درياءَ يا نئين جي وِچَ وارو حصو، اونهي ۽ تيز وهڪري وارو پاڻي، پاڻيءَ جو تِکو وهڪرو، تِکُ. چير، ڦوٽ، ڏار، شگاف.

That part of a stream where the current runs deep and strong, the deep stream. A crack or split.

• سِڙَه سَنوان لاڄُو نَوان، مَٿِنِ مُھاڻا مِيرَ، ساٿِي سَفَرِ ھَلِئا، ٿِئا سَڻاوا سِيرَ، جٖي اَچَنِ ساڻُ اُڪِيرَ، سي ٻيڙِيُون رَکِين…[ سُر سريراڳ - تياري ۽ ساٺ ]
• سيوا ڪَرِ سَمُنڊَ جِي، جِتِ جَرُ وَھي ٿو جالَ، سَئِين وَھَنِ سِيرَ ۾، ماڻِڪَ موتِي لالَ، جي ماسو جُڙيئِي مالَ،…[ سُر سريراڳ - سيوا ۽ سار ]
• سُونھان سُڌِيُون ڏِيِنِ، اِنَ ديواني دَرياھَ جوُن، ڪوڙَ اوڏا ڪِينَڪِي، رُڳو سَچُ سودِينِ، عِجزَ جو اَڌ راتِ کي، وَڻِجُ وِھائِين،…[ سُر سريراڳ - اجگر لھرون ۽ جھاز ]
• ثابِتُ لَنگهِئا سِيرَ، لَهِرِنِ لوڏِئا ڪِينَ ڪي، وَڃِي پَهتا پارَ کي، نِرتو مَنجهان نِيرَ، ماء پَهتا مِيرَ، ٻارِ لَنگهِئائُون ٻاجَهہ…[ سُر سريراڳ - اجگر لھرون ۽ جھاز ]
• ڪَرَ ڦُلَ ڦوٽا پارِچا، اوتِيائُون عَنبِيرَ، مَهِنديين مُهِري مُصَطفيٰ، اولي ويھُ اَمِيرَ، لَنگهائي لَطِيفُ چئَي، اَڳيان سُڄي سَمُنڊَ سِيرَ، بَرِڪَتَ…[ سُر سريراڳ - اجگر لھرون ۽ جھاز ]
• گهاتُو گهڻيئِي ھُئا، مَٿي ھِنَ مَھِراڻَ، تانگهَہ نَہ لَڌِي تارُئين، سَندِي سِيرَ سِٽاڻَ، لاڄُو ڇِنا لَھِرِيين ڀَڳا سِڙَه سُکان، ڪُنَنِ…[ سُر سريراڳ - جيون ۽ جھاز ]
• ٻيڙِيءَ جٖي ڀُڻَنِ، نِينھُن نَہ ڪِجي تَنِ سين، اُڀا ڏَنڀَ ڏِسَنِ، جُھ ڏيئِي سِڙُه سِيرَ ٿِئا.[ سُر سامونڊي - ڳرڻ ۽ چنتا ]
• اَچَنِ سِڙَه اُپَڙِئا، مَٿِنِ مُھاڻا مِيرَ، جي سَرَڻِ تُنھِنجي سِيرَ، سي پارِ لَنگهائِين پِھِيڙا.[ سُر سامونڊي - ڳرڻ ۽ چنتا ]
• لَڳي اُتَرَ ھِيرَ، سامُونڊِيَنِ سِڙَه سَنباھِيا، نَنگَرَ کَڻِي ناکُئا، ٿِئا سَڻاوا سِيرَ، ھِينئَڙي نِتُ اُڪِيرَ، کاري کيڙائُنِ جِي.[ سُر سامونڊي - سيءَ ۽ جهيڙا ]
• مُون اُڀي تَڙَ پاسِ، پِرِيَنِ پَڳَھَ ڇوڙِئا، ٿِئا سَڻاوا، سِيرَ تي، دَمِ دَمِ دُعا ڪَندِياسِ، آھَ نَہ لاھِيندِياسِ، موٽِي ايندا…[ سُر سامونڊي - وايون وڃڻ جون ]
