”ڪارو“ جو مؤنث. اونداھي، ڪاري رنگ واري. گناھن ڀريل عورت. ڏوھارڻ. زوراوري، جبر، ڏاڍائي، زبردستي، تعدي، انڌير، ظلم.

Dark, sinner, black

• سَڌين سيڻَ نَہ ھُونِ، نِينھُن نِياپي نَہ ٿِئي، ڪارِيءَ راتِ رَتُ ڦُڙا، جان جان نيڻَ نَہ رُونِ، موٽَڻُ جَنِي ميھَڻو،…[ سُر کنڀات - وايون ]
• آڏو چِڪَڻُ چاڙُه، مُنھِنجِي مَوجَ نَہ سَھي مَڪُڙِي، ميڙي مَٺايُنِ جو، بيحَد چاڙھيُمِ بارُ، چَوَڻَ چارو ناھِ ڪو، بَدِيُون بيشُمارُ،…[ سُر سريراڳ - سيوا ۽ سار ]
• ڏِٺِي ڏِيارِي، سَڄَڻَ سَفَرِ ھَلِئا، پايو پاندُ ڳِچِي ۾، زورِ ڪَري زارِي، ڪانُ ھَڻِي ڪارِي، وِئو وَڻِجارو اوھَرِي.[ سُر سامونڊي - آيا وڻجارا ]
• ماءَ وِلائِتي آيا، تَڙبن تَنوارِينِ، وايُون وَڻِحارَنِ جُون، جِيءَ کي جِيارِين، کِلِبو کِيڪارِينِ، جَنِي سيڻَ سَلامَتَ آيا.[ سُر سامونڊي - آيا وڻجارا ]
• ڀورِيءَ جا ڀِري، سيڻَ سَلامَتَ آيا، تَني کي ڦِرِي کِلِي تَنھِن کِيڪارِيو.[ سُر سامونڊي - آيا وڻجارا ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ سَٽاڻا سيسارَ، بيحَد واڳُو بَحرَ ۾، ھيبَتَ نانگَ ھَزارَ، سارِيان ڪانَہ سَرِيرَ ۾، طاقَتَ توھِيان…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ ڪَڙَڪا ڪُنُ ڪَري، توڏِي تاڪُنِ وِچَ ۾، وِيرِنِ مَنجِهہ وَري، آءُ ساھَڙَ مُنھِنجا سُپِرِين، پِرتان…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• اُونِهي مان اُڪارِيين، ھادِي ڏيئِي ھَٿَ، ڏي دِلاسو دوسَ مُون، ڪامِلَ ٿِيئيمِ قُوَتَ، سَندِي ساھَڙَ سَٿَ ھَلِي پَسان حُضُورَ ۾.[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• گهيڙان ڪَري نَہ گُهورَ، تَڙِ تَڪَڙِ کان نَہ لَھي جَنھِن کي سِڪَ ساھَڙَ جِي، پُورَنِ مَٿي پُورَ، ڪارِيءَ راتِ ڪُنَنِ…[ سُر سھڻي - سانوڻ، سيارو گهڙي ۽ گهوري ]
• پَل پَل ٿِئي پَلِي، ڏَمَ ڏِھاڙِي ڪيتِرو، پَسِي دَورُ دَرياھَ جو، وِچان ڪِينَ وَلِي، ڪارِي راتِ قَرِيبَ ڏي، مَنجهان حُبَ…[ سُر سھڻي - سانوڻ، سيارو گهڙي ۽ گهوري ]
