آگم ڪيو اچن...

ا
ب
ٻ
ڀ
ت
ٿ
ٽ
ٺ
ث
پ
ج
ڄ
جهہ
چ
ڇ
ح
خ
د
ڌ
ڏ
ڊ
ڍ
ذ
ر
ز
س
ش
ص
ض
ط
ظ
ع
غ
ف
ڦ
ق
ڪ
ک
گ
ڳ
گهہ
ل
م
ن
و
ه
ي
ٻيا بيت
ڏائو چَڙِهئو ڏارَ تي، زاغُ… (بيت)
ڏائي چَڙِهي ڏارَ تي، ڪِي… (بيت)
ڏائي چَڙِھِي ڏارَ تي، ڪا… (بيت)
ڏاتارُ تَہ تُون، ٻِئا مِڙيئِي… (بيت)
ڏاتَرَ مُون ڏيکارِئو ھوتَنِ جو… (بيت)
ڏاتَرَ ڏاتَرَ ويندِي مُنڌَ ميھارَ… (وائِي)
ڏاتَرَ ۽ مَڱَڻي، ڪو نَہ… (بيت)
ڏاتِ نَہ آھي ذاتِ تي،… (بيت)
ڏاجَنِ تي ڏاجا، ڏُکِيءَ جي… (بيت)
ڏانگهَنِئُون ڏيرَنِ، جي ھُوندَ آندا… (بيت)
ڏاڍِي لُڪَ لَڪَنِ جِي، پَٽَنِ… (بيت)
ڏاڙِهي رَتَ رَتِياسِ، ڏَندَ تَہ… (بيت)
ڏاگها ڪِيمَ ڏَرو، اَڃا آرِياڻِي… (بيت)
ڏاگهَنِ لاھِين ڏاڻَ، اُٺَنِ ڏِين… (بيت)
ڏاگهَنِ ڏيرَنِ ساڻُ، ڪَرَھَنِ ڪيچِيَنِ… (وائِي)
ڏاگهَنِ ڏيرَنِ ڏُونگَرنِ، ڏُکَنِ آئُون… (بيت)
ڏاگهَنِ ۽ ڏيرَنِ، وَڃِي تَنگِ… (بيت)
ڏاھِي ھُيَسِ ڏيھَ ۾، سَرَتِيُنِ… (بيت)
ڏوري لَھُ ڏاتارُ، جِمَ وِھين… (بيت)
ڏوري لَھُ ڏُھاڳُ، جَنھِن ڪَرَ… (بيت)
ڏوري ڏوري ڏيھَ، ماءَ کاھوڙِي… (بيت)
ڏوري ڏوري ڏيھُ، ٿَڪِيَسِ ٿورو… (بيت)
ڏوري ڏِسِي ڏُونگَرين، واٽَ وِڃائِي… (بيت)
ڏورَڻُ گهَڻو ڏاکَڙو، ڏورِ مَ… (بيت)
ڏورِ مَ ريءَ ڏيِيي، ڏورَڻُ… (بيت)
ڏورِيان ڏورِيان مَ لَھان، ساٿِي… (بيت)
ڏورِيان ڏورِيان مَ لَھان، شالَ… (بيت)
ڏوٿِي سا ڏورِينِ، جا جُوءِ… (بيت)
ڏوٿِي ڏَسُ ڏِينِ، آيَلِ ٻاروچَنِ… (بيت)
ڏوٿِيا ڪو اوٺِيَنِ جو، مُون… (بيت)
ڏوٿِيَنِ چَيُسِ ڏورِ، ڪيچُ اَڳاھُو… (بيت)
ڏوھُ مُنھِنجي ڏينھَن کي، جَتَ… (بيت)
ڏيئِي جَي ڏُھاڳُ، مُون کي… (بيت)
ڏيئِي ريجُ رائُڪَ کي، ڪِيائين… (بيت)
ڏيئِي پاندُ پَناھَ جو، ڍَڪَ… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، اُٺَنِ چَڙِهي… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، باڪا چَڙِهي… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، بَرِ ڪاھي… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، جَهلي مَيَنِ… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، رَمِي وِئَڙا… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، مُٺِي آئُون… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، وارِيان تان… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، پائي