ٻيا بيت
- سُر سارنگ جَي بادل نيڻ ۽ مينھن جو بيت
ڏَڙَھ رِيا ريجَ ٿِئا، ڪِي اوھِيرَنِ اوتَ،
ميھا چِڀِڙَ ڦُنگهِيُون، جِتِ ٿِيَنِ سَڀَيئِي ٿوڪَ،
ڇاڇَرِ ٿِي ڇَنُنِ ۾، جِتِ مينھِيُون چَرَنِ موڪَ،
سَرَھِيُون سَنگهارِيُون ٿِيُون، جٖي تُوسِيون پائِين طوقَ،
لاھي مَٿان لوڪَ، ڏولائي جا ڏِينھَڙا.
سمجهاڻي
مينھن جي پاڻيءَ سان ٻنا ٻارا سڀ ڀرجي ويا ۽ هرهنڌ خشڪ زمين آلي ٿي ويئي. جتي ڪٿي برسات وارو وار پئجي ويئي. ميھا، چڀڙ ۽ ساريٽي جي سُرهي ول توڻي ٻيون سڀ کائڻ واريون وليون ۽ ميوا ڦٽي نڪتا. زمين جي هيٺانھينءَ وارين تراين ۾ پاڻي ڪٺو ٿي ويو ۽ ماهيو مال هرهنڌ بنا روڪ ٽوڪ چَرڻ لڳو. سنگهارن جون مايون ڏاڍو خوش آهن جو هنن ڳچيءَ ۾ ڳھَ پائڻ شروع ڪري ڇڏيا. مالڪ مهرباني ڪئي جو سڀني ماڻهن تان ڏڪار ۽ تڪليفن کي دور ڪري ڇڏيائين.
گنج ۾، سرود سارنگ، بيت نمبر : 1807
ڎَرَرِيَا رٖيْجَ ٿِئَا ڪِيْ اُوْهِيْرَنِ اُوْتَ﮶
مٖيْھَا چِڀِرَ ڤِکُيٌ جِتِ ٿِيَنِ سَڀٖيْئِيْ ٿُوْڪَ﮶
ڇَاڇَرِ ٿِيْ ڇَنَنِم﮼ جِةِ مٖيْھِيٌ چَرَنِ مُوْڪَ﮶
سَرَهِيٌ سَنکَّارِيٌ ٿِيٌ جٖيْ تُوْسِيٌ ڀَائِيْنِ طُوْقَ﮶
لَاهٖيْ مَٿَا لُوْڪَ ڎُوْلَائٖيْ جَا ڎِيْهَرَا﮶
ھِي بيت ٻين سھيڙيندڙن وٽ ڏِسو
TRANSLITERATION
सिन्धी देवनागिरी
ड॒ड़ह रिया रेज थिआ। की ओहीरनि ओत।
मेहा चिभड़ फुंघियूं। जिति थियनि सभेई थोक।
छाछरि थी छनुनि में। जिति मेंहियूं चरनि मोक।
सरहियूं संघारियूं थियूं। जे तूसियों पाईं तौक़।
लाहे मथां लोक। डो॒लाए जा डीं॒हड़ा।
ROMAN SINDHI
Dar'h raha rejh theaa, key oheraan oatt,
Meha cherh phangyon, chitt theiyen subhiye thok'a,
Chacha thi chanan me, jitt meihoon churan moke,
Sarhyon singharyon theiyon, jey tosyon paaein tok'a,
Lahey mthan loke'a, dolaren ja dheinra'a.
TRANSLATIONS
The season is wonderful, musical and enthralling, with rainfalling fast hither and thither. Lot of water has collected on low areas. The grass has sprung up and the buffaloes have a good time grazing to their satisfaction. The village damsels out of sheer happiness make garlands (of flowers) and wear them round their necks. Due to rains gourds, cucumbers and mushrooms etc. have richly thriven. Ample foods is thus available. (O Allah!) May you remove all traces of hardship from mankind!
Eat and pasture your cattle. Verily in this are signs for those who endued with reason. (54, Taha).