• ڪارا ڪُنَ ڪارِي تُڳي، ڪارِيھَرَ ڪَڙَڪا، مَئي مَتي مَھِراڻَ جا، دُپارا دَڙَڪا، ويندي ساھَڙَ سامُهُون، ڏِنَسِ جهولَ جَهڙَڪا، اَچِي پَئِي…[ سُر سھڻي - مينھون، چاھڪ، کرڪن ]
• اللهَ سَڀَ جِيَنِ، مينھِيُون ھِنَ ميھارَ جُون، ڪارِيُون، ڪُنڍِيُون، ڪَڪِيُون، وارا ڪِئو وِيَنِ، جُوءِ جَا جادارَنِ جي، اُتِ ٻيلا ٻَھَ…[ سُر سھڻي - مينھون، چاھڪ، کرڪن ]
• سَندو ڏَمَ ڏَھڪار، ھَڏِھِين ڪونِهي ھِنَ کي، پُسائي نَہ پانھِنجو، سُهڻِي سِينگارُ، ڪارَڻِ مُنڌَ ميھارَ، ڪارِيءَ راتِ ڪُنَ تَري.[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
• ھُنَ ڀَرِ نَہ ھِنَ، ويچارِي وَھَ وِچَ ۾، نيڇُ نِھاري نَہ گِهڙي، تَنھِن ۾ پييَسِ تُنَ، اللهَ ساڻُ اَمُنَ، آرا…[ سُر سھڻي - الست ارواح، کامڻ پچڻ ]
• ڪارِي راتِ ڪَچو گهَڙو، اُڻَٽِيھِين اُونداھِي، چَنڊَ نالو ناھِ ڪو، دَرياھَ دَڙَ لائِي، ساھَڙَ ڪارَڻِ سُهڻِي، آڌِيءَ ٿي آئِي، اِيءُ…[ سُر سھڻي - الست ارواح، کامڻ پچڻ ]
• ڪَچو کان ڪُنڀارَ، اوڳِي کَڻِيئو اُٿِيين، ڪِ تو ڪَنين نَہ سُئِي، ڀيلي تي ڀُلِڪارَ، لوڙِھِئا لَکَ لَطِيفُ چئَي، ڪوڙيِين ڪارُونڀارَ،…[ سُر سھڻي - ترھو، ڪچو ۽ ڪنڀار ]
• مَتان گِهڙِين سُهڻِي، اَڄُ دَرياھَ ۾ دَمُ، ڪارِيءَ راتِ ڪُنَنِ ۾، ڪِھَڙو اَٿَئِي ڪَمُ، مَتان جاڳِي ڏَمُ، پُڇي پاڙي وارِيُون.[ سُر سھڻي - جيئري، ساھڙ ڌاران ]
• پُڇي پاڙي وارِيُون، ڪوھُ ڪَرِيندو ڏَمُ، ڪارِيءَ راتِ ڪُنَنِ ۾، اِيءُ ڪاڻِيارِنِ ڪَمُ، ھِيءُ ھَڏو ۽ چَمُ، گهورِئو مُحِبَ ميھارَ…[ سُر سھڻي - جيئري، ساھڙ ڌاران ]
• مَدَتَ ٿِيءُ ميھارَ يارَ، ساھَڙَ سائِرَ سِيرَ ۾، اُونها ڪُنَ اَتانگهَہ تَڙَ، اولِي ھَڻُ آڌارَ، ڏِينھَن ڏُھلا ڏَمَ سين، آئُون…[ سُر سھڻي - وايون ]
• حُڪُمُ ٿِئو حَڪِيمَ جو، ٿا سارَنگَ ساٺَ ڪِجَنِ، وِڄُون وَسَڻَ آيُون، ٽاٽا مِينھَن ٽِمَنِ، جَنِ مَھِنگو ميڙِئو، سي ٿا ھَٿَ…[ سُر سارنگ - ڌرتي ڍُري ]
• بَھادُرَ گَڏِئا بَھادُرِين، کَڙڳَ کِلوِلِ ڪَنِ، وِجَهنِ ڌَڙَ ڌَڙَنِ تي، ھاڪارِينِ ھَڻَنِ، ڪِرَنِ ڪُونڌَ نَچَنِ، رِڻُ گَجِئو راڙو ٿِئو.[ سُر ڪيڏارو - ڪربلا ۽ ڪارا ڪڪر ]