اينڊَ… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، پائي پاکوڙا،… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، چانگَنِ تي… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، ڏيئِي ڏُوراڻا… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، ڪاھي ڪيچِ… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، ڪَرَھَلَ قَطاري،… (بيت)
ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، گَسِ ڪَري… (بيت)
ڏيرَنِ مُل ڏاڍائِي، يا اِلاھِي،… (وائِي)
ڏيرَنِ ڏوھُ نَہ جيڏِيُون، ماءُ… (بيت)
ڏيرَنِ کي ڏائو، ھيرَ ھَلَندي… (بيت)
ڏيٺي سين ڏاتارَ، يارَ، ڪِي… (وائِي)
ڏيکارِيُسِ ڏُکَنِ، گُوندَرَ گَسُ پِرِيَنِ… (بيت)
ڏيھُ ڏِيھائِين ڏُورِ، پَرَ ڏيھان… (بيت)
ڏيھُ ڏِھائِين ناھِ، جِتي پيرُ… (بيت)
ڏَاڙِهي رَتَ رَتِياسِ، ڏَندَ تَہ… (بيت)
ڏَاگهَنِ ڏيرَنِ ڏُونگَرنِ، ٽِنهِي ڏِنَمِ… (بيت)
ڏَمَ کُٽَنَئِي ڏِينھَن،ويٺو جِيئَن وِلَلِيين،… (بيت)
ڏَمَرَ پاسو ڏُکَ سين، کانڌِ… (بيت)
ڏَمَرُ ڏُونگَرَ ڄامَ، سَکَرَ پاڻَ… (بيت)
ڏَمَرِئو تَہ ڏي، پَرَچِئو تَہ… (بيت)
ڏَمُ مَ جاڳي لو، مَ… (وائِي)
ڏَمُ ڏِھاڙِي ڏي، سَندا ميھَرَ… (بيت)
ڏَڏُ وَڏو ڏَڏُ، پاڻُ ڪوٺائي… (بيت)
ڏَڏُ وَڏو گهُري، ھوتاڻِيءَ ھَٿان،… (بيت)
ڏَڏُ ٿِي گُهرُ، ڇَڏِ وِڄا… (بيت)
ڏَڙَھ رِيا ريجَ ٿِئا، ڪِي… (بيت)
ڏَکا ڏُونگَرَ جا مِرُون، مَرُ… (بيت)
ڏَکا ڏُونگَرَ لاھِ، اَڳُ مُئِي… (بيت)
ڏَکا ڏُونگَرَ ڄامَ، مَ ڪَرِ… (بيت)
ڏَھين ڏِينھَن ڏِکَ ٿِئا، پِرِين… (بيت)
ڏَھڪِجِي ڏُورِ ٿِئا، ڪِي جَو… (بيت)
ڏُرمَنِ جي ڏيئِي، سيئِي مَڱُ… (بيت)
ڏُورِ مَ تُون ڏورِجِ، صَبُرُ… (بيت)
ڏُورِ مَ ڏيھِ وِئو، پيرُ… (بيت)
ڏُورِ وَڃِئو ڏِينھَن لائي، ڪا… (وائِي)
ڏُونگَرين ڏِسجَن، اَڳي رَيُون اُنِ… (بيت)
ڏُونگَرَ تان ٻيلِي، ڏِجي ٻَنِ… (بيت)
ڏُونگَرَ تو تي ڏُکُ، اَڃا… (بيت)
ڏُونگَرَ تو ڏُکان، پَھَڻُ ٿِيان… (بيت)
ڏُونگَرَ تو ڪارُون، ڪِئا نَہ… (بيت)
ڏُونگَرَ تُون ڏاڍو، ڏاڍو ڏاڍايُون… (بيت)
ڏُونگَرَ مُنھِجي ڏُکَ جو، تان… (بيت)
ڏُونگَرَ مُون سين روءُ، ڪَڍِي… (بيت)
