ڪَمُ بابت
معنيٰ
ڪمُ فعل، ڪار، ڪارج، حاجَ. ڌنڌو، پيشو، هُنر، حرفتَ، مشغولي، ڪرت، پورهيو. عَملُ، شُغُل، لايو لڳايو، ڪشالو، پورهيو ڪارهيو. محنت، اُدُمُ، هٿ جو ڪيل ڪَمُ، اُڻت، ڪاريگري، اُستادي، حڪمت، ڏاهپ، دستڪاري، گهڙتَ.
Business, work, act, affair, duty, occupation, use.
بيتن ۽ وائين ۾
- سُورِيءَ چَڙَهڻُ سيڄَ پَسَڻُ اِيءَ ڪَمُ عاشِقَنِ، اُوءِ پاھُون ڪِينَ پَسَنِ، سائُو ھَلَنِ سامُھان.[ سُر ڪلياڻ - سُوري، ڪاتي ۽ زھر ]
- اَصلِ عاشِقَنِ جو، سِرُ نَہ سانڍِڻُ ڪَمُ، سَؤُ سِسِنِئان اَڳِرو، سَندو دوسان دَمُ، ھِيءُ ھَڏو ۽ چَمُ، پِڪَ پِريان جِي…[ سُر ڪلياڻ - سُوري، ڪاتي ۽ زھر ]
- موکِيءَ سَندي مَٽَ ۾، سُرِي سَپُ پِئو، قَضا ڪَمُ ڪِئو، ڪونِهي ڏوھُ ڪَلاڙَ جو.[ سُر يمن ڪلياڻ - سري پيالو ۽ موکي متارا ]
- تَڙِ تَڪَڙِ تارِ گِهڙَڻُ، اِيءُ ڪاڻِيارِنِ ڪَمُ، ڏَھَ ڏَھَ ڀيرا ڏِينھَن ۾، ڏي ڏوراپو ڏَمُ، عَقُلُ مَتِ شَرَمُ، ٽيئي نِينھَن…[ سُر سھڻي - سانوڻ، سيارو گهڙي ۽ گهوري ]
- نَڪِي ساھَڙُ سارِيان، نَڪِي ٻيلِي ڏَمُ، اَچِي پييُمِ اوچِتو، ساڻُ ڪُنَنِ ڪَمُ، ڀيڙِيِينُ مَنجِهہ ڀَرَمُ، آگا رَکُ اَتارِ جو.[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
- ڪارِي راتِ ڪَچو گهَڙو، اُڻَٽِيھِين اُونداھِي، چَنڊَ نالو ناھِ ڪو، دَرياھَ دَڙَ لائِي، ساھَڙَ ڪارَڻِ سُهڻِي، آڌِيءَ ٿي آئِي، اِيءُ…[ سُر سھڻي - الست ارواح، کامڻ پچڻ ]
- مَتان گِهڙِين سُهڻِي، اَڄُ دَرياھَ ۾ دَمُ، ڪارِيءَ راتِ ڪُنَنِ ۾، ڪِھَڙو اَٿَئِي ڪَمُ، مَتان جاڳِي ڏَمُ، پُڇي پاڙي وارِيُون.[ سُر سھڻي - جيئري، ساھڙ ڌاران ]
- پُڇي پاڙي وارِيُون، ڪوھُ ڪَرِيندو ڏَمُ، ڪارِيءَ راتِ ڪُنَنِ ۾، اِيءُ ڪاڻِيارِنِ ڪَمُ، ھِيءُ ھَڏو ۽ چَمُ، گهورِئو مُحِبَ ميھارَ…[ سُر سھڻي - جيئري، ساھڙ ڌاران ]
- ڪُوپا ڪِلي ڪوڏِئا، راوَتَ ڪِينَ رَھَنِ، سائُنِ سِرَ فِدا ڪِئا، اَڳِئان اِمامَنِ، یُجَاهِدُوْنَ فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ، ٿا ڪَمُ اِھو…[ سُر ڪيڏارو - ڪربلا ۽ ڪارا ڪڪر ]
- اِيءُ ڪَمُ ڪوھِيارَنِ، جِيئَن کُهِيُون کَڻَنِ پاڻَ سين، اَڌَرَ نِڌَرَ پانھِنجي، سَڀَ نِباھِيو نِيَنِ، ڇَڏيِو وَڃو ڇَپَرين، ھِيئَن تان ھوتَ…[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
