موتي، مڻيو، گوهر. جواهر جو هڪ قسم، رتن، لال، لعل، ياقوت. هيرو.

Name of a gem, ruby.

• اُٿِي اورِ اللهَ سين، ڪُوڙُ ڪَماءِ مَ ڪَچُ، ڪَڍُ تُون دَغا دِلِ مان صاحِبَ وَڻي سَچُ، مَحَبتَ سَندو مَنَ ۾،…[ سُر سريراڳ - تياري ۽ ساٺ ]
• سيوا ڪَرِ سَمُنڊَ جِي، جِتِ جَرُ وَھي ٿو جالَ، سَئِين وَھَنِ سِيرَ ۾، ماڻِڪَ موتِي لالَ، جي ماسو جُڙيئِي مالَ،…[ سُر سريراڳ - سيوا ۽ سار ]
• سَمُنڊَ جٖي سيوِينِ، ماڻِڪَ تَنِي ميڙِئا، چِلُڙَ جي چُوسِينِ، تَنِ سانگوٽا ۽ سُتِيُونۡ.[ سُر سريراڳ - سيوا ۽ سار ]
• ڪَرِ سَمُنڊَ سيواھاڻِ، ماڻِڪَ موتِي تي لَھين، مَٿي چِلُڙَ چورِيين، وِھِيِن جِمَ وَڏاڻُ، ڏيئِي ڏيڏَرِيُون ڏاڻُ ڪَڏِھِين سُڪِي ويندُءِ سيگَهہ…[ سُر سريراڳ - سيوا ۽ سار ]
• اِيءَ گَتِ غَواصَنِ، سَمُنڊُ سوجِهَيائون، پيھِي مَنجِهہ پاتارَ ۾، ماڻِڪَ ميڙِيائُون، آڻي ڏِنائُون، ھِيرو لالُ ھَٿَنِ سين.[ سُر سريراڳ - سيوا ۽ سار ]
• جِتي ماڻِڪَ ماڳُ، تِتي چوران تَڪِيو، سَنؤُن تَنِ سَڀاڳُ، اَمُلُ جَنِ اوباھِيو.[ سُر سريراڳ - صراف ۽ جوھري ]
• اَگهِئو ڪائو ڪَچُ، ماڻِڪَنِ موٽَ ٿِي، پَلَئِہ پايو سَچُ، آڇِيندي لَڄَ مَران.[ سُر سريراڳ - صراف ۽ جوھري ]
• وَڃَنِ مَ وِينجهارَ، پاڻِيَٺُ جٖي پَرِکِڻا، ايھَرُ پائي اَکِيين، لَھَنِ سَڀَ ڪَنھِن سارَ، موتِيءَ جي مِزاجَ جو، قَدُرُ مَنجِهہ ڪِنار،…[ سُر سريراڳ - صراف ۽ جوھري ]
• آيَلِ اَمَڙِ توءِ جِيئان، جَي مُون سارِينِ سُپِرِين، سَنئُون سُونھائِيين پيچِرو، ميھارَنِ مِيان، گهَڙو ڀَڳو تَہ گهورِيو، تان ڪِي تَرُ…[ سُر سھڻي - وايون ]
• سِرَ جِي ھُئائِين ھَلِئو، چارَڻُ چِتائي، سو مُوڙا جَهلي نَہ مالَ جا، ٿو ماڻِڪَ موٽائي، تو دَرِ آيُسِ تي، جِيئَنِ…[ سُر سورٺ - سائل گهُري سِر ]
• سارِي راتِ صاحِبَ کي، ڳَڙَھ ڀَرِ ڳايائِين، اُٺَس ماڻِڪَ مِينھَن جِيئَن، ھَٿِ نَہ ڇُتائِين، تي لائِقُ لَڌائِين، جي ھو ميراثِي…[ سُر سورٺ - ماتام ۽ موڪلاڻي ]