ڏُونگَرَ مُون مَ ڏُکوءِ، اَڳَ… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏوراپو، پھرِين چُندِيَسِ پِرِينءَ… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏَسُ پِرِيَنِ جو، ڪافَ… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏَسُ پِرِيَنِ جو، ڪافَ… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏُکارو، ڏِٺُمِ ري ڏوٿِيين،… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏُکويُنِ جو، توکي ناھِ… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏُکويُنِ جي، ڳَلِ سُڪا… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏُکويُنِ کي، تَپِي ڪَندين… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏُکويُنِ کي، دِلِاسا ڏِجَنِ،… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏُکويُون، تو ۾ اورَڻَ… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏُکَ سَنداءِ، پِرِينءَ گَڏِجانِ… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏُکِ پَئِي، مُون تو… (بيت)
ڏُونگَرَ ڏِجو ڏَسُ، مِيآن ڪو… (وائِي)
ڏُونگَرَ ۾ ڏَھڪارُ، موٽَڻُ مَيَنَ… (بيت)
ڏُونگَرَ ۾ ڏِياٽُ، صُبُوحِ ٻَرِئو… (بيت)
ڏُونگَرُ نَہ ڏوري، سُکَنِ جُون… (بيت)
ڏُونگَرُ نَہ ڏوٿِي، ڏُونگَرُ سُڃُو… (بيت)
ڏُونگَرُ ڏَنا نُوڻِ، مُون پارَکُو… (بيت)
ڏُونگَرُ ڏِھاڻِي، پاڻُ مٿانئِي گهورِيان،… (بيت)
ڏُونگَرِ لَڳَنِ ڏِينھَن، مانَ وَرِ… (بيت)
ڏُونگَرِ ڏِيِئَٽِيُون، صُبُوحِ ٻَرِيُون سُڃَ… (بيت)
ڏُٻَرِيُون ڏُھاڳَڻِيُون، ميرا مُنھَن سَندانِ،… (بيت)
ڏُٿُ گَهڻا ئِي ڪَنِ، ھِنَ… (بيت)
ڏُکارو ڏُونگرُ، ڏِٺُمِ ري ڏوٿِيين،… (بيت)
ڏُکويُنِ اُھڃاڻُ، ڪُلِهين ڦاٽو ڪَنجِرو،… (بيت)
ڏُکويُون ڏيھان، جيڪُسِ لَڏي وييُون،… (بيت)
ڏُکويُون ڏُسڪَنِ، ڪانَہ ڏُسڪي ڏُکَ… (بيت)
ڏُکَ رُئان سُورَ، آيَلِ ٻاروچَنِ… (بيت)
ڏُکَ سُکَنِ جِي سُونھَن، گهورِيا… (بيت)
ڏُکَ لاھِيندا ڏُونگَرَ وو ماءَ،… (وائِي)
ڏُکَ نَہ ڏُکويو، ھِينئَڙو پِريان… (بيت)
ڏُکَنِ پُٺِيان سُکَ، سِگها ٿِيندَءِ… (بيت)
ڏُکُ لَڳو ڏُونگَرُ ٻَرِئو، ڀينَرُ… (بيت)
ڏُکِي ٿِي ڏَڌورَ، لھسِي لَنئُن… (بيت)
ڏُکِي ڏورِجِ ڏِيلَ ۾، پُنهون… (بيت)
ڏُکِي ڏولي ڏُونگَرين، وِئا ڇَپَرَ… (بيت)
ڏُکِي ڏُونگَرُ پاڻَ ۾، ٻَئِي… (بيت)
ڏُکِي ڏُکُ مَٿي ڪَري، وانءُ… (بيت)
ڏُکِي ڏِکَ وِسارِ، سيڄَ ڦِٽِي… (بيت)
ڏُکِيءَ توءِ ڏُڪارُ، توڙي وَسَنِ… (بيت)
