ڪَنڌِ بابت
معنيٰ
ڪنڌي، ڪنارو، پاسو، پاسي سان، ڪنڊ پاسي کان.
Side by, with corner, along the road or river, side by side.
بيتن ۽ وائين ۾
- ھُوندو ھَڏِ مَ سَنڌِ، لاءِ پِياڪَنِ پانھِنجو، پوڄَ پِيارِجِ پَھِيڙا، ويندا وَٺِئو ڪَنڌِ، ھَٽِ تُنھِنجي ھَنڌِ، موکِي ڪو مانُ لَھي.[ سُر يمن ڪلياڻ - سري پيالو ۽ موکي متارا ]
- ڪَنڌِ ڪَٽارو مُنھِن وَٽِي، عادَتَ سَندِيَنِ اِيءَ، تَنِ تِڪُون ڏِنِيُون، جُنبِي مَنجهان جِيءَ، سَرو تَنِ سَبِيءَ، جَنِ سانگُ نَہ ساھَ…[ سُر يمن ڪلياڻ - سري پيالو ۽ موکي متارا ]
- ھِڪِي ٻانِهي چِتَ ۾، ٻِي اللهُ ڪَري، پاڻِهين وِجِهي ڪُنَ ۾، پاڻِهين ڪَنڌِي نِئي، سُتَڙِ سي ڍوئي، جٖي تَڙِ تَوائِي…[ سُر سريراڳ - سيوا ۽ سار ]
- ڪَنڌِي سارِيان ڪانَہ، يا اَمُنَ اَمانَ ، اي اِلاھِي! يا اِلاھِي!، ٻاجَهہ ٻيلاٽِي ڀايان، ڳَڻَڻَ ڳاڻيٽو ناھِ ڪو، اَپَرِ ٿِئا…[ سُر سريراڳ - وايون ]
- اَنڌِيءَ وَڇُون ڪَنڌِيءَ وَڇُون، تَنگِئان لَھي نَہ تِکَ، صُورَتَ جَا ساھَڙَ جِي، ڏِيلَ مُنھِنجي ڏِکَ، واھُڙُ تَنِي وِکَ، جَنِ سانڀاران…[ سُر سھڻي - پاڻ م کڻ، گهڙو ڀڳو گهورئو ]
- ڪَنڌِيءَ اُڀِيُون ڪيتِريُون، ٿِيُون ساھَڙُ ساھَڙُ ڪَنِ، ڪَنِي سانگو ساھَ جو، ڪي گهورِيَس ڪِئو گهِڙَنِ، ساھَڙُ سَندو تَنِ، گهاگهائي گهِڙَنِ…[ سُر سھڻي - پاڻ م کڻ، گهڙو ڀڳو گهورئو ]
- ڪَنڌِيءَ ڀَرِ ڪِلا، دُونھان دوسِتَ ميھارَ جا، لَهِرِنِ ۾ لَطِيفُ چئَي، دَھِلِجِ ڪِيمَ دِلِا، مَتان ڪا گِلا، ساھَڙُ سَمُنَ جِي…[ سُر سھڻي - پاڻ م کڻ، گهڙو ڀڳو گهورئو ]
- سَندا سَنگهارَنِ جي، ڪَنڌِي ڪَنَ ڏِنامِ، آسانگي اَرواحَ جي، اُڀي تَڙَ تَڪِيامِ، وَڏِي ويرَ لَڳِيامِ، گهِڙان گهورِئو جِندَڙو.[ سُر سھڻي - پاڻ م کڻ، گهڙو ڀڳو گهورئو ]
- دَھشَتَ دامَ دَرياھَ ۾، جِتِ ڪُنَ ڪَڙَڪا ڪَنِ، سَوين سِيڻاھِيا سِيرَ ۾، لُڙَھَندا لَکَ وَڃَنِ، ڪَنڌِي نَہ ڪَپِرو، نَہ ڪي…[ سُر سھڻي - دھشت دام درياھَ ]
- ھُو پُڻ ڏِينھَن ڏِٺاءِ، ھِي پُڻ سائِرَ سَنبِرين، اَڳَ ٿي ٻوڙِيَئِي ٻَہ ڪَنڌِيُون، ھانِ جَمِيعَتَ وَھين جاءِ، اَچِيو تَڙِ ڍُڪاءِ،…[ سُر سھڻي - سانوڻ، سيارو گهڙي ۽ گهوري ]
