راڻا بابت
معنيٰ
سومرا گهراڻي جي پوئين حاڪم ھمير سومري جي وزير جو نالو (”سوڍو“، ٺڪر، مومل راڻي جي مشھور عشقيه قصي جو هيرو). ننڍو راجا. ننڍڙي علائقي جو والي. جاگيردار.
Rano character in Moomal Rano Sur of Shah Abdul Latif Bhittai. He was minister of last Soomra king Hameer's regime.
بيتن ۽ وائين ۾
- مُون ٿي چَيُئِي ڪانڌَ، ڀُتِي ڀاڙِ مَ مَڪُڙِي، سِڙَه پُراڻا پاندَ، لَهرِيُون صَحِي لَڳندِيُون.[ سُر سريراڳ - اجگر لھرون ۽ جھاز ]
- جُهونُو ٿِئو جَھازُ، سَٽَ نَہ سَھي سِڙَه جِي، پَڳهَہ پُراڻا ٿَئا، سَڙِيو سَڀوئِي سازُ، مُعلَمُ ٿِئو مُحتاج، ٻيڙو وَسِ ٻِيَنِ…[ سُر سريراڳ - جيون ۽ جھاز ]
- مُون کي ڀانئين ڀاڄَ، ڏيرَ ڏوراڻا ھَلِئا، اَڳِيان اُٿِي اُنَ جي، خُوبُ نَہ پَڪَمِ کاڄَ، ميڙي آپَ سَرَتِيُون، نَڪِي ڳايَمِ…[ سُر آبڙي - سُک، ڏُک ۽ ارادا ]
- ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، ڏيئِي ڏُوراڻا ڏَسَ، وَڃِي ٿِئا وَڻِڪارَ ۾، ليڙا ڪاھي لَسَ، اوڳِي تَنَ اوٺِيَنِ جا، پوءِ ٿِي پُڇي…[ سُر ديسي - ڏيرن جو ڏمر ]
- ڦازا ڏيرَ ڦَگهين وِئا، ھُئا جوراڻا جَتَ، ايڌا نِڌَوَ ايگَوان، پَلاڻِئا پَربَتَ، ماڻُهو ڏِيِنِمِ مَتِ، آئُون لَڄَ بَلوچِي نِشتَگانَ.[ سُر ديسي - ٻروچڪي ٻولي ]
- شَمعَ ٻارِيندي شَبَ، پِرھَ باکُون کوڙِيُون، موٽُ مَران ٿِي مَينڌَرا، راڻا ڪارَڻِ رَبَ، تُنھِنجِيءَ تاتِ طَلَبَ، ڪانگَ اُڏايَمِ ڪاڪِ جا.[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- راڻا راتِ گهَڙِي، مُون گهَرِ اَچِي جي ٿِيين، عَيبَنِ کان آجِي ٿِيان، اَچين جي چَڙِهي، راڻا تو لَئي رَڙِي، ويئِي…[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- سوڍي ريءَ سَرَتِيُون، پِئو ڀِتِيُنِ ۾ ڀَنگُ، اُٻاٽِجِي اَڄُ وِئو، راڻا تو ريءَ رَنگُ، ھِنيَين سين ھاڃو ٿِئو، پِئو اوسِيڙي…[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- راڻا تُنھِنجِي راھَ ٿِي، ڏِھاڙِي ڏيکان، جانِبَ مُنھِنجي جِيءَ ۾، مَحَبتَ جُون ميخان، رَيَ ڀَرِيُون ريکان، تو سين لالَ لپيٽِيُون.[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- راڻا تُنھِنجِيءَ راھَ تي، ويٺِي رُئان رَوَ، دوسَ دِلِاسو جَي ڏيِين، مُون کي جيڏو جَوَ، جَي سوڍَنِ مِڙَنِ سَوَ، تَہ…[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- ويٺِي نِتُ نِھارِيان، راڻا تُنھِنجو راھُ، موٽائي ماڳَنِ ۾، آڻِيندُءِ اللهُ، سوڍا تو ڳَرِ ساھُ، نَہ تَہ راڻا گَهڻا راڄَ…[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- راڻا رِھاڻِيُون، سوڍا ويٺِي سارِئان، سَھِسين سِجَ اُلَٿا، راتِيُون وِھاڻِيُون، ڪوڙيِين مُون ڪاڻِيُون، ڍولِئا ڍَڪي آءُ تُون.