Lexical Density of the verse, for usage of Artificial Intelligence (AI) & Computational linguistics
| Number of words: | |
|---|---|
| Lexical Words:* | |
| Non-lexical words:** | |
| Lexical Density: |
* Words of Noun, adjective, verb & adverb
** Words of Pro-noun, post-position, conjunction & interjection
ڀٽائي پيڊيا جو واٽس ائپ چئنل فالو ڪريو
داستان اندر ٻيو اندراج
- (وائِي) آيَلِ ڪَرِيان ڪِيئَن وو مُنھِنجو…
- (وائِي) اَئِين مُون کي زورِ مَ…
- (وائِي) تَڙَ نِھارِئان تي مُنھِنجا بَندَرِ…
- (وائِي) سِڙَه سُڃاڻِيو چوءِ، ماءَ سامُونڊِي…
- (وائِي) ويندِي آئُون پِرِيَنِ وَٽِ، مُون…
- (وائِي) وَڻِجارو آيو، ماءَ مُرادُون پُنِيُون،…
- (وائِي) وِئا اَٿَمِ ھوتَ ھَڻِي، آئُون…
- (وائِي) پَڳَھَ پاءِ پَنھِنجي مَڪُڙِي، مَتان…
- (وائِي) پِرِيَنِ جي پَنڌان، مُون کي…
- (وائِي) ڪَرَھَلَ پائي لَڄُ، ڪوھُ نَہ…
سُر جا ٻيا داستان
- سُر سامونڊي جَي وايون جي وائِي
اَئِين اَچِي پَسو جيڏِيُون، ھِي جو حالُ مُنھِنجي جِندَڙي،
پائي وِئَڙا پيرَ ۾، مَنجهان کَرَسَ کَسو،
آئُون ڏورِيندِي اُنِ کي، ڏيئِي تَنَ تَسو،
ڏيئِي وِئَڙا ڏاهَ کي، سُورَنِ جو سَرَسو،
مَتان وِھو ويسَلِيُون، رِڙِھو تان رَسو،
ساءُ نَہ آيان سُورَ جو، ھاڻي ٿِيُون ھَسو،
مُندائتي مِينھَن جِيئَن، ويروتارَ وَسو.
رسالن ۾ موجودگي: 86 سيڪڙو
سمجهاڻي
اي سرتيون! اي جيڏيون! توهان پاڻ پنھنجي اکين سان اچي منھنجو ڏکيو حال ڏسو، منھنجو پل پل پيڙا ۾ آهي. منھنجن ڪيچين کي پيرن ۾ ڊڀن مثل کرس گاھ جا جوتا پاتل هئا. اهي ڪيچي هن ٻانهيءَ کي سورن جو مسالو چنبڙائي هليا ويا. آءٌ پنھنجي پنهل لاءِ هر قسم جي اڃ ۽ بک سھي هلندي وينديس. توهان کي (وڇوڙي جي سُور) ايذاءُ جو ذائقو نہ لڳو آهي، تڏهن بيوقوفيءَ وچان پيون کلو. (اي سرتيون) غفلت ڪري ويھي نہ رهجو ۽ رڙهي بہ هلو تہ هلي پھچنديون. توهان مند واري مينھن جيان گهڻو ۽ گهاٽو وسو يعني روئڻ کان نہ گهٽايو.
[اکين جي ڳوڙهن کي مينھن سان تشبيھ روميءَ وٽ پسنديدہ آهي، دل کي هو باغ سان ڀيٽي ٿو. هڪ هنڌ ڏسو تہ هو ان مان ڪيڏي وڏي معنيٰ ڪڍي ٿو:
اين دلم باغ ست و چشم ابروش،
ابر گريد باغ خندد شاد و خوش،
ذوقِ خنده ديدهء اي خيره خند،
ذوق گريھ بين که هست آن کان قند.
(دفتر ششم، ب- 1579 ۽ 1584)
معنيٰ: منھنجي دل باغ وانگر آهي ۽ اکيون بادل آهن، جڏهن بادل روئن (وسن) ٿا تہ باغ سرسبز ۽ خوش ٿئي ٿو. اي بيوقوف کلڻ وارا، تو کلڻ جو مزو ورتو، هاڻي روئڻ جو سواد وٺ، جيڪو مٺاڻ جي ڍڳ وانگر آهي.]
