سمجهاڻي

اهي جيڪي بغير رهبر ۽ رهنما جي آهن، تن کڻي ڪيترو بہ پنڌ ڪيو هجي ۽ ڪيترا بہ ملڪ ووڙيا هجن، پر ساٿ جي سرواڻ بنا ڪا بہ فقط پنڌ ڪرڻ سان منزل تي ڪا نہ پھتي آهي.
[مثنويءَ ۾ ان حالت جي سمجهاڻي هن ريت ڏني وئي آهي:
آن رهي که بارها تو رفتهء،
بي قلاوز اندر آن آشفتهء.
پسي رهي را که نديد ستي تو هيچ،
هين مرو تنها ز رهبر سر مپيچ.
(دفتر اول، ب- 2944 ۽ 45)
معنيٰ: جنھن راھ سان تون پاڻ ڪيترو هليو آهين، پر بغير اڳواڻ جي هميشہ ڀلجي گمراھ ٿيو آهين. ان ڪري جيڪو رستو تو ڏٺو ئي ناهي، خبردار، ان رستي سان اڪيلو نہ وڃ ۽ رهبر جي هدايتن کان ٻاهر نہ وڃ.]

[ شارح: ڊاڪٽر عبدالغفار سومرو ]