• کُوھا ٿا ڏِسجَنِ، وَڙَڪَنِ اُڀِيون وانئُيِٽوُن، سانباھِي سَمُنڊَ جِي، ڪالَهُون پوءِ ٿا ڪَنِ، تُون نَہ پَڄَنديِنءَ تَنِ، جُھ سِڙُه ڏيئِي…[ سُر سامونڊي - وايون وڃڻ جون ]
• ويندِي آئُون پِرِيَنِ وَٽِ، مُون وِھُ وَڻِجارَنِ سين، وايُون وَڻِجارَنِ جُون، اَدِيُون اَڄُ نَہ ھَٽِ، ڏيئِي سِڙُه سِيرَ ٿِئا، پيرُ…[ سُر سامونڊي - وايون ]
• وِئا اَٿَمِ ھوتَ ھَڻِي، آئُون تَنھِن جَڙَ جَڏِي ڪِي، سامُونڊِيءَ جي سَڱَ جي، ھِنيَين حُبَ گهَڻِي، سِڙُه ڏيئِي سِيرَ ٿِئا،…[ سُر سامونڊي - وايون ]
• گهَڙو ڀَڳو مُنڌَ مُئِي، وِئا وَسِيلا، سارَ ڇَڏِيائِين سِيرَ ۾، ھَئَي وِئا حِيلا، سُهڻِيءَ جا سِيلا، وَحدَتَ سَڀَ وِڃايا.[ سُر سھڻي - پاڻ م کڻ، گهڙو ڀڳو گهورئو ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ ھيبَتَ ھُلاچو، وِرِڄِي وِيرِنِ وِچَ ۾، ڪاڏي وِئو ڪَچو، ساھَڙُ ڄامُ سَچو، ساڻِي ٿِيندُم سِيرَ…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ ڪَڙَڪا ڪُنَ ڪَرِينِ، ٻِڇَلَ ٻانڌِي ٻارِيُون، جِتِ لَهرِيُون لوڏا ڏِينِ، شَناوَرَ سامِها، سِيڻا ھِيا نَہ…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ ڪُنَ ڪَڙَڪا ڪَنِ، سَوين سِيڻاھِيا سِيرَ ۾، لُڙَھَندا لَکَ وَڃَنِ، ڪَنڌِي نَہ ڪَپِرو، نَہ ڪي…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ ڪُنَنِ جو ڪَڙَڪو، آيُمِ اُنَهِيءَ پارَ جو، دِلِ اَندَرِ ڌَڙَڪو، ڀَڃي شَڪَ سَيِّدُ چئَي، سِيرَ…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ لُڙُ لَهرِيُون لَسَ ليٽَ ، آڻِيو اوڀارَنِ ۾، ٻانڌِي ٻوڙي ٻيٽَ، جِتِ چِڪَڻِ جِي چَپيٽَ،…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ لَهرِيُون ڪَنِ لوڙا، سَوين اَچِئو سِيرَ ۾، ٿِيَنِ سِيڻاھِيَلَ سوڙِھا، جٖي تارُو ھُئا توڙا، تَنِ…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ جايون جانارَنِ، نَڪو سَنڌو سِيرَ جو، مَپُ نَہ مَلاحَنِ، دَرَندا دَرياھَ ۾، واڪا ڪِئو وَرَنِ،…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