[ شارح: ڊاڪٽر عبدالغفار سومرو ]
گنج ۾، سرود سامونڊي، بيت نمبر : 1469
اَءٍ اَچِيْ پَسُوْ جٖيْڎِيٌ هِيُجُوْ حَالُ مُھِيْجٖيْ جِندَرٖيْ﮶
پَائٖيْ وِئَرَا پٖيْرَ م﮼ مَنجَا ڪَرَسَ ڪَسُوْ﮶
آَءٌ ڎُوْرِيْدِيْ اُنِکٖيْ ڎٖيْئِيْ تَنَ تَسُوْ﮶
ڎٖيْئِيْ وِئَرَا ڎَاهِکٖيْ سُوْرَنِ جُوْ سَرَسُوْ﮶
مَتَا وِهُوْ وٖيْسَلِيٌ رِرُوْ تَا رَسُوْ﮶
سَاءُ نَآَهِيَا سُوْرَ جُوْ هَانٖےْ ٿِيٌ هَسُوْ﮶
مُدَائِتٖيْ مِيْهَ جِنْ وٖيْرُوْتَارِ وَسُوْ﮶
ھِي وائي ٻين سھيڙيندڙن وٽ ڏِسو
TRANSLITERATION
सिन्धी देवनागिरी
अईं अची पसो जेडि॒यूं। ही जो हालु मुंहिंजे जिन्दड़ी।
पाए विअड़ा पेर में। मंझां खरस खसो।
आऊं डो॒रींदी उनि खे। डे॒ई तन तसो।
डे॒ई विअड़ा डा॒ह खे। सूरनि जो सरसो।
मतां विहो वेसलियूं। रिड़िहो तां रसो।
साउ न आयांव सूर जो। हाणे थियूं हसो।
मुंदाइते मींहं जीअं। वेरोतार वसो।
ROMAN SINDHI
aa'ee'n achi paso jeddiyoo'n, hee jo Haal'u munhijay jindarray,
paae wi'arraa per'a mayn, manjhaa'n khharas'a khhaso,
aaun ddoreendi un'ay khhay, dde'ee tan'a taso,
dde'ee wi'arraa ddah'a khhay, sooran'ay jo sarso,
mataa'n wiho wesaliyoo'n, rirrho taa'n raso,
saa'u na aayaa'n soor'a jo, haannay thiyoo'n haso,
mundaaeti meenh'a jee'en, werotaar'a waso.
TRANSLATIONS
O friends! Come and see for yourselves. Alas for my heart! It is caught in the midstream (of love). In anger he (the beloved) put on his foot wear and left, abandoning me.
He has caused me, his bond-woman, extreme anguish. I will put myself to any straits to search for the beloved.
You have not so far experienced any grief. Hence you laugh at mine.
O apathetic friends! Do not sit immobile. Please keep on moving, so that you may reach the goal eventually.
Like the monsoon rain you should shed tears unintermittently (in remembrance of the loved one).
O mates, come and see for yourself my love smitten body,
They put on shoes and went away in a huff,
Leaving their bondwoman in unbearable anguish,
I will put my body and soul into the search for him,
You have not born grief now you are laughing,
O forgetful mates, move on as to reach him there,
Shed tears without cease like seasonal monsoon rain.
عشقے نے جند پیڑی میری
آو سیئو دیکھو اڑیو عشقے نے جند پیڑی میری
عشقے نے جند پیڑی میری
رُس کے ٹُرگئے ساجن ساڈے بُلھاں ہوئیاں ساتھوں کائی
عشقے نے جند پیڑی میری
سولاں درد غماں دے ڈھوئے، دتے میرے پلے پائی
عشقے نے جند پیڑی میری
بھال اونہاں دی کردی ہاں میں اندر جہناں چواتی لائی
عشقے نے جند پیڑی میری
سواد نا چکھیا درد غماں دا تابوں سیو کرو ہسائی
عشقے نے جند پیڑی میری
ٹریاں ہی تے پینڈا مُکے بیٹھ رہیاں نا ہوو رسائی
عشقے نے جند پیڑی میری
اکھوں نیر چھم چھم ورسے برکھا جیکر جھڑی لگائی
عشقے نے جند پیڑی میری
آن کے دیکھو عشق میں سکھیو، تڑپے ہے جیئرا،
دے کر درد اس برہن کو وہ ساجن چھوڑ گیا،
عشق کی اگنی میں سکھیو، مجھ کو جھونک دیا،
کشٹ اٹھاؤں، ڈھونڈوں ساجن، مجھ سے دور گیا،
ہنستی ہو تم کیا جانو کہ یہ درد ہے کیسا،
چلو تو سکھیو، شاید پاؤ، نشاں تم منزل کا،
ایسے برسیں نین کہ جیسے، بادل ساون برکھا۔
ھِن سُر جي راڳ بابت
سر سامونڊي جو تعلق سنڌي پرڪاش راڳ آھي ۽ ھن جي شڪل پوربي ٺاٺ سان ملي ٿي. آروھي ۽ آمروھي اوڏو سمپورڻ آھي يعني آروھيءَ ۾ پنج سر ۽ آمروھيءَ ۾ ست سر آھن. ڀٽائي جن جي راڳ کي راڳ وديا ۾ اھڙو تہ چالو ڏنو آھي جيڪو ھند جي ڏنل سنگيت سان ڪونہ ٿو ملي. انهيءَ ڪري شاھ جي سنگيت ۾ ان جو نالو ئي لطيفي چالو رکيو ويو آھي. وادي سر ”گنڌار“ ۽ سموادي سر ڌيوت راڳ جي آلاپن جو پھر شام کان رات تائين جو آھي.
ٺاٺ: پوربي
آروھي: سا گي مي پا ني سا
آمروھي: سا ني ڌا پا مني گي را سا
وقت (سمو) شام
(ذريعو: شاھ جو راڳ، سرگم وسيلي نئي تحقيق. تحقيق: استاد امير علي خان. ڇپائيندڙ: سنڌي لئنگئيج اٿارٽي)