَ، واٽان پاسي ويسَرِي، سُونھين ٿِيءُ سُواٽَ، تَہ مَنجهان دِلِ دُکُ لَھي.[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
- سُونھان چائِين سُڌِ نَہ ڏِينِ، ڪو نَہ سُڄي سُونھون، دُکائي دُونھُون، وَٽان مُون واٽَ ٿِئا.[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
- سُڻُ تو سَنگ نَہ واٽَ ٻانڀَڻِ ٻَروچَنِ سين، ليڙَنِ ڌَڻِي لَڄايا، ڪاھِيائُون ڪَنواٽَ، جُهوٽي ڏيئِي جهاٽَ، سَبَبِ اِنَ سُتي وِئا.[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
- وَڃِي وَڃِي ٿِيندِياسِ ويجهِي ويجهِي، پَسَڻَ ڪارَڻِ پِرِينءَ جي وو، آڏا ڏُونگَرَ لَڪِيُون، موٽِجِ مُحِبَ مِجيجِي وو مِجيجِي، پُڇان واٽَ…[ سُر آبڙي - وايون ]
- ويٺو آھي واٽَ تي، ڪُتو ڪُتِيءَ وَٽِ، پَلَئَہ پانڌِيئَڙَنِ جا، چِيرِيو ڪَري چَٽُ، جا گُلِرَ ۾ گهَٽِ، سا پونچِي ٿِي…[ سُر معذوري - ڪتا ۽ ڪوھ ]
- آئُون نَہ گَڏِي پِرِينءَ کي، تُون ٿو لَھين سِڄَ، آئُون جي ڏِيئِين سَنِيھَڙا، نيئِي پِريان ڏِجِ، وَڃِي ڪيچِ چَئِجِ، تَہ…[ سُر معذوري - نہ گڏجڻ ۽ وڻين چڙهڻ ]
- وِھُ مَ واٽَ وِرِچِي، ھو اَلا مِيان جي ڪَھَندِينءَ تي لَھَندِينءَ وو، پيرَ پَٽائِين ڪُونئَرا، رائِي ڪِيَسِ رَچِي، مُنھُن ڪَرِ…[ سُر معذوري - وايون ]
- جُهوڙا جَنِ جُهلُنِ ۾، ھيري لَکَ ھَزارَ، وِڙِھِئا واٽَ وَڻَنِ جا، پُنهونءَ کي پالارَ، آن ڪي ويندا گَڏِئا، ايھِيءَ سِٽَ…[ سُر ديسي - ڪيچان آيو قافلو ]
- آڏَ تِراڇا آھُڙا، ڏُونگَرَ کي ڏاڪا، وَٺِي وَرُ واٽَ ٿِئا، بَرِ چَڙِهي بانڪا، ڦَٽِئا ڦَڻَ فَقِيرِ جا، چَڙَھَندي چَڙَھَندي چَڙاھاڪا،…[ سُر ديسي - آڏ تراڇا جبل ]
- آڏَ تِراڇا آھُڙا، وِنگاَ وَرَ واٽُنِ، جيرا جِگرَ بُڪِيُون، آرِيءَ لَيءِ آٽَنِ، ڪَسي ڪَنواٽَنِ، سَنڀُوڙا سَيِّدُ چئَي.[ سُر ديسي - آڏ تراڇا جبل ]
- جَبَلُ جيڏو ئِي آڏو آرِيچَنِ کي، وَٺِي وَرُ واٽَ ٿِئا، بُرفَتَ بِروھِي، رِڃُنِ ۾ روئِي، پَسان شالَ پُنهونءَ کي.[ سُر ديسي - آڏ تراڇا جبل ]
- ڪَرِڙا ڏُونگَرَ ڪَھَ گهَڻِي، لَڳِي اُڃَ اُساٽَ، مَولا اُتِ مِينھَنِ جِي، ڇَپَرَ وِجِهجِ ڇاٽَ، ھَلَنِ سَنگِ سَيِّدُ چئَي، ڪيچِيَنِ جا…[ سُر ديسي - ڪرڙا ڏُونگر ]
- مَنزَلَ دُورِ مَ مَٽِ، ڇَڏِ مَ سَيرُ سِڪَڻُ جو، لَنئُن جِي واٽَ مَ لَٽِ، لَنئُن ريءَ حَيفُ ھُوئَڻَ کي.[ سُر ديسي - ڪرڙا ڏُونگر ]
- ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، ڪاھي ڪيچِ ڪَنواٽَ، لَنگهِيائُون لَطِيفُ چئَي، گهيڙَ گهِٽِيُون ۽ گهاٽَ، وَٺِي وِئا وِصالَ ۾، وَحدَہٗ جي واٽَ،…[ سُر ديسي - ڏيرن جو ڏمر ]
- جَتَ نَہ ڀائِي رَتَ، ڌارِيان ڌارِئِين ڏيھَ جا، وَٺِي وَرُ واٽَ ٿِئا، بِروھِي بُرفَتَ، اُنِ جا مَٿي واڳُنِ ھَٿَ، آئُون…[ سُر ديسي - جَت نہ مِٽَ ]
- ڪِي وارِي ڪِي واٽَ، ڪِي پاھَڻُ ڪِي پيچِرو، ھَلِي ھاڙِھي سامُھِين، لَڳِيَسِ اُڃَ اُساٽَ، ڳوڙَھَنِ ڀَري ڳاٽَ، اَپَرِ آلاپُون ڪَري.[ سُر ديسي - ڏيرن ناھي ڏوھ ]
- ڏوٿِي ڏَسُ ڏِينِ، آيَلِ ٻاروچَنِ جو، اُتي ڇَڏي ھَلِئا، جِتي مِرُون ٿا مارِينِ، اَچِئو ٿِيَنِ اوڏِڙا، ڏَمَرَ ڏيکارِينِ، وَڃان واٽَ…[ سُر ديسي - جبل ڏي نہ جواب ]
- ڪَنھِن پَرِ رُئان پِرِينءَ کي، اَندَرَ ناھِ اُساٽَ، لوھُوڪا لَڪَنِ ۾، ويرِي مَٿي واٽَ، ڇَپَرَ ۾ ڇُونڇاٽَ، ڏِٺَمِ ڏُکويُنِ جا.[ سُر ڪوھياري - پڇتاءَ ۽ انومان ]
- آھِيان جَنِ سَندِي، مُون کي سي نَہ ڇَڏِيندا ھوتا، ويٺِي آھِيان واٽَ تي، آئُون آسَرَوَندِي، پَهائِيندِيَسِ پِرِينءَ کي، ڳِچِيءَ پائِي…[ سُر ڪوھياري - وايون ]
- ڀينَرُ ھِنَ ڀَنڀورَ ۾، گهايَلِ ٿِي گهارِيان، سَڄَڻَ جي سانگِ وِئا، سيئِي ٿِي سارِيان، سي ڪِيئَن وِسارِئان، جي وَٽان مُون…[ سُر حسيني - بُرو ھو ڀنڀور ]
- ليڙَنِ لَنگِهي لَسَ، مانباڻِئان مَٿي ٿِئا، وَٺِي وَرُ واٽَ ٿِئا، پُنهون ڄامُ پَھَسَ، ھُئا وَڏِي وَسَ، ٻاروچا ڀَنڀورَ ۾.[ سُر حسيني - ٻاروچا، فراق ۽ وصال ]
- گهوڙَنِ ھَنئِي سَڀَڪا، آئُون ڪَنواٽَنِ ڪُٺِي، مَٿي بَرَ بُٺِي، پُنهون ڄامَ پَسيجِ تُون.[ سُر حسيني - سؤُ سُک ۽ طالب، تات ]
- اوٺِيَنِ اُماڻي، وِندُرِ جِي واٽَ ڪِي، لاھِيو لاھِيو ڏي، ساجَ سَڀَيئِي اُنِ کي.[ سُر حسيني - وڳ قطارون ۽ ڪاروُن ]
- مُنھِنجي حُجَتَ ناھي واٽَ، جِيجَن تَنِ جَتَنِ سين، تازو پيرُ پُنهونءَ جو، لُڙئو مَنجِهہ لُڙاٽ، مارِئو ڪِيمَ مُٺِيءَ کي، ڪيچِي…[ سُر حسيني - وايون ]
- ڪينُون آکان ڪَونُ بَتاوي ھِي واٽَهَڙُو لوڪُ ڙي ماءُ، اَپِني صاحِبِ دِي باتِ ڙي، چارَڻُ آيا ڪاٽِ لي جايا کوءِ…[ سُر سورٺ - وايون ]
- ڪُڇَنِ ڪِينَ مُھان، اوتُون ڏِينِ اَکِيُنِ سين، اُنِهِيءَ واٽَ وِئا، پاٽُوندَرَ ماڻِڪَ پِرِين.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
- مَولو ڪَندو ماڙِ، مُنھِنجِي اللهُ ڪَندو، ھادِي ڏيئِي ھَٿَڙا، مَنجهان چِڪَڻِ چاڙِھِ، ھُو جو ويرِي واٽَ جو، سو سائِين نيئِي…[ سُر بروو سنڌي - وايون ]