• آءُ اوراھُون سُپِرِين، اللهَ لَڳِ آرِي، ڀُڻان بيڪارِي، تُون پارِسَ رَسِجِ پَٻَ ۾.[ سُر آبڙي - آءُ اوراھون، ناھ جميعت ]
• آئُون نَہ گَڏِي پِرِينءَ کي، ڪارِي ٿِي قِيامَ، ھَٿَنِ حاجُون ڇَڏِيُون، نيڻين نِنڊَ حَرامُ، مارِيسِ تَنھِين مامَ، ھوتَ ھَلَندي جا…[ سُر معذوري - نہ گڏجڻ ۽ وڻين چڙهڻ ]
• ڪَرِڙا ڏُونگَرَ ڪَھَ گهَڻِي، جِتي ڪوھَنِ ۾ ڪارِي، سُڄي ٿِي سَيِّدُ چئَي، اَڳِئان اَنڌارِي، روزُ تَپي وارِي، ڪارُونڀارَ ڪافَنِ جِي.[ سُر ديسي - ڪرڙا ڏُونگر ]
• ڌُرِيان ئِي ڌارِيان، مِٽَ مُئِيءَ جا نَہ ٿِئا، ڏَمَرُ ڏيرَنِ مَنَ ۾، کِلِئو کِيڪارِيان، صُبحِ ٿِي سارِيان، اُٺَ نَہ اوطاقُنِ…[ سُر ديسي - جت، اُٺ ۽ ڌاريا ]
• ويٺِي پُوڄِي پِيرَ، سَسُئِي سَنگهَرَ پَٽِيين، اُسَ مَ لَڳي اُوٺِيين، ھاڙِھي لَڳي نَہ ھِيرَ، ڪارِيءَ راتِ قَندِيلَ ٻَرِيَمِ ٻاروچَن جا.[ سُر ديسي - ڏيرن ناھي ڏوھ ]
• زارِي سا زارِي، اَلولَ ٻاروچي سان ڪَندِيَس زارِي، ڪَري ڪوھِيارو وِئو، مُون سان قِيامَتَ ڪارِي، ڪِينَ جِيئَندِيَسِ جيڏِيُون، سُورَ پِريان…[ سُر ڪوھياري - وايون ]
• ماڳھِين جَي مُئِي، ھُوندَ نَہ پيئِي مامِري، ڇڏِئو جَي ڪُھِي، تَہ ھيڪارِي ھورُ لَھي.[ سُر حسيني - ووءِ ووءِ ڪرڻ ۽ روئڻ ]
• پُنهون پِريشانُ، ھئَي ھئَي حالُ مُنھِنجو، مُون کي بُکَ بوتَنِ جِي، نَڪِي ڀايان نانُ، شَھَرُ صَحرا ڀانيان، مُون ليکي مَيدانُ،…[ سُر حسيني - وايون ]
• اَکِيُون پِريَمِ تُنھِنجُون، ڪَجَلَ ريءَ ڪارِيُون، مَولا ڏِنَئِي مُنھَن ۾، سُونھَنِ سُونھارِيُون، کَڻين جَي کارِيُون، تَہ پِہ سَڃِيندي سُورُ لَھي.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• دَردَ نَہ توکي دَنگِئو، دَردَ نَہ ڏِنَئي دَنگَ، ڪارِي قَرِيبَنِ جا، کُتَئِي نيڻَ خَتَنگَ، اَڳَ نَہ پَڙِهيَئِي اَنگَ، سَبَقَ اِنَهِيءَ…[ سُر بروو سنڌي - دل جو دلبر ]
• چَڙِهئا چاريئِي يارَ، سوڍا شِڪارِي، ڪاھي وِئا ڪاڪِ تي، جِتِ مُومَلَ موچارِي، بابُو گَڏِئُنِ بيکَ ۾، جَنھِن ڏِسِ ڏيکارِي، فِڪرَ…[ سُر راڻو - خابرو ڪاپڙي ۽ گُجر ]
