آتما، جانُ، امر اِلاهي. دِل، قلب، هِردو، هِنيون، هيانءُ، سَت، عرق، ٿڌي ھوا، خُنڪي، ٿڌاڻ. خوشبو. فرحت، تازگي، آسائش. علم حڪمت جي اصطلاح ۾ ”لطيف ٻاڦ“ جا دل ۾ پيدا ٿي باعث حياتي بنجي، نِچوڙ، جوهر، خلاصه، تَت. خواهش، لاڙو، رغبت

Soul, spirit, essence, quint, essence, life

• رَڳُون ٿِيُون رَبابُ، وَڄَنِ ويلَ سَڀَ ڪَنھِن، لُڇَنِ ڪُڇَنِ نَہ ٻِئو، جانِبَ ريءَ جَوابُ، سو سَڌِيدُمِ سُپِرِين، ڪِيَسِ جَنھِن ڪَبابُ،…[ سُر ڪلياڻ - عشق ۽ معشوق ]
• ڪُھَنِ تانْ ڪَرَ گُهرا، ڪَرَ لَھَنِ تانْ ڪُھَنِ، سيئِي مانۡ مُھَنِ، سيئِي راحَتَ رُوحَ جِي.[ سُر ڪلياڻ - عشق ۽ معشوق ]
• ڪُھي سو ڪَرَ لَھي، ڪوٺي سو قَرِيبُ، اِھا عادَتَ سِکِئو، ھَر زَمان حَبِيبُ، تِڇي سو طَبِيبُ، سوئِي راحَتَ رُوحَ جِي.[ سُر ڪلياڻ - عشق ۽ معشوق ]
• ڪُھي سو ڪَرَ لَھي، ڪوٺي سو ڪُھي، سوئِي مُون مُھي، سوئِي راحَتَ رُوحَ جِي.[ سُر ڪلياڻ - عشق ۽ معشوق ]
• جَو مُون پَڙِهئو پَڙِهئو پاڻَ لَئي، سَبَقُ سابِقَ جو، پھرِين سُڃاتُمَ پانھِنجي، نَفسَ جو نِھو، جِتِ عِرفانُ اَصلَ ۾، ٿي…[ سُر يمن ڪلياڻ - پنا پڙهڻ ۽ ڪڙهڻ ]
• ڪاتِبَ لِکين جِيئَن، لايو لامُ اَلِفَ سين، اَسان سَڄَڻُ تِيئَن، اَچي رَھِئو رُوحَ ۾.[ سُر يمن ڪلياڻ - پنا پڙهڻ ۽ ڪڙهڻ ]
• ھيڪاندا ھُونِ پِرِين، سانگِ مَ وَڃَنِ سيڻَ، رَھيا آھِينِ رُوحَ ۾، نِتُ جَنِي جا نيڻَ، جَنِ وِماسِئا ويڻَ، تاريءَ تَڳي…[ سُر کنڀات - چنڊ ]
• اَڱَڻِ آيَمِ پيھِي، يااللهَ! مُون سارِيندي سُپِرِين، مُشڪَ عَطُرُ مُون پِرِين، سِڪِيَس ڄَمُ سَڀوئِي، ساھُ جَنِي جو سيڪِڙُو، رُوحَ تَنِي…[ سُر کنڀات - وايون ]
• سِسِيءَ ۾ سُرُ راڳُ، واءَ لَڳَندي وَڄِيو، مِٽِي گَڏِي مِٽِيءَ کي، ڏِنو رُوحَ جَوابُ، آدَمَ کي آوازُ، تِھان پوءِ پَيدا…[ سُر سريراڳ - املهہ وکر ]
• نَہ آدَمُ نَہ حَوا ھو، نَڪِي خَلَقِيو، ڪاٿَي ھو تَڪِيو، تَڏِھِين تُنھِنجي رُوحَ جو.[ سُر سريراڳ - املهہ وکر ]
• اَڳِينءَ جان آئُون، جَرِ پَلَئُہ ٿِي پايان، تَہ آيَلِ وَڻِجارَنِ جُون، ٿِيُون ڌَڳَنِ ڌَڄائُون، مَنجهان رُوحَ رَءِ ٿِئا، مُحَّمَدُ مَڃِيائُون،…[ سُر سريراڳ - جيون ۽ جھاز ]
• جيڪَرَ اَچي ھاڻِ، تَہ ڪَرِيان رُوحَ رُچَندِيُون، آيَلِ ڍولي ساڻُ، ھُوندَ ڳَرِ لَڳِي ڳالِهيُون ڪَرِيان.[ سُر سامونڊي - سيءَ ۽ جهيڙا ]