[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- سوڍا سَمَرُ چاءِ، ڪَھَہ سُجهيئِي ڪاڪِ جي، تُھان چَڱيرا چَلِي وِئا، راڻا اِنَهِين راھِ، ڀَؤُ ڀَلَنِ آھِ مُومَلَ جي مَنزَلَ…[ سُر راڻو - خابرو ڪاپڙي ۽ گُجر ]
- ڪَڪورِي ڪاڪِ وَھي راڻا ڀانءِ مَ رَتُ، سوڍا اِيءُ شَربَتُ، نِسوروئي نِينھَن جو.[ سُر راڻو - ھلو ھلو ڪاڪ ۽ ڀُونءِ ]
- سوڍا تُنھِنجي سُورَ، اَندَرِ آڳِيُون لائِيُون، راڻا رِھاڻِنِ جا، مارِينِھُون مَذڪُورَ، طَعنا ڏِينھُون تُورَ، آءُ تَہ پِرِين پَرچُون پاڻَ ۾.[ سُر راڻو - رُس مَ رُسڻ گهورئو ]
- رُسُ مَ رُسَڻُ گهورِئو، راڻا ڇَڏِ رِياءُ، ميٽِ مَدايُون موٽُ تُون، ڪَري نِرتِ نِياءُ، لالَڻَ جو لَطِيفُ چئَي، ڪونِهي سُونھَن…[ سُر راڻو - رُس مَ رُسڻ گهورئو ]
- رُسُ مَ رُسَڻُ گهورِئو، ڇَڏِ راڻا ريڏائِي، لَپيٽِجِ لَطِيفُ چئَي، ڪامِلَ ڪَچائِي، مُنھِنجِي ميٽِ مَينڌَرا، عاقِلَ اَگَلائِي، ڪَرِ مَعافِي مَدائِي،…[ سُر راڻو - رُس مَ رُسڻ گهورئو ]
- راڻا ھُيَسِ رِيءُ، تو سائِينءَ مُون سونُ ڪِئو، مُنھِنجي مَدايُنِ جو، حالُ اَٿيئِي ھِيءُ، ڍولا ڍَڪَڻُ ٿِيءُ، ڪامِلَ ڪَچايُنِ جو.[ سُر راڻو - سوڍي صبر ۽ ڍولي ڍَڪِي ]
- کوڙِ قَناتُون ڪاڪِ ۾، راڻا ويھُ رَھِي، ماڻُهو جي مَحلاتَ جا، سوڍا ڪِجِ سَھِي، ويندِيئِي ڳالِهہ وَھِي، وِڪَرِ پُوندين وَلَها.[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- آءُ راڻا راحَتَ، ڌُوڻَ ڌَرَتيءَ جا ڌَڻِي، سِڪَنِ ٿِيُون سُھاڳَڻِيُون، سوڍا تُنھِنجِيءَ سَٿَ، مُون تان لاھِ مَ ھَٿَ، ڪامِلَ ڌَڻِي…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- راڻا تُنھِنجِي ريھَ، مُون کي اَکَڙِيُنِ ۾، آئُون تَنھِن گهورِي ڏيھَ، جِتي تُنھِنجو تَڪِيو.[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- راڻا نَہ ڄاڻان، تَہ ڪِيئَن وِڏوھِيين وَلَها، پيئِي کيھَ کَٽُنِ تي، ٿِئا پَلَنگَ پُراڻا، جايُون گُلَ زَباتَ وَڻَ، تو ريءَ…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- راڻا نَہ ڄاڻان، ڪِيئَن وِڏُوھِيين وَلَها، اَچِي ڪاڪِ ڪَنڌِنِ ۾، پَرَچِي ڏي پاڻا، تَہ سوڍَلَ سِياڻا، ڳُجُهَہ ڳَرَھِئان ڳالِهڙِيُون.