- ڏَکا ڏُونگَرَ جا مِرُون، مَرُ ٿا مُون تي ڪَنِ، پُوندا ڪِينَ پَرِيَٽِ تي، سَڌَرَ ٿا سُڄَنِ، سَڳائِيءَ جِي سَيِّدُ چئَي،…[ سُر معذوري - ڪتا ۽ ڪوھ ]
- توڏَنِ تان نَہ تَنوارِئو، مُنھِنجو لالَڻُ وارِئو، اللهَ مِيان ڪارَڻِ اَئِين اوٺِيا، ميندِيءَ موڙَ مَلِيرَ جا، چانگَنِ کي سَڀَ چارِئو،…[ سُر معذوري - وايون ]
- آڏَ تِراڇا آھُڙا، ڏُونگَرَ کي ڏاڪا، ڪِيَمِ آھَ عَجِيبَ کي، سِڪَ مَنجهان سا ڪا، پيئِي ھِيڻِيءَ جِي ھوتَ کي، ڪُوڪَ…[ سُر ديسي - آڏ تراڇا جبل ]
- مَنزَلَ دُورِ مَنُ تَنھا، جِتِ ٻيلِي ناھِ ٻِئو، ھَئَي ھيڪلو جِندَڙو، پَھڻَنِ مَنجِهہ پِئو، اِيءُ قَضا ڪَمُ ڪِئو، رَسِجِ رَھبَرَ…[ سُر ديسي - ڪرڙا ڏُونگر ]
- گَڏِئو ڌوٻِيَنِ ڌوءِ، پُنهونءَ پارِچو ھَٿَ ۾، اُتي آرِيءَ ڄامَ جو، قاصِدُ آيُسِ ڪو، اِيءُ ڪامِلَ ڪَمُ نَہ سَندوءِ، پَهَسَ…[ سُر ديسي - دانھُون ڪُوڪُون ]
- آيا اوٺِي اُٻَھَرا، ليڙَن تان لَهِي، اُنِ راتِ ڪَمُ رَوان ڪِئو، روھِيلَن رَھِي، ساھُ ئِي ڪَمُ رَوان ڪِئو، روھِيلَن رَھِي،…[ سُر ديسي - اوٺي اُٻھرا ]
- اِيءُ ڪَمُ ڪَمِيڻِيَنِ، جِيئَن سُتِيئَن پيرَ ڊِگها ڪَري، نِنڊان نِماڻِينُ کي، اوڀالا اَچَنِ، ليٽين ڪِيئَن لَطِيفُ چئَي، ھارِي ريءَ ھوتَنِ،…[ سُر ڪوھياري - نِدورِي نِنڊ ]
- مَرُ مَران مُون ڪَمُ، اَڪَمِي ڪامَ مَري، دوسِتَ پُڄاڻا دَمُ، رَھي سا رَنَ ٿِئي.[ سُر حسيني - ووءِ ووءِ ڪرڻ ۽ روئڻ ]
- لَٿو ڪَمُ ڪيچِيَنِ جو، ڇَڏي ھَلِئا مُون، وِندُرَ جي واٽُنِ تي، ويٺي کوٽِيَمِ ڀُون، اللهَ آھِين تُون، ھوتَنِ تان ھيڏِي…[ سُر حسيني - ڇپر، لوٺيي، حُج ۽ ھاءِ ]
- ڪيچِي ڪَندا ڪوھُ، مُون مُئي کان پوءِ، اَچِي ماءُ ڀَنڀورَ ۾، ھاڻِ نَہ جِيئان جيڏِيُون، جِيئَڻ جاڙَ ٿِئو، پَٻُ پارَسَ…[ سُر حسيني - وايون ]
- جانِبَ تُون جيڏو، آھِين شانَ شَعُورَ سين، مُون تي ڪَرِ مُنھِنجا پِرِين، توھُ تُسِي تيڏو، اِيءُ ڪامِلَ ڪَمُ ڪيڏو جِيئَن…[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
- جُزُ وِڃايو جوڳِيين، ڪُلَ سين آھِينِ ڪَمُ، آسَڻُ جَنِ عَدَمُ، آئُون نَہ جِيئَندِي اُنِ ري.[ سُر رامڪلي - آءٌ نہ جِيئندي ان ري ]