ڏُکِيءَ توءِ ڏُڪارُ، سيڻَنِ ڏيھُ… (بيت)
ڏُکِيءَ سَندِيُون ڌُونگَرِين، پَسو پِٽُون… (بيت)
ڏُکِيءَ سَندِيُون ڏُونگَرين، آڌِي آھُون… (بيت)
ڏُکِيءَ سَندِيُون ڏُونگَرين، اوڇِنگارُون اَچَنِ،… (بيت)
ڏُکِيءَ سَندِيُون ڏُونگَرين، وَڻَ ٽِڻَ… (بيت)
ڏُکِيءَ ڏَمَرُ ناھِ، بُکِيءَ کِلَ… (بيت)
ڏُکِيءَ ڏِھاڻِيءَ، مَٿي مُٺِيءَ ھَٿَڙا،… (بيت)
ڏُکِيُون جانۡ نَہ مِڙَنِ، تانۡ… (بيت)
ڏُھاڳان سُھاڳَڻِيُون، سَدا ٿِيُون ڪَنبَنِ،… (بيت)
ڏُھاڳان سُھاڳَڻِيُون، ڪِھَڙي ڏوھِ ڪَنبَنِ،… (بيت)
ڏُھلا مُون ڏِينھَن ٿِئا، پييَمِ… (بيت)
ڏِجاھُ ڍَاٽِيءَ ڍولَ کي، سَنِيھو… (بيت)
ڏِجِ وَراڪو ويڙِه ۾، سَسُئِي… (بيت)
ڏِجِ وَراڪو ويڙِه ۾، سَسُئِي… (بيت)
ڏِسَنديئِي ڏياچَ کي، مَرَڪِئو مَڱَڻَھارُ،… (بيت)
ڏِسَنِ ڏِھاڙِي، توءِ تَرِسَنِ اوڏَھِين،… (بيت)
ڏِسَڻَ ڪَرَ ڏارِي، اَندَرِ سَتِي… (بيت)
ڏِسَڻُ ڏِسين جَي، تَہ ھَمَه… (بيت)
ڏِسَڻُ ڏِکان اَڳِرو، سَسُئِي آڻ… (بيت)
ڏِسَڻُ گهَڻو ڏُھلا، ويراڳِيَنِ وَرَنَ،… (بيت)
ڏِسِي ڏَنءُ ڏُھاڳَ جو، ڍولِئا… (بيت)
ڏِسِي ڏِسِي آيُون، توءِ تَلاشُون… (بيت)
ڏِنا جِيئَڻَ لاءِ جيڏِيُون، ڏيرَنِ… (بيت)
ڏِنو جَو ڏِياچَ، سو سورَٺِ… (بيت)
ڏِنو ڪِينَ ڏِياچَ، ٿو سائِلُ… (بيت)
ڏِنوءِ تان ڏانُ، راکِيُئِي تان… (بيت)
ڏِني ڏُکويا، اَڻَ ڏِني راضِي… (بيت)
ڏِيا تيلَ ڦُليلَ جا، ٻارِئَمِ… (بيت)
ڏِيندِيَسِ ماھُ مِرُنِ کي، آئُون… (وائِي)
ڏِينھان ڏارِيءَ روءِ، راتِيان روءِ… (بيت)
ڏِيَڻُ گهَڻو ڏُھِلو، سِسِي ڏيَڻُ… (بيت)
ڏِيھان ڏارِيءَ ويسِ، راتِيين روءِ… (بيت)
ڏِٺان جَي ٻَروچُ، مُون جِيئَن… (بيت)
ڏِٺو جَنِ ھيڪارَ، آرِياڻِي اَکِيُنِ… (بيت)
ڏِٺو مُحَرَمُ ماهُ، سَنڪو شَھزادَنِ… (بيت)
ڏِٺو مُحَرَمُ ماهُ، ٿِئو سَنڪو… (بيت)
ڏِٺو ڪالَهہ ڪَھِين، جُهونجارَڪو جَهڳڙو،… (بيت)
ڏِٺي جادَمَ جَکِري، چِتِ نَہ… (بيت)
ڏِٺي ٿِئَڙَم ڏِينھَن، ڪوھُ ڄاڻان… (بيت)
ڏِٺي ڏِينھَن ٿِئامِ، ڪوھُ ڄاڻان… (بيت)
ڏِٺي ڏِينھَن ٿِيامِ، ڪوھُ ڄاڻان… (بيت)
ڏِٺَمِ ڏونگَرِيا، ھُيَسِ گهورِي جَنِ… (بيت)
ڏِٺِي ڏِياري، سامُونڊِيَنِ سِڙَه سَنباھِئا،… (بيت)
ڏِٺِي ڏِياري، سامُونڊِيَنِ سِڙَه سَنباھِئا،… (بيت)
ڏِٺِي ڏِيارِي، سَڄَڻَ سَفَرِ ھَلِئا،… (بيت)
ڏِھاڙِي ڏَمَرَ ڪَري، مَحَبتَ مَٿي… (بيت)