• ھُئِي طالِبِ حَقَ جِي، توڏِي لاڪُون توڙَ، نَہ مَلاحُ نَہ مَڪُڙِي، نَڪِي ٻَڌي نوڙَ، پاڻِي پِنِيءَ ٻوڙَ، سُهڻِيءَ ليکي سِيرَ…[ سُر سھڻي - سانوڻ، سيارو گهڙي ۽ گهوري ]
• سُهڻِيءَ ليکي سِيرَ جو، پاڻِي پِنييءَ ھيٺِ، ٻَڌِئو بِرِھَہ بيٺِ وَڃي ڪَپِيندِي ڪُنَنِ کي.[ سُر سھڻي - سانوڻ، سيارو گهڙي ۽ گهوري ]
• ڪارا ڪُنَ ڪارِي تُڳي، ڪارِيھَرَ ڪَڙَڪا، مَئي مَتي مَھِراڻَ جا، دُپارا دَڙَڪا، ويندي ساھَڙَ سامُهُون، ڏِنَسِ جهولَ جَهڙَڪا، اَچِي پَئِي…[ سُر سھڻي - مينھون، چاھڪ، کرڪن ]
• گِهڙِئا سي چَڙِهئا، اِينهين ڄاڻِجِ ڄاڻُ، مَئي مَتي مَھِراڻَ ۾، وِجُهہ پَلَٽي پاڻُ، تَہ ساھَڙُ سيڻاھِہ ساڻُ، ساڻِي ٿِييئِي سِيرَ…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
• آڌِيءَ اُڌاڻا، سَرَتِيُون سُکَ ميھارَ جا، لَنگهي سِيرَ سَنوان ٿِئا ساھَڙَ سِيباڻا، ڀِنِيءَ تي ڀاڻا، پَسان شالَ پِرِيَنِ جا.[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
• آڌِيءَ اُڌاڻو، ھِينئَڙو مُون ھَٿَنِ مان، لَنگهي سِيرَ سَنئُون ٿِئو، ساھَڙَ سِيباڻو، ڀيڄَ ڀِنِيءَ ڀاڻو، پِيَ جو پَسِي آيو.[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
• تَہ ڪَرَ ڪِيئَن سُئِي، جَي سِيرَ نَہ گِهڙِي سُهڻِي، ھِتِ حَياتِي ڏِينھَڙا، ھَڏِھِين تان نَہ ھُئِي، چُڪي تَنھِن چَرِي ڪِي،…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
• جيڪِي ڏِٺُئِي تارِ ۾، ڪَنڌِيءَ سو ڪَھيجِ، جَرُ وَڏو جهاجِهہ گهَڻِي، پاندُ مَ پُسائيجِ، ساھَڙُ ساڱاھيجِ، تَہ ثابِتُ لنگهين سِيرَ…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
• ميھارَ جي مَحَبتَ جُون، دِلِ اَندَرِ دونھِيُون، آڻِئو وِجِهي آرَ ۾، لُھارو لُوھِيُون، جٖي ساھَڙَ جُون سُونھِيون، سِيرَ سَراڙو تَنِ…[ سُر سھڻي - ساھڙ، اڀو آڇي ۽ سانڀارا ]
• ٻُڏَندي ٻُوڙَنِ کي، ڪي ھاتِڪَ ھَٿَ وِجَهنِ، پَسو لَڄَ لَطِيفُ چئَي، ڪيڏِي کي ڪَکَنِ، جيڪِي ڪَنڌِيءَ ڪَنِ، نَہ تَہ ساڻُنِ…[ سُر سھڻي - ترھو، ڪچو ۽ ڪنڀار ]
• جَا ڪَچِي ڪانِي ڪانھَنۡ، سا ٻُڏَ ڪَڍي ٻارِ مان، يا لنگهائي لَطِيفُ چئَي، يا ڌُرِئا ڪَري دانھَن، ڪَماحَقَّہٗ ڪَکَنِ جِي،…[ سُر سھڻي - ترھو، ڪچو ۽ ڪنڀار ]