- ڪيھِي ڪامَ ڪاپَڙِي، ٿا اِھَڙِيءَ روشِ رَوَنِ، نَہ ڪا دِلِ دوزَخَ ڏي، نَڪو بِهشِتُ گُهرَنِ، نَڪو ڪَمُ ڪُفارَ سين، نَہ…[ سُر رامڪلي - الله، آدم، جوڳي ۽ سنياسي ]
- ڪا ڪا ڪَمُ اُٻَھرو، آرَسُ ڪَرِ مَ اِيئَن، جاڳُ پَرِ نَہ زورِ پَئُہ، وانءَ وَھلَو وَسِيئَن سِيئَن، سَنِيھَڙا سَيِّدُ چئَي،…[ سُر پورب - ڪانگ ]
- ويٺو ڏي ڏاتارُ، ٻَڌِئو ماڻِڪَ مُوڙِيين، ڪَمُ نَہ ڄاڻِي ڪِي ٻِئو، وِڄا جو واپارُ، لَٿو ڏيھَ ڏُڪارُ، جُنگَ ساماڻي جَکِري.[ سُر بلاول - مجوسِي، ڄام ۽ جادم ]
- مُون کي دوسِتَ حَبِيبَ جو، آسِرو آھي، جان جان اوڏا ڪَرَھا، پُڄان تان ڪاھي، موٽُ مُنھِنجا سُپِرِين، واڳُون وَرائي، آھي…[ سُر بلاول - وايون ]
- اُتِ ڪا ڪَمِي ڪِيرَتِ جِي، ڪِيرَتِ ڪَرِيين ڪوھُ، بندو جَو ڪَمُ ڪَري، سو سَڀوئِي ڏوھُ، تُون پارَسُ آئُون لوھُ، سَڃِيين…[ سُر جاجڪاڻي - سٻڙ، سيڪڙو ۽ مڱڻھار ]
- روزا ۽ نَمازُون، اِيءُ پُڻ وَڏو ڪَمُ، اُو ڪو ٻِئو فَھَمُ، جَنھِن مان پَسَنِ پِرِينءَ کي.[ سُر آسا - آئون، تُون، روزا نمازُون ]
- ڪَلمُو پَڙَهان تَہ ڪافِرُ ٿِيان، ڪَلمُو پَڙهي ڪيرُ، جيڏانھَن راھَ رَسُولَ جِي، تيڏانھَن ڀَريان نَہ پيرُ، مُون تَنِ سين ويرُ،…[ سُر آسا - ترڪ، ڪلمو ۽ سرمو ]
- اِيءُ ڪيھَرِ جو ڪَمُ، جِيئَن ھاٿِيءَ جو ھَڏُ گهُري، نِھوڙي ناڀُنِ سين، دَمائيسِ نَہ دَمُ، ڪِلي ويرَ قَدَمُ، کوڙي پَرَ…[ سُر ڪيڏارو - داستان پھريون ]
- قَيدُ الماءِ ڪَھَنِ جو، سو مُون پاندِ پِئو، جفَّ القلمُ بما هُوَ ڪائنٌ ، وَھِي قَلَمُ وِئو، اِيءُ قَضا ڪَمُ…[ سُر مارئي - ڪن فيڪون ۽ قيد ]
- چِيري چِيري چَمُ، لُوڻُ لِڱَنِ لائِيين، مُون ڪُرَ اَڳي نَہ ڪِئو، اِهَڙو ڪوجهو ڪَمُ، جانۡ جانۡ دَعويٰ دَمُ، تانۡ تانۡ…[ سُر مارئي - جيھا جي تيھا ]
- ڪَمُ ڪالوڙا ڪُوڻِيُون، پَهتِ جَنِ جِي پَرِ، لايو لُنگَ لَطِيفُ چئَي، جُنبنِ جَهجهي جَرِ، گهوٽُ اُنِين جي گهَرِ، راجا رِيجِهي…[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- جَنِ جُون اوطاقُون اَريجَ ۾، تَنِ جي وِھَ جو وَرَنُ ٻِئو، جِنِ جي ڪَنڊي مان ڪَمُ ٿِئي، تَنِ جي ڦَڻِنِ…[ سُر ڪارايل - سَر، اوطاقون ۽ نانگ ]
- نِيرَ وَرَنا نانگَڙا، اَڇا پيٽَ سَندانِ، جُھ پِئو پيرُ مَٿانِ، تَہ اُنِ جي ڪَنڊي مان ڪَمُ ٿِئي.[ سُر ڪارايل - سَر، اوطاقون ۽ نانگ ]