- سُر گهاتو جَي ڪو جو قھر ڪلاچ ۾ جو بيت

ڏِھاڙِي ڏِنُمِ ڪيتِرا، مارِئو جَنِي موڪَ،
گهَرَ ۾ گهاتُوئَڙَنِ جا، ٿا مارِينِمِ ٿوڪَ،
لَڏي وِچان لوڪَ، اُونِهي وِئَڙا اوھَرِي.

سمجهاڻي

اهي ملاح جيڪي هر روز الائجي ڪيترا ڪُرڙا (مڇيءَ جو مھانگو قسم) ماري کڻي اچي مون کي ڏيندا هئا، اڄ جڏهن انهن جي گهرن ۾ مڇي مارڻ وارو رَڇ ۽ ڪنڍين کي (پٽ تي پيل) ٿي ڏسان، تہ آءٌ انهيءَ غم ۾ مريو ٿي وڃان. (آءٌ ڪنھن کي سور سليان تہ) هو هن جھان مان لڏي تمام وڏي اونهي پاڻيءَ ۾ پھچي ويا آهن.

Usually, I witness many of my relatives who catch a plentiful amount of fish** Now, I am left only with the belongings of the six fishermen, which brings me great distress** Poor fellows! It appears they have departed from this world and descended into the abyss**

گنج ۾، سرود گهاتُو، بيت نمبر : 2936

ڎيْهَانِيْ ڎِنَمِ ڪٖيْـتِرَا مَارِئُوْ جَنٍ مُوْڪَ﮶
کَـرَ م﮼ کَاتُوْئَرَنِجَا ٿَا مَارِيْـنِمِ ٿُوْڪَ﮶
لَڎٖيْ وِچَا لُوْڪَ اُوْنٖيْ وِئَـرَا اُوْهَرِيْ﮶

TRANSLITERATION
सिन्धी देवनागिरी

डि॒हाड़ी डि॒नुमि केतिरा। मारिओ जनी मोक।
घर में घातूअड़नि जा। था मारीनिमि थोक।
लडे॒ विचां लोक। ऊनिहे विअड़ा ओहरी॥

ROMAN SINDHI

Dihaarree Dinum ketra, maariyo janee mok'a,
Ghar'a me ghaatooarran ja, tha maareenim thok'a,
LaDe wichaan lok'a, Oonhee we'arra ohare.

TRANSLATIONS

(She added:), "I generally see so many (relatives of mine) who catch numerous fish. I am now left only with the wherewithal of the six fishermen which causes me so much anguish. Poor chaps! They seem to have quit this world and gone into the abyss.

"I saw daily fishermen return with fish loads,
Their tools haunt me beside the water and at home,
I fear, leaving the world, they are lost in the sea".

Every day I see many fishermen with their catch aplenty,
And bring home fish aplenty,
It is killing to see my own fishermen's things at home,
Departing from the world they went down into the deep.


الذين اصطادوا الأسماك بكمية كبيرة رأيت أكثرهم يوميا يزعجني ويضايقني أدوات للغواصين الموضوعة فى البيت.
هم انتقلوا من هذه الدنيا إلى رحمة اﷲ.
وفقدوا وغرقوا فى البحر العميق. وتغيبوا.


نظر می آمدم ہر روز ماہی گیر و کشتیبان
کہ از سامان ہم کر دِند جمع انبار در خانہ
ولیکن چوں بدیدہ ام تہی خسخانہءِ شان را
بگریہ ام کہ از ایشان نماند آثار در خانہ


ڈٹھے کل کئی ماچھی جیہڑے مچھیاں پھڑ لیائے
گھر وچ سماں اونھاں دا نی دل ڈوبے کھائے
(پر) دینت سمندر نِگلے ساڈے لد گئے اوہ جہانوں


گھر کے مانوس و دل نشیں منظر
اب مجھے اجنبی سا پاتے ہیں
اورپھر یک بیک نہ جانے کیوں
ڈوبنے والے یاد آتے ہیں

مچھلی مار کے لے آتے ہیں، آج بھی یار مچھیرے،
دل میں ہوک سے اُٹھی ہے اب، دیکھ کے ویراں ڈیرے،
دنیا چھوڑ گئے، گئے وہ گہرے ساگر میں۔

  ھِن سُر جي راڳ بابت

گهاتو سر جو راڳ وديا جي روپ ۾ ديسي لڳي پيو جنھن ۾ ڀٽائيءَ پنھنجو تخليقي چالو ڏيئي سرگم جي جيڪا لئي بيھاري آھي ان حساب سان ھي راڳ بلاول ٺاٺ جي راڳ لڇا ساک ۽ ڪٿي ڪٿي گوڙ سارنگ جا بہ سر جنم وٺندي نظر اچن ٿا. لڇا شاخ جو سرگم ھيٺ ڏجي ٿو.

آروھي: سا ري گي ما پا ما پا ما گي ڌي نا ڌي ني سا

آمروھي: سا ني ڌي ڌي پا پا ڌي پا ما گي ري گي ري سا

(ھن جو ٺاٺ بلاول آھي ۽ راڳ لڇا جي نسبت سان ملي ٿو) 

(ذريعو: شاھ جو راڳ، سرگم وسيلي نئي تحقيق. تحقيق: استاد امير علي خان. ڇپائيندڙ: سنڌي لئنگئيج اٿارٽي) 

Lexical Density of this  Bait
Number of words:
Lexical Words:*
Non-lexical words:**
Lexical Density:

* Words of Noun, adjective, verb & adverb
** Words of Pro-noun, post-position, conjunction & interjection