• گهَڙو ڀَڳو تَہ گهورِئو، پاڻان ھوءِ حِجابُ، واڄَٽُ وَڄِي وُجُودَ ۾، رَھِيو رُوحَ رَبابُ، ساھَڙَ ريءَ ثَوابُ، آئُون گهَڻو ئِي…[ سُر سھڻي - پاڻ م کڻ، گهڙو ڀڳو گهورئو ]
• چاھَڪَ چَرِي تارِ تَرِي، آيُون مَٿي کُوھَ، پَسِي مُنھُن ساھَڙَ جو، راضِي ٿِيندَنِ رُوحَ، اَڄُ ڪِ سَنجَهہ صُبوحَ، پَرَچِي پارِ…[ سُر سھڻي - مينھون، چاھڪ، کرڪن ]
• ڀانيُمِ نَہ ڀيلو، مُون کي ڌاءَ ڌُتارِئو، آکي مَٿي اُسِري، ڏِنو رُوحَ ريلو، تيلاھِين ويلو، پِيُمِ واھُڙَ وِچَ ۾.[ سُر سھڻي - ترھو، ڪچو ۽ ڪنڀار ]
• سِڪَ تُنھِنجِي سُپِرِين، جِيئَن تَران تِيئَن تارِ، تُونھِين رَھِيين رُوحَ ۾، تُونھِين اَکنِئا ٻَھارِ، پِرِين تُنھِنجي پارِ، مُون واجهائِيندي وَرِھَ…[ سُر سھڻي - تران، سڀت، ڏٺي ڏينھن ]
• آگَمَ اِي نَہ اَنگَ، جِھَڙو پَسَڻُ پِرِينءَ جو، سيڻَنِ ريءَ سَيِّدُ چئَي، رُوحَ نَہ رَچَنِ رَنگَ، سَھِسين ٿِئا سارَنگَ، جانِي…[ سُر سارنگ - آگمجڻ ]
• پيھِي جانۡ پاڻَ ۾، ڪِيَمِ رُوحَ رِھاڻِ، نَڪو ڏُونگَرَ ڏيھَ ۾، نَہ ڪا ڪيچِنِ ڪاڻِ، پُنهون ٿِيَسِ پاڻِ، جانۡ سَسُئِي…[ سُر آبڙي - سڀ ڪجهہ سندي اندر ]
• ھِيڪَلِيائِي ھاڻِ پُورِيندِيَسِ پُنهونءَ ڏي، ليڙَنِ سين لَطِيفُ چئَي، پُوندِيَسِ پَنڌِ پَرياڻِ، رُلِي ڇُلِي ڇَپَرين، ڪَنھِن پَرِ لاھِيان ڪاڻِ، ڪَندِيَسِ…[ سُر معذوري - اڌر نڌر ۽ ھيڪلي ]
• جَڏَھانڪَرَ ٿَئامِ، ساڃَھِ سُپَيرِيَن سين، تَڏَھانڪُون تِرَ جيتِرو، ويلَ نَہ وِسرِئامِ، اَندَرِ رُوحَ رَھِئامِ، سَڄَڻَ اوطاقُون ڪَري.[ سُر ديسي - وديسي وَرُ ]
• سَمَرُ نَہ جَنِي ساڻِ، ھوتُ حِمائِتِي تَنِ جو، ڇَنا اَڏِبا ڇَپَرين، اِيندو پُنهون پاڻِ، ٿِيندِي رُوحَ رِھاڻِ، لَحظي ۾ لَطِيفُ…[ سُر ديسي - واٽُون ۽ سُور ]
• ڏُونگَرَ ڏوراپو، پھرِين چُندِيَسِ پِرِينءَ کي، پَھَڻَنِ پيرَ ڏُکويا، تَرِيُون ڇِنِيُون تو، رَحمُ نَہ پِيُئِي رُوحَ ۾، قَدُرُ مُنھنجو ڪو،…[ سُر ڪوھياري - ڪوھ سان ڪچھري ]
• جَي مُون مَنجهان رُوحَ، وَڃي ساڄَنُ وِسَرِي، تَہ مَرُ لَڳي لُوھَ، ٿَرَ ٻاٻِيھو ٿِي مَران.[ سُر حسيني - ماءُ سان ڪلام ۽ ڪاوڙ ]
• لَڳِي مُون کي لُوھَ، وِرِھَ لاٽُون لايُون، رازُ جَنھِن سين رُوحَ، سو ڪوھِيارو ڪيچِ وِئو.[ سُر حسيني - ماءُ سان ڪلام ۽ ڪاوڙ ]
• ٻِيجَلَ کي ٻِيءَ راتِ ۾، سَڏايو سُلطانَ، تَہ اَڳي ڪو نَہ آيو، ڪو ڀيرِ تُنھِنجي ڀانَ، جانِئان جِيءُ جُدا ڪِئو،…[ سُر سورٺ - سائل گهُري سِر ]