• ڪُڇَنِ ڪِينَ مُھان، اوتُون ڏِينِ اَکِيُنِ سين، اُنِهِيءَ واٽَ وِئا، پاٽُوندَرَ ماڻِڪَ پِرِين.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• پاٽُوندَرَ ماڻِڪَ پِرِين، عَطُرَ سين اَمُلَ، مُنھِن گهُنڊِي تَنِ ڳَلَ، ڀوري لوڪَ نَہ لَکِئا.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• پاٽُوندَرَ ماڻِڪَ پِرِين، عَطُرَ سين آھِين، گهُڊَڙِي نَہ لاھِينِ، سَڄَڻَ ڀَنڀي وارَ جِيئَن.[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• ڪوھُ نَہ جُھارِيين جَکِرو، جٖي ڏي وِلَهنِ ويلا، ڪَنِي ماڻِڪَ ميڙِئا، ڪَنِ تازِي طَبيلا، سَمي سَويلا، طاماعُو تارِ ڪِئا.[ سُر بلاول - جکرو جوان ]
• ويٺو ڏي ڏاتارُ، ٻَڌِئو ماڻِڪَ مُوڙِيين، ڪَمُ نَہ ڄاڻِي ڪِي ٻِئو، وِڄا جو واپارُ، لَٿو ڏيھَ ڏُڪارُ، جُنگَ ساماڻي جَکِري.[ سُر بلاول - مجوسِي، ڄام ۽ جادم ]
• چوٽاڻِي چوٽَ وَھي، سُڪا سانگَ ڀَري، ڪوڏَئُون ڏانَ ڏَڏَنِ کي، سَٻَڙُ سَھجِي ڏي، اِنَ راھَ مَٿي رُونجهي، ماڻِڪَ اُڇِلئا مِينھَن…[ سُر جاجڪاڻي - سٻڙ، سيڪڙو ۽ مڱڻھار ]
• ٻي دَرِ وانءُ مَ ڪيڏانھِين، جو تُون ڄامُ مَڱَندين مَڱڻا، ڦيرِ مَ ڪَنڌُ ڪِياڙِي، ٿِيندِي حاجَ ھِنئائِين، ماڻِڪَ موتِي مالَ…[ سُر جاجڪاڻي - وايون ]
• سُٽُ اُنِهين جو سَفِرو، جٖي پَر ۾ پِڃائِينِ، آوازُ اَرٽَ جو، ساھَ نَہ سُڻائِينِ، لِڪايو لَطِيفُ چئَي، ڪَنبِئو ڪَتائينِ، جٖي…[ سُر ڪاپائتي - چائت ۽ محبت ]
• ڪي اوبِينِ عَرَبَ ۾، ڪي ڪابُلَ مَنجِهہ ڪَتَنِ، سُٽُ اُنِهين جو سَفِرو، مَٽِئو ماڻِڪَنِ، قادِرَ ڪِينَ ڪَڍَنِ، ٿيلِهي ٿُلِهي وارِيُون.[ سُر ڪاپائتي - چائت ۽ محبت ]
• ھِيري ھَٿُ وِڌائِين، ھِيري ھَٿُ کَنيائِين، اي مُون يا اللهُ ويھِي ساٽِينِ وِچَ ۾، نَوازِشَ نُورِيءَ جي، آھي تَماچِيءَ تائِين،…[ سُر ڪاموڏ - وايون ]
• ماڻِڪَ چُوڻُو جَنِ جو، ھَنجَ حُضُورِي سي، چِلُڙَ ۾ چُهِنجَ ھَڻِي، مَڇِي کِينِ نَہ اِي، لوڪَ نَہ لَکِئا تي، جيلانھَن…[ سُر ڪارايل - اڇو آب ]
• پَکِي پيھِي نِڱِئا، مَنجهان لِتَڙِنِ لَکَ، ڪَنِي ماڻِڪَ ميڙِئا، ڪَنِي رَتا پَکَ، پُٺِيءَ لائي لَکَ، ھَلِئو ھَنجُ حَبِيبَ ڏي.[ سُر ڪارايل - پاڙون پاتار ۾ ]
• ھَنجَ ھوندَ ڙي ھيجُ، ڪيرُ ڪَرِيندو ٻَگهَہ سين، ماڻِڪَ چُوڻُو جَنِ جو، موتِي سَندُنِ ڏيجُ، سَرَ ۾ سُکائُون ڪَري، روئِي…[ سُر ڪارايل - وايون ]