[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- راڻا پَسان نَہ راڄَ ۾، ھُئِي جَنِي ھاڪَ، مَحلي مِيرَ مُقِيمَ جي، مَٽَنِ اُٺِي ماڪَ، ھُو جٖي پِرھَ پِياڪَ، سي…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- راڻا پَسان نَہ راڄَ ۾، مَٿي جَنِ مَڻِي، ڪوھُ ڄاڻان ڪيڻِ وِئا، ڌوراڙِنِ ڌَڻِي، اُتَرَ لَڳِئي اُنِ جا، ڇاڄا پِئا…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- اَڱَڻِ آڻي ڪَرَھو، جَهلِي وِھُ جهوڪي، ساھُ مُنھِنجو سُپرين، راڻا وَھِيين روڪي، سِڪان ٿِي تو کي، مُنھُن ڏيکارِجِ مَينڌَرا.[ سُر راڻو - موٽ ۽ پرچ راڻا ]
- وِھان ڪِيئَن ڪَري مُون سِرِ باھِ ٻَري، راڻا تو ريءَ رِڻُ ٿِي ڀايان، سوڍو سي سارِيندِيُون، لَڳو جَنِ ڳَري، آءُ…[ سُر راڻو - موٽ ۽ پرچ راڻا ]
- گامُ مِڙيوئِي گوجَرِيين، مَنجِهہ رَٺُڙِيُون رَھَنِ، ڏَھَ ڏَھَ ڀيرا ڏِينھَن ۾، خُونُ کِلَندي ڪَنِ، سامُهُون وَڃُ مَ تَنِ، اَڳِئان راڻا…[ سُر راڻو - ڪاڪ قاصد ۽ آسڻ ]
- سائِينءَ ڪارَڻِ سُپِرِين، مَيو تُون موٽاءِ، مُون واجِهيندي وِھاءِ، سَٺَمِ ساھيڙِيَنِ جا، طَعنا تَوِھِين لاءِ، گهَرَ مَھارا گهورِيان، سُرَھو مُون…[ سُر راڻو - وايون ]
- مُومَلَ صَحِي پَسَندا، پَڙِهئا پَنِتَ پِيرَ، راڻا ۽ حَمِيرَ، راڻا جٖي رَجپُوتَ، مُومَلَ صَحِي پَسَندا، مَڃي رَضا رَبَ جِي، ھِئان…[ سُر راڻو - وايون ]
- مَينڌَرا مُون کي، راڻا جِمَ وِساري ڇَڏِيين، مُون کي طَعنا تُنھِنجا، ڏيھُ مِڙيوئِي ڏي، راڻِي تي رِيسَ ڪِي، کَرَ سين…[ سُر راڻو - وايون ]
- پيرين پُراڻا کيٿِڙا، سُڪا مُنھَن سَنڊَن، سا جُوءِ ڏوري آيا، سُونھان جِتِ مُنجهَنِ، ڳُجهان ڳُجِهيُون ڪَنِ، تِھان پَراھين پَنڌَ جُون.[ سُر کاھوڙي - ڏوٿِي، ڏُٿ، ڏُونگر ]
- سِرُ تانسِيئنءَ نَہ ڏِيان، حَمِيراڻا ٻارَ، مُون وَٽِ مَھائِي گَهڻا، تُون ڪَرِ مِيرَ ٿَھارَ، اُڇَلي عِراقِيَنِ سين، ڌَڙُ ڪَندوسين ڌارَ،…[ سُر بلاول - سمو سلطان ۽ ابڙو ]
- لاکا لَکَ سُڄَنِ، ڦُلاڻِيءَ ڦيرُ ٻِئو، جَنھِن ڀَرِ راڻا راڄِيا، ڪوٽَنِ ڌَڻِي ڪَنبَنِ، جَنھِن جو جاڙيجَنِ، سُتي سونچو نَہ لَھي.[ سُر ڏھر - لاکو ڦلاڻي، ريٻاڙي ۽ اوڏ ]
- پَٽَ پُراڻا وَسِئا، اَچِي چَيائُون، ڏَنئُرا پُسِي ڏيھَ ۾، ساماڻُون سائُون، هِتِ هيڪَلِيِ آئُون، هُتِ سَڳَرَ ساهيڙِيُنِ جا.[ سُر مارئي - مارئي ملير جي ستي سيل ]
- هيڪاندِيءَ حُضُورِ، جٖي گهَرِ گَهارِئَمِ ڏِينھَڙا، سيئِي سِڪان سارِيان، پَچان پائُرَ پُورِ، حَمِيراڻا هَٿَڙا، ڪِينَ مَڃِيندِيَسِ مُورِ، سَنجهي سَتِ گُذارِيان،…[ سُر مارئي - جھ سي لوڙائو ٿئا ]
- عُمَرَ آئُون مَرِي تان نَہ ڇَڏِيندي، مِٽِي مارُوئَڙَنِ جِي، مِينھين اُٺي مارُئِي، لالَڻَ ساڻُ لَڏِيندي، سِڙِي مُنھِنجِي سُومَرا، ٿَرنِ ڪِينَ…[ سُر مارئي - وايون ]