• صُورَتَ گهَڻو سُهڻا، ٽاڻا سَندَنِ ٽُوھَ، ريلو ڏيئِي رُوحَ، جو کائي سو کامِي مَري.[ سُر بروو سنڌي - صُورت فانِي ۽ مڙه مقام ]
• راتِيان ڏِينھان رُوحَ ۾، ٿِي لوچان لالَڻَ لاءِ، سِڪَ پِريان جِي سَيِّدُ چئَي، اَندَرِ مُون نَہ ماءِ، ڪَڏِھِين قاتلان ڪَوڙا…[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• اَڄُ پُڻ اَنگِئَمِ اَنگَ، ھَٿان حَبِيبَنِ جي، ساجَنَ ريءَ سَرَتِيُون، رُوحَ نَہ رَچَنِ رَنگَ، جانِي آيو جُوءِ ۾، مَنجهان نِينھَن…[ سُر بروو سنڌي - عاشق اکڙِيُون ]
• راڻي سَندو رُوحَ ۾، پَسُ جو پَڳَھُ پِئومِ، ٻيڙِيءَ جِيئَن ٻَڌِي وِئو، سوڍو ساھُ سَندومِ، وِھَڻُ وِھُ ٿِئومِ، جاڳِئو تي…[ سُر راڻو - ھلو ھلو ڪاڪ ۽ ڀُونءِ ]
• آديسِيَنِ اَدَبُ، آھي اَکَڙِيُنِ ۾، تَنِ جو حَسَبُ نَسَبُ ناھِ ڪِي، نَہ اَبائِي نَہ اَبُ، سامِيءَ کي سَڀَين پَريين، رُوحَ…[ سُر رامڪلي - آديسي ۽ مونا طور سينا ]
• رُوحَ ۾ رَھِيُنِ رامُ، ٻَھَرِ ٻولِينِ ڪِي ٻِئو، پِيالا پُرِ ڪَري، جوپَ پِيتائُون جامُ، تِھان پوءِ تَمامُ، تَنِ تَڪِيا تاڪي…[ سُر رامڪلي - بازار، ناٿ، گرو ۽ ھرنام ]
• رامُ رَھِيُنِ ۾ رُوحَ، ٻَھَرِ ٻولِينِ ڪِي ٻِئو، سَدائِين سَفَرَ ۾، مَٿا ٿِئَڙَنِ مُوھَ، سامِيَنِ جا صُبوحَ، سارِيان گهَڻو سَيِّدُ…[ سُر رامڪلي - بازار، ناٿ، گرو ۽ ھرنام ]
• ڪَسي ساڻُ ڪَسي، ڏِيلَ ڪِئائُون ڏُٻِرا، پيٽَ نَہ ھيرِئائُون پانھنجا، چوري ساڻُ چَسي، واراڳِيَنِ وَسي، رامُ سَدائِين رُوحَ ۾.[ سُر رامڪلي - قوت ڪڙايا ۽ پوڄا ڪار ]
• اَڱَڻِ آھِينِ اَڄُ، صُبحِ ويندَءِ صابِرِي، ڪِجِ ڪو ڪاپَڙِيَنِ مان، رُوحَ رُچَندو رَڄُ، پيرَ اُنِين جا پُڄُ، مَتان سِڪين سَناسِيَنِ…[ سُر رامڪلي - اڄ نہ اوطاقن ۽ جياسُون ]
• رييَئُون راضِي رُوحَ ۾، مَٿي رَبَ رَضا، مَڃِئائُون مَحَبتَ سين قادِرَ جِي قَضا، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ، جوڳِيَنِ…[ سُر رامڪلي - ٽيھ اکري ]
• اَوَڳُڻَ ڪَري اَپارَ، تو دَرِ آيَسِ داسَڙا، جي تو رُسَڻَ سَندِي رُوحَ ۾، تِيئَن مُون ڀيڻِي ناھِ ڀَتارَ، سائِينءَ لَڳِ…[ سُر ليلا - ليلا ليلائيج ]
• پائي آيَسِ پاندَ ۾، تو دَرِ عَيبَ اَپارَ، جي تو رُسَڻَ سَندِي رُوحَ ۾، تِيئَن مُون ڀيڻِي ناھِ ڀَتارَ، اَڻَ…[ سُر ليلا - ليلا ليلائيج ]
• اللهَ جِيئَن نالوءِ، تِيئَن مان وَڏو آسِرو، خاوَندَ تُنھِنجِيءَ کانڌِ جو، پَرو نَہ پاندُ ڪو، نالو رَبَ سَندوءِ، رَھِيو آھي…[ سُر ڏھر - نانءُ، ٻاجهہ ۽ ڪانڌ ]