- ساندَھِ سَڀَ دَرياھُ، پَري ڪَنڌِي پارَ جِي، ڇَڪِي ڇولِيءَ ۾ گِهڙِي، جِتي جِيءَ وِڻاھَ، ڏِسِئو ڏوھَ ڏَڪي ھِينئُون، آرَ مَٿي…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
- ساندَھِ سَڀَ دَرياھُ، پَري ڪَنڌِي پارَ جِي، ڪَنبي ھِنيُون ڪَماحَقَّہٗ، آرُ پَسِئو اَرواحُ، دِلِاسي دارَينِ جي، سانچِئو سانچي ساھُ، جَي…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
- جَي ٻُڏان تَہ ٻَنِ، مَرُ اولِجان اُنَ يارَ ڏي، ڪَنڌِيءَ مَٿان سُپِرِين، مانَ ٻَرِ ٻَرِ ڪَن، مُيائِي سين تَنِ، جيڪَرَ…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
- ڪَنڌِيءَ جَهلِيو ڪانھَنۡ، عاشِقُ آھُون ڪَري، تو ڪِيئَن ٻوڙِي سُهڻِي، ٻيلِي مُنھِنجِي ٻانھَنۡ؟ دَرياھَ تو تي دانھَن، ڏِيندُسِ ڏِينھَن قِيامَ…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
- جيڪِي ڏِٺُئِي تارِ ۾، ڪَنڌِيءَ سو ڪَھيجِ، جَرُ وَڏو جهاجِهہ گهَڻِي، پاندُ مَ پُسائيجِ، ساھَڙُ ساڱاھيجِ، تَہ ثابِتُ لنگهين سِيرَ…[ سُر سھڻي - آڌيءَ اڌاڻ، ڏم ڏھڪار ]
- تَڙِ نَہ گِهڙي تُورُ، مَنَ ڪاڍو ميھارَ ڏي، ڏاڍو دَورُ دَرياھَ ۾، سِڪَڻُ وَڏو سُورُ، مَنَ ۾ مَوجَ ميھارَ جِي،…[ سُر سھڻي - ساھڙ، اڀو آڇي ۽ سانڀارا ]
- اُڀو آڇي اَڇَ، ميھارُ مَلاحَنِ کي، آئُون پُڻ وِجهان ھَٿَڙا، اَئِين پُڻ وِجهو رَڇَ، ڪَنڌِيءَ ڪُنَ ڪُڙِڇَ، مَنَ ھُونِ سَلامَتَ…[ سُر سھڻي - ساھڙ، اڀو آڇي ۽ سانڀارا ]
- جِتي ڀيرَ ڀِرَنِ، ڀَرِيُون پَوَنِ ڀَواريُون، تانگهَہ نَہ لَڌِي تارُئين، مَپُ نَہ ماٽِيَڙَنِ، ڪَنڌِيءَ اُڀا ڪيتِرا، سِيڻاھِيا سَنڪَنِ، تُون ڪِيئَن…[ سُر سھڻي - ساھڙ، اڀو آڇي ۽ سانڀارا ]
- ٻُڏَندي ٻُوڙَنِ کي، ڪي ھاتِڪَ ھَٿَ وِجَهنِ، پَسو لَڄَ لَطِيفُ چئَي، ڪيڏِي کي ڪَکَنِ، جيڪِي ڪَنڌِيءَ ڪَنِ، نَہ تَہ ساڻُنِ…[ سُر سھڻي - ترھو، ڪچو ۽ ڪنڀار ]
- جانۡ ڪي ڪَنڌِيءَ ڪانھَنۡ، تانۡ تاڻي ٻڌِجِ تُرَھو، ھَٿُ پِريان جي ھَٿَ ۾، ٻي کي ڏِجِ مَ ٻانھَن، سَندِي ڪَپَرَ…[ سُر سھڻي - ترھو، ڪچو ۽ ڪنڀار ]
