پُٺِ بابت
معنيٰ
بدن جو پٺيون يا ڪَرنگهي وارو پاسو، پُٺي، پُٺا، پُشت.
The back, rear. Backside.
بيتن ۽ وائين ۾
- ڇِنَنِ توءِ مَ ڇِنُ، پاءِ اُميرِي اُنِ سين، جي اُو اَوڳُڻَ ڳِنَهَنِ اَسُونھِين، تُون ڳُڻانِي ڳِنُ، پُٺِيءَ لَڳِي پِنُ، ھِنَ…[ سُر يمن ڪلياڻ - پريم پاٺ ]
- ڪيڏاھَن اُٿِي وييُون، ڪيڏاھَن گِهنڊَ گُڙَنِ، تيڏاھَن ٿِيُون چَرَنِ، جيڏاھَن پُٺِ ميھارَ جِي.[ سُر سھڻي - مينھون، چاھڪ، کرڪن ]
- موٽِي مانڊاڻَنِ جي، ڀَري ڪِئائِين ڀَرَ، وِڄُون وَسَڻَ آيُون، ڪِوڏاَن کَڻي ڪَرَ، مينھِيُون پاڻَمُرادِيُون، ٿَڌا چَرَنِ ٿَرَ، وَڏِيءَ ويلَ آيُون،…[ سُر سارنگ - ڌرتي ڍُري ]
- ڀَڳو آئُون نَہ چَوان، مارِيو تَہ وِسَھان، ڪانڌُ مُنھَن ۾ ڌَڪَڙا، سيڪِيندِي سُونھان، تَہ مَرُ لَڄَ مَران، جي ھُونِسِ پُٺِ…[ سُر ڪيڏارو - ڪامل ڪربلا ۾ ]
- مَھِندِ مُحتاجِي ڪَري، پُٺِيءَ پيرُ کَڻيجِ، ڪُٻيلِياڻِي ڪيچَ ڏي، حُجَ مَ ھَلائيجِ، پاڻَ ڌاران پِريَتَڻو، سَسُئِي ساڻُ کَڻيجِ، اوڏِي عَزازِيلَ…[ سُر آبڙي - ويھُ مَ مُنڌ ]
- پَسِي ڏُونگَرَ ڏاھَ، جِمَ ھَلَڻَ ۾ ھيڻِي وَھين، لانچي لَڪُ لَطِيفُ چئَي، پُٺِيءَ ڪيچِيَنِ ڪاھِ، پُڇِي پُورِجِ سَسُئِي، بَلوچاڻِي باھِ،…[ سُر آبڙي - واقف وڻڪار، وڏا وڻ ]
- ڀُلِيُون ڪوھُ پُڇَنِ، پَرَ پُٺِ پِيرُ پُنهونءَ جو، لَهسِيُون ٿِيُون لُڇَنِ، ڏٺو جَنِ اَکِينِ سين.[ سُر آبڙي - ڳول سندو پاڻ ]
- ڏُکَنِ پُٺِيان سُکَ، سِگها ٿِيندَءِ سَسُئِي، پيرُ مَ ڇَڏِجِ پِرينءَ جو، توڻي لَڪِيُنِ لَکَ، ڏورِجِ پاسي ڏُکَ، تَہ پَئي ٻاجَهہ…[ سُر آبڙي - سڀ ڪجهہ سندي اندر ]
- ڀاياڻِي ٿِي ڀورِ، پُٺِيءَ ڪيچِيَنِ ڪَڪِرا، لانچي لَڪُ لَطِيفُ چئَي، اُٿِي ڏُونگَرُ ڏورِ، رائو مِڙيوئِي رَتَ سين، ڪارَڻِ ڪانڌَ ڪَڪورِ،…[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
- جُھ يارُ ڏٺائُون يارَ جو، تَہ پُٺِيءَ پيرُ ڪَڙِينِ، ڦِرِئا نَہ فَرمانَ کان، اُنِهِي ۾ آھِينِ، ڏِسِئو نَہ ڏاڙِهينِ، شَبانَ…[ سُر معذوري - ڪتا ۽ ڪوھ ]
- ھَلَندي ھاڙھو مَڻِي، ڪَرَڻُ ڪوھَ پِئامِ، اَرڏا آرِيءَ ڄامَ ري گُوندَرَ گُذَرِئامِ، لَڪِيُون لَڪَ لَطِيفُ چئَي، اپرانگهَڻُ آيامِ، پُرڻُ پُنهونءَ…[ سُر معذوري - ھاڙھو پنڌ ]