• چوري چَنجُورَنِ سين، کوٽي کَنيائُون کُوھَ، لاکي سَندِي ڳالِهڙِي، رَکِيائُون مَنجِهہ رُوحَ، پَڌَرِ ناھِ پاٻوھَ، اَندَرِ اورَڻُ پِرِينءَ سين.[ سُر ڏھر - لاکو ڦلاڻي، ريٻاڙي ۽ اوڏ ]
• ڪَڪَرَ مَنجِهہ ڪَپارَ، جُهڙُ نيڻَنِئُون نَہ لَھي راتِ مُنھِنجي رُوحَ ۾، اُٺا پِرِين اَپارَ، آءُ ساڄَنَ لَھُ سارَ، وِرِھَ ويڙِھِي…[ سُر رِپ - گُوندر ۽ ڪڪر منجهہ ڪپار ]
• چيتارِئان چُڻِڪَن، سنڀارِيانِ صَحِي، اَندَرِ رُوحَ رَھِي، مُون کي صُورَتَ سُپَيرِيَن جي.[ سُر رِپ - گُوندر ۽ ڪڪر منجهہ ڪپار ]
• حَقِيقَتَ ھَڻِي، مُنھِنجِي جانِ جُدا ڪِي، ھيڪو پَساھُ پِرِينءَ ري، سَگهان تان نَہ کَڻِي، ڌَڻِي ۽ ڌَڻِي، اَچِي رَھِئو رُوحَ…[ سُر آسا - مجازي مام ]
• پَساھَ سين پَسان پِرِين، ساھَ سين سُڃاڻا، اِھَيئِي ٻَہ ٽاڻا، اَچِي رَھِئا رُوحَ ۾.[ سُر آسا - مجازي مام ]
• سي اَحمَدُ سو مُحَّمَدُ، سو عَينُ اللهُ، وَنَحنُ اَقرَبُ اِلَيهِ مِن حَبلِ الوَرِيدِ ، اِيءُ پَرُوڙِجِ پَساھُ، جَنھِن جي رُوحَ…[ سُر آسا - ترڪ، ڪلمو ۽ سرمو ]
• مُحِيطا مَوجَ ٿِي، توحِيدُ ٿِئو تَمامُ، اَلْاِنْسَانُ سِرِّی وَاَنَا سِرُّهٗ ، تان نَہ پَرُوڙي عامُ، مَحَبَتِيَنِ مُدامُ، اَچِي رَھِئو رُوحَ…[ سُر آسا - پاڻ پردو پاڻ ]
• ھَرَ ھَرَ ھوءِ ٻِئو، رَنگُ فاقِيري رُوحَ جو، ڪَنھِن جَنھِن پاھِ پِئو، جِيئَن رچي رَنگِ سَڀَ ڪَنھِن.[ سُر آسا - من، گولو ۽ جنڊ ]
• چَئِي ڪُن فَيَڪُون ، ٿي خَلَقِئا رُوحَ خُدا، گَڏُ جِتِ گُذرانُ ھو، جَڙَ لَڳِي تَنھِن جاءِ، مُون تَوِھِين سين آھِ،…[ سُر مارئي - ڪن فيڪون ۽ قيد ]
• ڪَري مُھاڙِ مَلِيرَ ڏي، مَٿي ڪوٽَ چَڙِھِي، سارِيندي ساھيڙِيَنِ کي، ڳوڙھا پِئَسِ ڳَڙِي، نِکَتِي ڪُوڪَ قَلبَ مان، مَنجهان رُوحَ رَڙِي،…[ سُر مارئي - سَوڙ سمهڻ، مينڍا ڌوئڻ ]
• چُرَنِ چُڻِڪَن چِتَ ۾، رَهِئا اَندَرِ رُوحَ، اُٺي وِئَڙا اُڪِرِي، مارُو مَٿي مُوهَ، ويرُون وِلوڙَنِ سَندِيُون، سارِئان گهَڻو صُبوحَ، وَرُ…[ سُر مارئي - چرن چڻڪن چت ۾ ]
• دِلِ دالَنِما سُومَرا، مُنھِنجِي راوَ نَہ رَضامَندِ، آڻي اَجَڙَوالِ کي، ڪِيُئِي بَندِياڻِيءَ بَندِ، رُوحَ رَهِي هِنَ هَنڌِ، وَطنُ ڪِينَ وِسارِئو.[ سُر مارئي - سيئي سارئان سومرا ]
• کارا کَٻَڙَ کُوھَ، ٻِيرِيُون ۽ ٻُوھَ، ھاڻِ آئُون سيئِي ويٺِي سارِئان، اُٺا مِينھَن مَلِيرَ ۾، ٽَهڪِي اُڀا ٽُوھَ، سُتِي سَڄَڻَ…[ سُر مارئي - وايون ]