- تَران تَہ مَران، وَران تَہ وَھُ وِتَرو، ھِينئَڙي ۾ ھوتَنِ جا، اَچَنِ گهورَ گَهڻا، پَسِئو پاڙي وارِيُون، ڏِسِئو ڏوھَ ڏَران،…[ سُر سھڻي - تران، سڀت، ڏٺي ڏينھن ]
- طَعني لاءِ تَران، مَٿي وَھَ واڪا ڪِئو، مُون کي سِڪَ سَيِّدُ چئَي، مَرُ مَحَبتَ مَنجِهہ مَران، وِچان ڪِيئَن وَران، جُھ…[ سُر سھڻي - تران، سڀت، ڏٺي ڏينھن ]
- ويٺِي ڪِينَ وِساري، ديوانِي دِلبَرَ جانِي، جَنھِن کي سِڪَ ساھَڙَ جِي، سا گهايَلِ گهَرِ نَہ گهاري، ڏَمُ ڏُھِلو ڏُکِئو، سِرَ…[ سُر سھڻي - وايون ]
- اَدا اي ٻانڌِي ٻيٽَنِ وارا، اي ريٽَن وارا ڪِٿي پِرِيَنِ پارُ، ڪَنڌِيءَ ڪَندُمِ ڪارَڻِي، ساھَڙ ڄامُ سَتارُ، ساڻِي ٿيندو سِيرَ…[ سُر سھڻي - وايون ]
- ڀَرِيائِين ڪُنَ ڪِراڙِ جا، وَٺو وارِياسو، ماکَرِيءَ تان موٽِئو، ڏيئِي پَيَ پاسو، کُوري تي کِوَڻِيُنِ جو، ٿِئو چَڱو چَوماسو، خالِقَ…[ سُر سارنگ - بادل نيڻ ۽ مينھن ]
- ڍَرَنِ تِتِ ٻَرَنِ، ڪوڙيِين قَندِيلَنِ جُون، رَھَنِ ڪَٽي ڪَنڌِيين، بوتا مَنجِهہ بَرَنِ، وَڻَ ٽِڻَ ڦُلَنِ ڇانيا، چانگا جِتِ چَرَنِ، وَڃِي…[ سُر ديسي - ڏيرن ناھي ڏوھ ]
- ڀَرِ ڀَنجُهوءِ ويھِي، ڪِھَڙِي ڪَندين ڳالِهڙِي، ڍَڪي ھَلَندَءِ ڌُوڙِ ۾، ڪَنڌِ ڪَلَرُ ڏيئِي، ڄاڃِي ماڃِي موٽِئا، وَرُ وَنِيءَ ڏيئِي، خَبَرَ…[ سُر بروو سنڌي - صُورت فانِي ۽ مڙه مقام ]
- نَنڍو تان ڪوھُ، پَرَ وِکُنِ آھي وِتَرو، وَڃِي ڪاڪِ ڪَنڌِنِ ۾، پَھسَ پَکِيءَ جِيئَن پوءِ، اِنَ ڪُرَ سَندو ڪوءِ، مَيو…[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- مَيو مَري مَ ماءِ، وَڳُ ويڳاڻُون مَ ٿِيي، جَهِين جي اُھاءِ، چَڙَھان چِٽاڻي ڪَنڌِيين.[ سُر راڻو - ڏِيئا، تيل ۽ مھمان ]
- گُجَرِ کي گَجميل جُون تارَنِ ۾ تَبَرُون، ھَڻِي حَڪِيمنِ کي، زورَ ڀَرِئو زَبَرُون، ڪاڪِ ڪَنڌِيءَ قَبَرُون، پَسو پَرَڏيھِيَنِ جُون.[ سُر راڻو - خابرو ڪاپڙي ۽ گُجر ]
- لُڊُوڻِئان لَطِيفُ چئَي، کَٽُون کَنيائُون، ڇَڏي حِيلا ھَلِئا، مُومَلَ مَڻِيائُون، وَڃي ڪاڪِ ڪَنڌِنِ ۾، لَڏوُن لاٿائُون، ڀيرو ڀَڳائُون، آسَڻَ آرامِي…[ سُر راڻو - ھلو ھلو ڪاڪ ۽ ڀُونءِ ]