- تو سَڱُ ساھَ کَڻڻَ سين، جِيئَڻَ گوشي جاءُ، مَرَڻَ مُون سين آءُ، تَہ پُٺِيءَ تو پَنڌُ ڪَرِيان[ سُر معذوري - منڌ ۽ موت ]
- اُوچو اُتاھُون گهَڻو، جِيئَڻَ کي جَبَلُ، مَرَڻَ مُون سين ھَلُ، تَہ پُٺِيءَ تو پَنڌُ ڪَرِيان.[ سُر معذوري - منڌ ۽ موت ]
- وِلاڙِيو وَڻين چَڙِهي، ڪِي جو ڏِٺائِين، مَوتُ مارِيائِين، پاڻُ تَنھِنجِيءَ پُٺِ ۾.[ سُر معذوري - نہ گڏجڻ ۽ وڻين چڙهڻ ]
- ڇَپَرُ ڇَمَرُ ڀانيان، ڪانڀُو ۽ ڪارَو، پَٻُ وِجَهندِيَسِ پُٺِ تي، صُبوحِ سَوارو، وَڃَڻُ مُون وارو، ڪِينَ وِھَندِيَسِ وِچَ ۾.[ سُر ديسي - واٽُون ۽ سُور ]
- واءَ وِڃاءِ مَ سو، پُٺِيءَ جَنھِن پَنڌُ ڪَرِيان، ڇَٽا ڇَپَرِ پِرِينءَ جو، پيرُ پَرنِئان تو، بَرِ بُورائُو جو، سو لَڳِي…[ سُر ديسي - واٽُون ۽ سُور ]
- واءَ وِڃايُمِ ڪالَهہ، پُٺِي جَنھِن پَنڌُ ڪَرِيان، وَڃَڻُ مُون واٽي پِئو، ھوتَنِ ڪارَڻِ حالَ، جَبَلَ ڏورِيان جالَ، ڪارَڻِ پيرَ پُنُوھَ…[ سُر ديسي - واٽُون ۽ سُور ]
- ھِيءَ گِسِي ھِيءُ گَسُ، ھِيءُ پَھَڻُ ھِيءُ پيچِرو، ليڙَنِ جو لَطِيفُ چئَي، ڏُونگَرَ آھي ڏَسُ، ويچارِيءَ وَڏو ڪِئو، ويندَنِ پُٺِيان…[ سُر ديسي - ڏيرن ناھي ڏوھ ]
- ڇُلان تَہ ڇِڄَنِ پيرَ، وِھان تَہ وَڃَنِ نِڱِئو، مُون جِيئَن ڪَندِي ڪيرَ، جَتَنِ پُٺِيءَ جُلهُون.[ سُر ديسي - جبل ڏي نہ جواب ]
- آتَڻُ اورانگهي وِئا، پُٺِيءَ توڏَنِ تاڻِ، ويھُ مَ مُنڌَ ڀَنڀورَ ۾، ھُنِ پُڄَندي ھاڻِ، رائي ۾ رِھاڻِ، ھَلُ تَہ ٿِئي…[ سُر حسيني - لَڙُ مَ لاڙائُو، جِيءُ ۽ آتڻ ]
- ڀُلِئو سَڀَ ڀَنڀورُ، جو پُٺِيءَ ھوتَ نَہ ھَلِئو، شَھَرَ سُڃاتو ڪِينَڪِي، آرِياڻِي اَتورُ، مارِئو تَنِي مورُ، جَنِي، ديکِئو دِلِ سين.[ سُر حسيني - بُرو ھو ڀنڀور ]
- جَنِي ديکِئو دِلِ سين، پُٺِيءَ سي پييُون، تَہ پُڻ ٿي وييُون، جي پُنهونءَ پاڻُ لِڪايو.[ سُر حسيني - بُرو ھو ڀنڀور ]
- سَڏَنِ پُٺِيءَ سَڏَڙا، واڪو وِجُهہ وَڻين، تُنھِنجِي پَنڌِ گَهڻين، مَنَ ڪوھِيارو ڪُوڪَ سُڻي.[ سُر حسيني - جِيئڻُ ۽ مَرڻُ ]
- سَڏَنِ پُٺِيءَ سَڏَڙا، واڪو ھَڏِ مَ لاھِ، مانَ تُنھِنجِي ڪا، سَڳَرَ ۾ سارَ ٿِئي.[ سُر حسيني - جِيئڻُ ۽ مَرڻُ ]
