ڳُجَهہ بابت
معنيٰ
ڳجهو لڪَ، ڇِپَ، ڳُجهائي، ڳُجُهہ، رازداري، پردہ پوشي.
Secrecy, enigma, puzzle, riddle.
بيتن ۽ وائين ۾
- پَني ۾ پيھِي تان تُون اَلِفُ نَہ اُجِهئو، ڳالِهہ پِريان جي ڳُجَهہ جِي، جيھِي نَہ تيھِي، خَبَرَ تو ڪيھِي، قاضِي…[ سُر يمن ڪلياڻ - پنا پڙهڻ ۽ ڪڙهڻ ]
- جاڳِي يارا جيڏِيُون پاڻُ پَرَنِجي، ھَلَندي حَبِيبَ ڏي، ويلو وِچِ نَہ ڪِجي، مَٿي اُھِسَ اُسِرِي، پَتَنگَ جِيئَن پَئِجيءَ، اَڳِئان اُونداھِيءَ…[ سُر سريراڳ - وايون ]
- قَضِيو ڪَربَلا جو، مِڙيوئِي مَلارُ، ڳالِهہ سَڄِيائِي ڳُجَهہ جِي، اِلاھِي اِسرارُ، مَولو ٿِئو مُختِيارُ، پَنھِنجَنِ جُون پَرَکُون لَھي.[ سُر ڪيڏارو - ڏٺو محرم ماھ ]
- ڳُجُهہ پانھِنجي ڳُجَهہ کي، رِندَ رَساڻي لاءِ، اَجَلُ اُڀو آھِ، پُٺِيءَ تو پَلاڻِئو.[ سُر سورٺ - سائل گهُري سِر ]
- نانگو نَنگا نِڱِئو، تَنھِن نانگي نَنگُ نَڪو، نَہ ڪا ڇوٽِي ڪَڇَ ۾، نَڪِي ڌوتِئو ڌوءِ، راتِيان ڏِينھان روءِ، ڳالِهہ پَروڙِئو…[ سُر رامڪلي - ڪن ڪٽ ڪاپٽ ڪاپڙي ]
- ڪِينَ ٿِيين ڪِي نَہ ڪِئوءِ، وَڃِي ڪِينَ ڪَماءِ، لاڳاپا لَطِيفُ چئَي، جوڳِي سَڀَ جَلاءِ، سامِي پوءِ سَلِينداءِ، ڳالِهہ پِريان جي…[ سُر رامڪلي - ڪن ڪٽ ڪاپٽ ڪاپڙي ]
- ھييَئُون حَرَفُ حِسابَ جو، پَسَڻُ ٿِيُنِ پَري، وَڃِي وَحدانِيَتَ ۾، ھَلَنِ پِيرَ ڀَري، ڳُجَهہ اَندَرَ جُون ڳالِهيُون، ڪَنھِن سين ڪِينَ…[ سُر رامڪلي - ٽيھ اکري ]
- جيڪي ڏَڏَنِ ڏي، ڳُجهائِين ڳُجَهہ ۾، سو جو سُڻِين ڪَڏِھِين، ڪِيرَتِ وارا ڪي، تَہ سازَ مِڙيئِي سي، پِٿُون ڪَنِ پَلڪَ…[ سُر جاجڪاڻي - سٻڙ، سيڪڙو ۽ مڱڻھار ]
- نابُودِيءَ نيئِي، عَبدَ کي اَعليٰ ڪِئو، جي مُورَتَ ۾ مَخفِي ٿِئا، صُورَتَ پُڻ سيئِي، ڪِبِي اِتِ ڪيھِي، ڳالِهہ پِريان جي…[ سُر آسا - آئون، تُون، روزا نمازُون ]
- ڳالِهہ پِريان جي ڳُجَهہ جِي، ڳالِهہ مِڙِيائِي ڳُجُهہ، ھِينئَڙا اُجُهہ مَ ٻُجُهہ، تَہ پِرِيَنِئُون پِرِين ٿِئين.[ سُر آسا - آئون، تُون، روزا نمازُون ]
- جٖي ڪِيڙِيءَ ڀَرِ ڪَنبَنِ، نانگَ نَمَنِ اُنِ کي، آگو اَمُنُ اُنِ ڪَري، جي اِنَهِينءَ ڀَيءِ ڀَڄَنِ، اِنَ اولِيَآئِي تَحتَ قَبَآئِي…[ سُر آسا - ترڪ، ڪلمو ۽ سرمو ]
- مُون تان لِڪائِي گهَڻو، روئَڻَ ڪِي روشَنُ، رَسِئو ريزالَنِ کي، زَردِيءَ مَنجهان ظَنُ، ويرِي مُون وَرَنُ، ڳالِهہ ڪِئائِين ڳُجَهہ جِي.[ سُر آسا - ترڪ، ڪلمو ۽ سرمو ]
- پانڌِي پِرِينءَ پَنوَهارَ کي، چَئجِ حَقِيقَتَ هيءَ، ڪَرَ نَہ لَڌانوَ ڪَڏِهِين، هُيَس ڌارِين ڌِيءَ، اَمَڙِ کي تُون اِيءَ، ڳالِهہ سُڻائيجِ…[ سُر مارئي - مَ رو، پانڌي پرين پنھوار ]
- ھيٺِنِ مَٿِنِ ھيڪِڙِي، پُراڻِي پَرَھِين، توڙان تَماچِيءَ ڄامَ سين، ڳُجَهہ اَندَرِ ڳَڙَھِينِ، سَسِيُون جِتِ سَرَھِينِ، تِتِ مُھاڻِي مَنجِهہ وِھي.[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]