- جوڳِيءَ جاڳائي، مارِي وِڌا مامِري، لَنئُن لُڊُوڻي ڪَنڌِيين، اَمَيو آھي، وَڃو جي ڪاھي، تَہ نِڪُون پَسو نِينھَن جُون.[ سُر راڻو - ھلو ھلو ڪاڪ ۽ ڀُونءِ ]
- تَنِ باغَنِئُون بَسِ، جي ڪَنڌِيءَ ڪاڪِ ڪَڪورِئا، سوڍي ريءَ سَرَتِيُون، ڪاڪِ نَہ اَچِي ڪَسِ، راڻي پائي رَسِ، تَنُ ٻيڙِي، جِيئَن…[ سُر راڻو - ھلو ھلو ڪاڪ ۽ ڀُونءِ ]
- اَڄُ نَہ پَسان سي، آتَڻِ ڪِتُمِ جَنِ سين، ھاڻي تَنِي کي، ڪَنڌِيءَ ڪاڪِ نِھارِئان.[ سُر راڻو - رُس مَ رُسڻ گهورئو ]
- راڻا نَہ ڄاڻان، ڪِيئَن وِڏُوھِيين وَلَها، اَچِي ڪاڪِ ڪَنڌِنِ ۾، پَرَچِي ڏي پاڻا، تَہ سوڍَلَ سِياڻا، ڳُجُهَہ ڳَرَھِئان ڳالِهڙِيُون.[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- جيڏِيُون مُنھِنجي جِيءَ سين، راڻي رِڻُ ڪِئو، قَلبُ ڪاڪِ ڪَنڌِنِ ۾، پُرزا ٿِي پِئو، ٻُجهان ٻِيءَ وِئو، ھِنيُون ھَنڌِ نَہ…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- لَکين لوڊِي لَٽِئا، ڪَنڌِيءَ ڪاڪِ ڪِنارَ، ڀُون ۾ پَئِي ڀَڪو ٿِئا گهوڙا ۽ سُوارَ، جُهونا پَسجَنِ ڪاپَڙِي، ڪُنڍا جَنِ ڪَپارَ،…[ سُر راڻو - راڻو راحت، رُٺو ڪاڪ ]
- تُون ڪِئان اَچين ڪاپَڙِي، موٽِئو ڪِيئَن مارِي، آئُون اُتاھِين ٿو اَچان، جِتِ مُومَلَ موچارِي، ڪَنڌِيءَ ڪاڪِ ڪَڪورِئا، چَندَنَ چَوڌارِي، سُوڌا…[ سُر راڻو - ڪاڪ قاصد ۽ آسڻ ]
- آئُون ٻانِهي ٻايُون ٻِيُون، تَڙَ مِڙيئي تارِ، لَکين لڊُوڻي ڪَنڌِيين، نِينھَن نِهايُون نارِ، وَھِٽَ اِتاھِين وارِ، اَڳِئان گُجَرِ ٿِي گَزَ…[ سُر راڻو - ڪاڪ قاصد ۽ آسڻ ]
- مُومَلَ سُومَلَ سَھِجان، ٽيئي وِڄُنِ جي وَڙاءَ، اُنِ کي جوڙا زَربَفتَ جا، ٻِئا سَهچَنِ سونَ ڪَڙا، کاڄُ کَٿُورِي اُنِ جو،…[ سُر راڻو - ڪاڪ قاصد ۽ آسڻ ]
- جِيئَن اُتَرِڙا اوتِينِ، تِيئَن سامِي گهَڻو سَنِرا، سانگو ڪَنِ نَہ ساھَ جو، اُتَرَ اوٽَ نَہ ڏِينِ، جِيئَن پارو پَوارا ڪَري،…[ سُر رامڪلي - الله، آدم، جوڳي ۽ سنياسي ]