- اَچِئو مَرُ اَچَنِ، ٻاروچا ڀَنڀورَ ۾، پُٺِيءَ لَڳِي جَنِ، ڪَمِيڻِي ماڻُهو ٿِي.[ سُر حسيني - جِيئڻُ ۽ مَرڻُ ]
- ڀَلِي ڪَرَ ٿِئومِ، ھِيءُ سَڱُ ٻاروچَنِ سين، وَڃِي ڪيۡچَ ڏِٺومِ، پُٺِيءَ لَڳِي جَنِ جي.[ سُر حسيني - جِيئڻُ ۽ مَرڻُ ]
- مَرُ مَعذُورِ ھُئان، اَلا چَڱِي مَ ٿِيان، رِڙھان ۽ رُئان، پُٺِيءَ سَڳَرَ ساٿَ جي.[ سُر حسيني - جِيئڻُ ۽ مَرڻُ ]
- وَڃَڻُ تو واري، پُرَڻُ پُنهونءَ پُٺِ ۾، ڪَرَھَ ڪوھِيارِي، سُتي تو سَڀَ وِئا.[ سُر حسيني - لَڪ لَڪيُون ۽ ڪُٺل ]
- ڇُلَندِيَسِ سَڀَ ڇَپَرُ، پُٺِيءَ پيرِ پُنهونءَ جي، سيڻَنِ لاءِ سَفَرُ، وَڻِيَمِ ويلَ سَڀَ ڪَنھِن.[ سُر حسيني - لَڪ لَڪيُون ۽ ڪُٺل ]
- جِيئَن جِيئَن جَهلي جَڳُ، تِيئَن تِيئَن مُون تاڪِيدُ ٿِئي، ڳَھِلو ٿو ڳالِهيُون ڪَري، وِرسِئو ڀُڻي وَڳُ، لوڪُ لَتاڙي نِنڊَ ۾…[ سُر حسيني - سؤُ سُک ۽ طالب، تات ]
- ڳُجُهہ پانھِنجي ڳُجَهہ کي، رِندَ رَساڻي لاءِ، اَجَلُ اُڀو آھِ، پُٺِيءَ تو پَلاڻِئو.[ سُر سورٺ - سائل گهُري سِر ]
- ھاڻِ اِيندو ھاڻِ اِيندو، مُنھِنجو سَڄَڻُ سائِين، نِماڻِيءَ جو نِجُهرو، پاسي پاڻَ اَڏِيندو، مَٿان لَڪَنِ ساٿَڙو، صَحِي سَلامَتَ نِيندو، آڱرُ…[ سُر بروو سنڌي - وايون ]
- سَڱُ ڪَري سين شِينھَن، ڪَنڌُ مَ ڦيرِجِ ڪيڏَھِين، رَمِج راڻي پُٺِ ۾، نِرتو مَنجهان نِينھَن، اُونءَ مَ وَسِجِ عامَ تي،…[ سُر راڻو - ھلو ھلو ڪاڪ ۽ ڀُونءِ ]
- رُسُ مَ رُسَڻُ گهورِئو، اُٺُ اوراھُون آڻِ، ليڙي کي لَطِيفُ چئَي، تَنگُ سَوارو تاڻِ، شَرمِيندِيُون سَڀَين پَريين، پُٺِيءَ لائي پاڻِ،…[ سُر راڻو - رُس مَ رُسڻ گهورئو ]
- نااُميدِي آجِڪو، اوڇَڻُ آديسِيَنِ، ڪَڏِھِين تازِيءَ پُٺِ تي، ڪَڏِھِين ھيٺِ ھَلَنِ، سامِيَڙا سَمُنڊَ ۾، تُنبي جِيئَن تَرَنِ، جٖي واڳُو واتِ…[ سُر رامڪلي - سڳا سيلهيون ۽ نااميدي ]
- ويٺي جَنِ وَرِھَ ٿِئا، مَٿي ميري ساڻُ، ڪارَنِئُون ڪَڪا ٿِئا، ڄيري وِجِهي ڄاڻُ، خُودِيءَ کان خَلاصُ ٿِئا، پُٺِتي وِجِهي پاڻُ،…[ سُر رامڪلي - بازار، ناٿ، گرو ۽ ھرنام ]
- عاقِي ٿِيءُ اُسِتادَ سين، پُٺِيرو پِيران، ڪَنِ مَ ڪِجِ ڪاپَڙِي، جيڪِي چَويئِي ماءُ، تَہ راوَل مَٿي راھَ، اُجُرِي اَڇو ٿِيين.[ سُر رامڪلي - الله، آدم، جوڳي ۽ سنياسي ]