• سوڍا صَبُرُ تُنھِنجو، بي عَقلَ آڻي بازِ، سَندي صَبُرُ سازَ، توبَهَ ڪارِيَسِ تَڪِڙِي.[ سُر راڻو - سوڍي صبر ۽ ڍولي ڍَڪِي ]
• راڻو رُٺو ڪاڪِ سين، ٿِي ڪارِي قِيامَتَ، اَندَرِ آڳُون لائِيُون، سوڍي جي صُحبَتَ، مارِيَسِ تَنھِن مَحَبتَ، جا ڪامِلُ ڪالَهہ ڪَري…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
• راڻو رُٺو ڪاڪِ سين، ڪارِي ٿِي قِيامَ، ڍاٽِيءَ ڍَٽُ چِتايو، ڪَرَھي ھَڻِي ڪامَ، مارِيَسِ تَنھِن مامَ، جا ڪامِلُ ڪالَهہ ڪَري…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
• راڻو رُٺو ڪاڪِ سين، ٿِي قِيامَتَ ڪارِي، جَنھِن ۾ مِيرُ مَينڌَرو، سا پَر نَہ مُون پاري، ڍولي سا ڍارِي، جِيئَن…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
• تُون ڪِئان اَچين ڪاپَڙِي، موٽِئو ڪِيئَن مارِي، آئُون اُتاھِين ٿو اَچان، جِتِ مُومَلَ موچارِي، ڪَنڌِيءَ ڪاڪِ ڪَڪورِئا، چَندَنَ چَوڌارِي، سُوڌا…[ سُر راڻو - ڪاڪ قاصد ۽ آسڻ ]
• وَرُ سا ڪارِي راتِ، جَنھِن ۾ راھَ گُمُ ٿِئي، ھِيءُ پُڻ وَڃي وِسَرِي، نَہ ڪا ھُنَ جِي تاتِ.[ سُر کاھوڙي - سَپ، جهنگُ، ڪُتي ڪوڪار ]
• ڪارِي راتِ اَڇو ڏِينھُن، اِيءَ صِفَتان نُورُ، جِتي پِرِينءَ حُضُورُ، تِتي رَنگُ نَہ رُوپُ ھو.[ سُر کاھوڙي - سَپ، جهنگُ، ڪُتي ڪوڪار ]
• نَہ ڪُتا نَہ ڪُوڪارَ، نَہ سي سَڏَ شِڪارِيين، پِٽِئو کَڻي پارَ، جَهنگَلُ آھيڙِيَنِ کي.[ سُر کاھوڙي - سَپ، جهنگُ، ڪُتي ڪوڪار ]
• ڪُتي سُئِي ڪُوڪارَ، سُتي شِڪارِيَنِ جِي، ويچارو وَسِ نَہ پانھِنجي، حِيلَنِ ڪَري ھَزارَ، ڌَڻِي ڪَرِ مَ ڌارَ، ھِنَ لاکِيڻِيءَ لوڌِ…[ سُر کاھوڙي - سَپ، جهنگُ، ڪُتي ڪوڪار ]
• توبَهَ توبَهَ اِيءَ طَلَبَ، تُنھِنجي دَران مَڱان، مُون کي پِرِيَنِ ميڙِيين، سائِين ڪَنھِن سَبَبَ، جي مُون ھَٿان ڪارِيين، ڪَمَ موچارا…[ سُر پورب - وايون ]
• جوڳِي ٿا جَرُ ھارِيَنِ، ويندا تِيرَٿَ گَنگا مَٿِرا، سِڱِيُون سَناسِيَنِ جُون، پِرھَ پُڪارِينِ، باھِيُون بيراڳِيَنِ جُون، مُون کي ٿِيُون مارِينِ،…[ سُر پورب - وايون ]
• پيرَ پَرِيندي ٺَرِئا، اِيندي لَٿِي اُڃَ، مَنجِهہ وِيَرِي سُڃَ، ڪَرَ لَڌِي رِڻَ اُڪارِيين.[ سُر بلاول - مجوسِي، ڄام ۽ جادم ]