- ڪِينَرِڙِيُون چورِينِ، لوڪَ سُتي ڪاپَڙِي، اُٿِي آڌِيءَ راتِ جو، سُمَرِڙِيُون سورِينِ، لاھُوتِي لَطِيفُ چئَي، اونڌي ڪَنڌِ اورِينِ.[ سُر رامڪلي - وايون ]
- سُڪو ڍورُ ڊَھِيُون ٿِئو، ڪَنڌِيءَ ڏِنِي ڪَرَ، جَنِ جي پاڳُنِ ۾ پَرَ، سي پِئا وِيرَ وِماسَ ۾.[ سُر ڏھر - ڪنڊا، ڍور، پٽيھل اڪ ]
- سُڪِي ڍورُ ڊَھِيُون ٿِئو، ڪَنڌِيءَ ڏِنو ڪائو، پاڻِي پَٽِيهَلَ ۾، اَڳِيُون نَہ آئو، ماڻُهنِ ميڙائو، ڪَنِي ڪَني ڀيڻِيين.[ سُر ڏھر - ڪنڊا، ڍور، پٽيھل اڪ ]
- سَچُ ڪِ سُڪو ڍورُ، ڪَنڌِيءَ اَڪَ ڦُلارِئا، جُنگَنِ ڇڏِئو زورُ، سَرُ سُڪو سُونگِي گَيا.[ سُر ڏھر - ڪنڊا، ڍور، پٽيھل اڪ ]
- ڪَنڌِيين اڪَ ڦُلارِئا، سانگِ سُڪو گاھُ، مَھِراڻي وَٽان، رويو راڄُ رَضا ڪَري.[ سُر ڏھر - ڪنڊا، ڍور، پٽيھل اڪ ]
- مَدِيني جا ڌَڻِي سُڻُ مُنھِنجا سَڏَڙا، تُنھِنجِي آھِ تَڻِي، ٻِي ڪَنڌِي سارِيان ڪا نَہ ڪا.[ سُر ڏھر - اڱڻ، ڌڻي ۽ مدينو ]
- سَنگهارَنِ ساري، ساٿِي ڏيجِ سَنِيھَڙو، سا ھيڪَلِي گهاري، مُنڌَ ڪاڇي ڪَنڌِيين.[ سُر ڏھر - ڪاڇو ۽ سنگهار ]
- ويٺي مَنجِهہ وَٿاڻَ، ڪَنڌِ جَهلبين ٻَڪِرا، توتي تو ڌَڻِيَنِ جِي، آھي اِھائِي آڻَ، اوچِتا پَرياڻَ، آھِينِ ڌَڻَ ڌَڻيَنِ جا.[ سُر ڏھر - اڄ گهرجين تُون ]
- وَڃَنِ سيڻَ سِڌارئو، پَسِئو جُوءِ جِهڄي ھِنيُون، حَيفُ مُنھِنجي حالَ کي، وَڃَڻُ مُون وِسارِئو، ڪاڇي ٻِنهِين ڪَنڌِيين، نيڻَنِ ٿي جَرُ…[ سُر ڏھر - وايون ]
- سُتي سَنڀِرِئوم، ڪو ڳُڻُ ٻاروچَنِ جو، ڪَنڌِ وِھاڻو ڀِنُو، ھَرِئو ھَٿُ ٿِئومِ، سَڄَڻ يادِ پِئوم، جاڙَ جِيئان ٿِي جيڏِيُون.[ سُر رِپ - گُوندر ۽ ڪڪر منجهہ ڪپار ]
- آئُون بَندِياڻِي بَندَ ۾، مُونھِين پِئو بَندُ، ماڙِيءَ لَڳُمِ مِيهَڻُون، مُونھِين ڪَڙو ڪَنڌِ، مَران جَي ھِنَ ھَنڌِ، تَہ نِجاھُ مَڙُه…[ سُر مارئي - بندياڻي واجهائي وطن کي ]
- ڀِنِيءَ جٖي ڀوڻَنِ، تَنِ جو ڀيڄَ ڀُڻڪو نَہ سُڻان، سِنجَڻَ وارِيُون سُتِيُون، وَڃِي ويڙِه وَرَنِ، پِئَڙا سيٽَ سَڙَنِ، تَرَهي ٻِنهِي…[ سُر مارئي - چرن چڻڪن چت ۾ ]