- تان تُون ويھُ سَنبَھِي، ساٿِي مِيان، پانڌِي مِيان، ڪاڪِ ھَلِبو ڪَڏِھِين، ڪوٺائُو ڪَرِيمَ جو آيو پَھِي پَرِئان ٿِي مِيان، حُڪُمُ…[ سُر راڻو - وايون ]
- ڏوري ڏِسِي ڏُونگَرين، واٽَ وِڃائِي جَنِ، اُوءِ بَصِيرَ بَرَنِ ۾، اَنڌا ٿِئو اُڀِيَنِ، ڪَنَنِ آڏِيُون تاڙِيُون، گُنگَنِ جِيئَن گهُمَنِ، فِراقِي…[ سُر کاھوڙي - سَپ، جهنگُ، ڪُتي ڪوڪار ]
- اَچي پِئا آٽَ ۾، واٽَ وِڃائِي جَنِ، ڪُرَندا ڪِي پَرُوڙِئو، رَندِ نَہ سي رِڙَھنِ، ٻيئِي دارَ دَيُون ڪِئو، پيرَتِ تان…[ سُر کاھوڙي - سَپ، جهنگُ، ڪُتي ڪوڪار ]
- ويجهو وَڃُ مَ واٽَ کي، ڪَھِجِ ڏونھُن ڪُواٽَ، اُجهِي مَنجهان آٽَ، اَويسِي ٿِي آءُ تُون.[ سُر کاھوڙي - سَپ، جهنگُ، ڪُتي ڪوڪار ]
- وَڄائي واٽَ ٿِئا، جوڳِي جُڳاڻين، ھُئا جٖي ھاڻي، آئُون نَہ جِيئَندِي اُنِ ري.[ سُر رامڪلي - آءٌ نہ جِيئندي ان ري ]
- سامِيَنِ سَمَرُ سُورَ، گُوندَرَ گَبَرِيُنِ ۾، جوڳِيَنِ جَڙِئا جانِ ۾، پَيغامَنِ جا پُورَ، آديسِي اَسُورَ، وَڄائي واٽَ ٿِئا.[ سُر رامڪلي - ڪن ڪٽ ڪاپٽ ڪاپڙي ]
- نِڱِئا ناسُوتان، مَڻِئائُون مَلَڪُوتَ ڏي، جوڳِي جَبَروتان وَڄائي واٽَ ٿِئا.[ سُر رامڪلي - آديسي ۽ مونا طور سينا ]
- جَو ڪُھَنڌِ سُھَنڌِ سامُهُون، پِرتِ تَنھِن سين پارِ، نِينھُن جَنھِن جو نِبَھي، تَنھِن سان تُون مَ تَنوارِ، ھَڏِ مَ واٽَ…[ سُر رامڪلي - سڳا سيلهيون ۽ نااميدي ]
- لُوٺِيَسِ لانگوٽِيَنِ، ريڳَڙِيارا رَمِئا، مُنھِنجو جِيءُ جَلايو، اَندَرُ آديسيَنِ، ھئَي ھئَي مَنجِهہ ھَٿَنِ، وَڄائي واٽَ ٿِئا.[ سُر رامڪلي - بازار، ناٿ، گرو ۽ ھرنام ]
- اَڄُ نَہ اوطاقُنِ ۾، تازا پَٿَرَ ڪَکَ، آديسِي اُٿِي وِئا، پيئِي اُڏامي رَکَ، سامِي کَڻِي سَنکَ، وَڄائي واٽَ ٿِئا.[ سُر رامڪلي - اڄ نہ اوطاقن ۽ جياسُون ]
- اَڄُ نَہ اوطاقُنِ ۾، طالِبَنِ تَنوارَ، آسَڻَ مَٿي اُنِ جي، نِتُ ٽِمايَمِ نارَ، سامِي سَڀَوڪارَ، وَڄائي واٽَ ٿِئا.[ سُر رامڪلي - اڄ نہ اوطاقن ۽ جياسُون ]
- جِتِ ھُئِي ڪانءَ ٻولِي ڪانَہ، اُتِ ھُئا آسَڻَ آڌوتين جا. وَڄائي واٽَ ٿِئا، ساجَ سِڱِيُون سامان، اوڏِيءَ مَهلَ حَوا کي،…[ سُر رامڪلي - الله، آدم، جوڳي ۽ سنياسي ]
- ظييَئُون ظاھِرُ ذَوقَ سين پَنجَ ئِي ڪَنِ پُورا، ھَلَنِ واٽَ سَماءَ ۾، ڳاڙي ڳَلِ ڳوڙھا، سَناسِي سَيِّدُ چئَي، پُورَڀَ ۾…[ سُر رامڪلي - ٽيھ اکري ]