• ٽاٽوڪِينِ پَلاڻَ، سَدا ھَڻَنِ کَرکَرا، لاکي لوڙائُن جا، اِھَڙائِي اُھڃاڻَ، تَنگَنِ ڏيئِي تاڻَ، ڪُوڪَ ڪارِيندا ڪَڇَڙي.[ سُر ڏھر - لاکو ڦلاڻي، ريٻاڙي ۽ اوڏ ]
• ڀَڳوئِي ڀيرِ، جانسِينءَ رَتو راس ٿِئي، بُرِيءَ بيڪارِيءَ سين، ھارِي ھَڏُ مَ ھيرِ، ڪَتُ ڪَتَندِيُون ڪيرِ، نَئين سين نِڃاڻِجي.[ سُر ڪاپائتي - چائت ۽ محبت ]
• کِلِي جان کِيڪارِيان، تان ساٽِي سَڱُ نَہ ڪَنِ، وارِئو وَھِٽَ وَڃَنِ، ڪَنِ سَڀَاڳَنِ سامُھان.[ سُر گهاتو - ڪو جو قھر ڪلاچ ۾ ]
• ٻَڌا ٻاڪارِينِ، ڇيلا ڪَنھِن نَہ ڇوڙِئا، ڪَرِئو مُھاڙِ مَلِيرَ ڏي، اُڀا اوڳارِينِ، سانبِيَڙا سارِينِ، جُوءِ چِنائُون جَنِ سين.[ سُر مارئي - جيھا جي تيھا ]
• پالَ پَکا ۽ پَڪَ، جِتِ کَرَڙَ کَٿا ۽ کاهِيُون، سَرَهِيُون سي سَرَتِيُون، جٖي حاضُرُ پاسي حَقَ، مارُوءَ سين ماڻِيان، شَلَ…[ سُر مارئي - جھ سي لوڙائو ٿئا ]
• هَي ڀُنگا هَي ڀيڻِيُون، هَي مارُنِ جا مَڪانَ، ڇيلا هُئا ڇُڙَندا، تَرهي ڪَندا تاڻَ، سي هَنڌَ پَسِي سُومَرا، ڪارِي لَڳَمِ…[ سُر مارئي - ھنڌ، ڀيڻيون، ڀنگا ]
• ڪارِيُون ڪوجِهيُون ڪُوَڙِيُون، مُورِ نَہ موچارِيُون، وَٺِي ويٺِيُون واٽَ تي، کِکِيءَ جُون کارِيُون، اُنِين جُون آرِيُون، سَمي ريءَ ڪيرُ سَھي.[ سُر ڪاموڏ - سمي سامهون گندري ]
• ڪارِيُون ڪوجِهيُون ڪُوَڙِيُون، مُنھِن ميرِيُون مييُون، ڀاڪُرُ پائي ڀَنِ کي، پاڻِيءَ ۾ پييُون، جي سَمي سامَ وييُون، تَنِ تان لَٿو…[ سُر ڪاموڏ - سمي سامهون گندري ]
• ڪارِيُون ڪوجِهيُون ڪُوَڙِيُون، بَدِ جَنِي ۾ بُوءِ، ھَٿين پيرين چِٻِرِيُون، رَنگُ نَہ چَڱِيءَ رُوءِ، جَنھِن دُرا وِڪِئا دوءِ، تَنھِن جي…[ سُر ڪاموڏ - سمي سامهون گندري ]
• وِھُ ھَٿين وِھُ پيرين، وِھُ پُڻ تَنِي واتِ، ڪا ڪا ڪارِي ذاتِ، مورَنِ مَٽي ڇَڏِي.[ سُر ڪارايل - سَر، اوطاقون ۽ نانگ ]
• ڪَنھِن ڪَنھِن ڪارِيءَ ذاتِ کي، مورَ پِہ مَٽائِينِ، جي چَتُرِئا چَڱِي ڪَري، تَہ وَڳَ وَرائي ڏِينِ، ساٿَ سَمُورا نِينِ، جي…[ سُر ڪارايل - سَر، اوطاقون ۽ نانگ ]