Season of rain is here, musical instruments are heard over,
Lowlands abound in grass where graze buffaloes,
Happy herdsmen's wives garlands of flowers,
May you remove days of hardship of the world all over.
Rainy season set in, enthralling music pours forth, rain falls in torrents,
There is water all around, grass is in abundance, buffaloes go grazing grass,
Thrilled herdswomen make garland of flower and wear round their necks,
Grounds, cucumbers, and mushrooms, are in abundance,
May you o God, end miseries of all people.
جاء فصل الربيع وأيام المطر وجهزوا آلات الطرب وثجت الأمطار وبقت السماء الأمطار.
ونبتت الاعشاب فى السهول وترعى الجاموسات الأعشاب ويأكلن العلف -وفرحت وابتهجت زوجات رعاة الغنم ويخرقن الأزهار ويلبسن فى أطواقهن.
هناك زادت النباتات والخضروات من الكوسا والقرع والبطيخ والفطر للأكل لعلك تفرج أيام الكروب من العالمين.
کیسی ساز و سرود کی رت ہے
وہ اڑا ابر وہ گھٹا چھائی
موسلا دھار بارشیں لائیں
مستی کیف و رنگ و رعنائی
کتنے خوش ہو رہے ہیں چوپائے
دیکھ کر سبزہ زارِ صحرائی
کون دیکھے سنگھاریوں کے ٹھاٹھ
وہ گلوبند اور وہ زیبائی
ہل اٹھائے ہیں پھر کسانوں نے
جسم میں ہے نئی توانائی
عام ہے اب اناج اور مکھن
وہ مصائب ہیں اور نہ مہنگائی
لے کے آئی ہے جلوۂ صد رنگ
میرے پیارے کی شان یکتائی
ساون رُت کے ساز بجے ہیں، جھن جھن جھن جل تھل،
بھرے ہیں سارے تال سکھی ری! ریوڑ ہیں چنچل،
آج پروئے ہار دلہنیا، کل تک تھی بے کل،
برکھا کی رت ہے ساتھ میں لائی، طرح طرح کے پھل،
برکھا رت اور بادل ختم ہوں دکھ کے دن اے مولیٰ۔
ھِن سُر جي راڳ بابت
سارنگ راڳ جو جنم سنڌ جي قديمي ٺاٺ ڪافي مان ٿئي ٿو. ھي راڳ اوڍو ۽ کاڍو يعني پنجن ۽ ڇھن سرن جي روپ ۾ سرگم تي ٻڌل آهي. ھن راڳ ۾ گنڌار (گا) جو سر ناھي لڳائبو. ھن راڳ جو وادي سر رکب (ري) ۽ سم وادي سر پنچم (پا) آھي. سارنگ راڳ ۾ ڌيوت جو سر خلاصو ڪري استعمال ۾ آڻبو آهي. دکن جي گرنٿن ۾ ھن راڳ ۾ تيور گنڌار ۽ تيور مڌم جو استعمال ڏيکاريو آھي، پر ھي قانون ھند جي ڪنھن سنگيت يا قانون ۾ لاڳو ناھي. سنگيت پاريجات ۾ شڌ سارنگ ۾ ٻئي مڌم يعني (ما) ۽ (مي) ۽ ٻئي نکاد يعني (ني) ۽ (نا) پڻ راڳي لڳائيندا آھن. ھي مت بہ رواجن شڌ سارنگ جي استعمال ۽ راڳ جي شڪل ٺاھڻ کان غير رواجي ثابت ٿيندي .صحيح شڌ سارنگ جي شڪل ھندستان جي سنگيتڪار چتر پنڊت پنھنجي سنگيت ۾ ھن ريت ڏني آهي:
آروھي: سا، ري، ما، پا، ني، سا
آمروھي: سا،ڌا، ني، پا، ما، ري، سا
Lexical Density of this Bait
| Number of words: | |
|---|---|
| Lexical Words:* | |
| Non-lexical words:** | |
| Lexical Density: |
* Words of Noun, adjective, verb & adverb
** Words of Pro-noun, post-position, conjunction & interjection