- عَينَئُون عارِفَنِ جِي، آھي ڳالِهہ عَجِيبَ، پاڻِيهِي گهائِينِ گَهٽَ کي، پاڻيھِي تَنَ طَبِيبَ، وَٺَنِ واٽَ وِچَٿَرِي، ڪَرِئو نِرِتِ نَجِيبَ، اَلإِيمَانُ…[ سُر رامڪلي - ٽيھ اکري ]
- لامَئُون لَڏي ھَلِئا، جوڳِي مان جايُنِ، وَٺَنِ واٽَ وِچَٿَرِي، ڪَنھِن کي ڪِينَ چُوَنِ، مَنجا مَھرا مَڙِهيُون، ڀاڻُ ڪِئو ڀانئِين، وَالقَدرِ…[ سُر رامڪلي - ٽيھ اکري ]
- جوڳِي جَڳَ گَهڻا، مُون وَھُ ويراڳِيَنِ سين، پاڇِي ڪَنِ نَہ پاڻَ کي، تُنبِيءَ مَنجِهہ ڪَڻا، ويٺِي مَٿي واٽَ تي، ڀَٽَنِ…[ سُر رامڪلي - وايون ]
- پُورَڀَ ۾ وِئا پيھِي، تان مُون گهَڻو نِھارِئا، سُڌِ نَہ مُڪِي سَڄَڻين، جيھِي نَہ تيھِي، ھُئا پَرَڏيھِي، وَڄائي واٽَ ٿِئا.[ سُر پورب - جوڳي ]
- ڳَرِيَنِ ڏيئِي ڳاٽَ، جان مُون گهَڻو نِھارِئا، مَڙِهيُون مُون مارِيندِيُون، جوڳِي وِئَڙا جاٽَ، وِنجُهلان تَهِين واٽَ، راوَلَ جَنھِين راھَ ڳِيا.[ سُر پورب - جوڳي ]
- ڪَمَرِ بَستا ڪاپَڙِي، سامِي سَڀَيئِي، ھِڪِڙا ٻِئَنِ کي، ھَلِئا ڏَسَ ڏيئِي، سِڱڙِيُون سيئِي، وَڄائي واٽَ ٿِئا.[ سُر پورب - سامي سنياسي ]
- ماءُ مُنھِنجي جوڳِيين، ڪَنين ڪُنِرَ لالَ، آن ڪي ڏِٺا ڪالَهہ، ويندا واٽَڙِيُنِ تان.[ سُر پورب - سامي سنياسي ]
- وَٺِئو واٽَ وَڃان ٿِي، لُڇان ٿِي، مُسان ٿِي، خَبَرَ ٻاروچَن جي، ڏُونگَرَ مُون کي ڏي، داڳُ جَنِ جو دِلِ تي،…[ سُر پورب - وايون ]
- ڌَڻِي سو وارِيين واءُ، جَو ميڙائُو سَڄَڻين، وَنھِينءَ واٽَ مَٿان، ھِينئَڙي آسَرَ نَہ لَھي.[ سُر ڏھر - اڱڻ، ڌڻي ۽ مدينو ]
- مَٿي واٽَڙيُنِ، نيڻَ نِھارا مُون ڪِئا، اِيندا مانَ پَسَنِ، مَٿان سَڳَرَ سُپِرِين.[ سُر ڏھر - اڱڻ، ڌڻي ۽ مدينو ]
- چَتُرَ رَھي نَہ چِتُ، ويڻَنِ واڳِئو نَہ رَھي، رَئِيءَ لَٽِجي نِتُ، ھِنيُون واٽَ وِرگهُہ جِيئَن.[ سُر رِپ - گُوندر ۽ ڪڪر منجهہ ڪپار ]
- وَڏِي تان اِنَ واٽَ ۾، ٻيلَپَ ٻِيائِي، آھي اُونداھِيءَ جو، شِرڪُ سَھائِي، چِٽِي چِٽائِي، اَلِفَ جي عَينَڪَ ۾.[ سُر آسا - من، گولو ۽ جنڊ ]
- ڏيرَنِ مُل ڏاڍائِي، يا اِلاھِي، آئُون آسُونھِين اَوَتَڙَ آڏا، چُوڻُو چُڻَنَ آئِيا، پَکِيَڙا پَرَڏيھِي، سَوَلِي ڪَرِيين سَچا ڌَڻِي، اَڳِئان اُونداھِي،…[ سُر آسا - وايون ]
- ڪارِيُون ڪوجِهيُون ڪُوَڙِيُون، مُورِ نَہ موچارِيُون، وَٺِي ويٺِيُون واٽَ تي، کِکِيءَ جُون کارِيُون، اُنِين جُون آرِيُون، سَمي ريءَ ڪيرُ سَھي.[ سُر ڪاموڏ - سمي سامهون گندري ]