- سامِي چَئِجي تَنھِن کي، جَنھِن سَڀَنِئان سَري، پَرَ گهَرِ وَڃي ڪِينَڪِي، گهَران ڪِينَ گهُري، پُٺِيءَ پيرَ پُري، حَقِيقَتَ ھادِيءَ جي.[ سُر رامڪلي - الله، آدم، جوڳي ۽ سنياسي ]
- پارو پَوارا ڪَري، لَڳي اُتَرَ مُٺِ، لاھُوتِي لَطِيفُ چئَي، ڪَنِ جُسي سين جُٺِ، پَوَنِ ڏِينِ نَہ پُٺِ، مَڇُڻ پوئينِ وِتُ…[ سُر رامڪلي - الله، آدم، جوڳي ۽ سنياسي ]
- اَکِ اُلِٽِي ڌارِ، وَنءُ اُلِٽو عامَ سين، لاھُئارو لوڪُ وَھي، تُون اُوچو وَھُ اوڀارِ، مَنجهان نُوچَ نِھارِ، ويھُ پُٺِيرو پِرِينءَ…[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
- سَدا سامُھان پِرِين، پُٺِيرا سُونھَنِ، سَنئُون وَرائي سُپِرِين، جَي مُنھُن مان ڏُونھِن ڪَنِ، رَڳُون سَڀَ رَچَنِ، تَنَ ۾ تازائِي ٿِئي.[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
- جِھَڙا مُنھَن مُھاڙَ، تِھَڙا پُٺِيرا سُپِرِين، نَظَرُ ڪَري نِھارِ، تَہ سَڀَ ڪَنھِن ڏانھَن سامُھان.[ سُر آسا - نيراني اکڙيون ]
- دوزَخُ دِلِ قَبُولِئو، مُون بِهِشتَنِئا بَسِ، جٖي پُٺِيرا پيرَنِ کي، ڏاتَرَ مُون کي ڏَسِ، جٖي ھُئا پَنھِنجي وَسِ، تَہ کِئانِ…[ سُر آسا - ترڪ، ڪلمو ۽ سرمو ]
- ڪِي اُنِهين ۾ آھي، ھُوءِ جي جُهونا پَسِجَنِ جُهوپَڙا، ڌارِيا ڀانئِينِ ڌارِيُون، پاڻَ پِرِينءَ سين کائي، اِنَ دَرِ سيئِي اَگهِئا،…[ سُر آسا - وايون ]
- پَنوَھارَنِ پاٻُوھِيو، ڪِي وَسَ واھُوندَنِ، لَٿو سِيءُ لَطِيفُ چئَي، ٻَڌو ڦَنُ ڦَرَنِ، پائُرِ ڏِنِيُون پُٺِيُون، نَنڍَن نوراپَنِ، عُمَرَ اُنَ اَگُوندَرِي،…[ سُر مارئي - مارُن ريت، پنھوارن پاٻوھيو ]
- ڪِيئَن مَيارُون موڪِليين، مارُنِ ڏانھَن مُٺِي، ڪَتِيُئِي نَہ ڪوڏِ پَئِي، پائُرَ مَنجِهہ پُٺِي، تو تان وِڄُ اُٺِي، جَنھِن کائُرُ سَڀَ…[ سُر مارئي - جيھا جي تيھا ]
- مَ ڪِي رو مَ رَڙُ ڪِي، هَنجُون هَڏِ مَ هارِ، جِھَڙا اَچَنِ ڏِينھَڙا، تِھَڙا ويٺِي گهارِ، ڏُکَنِ پُٺِيِءَ سُکَڙا، سِگها…[ سُر مارئي - مَ رو، پانڌي پرين پنھوار ]
- پَکِي پيھِي نِڱِئا، مَنجهان لِتَڙِنِ لَکَ، ڪَنِي ماڻِڪَ ميڙِئا، ڪَنِي رَتا پَکَ، پُٺِيءَ لائي لَکَ، ھَلِئو ھَنجُ حَبِيبَ ڏي.[ سُر ڪارايل - پاڙون پاتار ۾ ]