- لَووَرياڙي آھِيان، وارِيان تان نَہ وَرَقُ، سانڍِئُمِ سُپَيرِيَن لَيءِ، لوئِيءَ اَندَرِ لَڪُ، ڪَنڌِ ڪاسو پَٽِ پاسو، ڏِنُمِ تَنَ تَرَڪُ، سَندو…[ سُر مارئي - جيھا جي تيھا ]
- آئُون مارُوءَ جِي آھِيان، مُون کي مارُوءَ جو آسِرو. مارُو مُون نَہ ڇَڏِيندو سُومَرا، ميڙو ٿِيندو مُؤمِنين، قَضا پاڻِ ڪَرِيندو،…[ سُر مارئي - وايون ]
- ڪِجي جَي ڪاموڏَ، اَچي ساءُ سُرودَ مان، ڪَنڌِيءَ ڪَؤُنرَ ڪَڪورِئا، ھيٺِ لَهرنِ لوڏَ، جِيئَن سَمي دَرِ گَندَرِيُون، تِيئَن لاکَي دَرِ…[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- جِھَڙِي سِڄَ ڪَڪورَ، تِھَڙِي مي اَکِيُنِ ۾، ڪِينجُهرَ ٻِنِهي ڪَنڌِيين، مييُون ٽِلَنِ مورَ، تَماچِيءَ تَنبُورَ، راتِ وَڄايا ريلَ ۾.[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- ھيٺِ جَرُ مَٿي مَڃَرُ، ڪَنڌِيءَ ڪَؤُنرَ ٽِڙَنِ، واھُوندا وَرَنِ، ڪِينجُهرُ ھِندورو ٿِئي.[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- مَرڪَڻَ تُون مَ مَريجِ، سِرَ صَلابَتَ سُپِرِين، آھِين ٺارُ اَکِيُنِ جو، وَٽان مُون مَ وَڃيجِ، تَماچِي تَڳيجِ، ڪو ڏِينھُن ڪِينجُهرَ…[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- ڪو ڏِينھُن ڪِينجُهرَ ڪَنڌِيين، تُون تَماچِي تَڳُ، اُوچو ٿِئومِ اَڳُ، مُون ڪَرُ مَلاحَنِ ۾.[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- تَڙِ تَماچِي آيو، وَرِي ٿِي وَراڻِ، ڪِينجُهرَ ٻِنهِي ڪَنڌِيين، راتو ڏِينھِن رِھاڻِ، پَرَچِي ويٺو پاڻِ، ٿِيُون مَرڪَنِ مَڇِيءَ وارِيُون.[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- ڪِينجُهرَ ٻِنهِي ڪَنڌِيين، ٿِي گَندَرِي گُذاري، سُونگِي سَمي جا، اِيندَسِ اوتاري، جي مي مَڇِي نَہ ماري، تَہ پُڻ اُڀو ڏڪي…[ سُر ڪاموڏ - تڙ تماچِي آيو ]
- وَڃين نَہ پيھِي، پِٿُونءَ لَيءِ پاتارَ ۾؟ ڪَنڌِيءَ ۾ ڪيھِي، حاجَ تُنھِنجِي ھَنجَڙا.[ سُر ڪارايل - اڇو آب ]
- سَرَ اُھيئِي اَڳِئان، پَکِي پُونِ ٻِئا، جَنِ لَمِئو ٿي لاتِيُون ڏِنِيُون، سي ويچارا وِئا، ڪُوڙا ڪانيرا گَهڻا، ماڳو ماڳِ ٿِئا،…[ سُر ڪارايل - پاڙون پاتار ۾ ]