• ڪَچي ڪَٽُ نَہ جَهلِئو، ڀيلو پِئو ڀُرِي، سارَ ڇَڏِيائُون سِيرَ ۾، ڪا ٻانھُنِ کي ٻُرِي، لَٽي لَهرِيُون وييُون، چَوڌارِي چُرِي،…[ سُر سھڻي - ترھو، ڪچو ۽ ڪنڀار ]
• مَدَتَ ٿِيءُ ميھارَ يارَ، ساھَڙَ سائِرَ سِيرَ ۾، اُونها ڪُنَ اَتانگهَہ تَڙَ، اولِي ھَڻُ آڌارَ، ڏِينھَن ڏُھلا ڏَمَ سين، آئُون…[ سُر سھڻي - وايون ]
• اَدا اي ٻانڌِي ٻيٽَنِ وارا، اي ريٽَن وارا ڪِٿي پِرِيَنِ پارُ، ڪَنڌِيءَ ڪَندُمِ ڪارَڻِي، ساھَڙ ڄامُ سَتارُ، ساڻِي ٿيندو سِيرَ…[ سُر سھڻي - وايون ]
• پَسِي جهاجِهہ جَمالَ جِي، جَنِي پِيتِي پِڪَ، اَپَرِ اَڳانجهو ٿِئو، سُورُ اُنِهيِين کي سِڪَ، ھَڏِ نَہ ڀَڳِيَنِ ھِڪَ، سَدا سائِرَ…[ سُر آبڙي - ويھُ مَ مُنڌ ]
• مَحَبتَ سَندو مَنَ ۾، پُرِ پِيالو جَنِ، پِيَنِ پَرَچاء ناھِ ڪو، ڪَنھِن جَنھِن ڏاھَ ڏَڀَنِ، جَنھِن نِھايَتَ ناھِ ڪا، تَنھِن…[ سُر آبڙي - ويھُ مَ مُنڌ ]
• سَدا سائِرَ سِيرَ ۾ اُنِ کي اَندَرِ لَھي نَہ اُڃَ، پَسَڻُ جو پِرِينءَ جو، سو سَڀائي سُڃَ، تيلاھَن مَرَنِ اُڃَ،…[ سُر آبڙي - ويھُ مَ مُنڌ ]
• جَکِرو جوڙي، پاڻَ ڌَڻِيءَ پَيدا ڪِئو، ڪيھَرِ جِيئَن ڪَرُ کَڻِئو، مَلُ مُڇُون موڙي، سَمُنڊَ جِيئَن سِيرَ ڪِئو، ٿو ٻارِ جِيئَن…[ سُر بلاول - جکرو جوان ]
• مَدِيني جا مِيرَ، سُڻُ سَندا مُون سَڏَڙا، جٖي سَرَڻِ تُنھِنجِيءَ سِيرَ، سي پارِ لَنگهاءِ پَھِيڙا.[ سُر ڏھر - اڱڻ، ڌڻي ۽ مدينو ]
• مُنھِن تَہ مُوسٰي جِھَڙو، سِيرَتَ شَيطانِي، بازِي بيرانِي، ڪَڍِي ڪوھُ نَہ ڇَڏِيين.[ سُر آسا - ترڪ، ڪلمو ۽ سرمو ]
• تان تُون مَڇَ نَہ موٽِئو، جان جَرُ ھُئَڙو سِيرَ، آڏا مَنڊي ڪِيرَ، گهَٽَ پِہ جَهِليَئِي گهاتُئين.[ سُر گهاتو - ڪو جو قھر ڪلاچ ۾ ]
• ساوَڻَ مَڇَ نَہ موٽِيين، بَڊي ڪِيَئِي اُڪِيرَ، گهَٽَ ۾ گهاتُوئَڙَنِ جا، کُتَئِي ڪِلا ڪِيرَ، تَڏَھِين سارِيَئِي سِيرَ، جَڏَھِين مَڇَ ڦاٿين…[ سُر گهاتو - ڪو جو قھر ڪلاچ ۾ ]
• سُونھَن وِڃايَمِ سُومَرا، عُمَرَ ٿِيَسِ اَسِيرَ، مارُو مَنجِهہ مَلِيرَ، مُون سين ھِتِ ھِيئَن ٿِئو.[ سُر مارئي - سونھن وڃايم سومرا ]